muS r|<j
Vlr. Beernink: Christelijke
boalitie thans onmogelijk
Beurs reageert amper op
betere winstresultaten
Arjos jaagt hersenschim na
u
Lezen naast knutselen
het meest populair
Verhelderend
gesprek tussen
CHU en ARP
De voorkeur van pa
FINANCIEEL WEEKOVERZICHT
Twee witte
raven
CF LEJDSE COURANT
ZATERDAG 10 MAART 1*
(Van onze parlementsredartie)
DEN HAAG Gedachtig aan het gezegde „Onderzoekt alle dingen en
ihoudt het goede" wil CHU-fractieleider mr. H. K. J. Beernink zich niet
jgatief opstellen tegenover het KVP-voorstel om een werkgroep van
die niet de praktische politiek beoefenen, de mogelijkheden van
brede christelijk gefundeerde partijvorming te laten onderzoeken,
aar veel verwachtingen koester ik er niet van", zo bekende de aftre-
pde CHU-voorzitter vanmorgen in zijn jaarrede voor de Algemene Ver-
dering van de Unie in Middelburg.
erst samenwerking
met CHU
filet streven van bv. de AR-jon-
•en naar een radicale CDU noem-
,het najagen van een hersen-
lim, die gespeend is van elk be-
p voor de theologische en staat-
ndige verhoudingen in Neder-
d". ..Laten wij maar ronduit
en elkaar zeggen, dat een soort
derlandse CDU er op het ogen-
i niet in zit".
Beernink was het eens met de
KVP, dat zolang ARP en CHU
KVP. dat zoalng ARP en CHU nog
één protestants-christelijke partij
ben gevormd, de verwezenlijking
één grote christelijke partij in
moeilijk denkbaar is. ..Mijn stand-
t over de verhouding AR-CH is
d. Ik heb altijd het fusiebootje
houden. En het was ook mijn plicht
Unievoorzitter om dat te doen, om-
een Unievoorzitter rekening moet
den met het vaststaande feit, dat
eer belangrijk deel van de le-
n geestverwanten een dergelijke
bepaald niet wenst. Bovendien
ft nog nooit iemand mij overtuigd
de noodzaak om de CDU op te
n en tot een andere partijvorming
te gaan. Ik weet", aldus mr. Beer-
..wat ik aan de CHU heb: ik
t niet waar ik met die andere par-
orming terecht kom",
och had de CH-fractieleider wel be
de ideële gevoelens van die
egenoten, die één protestantse par-
Dc mogelijkheid van zo'n
tij zal echter worden getoetst aan
antwoord op zes vragen:
Is er voldoende overeenstemming
de beginselen van die nieuwe par-
nden die het staatkundig leven be-
Mr. Beernink achtte het niet
twloten dat ARP en CHU het eens
worden over de inhoud van een
f/niflprogram, maar was er niet
tonaal zeker van dat dit ook zal
oor de betekenis van de theo-
ie, de verhouding van kerk en staat,
opvatting van de staatstaak e.d...
Is er overeenstemming over de
staatsrechtelijke verantwoorde
nd van elke individuele volks-
egenwoordiger? Bij de laatste ka-
itsformatie was er duidelijk ver-
1 van mening tussen AR en CHU
de binding van de fractievoor-
aan de oplossing van het om-
pvraagstuk.
er overeenstemming mogelijk op
ïrrein van de financieel-economi-
politiek? „Ik ben', aldus mr.
mink. „bereid het feit dat de AR
nenteel regeringspartij is en de
oud met zon
)E BILT Wij zullen dit weekein-
veel zon krijgen doordat een sterk
\edrukgebied zich via de Noordzee
het oosten verplaatst. De baro-
er was vanmorgen bij ons al tot
mm gestegen.
'e noordoostenwind voert echter
'ioude lucht uit Scandinavië aan
een middagtemperatuur van 5
7 graden. In de nacht is er een
ke afkoeling te verwachten met
itvorst.
ia zondag zal de aanvoer van
ie lucht stagneren en kan de mid-
temperatuur geleidelijk iets hoger
den, ai zal maandag, de eerste of-
ie lentedag, toch nog te kond zijn.
HOOGWATER SCHEVENINGEN
maart: 2.35 v.m.; 14.48 n.m.
maart: 3-06 v.m.; 15.18 n.m.
ZON EN MAAN
mdag 20 maart: zon op 6.44, onder
maan op 6.47. onder 16.54.
landag 21 maart: zon op 6.42. onaer
maan op 7.00. onder 18.W.
nsdag 22 maart: nieuwe maan.
