Vrouw krijgt
meer te
zeggen
in
bedrijven
HEBT
U WEL
EENS?
BLAD ZIJ
Handgedreven zilver
maakt weer opgang
Moeilijke dagen voor
onze kamerplanten
Vrouw kan haar eigen
rol ook vergeten
Wenkbrauw-
sjabloon
EVEN
TIPPEN
Uw ervaringen met
folklore rondom
de feestdagen
Nieuwe rubriek
heet „Dialoog"
ZATERDAG 8 JANUARI »M
Voor de eerste keer werd
in de Westduitse Bondsrepu
bliek een vrouw in de raad
van toezicht van een fabriek
van de kolen- en staalindus
trie gekozen. Het is Irmgard
Schinke, die „Diplom-Kauf-
mann' is, een erkende titel na
een examen aan de handels
school. Vijftien jaar geleden
kregen de werknemers in de
kolen- en staalindustrie het
recht op de helft van het aan
tal zetels in de raden van toe
zicht. Irmgard zou dus zo on
geveer in ons land in de On
dernemingsraad zitting heb
ben. Het personeel bestaat
voor 85 procent uit mannen.
Niettemin werd Irmgard ge
kozen.
Oorspronkelijk werkte deze
actieve Duitse op de afdeling sta
tistiek en kostenanalyse. Daarna
kwam ze op de afdeling „presta
tie en loon" terecht. Zo kreeg ze
een veelomvattende blik op het
werk in de gehele fabriek*, in
tegenstelling tot andere kanaida-
ten die maar datgene kunnen
volgen wat in hun eigen afde
ling omgaat. Dat was één reden
waarom zoveel mannen op haar
stemden. De tweede? „Ik ken
alle mensen in de fabriek per
soonlijk", zegt Irmgard. En dat
is weer typisch vrouwelijk.
Juffrouw Schinke heeft haar
studie zelf moeten verdienen.
Zij werkte in fabrieken aan de
draaibank en met het lasappa
raat in haar hand. Zij heeft ook
tegen tariefloon gewerkt en
weet dus uit eigen ervaring te
beoordelen wat er van de arbei-
ders wordt verlangd. Haar erva
ring en grote kennis van zaken
houden zich vooral bezig met de
vrouw in het bedrijf. Wat werke
lijk „vrouwelijke beroepen" zijn
komt in onze tijd min of meer
op de helling te staan. Er zullen
„Ik hoop dat er ruzie van We zagen een prachtig bewerk-
komt en ik hoop dat een hele- te troffel, herinnering aan een
boel mensen daar vreselijke eerste steenlegging uit Enge-
moeilijkheden over krijgen. In land. Het Engelse handwerk is
die geest verklaar ik de tentoon- van het forse type met strakke
stelling „Europees gedreven lijnen. De Deense stijl is speels
handwerkzilver" voor geopend", en doelmatig, zoals het theestel
Dit zei de kunstcriticus Pierre van Frantz Hingelberg. Frank-
Janssen, een wel ongebruikelijk rijk werkt nog veel met tierelan-
woord bij de opening van een zo tijnen en de inzendingen uit Ne-
glanzende tentoonstelling als die derland houden het gulden (we
te Zeist wordt gehouden in de zouden haast zeggen het zilve-
showroom van de Koninklijke ren) midden: strakke vormge-
van Kempen Begeer. De heer ving met sobere versieringen.
Janssen pleitte voor een samen- Heel mooi was de gedreven
gaan van de arbeider en de ma- schaal van Anneüese Gre-
i chine met de zilverhandwerker. fe-Wack, goud- en zilversmid
Er zijn zilversmeden die oog heb-
j ben voor de problematiek van
j de vormgeving in onze tijd: wij
vragen niet naar de alleen-
maar-mooi-opgesierde-vorm. Het
i materiaal van de edelsmid ver-
I leidt maar al te gauw tot vorm-
verdoezeling, tot een opsieren, en
j het nut van zo'n voorwerp is
dan alleen dat het een bepaalde
i pronk bedrijft.
opvangen van jonge meisjes in
verloopt uitstekend: bij het bedrijf i
volledig gereserveerd voor vormingswerk. De meisjes maken complete
motoren van de eerste tot de laatste betcerking maar worden daarbij
begeleid door vrouwen in de leiding. Een helpende hand van de bedrijfs-
tijde, en vrouwen die hun taak zagen, ontmoeten deze meisjes van
1517 jaar bij hun intrede in de volwassen wereld van de industrie.
meer meisjes dan tot nu het ge
val was op de technische scholen
komen. Is de techniek wel zo
typisch mannelijk als tot nog toe
werd verondersteld? De beper
king van haar mindere
(spier)krachten gaat niet meer
op, nu de automatisering overal
een feit wordt.
