Tweede thuis voor
allerklein sten
SPELONTWERPER:
eigentijds beroep
Sociale voorzieningen
voor de huisvrouw
BLAD ZIJ
Dordtse kinderbewaarplaats
EVEN
TIPPEN
dialoog dialoog dialo
ZATERDAG 26 FEBRUARI 1966
Aan het vier eeuwen ou
de patriciërshuis dn de Voor
straat 144 in Dordrecht sieren
vruchtbaarheidssymbolen de
gevel. Fruit, bloemen, in het
midden een kinderkopje. Wat
zich achter deze gevel ver
bergt is voor de Dordtenaar
geen geheim: Kinderbe
waarplaats. Dat staat er bij
na negentig jaar lang te le
zen. Hier bevindt zich de
wellicht oudste crèche van
ons land. Je valt er met de
deur in huis; twee trapjes af,
die Monumentenzorg betaal
de na de ramp, toen de Voor
straat werd opgehoogd. Want
dit oude pand staat onder be
scherming van Monumenten
zorg, met alle voor_ en nade
len van dien.
Een donkere gang, van kil
maar schoon marmer. Lei
dingen langs het plafond.
„Hier mogen we niets aan
veranderen" zegt de nieuwe
directrice, mejuffrouw N.
Vermeij die sinds veertien
dagen in functie is. Een blo
zend gezicht, kraakhelder
wit schort op een blauwe ja
pon, onder de kraag een
Zeeuwse knop.
Eerst is ze stroef, zegt ja en
nee en verontschuldigt zich voor
het feit dat de ontvangkamer he
lemaal overhoop ligt. „We zijn
door de vloer gezakt. Toen kwam
er zwam tevoorschijn, er moest
aan de lambrizering worden ge
werkt en nu wachten we op de
jongens van de technische school
die de kamer komen verven.
Wachten is hopeloos, je zou hier
een man voor alle karweitjes
moeten hebben". Onder het zach
te gelach en gepraat van kleu
ters, vaag achter de deur, komt
mejuffrouw Vermeij los.
Liefde
„Ik werk hier nu achttien
jaar, heb huishoudschool en kin
derbescherming. Fel:. „Maar
liefde voor de kinderen is hier
- het voornaamste wij nemen
de taak van de moeder over. Hoe
lang? Het grootste gedeelte van
de dag. Om acht uur 's morgens
komen de eerste kinderen, tot
half tien blijven ze binnenko
men. Er zijn er die hier halve
dagen zijn, tot twaalf of één
uur, en ook die hele dagen ma
ken, tot vijf uur of half zes 's
avonds. Om half tien krijgen de
kinderen melk met een biscuitje,
dat een fabriek hier in Dordt ze
al jaren gratis geeft. Om half
twaalf krijgen de kleintjes een
warme maaltijd. Ja, ze hebben
thuis al vrij vroeg gegeten en
zijn er écht aan toe. Eerst gaan
de kinderen aan tafel, dan eten
de leidsters. De jongste van de
kinderen is zes weken volgen
de week krijgen we er weer één.
Want dan moet de moeder weer
aan de slag. De kinderen krijgen
alles druppels, flesje, hoe
duur de voeding ook is, wat de
dokter voorschrijft, wordt altijd
gegeven.
Ze worden op tijd verschoond,
gewassen. De babyvoeding ge
ven we 's zomers zelf dan zit
er meer vitamine in. Fruit moe
ten de kinderen zelf meebren
gen. 's Middags doen ze hun mid
dagslaapje als ze dat nodig heb
ben. 's Avonds krijgen ze boter
hammen met melk zoveel als
ze lusten, zegt de directrice
trots. Ze gaan naar huis en ze
zijn klaar. Moeder kan ze thuis
nog een bordje pap geven, maar
als het moet kunnen ze thuis zo
in bed worden gestopt.
