Gastvrouw
De Doelen
in
BLAD ZIJ
Bintje Jansma gaf haar
naam aan aardappel
Dienstplicht
voor meisjes
Cineraria brengt
voorjaar in huis
EVEN
TIPPEN
Vrouwelijke loop wijze
is vlot aan te leren
dialoog dialoog dialo
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1966
WWAAR ligt uw taak als
gastvrouw? Overal en
nergens, zult u antwoor
den. Dat was ook het nuch
tere antwoord van mevr.
C. van Veen (47) uit
Wassenaar, die per 3
januari gastvrouw is ge
worden in DE DOELEN,
Rotterdams
nieuwe Con
cert- en Con
gresgebouw
dat op 18 mei
zal worden
geopend.
Mevrouw C. van Veen
Zij ontvangt ons
in de artiesten
foyer, heeft een
goede kop koffie
en terloops een
vriendelijke groet
voor passerende
musici en bouw
vakkers, ze zegt
tegen de fotograaf
dat ze moeilijk
fotografeert en
daarmee bedoelt
ze dat ze niet foto
geniek is. Even
later lopen we ge
drieën onder de
koninklijke loge, neemt ze
plaats voor een plaatje in de
grote concertzaal, wijst naar de
grote klankkaatsers die als
vliegende schotels boven het
podium hangen. Met een zucht
van voldoening omvangt ze de
hele prachtige zaal (2232 plaat
sen) met haar blik. „Wat een
enorme rust gaat er van uit."
Ze streelt de leuningen van de
royale fauteuils die met zee
blauwe stof zijn bekleed
beiden niet meer zo hard nodig.
„Deze baan kwam dan ook uit
de lucht voor me vallen! Ik had
gesolliciteerd als gastvrouw bij Liften
de Tweede Kamer. Dat ging niet
door. Toen ontmoette ik de direc
teur van De Doelen, Paul Ver
bist. Hij zocht een gastvrouw:
graag! zei ik. En nu rijd ik dage
lijks met mijn eend van Wasse
naar naar Rotterdam."
De Bintjes hebben altijd in
de kwade reuk gestaan, de
smaak was enigszins gronde
rig en de aardappel zelf tame
lijk gladdig. Nu is er de
laatste jaren flink wat „ge
dokterd" aan het Bintje, het
geen de kwaliteit zeer zeker
ten goede is gekomen. Er
ter. „In dit werk pak je alles
aan wat voor de hand komt, zo
letterlijk mogelijk. Ik ben als
het ware gastvrouw namens de
gemeente Rotterdam. Ontvan
gen, rondleiden, een oogje hou
den op de diverse dienstruimten
van musici en personeel, kan
toorlokalen. vergader- en con
certzalen, garderobehal en trans
portberging.
Stewardess
kan schelen hoe mijn werktij
den liggen, 's Morgens om negen
uur moet ik beginnen, maar 's
avonds wordt het pas interes
sant. Waar het werk ligt? Zor-
duizenden gasten komen en dat
zal in september een feit zijn
met het grote internationale CI-
OS-congres, dat vijf dagen duurt,
dan zullen we wel twee maal
gen als de gasten komen, dat per dag alle toiletruimten moe-
alles er piekfijn uitziet. Zij is de ten controleren,
vrouwelijke verzorgende achter
grond. Het wakend oog voor de Bl06m6n
huishoudelijke diensten: wasta
fels en toiletten (er zijn er bij ik zorg er voor dat het podi-
elkaar honderd stuks) nalopen. um met bloemen versierd wordt.
Zorgen dat er voldoende zeep, Zélf? Nee, dat is nu hier het
stoffeerd met schuimrubber. Het schone handdoeken en voldoen- heerlijke: alle diensten van de
is duidelijk: ze heeft er hele- de toiletpapier aanwezig is. We gemeente Rotterdam staan ons
maal bezit van genomen. krijgen op een gegeven moment ter beschikking. Ik geef alleen Perfect
een wagen waarop al die attribu- een seintje aan de plantsoenen-
„Ik Vind het zulk heerlijk ten aanwezig zijn. Éénmaal per dienst. Of als de straat nog open
werk dat het me helemaal niet dag gaan we alles langs, als er ligt en er is een receptie, dan
Mevrouw Van Veen voelt zich
helemaal thuis in dit prachtige
muziekpaleis, marmer, notehou-
ten panelen, prachtig op elkaar
afgestemde kleuren, grote wan
delgangen, kristallen lichtkronen,
een vast tv-circuit, een verta
lingsinstallatie met vijf kanalen,
technische cabines voor de radio,
ze wijst er ons vol trots op. Haar
vader was vroeger directeur van
het gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen in Den Haag. Zij
verkeerde dus altijd in muziek-
kringen. Voor de oorlog werkte
ze bij de KLM. Ze kreeg, zoals
dat in die tijd ging, een oplei
ding als stewardess en vloog als
hulpje mee. In de oorlog was de
vliegerij afgelopen. Zij heeft ook
hotelschool in Zwitserland. Dat
komt haar te stade voor alles
wat met een ontvangst te maken
heeft.
