Nieuwe Leidsche Courant | 1966 | 19 maart 1966 | pagina 18

Houdt rommel weg
van boekenmarkt"

Angst voor falen
houdt publiek uit
boekhandel

DONKERE

LITERATUUR

Geef inhoud
aan

kinderleven

TOEKOMST ONZEKER

CULTUREEL
VENSTER

UITGEVER: CULTUUR? ONZIN

in een

Kennis
meter

per

DE UITGEVER en de boekhandelaar: de twee door middel waar
van de schrijver zich tot de lezer kan richten. Vandaar dat op
deze pagina beiden aan het woord komen. Hun meningen
moet men zien tegen de achtergrond van het conflict in de wereld van
het boek,

ZATERDAG 19 MAART 1966

ram Terts aanbiedt en een mid
delgrote boekhandelaar weet
nog niet eens, na alle publikaties
de verschillende kranten, dat

De jonge, welbespraakte er een bepaald publiek van misschien een wat groot woord.

i 5 1 Je komt gauw terug van onver-

uitgever R. O. van Gennep, niveau voor is en dat we k00pbare boeke„ 0f dichtbnn-

directeur van de Amster- dat publiek ook zullen hou- dels una hoe grote waarde re

vraag me af of we niet totaal de ,jen vjn(j (je uitgave van ook mogen zijn. Maar zo toege- Terts het pseudoniem is voor

verkeerde kant opgaan als we damse uitgeverij Volak literair ptt ven aan de commercie dat we de Russische schrijver Sinyafski,

de boel maar open gooien. Ik yan Gennep, hoeft niet lang P~^r keukenmeidenromans zouden dan vraag je je toch wel af:

i:J"*na denken over onze pohtiek-ftustoriscn terrein gaan uitgeven, nee. Wij geloven Zijn dit de mensen die hun

vraag of het uitgeversvak v°lkomen verantwoord en in onze uitgaven, dat is meer mond vol hebben van de cul-

zou liever willen dat we ons aan
passen aan de moderne verkoop
methoden en de industriële ont-

het raam van de riskant is: „Risico's zijn er

als zodanig zijn wij cultuur- dan veel uitgevers kunnen zeg- turele aspecten van de boek-

bestaande mogelijkheden-'

„En wat betreft mijn liefde o lob-

voorzie. Het rapport voor de boe- voor het vak? Ach, ik kan het wat "OlaK

verrijkend bezig."

voor elke onderneming, maar

Van Gennep Het komt er zeer zelfverze-

kenmarkt is een prachtig stuk gewoon niet laten, ik wil boeken betreft ben ik zo vrij te stel- kerd uit: „Wij zijn nog jong

v76-AIkleven er wa* schoon- om mij heen zien. die speciale len dat elk boek wat wij uit- C"

heidsfoutjes aan, we kunnen er geur ruiken en... verkopen, na- jnatuurlijk neboen

goed op verder werken. Er zal tuurlijk, als ondernemer en

iets moeten gebeuren, maar ik minnaar van de cultuur".

is. Ik ben ervan overtuigd dat Idealisme

„De boekverkoper voelt zich bang zijn om te falen, een over-

«iv,,,;- ,.ronr,QQ^ Kii blijfsel uit de tijd dat de boek-

pas echt thuis wanneer hy hfl£de, gezien alg eerbied_

zich kan omringen met boe- waardig, alleen voor mensen

ken, wanneer hij zijn cultu- met opleiding en eruditie".

rele taak kan waarmaken: „Waarom eigenlijk? Hebben

het publiek nader te brengen we het daar zo naar gemaakt? Is

van het niet juist de boekhandel die

tot de gedachtenwereld van zijn klan'teni ik 20u haast zeg.

