Franse
satelliet
in baan
Hoe moet bedrijfsleven de
hogere kosten opvangen?
Tolk secretaresse
van Seyss Inquart
eep van het reus-acht
ige
Dit jaar doet
voor 1964
niet onder
Loonsom steeg in één
jaar elf procent
E
luim 550.000 leerlingen
verkochten postzegels
153 jaar oud
N.S. vervoerden weer
veel toeristen
Stoekholmse
politie vindt
bewijzen
IBB®*-
fgpnMSi y
1 EEN LITERATOR OVER CALVINISME
I a l mHA JH
Door dr. C. RIJNSDORP
DINSDAG 7 DECEMBER 1965
Doei
(RQ
u
e Hfranse satelliet Fr-la in een baan
bm de aarde gebracht De satelliet
de activiteit van radiogolven
■teint de iono-sfeer bestuderen. De 60
confcilo zware capsule is geconstrueerd
door het Franse nationale centrum
devoor de bestudering van de ruimte,
t is de bedoeling dat de Franse
denatelliet de voortplanting zal bestu-
•ans |eren van radiogolven met een zeer
age frekwentie in de iono-sfeer en
G°$e magnetosfeer en de lagen ge-
idenjlektrificeerde deeltjes die de aarde
rmgeven.
gegevens zullen worden vergeleken
het die van de Amerikaanse Cgo en
E le Canadese Alouette-2, die onlangs
Bn eenzelfde baan om de aarde zijn
P (ebracht.
G waarnemingsstations zijn gevestigd
Sin»ij Parijs en in Panama.
T dj
11; JEN HAAG De Continental oil com-
L ay en Dow chemical international Ltd.
GüHen volgende week een proefboring
euJen in Oost-Flevoland.
Omzetbelasting lonen en premies omhoog
Struisvogelpolitiek is altijd
verkeerd. Verkeerd is dus ook
om de moeilijkheden waarmee het
bedrijfsleven worstelt te overdrijven
dan wel te onderschatten. Het is be
slist niet zo dat de ondernemingen
door de stijgende kosten aan de rand
van de afgrond worden gebracht (een
enkele uitzondering daargelaten).
Maar het is bepaald ook onjuist om
te zeggen, dat al dat geklaag slechts
voor-de-gekhouderij is.
De dividenden die de naamloze
vennootschappen, waarvan de aan
delen aan de Amsterdamse beurs
noteren, in de loop van dit jaar be
kend hebben gemaakt, zijn ongetwij
feld meegevallen. In de periode
januari tot en met oktober zijn er
346 dividenden gepubliceerd, uiaar-
Nog evenveel zwart loon betaald
Nov
ter,
j JJTRECHT De wijzigingen van
collectieve arbeidsovereenkom-
l*n (voor 93 pet. der werknemers)
de eerste negen maanden hebben
oorf1 loonkostenstijging van 6.4 pro-
jit meegebracht. De loonsom per
Wat onbestendiger
BILT De westelijke tót noord-
stelijke stroming van onstabiele
;m cht aan de achterzijde van een op
depressie bij de Deense kust
zwakker en de buïigheid neemt
Tussen IJsland en Groenland ont-
i^yekelt zich intussen een nieuwe de-
c essie. Verwacht wordt, dat deze aan
sten) flank van een krachtig hogedruk-
sha^bied, waarvan het centrum even
ti noorden van de Azoren ligt, naar
jhotland zal koersen en daarna in
g&tdposteljjke richting zijn weg zal
abc&rvolgen langs de Engelse noordzee-
ist. In verband hiermee wordt ver-
cht, dat de wind in ons land het
amimende etmaal naar zuidwestelijke
zuidelijke richting draait en weer
kracht zal toenemen.
n Morgen overdag zal onder invloed
■esjn de depressie de bewolking toene-
/cncn en zal later een regenzone ons
m id bereiken. De komende nacht
Innen de temperaturen tot om het
Mespunt dalen. Overdag worden on-
ayoheer dezelfde temperatuurwaarden
Ireifcf als vandaag.
HOOGWATER SCHEVENINGEN
I december: 2.31 v.m.; 14.45 n.m,
Zon en maan
Woensdag 8 december: zon op 8.35, on-
r 16.29; maan op 16.12, onder 8.16.
Kuifaoensdag 8 december: volle maan.
«SET WEER IN EUROPA
apporten hedenmorgen zeven uur
b ii 1 s»
|egiwb bm b« zi
windstil 14
windstil 18
12 15 9 24
werknemer is van 1964 op 1965 ge
stegen met 11 procent.
Deze cijfers heeft het Nederlands Ka
tholiek Vakverbond berekend. De door
de Stichting van de Arbeid aangehouden
cijfers waren gelijk aan het percentage
5 dat voor 1965 als maximum loon
kostenstijging was overeengekomen. In
de land- en tuinbouw bedroeg de loon
kostenstijging 5,6 procent, in mijnbouw
industrie 6,9 procent, in de bouwnij
verheid 5,1 procent, en in de dienstensec
tor 6,6 procent. In de grootmetaalindus
trie bedraagt de loonkostenstijging voor
handarbeiders 9,2 procent en voor be
ambten 6,5 procent.