VAN BLOEM EN PLANT
komen de straatmakers
geweer na een seintje. Mankeert
er iets aan de apparatuur of de
leiding, dan komt de technische
dienst. Geen wonder dat je zo
een prettige gastvrouw kunt
zijn.
Wagentjes
Van de week
ontdekten we in
de wagen van on
ze bloemenman,
tussen het vele
rose, rood en lila
van azelea's, cy
clamen en primu
la's, ineens het
heldere koren-
blauw van de eer
ste Cineraria's.
Deze kruidachtige
planten met hun
frisse heldere
kleuren zijn bij
uitstek voorjaars-
bloeiers en zij ge
ven met hun felle
margrietachtige
bloemen even een
ander accent aan
onze vensterbank.
Wist U dat er
geen enkele ka
merplant bestaat
met zo'n uitge
breid kleuren-
sortiment? Niet alleen blauw
in diverse nuances, maar ook
roze, zalmrose, cyclaamkleur,
purperrood en steenrood,
tweekleurig, tot wit zullen we
onder de Cineraria's vinden
i een kijkje in een cineraria-
is is dan ook oogverblin
dend.
Wij mogen het dan betreuren
dat na de bloei een Cineraria
verder waardeloos is, de zonzij
de is ongetwijfeld dat ze het
voorjaar in huis brengt en we
hebben nu immers behoefte
aan een frisse verschijning?
i Meestal wordt deze luisterrij-
ke bloeier verkeerd behandeld.
Ze ziet er namelijk met haar
grote kruidachtige bladeren dor
stig uit, maar geven we te veel
water dan kwijnt ze maar al te
gauw weg. Ze krijgt slechts
zéér matig water en alléén als
de aarde licht van kleur is en
droog aanvoelt. Daarbij sproei-
we 's morgens vroeg even
uver de bladeren, die uiteraard
veel vocht verdampen. Om de
bloei te rekken krijgt ze boven
dien elke week kamerplanten-
mest.
kan 4 a 6 weken aanhouden,
naar gelang van de omstandig
heden.
Wie het risico neemt de plant
toch in de zon of de warmte te
kweken, zal bedrogen uitko
men, al fleurt de vensterbank
er dan tijdelijk door op en dat
is verleidelijk! Maar houdt u
dan een luizenbestrijdings
middel bij de hand, b.v. het
huismiddel zeepspiritus, dat u
maakt van 1 liter water, 20
gram zachte gele zeep en 10
gram brandspiritus. Ook zijn er
prima preparaten bij drogist,
bloemist en zaadhandel ver
krijgbaar. De achterkant niet
vergeten te bespuiten en na
een week herhalen.
Eerder
Gevoelig
De Cineraria Is erg gevoelig
voor zon, waardoor de bladran
den verdrogen en bladluis kan
optreden. Ook houdt zc niet
van een warm gestookte kamer.
Ze bloeit het langste voor een
raam op het noorden,
noord-westen of noord-oosten,
waar de zon haar niet kan hin
deren. Een temperatuur van 10
gr. C. is voldoende, zodat het
een ideale plant is voor een
kamer die met een verwarmd
vertrek in verbinding staat.
Hei is zelfs niet eens nodig
haar vlak voor het raam te zet
ten, ze blijft ook bloeien als ze
op een tafeltje, kast of dressoir
Officieel bloeien Cineraria's
vanaf eind februari, maart tot
mei, maar door speciale belich
ting zijn de kwekers er in ge
slaagd ze aanmerkelijk eerder
in bloei te brengen. Waren het
vroeger de Paasplanten bij
uitnemendheid, tegenwoordig
brengen ze vroege lente in onze
winterse vensterbank.