Verboden
Een tiental jaren geleden was
een aantal opleidingen verboden
voor vrouwen. Dat er op de Vak
school voor edelsmeden in
Schoonhoven vele vrouwelijke
leerlingen zijn, deden we u al
eens uitvoerig uit de doeken. Op
de Rijksbelastingacademie in
Rotterdam werd in 1963 een
vrouwelijke leerling toegelaten
VAN BLOEM'EN PLANT
jo- V "<rr»5iït ri
Het zijn ongetwijfeld moeilij
ke dagen geweest voor onze ka
merplanten. Als de kaarsen
branden, veel mensen bijeen
zijn in de warme kamer, met
als onvermijdelijk gevolg rook
van sigaren en sigaretten, krij-
gan onze pas verworven planten
fris uit de bloemwinkel of kwe
kerij, het zwaar te verduren.
De kamerlucht wordt steeds
droger, terwijl de hulsvrouw tij
dens de feestdagen nauwelijks
tijd kan vinden haar venster
bank te verzorgen.
Maar bij de intrede van het
nieuwe jaar zijn we immers
van goede voornemens bezield,
waarvan de planten ook hun
deel krijgen. Slap hangende
exemplaren zetten we onver
wijld in een emmer lauw water
tot even boven de potrand, tot
het water niet meer borrelt,
ten teken dat de potgrond ver
zadigd is. Meestal is zo'n ver
frissend bad de goede remedie
om de planten weer te doen
optrekken. Daarbij krijgen dan
de bladplanten nog een beurt
met de bloemenspuit om de bla
deren van stof te bevrijden en
droge randen te voorkomen.
Het is beter om bloeiende plan
ten niet te bespuiten, daar de
bloemen gemakkelijk smetten,
wat b.v. bij azalea's sterk het
geval is. Is de lucht in de kamer
erg droog dan spuiten we wel 's
morgens en 's avonds voor de
nacht boven de planten in de
lucht. Bovendien hangen we
Dakjes water of beter nog ver
dampers aan de radiatoren, ter
wijl in kamers met kachelver
warming het keteltje water
niet wordt vergeten.
"w mooie witte cyclamen
geeft u 's morgens lauwwarm
water in het bakje onder de
pot. Wat na 1 uur niet is opge
ien, wordt opgeruimd. Op de
zelfde manier wordt eens per
week kamerplantenmest gege-
n. Een temperatuur van 10-15
C. is voor een bloeiende
cyclamen
dan voldoen-
voor de opleiding tot inspecteur
der belastingen.
De Zeevaartschool heeft (nog)
geen vrouwelijke leerlingen,
evenmin als het ijkwezen een
vrouw toelaat. We kennen wel
de vrouwelijke inspecteur van
politie. Laat de sportschool in
Overveen geen vrouwelijke leer
lingen toe, zij kunnen wél in
Arnhem terecht. Verboden beroe
pen, och, dat verbod zal meer
van de kant der ouders dan van
het bedrijf of de opleiding ko
men, anno 1966.
Er zijn beroepen, die niet snel
verouderen en die de vrouw na
tien, vijftien jaar huwelijk weer
oppakt in eigen tijd of als part
time-job. In principe zijn de mo
gelijkheden voor de vrouw in
het bedrijf net zo groot als voor
de man, zo zei ons mejuffrouw
P. van der Meulen van het CNV.
Of haar medezeggenschap,
althans in ons land, even groot
is, valt te betwijfelen. Zeker,
wij hebb'en vrouwen, lid van de
vakbeweging, die ook lid zijn
van de Ondernemingsraad, maar
de animo om leiding te geven in
deze sector is niet zo groot.
Anders is dat bij de Milva en de
Luva. Het typische beroep van
de man, de taak tot vechten,
wordt ondersteund door de
vrouw, en haar ook toebe
deeld.
wier moeders werken, is het no- met elkander anderhalf miljoen Wirtschaftswunder niet vreemd
dig dat ook de vrouw in de lei- leden hebben, erover spreken.
