Kritiek op uitlatingen
tv - commentator
POLITIEMACHT SLAAT
OPSTOOTJES UITEEN
Kookbommen op route i vi
Agenten erg nerveus
Pamfletten gestrooid
r» j j REPORTAGE VIT STADHVIS
Beelden van
relletjes niet
uitgezonden
HOTEL OP
STELTEN
Journalist zendt
Prinses orchidee
en vraagt excuus
RAI de tuin, waarin heel
Holland vrolijk danste I
Deze krant
17
VRIJDAG 11 MAART 1966
x.
In dit verbrande damestasje zat
één van de rookbommen, die voor
de Gouden Koets werden geworpen.
AMSTERDAM Nerveuze
agenten en marechaussees hebben
gisteren langs en vlakbij de route
van de koninklijke stoet met gum
miknuppel en gehandschoende
vuist relletjes van provo's uit el
kaar geslagen. Vele mensen achter
de hekken vaders en moeders
met kleine kinderen liepen klap
pen en stompen op, omdat zij het
ongeluk hadden in de buurt van
langharige oproerkraaiers te
staan.
Zes jongelui in de leeftijd van vijftien
tot twintig jaar werden gearresteerd.
Een student had zo'n stevig pak slaag
gekregen, dat hij in het ziekenhuis moest
worden behandeld. Later op de dag werd
hij ontslagen.
Het imponerende machtsvertoon var
bijna vierduizend manschappen van ge
meente- en rijkspolitie en van het Korps
j Koninklijke Marechaussee kon echter
j niet voorkomen, dat een groot aantal
I „zelfgemaakte" rookbommen over
hoofden van de toeschouwers op de
te werd gegooid. In de Raadhuisstraat
reed de Gouden Koets op de heen- er
l terugweg door grijze rookwolken, die ge-
ruime tijd tussen de huizen bleven han
gen. Tijdens de rit door de binnenstad
na de huwelijksinzegening in de Wester-
kerk werd enkele malen in koor „repu
bliek" geschreeuwd, terwijl het jonge
paar voorbijreed. Op de Nieuwezijds
Voorburgwal werden pamfletten over de
Gouden Koets geworpen. Daarop stond
in het Duits te lezen: „Begrijp toch goed
politie, de Westerkerk staat vlakbij het
getto". Op een ander pamflet stond, even
eens in het Duits: „De moordenaars zijn
onder ons".
AFGERANSELD
Nadat prinses Beatrix en prins Claus
en hun gevolg het Paleis op de Dam
waren binnengegaan, ontstonden daar
opnieuw opstootjes. De toegesnelde agen
ten maakten de indruk, over hun toeren
te zijn. Jongelui, die achter de hekken
stonden te kijken, werden evenals de
herrieschoppers op het plein afgeran
seld.
De directe omgeving van de Dam was
hermetisch afgesloten. Het publiek
mocht zich wel verwijderen, —".ar nie
mand werd toegelaten. Op het Rokin
sneuvelde een aantal vlaggemasten.
In de loop van de avond werden nog
eens veertien jongelui gearresteerd bij
opstootjes op de Dam. Zij varieerden
in leeftijd van twintig tot 25 jaar. Na
enkele uren werden zij vrijgelaten. Bij
één van de charges raakten ook Loesje
Hamel en Liesbeth List, leden van het
cabaret Shaffy Chantant, betrokken.
De ongeregeldheden waren de avond
tevoren al begonnen, toen agenten op de
Dam groepjes jongelui uit elkaar sloe
gen. Voorbijgangers vertelden, dat een
paar jongens door de politie werden ge
trapt, maar een officiële woordvoerder
kon dat niet bevestigen.
DOKWERKER
Gistermorgen begonnen de ordeversto
ringen bij het beeld van De Dokwerker
op het Jonas Daniël Meijerplein, nadat
ongeveer driehonderd serieuze demon
stranten tegen het huwelijk daar waren
vertrokken voor een protestmars door de
stad. Er verzamelde zich een steeds gro
ter wordende groep van schreeuwende
jongens en meisjes, die door een aantal
provo's werden aangevoerd. De politie
joeg hen uiteen, nadat aan de voet van
het beeld pamfletten waren gelegd op de
daar tijdens de februari-herdenking gede
poneerde bloemen.