Hoewel ze uit zaad worden
gekweekt, komt het een enkele
keer voor dat er na de bloei
kleine scheutjes aan de voet
wei-schijnen, die we kunnen spa
ren en dan in augustus, septem
ber stekken. Is uw plant niet
zo vlijtig, dan ruimt u haar na
de bloei op. Anders zet u haar
's zomers in de schaduw buiten
en vergeet niet te gieten en te
mesten. De stekken in bladaar-
de met scherp zand steken en
verder binnen opkweken, waar
ze dan hopelijk, geholpen door
af en toe kamerpïantenmest. in
het voorjaar zullen bloeien.
A. C. MULLER-IDZERDA
De oppervlakte van het hele
gebouw beslaat één hectare.
Daarom gaat alles op wagentjes.
In de foyers komen straks alle
maal karretjes met grote contai
ners met koffie en kopjes, die zo
onder de veertien buffetten wor
den gereden. „De afstanden zijn
haast niet te belopen. Ik heb in
de ruim drie weken hier al ge
wicht verloren: twee kilo". Ze
heeft een goed slank figuur, ge
stoken in een zachtgroen deux
pièces. Met de bescheiden parel
ketting en dito oorknopjes is ze
een gedistingeerde verschijning;
het donkere haar is keurig ge
kapt in een Grace Kelly-rol. De
lijntjes in haar gezicht verraden
dat ze het niet altijd makkelijk
had. Dat klopt. Haar man is
overleden, de zoon en dochter,
20 en 21 jaar oud, hebben haar
Een Duits fabrikant is cr in ge
slaagd een soort kledingslcer te fabri
ceren dat zo soepel is dat er hem
den en bloeses van vervaardigd wor
den. De nieuwe kledingsstof lijkt op
fluweel. De kleding is wasbaar bij
een temperatuur van bet water van
30 a 35 graden Celsius. U komt bet
tegen in de vorm van hoofddeksels
als tulbanden en cloches.
Koffiezetten wordt steeds gemakke
lijker. Als u er de lieve som van een
ldeine honderd gulden voor over
hebt, kunt u automatisch koffiezet
ten met een koffie automaat. Het
wordt een kwestie van vullen met
water en gemalen koffie, stekker in
bet stopcontact steken en wachten op
bet rode lichtje dat seint: koffie is
klaar!" Over (koffie) smaak valt niet
te twisten: vraagt u eerst een demon-
Zr. G. Bleij uit Heemstede bepleit
in „Op leeftijd" van de stichting
Nederlandse federatie voor bejaar
denzorg een soort uitzendbureau
voor kleine klusjes, van waaruit be
jaarde vakmensen karweitjes kunnen
verrichten voor alleenstaande vrou
wen en echtparen waarvan de man
twee linkerhanden beeft. Per week
verzorgt zij acht „gevallen"; waarvan
twee waar zc tweemaal per week vier
uur helpt. „Ik zou geen ander werk
(bejaardenverzorgster) meer willen
doen"
Als er een banket is, heeft ze
dan ook de leiding? Gelukkig
niet, lacht ze. Koks en serverend
personeel komen van buitenaf,
in dit geval het Rijnhotel. We
hebben laatst een receptie ge
had. Vooraf hielden we repeti
tie: het opstellen van de tafels
en stoelen, heerlijk is dat met
goed geschoold personeel. Het
glaswerk stond leuk opgesteld in
carré en stervormig. Dat doet je
goed. Dat zie je tegenwoordig zo
weinig, dat er perfect gedekt is,
ik mag graag zien dat alles zo
perfect verloopt.
„Er is ook een prachtige
VIP-kamer, die op de speciale lo
ge uitkomt, maar die mag ik u
niet laten zien". Slaan we de
plank ver mis als op 18 mei, Op
bouwdag in Rotterdam, konink
lijke gasten de feestelijke ope
ning van het immense gebouw
zullen bijwonen? Dan kan me
vrouw Van Veen met recht gast
vrouw zijn. „Is er een gang nog
wat vuil en zal de koningin ko
men, dan dweil ik met plezier
die gang even aan", zegt ze nuch-
Moet u weten, dat hier twee
liften zijn die speciaal bestemd
zijn voor het vervoer van de
vleugels. Solisten kamers, dirigen
tenkamers, kleed- en stemka
mers. Straks als de muziek gaat
draaien wordt het nog spannen
der. Nu is elke dag al een verras
sing, je weet nooit van tevoren
wat die brengen zal. Ik zie in de
kleine concertzaal al een optre
den van Albert Vogel, of zie Her-
bert von Karajan op het podium.
