Een knappe misser Antwerpen haalt animisten en surrealisten voor het voetlicht CULTUREEL VENSTER Religieuze aspecten van Oberhausen '66 EEN NIEUWER TESTAMENT ZATERDAG 26 FEBRUARI 1966 ANTWERPEN Evenals In andere landen, waar de wildste modernismen het luidst bejubeld worden, gaan in België een aantal kunste naars in stilte voort langs de weg die in het midden van de jaren dertig werd inge slagen. Zich niets aantrek kend van de dood zwijgers en afwij- zers in het we reldje van critici, heeft hoofdconser vator W. Vanbese- laere het werk van zestien kun stenaars voor het voetlicht gehaald in zijn Koninklijk Museum voor 'Schone Kunsten. Het loont de moei te, vóór 17 april de paleiselijke za len in de Sinjoren stad te bezoeken. Zij herbergen een fijne tentoonstel ling: een interes sant overzicht van de animisten en surrealisten die behoren tot „De generatie van 1900". Deze generatie, die in de jaren dertig aan bod kwam, zette zich af tegen de geruchtmakende re volte van het Vlaamse expres sionisme. Na hun terugkeer uit Nederland, waar zij de eerste wereldoorlog als vluchtelingen hadden overleefd, werden Frits van den Berghe en Gust de Smet de voornaamste verwekkers van de expressionistische revolutie. Met weldra Permeke als leider hielden de furieus experimente rende natuurvervormers van 1922 de gewin en naam brengende wind. in hun'zeilen tot aan het uitbreken van de economische wereldcrisis. Terug naar de liefdevolle en in tieme beschouwing van de natuur was de reactie op het expressio nisme, en onvervormd uitzicht daarop werd het resultaat, gedra gen door de generatie van 1900. Twee wegen sloegen de jongeren in, twee etiketten kregen zij op geplakt vanwege de „kastindeling" der kunsthistorie: „Animisten" en „Surrealisten". Hella S. Haasse is begaafd, geleerd en daarbij vrouw ge bleven. Haar jongste publi catie is (weer) een histori sche roman, spelend in het Rome van 417 na Chr-istus. Het boek heet Een nieuwer Testament, geslaagd. Het is een ingewikkeld en wat rommelig geheel gewor den, of eigenlijk geen geheel. Na tuurlijk weet Hella Haasse dat het is een uitgave van Em. kend zijn, vormen het historisch uitvoerige voorstudiën alleen Querido te Amsterdam, telt ÏZZ gebracht. 167 bladzijden en kost 11.50. Het verhaal beweegt zich Optocht in kanten jurken dan ook tot taak heeft gesteld alleen het essentiële te geven, j j r- j Zij verzint in haar boek een binnen bet beperkte kader van rondom de figuur van de proces, dat in 41* gevoerd zou nog geen tweehonderd bladzij- diohter Claudius Claudia- zlin tegen een vooraanstaand, den duidelijke druk. Of is het nus, die in 394 uit Alexan- Rifdat'oro^es k^udlsnS'S^ werk 'n deze vor" ee" be-k£r" öij uat proces is uiauaianus oe- x a veej omvangrijker drie naar Rome kwam, daar trokken, die onder de naam NiU- manuscript? Als enigermate ge- beroemd werd, maar in 404 acus in Rome ondergedoken oefend lezer en ujt ervaring we- plotseling uit de geschiedenis 1^*2» *n X"w°"i?,Lb0"d tend wat het schriiven van een verdwenen ziend door het geven van een- boek is vjnd ,k de gekozen com- verdwenen. voudige lessen. Het proces wordt positie voor de betrekkelijk ge- Van Vestdiik is een sonnet be- geleid £°0r de PJefeCt Hadrian."s,; ringe omvang van het werk ver van vesiaijK is een sonn« oe meer Romein dan een Romein keerd- Een verhaal, gewoon ver- (bl. 26): want hij is uit Egypte - x -x -x x T7- afkomstig, evenals Niliacus, ali- nimum 'aan "terugblikken, en ve historiciteit fascineert Vest- as Claudius Claudianus, alias waarbij de handeling nummer Klafthi Hadrianus kant zijn Snwi, SZSf besssj- TenvaTPiZZ De FiïosoZ ev ZTfeTrt a "aaf "ca ionaan vl?g nummer tw£-en de "S", da Sluipmoordenaar en De hatd 3»^ 1'"va^n'1ffhJaTSS d^ bekwama'a" van het^ekenJe^T^ie^onbeken- Is.raë"et. en een EgyPtlsche sla" geroutineerde schrijfster een van het bekende en het onoeken vin; kiemzoon van de vermogen- meesterwerk hebben kunnen de werkt inspirerend, zoals de de Alexandrijnse Jood Eliëzer worden Nu is het eerste van de SlT'.