GOVERT
VAN OEST
Toon's toongever
Het geheime dorp
Die specht?
doen alsof je
het voor 't
eerst hoort
Uit de Haagse hof geplukt.
Brick Bradford
Senntoeï
Laaaaau
_6_
VRIJDAG 7 JANUARI 1%
ETHERGOIVEN^THIRGOIVEN-ITHERGOIVEN-ETHIRGOIVEN
iTHERGOLVEN-ETHERGOtVEN-EIMERGOLVEN-ETHERGOlVEN-
j Geur van het theater
DEN HAAG Govert van Oest loopt al heel u-at jaartjes mee in de „One Man Show". Hij is
Toons toon aangever. Hij is de man achter de piano, de leider van Toon's muzikale begeleiders
I en de toeschouwer op het toneeL Hij is niet meer weg te denken uit de show. want dit jaar werkt
hij achttien jaar mei Toon Hermans samen. Hij noemt zich een romanticus in hart en nieren, hoe
paradoxaal dat in deze tijd ook moge klinken en kijkt onderwijl naar een grote litho van de kop
I van Beethovendie boven de piano hangt. Zijn opleiding kreeg hij aan het Koninklijk Conserve-
I tori urn in Den Haagmaar de geur van het theater kon hij niet meer kwijtraken toen hij deze
voor het eerst had opgesnoven en daarom is het concertpodium hem vreemd gebleven.
Dat wordt me wat!
„Mies-en-scène"
op Ned. 2
(Van onze radio- en tv-redactie)
BÜSSUM Tja. dat wordt me wat
zaterdagavond! Lieve mensen, maak
van tevoren een goeie afspraak, wat u
gaat zien, want er is up to date pro
grammakeuze bij de televisie: de
NCRV op Ned. 1 met de Interlandquiz
en de VARA op Ned. 2 met het nieu
we programma van Mies Bouwman:
een leuke ontvangst voor mensen, die
„in het nieuws" zijn.
zing. 19-50 Klassieke kamermuziek (gr). 20.10
Prisma. 20SO Geestelijke muziek iopn). 2120
jgjgjj22.15 Boekbespreking.
itlonale oriëntatie
ene. 23.00 Studio:
progi
Muzikaal program
22.30 Nieuws. 22 40 Intel
HilVI
8.15 Deze
l II.
ia. 23.55-24
598 m. VPRO: 18.00 Nieuws,
praatje. 18.20 Uitzending
Communistische Partij
18.30 Jazz-rondo. 18.50 Nai
«000 Nieuws 20 05 Wie is de
gesprek. 20.25 Chanson programma. VARA:
*1-00 (Stereo). Radiophilharmonisch orkest
en solist. 22.40 Nieuws. 2250 Actualiteiten.
23 00 Lichte grammofoonmuziek. 23.45 Socia-
nieuws in Esperanto. 2355-24.00
a nog, dat „keuze-programma" be
tekent: van het een naar het ander
kunnen overschakelen.... wanneer men
louter amusement op de beeldbuis
zoekt. Dat is niet zo. Fout is het pas,
wanneer er twee vrijwel dezelfde pro
gramma's tegelijk lopen: twee uitzen
dingen voor bejaarden, twee sportre-
portages, twee televisiespelen in het-j
zelfde genre. Maar een quizprottsm-
ma van grootse opzet tegenover een wordt: het is al een volwaardig pro
min of meer actuele uitzending vormt gramma, dat ook exclusieve onderdi
inderdaad contrast en is dus goed ge-1 jen moet hebben,
kozen.
:.45.1750 Voor de Jeugd.
Dat het allebei op het amusements-
vlak ligt... tja, daarvoor is het zater
dagavond. Het beste is dus, van tevo
ren de zaak uit te kibbelen, de meeste
stemmen te laten geWen en anders
Allebei? Ik k>u het u niet aanraden, I "aar om langste luciferhoutje trek-
want dan mist u bij het een zowel als *en-
bij het ander natuurlijk net de aardig- H t h schakelen om
mo-anten. all" mee pikkenTrenp ïwoonlijk sPfalal« yenöa'.^e^w,
niets dan teleurstelling: men ziet dan
niets echt goed en houdt het gevoel
overal gemist te hebben.