de auteur, maar het is echt gen, waanzinnige service biedt?
niet zo dat ik leef voor dat Overigens een van de oorzaken
moeilijk verkoopbare, cultu- waardoor de boekhandel het zo
J moeilijk heeft. Noem mij eens
reel waardevolle boekje van een bedrijfstak waar de be
twee gulden. Natuurlijk be- drijfsresultaten net zo schamel
hoort dat tot de jus van het zijn als bij ons die dezelfde ser-
vice aan de klant biedt. En toch
gaan wij ermee door, maar wan-

boekverkopersvak. Een bre
de voorraad hebben, iedere
klant tevreden kunnen stel
len, maar uiteindelijk is de
boekverkoper ook nog eens
ondernemer."

neer er plannen zijn om ieder
een toe te staan boeken te verko
pen dan moet daar ook wat te
genover staan waardoor wij, en
nu doel ik op het economische
en culturele aspect van de boek
handel, in staat gesteld worden
een breed assortiment te blij
ven voeren. Anders gaat het zo,
dat de kruidenier de bestsellers
verkoopt en de klant slechts ij
ons komt voor de boekjes die
nog eens besteld moeten worden
en waarop wij geen of nauwe
lijks winst maken. Voor ons is
de lol er dan af. Wij willen ser
vice blijven bieden, maar dat
kan alleen als de room er niet
„Begrijp me goed, het is een afgehaald wordt",
ontwikkeling. Maar welke on- Zonder dat wij het willen zijn

De heer W. Hooymeyer (48),
voorzitter van de afdeling Rot
terdam van de Nederlandse
Boekverkopersbond, die wij op
zochten in zijn smaakvol inge
richte woning in Barendrecht,
windt er geen doekjes om als hij
het heeft over de perspectieven
voor de Nederlandse boekver-

dernemer laat het mear stille
tjes toe, helpt er zelfs aan mee
dat de strop om zijn eigen nek
wordt aangetrokken?"

toch weer aangeland op het
hoofdstuk: conflict uitge
vers-boekhandelaren. Bedacht
zaam schuift de heer Hooymey
er het cellofaan van zijn derde
sigaar: „Nee, bij mij is het echt
nog niet zo slecht, maar ik weet
a,„0,.;vq dat er collega's zijn die het moei-
„Je ziet het nu al in Amerika. hebben, die een inkomen

Daar menen _dj uitgjver. met habbfn dat albun moeite niet
rechtvaardigt, die als onderne

Verarming

eigen middelen de markt te kun
nen bevorderen. Als men een
stad van 50.000 inwoners als de
kleinste plaats van vestiging
voor een boekhandel neemt, dan
leeft 64 procent van de Ameri
kaanse bevolking in plaatsen
ofgemeenschappen waar geen
boekhandel is gevestigd. Veel
gaat daar via de drugstore, ook
de warenhuizen richten zich
steeds meer op de bestseller
verkoop. Resultaat: er treedt
een verarming op. In dat soort
zaken wordt ook niet bijbesteld.
„Spijt me, probeert u het eens
ergens anders".

„Afgezien van alle problemen
rondom de marktsituatie van de
boekhandel, is de positie van de
boekverkoper in de hedendaagse
maatschappij ook totaal veran
derd. Vroeger kende hij zijn
klantenkring, een klein select ge
zelschap van een zekere stan
ding. Bij zijn bestellingen ging
hij af op hun speciale interesse.

mer van minder moeten toeko
men dan de gemiddelde arbei
der. Sla er de cijfers maar eens
op na van het rapport van de
Raad voor het Midden- en Klein
bedrijf.

„Misschien klinkt het allemaal
wat pessimistisch, maar dan
komt dat omdat ik echt grote
moeilijkheden in de toekomst

