OLDTIMER
ONDAGS
BUD
in triomftocht door Europa
U;
Miniatuurraces
op zolder:
welvaartsrage
Amerika
kwam hij
aanrijden
i onzer verslaggevers)
"IT het stof van
romantisch ver
leden is de old
timer verrezen: nieuw logen er een verklaring voor
„i gevonden. De drang naar de
object van verzame- 0[dtimers komt voort uit de
laars met een hang behoefte iets te bezitten, wat
naar het oude. Uit men niet kan betalen zeggen
zij. Want wie kan twintig,
Amerika kwam hij dertig mille en meer neertel-
aanrijden. Een paar ien voor een gchte oldtimer,
waarmee leden van de pio-
jaar terug was er de nier-automobieien-ciub jaar
eerste. Nu doorkruisen lijks pruttelend hun rally rij-
I Iu««i den? Zelfs de meest gerouti-
tienduizenden heel geerde autorijder, de man,
Europa. En er is geen die elk jaar zijn eigentijdse
stroomlijn-auto inruilt voor
een nóg modernere, voor wie
een vierwieler niet méér is
,.™r dan een alledaags gebruiks-
vifi/ artikel, zelfs hij wordt gevan
gen door de boeiende roman-
enkele speelgoedwin-
kei, waar hij niet in de J.
De Amerikaanse speelgoedm-
etalage pronkt; G6 an- dustrie is aan dit stille verlan-
I I gen tegemoet gekomen; zij intro-
tl6kG aUtO Uit de jaren duceerde de oldtimer in minia-
HoH-in twintin r»f nnn Juur' vittwtwintig maal ver-
aerrig, IWinng, or nog kieind, m plastic, maar echt.
\/mone>r Do m irl*a Rp- Geen detail werd over het hoofd
vroeger, ue ouae r^e rgezien Zelfs de bolSgies 0nder
naults, Rolls Royces, de motorkap werden niet verge-
Spy kers, Bugatti's. Ci- Een tiental speelgoed impor-
r- j r teurs heeft de wagens naar Ne-
troens, rordjes en hy- derland gebracht. Goed verpakt
sinks. Amerika's old-
timers veroverden de
oude wereld en veroor- een enkele uitzondering van kan
en klaar kitsch spul (zoals de
zaakten een rage, die kenners het noemen) daargela-
ten. Een klein beetje een knut-
in hevigheid niet on- selaar zal er echter geen moeite
derdoet voor die van 7per!jzhenbt™ sennv°« ên'ntlrinhg
c;npIHip«; trpintipc pn §ulden> en na een Paar uurtjes
speiajes, rreinrjes en iijmen een juweel van een oidti-
DOStzeaels mer op z^n schoorsteen te
y pronk kunnen zetten.
Zept de heer H. Buchwaldt,
een van de Amsterdamse
importeurs: in een paar jaar
heeft de oldtimer de markt vero
verd. Iedereen blijkt plotseling
autogek te zijn. Kijk maar naar
hoofddoeken, kaasplankjesluci
ferdoosjes, bierglazen en onder
zetters. Overal is de oldtimer te
vinden. En wat de echte model
len betreft: elke week gaan er
duizenden de deur uit. Het
meest in trek zijn de Fordjes.
Dat is een naam, die blijkt aan
te spreken. We hebben ze al uit
de jaren even na de eeuwwise-
ling. Merkwaardige vehikels,
waaraan iedere strO'Omlijn
ontbreekt, maar die juist door
hun gecompliceerde constructie
zo tot de verbeelding spreken.
Waarom vooral Ford? Omdat
dat in die tijd een pioniersnaam
met wereldbekendheid was én
omdat Ford er nog steeds is. Een
oude Nederlandse Spyker bij
voorbeeld, een merk, dat niet
meer bestaat, staat veel minder
in de belangstelling. Zo zijn er
meer van die modellen. De
Düsenberg is er één van. In de
jaren dertig was het één van de
duurste en meest luxueuze wa
gens. Hij was de Duitse tegen
hanger van Engelands Rolls Roy-
ce. Een Koninklijke auto, die in
paleisgarages thuishoorde of op
het gazon van de miljonairs-
Bijzondere attractie voor ver
zamelaars: de Marnetaxi, twee
cilinder Renault Landaulette uit
Als altijd hebben psycho-
1910. Een vehikel met een bok
voor de chauffeur en pluche
bank onder een leren huif voor
de passagier, een kruising tussen
diligence en automobiel. Het
was dit model, dat de auto zijn
blijvende plaats in het leger gaf.
In Parijs als taxi's in gebruik
werden ze tijdens de eerste we
reldoorlog door militaire autori
teiten gevorderd om munitie,
uitrustingsstukken en militairen
naar het front aan de Marne te
brengen. En dank zij deze „ge-
motorisev de paarden" wisten de
Fransen een bliksemsnelle front
verschuiving teweeg te brengen.