Mies zelf treurt er helemaal nle
over: zij krijgt kijkers genoeg, deni
zij. Ze komt in deze 50 minuten wet
terug bij haar „oude liefde", gezelli
babbelen met mensen, wie dat ook m<
gen zijn. Fijn menselijk contact lc|
gen, zoals Mies dat opperbest en i
Ongetwijfeld komen er deze week
bij die twee omroepen boze brieven
binnen: „U weet dat we de quiz graag
zien, maar we willen óók Mies. Moest
dat nu zo nodig allebei tegelijk? We
krijgen er thuis ruzie over..."
De omroepen zullen er niet van
schrikken, maar antwoorden: „Ja, dat
moest zo nodig. Dat hindert niets: de
een houdt van dit en de ander van
dat... dit is nu juist wat bedoeld wordt
met een keuze-programma".
Vele kijkers menen over het alge-
Mies komt dus met haar nieuwe pro
gramma, dat heel grappig
„Mies-en-scène" is genoemd, op Neder
land 2, en ook dat zal kijkers die nog
van deze zender verstoken zijn, teleur
stellen.
Maar laten we wél wezen: het is
niet de bedoeling, dat het tweede pro
gramma een soort „aanvullinkje"
•el...? Neen, dat houdt de VARj
geheim tot in de uitzending... 't ka
iedereen zijn, een hooggeplaatste, ee
eenvoudige medeburger, zomaa
iemand van wie wat te vertellen e.
mét wie wat te bepraten valt.
Er ik de Vries, een van de „werke»
van het eerste uur", regissee!
„Mies-en-scène". En kunt u het vans
vond vanwege de quiz of anderszir
niet bekijken: het programma kon
terug op elke VARA-zaterdagavond.
De telefoon rinkelt. Mevrouw
van Oest: „Het is voor jou."
Govert: „Hallo, o, ben jij het.
Ja, wat is er? Wat bedoel je? Was
dat „Golden Johnnie?" O, wacht
even, ja dat met dat sigaretten
pijpje. Goed, komt in orde. Ja,
ja, daag." Hij gaat weer zitten en
zijn levensverhaal dat met veel
terzijde's op tafel komt is ingewik
keld en gevarieerd.
„Ik ben geboren in 1907. Ja, in Den
Haag en ik heb hier mijn opleiding
aan het Koninklijk Conservatorium
voltooid. Een van mijn leraren was
Coebergh, daar heb ik ontzaglijk veel
van geleerd. Hij had veel leuke ge
zegdes. ja. dat is wel leuk om op te
schrijven, bijvoorbeeld „Het is beter
een stradivarius in de hand te hebben,
dan toen in een museum" en „de mu
ziek van Hugo van Dalen is je reinste
vandalisme" en „een strijkstok verliest
wel zijn haren, maar nooit zijn stre
ken", voelt u hem?
Ik ben voortgekomen uit een zeer
muzikale familie: mijD vader was stafmu
zikant en schreef Veêl composities, de
oom van mijn vader was zanger aan de
staatsopera in Berliia-en mijn grootmoe-
van vaders kant zong regelmatig We
hebben in mijn jeugd heerlijke muzieka
vondjes thuis gehad. Persoonlijk heb ik
mijn hart verpand aan de kamermuziek I leiding gedaan, zoals nog steeds. Toen
en aan de opera. Da's vreemd. Vroegerspeelde ik met mede-leerlingen. Ach, die
hield ik niet zozeer van het vokale, maar mooie muziek. Tosti. Strauss. Daar geno-
later wel. j ten we van. Later ging ik naar de opera
IliskB^ontfnin toetrekken, dat was toen ik kennis maak-
v-. N. te met de zangers in de bioscoop. Zo
Vele grote componisten hebben trou- kwam ik tot het begeleiden. U ziet, ik
wens opera s geschreven Als jongetje kom eigenlijk uit de grote K.
van tien ging ik met mijn ouders en Toen de sprekende film kwam, ging ik
mijn broertje naar de Dierentuin en dan Mu de radio. Ik kwam daar terecht ln
zaten we doodstil te luisteren De men- de crisistijd. Ik was pianist bij Kovackz
We begrijpen bij het Musette Ensemble van
a die muziek Frans van Capelle. bij het Poesrta-orkest
w-A u Dolce en ik heb hoe heet se
met die mooie benen -
Nederland I: NTS: 19.00 Nieuws ir
kort. 19.01 Klaas Vaak. KRO: 19.05 All
bliksemstraal uit heldere hemel, natuurfilm.