ET WEER I1S EUROPA
>porten hedenmorgen zeven uur
S E i SS m
CHU oppositiepartij, als incidenteel te
beschouwen, maar ik ben toch wel ge
troffen door de vele malen dat de AR
in de Tweede Kamer anders gestemd
hebben dan de CH".
Voorbeeld: de hele CH-fractie stemde
indertijd voor de AO W-verhoging, maar
van de („sociaal-linkse") AR-fractie
waren drie leden tegen
5 Is er overeenstemming te berei
ken bij een kabinetsformatie? In 1965
was dat niet het geval.
6. Is er sprake van een gelijksoor
tige politieke aanpak en benadering der
vraagstukken?
Volksunie
„Zodra deze zes vragen bevestigend
zouden kunnen worden beantwoord
den we een goed eind op weg zijn naar
één protestants-christelijke volkspartij.
Deze partij zou dan het karakter i
ten hebben van een protestants-chris
telijke volksunie", aldus mr. Beernink.
Hij voegde er echter aan toe, dat wie
geen kind in de politiek is, weet dat
het vandaag de dag (mede door de
kerkelijke verscheidenheid in ons land)
niet mogelijk is al deze zes vragen met
„ja" te beantwoorden Het zou on
verstandig zijn om daaruit geen con
clusies te trekken. En vandaar dat ik
het fusiebootje afhoud"
Dat is geen kortzichtigheid, starheid,
steilheid of stijfhoofdigheid, maar een
standpunt, dat wordt ingegeven door de
innige overtuiging, dat de CHU een
eigen plaats heeft in ons volksleven,
een eigen plaats als protestants-chris
telijke centrumpartij. Mr. Beernink was
er bovendien van overtuigd, dat een
fusie van ARP en CHU op dit mo
ment slechts een nieuwe impuls voor
de doorbraakgedachte zou betekenen
„Immers, een niet te verwaarlozen
deel van onze kiezers ziet in de Unie
de enig aanvaardbare confessionele par
tij".
Na opgemerkt te hebben dat ons land
bepaald een teveel aan kleine partijt
jes telt wier invloed, zelfs al halen
ze de kiesdeler, toch wel bijzonder ge
ring is, zei mr. Beernink, dat de hui
dige discussie over karakter, grond
slag en structuur van onze politieke
partijen het grote publiek niet inte
resseert Dat publiek beoordeelt de
partijen naar de praktische politiek en
het voelt instinctief aan. dat ook al
zou er een hergroepering van de po
litieke partijen in ons land plaatsvin
den, spectaculaire veranderingen in het
politieke bedrijf zouden uitblijven.
Wat de CHU betreft: zij laat zich
de tegenstelling conservatief-progressief
niet opdringen. Wil men een karakte
risering van haar politiek, dan kan
heel eenvoudig worden gezegd: de CHU
wil een voortvarend beleid. Ze heeft
wel degelijk haar eigen visie op de
toekomst. Zij kijkt vooruit en wil geen
starre, negatieve, maar opbouwende
kritiek leveren.
Landspolitiek
De statenverkiezingen van volgende
week staan volgens mr. Beernink voor
een heel groot gedeelte in het teken
van de landspolitiek en zullen veel
meer dan vroeger een graadmeter be
tekenen voor de politieke verhoudin
gen in ons land. In zijn beoordeling
van het beleid van het kabinet-Cals
stelde mr. Beernink voorop geen grein
tje bewondering te hebben voor de gang
EEN BOEK IS „HIP"
(Van een onzer redacteuren)
AMSTERDAM De commissie
voor de collectieve propaganda van
het Nederlandse boek heeft beslo
ten voort te bouwen op tot nu ver
richte onderzoekingen en de propa
ganda t.e richten op het populair
■maken van het boek bij een breed
publiek. Het accent zal vooral lig
gen op de ontspanning die het lezen
biedt, en meer speciaal op het ple
zierige van deze bezigheid.
Om een groter publiek te bereiken zul
len in de dagbladen collectieve adverten
ties verschijnen met de volgende tekst:
lezen is fijn, romantisch, spannend, enig,
sensationeel, jofel, boeiend, zalig, hip. ont
hullend, verrukkelijk, eng, saai, nuttig,
grandioos, wijs, het einde en gezellig.
Appellerend dus aan een groot aantal
gevoelens die bij de consument een rol
kunnen spelen wanneer het over boeken
gaat.
Met andere woorden, het boek moet uit
de studeerkamersfeer gehaald worden,
een artikel waaraan ieder zonder onder
scheid zijn genoegen kan beleven. Daar
aan volgend zullen uitgevers gezamenlijk
adverteren met verschillende boeken en
auteurs, een unicum in de Nederlandse
reclamewereld. Ook voor boekverkopers
bestaat deze mogelijkheid.