Nederlanders
ke rol speelt. Voor hobby's
dan weinig tijd meer over zijn. kan ik u nog niet vertellen
Tenminste, juffrouw Schinke Maar de Warlandse vrouw.
heeft ze niet. In de edelstaalfe- me" dan tevoren, medezeggen-
briek in Düsseldorf buigt ze zich sc'lflP dient te hebben in het be
over de problemen van de wer- drijf, is een ding dat zeker is!"
kende vrouw. Zij leidt onderzoe
kingen over halve werkdagen,
bijzondere ploegendiensten voor
gehuwde vrouwen en talrijke
andere zaken. „De produktieve
intelligentie is bij de vrouwen
nog lang niet uitgeput", is een
van haar stokpaardjes. Mejuf
frouw Van der Meulen onder
schrijft dat stellig. Of ze die pro-
duktie waar maken, ligt aan de
vrouw zelf. „Ik ga er hard voor
werken om in ons land de inte
resse van de vrouw op dit ge
is. Goud en zilver blijven
eenmaal voor de doorsnee-mens
bevindt zich een zilveren presse-
reldoorlog brengt ook een bloei
zilversmid krijgt weer opdrach
ten voor unica: zilver heeft een
grote representatieve waarde.
bied wakker te maken zegt ^en zoais een kolonie door een ke toon. Maar er komt een
onze Utrechtse CNV-vrouw. gouverneur bestuurd wordt ment waarop een beslis
„nnr. Chmmi aldus de Franse schrijver André moet worden genomen. Wie zat
„Het komt zelfs voor, dat sommi- e£n jn die beslissing 5itspreken, het ja
ge bedrijven de verkiesbare leef- weekblad„Ëlle". Gelukkig, zijn of nee? In een groep van drie
voor hun opdrachtgevers.
dergelijke onrechtvaardigheden beslist de meerderheid, maar iv™uw mogen gelijk zijn voor de
goeddeels verdwenen. De vrouw een tweespraak zoals in het hu-
Iets doen
De vrouw is dikwijls, vergele
ken bij haar mannelijke collega,
tiek gebied, ze kan ook onafhan
kelijk zijn op economisch ge
bied.
Toch zijn er altijd nog gezin-
Elders
De weelderige rose begonia's
die misschien al enkele bloem
pjes laat vallen, moet zo licht
mogelijk staan en vooral niet
achter een vitrage. Daarbij
voelt ze zich het beste bij een
temperatuur van 15 gr. C. Ze
Krijgt vrij veel water op de
aarde en eveneens bovenop
eens per week kamerplanten-
Duidelijk
korter in het bedrijf werkzaam nen waarin alléén de man be
door huwelijk. Ook de werkge
vers moeten bereid zijn, hier
iets voor te doen. Vanuit het Ne
derlands Vrouwencomité zullen
De
dit jaar alle vrouwenbonden die vormt. Er moet natuurlijk een leven is toegedacht. Man en den,
Vlag in top
Misschien heeft de vurig rode
kerstster, de bekende poinset-
tia, inmiddels tot uw schrik haar
bladeren al verloren en staat ze
er nu nog met een kale stengel
en de vlag in top. Toch mag U
haar niet koud zetten en zo
lang ze nog blad heeft wordt ze
heel voorzichtig besproeid zon
der de bloeiwijze te raken.
Laat ze tenslotte ook haar rode
schutbladeren vallen, dan de
stengel tot 7 a 10 cm boven de
aarde insnijden en de wonden
afdekken met sigarenas, houts
koolpoeder of wit zand (wolfs-
melkplant). Het sap is boven
dien giftig. Oppassen voor
wondjes aan de handen.
Vroeger zetten we zo'n kaal
stompje in een hoek van de
kamer om te rusten tot eind
maart of begin april. Tegen
woordig blijkt het mogelijk de
plant weer in bloei te krijgen
door haar aan de groei te hou
den. Zodra zich een 5 cm lange
scheut heeft gevormd, moet de
plant dan van 's middags 5 tot
's morgens 8 uur in donker
worden gezet. Wie dit kan vol
houden zal na ongeveer 2 maan
den de kerstster wederom zien
bloeien. Géén geduld, dan niet
getreurd, op de oude manier
gaat het ook en dan uloeit ze
met kerstmis weer!