19.30 Prograi
Radio morgen
9.35 Waterstandei
orkest (opn). 12.24 Marktberichten. 12.27 Me
dedelingen voor land- en tuinbouw. 12.30
met zangsoliste. 15.30
programma. 16.00 Muzikale
tombola I. 17.15 Pi
kale
Muzikale tombola III. 1850
foonmuziek. 750 Van
>rpaglna, praatje,
muziek (vervolg).
T-j"p$
foonmuziek (vervolg).
VPRO: 9 40 Gezongen Leven, overdenkin
met muzikale ilIustraUes. 955 Man in hui
VARA: 10.00 ZO. 135. gevi
(I). prï
rleerd progrj
lezing. 12.27 Mededel
tuinbouw. 12.30 Spor
13.10 VARA-Varia.
orkesten en zangsolist
tigers. 14.15 Radio Jazzclub. 1455 Voor nu
later, lezing. 15.10 (Stereo): Klassieke
moderne orkestmuziek (gr16.00 Niem
16 02 Lichte grammofoonmuzlek. 16 45 E
beker
lou„_
1730 Radioweekjoi
Hilversum III F M - k a n a 1 e n
NRU/AVRO: 9.00 Nieuws. 9.02 Solisten en
orkestenparade. 10.00 Nieuws. 10.02 Licht pla-
tenprogramma voor de tieners. NRU/NCRV
Orkestraal allerlei.
dek (gr). 12.00 N_
12.02 Lichte grammofoonmuzlek. 12.30 T
rama. 13 00 Nieuws. 13.02 Muziek aar
lopende band (gr). '14.00 Nieuws. 14.02 H
tepunten u(t operettes, musicals en f
45 60 Nlei/ws. lSOJ^Populair klaSlèke mi
(gr). 15 30 Matinee met de lichte muze.
'e.QP Nieuws). ,.,17.00 Nieuws. i7J)2-
SportshoW.
sen zeiden dan wel
dat zulke jongens
maar wij vinden het prach-
genieten'.
Op die leeftijd ben Ik ook eens met
mijn ouders naar de bioscoop geweest.
Dat was nog in de tijd van de stomme
film en het was een hele treurige f 'm.
Daarbij werdde Pathétique van Ber.ro
ven gespeeld, het adagio, dat ontroerde
me zo, dat de tranen me over de wangen
liepen. Toen de bioscoop uitging, sagen
de mensen mijn behuilde gezicht en ie
zeiden: „Vreemd, die jongen schijnt de
film te begrijpen". Maar drt was niet zo.
het was de muziek, die me ontroerde.
Gek hè, so'n kleine Jongen.
Na het conservatorium ging ik werken
ln het City theater. Tijdens mijn studie
speelde ik al vaak in bioscooporkesten,
daar leerde je een macht van muziek,
het lezen en het samenwerken, noten
lezen. Bij Ben Hur zaten we met 25 man
te werken. Toen ik nog leerling was
kreeg ik dan alleen snaren geld. je weet
wel bij violisten, als een snaar breekt,
dan kunnen ze nieuwe kopen Niet dat ik
nou de snaren van mijn piano brak.
Sleeswijk achter mijn rug aan me. Dat
gaat zo in dit vak, gek eingelijk, dat ik
er nooit financieel gebruik van heb ge
maakt, maar dat kan ik nou eenmaal
niet. Maar wat gebeurt er? Meslier
neemt mij in februari mee
Luxor Theater in Rotterdam,
tweede pianist werd. Toen ging Salten
weg en ik werd eerste pianist. Dat was
de vuurproef. Ik kreeg een tweede pia
nist.