•erkoop. Ik kan meer voor-

A snnaccon beelden noemen. Evenzo is het

/Aanpassen gesteld met de bedrijfsvoering,

Van Gennep: „Ik sta volledig de boekhouding en het enthousi-

aohter het plan tot openbreken asme. Dat geven velen uit de

van het kartel. Er moeten meer boekhandel zelf toe."
verkooppunten komen om een

groter publiek te bereiken. Die Onderdirecteur J. H. Jansen,
markt is er en die is te verove- Lot nu toe zwijgend, maar be
ren. Waarschijnlijk zullen we langstellend toehoorder, vult
ons ook wel aanpassen aan de aan:.. „Voor de uitgevers, de
gewijzigde verkoop en een serie schrijvers en de boekhandel zelf
in het populaire vlak starten zou het misschien wel goed zijn
naast ons oude fonds." als inderdaad de onrendabele be-
drijven samenwerken waardoor
„En laten ze nu alsjeblieft niet de goede boekhandel een vee]
aankomen met het argument dat grotere zuigkracht zou kunnen
de room er voor de erkende uitoefenen, meer werkelijk des
boekhandel af gaat wanneer in kundige service zou kunnen ver-
alle winkels boeken verkocht ienen
gaan worden. Het is ongeklopte
room, de markt is nog lang niet Selectie

verzadigd en degoede boekhan- Van Gennep: Cultureel bezig
del zal zijn cl.enten heus wel betekent zowei voor dg
houden. Bovendien intensieve boekhandel ats V00r de uitgeve-
onderzoekingen hebben uitgewe- voor ons is het een voorJ
zen dat de markt 2,2 maal grote- waarde selectie. Laat de boek-
re produktie tegen 1975 kan op- handel die minder titels en hoge-\
nemen. Mits de afzetmogelijkhe- Te omzet wilzelf de rommel die
den maar geschapen worden. veel uitgevers op de markt gooi-
Nederland is echt wel een en, er uit schiften. Is het werke-\
land van lezers: hier worden lijk nodig op het ge bied van kin-1
meer Engelse Pinquins verkocht derboeken, om maar een voor-
dan in alle andere Westeuropese beeld te noemen, zo'n overvloed
landen samen." boeken in voorraad te heb-
ben, onverzorgde rommel vaak.
Gebreken 0p dat gebied moet ingekrom-
pen worden, dan komen er moge-
„A1 dat gepraat over culturele j,jfcheden vrij voor het goede
begeleiding die teloor gaat wan- boefc.» Voldaan leunt hij achter
neer Jan en Alleman boeken over: „We zijn nu rond, is het
kan verkopen, is grote onzin. niet?"

Dan moeten de boekhandelaren,

de goede natuurlijk niet te na Inderdaad, we zijn rond. Voor

gesproken, eerst maar eens be- uitgever Van Gennep begint de

wijzen dat ze werkelijk cultu- sanering van de wereld van het

reel bezig zijn. Droevig is het boek bij de boekhandel zelf. De

vaak gesteld met vakkennis, wer- uitgever moet wel volgen en

kelijk elementaire vakkennis, dan wordt het kaf van het ko-

Wanneer je een boek van Ab- ren gescheiden.

Vroeger was liet anders. De
minnaar van cultuur en schoon
heid trad op zijn tenen binnen in
de geheiligde hullen van de boek
verkoper. De eerbied straalde uit

zijn ogei

Een i

gelief-

„in" en dat daar is „uit". Je confor
meert je maar aan het groeps-non-
cor.formisme.

Het is dus geen wonder als in
een welvaartsstaat „donkere" lite
ratuur wordt geprefereerd. Met de
volgende beperkingen: 1. Die voor
keur heeft snobistische trekken, is
voor een deel opgedrongen en
de anderen ge- herkend Het kan zelfs schuilgaan ^"sln?®tni50"f„t„TieeStogeleZ.e"
achter een vrome fagade.

Thielicke in zijn fasci-

Richard Wagner heeft eens een novelle geschreven, VEn

f^ocr-vreE getiteld Een pelgrimstocht naar Beethoven, waarin de uit- H I

P spraak voorkomt: „De wanhoop bracht enkele voortreffe- hootdsfuk .aa iE op^n'd'd/r"^.,':

.Dat is wel totaal veranderd. ijjke walsen voort." Wagner kende dus het verschijnsel, dat den door Jose Onega y Gasset, in

i. „j., ™,hli.k eeko. 'U"."™"?'! jde vertaling van dr. J Brouwer

ontzag kunnen afdwingen
i als de nijdige, tot stilte
manende juffrouw van de leesbi
bliotheek. Hij liet zich voorlich
ten door de alles wetende boek
verkoper, met zorg koos hij zijn
in kostbaar leer gebonden
kunstwerk uit.