A. C. MULLER-IDZERDA.
Met het oog op de speciale pro
blemen van de vrouw, met het
oog op het heil van de kinderen
Een ding vooraf: Zorg dat uw
echtgenoot of verloofde ver uit
de buurt is als u dit hulpmiddel
gaat gebruiken. Ze mochten
eens zo van u schrikken!
Het gaat nl. hier over: velen
van ons gebruiken dagelijks een
wenkbrauwstift om de wenk
brauwen donkerder, langer of
breder te maken. Nu is het wel
eens moeilijk om de beide wenk
brauwen precies gelijk te krij
gen; het kan voorkomen dat u
een avondje uitgaat en tijden be
zig bent de wenkbrauwen in de
juiste vorm te krijgen. Dan is de
een te dik, de ander iets te
breed en het eindresultaat is dat
we met twee rode wenkbrauwen
en een ongeduldige echtgenoot
opgescheept zitten. Een Ameri
kaanse fabrikant heeft dat vast
wel eens meegemaakt, en er met
een brood in gezien. Hij heeft
een plastic band ontworpen
waarin twee openingen met een
ideale wenkbrauwvorm zijn
uitgespaard. De band moet rond
het hoofd gebonden worden, zo,
dat de openingen precies op de
wenkbrauw vallen. Dan is het
niet moeilijk meer de wenkbrau
wen gelijk bij te werken. Er
zijn zeven verschillende model
len van wenkbrauwen, voor
ieder gezicht dus een passende
wenkbrauw.
Hei
rrwyde.
vlekken geslagen
feestdagen? Hier iets voor u: tl kunt
zelf een vuilafstotende finish op de
bekleding van uw meubilair aan
brengen. Het goedje zit verpakt in
een spuitbus. Het is wel zaak, eerst
de stof schoon te maken, anders
worden eventuele vlekken „vastge
legd". De spray heet: Scotchgard-
finish. Een goede drogist of waren
huis, maar ook supermarket! kunnen
We gaan nog even feestvie
ren en wat daar zo allemaal
bij hoorde! De hele maand
januari, zegt een lezeres,
maar dat zou u vervelen! We
beginnen met de brief van
mevr. I. te R. „Toen ik zo
ongeveer twaalf jaar was
woonde ik in Groningen en
daar hebben wij ook menig
maal met de foekepot gelo
pen. En dan maar wachten
tot je wat kreeg. Maar de boe
ren waren bar gierig: een
appel of een halve cent, en
dan gauw van het erf af,
anders kwam de hond er aan
te pas. Een krenteplak met
hier en daar een krent was
een tractatie! Met de feeste
lijkheden thuis ging het ook
leuk toe: de grote klompka
chels brandden flink, met
turf volgestopt en daar zaten
de mannen omheen met lange
kalkenpijpen. En maar dam
pen. en niet van de beste ta
bak. De kraantjeskoffiepot
(die ik zelf ook heb, een be
schilderde) met een kooltje
vuur er onder stond heerlijk
te pruttelen en op grote scho
tels kwamen dan plakken
Groninger sucadekoek en
„kniepkoekjes" en „rolletjes";
speciaal eigen gebak en een
zeupke. Dat duurde de hele
maand januari van naober
tot naober, elke zondagavond
ergens anders."
Mevr. J. we hebben echt van
uw brief genoten en we be
grijpen dat alleen al door het
schrijven van die brief de beel
den uit uw kinderjaren naar
boven kwamen.
„Als kinderen moesten wij op
Nieuwjaarsmorgen visite-kaart
jes keurig in enveloppen rond
brengen bij de buren, de domi
nee, de dokter, de tandarts
enz." aldus mevr. J. R. te V.
Dat was ieder jaar weer
opnieuw een heerlijk uitstapje
voor ons, waar we al dagen
van tevoren naar uitkeken.
Daarna gingen we koffiedrin
ken bij opa en oma, waar dan
alle kinderen en kleinkinderen
bijeenkwamen om elkaar Ge
lukkig Nieuwjaar te wensen.
Als kinderen hielden we onze
portemonnaie al klaar, van
iedere oom en tante kregen we
dan iets.