Onder het afsteken van rookbommen
(er werd gezegd, dat de hele voorraad
zeventig stuks bedroeg) ging de joelende
menigte naar de binnenstad. In de Kal-
verstraat vielen de eerste klappen, toen
de jongens en meisjes (het was dikwijls
niet te onderscheiden wie een jongen
was en wie een meisje) probeerden de
eerste politie-afzetting te doorbreken. De
agenten, die kennelijk het consigne had
den gekregen, niets over hun kant te
laten gaan trokken meteen de wapenstok
en dreven de krijsende groep na enkele
charges uiteen.
ZEVENKLAPPERS
In groepjes verspreid en zonder enig
contact met elkaar verdwenen de provo's
daarna, anti-Claus leuzen schreeuwend,
in de richting van de Raadhuisstraat
(achter het Paleis) en de Westermarkt.
Over de hoofden van de in de gietregen
wachtende toeschouwers werden de
eerste rookbommen en aan elkaar gebon
den zevenklappers op de rijstraat gesme
ten.
Opnieuw greep de politie In, deze keer
geassisteerd door enkele van de vele hon
derden BVD-mensen en rechercheurs,
die langs de hele route op vijftig meter
afstand van elkaar tussen het publiek
stonden. Hoewel zij in burger
vielen zij dadelijk op door de grijze
knoop, die zij op hun jas droegen
door de achterdochtige blikken
zij om zich heen keken....
Grijze rookwolken hingen in de
Raadhuisstraat, toen de Gouden
Koets op weg van de Westerkerk
naar de Dam voorbijreed.
Vier agenten en een politie
man in burger overmeesterden
een jongen, die ervan werd
verdacht een rookbom op
straat te hebben gegooid.
DODE KIP
Na de rijtoer werden op ver
scheidene plaatsen de hekken
omvergegooid. Motoragenten
reden op de baldadige jonge-
derd, op de route te gooien werd zonder
dat er agenten aan te pas kwamen door
omstanders, bij de kop en schouders ge
pakt en in de gracht gesmeten. De be
manning van één van de talrijke in de
rondte varende snelle motorbootjes viste
hem eruit....
Vlak voor en vlak nadat de Gouden
Koets de Herengracht was gepasseerd op
weg naar de Westerkerk. ontploften er
twee rookbommen. Het publiek reageer
de verontwaardigd en schreeuwde de
agenten toe. dat ze zo hard ze konden er
op los moesten slaan!
Naar het gerucht gaat, loste één van
de BVD-mensen in de Raadhuisstraat
met zijn pistool een schot in de lucht,
toen hij ontdekte, dat jongelui naast
hem rookbommen bij zich hadden. Op
zijn beurt werd de man vervolgens,
aldus getuigen, met een pak slaag van
de hevig geschrokken toeschouwers be
dreigd. Een collega van de BVD-er
maakte er geen geheim van, dat hij
het waarschuwingsschot volstrekt over
bodig vond.
De ernstigste moeilijkheden begonnen,
nadat de gasten de Westerkerk waren
binnengegaan. Agenten te paard reden
op elk willekeurig groepje jongens met
lange haren en truien aan. Links er
rechts deelden zij klappen uit. Eén jon
gen werd aan zijn beatlekuif over eer
afstand van meer dan vijftig meter ovei
straat meegesleurd en vervolgens op eer
politiebootje geduwd en afgevoerd. Ande
re knapen werden in gereedstaande over
valwagens gestopt.
FOTOGRAFEN
Toen de stoet de kerk verliet, verloren
de agenten en de toch al opvlicgerige
marechaussees helemaal hun zelfbeheer
sing. Zonder duidelijke aanleiding begon
nen zij iedere jongeman, provo of niet,
te stompen en te duwen, als hij niet
meteen hun commando's opvolgde. Men
sen, die zich van geen kwaad bewust
waren, liepen ..verdwaalde" klappen op.
Een paar meisjes, die „leve de repu-
bliek" riepen, werden tegen het trottoir
I geslagen alsof zij misdadigsters wi
Ook de fotografen kregen het zwas
verduren, toen zij probeerden, het brute
optreden van de politie vast te leggen.
Agenten hielden hun hand voor de lens
en toen dat niet lukte, sloegen zij de
dure camera's uit de handen van de foto
grafen. „Ik sla je boeltje aan diggelen",
schreeuwde één agent dreigend tegen
een foto-journalist. Even later voegde hij
de daad bij het woord...