Thuis werd
koosd, gekaft en „bijgezet"
bibliotheek.

Huisgenoten en
moesten hun handen wassen en
hun gedachten rein houden voor-
dut ze dat brok cultuur mochten
naderen en aanraken. De „bock-
heiden" werd helemaal uiet toege
laten.

Gelijk met het geld devalueer-

Er IS een speelse eri levensblije kunst kan ontstaan in, ja zelfs door ,óen Haag~ 1934) Maar

koopt Men" woel prec.es wet wanhopige uiterlijke omstandigheden. Veel muziek van
men hebben wil. Men vraagt Mozart ook maakt een indruk van energieke blijmoedig-

conventionele en traditio-
neel-romantisc'ne verhalen, zoals
die b.v. in de damesweekbladen
voorkomen. 2. Die welvaartsstaat
is een ephemere zaak, d.w.z. een over schrijven. En ten tweede:
aangelegenheid yan vandaag: mor- kunst brengt altijd een zekere
gen kan hij op instorten staan (en stylering, een bepaalde overdrij-
wat dan.). 3. Men heeft hier te ving mee pjen kan auteurs niet

maken met een mode-verschijnsel. j_ jjn,.rtfn

Soms vraagt men zich af of men vereenzelvigen met de figuren

ling geboeid gelezen heb. Wat
ze jongste Nederlandse literatuur
betreft, kan men zeggen dat dit
.woo,. nihilisme nauwelijks meer ge-

ér andermaskeord wordt. „Ik wil niks en soms" vraagt -JPP «tu ai or men -

niet naar een boek dat een be- ^eid terwiil ziin levensomstandigheden in zijn rijpe jaren ervaart dat hij in de minderheid vinkenoog" een^van zijn1 figuren "iet te doen., heeft met de ?te zf hebb~*n 9esc}\apen.

aUesbedialve Toskleurig warenVk het oJngSLL is "Tfi

kous af. Tot een gesprek komt voorgekomen. Rhijnvis Feith (17531824) was al jong schreef, zijn ongeveer 35 jaar ver- gangstermeisje, zou graag
i:i:;i. fvs„w i__tji;nm>.an lopen en in die tijd is m apanje volwassenheid

de boekverkoper moeilijk. Toch burgemeester, later ontvanger der convooien en licsnten

tie zijn andere vraagstukken geko- tenre ppp

mar,* rla Ir A, l /la iiarl A (I rla in/liicf ri -.

afwillen. Het liefst

„„-TSt icuis een soon ..gemeente" hebben BBwSHSBBB er iwck tutten mens Va

de atoo^dreiSinï de Kvol-" f.e™r„mdjT.un":'i 8c5„a?5? «"V"» h'< '""9 'bUi

kerstenfng. Op i«n'Skel'gebfed S'S'anïlijL'p'ieïerig" an" voSeS s,e'dheid ho'eken wordt be- leving Wij hebben_ hem metel
schijnt _aok nog maar iets vast te ^,Tj. ..SL IT: schreven, ts

De eenvoudigste levensv
richtingen: ademhalen, water drin

nmfdmsn^nviu'rlm1 v ail ecute luuiviauauieil
Immers geen sprake. Dit hier

gelijk als de anderen: als toch
weer een massamens binnen het

ven volgen, de enige kans ook toont het gezicht van iemand die als het ware op het punt lisatie. de atoomdreiging, de gevol- wet€n door eep weine'

om dat publiek open te stellen staat in huilen uit te barsten, en in zijn eerste periode ?en v?n voortgaande ont-

meer inhoud%nPcultor'èirw.?r- schreef hij een tranenrijke literatuur. Want zo wilde het de

de. Dat kost tijd maar het is de romantiek.