Kosten
A Voorpand 1 x kolppep dubiJ,V MO, cr„ knlp.
stofvouw B rug 1 X knippen dub- £en aan de ^ofvouw d mouw 1 x
bele stof C sierbles 1 x knippen knippen dubbele stof E kraag 1 x
,nko,. „o, ,dPb«, vouw». ;,o?p?S
oor 1
rok
BESTELBON:
bü onze kantoren zijn verkrijgbaar:
een v(jfbladig patronenset maten 36 t/m 38, éénmaal
kopen, daarna kijken ƒ2,50
mapje met uitleg en patronen rokken, pantalons,
avondkleding 2,25
supplement elk 35 modellen
nrs. 2. 3. 4 en 6, per stuk1.45
kinderpatroon met uitleg 4.—
leeftijd van uw kind is maat.
Geef bij bestelling de maat op! Ontvangst na storting or be
taling bij het bureau van dit blad.
eerste kind, 0,85 voor het twee
de, en 0,60 voor het derde en
volgende kind. Jawel, we heb
ben er wel eens vijf uit een ge
zin. Van een moeder met twaalf
kinderen die veel ziek is en wie
de situatie thuis uit de hand
Vroeger was het tien cent per
dag. Toen gingen de moeders
werken op het land een har
de noodzaak en voor hun tijd
vooruitstrevende dames uit de
Voorstraat pasten uit sociale be
wogenheid op de kinderen. Dit
particulier initiatief werd later
in een stichting omgezet. Het be
stuur? Elf dames en een arts en
we worden gesubsidieerd door
de gemeente. De dokter komt ge
regeld kijken. Soms worden kin
deren naar een specialist of naar
een consultatiebureau verwezen.
Nee, daar gaan wijzelf niet naar
toe, dat is de taak van moeder.
De meeste moeders van „onze"
kinderen werken. Er zijn ook
ongehuwde moeders bij. A-soci-
aal? Tegenwoordig niet meer zo,
zegt de directrice. Er is een moe
der die werkt, om de studie van
haar man te betalen. Een ander
is pas verhuisd en werkt voor de
inrichting van de grotere wo
ning. Als het erg nodig is, blij
ven de kinderen hier tot het
achtste jaar. Ik beoordeel dat
zelf, we hebben een heel goed
contact met de gezinnen.
Contact
Als we even later door het
oude pand lopen, merken we di
rect dat dat contact nooit inten
sief genoeg kan zijn. In de hoek
van de kleuterkamer ligt een
peuter lusteloos op een stret-
„Strakjes komt mamma, strak
jes komt mamma" herhaalt het
kind monotoon. Hier staat mejuf
frouw Vermeij voor een raadsel.
Krijgt het kind een kinderziek
te? Voor dat geval zette ze het
min of meer geïsoleerd in een
hoek van de zaal. In de andere
hoek spelen kleintjes; blond,
donker en zwart met puzzels
onder leiding van de leidsters,
op piepkleine stoeltjes en dito
tafeltjes. Maar het kan nét zo
goed zijn, dat het kind gister
avond te laat naar bed ging, wat
weet de bewaarplaats (het
schooltje zeggen de kinderen) er
van? De zaal van de „groten"
ademt rust: hier zitten de kinde
ren ook te puzzelen. Er zijn nieu
we stoeltjes, maar ook oude hou
ten bankjes. In de kasten bouw
steentjes, en een compleet
antiek kindereetservies. Er is
een volière met tropische vogel
tjes. Eén zijde van deze kamer
komt uit op een binnenplaats.
Een grote boom waarin het goed
klimmen moet zijn, een zand
bak die nodig moet worden
opgeknapt, schommels, een klim-
rek, een wip. ,,Ze gaan zoveel
mogelijk naar buiten, ook als er
sneeuw ligt", zegt mejuffrouw
Vermeij.
Koude gangen
Niemand noemt haar directri
ce; ze was al zolang juf Vermeij.