Ook nu krijgen onze kinde
ren van opa nog iets in hun
spaarpot voor Nieuwjaar, maar
ik geloof dat deze gewoonte al
aardig aan het uitsterven
Ramen open
Mevr. G. H. S. te L. schrijft:
.yjaren geleden preekte mijn
man op oudejaarsavond in
een Zeeuwse gemeente. Na
de kerkdienst 's avonds be
gonnen de kerkklokken te lui
den vanaf elf uur tot twaalf
uur. Bij de eerste klokketo-
nen gingen overal de ramen
van de huizen open. De zwa
re klokketonen werden over
al gehoord en men over
dacht het voorbijgegane jaar.
Na twaalf uur werd er koffie
gedronken met warme worst
broodjes. Elk jaar hoor ik in
gedachten die klokketonen en
denk ik aan de gemeente,
Kwartjes
„Zo'n dertig jaar geleden was
ik dienstbode bij een predi
kant" schrijft mevrouw. A. B.
te V. „Al tijden voor nieuw
jaarsdag spaarde mevrouw van
de dominee kwartjes, want in
Na de kniepkoekjes, de foekepot. de pork in buul en
de nieuwjaarsgiften van de grootouders gaan we over
schakelen naar een nieuwe rubriek. Schrik niet, we blij
ven uw brieven verwachten! Maar dan over actuele of
andere zaken die u in onze krant tegenkwam. De rubriek
gaat Dialoog heten. Het is ons in het verleden gebleken,
dat lezers vaak scherpzinnig of zo maar gezellig opmer
kingen kunnen maken, gedachten aanreiken, waarmee
ze anderen van dienst waren. U kunt ze naar hartelust
spuien, over (iedere maand zo ongeveer) een ander facet
van de samenleving waarop dan de schijnwerper valt.
Het eerste onderwerp: Dienstplicht voor meis
je s U weet het. de oud-directeur-generaal van de volks
gezondheid, prof. dr. P. Muntendam pleit voor arbeids-
dicnstplicht voor meisjes. Hij denkt in de eerste plaats
aan meisjes die medicijnen studeren en een voorsprong
hebben op de jongens die in dienst moeten. Anderen
zeggen: verplicht ergens werken? Dat werkt averechts!
En u? Houdt uw gedachten niet voor u, maar schrijf
ze ons. Op de enveloppe: dialoog, dat wordt de naam
van onze rubriek die we samen gaan vullen. In de brief
zoals vanouds graag uw adres en keuzeboekje: De dokter
zegt 1. de dokter zegt 2 of Tipparade dat wij u graag na
plaatsing sturen.
Mej. M. N. te OB. gaf ook
haar bijdrage over de folklore
rond de jaarwisseling; zij
schrijft: „Mijn overgrootmoe
der werd in het begin der vori
ge eeuw op een boerderij in
Strijen geboren. Daar werd
toen de legende verteld, dat de
koeien in de Kerstnacht om
twaalf uur precies overeind gin
gen staan. Als meisje van onge
veer veertien jaar besloot mijn
overgrootmoeder eens te gaan
kijken of dat nu werkelijk zo
was. Ze sloop de 24e december
voor middernacht de koestal
binnen, Het rundvee bleef rus
tig liggen: slapend of herkau-
Herinneringen
„In mijn geboorteplaats was
het oudejaarsavond gewoonte
naar de kerk te gaan, dan wer
den de namen genoemd van de
mensen die in het afgelopen
jaar gestorven waren" schrijft
mevr. K. te L. Uit de kerk
eerst koffie met eigengemaakte
ijzerkoekjes, die waren erg lek
ker. 's Middags werden de olie
bollen al gebakken, die werden
dan na de koffie gebruikt. Het
was altijd een mooie avond,
ernstig en sfeervol. Met Kerst
mis aten de mensen veel „pork
in buul" (Jan in de zak.) Op
nieuwjaarsdag kwamen cr veel
mensen van buiten om Nieuw
jaar te wensen, dat was om
geld begonnen. Nu de tijden
beter zijn, is het bijna algelo
pen. Maar je bewaart er mooie
herinneringen aan, en dat hoor
de er nu eenmaal bij."
De tentoonstelling telt acht
deelnemende landen. Er ligt op
deze intieme expositie voor een
waarde van drie ton uitgestald
aan na-oorlogs zilverhandwerk.