Toon ging in het begin van de vijftiger
jaren weg bij Meslier en stichtte een
i, eigen gezelschap en bracht het program-
Jma ..Ballot en Zaza". Hij wist in die tijd
Mfnstlnguet, begeleid. Dat ging van een al. dat hij het best alleen kon want hij
leien dakje. Zij was een grootheid. Dan (had het vaak uitgeprobeerd in de pauze
Sarah Leander, Richard Tauber, o, dat finale. Zijn record was een uur er
was geweldig Mijn radiotijd was van *36 achttien minuten. Dat hij het uitprobeer-
tot '46. Daarna kwam ik in het orkestde had ik toen nog niet door.
van Snip en Snap. Ik heb daar een| Toen Toon wegging ging ik met hem
tournée meegemaakt en begeleidde de mee en toen hij in 195? zijn eerste One
repetities tot 1948. In '48 kwam ik in Man Show gaf, begeleidde ik hem met
aanraking met Toon Hermans, die toen i nog twee man. Ik ben toen begonnen
bij Flo ris Meslier 1
erken,
ngen t.b.v. land- en
nieuws. 13.00 Nieuwi.
3.15 (Stereo): Lichte
Nieuws.
c de
llms.
iziek
(Oir.
•18.00
Op 3 januari, de eerste werkdag zouden kunnen zijn) en gelezen. Grap-
dit jaar, is er in Den Haag
geweldige stapel post door het Ge
meentebestuur verzonden. Aan alle
burgers van 21 en 22 jaar is toen een
gewichtige enveloppe gestuurd, inhou
dende een brief
Kolfschoten en ee
flink formaat met een uitnodigings-
bezoek
Dit alles, omdat per 1 januari
pig dat van alle beroepenfoto's, die
in staan, slechts drie van de vieren
twintig plaatjes een vrouw tonen: te
weten een zweminstructrice, een labo
rante en informatrices. Het louter de-
burgemeester coratieve plaatje van een aandachtig
oranjeboekje van toeschouwster in het Gemeentemu-
toont een lief jongmeisje. Niet
het stad- dat Je het gezichtje ziet.
is van achteren genomen,
heeft een jurkje
op
deze jonge burgers kiesgerechtigd Haagse cocktails pleegt te dragen:
zijn geworden.
En nog maai
e zullen die kiesgerechtigdheid
mouwloos zwart met een lang open
paar maanden of split op de rug. Je zou bijna denken,
dat ln Den Haag de vrouwen alleen
stembus te gaan.
Het Haagse gemeentebestuur heeft
geredeneerd: wie kiezen gaat draagt
verantwoordelijkheid en wie verant
woordelijkheid draagt moet weten
Ach eigenlijk zou het Haagse boek
je voor elke gemeente, zij het dan
met andere cijfers, kunnen gelden.
Groot of klein, iedere gemeente heeft
taken als woningbouw, wegenaanleg
en -onderhoud, onderwijs, culturele
zaken, burgerlijke stand enz.enz.
Er zullen ook wel andere gemeen
ten zijn, die trachten de jeugdige bur
gerzin zo op te wekken.
Het Haagse boekje: Dat doet de
Overigens is het de moeite waard
om te weten, dat er in Den Haag 170
bruggen zijn; dat er per jaar 31000
kubieke meter bagger, blubber en
afval uit de Haagse wateren verwij
derd moeten worden om ze bevaar
baar te houden. Dat er 170 sport- en
speelterreinen zijn. tesamen 200 ha.
paarden worden geslacht.
miljoen kilo voor export bestemd is
en 2 miljoen kilo naar elders in Ne
derland verzonden wordt. De rest. van
21 miljoen kilo, eten de Hagenaars
met de Rijswijkers, Voorschotena
ren. Leidschendammers en Zoeter-
meerders op. De 600 000 Hagenaars
produceren jaarlijks aan huisvuil
125 000 ton. De gemeentelijke keu
ringsdienst, die de eet- en drinkwaren,
die in Den Haag en omgeving verkocht
worden, controleert, inspecteerde in
1963 niet minder dan 82 000 maal eet-
en drinkbedrijven en moest 1800 keer
iets afkeuren. Er werd 50 000 maal 1
een partij vis gekeurd, waarbij 157
afkeuringen vielen.
Al met al is het dus vrij veilig eten
en drinken in de residentie en muizen
kun je overal in je yoghurt vinden.