De vorige „trice" die hier bijna
dertig jaar was, mej. C. Wijn
stra, is dat voor het gevoel van
de kinderen nog. We lopen door
de (koude) gangen naar de baby
zaal. Er staan grove, verveloze
boxen waarin keurige kleuters
zoet zitten of liggen. Antonio, de
kleine dikke Italiaan kijkt met
donkere ogen naar het vreemde
bezoek. Een klein meiske nestelt
zich in de armen van mej. Ver
meij en wrijft liefkozend haar
wang. Een peuter is verliefd op
de camera van de fotograaf, een
ander heeft duidelijk schele
oogjes en loopt moeilijk en klos-
De vloer, van rubbertegels is
finaal kapot, een nieuwe zou be
slist geen luxe zijn. Bij een oude
commode staat een jong meisje
luiers te vouwen, een andere
leidster neemt de peuters die
rondlopen mee in het spelletje:
Samen kennen we de mosselman...
rou 't waar *ijn? De mossel i» niet
duur, de bereiding kost weinig tijd,
en het is eitwitrijke voeding. Wat u
er allemaal mee kunt doen staat in
een boekje, gratis verkrijgbaar op
aanvraag bij het Produktsehap voor
vis en visproduktcn, Wassenaarseweg
20 in Den Haag, waar men n overi
gens met raad en daad ter zijde staat
als liet om vis. schaal- of schelpdieren
gaat.
In het Bouwcentrum, erna 700
in Rotterdam, staat permanent een
„nieuwtjestafel". Daar kunt u een
aantal monsters van nieuwe produk-
tcn en materialen op het gebied van
bouwen en wonen bewonderen, voor
zover de afmetingen van het produkt
zich daarvoor lenen. Nieuw vindt het
Bonweentrumeen produkt dat ge
heel of waarvan een essentieel deel
nieuw is: een reeds bekend produkt
met nieuwe (functionele) vormge
ving; een nieuwe toepassing van een
oud produkt.
sjokke sjokke sjok, achter aan
m'n rok... Eén joch klimt op de
grote speelgoedbeer en laat een
diep gebrom te voorschijn ko-
80 Kinderen
De kinderen zien er verzorgd
uit. Dat het pand nodig een verf
je moet hebben, moderne
boxen, commodes, een droomkeu-
ken, wat deert het hen? De leid
sters vijf stuks, dan nog twee
keukenmeisjes én de directrice
werken hard. Zij hebben dage
lijks de zorg over soms tachtig
kleintjes, koken, wassen,
houden het huis daarbij schoon,
wassen af, verschonen babies,
peuters en kleuters en... stoken
de centrale verwarming met co
kes. ..Maar zaterdags en zondags
zijn we vrij", zegt de directrice.
Als we met bewondering voor
het vele werk dat achter deze
oude muren wordt verzet,
afscheid nemen, troept er een
op piepklein
clubje schoolkinderen op het bor- meisje met haar troetelnaampje,
desje. Een groot meisje drukt op In de grote nis van de gang han-
de bel voor de baby-kamer, gen kleuterjasjes en staan glim-
Draagt even later haar kleine mende kinderwagens, wandelwa-
zusje in de armen, naar huis. gentjes, schoenen en laarzen.
..Ook een oude klant" lacht me- „Boven is de slaapverdieping"
juffrouw Vermeij, plaagt het zegt de directrice nog, maar ze
puzzelen heerlijk.
laat hem ons niet zien. Ik weet
dat ze blij is met de keuken die
al verbeterd is, de grote koel
kast, de centrale verwarming in
de kamers, de blauwe brabant-
se bontjes om de antieke ijzeren
wiegjes op een rijtje.
Monopoly wordt bij ons thuis hevig beoefend;
wist u, dat het voor de oorlog werd uitgevonden
door een werkloze Amerikaan?
Wie dacht dat er tegenwoordig geen spelletjes
meer gedaan worden, heeft het flink mis! Juist
nu komen er met de regelmaat van de klok
nieuwe spelen bij, en niet zo maar wat; tientallen
kunstenaars houden zich bezig met het ontwer
pen van die spelen.
Kunstschilder Ad van der Eist ontwerpt de mooiste leg
puzzels, de Amsterdamse graficus Jun van Toorn bedacht
verschillende creatieve spelen zoals TOTEM en PAPETERIE.
Maar ook de vooroorlogse spelen zoals Halma, Ganzenbord,
Mens erger je niet en Kwartet zijn wat de vorm betreft
herboren; het vlooienspel van nu is gewoon een kunstwerkje
om te zien! Stratego met geraffineerde spelregels en board-
script met fijnhouten lettertjes vliegen weg.