ïïeiemnlnnr^mn riin ben Ezekiël- Hadrianus was toen drie hoofddelen overbelast met the een exemplaar van zijn a, Romeins ambtenaar en re,rosnectie- de prefect Hadria- ^e'doef'zich its degelijks vwr ontmo.ette de wijze grootvader nus lejdt een verhoor, dat tot D* t/rd5&i«n Ht'an rierma" loe "T nia van Ctaudiïz Cfaudianuz; da- STnU^rt S sohr"?^ ta. fe,ten en „ed.ahtan d,a ba- boek wordt de her.ontdekte haVkadar dichter de ondergang van Hadn- van die terugblikken Eliëzer ben anus omdat deze hem, na een Ezekjgi en iater Niliacus over Tr J „on„ a n-a?t officiële veroordeling, probeert Hadrianus bespiegelingen ten Jos Verdegem (1897 - 1957). Jo- te redden. beste geven. In het tweede zef Vinck (1900) streeft naar hoofddeel is Niliacus aan het contrastwerking, maar hij bezon- bamenvatting woord; deze 65 bladzijden geven Het „nieuwer testament" bete- tenminste een aaneengeschakeld in monotone vlakken. kent jn eerste instantie een sa. verhaal, althans een relaas dat Ons resten nu nog Paul Del- menvatting van Claudius' levens- in hoofdzaak gewoon doorloopt, vaux (1897) en René Magritte inzicht, gewonnen in zijn onder- Het derde hoofddeel, kort gehou- (1898), surrealistische tegenpo- duiktijd temidden van de heffe den en dramatisch bedoeld, be ien van de „animisten" uit de des volks. Het eerste „testa- vat het „nieuwer testament van generatie van 1900. Van allen ment" was namelijk het dicht- ruim 4 bladzijden, bespiegeling hebben zij buiten België het werk uit zijn glorietijd. In twee- dus weer. Zoiets valt in een dik- meest bekendheid gekregen, de instantie zinspeelt de uitdruk- ke roman van Dostojewski niet Hun pijnlijk nauwkeurige schil- king „nieuwer testament" na- op, maar in het beperkte kader dering van realiteiten die in tuurlijk op het Nieuwe Testa- van 167 bladzijden verbreekt het gië, doch heeft de Nederlandse het totaal van de compositie bui- ment, aanvaard door christenen de stroom van het gebeuren. Is ten de werkelijkheid treden en (nog veel meer) naamchriste- het maniertje niet verouderd, (dus sur-reëel zijn) openen nen in Rome en daarbuiten. Het om iemand ergens neer te zet- het wondere werelden. Vertrekpunt nieuwere schuilt dan hierin, dat ten, een paar details uit zijn ruil voor is veelal gezamenlijk het con- er een soort derde weg wordt omgeving te laten opmerken en de mens en de plek om introvert animisme wil hij fiict tussen individu en omge- gepredikt: niet meer het over- dan te laten vercmken in een aan het nauwkeurig beschouwen ving, maar bij Delvaux voert de leefde godengeloof, maar ook zorgvuldig geordende stroom Hij 8 Toon Hermans, die zingt expressionisme toch nog wel eens een „bood schap" koppelen. Dat is er dan werkelijk) naar de velden niet een van milde ironie. trein van de fantasie (soms daad- niet de leer van Jezus (hoezeer lelijk) naar de velden van er eerbiedwaardige volgelingen ietwat verkrampte erotiek, zijn), doch een nogal modern DSKOrt herinneringen? Veel aandacht krijgt op de ten- terwijl Magritte zijn symbolie- aandoend humanisme, zoals Dan is er b.v. de figuur van beeldhouwers Georges Grard toonstelling het werk van Henri- ken meer richt op zaken van de men dat omschreven vindt op Urbanilla, de vrouw van de (1901) en Charles Leplae (1903). V. Wolvens (1896) en van wij- geest, op problemen in het dage- bl. 162: straat, die op bl. 62 haar „ik" m 1962). lijks bestaan. „Waar zou de zin van het Ie- ontdekt, heel boeiend. Maar die ven anders te vinden zijn dan in ontdekking heeft verder geen