Op een na afloop van de officiële plech-
vertelde de woordvoerder van de
politie, hoofdinspecteur K. Heijink, dat
de agenten „een gering gebruik van de
wapenstok hadden gemaakt". Er zijn
geen incidenten van betekenis geweest",
voegde hij eraan toe. Op de vraag of er
AMSTERDAM Het duidelijk
tendentieuze commentaar, dat tv-
reporter Frits van der Poel gaf bij
de reportage in en om het stadhuis,
heeft bij velen ergenis gewekt. De
stekelige opmerkingen in zijn oog
getuigenverslagen en met name
zijn mededeling, „dat Onkel Ju
lius kennelijk nogal moeite had
met het „einsteigen" van de koets"
gaven dit deel van de huwelijks
reportage een onaangename bij
smaak.
Of hij hiervoor door de NTS ter
verantwoording zal worden geroepen,
is nog niet bekend. NTS voorzitter,
E. A. Schüttenhelm, wilde na afloop
van de uitzending geen commentaar
geven. „Ik heb het gehoord, maar ik
geef geen commentaar op commen
taar," zo zei hij. Verwacht mag echter
wel worden, dat zeker binnenskamers
het laatste woord hierover nog niet is
gezegd.
„KWA JONGENSWERK"
beelden van vechtpartijen langs de,
route had uitgezonden, antwoordde
hij, dat deze niet in de uitzending
pasten. „Aan dit soort kwajongens-1
werk wilden wij geen aandacht beste
den. Maar uiteraard is dit helemaal
een zaak van de regisseur," zo zei
hij.
Regisseur Kees van Langeraad: „Ik
vond deze beelden niet representatief
voor wat er in Amsterdam gebeurde.
De camera's gaven inderdaad shots
door over ongeregeldheden, maar ik
heb ze niet laten uitzenden omdat ik
vond, dat ze niet thuishoorden in deze
reportage. Dit was geen van tevoren
gemaakte afspraak maar alleen een
afwegen van wat belangrijk en min
der belangrijk was. Er waren andere
beelden, die eerder voor uitzending in
aanmerking kwamen."
Overigens was hij over de gang van
zaken zeer tevreden. De samenwer
king verliep prima, zei hij. Ook met
de buitenlandse technici, met wie we
maar één dag hebben gerepeteerd.
Jammer alleen, dat in de Westerkerk
de lichten een kwartier te laat aangin
gen. Daardoor was het eerste deel van
deze reportagee en beetje vaag.
de vorige avond bij de relletjes op de
Dam door agenten was getrapt, bleef hij
het antwoord schuldig. „Als er foto's
zijn gemaakt, moeten die dat uitwijzen",
zo zei hij. RVD-functionaris W. P. v.d.
Berge voegde daar nog aan toe: „Altijd
prettig als er foto's worden gemaakt..."
Hij was er kennelijk niet van op de
hoogte, dat even tevoren het de persfoto
grafen onmogelijk was gemaakt, hur
werk te doen.
Hoofdinspecteur Heijink ontkende, dat
er bekende provo's tevoren waren gevan
gen gezet of de stad uitgestuurd. „Mis
schien dat ze uit eigen beweging zijn
gegaan?" Hij ontkende, dat de provo-lei
ders een waarschuwing hebben gekre
gen. „Provo's hebben immers geen lei
ders", probeerde hij er zich vanaf te
maken. ,.'n Goed antwoord", vond RVD-
man v. d. Berge. In het nauw gedreven
door een aantal pijnlijke vragen, o.a. va
buitenlandse journalisten, brak hij daai
na de persconferentie snel af.
AMSTERDAM De Duitse journa
list Max Glauner van het weekblad
„Bildzeitung", die er dinsdagavond in
slaagde ongemerkt het Hilton-hotel
binnen te dringen, heeft een orchidee
naar prinses Beatrix gestuurd. Verder
zond hij de Prinses een brief, waarin
hij zijn excuses aanbiedt.
Mijn weekblad, zo schrijft de journa
list, heeft nooit de bedoeling gehad het
Nederlandse koningshuis of het Neder
landse volk te krenken.
Maar het is nu een keer zo, dat
men van een Bildreporter ver
wacht, dat zij met alle middelen pro
beren objectief en als ooggetuige te
berichten. Daarom kunnen zij zich
niet tevreden stellen met het
ontvangst nemen van droge teksten
op officiële persconferenties.