Het meest in trek zijn toch die spelletjes' waarbij zelf
werkzaamheid het wachtwoord is. Totem bijv. bestaat uit
een doos vol spullen waarmee de kinderen kunnen knip
pen, vouwen, ritsen, scheuren, plakken, snijden, kleuren,
verven en versieren. Het creatieve in dit spel trekt de
kinderen enorm aan. Papeterie is een van de allernieuwste
dingen: een doos met tientallen soorten uitgezocht papier
in een regenboog van kleuren met aanwijzingen voor het
gebruik erbij.
Goed is te merken, dat de mensen behoorlijk willen
betalen voor een behoorlijk spel. Het Nederlands Ver
pakkingscentrum reikt speciaal prijzen uit voor de ver
vaardiger van het mooiste spel. Wij vinden een stevige
doos ook belangrijk. Als het allemaal maar weer niet té
Dit is Jan van Toorn grafie
Veilig wonen
in de hoogte
Steeds meer verrijzen voor de
stedeling de torenflats als de be
kende paddestoelen uit de
grond. Er zijn veel nadelen aan
verbonden, één groot voordeel is
er vrijwel altijd: het mooie
uitzicht.
De baby van nog geen jaar
oud wordt in de kinderstoel
voor het raam gezet om aldaar
in opperste verbazing het heen-
en weergaan te aanschouwen.
Maar de ondernemende driejari
ge wil meer. Hij schrikt er niet
voor terug op de vensterbank te
klauteren en aan het raampje te
gaan peuteren, om alles nog be
ter te kunnen zien. En nu zijn
we waar we wezen willen: de
beveiliging van ramen.
De Nederlandse Consumenten
bond heeft er de aandacht reeds
op gevestigd en zou het liefst
een algemene beschikking van
de zijde van het ministerie van
Volkshuisvesting zien.
De Bond suggereert een con
structie waardoor er twee hande
lingen nodig zouden zijn om het
raam te openen. Door middel
van één handgreep zou het raam
niet verder open moeten gaan
dan een kier, voldoende voor
ventilatie. Een tweede handeling
zou nodig zijn om het raam hele
maal te openen.
MEER DAN ooit heb ik deze
week gewenst aan het buro'tje
te zitten dat ik de vorige week
onze rubriek binnendroomde.
Want er was eigenlijk geen brief
bij de post die niet met metera
lange vellen beantwoord kon wor
den. Er waren er van vriendinnen
die een jaar geleden schreven,
zelfs een van iemand die tijden
terug eens schreef. Ik herkende
het handschrift, dat heb ik altijd;
ook constateerde ik dat het adres
weer even onvolledig was als vroe
ger. De brief was trouwens weer
precies zo verrukkelijk als des
tijds, vol heerlijk doorgeschreven
verontwaardiging en eindigend
met een kleine sympathie-betui
ging aan mijn adres omdat ik de
vorige keer per omgaande in de
krant op het probleem was inge
gaan. Ik zou nu natuurlijk weer
graag lief gevonden worden door
de briefschrijver 'want het is een
man). Daarom zult n mij als een
vlinder van de ene briefbloem
naar de andere zien dwarrelen,
kei. Misschien kan ik mijn weg zo
kiezen dat ik in écn tuintje bezig
blijf, één onderwerp centraal stel.
Als het niet lukt. wip ik over de
schutting, daar is het ook goed.
ER IS MIJ geschreven: er zijn
heus wel moordenaars en
niet-moordenaars. Er zijn, endat
weet jij best, Chris, mensen die
zich niet laten doorstromen
door de lielde van Chris
tus. en toch nimmer zich aan een
medemens zouden vergrijpen. Er
zijn mensen die merken dat zij
kunnen terugslaan of haten, b.v.
als men aan hun kind komt, maar
die nooit „zomaar" iemand zouden
doden. Wat jij schrijft, is wel zo,
maar alleen als standpunt van
mensen die een christelijk dag
blad lezen, daarnaar richt jij je.