moeite waard. Daar heb je dan .-

ook gelijk een van de culturele Het u du< «iet co. dat kunt het

taken van de boekverkoper regelrechte expressie is van de jaar tegen wie n°01t „nee gezegd Het socialisme, de kerken,

waarin "ituur en commeïme^u s.Ltie waarTde moker tijdens ij-^he. „ondanks „egoUe- mubUma. he? ide.Ustisd

eens niet botsen". het werken aan n,n stak ver-

„Wij moeten rekening houden keert Ik heb wel eens in een |nv|oecj

met andere mensen andere boe- kitsch-jilm een ripeuner gecien. irtviueu

ken. en vooral andere smaken, die onder het spelen naar een Dp meng

De huidige tijd vraagt om lichte moot meisje keek en krachtens de invioed

ontspanningslectuur. Onze oude die aanblik zijn viool tot buiten- den maar hij is nooit het volsla-

iriantpnkrinc» ook van een zeke- gewone prestaties dwong, ik be- gen produkt daarvan. De omstan

ré ?ntXit^le status wil geen doel zogenaamd esthetisch. Dat digheden staan evenzeer onder d«

moeilijk ^ioïdc rnar Hef dage- to„ don' rochts.ra.kse expressie inviocd vao dc

lijks loven vraagt al je vee. r,£ Nr^.ns =l.jk.

dan zonder diens he- statement, wat inhoudt dat het
roïsme. Byron in spijkerbroek. gebruik (mode) is, zich eer

r slechter voor te doen dan men

btylering is, dan beter.

En ten slotte: deze moderne

Bovendien zijn er twee zaken mens yage figuur die hij

verliezen. Zolang een geestesge-

ze nog interessant,

-n overheersend en al-

-conformTsUsché gemeen bekend. Wanneer ze al- t

massa. Van echte individualiteit is gemeen als vanzelfsprekend tuur.

werd aanvaard, zou niemand er

kaar zo gemaakt. Laten
ook met elkaar proberen, er een
nieuw en beter type voor in de
plaats te stellen, ook in de litera-

DR. C. RUNSDORP

idealistische huma
nisme, het heeft alles, zo vindt
men. gefaald.

Eigenlijk wordt er op onze vrij
heid en zelfstandigheid een totali-
staat wel sterk onder taire aanslag gepleegd. De middel-
j. J;-W~ eeuwer ging als vanzelfsprekend
op in de collectiviteit. Maar met de
renaissance is ons een onuitroei-
onderde baar individualiteitsbesef inge-
Als men hier prent, nog versterkt door de

"'•'VOVVV^/WWWWWVWWWN^iA/N^^A/WWVWWh/WWS'V"

Het kan verwondering wek

zu veel tijd over om te lezen. «8" - "v> UJK naamloos in een nieuwe iwan-

De goede boekverkoper moet tu»r' ontstaan ,n de ogenaamae geval bij chroma:he patiënten. keie onderling tegenstrijdige! col-

de smaak van ziin klanten welvaartsstaat, zo pessimistisch, die weten wat de uitdrukking „vre- lectiviteit op te gaan.

leren kennen. Dol kan alleen "f"1!"' ?oms "'h''"""* 9e Gods" betekent. He, zijn da !chrij

ivers en de dich-

maar wanneer hij die klant W e hebben hier met een ivge- F*elix Timmermans (1886-1947!

kent. van het boek houdt en tot totkkeld uerachijiue! te doen. pubUceerde in 1918 in de voor

..Pj.i„n hpunpoH is pn noein- maar we hoeven niet met een Belgie zo verschrikkelijke Eersie