Voordat mevrouw Van Veen in
dienst trad, hield mejuffrouw A.
Jungerhans (20) veel ontvang
sten en rondleidingen, deed
boodschappen en zette koffie. In
feite is zij secretaresse. „Het is
zeer afwisselend hier" beaamt
zij. Zij was na de MMS in Enge
land, Montreux en Hannover en
geniet van de ontmoetingen met
internationale musici. „Het is
mijn eerste baan, mijn vriendin
nen benijden me. Ik heb tevoren
veel contact gehad met de meis
jes van de VVV, de receptionis
ten van hotels en Euromast in
de stad, en ze ook hier weer
ontvangen. We kunnen onze
ervaringen prettig uitwisselen
en ontmoeten elkaar regelmatig
in dit werk. Want als er in de
toekomst grote congressen wor
den gehouden in Rotterdam,
brengt dat voor heel de stad
werk aan de winkel. Het is pret
tig, als wij gastvrouwen elkas-
dan kennen."
wordt zelfs gefluisterd iat
het Bintje nu de meest ge
geten aardappel is. Hebt u
overigens wel eens over die
naam Bintje nagedacht? Daar
zit een aardig historietje
achter.
Ruim zestig jaar geleden was
er een onderwijzer die behalve
deze veeleisende baan ook aard
appelkweker was voor de Frie
se Maatschappij van Land
bouw.
De vensterbank van het klaslo
kaal fungeerde tevens als broei
kas. Had meester De Vries een
nieuwe kruising tot stand ge
bracht dan gaf hij die de voor
naam van een goede leerling. Op
het moment dat het Bintje zijn
intrede in de wereld deed, was
Bintje Jansma de beste leer
ling, en der traditie getrouw
werd de nieuwe kruising naar
haar genoemd. Nu, zestig jaar
later, rolt haar naam over vele
lippen, niet alleen in ons land
maar ook in Duitsland, Oosten
rijk, Zwitserland, Spanje, Italië
en nog veel meer landen. Me
vrouw Bintje Jansma is nu ze
venenzeventig jaar en zij woont
nog steeds in Friesland. Zou zij
altijd Bintjes eten?
Nu nog een tip: hebben uw
aardappelen op een plaats in
huis gestaan waar de tempera
tuur 4° C boven nul was, dan
kunnen ze zoet van smaak zijn,
hetgeen beslist niet smakelijk is.
Gooi
echter niet weg. Als u
ze in een warmere ruimte zet,
zijn ze na een weekje weer te
eten. U kunt het ook voorkomen
door de aardappelen in de win
ter een warmer plaatsje te ge-
Stofzuiger
Rotterdam is een boeiende
stad, mijn man werd er geboren,
zegt mevrouw Van Veen. Intus
sen ontgaat haar niet, dat er een
deurknop met vignet ontbreekt.
„Kijk, dat is ncru zoiets waar ik
achteraan moet." Dan wijst ze
op d<e enorme stofzuiger die al
het vuil van de bouwvakkers,
die nog druk doende zijn, uit de
stenen zuigt. „Stel je voor, als
je thuis zo'n ding had. Het zou
je tapijt in één keer naar binnen
zuigen!" De moeder van me
vrouw Van Veen werkt op een
steenworp afstand: in het Bouw
centrum. Haar kleindochter op
buitenlandse zaken, en het moet
al gek gaan wil de gastvrouw
van De Doelen ze niet in hdar
werkkring met die van haar
moeder en dochter ergens een
raakpunt hebben!