De tentoonstelling mag niet de natuurlijke^ zogenaamd tijde- effect in de geschiedenis, ze n mtvplppH als epn verte- ,^ke wereld, in het bestaan op blijft geïsoleerd en daarom \rij- Grard doet in sommige naaktfi- len Paul Maas (1890 guren denken aan Maillol en Re- Zware verfopdracht en weinig Leplae is een uitstekend verfijnde kleuren bij de een, portrettist. Zijn recente, grote spaghetti-achtige penseelvoering worden uitgelegd als een verte- f, Makten verinnen in vormbeheer- - --- -- i mëerbelo- sing en expressie ee vende opgaande lijn. Folklore, oudheid en primitieve bij de ander, zijp elementen die derd of overdreven bewonde- aarde:van dat met rede begiftigwel zonder zin. Ook hier dringt een zo omvangrijk exposé niet fend terugblikken op hetgeen in de Wezen, de mens? Ik geloof zich de indruk op, dat er in het kleine, weinig aan de weg njet aan wonderen, niet aan iter- manuscript duchtig is bekort; timmerende en weinig geprezen rijzenis uit de dood> staan als ik dit mis heb, vind ik de bronnen voor de voo'mamelijk af" is nog zwaar gebor- Vlaamse kring tot stand is ge- aan hemelvaart; maar ik weet, zaak nog vreemder, in ceramiek werkende Pierre steld merkbaar bij de intiemer bracht. Als spoedig m vervulling dat strijdbare en tegelijk nederi- Caille (1911). Hij is ook de „hu- wordende Hubert Malfait gaat wat Van Ostayen heeft aandacht voor de levenden, Interieurs en situaties worden morist" onder de animisten. Het (1898). De uit gelijke hoek ko- voorzegd, nl. dat er een moment egn f naar gerechtigheid, meer dan eens prachtig voor de werk van schilder Albert Das- mende en daar nog wel toeven- komt dat meerdere kunstenaars d<? gestalte kunnen aannemen geest geroepen, maar het geheel J nch weer zullen gaan buigen 0„der de menaen." is verdronken in een beschouwe- over het „allerkleinste", zou de- lijkheid die de gang van zaken niet al'ti'jd aan gekunsteldheid te ze expositie wellicht hier en Domme|ja stremt en de zo knap gewekte ontsnappen. daar deuren kunnen openen. Het a indruk van het leven uit die tijd War van Overstraeten (1891) tentoongestelde wordt begeleid Bij alle respect voor de grote door een moderne gevoelstoon Charles Leplae Eerbied Het eerstgenoemde etiket kan aanleiding geven tot misvatting. Animisten hebben niets uitstaan de met het animale, of dierlijke. Wel heeft het „Anisme" in de beeldende kunst raakvlakken met de geesteswereld van na tuurvolkeren, het geloof dat alle ding bezield is. De filosofie van animistische kunstenaars is echter niet behept met verafgo ding van dingen of angsten voor demonen, maar spruit voort uit een intense eerbied voor het le- Animistische kunstenaars bedding verlegd en zoeken in staan vol verwondering tegen- hun hermitage het innerlijke te over al wat leeft: mens, dier en doorschouwen en dat te verbeel- natuur. Suggereert de modernist den. Vandaar dat we een voor- het leven als chaos en destruc- keur zien voor het portret als tie, voor de „Animist" is het resultaat van direct contact. Dan ordening en harmonie. Zij uiten bet familietafereel en de atmos- zich niet fel, niet baldadig. Hun ferisch geproefde verbeelding kunst is geen manifest voor het Van mens en dier in het land- ongeremde, geen proclamatie lot schap, het „leef er maar op los" met an normen en vormen en technische vaardig heid. Haf fijnst „geproefd" is naar Tegen hedendaagse gevierde ons gevoel het werk van de in stromingen plegen „Animisten" 1951 overleden schilder Albert geen rebellie, althans niet in die van Dyck. Bij zijn verstilde en zin, dat hun werk donderpreken intieme beschouwing van leven zou inhouden. Zij hebben eigen en natuur, het kind met geitje techniek en materiaal te beheer, sen. In de vaardig gedane teke- ontsnappen, ningen van Jos Hendrickx (1906) bespeurt men de mon mentalist, die hij bij voorkeur glasramen, is. 0 - Jacob le Mair (1905 bij Delft groteske, spreekt uit de niet zo kens), geboren) leeft sinds 1922 in Bel- krachtige gouaches van wijlen Kanunnik Lemailrton Charles Leplae Kerk en film zijn goede buren, dit zei Ober- kirchenrat Helmut Rösz- ler uit Düsseldorf, toen hij dinsdagmiddag 15 fe bruari in het Evangelische Gemeindehaus de gasten van de VII Westdeutschen Kurzfilmtage te Oberhau sen begroette. En hij zei dit niet alleen omdat het Gemeindehaus de over buurman van de Stadthal- le is, waar de filmdagen gehouden werden, maar veelmeer omdat kerk en film iets gemeenzaams hebben, op elkander be trokken zijn. Ds. Röszler zei het zo: „Dit op elkander betrokken zijn van kerk en film wijst daar op, dat zij beide op de mens gericht zijn en wel de mens als zodanig, zonder onder scheid van kleur, afkomst, so ciale positie, nationaliteit. Bei de willen de mens op een ni veau bereiken, dat dieper ligt dan alleen het intellectuele. Op dit punt zie ik een bepaal de analogie tussen de moder ne prediking en de moderne korte film. Beide willen de mens niet naar zijn gevoel, noch intellectueel, maar exis tentieel benaderen: de mens daar opvangen waar hij iverkelijk staat, doordat zij hem van zijn verkramvin- gen en conventies willen ver lossen; hem ontvankelijk ma ken voor een antwoord op de vragen die zijn eigen existen tie hem stellen, een ant woord, dat hij zichzelf niet kan geven, omdat het uit een andere dimensie, n.l. uit dat wat hem niet ter beschik king staat, wat wij in de taal der kerk „Openbaring" noe- ;- is bewonderenswaardig in zijn door een royaal geïllustreerde capaciteiten van de schrijfster stoort, n atmosferische landschappen. Een en breed oriënterende catalogus moet ik eerlijkheidshalve beken- Tenslotte nog iets over de hang naar het ongewone, het (voor honderd Belgische franks- nen, dat ik het boek maar hal- geest van het werk. Die is ver- verwege geslaagd vind en dat want aan een nobel stoïcisme, TON HYDRA betekent, strikt genomen, niet vergeestelijkt door een heden daags humanisme dat het een en ander aan het christendom heeft ontleend (en op bepaalde pun ten beter in praktijk brengt dan christenen). Toch overtuigt de voorstelling die de schrijfster geeft niet geheel. Zij kent: 1. echte christenen, al of niet Aria- nen, die hun leer in de praktijk brengen en daarvan geen ophef maken; 2. naamchristenen, die eenvoudig de heersende richting volgen achter de keizer en de bisschoppen aan; 3. heidenen van de oude stempel, die gevaar lopen als staatsgevaarlijk te wor den beschouwd. In die tegenstel ling tussen 1 en 2 geloof ik niet helemaal. Bisschop Ambrosius van Milaan wordt genoemd; hoe zeer „officieel" christen, kan hij toch moeilijk tot de tweede groep worden gerekend, even min als zijn geesteskind Augusti- nus (wiens naam in het boek niet voorkomt). De schrijfster, die zo goed de ingewikkeldheid van de menselijke psyche kent, maakt zich van de groepen wel wat simplistisch af. men, tot hem komt... De kerk wil een bondgenoot van de vrijheid des geestes zijnook experimenterend onder het ri sico van het mislukken, als het daarbij maar gaat om het behouden van de menselijk heid in het patroon der maat schappij. Laat ik met één aspect beslui ten, dat kerk en film verbindt, of tenminste zou kunnen ver binden: dat is het volkerenver- bindende ethos der humaniteit, die voor de mens als een door God geschapen en tot verzoe ning opgeroepen wezen open staat. Wij verwachten van de korte film geen credo in christe lijke zin, maar wij zouden graag zijn openheid wensen te genover de door de boodschap der kerk verkondigde realiteit der verzoening.... Ik hoef niet te beklemtonen, hoe dankbaar we zouden zijn. als ook