Maar er zijn nog andere standpun-
Voordat ik deze laatste zin van
een vraagteken ga voorzien, nog
even een andere brief: als ik dc
Beatles zo opgewekt behandel als
ik laatst deed. begeef ik mij op
een heel gevaarlijke weg. Die weg
eindigt bij de alle perken te bui
ten gaande toestanden die men op
de TV ziet wanneer tieners hun
idool omgillen, zijn schoenzolen
kussen etc. Ik ben gevaarlijk bezig
in een christelijk dagblad. U ziet
hoe verschillend dc conclusies
uitvallen. Ik zou bij het beantwoor
den van deze en nog andere, ver
scholen opmerkingen, het woord
„zomaar" willen zetten.
Is cr ooit iemand die „zomaar"
doodt? (Ook al zegt hij het? Kaïn
bijvoorbeeld?) Is er ooit iemand
die „zomaar" tot extreme aanbid
ding komt voor een hikkend en
zwikkend jongmens? Is dat jong
mens „zomaar" bezig en er „zo
maar" toegekomen?
Een briefvriendin schreef me
dat zij iemand had ontmoet die
haar een „vlezige" hand gaf. ik
zag haar door de regels heen haast
Is dat „zomaar", die
Ligt niet achter al ons doen
laten een wereld die wij
ten
Huisvrouw, zou u het
niet heerlijk vinden als u
bij ziekte en invaliditeit
een uitkering kreeg, waar
van dan gezinshulp kan
worden betaald? De brie
ven stroomden dit keer be
paald niet binnen, vindt
u het allemaal goed zoals
het gaat of ziet u tegen nóg
meer premie- of belasting
druk op?
Mevrouw A. van N-S te R.
is reeds acht jaar invalide en
weduwe. Ze is afhankelijk
van huishoudelijke hulp en
dat valt haar erg zwaar in
verband met het huidige inko
men. Er zijn vroeger geen ze
gels voor haar geplakt, zodat
ze ook niet in de invaliditeits
wet valt. „Bij al onze goede
voorzieningen is er altijd wel
een categorie te vinden, die
er buiten valt" aldus deze le-
„Nu zit ik van twee kanten
in de verkeerde hoek. Mijn pen
sioen is namelijk niet waarde
vast. het leven wordt duurder
en mijn inkomen naar verhou
ding minder. Het maakt veel
verschil of je van een klein
pensioentje 10 procent loonsver
hoging krijgt of van een groot
inkomen, zodat de verschillen
relatief groter worden. Een
ziekteverzekering voor de huis
vrouw zou in mijn geval een
uitkomst zijn. Ik ga met alles
achteruit. Moet bovendien veel
gebruik maken van een taxi, zo
dat mijn levensstandaard aan
merkelijk is gedaald. En wat
de premielast aangaat, voor de
AOW en de AWW zijn er ook
mogelijkheden gevonden. Is een
huisvrouw verzekerd tegen ziek
te en invaliditeit, dan heeft ze
recht op een uitkering. Na
tuurlijk kun je, als dat hele
maal nodig is. recht doen gel
den op de Bijstandswet, maar
voor mijn gevoel is dat toch
nog altijd hand ophouden en
erom vragen. De praktijk leert,
dat niet iedereen dat kón. en
(u kunt het valse schaamte noe
men) er van weerhouden wordt
zijn noden kenbaar te maken.
Een man krijgt toch ook een
uitkering als hij ziek is? Ik las
in de krant het stukje „arbeids
ongeschiktheid voor niet-loon-
trekkenden," dat heb ik uitge
knipt. Ik hoop, dat ik daar ook
bij hoor. Maar dan moet de
minister wel met spoed wer
ken. eerdat alles in kannen en
kruiken is ben ik aan mijn
AOW toe
Problemen
..Een onderwerp dat de
aandacht waard is" schrijft
dhr. J. K. te G. Want als alles
goed gaat in een gezin, ja dan
loopt het financieel ook wel
Maar twee punten vind ik
treffend in dit onderwerp.