-~AAAAAAAAAAAAAAAAA4
Dr. Louis H. Paradies uit Ame
rika heeft een niet alledaags be
roep: hij bestudeert het lopen
van de mens en heeft jarenlang
films gemaakt van het lopen
van mannen en vrouwen. Na
grondige bestudering van het
materiaal heeft dr. Paradies
beenderspecialist te Chicago
in een inleiding op de jaarverga
dering van de Amerikaanse Aca
demie van ortopedische chirur
gen verklaard, dat het feit dat
vrouwen met hun heupen wie
gen als ze lopen en mannen niet,
niet voortvloeit uit een fysiolo
gisch onderscheid tussen man en
De vrouwelijke loopwijze kan
zeer gemakkelijk worden aange
leerd, en wordt snel een gewoon
te. Niet-heupwiegende dames
opgelet! Zo gaan we heupwiegen
leren: korte passen nemen met
stijve knieën, dat is alles. Daar
door wordt het bekken nl. in
een wiegende beweging ge-
bracht, het lopen op hoge hak- k draaibaar is want z0 be.
ken doet aan dit verschynsel sI„it dr Paralies zijn inieidinp:
mets toe. Mannen nemen over ,s he{ bekken niet draaibaar
het algemeen langere stappen en zouden vrouwen door hun
Si? *?LL°nSSeL™ korte Passen met sti've knieën
hoogst onelegante wijze
deinen bij het lo-
Nog
rdag-rcceptje
200 gr rijst. 200 gr geraspte kaas, 2
uien, 60 gr boter, zout, peper en
kruiden. Fruit de gesnipperde ui in
de boter goudgeel en voeg de rijst
bier ook aan toe. Bak deze even mee
en doe er 4 dl water niet een bouil
lonblokje bij. Kook liierin de rijst
mooi droog en gaar. Roer er ten
slotte de geraspte oude kaas door.
Klaar is de risotto. Geef fruit toe.
lie moeten heropgevoed wor
den". Daarom voelt deze leze
res voor dienstplicht, namelijk
als een (her?) opvoeding van
de vrouwelijke jeugd, dan krij
gen ze eens een andere kijk op
het leven en denken niet steeds
aan zichzelf!"
De daad
ONS gesprek gaat ver-
der. We geven eerst hei
woord aan mevr. G. K. te R.:
„Dienstplicht voor meisjes?
Neen! Dienstplicht voor het
meisje vangt aan zodra ze
een huwelijk aangaat. Tussen
einde studie en begin huwe
lijk is vaak maar een korte
tijd, waarin zij het beroep
van haar keuze kan uitoefe
nen. Als men daar nog dienst
plichtige jaren afhaalt, blijft
er niet veel over. Dat ligt bij
de jongens weer heel anders.
De man kan trouwen en zijn
beroep, het beroep van zijn
keuze blijven uitoefenen.
Het meisje kan dat niet. Op
haar rust de plicht haar
huishouden goed te verzor
gen. Het geliefde beroep,
waar ze vaak jaren voor ge
studeerd heeft, moet zij (naar
ik denk met droefheid in het
hart) laat varen. Gun haar
dus die paar jaar voor het
uitoefenen van het beroep ba
rer keuze", aldus deze leze-
De familie K. te V. is er
eens echt voor gaan zitten en
ook zij spreken verder over
wat andere lezers al te berde
brachten: „Ik ben niet tegen
dienstplicht voor meisjes",
schrijft moeder, „want als de
nood aan de man komt
zoals geschreven is dan is
er géén tijd meer om te leren
verplegen en helpen. Dan
moet er aangepakt worden en
dan moet het al geleerd zijn.
Er moet ervaring zijn op ver
schillend gebied. Ik had ge
dacht aan verpleging en wat
daarbij hoort, in ziekenhui
zen, bejaardentehuizen, kin
dertehuizen enzovoort. Ook
met het oog op het gebod van
de liefde tot God en onze
naaste. Zij doen dan meteen
een flinke dosis levenserva
ring op als ze eens een jaar
onder verantwoorde leiding
mochten werken. (Mochten,
schrijft deze lezeres!) En zc
hoopt, dat dan misschien de
ziekenhuiskosten voor de zie
ken iets verlaagd kunnen
worden. Als de meisjes ouder
zijn, dan zou hun studie
onderbroken moeten worden.
Daarom pleit de fam. K. voor
een dienstplicht op vrij jonge
leeftijd. Ook de dochters zijn
er vóór.
Een bejaarde lezeres mevr. J.
Niet aan je zelf denken,
daarbij sluit de brief van Ilse
B. te P, aan. Zij schrijft: „IJ
vroeg onze mening? Ik. ben
een meisje van achttien jaar.
Persoonlijk ben ik voor de
Dienstplicht en wel op de ma
nier die ik zelf heb gedaan.
Ik bedoel het Diakonale Jaar.