Niet kinderachtig- zijn. Onbekend was
mij dat de gemeenteapotheek een
unieke instelling in Europa is en toch
al van 1749 dateert. Vanuit deze apo
theek worden voor 50 000 ziekenhuis
patiënten jaarlijks twee miljoen recep
ten klaargemaakt. De kosten van de
geneesmiddelen zijn opgenomen in de
dagelijkse verpleegprijs. Hoe goed
koop of hoe duur het geneesmiddel is,
de rekening blijft gelijk. Als de jonr
ge burgers van Den Haag het nou
maar allemaal lezen!
gemeente heb ik als nog wel niet Dat 35 pet. van het Haagse grondge-
bej aarde, dan toch wel bedaagde bur
geres ook met belangstelling bekeken
(heel veel plaatjes, die ook, alweer
net zo goed ergens anders genomen
bied uit recreatieterreinen, duinen
parken en plantsoenen bestaat. Dat er
in Den Haag per jaar 265 000 runde
ren, varkens, schapen, lammeren en
Daarnaast heb ik e
van Flirts Meslier'
speelde.
Ze hadden een repetitor nodig en ik
was daar een maand repetitor. Toen
kwam Freddie Salten, nu dirigent van
het Fries Orkest weer terug en ik werd
pianist in de show „Zeg hé" met Jan van
Hees en Wiesje Bouwmeester in de Klei
ne Comedie in Amsterdam. Sleeswijk
zocht weer eon'act en wilde mij als pia
nist bij een klein programmaatje ln Den
Haag.
Eerste pianist
Ik heb het aangenomen, maar onder
nomen. Misschien de angst voor het nieu
we? Ik ben wat vasthoudend. Nee. Toon
en ik zijn geen vrienden. Wij werken-
samen en voelen elkaar aan".
In de kast in de huiskamer staan vele
werken van klassieke meesters van Go
vert van Oest is de grote K niet verge
ten, hoewel hij niets van de modernen
moet hebben: „Ze hebben de dood aan de
romantiek verklaard, lelfs op de scholen.
De muziek is geen gedicht meer. Na
Debussy is er geen romantiek meer ge
weest. Wagner bijvoorbeeld, die krijg je
nooit meer terug--
Maar in de flat aan de Ising-
straat zetelt nog een brok roman
tiek, vooral wanneer Govert van
Oest en zijn vrouw samen hun lied
jes schrijven: „We gaan samen iets
uitgeven bij Strenholt. Mijn vrouw
schrijft de tekst en af en toe ook
wel eens de melodie. Ons laatste,
85
veel aan bege-'wijl dat gaat zo trokken Meslier
VANAVOND TE ZIEN
„het theater plezier j mee te spelen. Mee te reageren als
iat was zo de kreet i soort klankbord voor Toon en het pu- i a_v j_a rrwmonHab- >-«
bliek. Cor van der Lug: Melsert schreef ac", dat was „romantiek en ro-
in die tijd van mij: „Hij kent de kunst zen
van het meespelen". Om dat goed te
doen, moet je elke avond weer doen
alsof je de show nog nooit hebt ge
hoord.
Weet u, het is niet zo, dat het publiek
alleen maar de vierde wand van de zaal
is. Het publiek is het klankbord en als ik
er bij ben maak ik er een soort drie
hoeksverhouding van. Weet u wel? Van
Toon naar het publiek en mii en dan
weer samen. Je gaat nu eenmaal meespe
len als je op een podium zit. dat is het
theater.
Lustrum
Toon's vijfde show wordt een soort
lustrum Ln dubbele zin, war.t hij geeft
Nederland 1 KRO
7.05 uur natuurfilm.
7.30 uur reportage over wat de aankoop van een nieuw type straal
vliegtuig allemaal inhoudt.
8.50 uur Sjoukje Dijkstra en andere sterren in gedeelten van de ijs-
revue „Holiday on ice".
9.30 uur boef wordt braaf in Bonanza. Pao kan tevredgn zijn.
10.20 uur mgr. Bekkers met een van zijn gespreksgroepen voor de
camera.
Nederland 2 AVRO
8.01 uur Danny Kaye-show.