Populair
Een en ander zei gisteren de directeur
van het bureau der CPNB. de heer
F. de Smit Hij betoogde dat dit niet
maar lukraak propaganda maken is. maar
bewust. Gebleken is dat lezen naast hand
werken en knutselen de mees* populaire
tijdspassering is, maar bovendien ook
de meest geliefde vrijetijdsbesteding. Als
men bedenkt dat 60 procent van de Ne
derlandse bevolking te kennen geeft graag
boeken te lezen, maar slechts 30 procent
van de Nederlanders regelmatig boeken
koopt, dan is het duidelijk dat hier nog
grote mogelijkheden liggen, vooral omdat
de omzet in boeken naar verwachting
in 1975 2.2 maal, zo groot zal zijn. De
heer De Smit meende dat voor de onder-
Geschenk: boek
Theun de Vries
AMSTERDAM Minister Vrolijk, zal
de 31ste boekenweek vrijdag 25 maart
openen tijdens de gala-avond in het
RA I-gebouw
Tijdens de boekenweek ontvangt men
bij aankoop voor tenminste drie rijks
daalders het nieuwe boek van Theun
de Vries Het Zwaard, de Zee en het
valse hart In opdracht van de com-
ie voor de collectieve propaganda
het Nederlandse boek heeft Steven
Membrecht het essay Een waarachtige
Driehoek geschreven, bestemd voor jon
ge mensen, die geïnteresseerd zijn in
de moderne literatuur.
Vakantieverlof voor
dienstplichtigen
DEN HAAG Dienstplichtige mi
litairen van de landmacht krijgen
oortaan tien dagen vakantieverlof in
de eerste twaalf maanden dat zij in
dienst zijn en vijftien dagen voor de
tweede twaalf maanden.
Militairen die korter dienen, krijgen
aar evenredigheid minder verlof. Deze
verloven zijn vastgesteld bij ministeriële
beschikking.
Vanwege dienstbelang kan vakantie
verlof altijd worden geweigerd of onder-
■raagden lezen een ideaal is waar men
positief tegenover dient te staan, al was
het alleen maar voor de buitenwereld,
maar in werkelijkheid is het geen haal
bare kaart. Daarom zal de reclame er
op gericht zyn de belangstelling positief
te beïnvloeden door het boek te popula
riseren in de gunstige betekenis van het
woord.
Kwart miljard
De heer De Smit noemde nog enige
cjjfers over de boekenverkoop in 1965,
die een waarde van een kwart miljard
gulden vertegenwoordigde. De helft be
stond uit pocketboeken en paperbacks.
Slechts 38 procent werd door mannen ge
kocht maar de mannen kochten wel de
duurdere werken. Hoewel het boek tame
lijk goedkoop genoemd kan worden
66 procent van de verkochte boeken had
een verkoopprijs onder de f4,50 bleek
toch dat welgestelden veel meer boeken
kopen. Ook een lagere schoolopleiding be-
invloedd> de boekverkoop gunstig.
Laat uw vermogen^
niet "uithollen"! 1
Stel u teweer tegen geld
ontwaarding met geselec
teerd aandelenbezit in eer-
ste-klas Nederlandse en
Amerikaanse ondernemin
gen, geconcentreerd in één
enkel participatiebewijs A.F.
Ca. 125,-per 1/10 coupure.
Inlichtingen: Postbus 1700.
Amsterdam en bij iedere
commissionair of bankier.
^Algemeen
Fondsenbezit
van zaken met de omroepproblematiek.
Er is nog niet eens een ontwerp voor
een Omroepwet bij de Kamer inge
diend. „Er bestaat nu geen enkele ga
rantie. dat de Staten-Generaal deze in
gewikkelde stof binnen afzienbare tijd
zullen kunnen afdoen en dan zijn wij
volgend jaar bij de kabinetsformatie
weer even ver".
Sprekend over het financiële
ringsbeleid herhaalde mr. Beernink, dat
dit kabinet veel te veel hooi op zijn
vork heeft genomen. „Het kabinet
heeft zich in een onontwarbare knoop
gemanoeuvreerd, waarbij uiteindelijk
slechts het hanteren van het snoeimes
uitkomst zal kunnen bieden".
Wat het tweede deel van de belasting
verlaging betreft: de CHU blijft (mede
op het oog op de moeilijke positie van
het midden- en kleinbedrijf) de regering
aan eenmaal gemaakte afspraken hou
den. Ook tegen een verschuiving van
de datum van 1 januari 1967 heeft
zij overwegend bezwaar.