de kor te film deze volkerenverbinden- de en mensenverzoenende hou ding zou nastreven en ik hoop. dat de kerk, waar zij zulke kunstwerken ontmoet, hun niet alleen haar goedkeuring zou willen geven, maar ook naar middelen en wegen zou zoeken om deze films naar vermogen onder de christenen te verbrei den...". aldus ds. Röszler. Het was verreweg het beste woord, dat ik in Oberhausen heb ge hoord. Het omvat een geheel werkprogramma hetzelf de werkprogramma, dat IN- TERFILM zich in de tien ja ren van zijn bestaan tot taak heeft gesteld: zoeken naar films, die volkeren kunnen ver binden en mensen kunnen ver zoenen en deze films, als zij gevonden zijn. naar vermoger te helpen verbreiden. stelt dit meisje uit haar isole ment tc halen en te begeleiden door het leven. Ik moet zeggen, dat ik in jaren niet zo'n fijne, door en door menselijke film heb gezien. de officiële inzendingen op het Festival. Het was de film ..Die Wechsler im Tempel" van Horst Manfred Adloff. Waarachtig Aan de hand van beelden uit de kerkgeschiedenis van de Middeleeuwen tot heden toe en uit onze contemporaine geschie denis wil Adloff aantonen, dat de wisselaars en valse profeten zij zijn, die in Gods tempel aardse macht zoeken en zij, die aardse macht in de Christus' i naam misbruiken. Inderdaad het verwaarloosde Joodse afschuwelijk is het te Geen totaalbeeld Het is niet billijk zich af te vragen wat Vestdijk van deze stof zou hebben gemaakt. In ieder geval is de eindindruk de ze, dat de uitvoerige en moeilij ke stof beter gekend dan ge bruikt is. Men draagt in de her innering niet een tot rust en hel derheid gekomen totaalbeeld mee. Dr. C. RIJNSDORP Ja, Oosteuropa bewees ook met andere films, dat men daar „het ethos der humaniteit" niet verloren is. Evenmin als de zin voor religie. Uit Tsjechoslowa- kije bijv. kwam de film ..Psalm", waarin een bezoek Begeleiden Daarom kon de internationa le jury van INTERFILM dan ook met vreugde dit jaar haar Oberhausenprijs toekennen aan de Russische film „Twee", waar- in een jonge muziekstudent een doofstom meisje leert kennen en zo'n liefde voor haar opvat, dat hij zich het tot een taak kerkhof in Praag begeleid werd door de voorlezing uit de Thora en het zingen van een Hebreeuwse Psalm in de uit de Middeleeuwen daterende syna goge, waar helaas nog maar zeer weinigen bijeen konden komen om de eredienst te vie- Daar was Hongarije, dat met de film „Maté Passió" van Tamas Szigany beelden uit Auschwitz negeleidde met de gezongen muziek van de Mat- theüs Passion. De film riep the ologische bezwaren op: mag het Joodse volk zo wel identiek ge steld worden met de Lijdende Knecht des Heren?. Aardse macht werd, was niet toegelaten tot fanatisme en inquisitie stromen bloeds vergoten hebben en hoe ook nu nog de kerk maar al te vaak aardse machthebbers naar de ogen ziet. Een bezwaar, dat tegen de film ingebracht kan worden is haar ongenuanceerd heid. Niet alle misdaden zijn begaan uit dezelfde motieven en niet alles wat begaan wordt, is een misdaad. Pijnlijk is het te zien, hoe het Concilie van nu op één hoop wordt gegooid met de inquisitie. Ook de vooringe- nemenheid tegen de NATO loopt te hard van stapel en het gaat niet aan alle NATO-voor- standers gelijk te schakelen met Judas, die vraagt: „Ben ik het. Heer?" Wel echter is het nuttig, dat eens duidelijk wordt aange toond, hoe licht de mens in zijn „vroomheid" zijn medemens kan vernietigen en het zwaard gebruikende meent een Godege- vallig werk te doen. Horst Man fred Adloff kan ik niets beter toewensen, dan dat hij kennis neemt van Kohlbrugge's predi king en leert inzien hoe juist de „vroomheid" leidt tot zelfhand having, maar dan zal hij niet de anderen als goddelozen op één hoop werpen f alsof zij alleen de onrechtvaardigen zijn