Aan het slot van zijn beleefde brief
schrijft Max Glauner namens het uit
11 man bestaande Bild-team te hopen,
dat dit kleine incident geen afbreuk
heeft gedaan aan de feestvreugde van
prinses Beatrix en de heer Claus von
Amsberg.
De Duitse journalist gelooft, dat hij
ontdekt is, toen prinses Beatrix en
Claus samen een foxtrot dansten. Het
plotseling onderbreken van de dans
was voor hem een teken, dat het voor
hem niet meer in orde was.
Al gauw was een man van de veilig
heidsdienst bij hem, die hem naar zijn
uitnodigingskaart vroeg. Hij wend
de daarop voor, dat deze kaart in zijn
jas in de garderobe zat. De Duitser
liep naar de garderobe en probeerde
de aftocht te blazen.
Het lukte zelfs het paleis door de
hoofdingang te verlaten. Maar net bui
ten werd hij toch nog gepakt en naar
binnen geleid.
Max Glauner werd verhoord. Over
de behandeling tijdens het verhoor
had hij niet te klagen.
De Rijksvoorlichtingsdienst wist
niet te vertellen of Max Glauner een
miniatuurfotocamera bij zich had.
Hij is op even gedurfde als ingenieu
ze wijze erin geslaagd in het paleis te
komen. Het lukte eerst in de Oranje
zaal van het Hiltonhotel te komen,
waar een groot galadiner werd gege
ven. Vervolgens wist hij een plaatsje
te vinden in een van de vele auto's die
de gasten van het Hilton-hotel naar
het paleis brachten. Door niemand
opgemerkt stapte hij, samen met de
andere gasten uit de auto en betrad
door niemand gehinderd, als was hij
een van de bevoorrechte genodigden
voor dit grootse festijn, de hoofdin
gang van het paleis.
Verhollen te
fotograferen
JNE Amsterdamse politie, die
geen enkel risico wilde
lopen, is streng opgetreden.
Dat ondervond een fotograaf
die tijdens de manifestatie in
het Amsterdamse RAI-gebouw
op verboden" terrein achter
de uitgelaten kinderen een ex
clusief plaatje wilde maken.
Hij werd weggesleurd door
een gewapende politieman en
een detective.
AMSTERDAM Misschien vandaag
nog niet, maar morgen is Krasnapolsky
in elk geval weer een keurig hotel. Vier
dagen is bijna het hele gebouw domein
geweest van RVD-mensen, journalisten,
persfotografen en van verslaggevers en
technici van televisie en radio. Vier da
gen heeft het anders zo keurige en rusti
ge Grand Hotel op zijn grondvesten
staan te schudden!
Journalisten uit alle delen van de we
reld renden nerveus van het perscen
trum in de statige Wintertuin naar de
grote telefooncentrale, die in één van de
zalen was ingericht. Obers balanceerden
met volle dienbladen tussen de tientallen
tafeltjes, waaraan journalisten zaten te
schrijven, te praten of voldaan uit te
rusten, als ze hun verhaal hadden doorge
beld. Functionarissen van de RVD kon
den geen twee stappen doen zonder
aangeklampt te worden door vragende
journalisten. Uit de luidsprekers kwam
tenminste om de vijf minuten een mede
deling die iedereen de oren deed spitsen.
Achterin de zaal had een firma haar
kantoor opgeslagen om foto's en copy
met het eerstvolgende toestel van Schip
hol naar het land van bestemming te
versturen. En temidden van die drukte
bleven de charmante hostesses van de
Amsterdamse VW vriendelijk glimla
chen, steeds startklaar om de buitenlan
ders bij wijze van verpozing door de
hoofdstad te rijden in hun DAF-jes.
Dat is nu allemaal afgelopen. Als het
personeel de boel heeft geredderd en het
meubilair weer op zijn goede plaats
staat, wordt Krasnapolsky weer een echt
hotel en de Wintertuin met zijn prachti
ge planten een zaal waar de bezoekers
fluisterend praten en voorzichtig aan
hun glas sherry nippen.
Aril t'ii Kees
in de kerk
ANDER de hoogwaardig-
heidsbekleders in de Wes
terkerk waren ook aanwezig
de wereldkampioen schaatsen
Kees Verkerk (links) en de
tweede op de wereldranglijst
Ard Schenk. Zij waren met
een militair vliegtuig uit Noor
wegen gekomen om dit in hun
leven mee te kunnen maken.