Waarom de CH-fractie niet zoals de
liberalen, met concrete bezuinigingsvoor
stellen is gekomen? „Het antwoord ligt
besloten in het feit dat het bezuini
gingsplan van de WD-fractie een jam
merlijke mislukking is geworden". Niet
de Kamer moet bezuinigingen voor
stellen. Daarvoor mist ze het appaaat.
De CHU is voor ontwikkelingshulp.
„Maar wij willen dat deze hulp doel
matig en efficiënt zal worden geboden.
Aan het zenden van alleen maar geld
zijn gevaren verbonden, omdat er veel
aan de strijkstok kan blijven hangen,
omdat er wapens voor kunnen worden
gekocht. De ontwikkelingshulp moet in
hoofdzaak worden verstrekt in de vorm
van een geleidelijke verbetering van de
sfeer, waarin de ontwikkelingsvolken
hun routinewerk verrichten, teneinde de
massa dezer bevolking uit haar ellen
de te verlossen. Dat betekent dat wij
ons niet blind mogen staren op spec
taculaire projecten, maar dat wij ons
moeten aanpassen aan de bestaande
structuur en ook aan de bestaande cul-
Tenslotte verklaarde mr. Beernink,
dat uit zijn aftreden als Unievoorzit-
ter geen enkele politieke conclusie mag
worden getrokken. „Mijn aftreden is
een geheel vrijwillige daad, waartoe ik
het voornemen al in 1963 heb kenbaar
gemaakt".
Met enkele ogenblikken stilte het-
dacht de Algemene Vergadering en
kele Unieleden (onder wie dr. H. W.
Til anus) die het afgelopen jaar zijn
overleden. Voorts werden twee tele
grammen verstuurd, één aan konin
gin Juliana en één aan prinses Bea
trix en prins Claus („De Christelijk-
Historische Uniete Vlissingen in
jaarvergadering bijeen, doet u haar
beste wensen vergezellen op uw hu
welijksreis").
„Geen verlakkerij"
(Van onze parlementsredactie)
MIDDELBURG Sinds 1962 hebben
de dagelijkse bseturen van de ARP en de
CHU zevenmaal een bespreking gevoerd.
Bij dit overleg is o m. van gedachten ge
wisseld over de antithese, de christe
lijke partijvorming, de soevereiniteit in
eigen kring, vrijheid en discipline in de
partij en de plaats van de kerk in het po- 1
litieke leven- De gesprekken hebben ver-
helderend gewerkt. Van een algemeen I
gevoelen dat er geen belemmeringen zijn
voor het samengaan van ARP en CHU is
niets gebleken.
Deze mededeling deed de voorzitter j
van de CHU. mr. H. K. J. Beernink. vrij
dagavond op de algemene vergadering
van de Unie in Middelburg. De verhou
ding tot de anti-revolutionairen vormde
vrijwel het enige discussiepunt tijdens
deze bijeenkomst.
Een afgevaardigde uit Velsen deed een j
beroep op het dagelijks bestuur in deze J
tijd van fusies en oecumene de bespre- J
kingen over samengaan krachtig te sii- J
muieren.
De heer Grootendorst uit Den Haag
vroeg de vergadering uitspraak te doen j
over de wenselijkheid om bij de Kamer- J
verkiezingen van 1967 met de ARP één
lijst in te dienen. Nadat hij in de pauze
de meningen gepeild had trok hij zijn I
voorstel in.
Eerder op de avond zou het Tweede- i
Kamerlid dr. Schuring onder luid ap-
plaus, reeds betoogd dat dit niet moge-
lijk was.
Door de manipulaties van de ministers 1
Smallenbroek en Cals zit de AR thans in 1
de regering en de CHU is oppositie. Dan
kun je niet samenwerken, dat zou met
recht „volksverlakkerij" genoemd kun
nen worden, aldus de heer Schuring.
Monarchie
Hierna volgde een korte discussie over
het Koninklijk huis. Een Hilversumse
afgevaradigde vroeg de heer Beernink
zich te distanciëren van het artikel in
De Telegraaf. De Umevoorzitter had hier
in gezegd dat iedere partij een duidelijke
uitspraak moet doen over de monarchie.
Ook bij dit onderwerp diende dr. Schu-
ring de aauwezigen van repliek. Wij hoe-
ven dit niet terug te nemen. De CHU
heeft zich duidelijk voor de monarchie
uitgesproken en zij heeft hier nooit een
poiltieke zaak van gemaakt, betoogde hij.
De algemene vergadering koos als lid
van het hoofdbestuur prof. dr. A. F. N.