Zilver kun je laten glanzen of
juist dof laten zijn. Moge zilver
een onsolide aspect vertonen,
het kan tegelijkertijd van een
heel stevige „constructie" zijn.
Daarvan toonden de tentoonge
stelde werkstukken mooie voor
beelden. Een heel grote inzen
ding uit Duitsland toont dat de
mensen van de hand en de men
sen van de machine samen iets uit de Gentstraat in Schevenin-
moois kunnen maken. Het kunst- gen, die haar opleiding in
werk in zilver krijgt daar alge- West-Duitsland genoot,
mene erkenning, waaraan het
TN JANUARI is het licht
l scherp. Wat de mildheid van
kaarsen en schemerlampen verdoe
zelde: stof op de treden van de
trap, rimpeltjes bij de ogen, dat
ontdekt het helle licht. Meestal
zien we onszelf dan ook na Kerst
en de jaarwisseling wat minder
poëtisch. We moeten weer verder.
Veel stof kan worden weggewerkt
maar niet alle rimpels verdwijnen.
Je zult in 1966 aan de nieuwe situa
tie wennen. Het zal weer zo gaan
als in andere jaren, gewoon druk
en dikwijls gewoon gezellig en
fijn, en een heel enkele keer
dwaas: dan zie je jezelf als een
vreemde in de wereld rondom.
Je hebt zulke schilderijen; land
schappen als op de laatste dag van
het aards bestaan, ruïnes, tropi
sche wildernissen, en telkens daar
in een mens vreemd aan zijn otnge-
•ing, zich omdraaiend en u ver
wonderd aanziend. De januari-
wondering van de mens:
ik? waartoe? waarheen?.
presse-papier van prins
Bern hardprachtige eigentijdse
vormgeving zonder onnodige
A/JET een stapeltje brieven
I"- voor me moest ik dit even
overpeinzen. Waar komt al die be
wogenheid en liefde terecht? Blijft
alles hetzelfde, al wisselt de vorm
af en toe. Van brief tot brief ligt
elk leven toch eigenlijk vrij vast,
je kunt er niet uit lopen, je kunt
niet zeggen: gegroet, ik wil me dit
jaar eens anders amuseren. De
briefschrijfster met zeven kinde-
Bij de Nederlandse inzending
van het met de hand grfr^en Soo?
zilverwerk mee. Deij.eppende taj,
afkomstig uit Oostenrijk, wonen
de te Doorn. Andere Nederlan-
des op deze expositie zijn: Gus-
tav Beran. Archibald Dumbar,
Frank Ligtelijn, Chris Steenber
gen, Rudi Arens, jhr. H. W. v. d.
Poll, Kirsten Begeer-Baatrup,
Kees van Berkel en Joanna
Brom die een eigen atelier in
Bunnik heeft. Zij werd in 1937
te Parijs onderscheiden met de
Grand Prix. Werkstukken van
moderne ontwerpers, eigentijdse
zilverkunst, heeft een nét zo
artistieke waarde als dié van
een eeuw geleden. Dat pleit voor
vrije discussie mogelijk zijn, als de scheppende zilversmid, stellig
het kan op hoffelijke en hartelij- ook voor de vrouwen onder hen,
wet, physiologisch gezien blij
ven zij verschillend. Krachtens
haar sexe heeft de vrouw func
ties en plichten die ze nooit aan
de man zal kunnen overdra
gen.
I eruit wat erin zit: die oefening
in fantasie en liefde die een ware
hartstocht voor haar is geworden
maar die aan haar, het kan niet
anders, een zachte slijtage is be
gonnen, je zou haast kunnen zeg
gen: een slijtage in de naam des
Heren, een slijtage als opdracht.
En de verpleegster gaat al weer
rond, de januari-zon glijdt over
haar handen op het stuur van haar
autootje, de buitenwijk ligt in ega
le, heldere, onpoëtische straten om
haar heen. 't Is een fijn beroep, en
je hebt je flat, je centrale verwar
ming, je vriendinnen, o, als je
optelt heb je volle handen en durf
je nauwelijks opzien als God je op
die handen laat neerkijken
maar waar is de bekoring?