Dat heb ik nu achter de rug
en ik heb er veel van ge
leerd. Ik haak in op de brief
van mevrouw W. v. C. te R.
die enkele meisjes op bezoek
had die tegen de dienstplicht
waren maar wel het Diakona
le jaar wilden doen. Nu, zegt
Ilse, laat ze dan de daad bij
van D.-R. te 's G. heeft even
eens haar gedachten laten
gaan. Ze blijkt voor het „moder
ne" idee: dienstplicht voor meis
jes, te voelen en somt ook haar
redenen daarvoor op. „Ik be
doel niet dat ze als in Israël
met het geweer op de schouder
moeten marcheren. Maar voor
veel jonge meisjes is het hard
nodig op deze manier gehoor
zaamheid en discipline te leren.
Mevrouw Van D. wil dus een
soort staats-correctie op de ge
zinsopvoeding. En in tijden als
het land in gevaar is, en de
mannen aan het front zijn, kun
nen ze heel nuttig werk op de
achtergrond verrichten. (Maar
dat doén ze, mevrouw D., als
vrijwilligster, kijkt u er de
advertentie van de Milva en de
Luva maar eens op na.) Ook
bij het Rode Kruis wacht de
meisjes een taak, meent deze
lezeres. Haar redenen? De te
genwoordige jeugd is soms ver
regaand brutaal. Ze durven te
gen hun ouders te zeggen „Jul-
het woord voegen! Zij zullen
er geen spijt van krijgen.
De meisjes voor zo'n jaar zijn
jammer genoeg niet in grote
getale aanwezig. Wij waren
met ongeveer dertig meisjes
"uit de hele provincie Zuid-
Holland en vertegenwoordig
den met elkaar negen kerkge
nootschappen. Dat is wel een
droevig beetje, vindt u
niet?
Het Diakonaal jaar is geen
dienstplicht, maar een jaar vrij
willig werken voor een ander.
Jezelf ontplooien en eens
achter de schermen van het
inrichtings- en ziekenhuiswe
zen kijken en je handen uitste
ken. Voor zo'n jaar mag best
propaganda gemaakt worden
ook in de kerk. Het blijft dik
wijls achterwege, of krijgt een
nietig plaatsje in de kerkbo
de. Ik sluit hierbij een folder
in. Misschien kunt u die doorge
ven aan die meisjes van mevr.
W. v. C. te R." Dat hebben we
gedaan. Ilse!
„Met verbazing las ik de reac
ties van lezers, vooral die van
mevr. B. 't P. Een rijkskost
school voor meisjes oprichten
om goede omgangsvormen te le
ren, iets voor een ander over te
hebben. Kan er dan in het ge
zin zelf niets meer geleerd wor
den, moeten onze kinderen
alles buitenshuis leren?" vraagt
mevr. M. W.-H. te W. zich af.
„En wat een organisatie zou er
nodig zijn om ieder meisje in
het haar passende beroep te
plaatsen! Nu reeds is er al zo'n
behoefte aan ouder verplegend
personeel. Wat zou men met al
die jonge ziekenverzorgsters
moeten doen, als er geen ouder
personeel is dat de verantwoor
delijkheid kan dragen. Waar
moet het vrouwelijk kantoor
personeel. de meisjes voor de
confectie-industrie vandaan ko
men als men alle meisjes in
een verzorgend beroep plaatste.
Ik ben er niet tegen als mijn
dochter verpleegster wil wor
den. Zelf ben ik ook verpleeg
ster geweest. Het is een mooi
beroep dat veel voldoening
geeft. Veel meisjes die vrijwil
lig een verzorgend beroep kie
zen houden het niet vol. De één
is lichamelijk niet tegen haar
taak opgewassen, de ander gees
telijk niet.
Geen plicht
Wat zou er van deze meis
jes terecht komen wanneer ze
er toe verplicht werden? Het
is goed, als we onze kinderen
al vroeg op deze beroepen
wijzen. Ze het mooie, maar
ook het moeilijke van een die
nende taak te laten zien. En
onze kinderen niet te veel in
geld latem denken, hoewel
de verzorgende beroepen
goed betaald worden, tegen
woordig. In onze tijd lag dat
anders, wij deden het met
20,- per maand. Zou daar
niet veel de schuld liggen,
dat dit werk vroeger zo
slecht betaald werd? Het was
hard werken en meestal ver
antwoordelijk werk. Ik hoop
dat vele meisjes een verzor
gend beroep kiezen, mede
door uw dialoog, maar.zon
der dienstplicht." Volgende
week vervolgen we ons ge
sprek.