Lekkerkerker, drs. G. van Leijenhorst
(Gouda) mevr. H. van Riet—Augsburger
(Rotterdam), de heer P. G. van de Weele
(Gouda», die voorzitter is
Ned. Middenstandsbond en
ten, lid van de Tweede Kamer.
dat de uitslag met bij voor
baat vaststaat. En nauwelijks bij
benadering valt te voorspellen. In
een eeuw waarin alles afgestemd is
op planning en prognose, is dat
eigenlijk een vervelend anachro
nisme. We hebben weliswaar de
NIPO-enquètes, maar die weten
schappelijk aangeklede waarzeg
gerij is alleen nuttig voorzover ze
het kwellende gevoel van onzeker
heid een beetje weet te verzachten.
Enig houvast hebben de politieke
partijen er niet aan. PvdA en AR
hoeven, met laatste NlPO-cijfers
in de hand, nog niet bang te zijn
voor verlies, en de CHU moet voor
zichtig zyn om nu al over winst te
juichen.
Wie weet, worden er nog eens
computers uitgevonden, die vooraf
de uitslag haarscherp kunnen door
lichten. Dan worden verkiezingen
natuurlijk overbodig. Jammer ge
noeg is het dan ook gedaan met
de romantiek van stemhokjes en
stembussen en spanning op verkie
zingsavond, maar dat komt alle
maal toch al in het gedrang door
de stemmachines, die wij zo nodig
als eerste land in Europa moesten
importeren. Met enig leedvermake-
lijk genoegen lazen wij deze week
het bericht, dat die apparaten in
Delft hun onvolkomenheid hebben
bewezen.
Donderdag hebben de fractielei
ders Schmelzer, Nederhorst en
Rooi vink voor de NCRV-televisie de
resultaten van het meest recente
NIPO-onderzoek gecommentarieerd.
Opvallend, maar begrijpelijk was,
dat de heren minder waarde ble
ken te hechten aan de gegevens
naarmate die minder prettig waren
voor hun partijen. De heer Roolvink
vond de basis van de steekproef te
smal. Dat is juist. Zo het al moge
lijk is een enigszins representatief
beeld te verkrijgen, dan moet daar
voor in dit individualistische en le-
vensbeschouwelijk zb verkavelde
de Kon. 5 landje toch tenminste honderddui-
W. Schol- zend mensen aan de tand worden
gevoeld en niet achttienduizend, zo
als het NIPO deed.
Academische examens
AMSTERDAM Geslaagd aan de VU voor
het doctoraal examen psychologie: Jon Son-
dorp (Ermelo), G de Jager (Deld-
psychologie: A C Lengkeel
AMSTERDAM Bevorderd
M J E Melsen, A S van der
van Overloop
i Bergh, M G
(Amsterdam);
ie ged.: J H ten Veen
de Jong (Amsterdam); doet. rechten
studierichting): P J Krediet (Haarle
AMSTERDAM (V.U.) Doet Fran
A van den Akker, Den Haag; H K(
Rijswijk (ZH) (ci - -
F J
lej Mi...
Haver, Haarlem; mej J E ZIedses des
ïs. Bloemendaal.
GROmNGEN Geslaagd: kand.
G M
(Drachten). C Denijs (Winschoten): doet
(Groningen'
ER IS nog meer, dat de betrek-
s kelijkheid van de NIPO-cijfers
onderstreept. Namelijk het feit, dat
veel geënquêteerden tegenover de
enquêteurs van een andere, meest
al radicalere voorkeur blijk geven
dan ze in het stemhokje plegen te
doen. Daarin ligt de verklaring van
de steeds weerkerende discrepantie
tussen verkiezingsuitslagen en voor
afgaande peilingen. Het invullen
van een enquêteformulier wordt
kennelijk opgevat als een zaak van
andere orde dan het roodmaken van
een wit balletje op een stembiljet.
Als progressieve VU-student kan je
het NIPO honderdmaal vertellen
dat je straks PvdA gaat stemmen,
maar in het stemhokje voel je de
AMSTERDAM Op enkele uit
zonderingen na was de koers bewe
ging deze week op de effectenbeurs
omlaag gericht. De handel bleef be
perkt en moeizaam verwerkte men
het Amerikaans aanbod in interna
tionale waarden. De gebeurtenissen
in Indonesië, waar het leger dc
macht in handen heeft genomen,
hebben de markt onberoerd gelaten
De resultaten over het vierde kwar
taal van Philips Gloeilampen
gunstig, maar er wordt over het af
gelopen jaar geen uitkering uit dc
agio-reserve gedaan.