en de anderen de rechtvaardi gen) maar dan zal hij er zelf bij gaan liggen want wie noK niet begrepen heeft, dat de zonden der anderen ook mijn zonden zijn, heeft van het a.b.c. van het Evangelie nog niet veel begrepen. Onjuist Om echter zo'n film uit goe de „bedoelingen" te willen verbieden, dat is er helemaal naast, want het is nodig, dat de mens zijn ellende en tota le verdorvenheid onder ogen ziet. Wie zijn hand niet in eigen boezem durft te steken zal voor de Eeuwigheid me laats blijven. Ev. GROLLE jarigen De Nederlandse organist, pia nist en criticus, oud-directeur van de Nijmeegse Muziekschool Arnold H. W. Martens, hoopt zondag zijn 70e verjaardag te vieren. In Den Haag wordt op 28 fe bruari de bekende Nederlandse organist Jan Schmidtz vijftig jaar. Op diezelfde datum hoopt de Nederlandse portretschilder, etser en glazenier A. Middel- hoek, directeur van dc Acade mie voor Kunst en Industrie te Enschede zijn 60e verjaardag te De eerste maart bereikte de roman- en verhalenschrijfster N. Basenau-Goemans de leef tijd der zeer st»rken, 90 jaar. Zij verwierf vooral bekendheid door haar vertalingen van Scan dinavische boeken. Eveneens op 1 maart hoopt de Oostenrijkse, tot Engelsman genaturaliseerde portret-, stads gezicht- en landschapschilder en schrijver Oskar Kokoschka zijn 80e verjaardag te geden ken. Hij exposeerde in Amster dam en Den Haag en ontving uit handen van prins Bernhard in 1960 te Kopenhagen de Eras musprijs. Op zijn verjaardag wordt te Leiden in de Laken hal een expositie van zijn gra fisch werk geopend. Jan C. van Ees, toneelspeler en schrijver, bekend als hoor spel-detective „Paul Vlaande ren", wordt op Z maart 70 'jubilea De Royal Ballet (Margot Fonteyn) een van de beide meest vooraanstaande ballet groepen ter wereld, wordt tien jaar oud. Dit ballet is in 1956 ontstaan uit een samen voeging van Sadler's Wells Ballet, Wells Theatre Ballet en W?lls School. Eerste presi dente was prinses Marga ret De 6e maart bestaat de chr. gem. zangvereniging „Looft den Heere" te s-Gravenzan- de zestig jaar. toen I - Op de 4e maart is het 75 jaar geleden, dat de befaamde Hoog duitse Opera te Rotterdam met Verdi's „Troubadour" haar laat ste voorstelling gaf. Wereldberoemd *Hr> de gigan tische koppen van de Ameri kaanse presidenten Washington, Jefferson, Lincoln en Theodore Roosevelt, uitgehouwen in de top van de Mount RucV more in Zuid Dakota. Het is 6 maart 25 jaar geleden, dat de ontwerper van dit granieten gedenkteken, de beeldhouwer John Gutzon Borglum overleed. Het werk werd in oktober 1927 begonnen en in 1941. na Borglum's dood onder leiding van diens zoon Lincoln voltooid. De kosten be droegen bijna een millioen dol lar. De beroemde koppen in de top van de Mount Rushmore in Zuid Dakota. straks Voor museumliefhebbers op vakantie door Frankrijk: Het Parijse Musée de l'Oran- gerie sinds 1959 wegens restauratie gesloten is her opend. Het gebouw, waarvan het buitenaanzicht niet mocht worden gewijzigd, is uitge breid met een verdieping en een groot aantal nieuwe za len. De belangrijke collectie van impressionisten, bijeenge bracht door de verzamelaars Jean Walter en Paul Guillau- me. is er nu te zien. De Stichting Nederlandse Pantomime directeur Jan Bronk organiseert in de paasvakantie een cursus mi me en pantomime. Een veel zijdig programma ivordt afge werkt in de studio's aan de Haarlemmer Houttuinen 145 te Amsterdam. Het Christelijk Cultureel Studiecentrum nodigt jonge ren uit voor een „weekend" op 5 en 6 maart in het koets huis van Kasteel Hoekelum bij Ede. Onderwerp: ,£)e won dere wereld der muziek". Schriftelijk aanmelden bij ir. J. Bulens, Reigerlaan 2, Leid- schendam kosten 8,50 per deelnemer.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1966 | | pagina 17