Huwelijkskans
stewardessen
Het gebrek aan stewardessen
bij de grote internationale lucht
vaartmaatschappijen is blijkbaar
chronisch. Amerikaanse maat
schappijen hebben al getracht,
in Europa de nodige aspirant-ste
wardessen te charteren. Zo doet
in Engeland „Trans World Airli
nes" op het ogenblik pogingen
om maar liefst duizend Britse
meisjes, in de leeftijd van twin
tig tot zevenentwintig jaar,
warm te krijgen voor het toe
komstig beroep van gastvrouw
in de lucht. Kandidaten krijgen
een opleiding in Missouri en wor
den daarna voorlopig op binnen
landse Amerikaanse luchtlijnen
geplaatst. Zij kunnen later wor
den bevorderd tot stewardess op
de transatlantische lijnen. Bij de
propaganda zegt de maatschap
pij, dat haar korps stewardessen
mag worden beschouwd als „een
groep meisjes met de beste kan
sen op een goed huwelijk ter
wereld". Als dat waar is, moet
het personeelsgebrek op dit
„luchtige" terrein inderdaad wel
chronisch zijn.
Over dejeugd kan ik altijd pra
ten. Niet alleen omdat ik dag in
dag uit tussen jonge mensen mag
verkeren, maar ook, geloof ik,
omdat ik zelf zo hartgrondig jong
geweest ben. Weerloos en agressief
tegelijk, hagend en liefhebbend en
niets daartussen, verachtend en
vererend buiten elke proportie.
Wie heeft dat niet gekend? Gek
doen hoewel je hart „bloedt"? En
omgekeerd: omhangen en kwijnen
terwijl je je toch eigenlijk heel
lekker voelt? Sneu als je dat niet
hebt gekend. Want dan kun je je
ook niets herinneren. En je iets
herinneren IS al zo lastig in dit
snelle leven. Soms sta je zelfs bij
een flink herinneringsvermogen
nog paf. Dat had ik bij mijn jong
ste zoon laatst die me vertelde dat
zijn vioollerares al aardig oud
was. Hij heeft haar nog maar pas.
een half jaartje, en naar mijn idee,
ik heb haar nog niet ontmoet,, zou
ze zo ongeveer tussen de 25 en 30
moeten zjn. Maar hij hield vol, ze
was beslist oud. Tot bléék dat zij
achter in de 20 was. Jongen, dat is
toch niet oud, zei ik. Vindt u dat
dan jong- riep hij en ja, toen ik
me even ging herinneren wat ik
van mensen van over de twintig
dacht toen ik twaalf was... Trou
wens, dat blijft zo. Ik verloofde
me op mijn twintigste, en weet
goed hoe oud ik mijn a.s. schoon
zussen vond die dertig waren en
al vijf, zelfs zeven jaar getrouwd.
En het gekke is dat ik ze ook nog
oud zal vinden als ik vijftig ben
en zij zestig! Dit alles haal ik
maar even op terwille van de Beat
les. Want onder de brieven over
dit onderwerp zitten er een paar
meet zeer steekhoudende opmer
kingen. 't Zijn tot mijn vreugde
geen van alle brieven met: hoort
dit in een christelijke krant. Alle
briefschrijfsters gaan er al eenvou
dig van uit dat slechts diepe be
langstelling voor jonge mensen
ons uitgangspunt mag zijn bij het
geeft niet welke beoordeling. Laat
ik zo'n moeder aanhalen. Zij heeft
betrekkelijk jonge kinderen, niet
de 15-jarigen die ons in de zoge
naamde moeilijkheden brengen,
maar jonger. Kinderen die nog
geen Engels verstaan, maar ge
woon heerlijk liggen te luisteren
naar hits van radio en „singletje".
Om hunnentwille luistert ze mee.
En wat valt haar nu op? Dat de
woorden van zoveel hartuitstortin-
gen droevig zijn. Bijna altijd is de
inhoud van een lied triest. Je
kwam, je ging weer. Je begreep
me niet. „Ze" begrijpen me niet.
Er was een misverstand. Er was
schuld. Is dat nu, aldus de moeder,
een onderwerp waarover we onze
kinderen moeten laten denken? Is
dat nu fris?