De aand. KemDensche Zinkmaat-
schappij hebben deze week een ge
weldige koerswinst behaald op grond
van het bod. dat Kon. Zout-Ketjen
op de stukken heeft gedaan. De no
tering sprong van 475 pet. op 715 pet,
wat wij „een witte raaf" noemen in
een periode van afbrokkelende koer
sen en slappe handel. De aandeel
houders van de Kempensche Zink
kriigen een heel aandeel Zout voor
elk stuk aangeboden, waaruit blijkt,
dat de intrinsieke waarde van de
Zinkmaatschappij aanmerkelijk ho
ger ligt dan de beurskoers tot dus
ver aanwees. Hét werkterrein van
Kon. Zout-Ketjen wordt met de
overneming van de Kempensche
Zink wederom verbreed. Grote hoe
veelheden zwavelzuur komen bij de
zinkproduktie vrij en die kan het
chemische concern goed gebruiken.
Intussen is de notering van Kon.
Zout-Ketjen flink omlaag gelopen,
vermoedelijk wegens de vrees voor
aanbod uit de portefeuilles van de
ndeelhouders der Zink. waarvan
velen in België zitten. De koers
van Zout liep terug van 760 tot
procent.
Een andere ..witte raaf" was deze
week ons nationale luchtvaartfonds,
waarvan dc Amerikanen maar niet
genoeg kunnen krijgen. De notering
sprong deze week van 358 op 415 en
men zou daaruit kunnen concluderen,
dat de K.L.M. in zeer snel tempo
zijn rentabiliteit zal kunnen herstel*
len. De tot dusver bekende cijfers
dekken de enorme koersstijging der
aandelen bepaald niet, maar
schien bekijken dc Amerikanen de
zaak beter dan de Nederlanders, die
vrijwel geheel uit het fonds zijn ge
lopen op veel lagere koersen.
Een goede beurt maakten ook de
aand. Gist- Spiritusfabriek Delft,
welke van 360 op 380 pet. kwamen.
Geruchten over eventuele fusie-onder
handelingen zijn hardnekkig.
Steeds meer fusies
De fusie-bacil gaat voort het be
drijfsleven te infecteren. De Verenig
de Touwfabrieken (Verto) wil de
Apeldoornsche Nettenfabriek, welke
de laatste jaren zulk een voorspoedi
ge periode doormaakt, overnemen.
Er komt een bod op deze aandelen
dier voege, dat zij zo maai
aand. Ver. Touwfabrieken kunnen
worden omgewisseld. Voor de Verto
de overname ongetwijfeld een in
teressante verbreding van de belan
gensfeer. Intussen daalden de aand.
Touw deze week van 356 tot 338 pet.
en die van Apeld. Netten kwamen
van 350 op 338 pet.
Naar wij menen zal in de loop van
dit jaar de werking van de fusieba
cil telkens weer te voorschijn komen,
want in diverse directiekamers wor
den nog onderhandelingen in vaster
of lo-;er verband gevoerd en over
weegt men nauwgezet de voor- en
nadelen van samengaan met andere
bedrijven.
In het jaarverslag van de beleg
gingsmij Interunie werd opgemerkt,
dat enige terughoudendheid terzake
van de beursvooruitzichten in 1966
1 wel gerechtvaardigd lijkt. De nog
steeds stijgende loonkosten kunnen
de winstmarges verder doen dalen,
terwijl een verdere lichte stijging
van het rentepeil, dat naar Neder
landse begrippen thans al erg hoog
is, niet helemaal uitgesloten moet
worden geacht. Onder deze omstan
digheden lijkt een snelle verbetering
van het bcursklimaat de directie van
deze beleggingsmaatschappij niet erg
waarschijnlijk, wat onze mening be
vestigt.
Het is teleurstellend als men ziet
op welk een bedroevende wijze de
beurs reageert op betere winstresul
taten en hogere dividenden. Er kwa
men deze week hier en daar aardige
dividendvoorstellen voor c
maar de beurs reageerde er niet
gunstig op.
Als men trouwens ziet hoe
koersontwikkeling voor de aand. Kon.
Olie de laatste twee weken is. ter
wijl de ontwikkeling van het bedrijf,
blijkens de kwartaalsstaat over 1965
IV toch gunstig was, dan beseft men,
dat we in een periode zijn aange
land van impotentie op de beurs. De
rente is hoog, de kapitaalmarkt krap
moeizaam verwerkt men hier het
aanbod van internationals van de zij
de der Amerikanen.
Philips
De cijfers van Philips over het he
le jaar 1965 kunnen ten gevolge van
het gunstig vierde kwartaal bepaald
niet teleurstellend genoemd worden.