Honderden taxi's werden in de
strijd geworpen. In de fabriek
werd de lopende band geïntrodu
ceerd om zo snel mogelijk nieu
we wagens aan te maken. Het
succes was zo groot, dat Renault
er het „légion d'honneur" voor
kreeg toegekend....
Zo heeft ieder merk z'n eigen
historie. Historie, die voor de
verzamelaar van oldtimers in mi
niatuur herleeft als hij het laat
ste plastic heeft geplakt. Want
de oldtimer in het klein is, zoals
de echte was: tot in de details
een brokje romantiek. Ook al
heeft men dan alleen maar de
standaard uitvoering van toen.
De auto zonder alle extra attri
buten, die eigenaars uit die ja
ren zelf aanbraohten of lieten
aanbrengen. Zoals keizer Wil
helm II bijvoorbeeld, die in een
van zijn wagens (hij beschikte
in 1910 over niet minder
dan 23 auto's!) op het instru
mentenbord een paneeltje had
laten monteren waaraan de
chauffeur, zodra achter in de
auto op een knop werd gedrukt,
kon zien wat Zijne Majesteit
wenste: links- of rechtsaf, snel
of langzaam, stoppen of doorrij
den.
De oldtimer staat in Neder
land op zijn hoogtepunt, zegt de
heer Buchwaldt. In Amerika,
waar hij vandaan kwam, is hij
er al weer overheen. Daar staat
De legendarische Marne-ta.xi, die het Franse leger tijdens de Eerste Wereld
oorlog bij de slag aan de Marne te hulp ktvam. De foto is tan „toen",
maar de Amerikaanse speelgoedindustrie zorgde ervoor, dat er bouwkits in
de handel kwamen, waaruit de auto tot in details kan worden nagebouwd.
al de opvolger in de rage van
autogekken klaar: de hot rot
ofwel: de dragster.
Een samenraapsel van antieke
auto's. Vervaarlijk uitziende
monsters met opey motorkap
pen. Ze maken enorme opgang.
De mensen timmeren ze zelf in
elkaar, écht en in miniatuur.
Van antieke automobielen wor
den onderdelen gesloopt om ze
Ue gebruiken voor de bouw van
een heel nieuw, eigen model. De
„huif" van de oude Peugeot
Bébé uit 1913 wordt gemonteerd
op de opbouw van een legenda
risch Fordje, terwijl het chassis
en de motor van een oude Che
vrolet afkomstig zijn. Zo zijn er
honderden kruisingen moge
lijk.
De resultaten zijn verrassend:
in een paar jaar tijds zijn de
meest vreemdsoortige voertui
gen verschenen. Eén kenmerk
hebben ze allemaal gemeen: ze
rijden zonder motorkap. Dat is
verplicht in het legioen der hot
rots. Wat ze ook gemeen hebben
is, dat ze blinken als spiegels.
De ware autogek immers behan
delt zijn bezit als een kasplant
je. Hij poetst en prutst in de
motor. Zover gaat zijn hartstoch
telijke ijver zelfs, dat hij de mo
tor laat verchromen. In Amerika
rijden er vele duizenden rond.
Er worden spectaculaire races
mee gehouden en voor de recla
me bureaus vormen ze welkome
attributen voor blikvangende
advertenties. 1
In Nederland is er nog geen
één. De wet verbiedt het rijden
zonder motorkap. Maar in minia
tuur is hun aantal des te groter.
Op de bouwkits leest men hun
vamen: Little Coffin, Futurista,
Yellow Jacket, Red Chariot,
Black Widow, Firebolt, Sizzler.
Fantasie namen voor fantasie
automobielen. Amerikaanse
uitvinding van autogekken, voor
wie niets gek genoeg is.
Hun prestaties grenzen soms
aan het wonderbaarlijke. Uit de
opgefokte motoren worden zelfs
snelheden van 100 en meer kilo
meters per uur gehaald....De
echte romantici onder de verza
melaars zal de nieuwe rage niet
aanspreken. Zij houden het op
de echte oldtimer, op de onver
valste romantiek van de auto
van toen. Zelfs de hot rot kan
die voor hem niet verstoren
ZATERDAG 20 JANUARI I9M
mB&r
(Van
verslaggevers)
In bet vocabulaire van de autogek zijn liet niet
de enige begrippen, die hem in extase brengen.
ZoaLs in de grote autowereld, zyn ze er ook in
de kringen van miniatuur-hobbyislende racers.
Hun stroomlyn-race-auto's en zolder-circuits vor
men het laatste stadium van de snel veld winnen
de autorage. Een nieuwe weh-aarts-hobby naast
de treintjes.