De weduwe, de moeder van heel
kleine kinderen, de werkende zelf
standige vrouw van zeg maar 40,
al de vriendinnen van het dag-in,
dag-uit, ze reden met me mee van
middag, ik stelde hun vragen, pro
beerde voor hen antwoorden te
zoeken zonder zelfbedrog en merk
te dat ik eigenlijk bezig was mijn
eigen leven in januari-licht te leg
gen. In plaats van dat zij, vroegen
en ik antwoordde, stelde ik de
vraag en zocht in mijn herinnering
of er ergens in een brief antwoord
klonk.
problemen liggen Qg 1 R
slist wat voor opleiding de kinde- echter elders, volgens Maurios. vrij goed samenspel op dit ge
ren krijgen b.v. Dat komt, aldus Hij is bang dat de vrouw die nu bied. Een man achter de kinder-
Maurois, omdat er een hoofd bijna alle voorrechten heeft ver- wagen, in de wasserette, aan het
moet staan aan het kleine ge- worven die de man ook heeft, de ramen-zemen zijn (geruisloos)
meenschapje dat het huwelijk rol zal vergeten die haar in dit dagelijkse verschijningen gewor-
denk ie als je begint wel eens dat
je zelf de raadgeefster, die inzicht
hebster bent, maar van honder
den brieven houd je over dat le
vende spontane mensen met eigen
lot bezig zijn, er juist door te
schrijven mee klaar willen komen
(het enig excuus voor ALLE schrij-
ven: trachten naar helderheid)
en soms grijp je voor eigen
antwoord naar zo'n klein gevecht,
zo'n klank, zo'n paar woorden, te
rug. Zo reed ik met de vragen van
de januari-verwondering vanmid
dag door een paar steden hier in
het Westen des land. Het was
weer eens een dag om van te suize
bollen, zo druk. De hele Kerstva-
cantie is trouwens druk geweest,
halve uurtjes van rust zoals gewo
ne werkdagen die geven, waren er
niet bij. Ik peesde door een straat
in het Haagse Scheveningen of
andersom, hier woont een brief-
vriendin, zei ik bij mezelf, het
huisnummer zou ik moeten opzoe
ken in de klapper, maar de straat
is vast en zeker goed. Even later
was daar al de zee, vrolijk schui
mend, blauw, veelbelovend. Terwijl
ik naar al die ongecompliceerde,
gratis vreugde stond te sta
ren, vreemd en bleek en wat moe
in het fonkelende licht, wist ik
precies wat zij. mijn briefvriendin
uit de Scheveningsé straat zou zeg
gen als wij hier nu samen waren.
Ik heb haar nooit ontmoet, maar
uit al de lang geleden brieven
kwam omhoog dat licht niet alleen
ontdekkend is, maar ook troost,
belofte, bekoring: dat licht zoals
al het ongrijpbare, zoals liefde
terecht komt omdat het aan alles
zijn glans geeft. Dit maakte mijn
wat koele instelling draaglijker,
waarna ik naar Leiden reed, voor
bij de kade van een andere brief
vriendin peesde, na keurig parke
ren (ook al een dagtaak) enkele
steegjes doorschoot in de richting
van een bijzondere aankoop, en
toen ineens stilstond. Het werd al
duister, een felle ster flonkerde
recht voor me uit Lantarens gin
gen op de grachten aan, als dwaas
voel je je even dwalen in de don
kere geheimzinnigheid rond de Pie
terskerk, opzijgemaand door de
schorre fietsbel van een student,
en je geniet. En weer was daar de
briefvriendin van de kade die me
als het ware toefluisterde: jo,
daar geniet ik nu ook zo van. Zie
je wel dat alledags-leven maar iets
heel betrekkelijks is? Staat de tijd
niet stil bij verwondering en over
gave?
qX>EN wist ik ook wat ik te
gen u allen hier moet zeggen;
allereerst dat ik dankbaar ben
voor een zo verrassende wisselwer
king. En dan dat het waar is: dat
niet de tijd ons doet voortjakke
ren. doet slijten, inklemt in een
niet weg te dromen bestaan, ja,
dat ook wel in meer of mindere
mate. maar dat wij de tijd hebben.
In het huishouden, in ons werk op
kantoor, in de klas. Wij buigen de
tijd met onze overgave, wij sme
den hem om tot enthousiasme, tot
liefde, tot glans over het werk van
onze handen. 1966 is ons gegeven
cadeau gedaan door God, alstu
blieft een nieuw jaar. Maak het
creëer het, zet het in overgave st!l
als u dat wilt. Het mag. Nou dan
een gelukkig 1966!