Een concernomzet van f 7.545 miljoen
tegen f7.002 miljoen in 1964 wijst op
een aanhoudende groei van het be
drijf. Dat desondanks de nettowinst
slechts f399 miljoen beliep tegen
f 405 miljoen in het voorafgaand jaar
is te danken aan de krimpende winst
marges. Maar slecht zouden wij het
netto-resultaat toch bepaald niet wil
len noemen.
Er wordt 43 pet. van de winst in
het bedrijf gehouden, tegen 51 pet.
over 1964. Over 1965 wordt geen agio-
bonus (v.j. 5 pet.) uitgekeerd, maar
het contant dividend wordt opgetrok
ken van 16 tot 18 pet.
De koers van het fonds viel terug
van f 119,50 tot f 116,80. Gisteren
kwam er meer weerstand in de
markt. Kon. Olie liep deze week te
rug van f 149 tot f 145.
Kon. Hoogovens zullen een onver
anderd dividend van 20 pet. uitke
ren, hetgeen overeenkomstig de ver
wachtingen is. De koers van dit
fonds liep negen punten tot 441 pet.
terug.
Scheepvaart
Het Rotterdamsch Beleggings Con
sortium heeft de laatste maanden
van het vorig jaar nogal wat scheep
vaartaandelen bijgekocht. Eerder
werd zulks al door ons gemeld. De
ze week verschenen enkele verslagen
en dividendvoorstellen van scheep
vaartmaatschappijen en we moeten
zeggen, dat deze moedgevend waren.
Zo gaat de Kon. Rott. Lloyd het di
vidend van 8,5 tot 10 pet. verhogen
(koers der aand. 157 pet de Kon.
Paketvaart Mij. meldde een verde
re verbetering in 1965. De winst nam
met 27 pet. toe, terwijl het dividend
van 9 op 11 pet. wordt gebracht
(koers der aand. 195 pet.).
De Stoomvaart Mij. „Nederland"
kwam ook met een lichte stijging der
winst over 1965 en ook deze onder
neming schijnt de moeilijkste tijd
achter de rug te hebben. Het divi
dend wordt op 8.5 pet. gehandhaafd
(koers der aand. 132 pet.).
Slavenburgs Bank heeft aangekon
digd naast 8 pet. in contanten plus 2
pet. (onv.) agiostock ditmaal een ex
tra dividend van 1 pet. in contanten
te zullen uitkeren, ter gelegenheid
van het jubileum der bank. De gang
van zaken in dit regionaal bankbe
drijf is over het afgelopen jaar zeer
gunstig geweest en het blijkt wel
ook uit andere bankverslagen, zoals
dat van de Ned. Credietbank en Ver.
Bankbedrijven dat de middelgrote
banken hun plaats tussen de enkele
grote handelsbanken uitnemend kun
nen handhaven, ja verruimen, 't Zou
interessant zijn na te gaan, welke
oorzaken aan dit verschijnsel ten
grondslag liggen. Overigens waar
deerde de beurs de dividendaankon
diging van Slavenburg erg povertjes,
want de notering der aand. liep te
lg van 194 tot 189 pet.
In het verslag der Utrechtsche Hy
potheekbank wordt de opmerking ge
maakt, dat het welhaast tragisch is
noemen, dat dc hoge rente een
spraak in het wiel dreigt te steken,
nu overigens in ons land een terug
keer tot meer normale omstandighe
den op de woningmarkt in het ver
schiet lijkt te liggen
strenge blik van vader over je
schouder, en dan stem je AR. Als
katholieke boer zeg je bij de en
quête dat je ditmaal Biesheuvel
d.w.z. AR zal kiezen (na het struc
tuurrapport van de KVP heb je
daartoe alle vrijheid), maar in het
stemlokaal denk je plotseling aan
mijnheer pastoor en dan stem je
toch maar KVP. Waarmee we maar
willen zeggen, dat als het erop aan
komt, het overgrote deel van de
kiezers traditiegebonden stemt, alle
bij de enquêtering vertoonde dap
perheid ten spijt.
Een en ander blijkt ook wel uit
het NIPO-onderzoek, maar zonder
twijfel is het stemmen-zoals-vader-
en-moeder-deden oneindig veel wij
der verbreid dan het NIPO heeft
geconstateerd. Ook de confessione
le partyen herbergen duizenden, die
weieens PvdA of WD zouden wil
len stemmen en die, al of niet ge
ënquêteerd, ook lucht geven aan
die voorkeur: maar in het stemlo
kaal waagt slechts een heel klein
percentage de sprong en de rest
blyft. te elfder ure de ouderlijke
roepstem volgend, trouw aan de
„eigen" partij. Dat is, hoewel in
iets mindere mate. ook bij de niet-
confessionele partijen zo. Als de
rijk-geworden, met liberale sympa
thieën rondlopende zoons van SDAP-
ers niet met een politieke vader
binding zouden zijn behept, telde de
PvdA minder dan drieënveertig ze
tels in de Tweede Kamer.