Overal in het land worden de clubs uit de
grond gestampt. Er is zelfs al een grote over
koepelende organisatie A-oor: de Nederlandse
Algemene Miniatuur Auto Club. Zó snel is de
hobby in opmars gekomen, dat men niet eens
hoeA-éél clubs er zijn. Elke week melden
re. Het
moet in de A-elc duizenden lopen, gist liet bestuu
heeft zich gehaast ook aan de
Tol in de details worden 's werelds bekende circuits nagebouwd op de zolders van de
Zelfs het landschap er omheen is niet vergeten.
verlangens van deze groep auto-enthousiasten
tegemoet te komen. In de speelgoedwinkels lig
gen (in bouwpakketten) complete race-circuits:
Zandvoort, I.e Mans, Nfirnbcrgring. Compleet
mét race-auto's, gebouwd op schaal 1 32 en uit
gerust met kleine electro-motortjes. Voor enkele
tientjes heeft men een supersnelle Ford Mustang,
een Ferrari, een Austin Cooper, die in onder
(zwak)stroom staande rails in de baan op hoge
snelheid worden gejaagd. Snelheden, die door de
eigenaars met regelaars kunnen ivorden verhoogd
of verlaagd.
„We projecteren het-echte race)auto-lcven in
miniatuur", verduidelijkte NAMAC-bestuurder M.
de Jong. Zoals het in Le Mans of Zandvoort gaat,
gaat liet ook op de zolders, waar de clubs liun
wedstrijden houden: gejachte stemmen door de
luidspreker, met banden en blokken beschilderde
wagens, repuratie- en onderhoudswerkplaatsen, 't Is
allemaal net echt. Zó echt zelfs, dat men 24-uurs-
ritten organiseert. Dan komt inen in ploegen van
drie of vier man met één wagen aan dc start.
Oin het uur wisselt men elkaar af. 's Nachts gaan
de lichten uit en rijden dc auto's in het licht van
bun miniatuur-koplampen hun rondjes, terwyl
de afgewisselde ploegleden zich uitstrekken op
A-eld- en luchtbedden.
Voor onderhoud van de wagens tijdens de rit
wordt gezorgd: in de pits worden banden ver
wisseld, krijgen de auto's een doorsmeerbeurt of
worden reparaties uitgevoerd. Niet alléén A-an-
wege de show. Die doorsmcerbeurten hebben ze
nodig en aan het motortje moet óók wel eens
wat worden bijgespijkerd.
Trouwens, een echte racer (meestal jongens
tussen de 18 en 25 jaar) is altijd met zijn wagen
bezig. Zelden komt een auto uit de winkel zó
op de baan. Er wordt uitgehaald ivat er in zit
Dikwijls legt men andere handjes om of wikkelt
men de motor over om nog hogere shellieden te
bereiken. Soms zelfs zet men er een heel nieuw
motortje in.
Want racers zijn fanatiek, ook als het maar
miniatuur-spel is. Zc zyn te vergelijken met die
treingek, die op zijn zolder een modelspoorbaan
heeft, zyn treintjes volgens N.S.-dienstrcgeling
laat rijden, zelf ook een stationschef-pet aan
schaft, avonden achtereen in actie is, maar die,
als lijj in de krant leest, dat het spoonvegperso-
neel het werk neerlegt, zyn vrouw een pakje
boterhammen vraagt, de treinen stopt en naast
zyn kartonnen stationnetje gaat zitten staken
NAMAC-streven is, zegt de heer De Jong, al
deze clubs in competities by elkaar te brengen.
We hopen zelfs nationale kampioenschappen uit
En dan inoet er een algemeen reglement ko
men. Nu heeft elke club nog zyn eigen spelregels.
Dat moet veranderen. Er zyn bijvoorbeeld clubs,
die als er een auto uit dc baan schiet
toestaan, dat by weer in de rails wordt geplaatst.
Dat is natuurlijk waanzin: als Jim Clark driemaal
>ver dc kop gaat, rydt hy ook niet verder. En
so zyn er meer zaken, die nationale voorschriften
Een dure hobby? Wat is duur: A'oor een kleine
200 gulden heeft men al een prachtig vierbaans
circuit met een paar auto's. De heer Dc Jong:
je kan het zo duur maken als je zelf wilt.
Er zijn mensen, die met meer dan één auto op
de baan komen. In Baarn is zo'n club waar men
er een nogal kostbare zaak van heeft gemaakt.
Veel televisiemcnsen zyn er lid van en zc hebben
hun circuit in een kasteel. Dc mcesten hebber
een heel wagenpark. Er is er een l-'-i. dir iwi„'"
Overigens is dat allemaal nog maar kinderspel,
vergeleken met de hartstocht, waarmee het mi
niatuur-racen in Amerika wordt beoefend. Daar
heeft men circuits, zoals men hier bowling, cn
kegelbanen heeft. Er worden soms voor duizen
den dollars aan pryzen uitgeloofd. Niet zelden
is de hoofdprys een echte auto. Zelfs wordt er
om de kleine autootjes gegokt, net als by do
paardenrennen. Het is er commercie geworden.
Zover is het in Nederland nog lang niet. De heer
De Jong: wc hopen ook niet, dat het zover komt.
Maar dat het een snel veld winnende rage is,
•laat vast. Nog enkele maanden en heel Nedt.-