Hflpt Hip ijpfHo voor het volslagen verbazing te beginnen. Wereldoorlog. zijn levensblije

gen doet die liefde \oor het ,,"„l hun ion- boek Pallieter, welke titel een be-

te dragen. Dat is de waarde van - oorlog

de boekhandel tegenover het pro- zu"r en JJÏÜ. h\>nrlnjiriheld geschreven m

ces van nivellering en cultuur- zichtbaar onder de begrensdheid schemeringen van de dood. Gene-

loosheid" van n rtJkdom. macht en ver- 2jng ^ekte heeft bij deze wen

Het woord dremoelvrees" "Jopen tot genieten. Ongeneselij- ding meegespeeld, maar het „on

y. \aaLVaren voor dé ke patiënten daarentegen sprei- danks" heeft, wat Pallieter betreft

boekhandel berucht is oewor- den'Tom. een rrede en self, blij- toch een hartig woordje mee

boekhandel berucht is gewor beiA ten toon, die op niets zicht- gesproken.

baars berust.

Natuurlijk kan men niet zeggen: HQewi kkeldST
deze mensen zijn blij omdat
h i"

boekhandel berucht is gewor
den, zegt de heer Hooymeyei
niet zoveel meer.

leen kennen, maar die er woorden
voor vinden en die de bedreigde
menc van vandaag kunnen uitbeel
den. Wie geen vaste persoonlijke

overtuiging heeft en daaruit leeft. £r wordt zoveel geklaagd over gebrek aan belang-

!og dus, had hij een boek vervalt of aa" s*ften en mystieke stemng dje de jeugd toont voor de meer waardevolle

met de sombere titel stromingen, of aan het hedendaags Fz>„ r? nilj0_e

- - - - nihilisme. Bedoeld is natuurlijk zaken. Een feit is dat ouders veel kunnen doen om

niet het politieke nihilisme uit het de jongeren met zachte hand onmerkbaar in bepaalde

Rusland van omstreeks 1880 en la- richting te duwen. Dat is mogelijk door bij hen de

heeft.'wat Pallieter betreft, ter. maar het geestelijk nihilisme, interesse voor een bepaalde hobby te kweken.

wvaraan Helmut Thielicke (geb Het boek kan daarbij een onmisbaar hulpmiddel

jP.98.!. een :!in- V'a bet boek de jeugd warm maken voor zaken
als elektronica, ruimtevaart en

Ongezellig

niets meer te hopen hebben 'op Vandaag liggen de zaken veel dat men In iets gevangen

Nihillsmus 'Pfullingen 1951). Hij

zeg: er o.a. dit van: „Een isme

drukt altijd de wil uit om iets te astronomie-wetenschappen

doen. Nihilisme daarentegen zegt deze tijd bij de jongste gene-

die

,.En toch koopt nog steeds on
geveer de helft van dc Neder
landse bevolking nooit of zelden
een boek. Naast het hoge percen-

ereld welteverstaan) Men ingewikkelder. De welvaart is al- tijd strekt zich niet meer uit naar

kan niet steller, dat Mozart licht- leen maar materieel en als zodanig een doel: hij wordt een som van

vottig cn speels componeerde om- ook nog betrekkelijk. Ieder weet discontinue momenten die hier

dat hij geen hout had om zich te bo\endien hoezeer de basis

verwarmen. Tot de menselijke ji

tuur behoort het „ondanks"

Dc rat ie in hoog aanzien staan.

Een op deze wijze gekweekt

welvaart wankel Is. Het lek-
i als kerst voelt zich de massamens, de
of vrouw die zich weet te

als iedereen" en daardoor nihilisme de mens

toch niet beklemd wordt, integen-

iu I,, v betere opleiding samengaat niet

moeten worden verduurd. Nu is ein boe'kenv00:rraadje zal licht grotere belangstelling voor hei

alleen het dier in het ogenblik gc- uitgroeien tot een gevulde boek

vangen: de mens vraagt „waarom" boekenkast. En het is echt niet

„waarheen'. Daarom tast het zo dat alleen de jeugd met

Toch Ukan"dlt nihilfsme "bijna middelbare opleiding hiervoor trouwd zijn met het boek te enigszins duf. Het boek betekent

leeftijd meer willen.