Invalide worden van de huis
vrouw is heel erg (de vorige
Ik vind, dat kinderen beter
in loondienst bij vreemden kun
nen gaan. Dan zijn ze in alle
mogelijke verzekeringen, maar
dat voedt ook beter op. De
opgroeiende jeugd eist zijn
aandeel in kleding en vereni
gingsleven en die kosten kun
nen niet altijd door een gezin
worden gedragen. Trouwens, de
ze lezer vindt dat er taak en
roeping bijkomt: de jeugd moet
niet met de handen in de
schoot gaan zitten, terwijl vele
mensen om ons heen schreeu
wen om hulp. We moeten niet
altijd alleen aan het financiële
denken, ook het morele moet
een doorslaggevende overwe
ging zijn. zowel op stoffelijk
als geestelijk terrein. De liefde
kan heel wat betekenen in een
gezin, maar in breder verband
ook in de wereld." aldus deze
meer premielast erbij te heb
ben valt ook niet mee. Toch
zal het zonder het aardse
slijk wel niet gaan, denk ik.
Ik vind het een moeilijk
onderwerp
Sociale nood
„Ik ben direct voor een
arbeidsongeschiktheidswet voor
de huisvrouw, als dat betekent
een zekere geldelijke vergoe
ding als zij door ziekte en inva
liditeit genoodzaakt is om ge
zinshulp in de arm te nemen.
Als moeder ziek is. en zeker als
die moeder bijvoorbeeld mee
helpt in een winkel of zaak. of
op de boerderij, dan is dat een
ziekte bij een ziekte. Datgene
wat ze voor zichzelf en haar
gezin verdient door haar
arbeid, staat stil. bovendien
moet ze voor zich en de haren
verzorging aantrekken. In zo'n
geval kan ziekte een sociale
nood voor dat gezin zijn. Pre
mielast? Daar heb ik ook eens
over nagedacht. Bij de huidige
welvaart zou het mogelijk moe
ten zijn, een klein geneeskun
dig risico, laat ons zeggen van
50 per jaar, zélf te dragen.
Dan zouden de wachtkamers
van de dokters wat leger zijn.
omdat de mensen een consult
voor een hoestdrankje voor
Annie en een grieppoeder voor
Jaap. een verbandje hier en
een zalfje daar. te duur zouden
vinden. Zij zouden rechtstreeks
naar de drogist of de apotheek
lopen, want dat zou dan voorde
liger uitkomen. De ziekenfonds
premie die hierdoor „vrij"
a kunnen worden be-
arbeidsongeschikt-
briefschijfster weet het aan
den lijve). Maar ook bij tijde
lijk ziekzijn liggen er proble-
Naar mijn bescheiden mening
is dan een uitkering aan de
huisvrouw op zijn plaats. Ik
zou dat zo willen zien. dat de
te maken onkosten voor hulp
van buitenaf of hulp van wer
kende kinderen, daarvan be
taald kunnen worden. Verder
zou ik niet willen gaan. We
hoeven er financieel niet beter
van te worden, doch men moet
gelijk kunnen blijven. Dan
immers zal de premie ook wel
door iedereen te dragen zijn.
zodat dit geen probleem hoeft
te worden. Voor het werk dat
de huisvrouw in haar gezin ver
richt. is ze ten slotte getrouwd.
De man heeft de taak dat gezin
te onderhouden.