LONDEN In de Britse hoofdstad
is gisteravond officieel meegedeeld,
dat koningin Juliana op 6 en 7 juni
een bezoek zal brengen aan Londen.
De vorstin zal een Nederlandse kerk
in Austin Friars te Londen bezoeken
om daar een nieuwe gedenkraam te
onthullen van koningin "Wilhelmina.
Zij zal voorts aan een diner aanzitten
ter ^efegenheid van het 75-jarige be
staan van de Nederlandse Kamer van
Koophandel in de Britse hoofdstad.
Nationale manifestatie
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Ministers,
staatssecretarissen, captains of in-
burgemeesters en commis
sarissen van de Koningin, allen
behorend tot de ongeveer tiendui-
feestgangers, die aan de voor
avond van het huwelijk van
prinses Beatrix en prins Claus
jonkheer Van Amsberg, in het
RAI-gebouw aanwezig waren, zon
gen luidkeels: Lang zullen ze
leven in de gloria, toen het bruids
paar de Europahal binnenreed.
Het feest oereikte ineens zijn
hoogtepunt. Duizend Amsterdamse
scholieren omstuwden spontaan de
auto, die slechts langzaam, als het
ware voetje voor voetje, voorwaarts
kon gaan. Oranje doekjes en -vlagge
tjes werden in de auto gegooid. De
organisatoren konden met grote
moeite de weg voor het bruidspaar
vrij houden. De kinderen waren
door het dolle heen. maar goed, het
zij hun niet kwalijk genomen, zij
kwamen tenslotte om uiting te ge
ven aan hun vreugde en het was
tenslotte ook hun Prinses, die ging
trouwen.
Het Oranje Comité Amsterdam had
dit feest, deze nationale manifestatie
„Bruidsboeket", in slechts een paar
maanden moeten organiseren, en wel
licht heeft het gebrek aan tijd het
comité parten gespeeld. De gedachten
die aan de manifestatie ten gnndslag
lagen, waren wel goed, maar de
uitwerking was niet zo bijzonder ge
slaagd.
Doch de Koningin had het gebaar
zeer op prijs gesteld en kwam met 210
gasten het feest met haar aanwezig
heid opluisteren. Al onze Prinsessen
waren daarbij, en zij kregen van een
enthousiast publiek een hartelijk
applaus. Prinses Margriet en haar ver
loofde mr. Pieter van Vollenhoven
viel een hoera'tje ten deel.
Het was de bedoeling, dat de provin
cies elk afzonderlijk hun gelukwensen
aanboden. Zij vormden met elkaar het
Bruidsboeket .waaromheen ten slotte
een lint werd gebonden, een „wit lint,
waarop de geschiedenis zal worden ge
schreven van Beatrix, prinses der Ne
derlanden, en Claus".
Er was een welkomstlied, dat het
bruidspaar werd toegezongen: „Wel
kom, weest welkom Gij Prinselijk
Paar. dank voor uw gulheid van hart
om hier tot ons te komen...", op de
wijs van: Merck toch hoe sterek. En
er was Het sprookje van de Prin
ses. Feeën dansten het Adagio uit het
ballet De Schone Slaapster. Er waren
sjezen uit Friesland en klederdrachten
uit Zeeland, er waren vendelzwaaiers
uit Helden, kotomissies uit Suriname
en een bruidsstoet uit de Antillen, er
waren mensen, die de wijsheid zoeken
en mensen, die dansend door het leven
gaan. Zij vonden elkander tenslotte
aan het eind van het feest, toen werd
de RAI de tuin, waarin heel Holland
vrolijk danste, danste om het geluk
van twee mensen.
Woensdag beloofden wij u een
krant, die het bewaren waard
zou zijn over het huwelijk van
prinses Beatrix en prins Claus.
Wij hopen, dat wij daarin ge
slaagd zijn. Vele tientallen foto's
zijn in dit nummer opgenomen.
Onze verslaggevers H. J. Waal
wijk, W. de Regt en D. Ringle-
ver verzorgden de reportages
van de plechtigheden in Amster
dam en onze redacteuren B, de
Jong, L. de Ruiter, M. Christi-
aanse en J. van Hofwegen voer
den de eindredactie.