Een eenvoudige raad: Laat de
kinderen het boek niet zien als
een eerbiedwaardige zaak. maar
tegelijkertijd onbereikbaar en

IUU: oeuouri uei „uiiuaniu cn oi:

tage dat er niet toe komt omdat die natuur door het ?eio0f gehei

boekenlezers door de huisgeuo- ügd js kan mcn psalmen zingen in zijn

ten voor ongezellig versleten de nacht. Hier werkt het „on- toch -u -j 11 - -

iBorden, zijn er de mensen die danks" in positieve richting; bij deel. zich behageüjk voelt in het nooit op het eerste gezicht worden in aanmerking komt. De scheids- wekken door de aanschaf van een verrijking van hun leven.

de het maatschappelijk aanzien j
van deze cultuurdrager. Mode
werd oin het gemis aan diepgang
te verbergen achter een fagadc
van meters en meters boeken.
Het kon voorkomen dat een ge
fortuneerd man voor de inrich
ting van zijn huis twintig meter
hoeken bestelde. De hand stond
voor zijn financiële draagkracht,
de titel voor zijn geletterdheid.

Nu een nieuwe generatie boe
kenliefhebbers: een massa in ver
gelijking tot de eenzame collectio
neur die nog steeds de adem in
houdt en met eerbied de typische
geur van de boekwinkel opsnuift.
Met verbazing overziet hij de
rijstebrijberg van lectuur in ge
plastificeerde of papieren kaft.
Van verbazing hebben de wild
gebarende, heftig discussiërende
jongelui die nu de boekhandel
bevolken geen last. Achteloos
wordt het geestesprodukt van de
auteur die een half jaar geleden
nog „in" was, terzijde gelegd:
„Die heeft mij niets meer te zeg
gen, de man verstart". Vernieu
wing, vernieuwing, dat is het pa
rool, tot in het absurde toe. De
schrijversmode duurt misschien
een seizoen, volgend jaar de baan
vrij voor de man die nog genade
lozer met tradities en waarden
breekt. De boekverslinders gaan
hun waar te lijf i
de inhoud: tussen soep i
kan er nog best een hoofdstukje
af, 's avonds in bed het leeuwen
deel en 's morgens in de trein het
laatste hoofdstuk, waarna het
boek vergeten in de trein blijft
liggen. Het dwingt geen eerbied
meer af, is zelfs minder gewaar-

Is het een bezwaar? Kostbare
werken, gekocht om indruk te
maken en status te verhogen, zijn
van minder waarde dan die ene
pocket waaruit stromen le
venswijsheid worden geput. Vaak
is het echter zo dat schrijver en
lezer elkaar opjagen om toch
maar zo snel mogelijk te produce
ren en te consumeren. Resul
taat: een onafzienbare hoeveel
heid rommel, waarin ook de ge
waardeerde schrijvers ondergaan.
Een miljoen voor de man die
orde in deze chaos schept. Het
zou een dictator moeten zijn,
want zelfs gezond verstand schiet
tekort.

De beginnende boekenlezer
heeft bescherming nodig, ja, ook
de grote massa die bewust kiest
voor de lichte kost. De tijd wil
lichte ontspanning; men, ook een
hoog percentage universitair ge-
vormden, heeft liet te druk om
zich tussen afwas en televisie nog
eens in te spannen. Maar het on
derscheidingsvermogen stompt af.
De lezer heeft zelfs niet in dc
gaten dat de held van het ver
haal, waaraan hij zich spiegelt, in
wezen maar een slecht surrogaat
is. Waarmee uiet gezegd wil zijn
dat alle vormen van lichte, pro
bleemloze ontspanning die het
hoek biedt, armoedig zijn.

Selectie is broodnodig. Als dc
producent en de consument het
niet doen, dun bl(jfl er een taak
voor dc leveranciers: dc uitgever
cn de boekverkoper.

ANONYMUS