8.50 uur presenteert Ageeth Scherphuis haar rubriek „Kijk" met o.a.
een reportage uit de Van der Woudenstichting in Delft.
9.20 uur dokier Ben Casev trekt van 'ee- arf*»» di» -eigens
hem het vak ?o-n eer a*r drer'
Hilversum I NCRV
nieuwe rubriek over „ons volks-
7.30 uur eerste aflevering
lied".
8.10 uur Dorien Mijksenaar presenteert „Prisma".
8.50 uur zangprogramma onder leiding van Kees Deenik.
9.20 uur showmuziek
10.40 uur zendingsrubriek „Wijd als de wereld en
11.00 nur gevarieerd nrogramma Studio 2300.
Hilversum II VPRO en VARA
7.00 uur rubriek Ronduit.
8.05 uur derde aflevering van „Wie is de baas?
8.25 uur Janine en Nico Knapper in hun chansonprogramma.
9.00 uur concert d<»or het Radio Filharmonisch orkest o.l.v. Willem
van Otierloo. stereofonisch (Strawinski. Tsjaikowski. Men
delssohn).
11.00 uur vrolijke plaatjes.
DE RSG6UT IS klIMMER VAM
DE SYRISCHE
tien jaar zijn One Man Show. In
nieuwe show komen vroegere hoogtepun
ten voor zoals het ballonnetje en Méditer-
ranée. maar ook veel nieuwe dingen. Ja.
ik ga in net najaar waarschijnlijk mee
naar Amerika, maar ik heb het idee dat
Toon met Kerstmis weer terug
wordt niet de eerste keer dat ik met
hem het 'and uit ben. We waren onder
meer in Oostenrijk en België.
De liedjeswij maken se samen. Toon
zingt het wUsJe voor en ik maak het
klaar voor het orkest. Ik schrijf de piano
partij en geef de jongens steunpartijen.
Verder gaan we niet want je kunt bij
Toon nooit van tevoren weten hoe het
liedje verloopt. Met een orkest van tien
man zou bij het niet kunnen, want dan
moet alles van tevoren zijn vastgelegd.
Je moet Toon de vrijheid laten. Met de
muziek ben ik meestal in vier weken
klaar. Toon studeert natuurlijk langer op
zijn tekst. Dat meelachen in de laatste
show? O. met die specht, ja, dat is elke
keer weer maar doen alsof je het voor
de eerste keer hoort. Meespelen, weet u
wel?"
Mevrouw van Oest is de trouwe gezel
lin van haar man en volgt hem, waar
heen hij ook gaat. Samen met haar man
heeft zij Wenen beleefd en samen met
haar man hoopt zij ook Amerika te bele
ven. Wanneer de voorstelling afgelopen
is, kleedt hij zich om, schminkt zich af
en trekt de deur van de kleedkamer
achter zich dicht.
Geen nagepraat, niet uitgaan met de
collega's. Zijn vrouw wacht hem op en
met haar bepraat hij het verloop
voorstelling en samen
haar lost hij
malen de kop opstei
Beroep is hobby
„Mijn beroep is mijn hobby en als ik
het over zou kunnen doen, zou ik
precies hetzelfde doen, ondanks deze vre
selijke tijd. Ik heb in de tijd dat ik bij
Toon werk. vele aanbiedingen van ande
ren gekregen, maar ik heb ze niet aange-
Pas 's avonds kreeg oom Chris het bericht. De
gelukkig goede politie uit Epe had Gert opgebeld
om te zeggen, dat er een arrestant bij hem binnen
gebracht was, die nog wel geen al te bezwarende
dingen had losgelaten maar zo van streek was dat
hij bij een scherper verhoor zeker door de mand
zou vallen. De S. D. zou de jongen de volgende
morgen halen, dus....
„Ja, wat dus", zei oom Chris, verontwaardigd en
geïrriteerd tegen Gert, die met het slechte nieuws
was komen binnenstuiven.
„Die verwenste roekeloze vlegels, je zou ze opne
men en met de koppen tegen elkaar slaan! Hoe
veel mensen brengen ze in gevaar en hoe voorko
men we een ramp?" Hij was echt kwaad en hij
liep heen en weer met een gezicht, dat op storm
stond.