„Zelf ben ik ruim twee
maanden ziek geweest. Onze
dochter van achttien jaar die
kinderverzorgster is. kon ik
niet thuis houden" lezen we
in de brief van onze trouwe
schrijfster mevr. B. van W. tc
P. „Om de eenvoudige reden
dat we haar niet geven kon
den wat zij verdiende in hel
Kinderhuis. Toen ben ik, als
zovelen, geholpen door mijn
schoonmoeder, die het eten
kookte. Mijn zuster kwam
werken. Een vriendin deed
de was. Ik was natuurlijk blij
met deze hulp. maar rustig
voor een herstellende zieke is
deze hulp niet. Graag zon ik
daarvoor een andere oplos
sing zien. Misschien dat ande
re lezeressen er iets meer van
weten dan ik, want om nog
heidswet. Controle? Misschien
door de wijkzuster, die toch al
controle heeft op de gezinsver
zorgster en de leiding daar-
J. s'. teV.e" °nZe ezeres mevr
Wat dunkt u lezers, bent u
het met allen eens? Zou een
aandeel in de premie van de
werkgever tot op zekere hoogte
ook niet op zijn plaats zijn
immers als de man zich met
een hoofd vol zorgen aan zijn
werk zet. dat lijkt ons ook niet
bevorderlijk voor de goede
gang van zaken in zijn betrek
king. Wijkverpleegsters, zieke
moeders. gezinsverzorgsters,
klim in uw pen, en als er verze-
kerings-specialisten onder onze
lezers zijn. graag uw deskundig
woord in onze dialoog. Een
boekje naar uw keuze: De dok
ter zegt 1. De dokter zegt 2 of
Tipparade zenden wij u graag
als beloning bij plaatsing van
dele kennen? Goed, de
mensen moorden niet uit onlustge
voelens van een soort als: zijn ge
zicht beviel me niet. ALs dat ooit
de woorden zijn die de reden weer
geven. In Camus' boek „l'Etran-
ger" schiet een man een andere
man neer. Het boek toont ons een
wij, wij de lezers, zien dat hier
een mens zich door zijn bestaan
wurgt Maar de rechter die de
moordenaar ondervraagt, krijgt als
enig antwoord: het was de zon. En
inderdaad, als het zweet je in de
ogen stroomt en je van louter lus
teloosheid al. helemaal niet meer
je dat je hele leven, alle handelin
gen, alle getalm, al het versagen,
alle uitzichtloosheid, waarom ben
ik hier, wat doe ik hier, doet hot
er iets toe, achter het antwoord
meekomen.
In zekere zin is dat bij ons allen
zo. Vroeger was ik een vrolijk mis
schien wel wat te overmoedig
eerste baby hevig doorzeurende
septembermuggen haar kleine rose
toet belaagden, kon ik het ineens.
Met de pantoffel. En toen Duitsers
zich aan mijn familie vergrepen,
kon ik het. Haten en saboteren. En
toen laatst bouwvakkers ik
schreef het je nog een nieuw
dak op ons huis construeerden, op
de bedden van de kinderen zaten
te roken, een uur eerder kwamen,
's ochtends om uitgebreid naar het
toilet te gaan in een warm huis,
gezellig met de deur open. op een
toon van ik-doe-niet-langer om
een oplossing is! Alsof dat
juist niet verontrustte. Dat we in
een handomdraai kunnen gaan ver
achten, doodslaan, naast ons niet
meer doen leven.
TV7AT WE van onszelf op de
duur weten is dat er maar een
dunne wand is tussen ons en onze
redeloze „zomaar" daden, christe
nen en n ie.-christen gelijkop.
Het verschil tussen vroeger en
onze tijd is dat we het veel hevi
ger zijn gaan beseffen dan eerst.
Er is een boek van Chandler: „Red
Wind", het speelt in een deel van
Amerika waar als er een bepaalde
hete wind waait ineens veel meer
moorden gebeuren, veel meer kin
deren huilen omdat moeder
snauwt, veel meer vaders zich be
drinken. De mensen daar zijn zich
ervan bewust, ze kunnen maatrege
len nemen vantevoren, toch
omgeeft die wind hen, dringt in
hun huizen.
Zo kunnen wij ons wapenen, kin
deren waarschuwen, TV uitdoen,
wie weet, ik trek het sterk in twij
fel. maar goed. wie weet. Maar de
tijd ban je niet uit je huis. Er is
een tegenstroom nodig. Elk kind
dat die tegenstroom ker* kan kij
ken en luisteren naar het doet cr
niet toe wie. en plotseling ZIEN.
Door mensen en verschijnselen
heenzien. Omdat er zich een ande
re wereld achter de zijne verheft.
Soms zie je in een heuvelland
schap zo mensen op de voorgrond
bewegen. Je ziet ze niet zonder die
zachte, golvende wereld. Zo staan
er vergeving, afleggen van haat.
vriendelijk goede rgen zeggen
achter onze kinderen (N. - dit ats
poging je moeilijke vraag te beant
woorden. wat c(n fantastische
brief van je. tot gauw!), staan
aansnoring tot eigen beleven,
aandacht, van eikaars oprechtheid
leven achter hen Dat is moeilijk.
Dat is niet zomaar. Maar het is dat
waarvoor we hier leven.