de partij-van-vader alleen maar een
dom automatisme is. Het kan en
zal in heel veel gevallen een wel
bewuste keuze zijn. Wanneer echter
(wat een onmiskenbaar feit is) de
politieke belangstelling en kennis
van zaken en het hebben van een
duidelijke levens- en wereldbeschou
wing afnemen maar desondanks al
les bij het oude blijft, ligt de con
clusie voor de hand, dat stemmen
steeds meer een automatisme, want
steeds minder een kwestie van in
nerlijke overtuiging wordt. Wie
geen notie heeft van wat er poli
tiek gaande is en in het ryk der
beginselen even goed thuis is als
een provo in een kapperszaak, heeft
voor z'n standpuntbepaling maar
één vast gegeven: de voorkeur van
pa.
De traditiegebondenheid wordt in
plaats van verzwakt veelal ver
sterkt door de tegenpool ervan: de
drang naar vernieuwing. Die lokt
reacties uit van een soms reactio
nair karakter. Er is wat dat betreft
een merkwaardige, bijna paradoxa
le ontwikkeling aan de gang. Aan
de ene kant meer vrijheid van par
tijkeuze. meer zwevende kiezers
ook, pleidooien van onverdachte zij
de voor „deconfessionalisering" van
de politiek; aan de andere kant een
soort politieke ruimtevrees, die ge
paard gaat met een duidelijke af
keer van experimenten en een even
duidelijke vlucht in de status quo.
Het nieuwe blijft voornamelijk be
perkt tot de theorie, tot ingewik
kelde rapporten, die de kiezer koud
laten, of tot radicalistische scherp-
schryvery, alleen bestemd voor de
(linkse) happy few. Voorzover iets
ervan tot de praktijk doordringt,
verbijstert het de gemiddelde kie
zer en doet het hem des te angst-
valliger vastklampen aan de oude,
beproefde kaders. Die vormen een
oase van rust in de verwarrende
veelheid van verschijnselen die om
nadenken en dus om geestelijke in
spanning vragen. Een inspanning,
die de denkluie welvaartsstaatsbur
gers terwille van hun gemoedsrust
niet wensen op te brengen.
J~\E traditiegebondenheid van de
Nederlandse kiezers zal ook de
verkiezingsuitslag van volgende
week woensdag bepalen. Met ande
re woorden: véél zal er niet ver
anderen. Wel zullen natuurlijk weer
diepzinnige conclusies worden ver
bonden aan die paar procenten
meer of minder voor deze of gene
party. Voor dat soort verschuivin
gen zorgen dan de „zwevende kie
zers", wier zweverigheid wy, als
vaste abonnees van gevestigde par
tijen. graag met het epitheton „be
ginselloosheid" afdoen. Bij winst
van PSP en Boerenpartij zullen we
de wenkbrauwen fronsen en spre
ken van „toenemend politiek extre
misme in Nederland". In verlies
van de PvdA en winst voor VVD
en CHU zullen we een min of meer
duidelijke veroordeling van het (fi
nanciële) regeringsbeleid zien. By
heel duidelyke accentverschuivin
gen zullen we zelfs van „politieke
aardbevingen" spreken.
In een tijd van groeiende wel
vaart als we nu beleven zijn zulke
verschuivingen niet te verwachten.
Verstoringen van het economisch
klimaal kunnen de traditiegebonden
heid van de kiezers nog weieens
doorbreken, maar als die achterwe
ge blijven, hebben verkiezingsslo
gans als Mc Millan's ..You've ne
ver had it so good; so do nt chan
ge" en Erhard's „Keine Experi-
mente" gegarandeerd succes. We
hébben het goed. ondanks de ver
hoging van de indirecte belastingen
en het loonplafond, dus waarom
zouden we veranderen? Om onze
antipathie tegen of sympathie voor
„Zo Is het...", Claus, het konings
huis. de republiek, de BVD, de
provo's? Welnee, het gaat immers
op 23 maart omde provinciale
staten.
Wie lacht daar?
Prudentia zal 11 mei over 1965 (1964)
17 (16» pet. dividend voorstellen.
De Hollandsche Melksuikerfabriek zal
12 mei 14 (vorig jaar 12» pet. dividend
voorstellen.
AMSTERDAM (Gem Univ.) GealaaRd
kand Fran* mevr M J C C Hoekert-Mor-
gagne (Amsterdam»,