Gert zat op de bank onder het raam en streek
door zijn donker haar, dat vochtig was van de
motregen.
„Ja," zei hij bedachtzaam, „we moeten hem daar
toch weggepeuterd hebben voor die Duitsers terug
komen; zal ik erheen fietsen en een afspraak
maken?"
Oom Chris stond stil en dacht een ogenblik na,
toen antwoordde hij bedachtzaam:
„Ja, dat is maar het beste. Ga eens poolshoogte
nemen, maar denk eraan, geen roekeloze dingen....
er is al onheil genoeg gesticht."
Hij ging Gert uitlaten en stond een poos in de
druilerige avond naar het aanzwellend en wegster
vend geronk van de vliegtuigen te luisteren, die
golf na golf over het IJsselmeer trokken. Hij
maakte zich een beetje bezorgd over Christina, die
nog niet thuis was van een tocht naar een verre
boerderij, waar onderduikers zaten, die van bon-
H. EL VAN NIJNATTEN—
DOFFEGNIES
kaarten en overalls moesten worden voorzien. Hij
hield er niet van haar zo alleen op stap te weten
na het uur van binnen zijn. Ze werkte boven
haar krachten en als ze dit van die vlegels nu
hoorde, zou ze vannacht liggen tobben over haar
beschermelingen in het Geheime Dorp. Hij zuchtte
en ging naar binnen. Nog nooit had hij de druk
van de verantwoordelijkheid zo zwaar gevoeld als
nu; de hele toestand benauwde hem tot stikkens
toe. Ach nee. hij hoefde met naar de nieuwsberich
ten te luisteren! Achter alle handige camouflage,
listige zinswendingen en bemoedigende woorden
hoorde hij de doodsklokken luiden over Arnhem.
Wat stond het land, het volk te wachten? Het was
beter de accu's te sparen, waarop het toestel wer
ken moest nu de elektrische stroom was uitgeval
len.
De carbidlamp gaf een hel koud licht. Lang zat
hij wijdbeens op de bank aan zijn lege pijp te
lurken, diep in gedachten. Zijn laatste tabak had
hij die middag gegeven aan een losgebroken K. P.
'er, die door de Duitsers bij het verhoor biina
doodgeranseld was en daarna toch kans had ge
zien om te ontvluchten uit de keuken, waar a
hem zolang opgesloten hadden. Het was vreemf
hoe een mens afstompte. Hij dacht aan de eersti-
tijd van hun illegale werk. toen ze iedereen of
een afstand hielden uit angst voor verraad, hoe
overal spoken zagen. En nu? Hier zat hij doodbe
daard te wachten op Christina, terwijl er een jon
gen in Duitse handen gevallen was, die maar ééi
woord hoefde los te laten over het Geheime Dorf
en de mensen, die er de leiding over hadden, on
hen allemaal voor het vuurpeloton te brengen. J»
werd zeker langzaam teruggevoerd naar de na
tuur, waar het wild gedierte tamelijk onverschil
lig leefde tussen vijanden, die het eeuwig naar he:
leven stonden. Een slag toebrengen, betekende een
slag ontvangen, het kwam niet aan op kracht
maar# op waakzaamheid en uithoudingsvermogen
Hij voelde opeens heimwee naar de avonden me'
Christina, met Christina alleen! Hij was zo mot
van het ontwijken, het plannen maken, het altijd
maar weer nieuwe lasten opnemen en in spanninl
verkeren over de een of de andere.
Waar bleef Christina nou? Hij ging naar buiten
op de weg kijken. Alles was stil en duister. En
toen was ze er opeens toch naast hem, uit een
zandig zijpaadje gekomen, en achter haar kwamen
als schaduwen Joep en Heintje. Ze hadden onder
weg het slechte nieuws gehoord en waren naar
het Geheime Dorp gegaan om iedereen daar op
het hart te drukken doodstil en waakzaam te
zijn.
Een uur later kwam Gert van zijn tocht terug.
Het duurde tot ver in de nacht voor het drieste
plan tot ontzetting van de gevangene in de punt
jes geregeld was en er eindelijk aan naar bed
gaan gedacht kon worden.
(Wordt vervolgd)