Het enig antwoord dat ik hierop
kan geven is: nee. Maar ik wil er
aan toe voegen dat het mijn over
tuiging is dat de kinderen nauwe
lijks over de inhoud denken. Ja,
ze weten wel, als ze 15 zijn enzo
voort, wat er gekweeld wordt.
Maar het gevoel daaroveris te ver
gelijken met hun gevoel jegens
mensen die „oud" zijn. Ze weten
best dat de werold van hun ouders
er niet een is van elkaar verlaten
en kwijnen en smachten en door
zeuren over misverstand, maar ze
voelen die wereld toch wel aan als
vijandig, een last voor straks, later
als het allemaal wel zal moeten.
Maar nu nog niet,
Heel de Beatle-verering is een
verkapte bede om uitstel. Al wat
er aan vrees en onlustgevoelens
opgepropt zit, vindt uitwg in mee-
mijmeren ®n mee-bewegen.
Dat het niet de enig uitweg is,
is een kwestie van wat wij onze
kinderen thuis en in meer algeme
ne zin elders (al is het gezin
ontzaglijk belangrijk) te bieden
hebben. Een moeder die mee-luis-
tert en mee-praat kan op haar tijd
gerust afkeuren, zij verkeert bin
nen het vertrouwen van haar kin
deren. Als -jezelf geen kinderen
hebt en je luistert graag bij de
buren met hun jongvolwassenen
om zich heen, nietwaar brief
schrijfster, en je bent eerlijk
enthousiast bij tijd en wijle, dan
luisteren ze heus wel als je eens
een keer zegt dat je dit of dat
prut vindt, of stijlloos. Maar als je
van te voren al meent te mogen
weten dat het wel weer allemaal
niets zal zijn, kijkt de jonge mens
dwars door je heen en vindt je
een (dit hoorde ik laatst) „lekker
Farizeeër tje".
Nu zegt iemand: dat is een con
cessie. Dat is meegaan uit zelfbe
houd. Je mag voze inhoud niet
goedkeuren terwille van het coüte
que coüte vasthouden van jonge
Ik wil daarop deze vraag stellen:
wat is inhoud? Dat is geen door
zichtig handigheidje, dat meen ik.
Wij, godsdienstige opgevoede men
sen, leven zwaar bij inhoud. Dog
ma, formulering, heel goed weten
wat je zegt, dat was het vroeger.
Hoe men sprak, hoe de dominee
preekte, t'at was van waarde.
Graag een kanselredenaar, zei men
dan, dat hield de kerken vol, de
geest onder de mensen fijn, de
jongeren binnen de perken. „Wat
kan zij mooi bidden" zei men van
de presidente van de vrouwenvere
niging.
En zoals altijd is dat wat in
zichzelf iets ging zijn, afgod ging
worden, uitgehold, voos geworden.
Jongeren lachen om een dominee
die net zo mooi kan zeggen maar
het niet alle ogenblikken IS, en je
ziet hoe ze een man die hakkelend
maar eerlijk uit zijn woorden
komt schier alles vergeven als hij
op maandag en in al het daaglijk-
se met hen in hun problematiek
onderduikt en mét hen, nooit zon
der hen, vecht om boven te ko
men. Dat is behalve een reactie op
vroeger de geest van onze tijd.
Dat is moeilijk, want het eist een
onverbiddelijk doordenken. Woord
ruilt plaats in voor daad. Wat vroe
ger inhoud was, wordt nu vorm.
Wat vorm was, wordt inhoud. In
houd van Beatle-songs zijn niet in
eerste instantie de woorden maar
het totaal gebrachte, de vrolijk
heid, de frisheid, het zingen zon
der diepzinnighied aan je kop, het
nou eens niet hoeven. Is het zo
ook niet met kunst? Kunst heeft
geen ..preek", geen inhoud als zo
danig. Integendeel, kunst zoekt
naar duidelijkheid van het ons
omringende, en in dat zoeken ligt
haar vorm, is zij vorm, en die
vorm is haar inhoud. Soms heb ik
het idee dat onze kinderen dat
beter begrijpen dan wij.
Vanmorgen toen ik de jongste
twee uitliet, zei er een. kijk eens.
en toen ik me omdraaide zag ik
het eind van de laan boordevol
morgenrood. Kijk, zo gewoon is
het: zelfs tussen de huizen en de
rails hebben we dat op een februa-
rimorgen, 8 uur, samen.