Het percentage zwart loon is In ver
gelijking met 1964 niet gewijzigd. In de
bedrijfstakken waar deze vergelijking
met 1964 mogelijk is, bedraagt het ge
middelde in de periode januari tot en
met september 1965 namelijk 3,6 procent
tegen 3,7 procent voor geheel 1964. Al
leen in de kleinere bedrijfstakken trad
lichte stijging op.
Koe liep maand
met tolstok in
haar maag
(Van een onzer verslaggevers)
MEERKERK Een koe van de heer
G. van de Berg heeft bijna een
maand lang met een tolstok in
haar maag rondgelopen. De heer
Van de Berg kwam tot deze won
derlijke ontdekking, toen hij za
terdag een rijp geworden gezwel
op de buik van het beest doorprik
te. Tot zijn grote verbazing kwam
er een hard voorwerp te voor
schijn, dat bij nader inzien een 47
cm lange tolstok bleek te zijn.
De koe is nu weer gezond en heeft er
blijkbaar geen nadelige gevolgen
van overgehouden.
Inbreker tot politie:
Ach, verbindt
u mijn vinger
ALKMAAR Een man die minder
goede bedoelingen had en de deur van
een magazijn wilde forceren, verwondde
zich daarbij ernstig aan een vinger, die
hevig begon te bloeden. Hij begaf zich
onmiddellijk naar het dichtstbijzijnde po
litiebureau, waar hij de vinger liet ver*
binden. Hij zou met zijn fiets zijn ge
vallen en zodoende
Toen de politie enkele uren later met
de poging tot inbraak werd geconfron
teerd en bloedsporen ontdekte, was het
verband snel gelegd. De man was bekend
bij de politie, die de inbreker in
woning opzocht. Hij zat daar iuist
sigaartje te roken uit een kistje dat hij
nog had weten mee te nemen uit het
magazijn.
IJ Kinder ze gelactie ook in rijksdelen
AMSTERDAM Aan de kinder-
istzegelactie Door het kind, voor het
ind van dit jaar hebben 550.000 leer-
Qgen uit 19 000 klassen van ruim
K)0 scholen meegedaan. Evenals vorig
tar heeft het Nederlands Comité voor
1 .inderpostzegels twintig prijzen onder
**3 die klassen verloot.
Jas zès van dc Sint Franciscus Sale-
jschool uit Tilburg won de hoofdprijs:
£j3een vakantie van veertien dagen in
va«Nederland.
pmfen de opbrengst van de actie van vorig
"jaar vier miljoen gulden was
JJytachtig procent aan de schooljeugd te
111 Ut bedrag is bestemd voor vijf grote
groepen: de jeugdzorg op de Neder
landse Antillen en in Suriname, de z.g.
„Menggroep" (preventief werk), het
Steunfonds voor de Nederlandse Kin
derbescherming. de Nationale Federatie
voor Kinderbescherming en de Neder
landse bond voor moederschapszorg er
kinderhygiëne.
Voorwaarde
Suriname en de Nederlandse Antillen
ontvangen een bedrag van f 150.000
onder voorwaarde, dat men in die lan
den zelf ook een kinderpostzegelactie
ter hand neemt. Hier dient een actieve
kinderbescherming te zijn. Men staat
daar echter voor een zware taak.
(Van onze econ. medewerker)
van niet minder dan 50 pet hoger
was dan een jaar er voor; 41 pet was
gelijk gebleven, terwijl slechts 9 pet
naar beneden was gegaan. Deze divi
denden sloegen echter op de resul
taten in het jaar 1964.
Van de resultaten in 1965 weten wij
reeds het een en ander dank zij tussen
tijdse mededelingen. Hierin spreken de
meeste ondernemingen van gelijke resul
taten en van dezelfde winst als in 1964.
Het aantal bedrijven dat een winstdaling
laat zien, is tot nu toe klein gebleven.
Maar zij zijn er, vocaal in de sector die
kapitaalgoederen maakt en de katoen
industrie.
Verschil
Hier zouden wij uit kunnen conclu
deren dat er hard gewerkt moest worden
om, ondanks de gestegen kosten dit jaar,
gelijke resultaten te behalen. Van uitge
sproken winststijgingen, zoals over 1964
in tal van gevallen, is echter geen sprake.
Er is dus wel degelijk een verschil m^t
1964.
Globaal genomen, gaat het nog goed
in ons bedrijfsleven. Ondanks dc ge
stegen kosten wordt er winst gemaakt.
Maar dat kost steeds meer moeite. Er
is meer denkwerk, meer activiteit
nodig om ezelfde resultaten te be
halen. Op zichzelf is dit niet erg, het
kan zelfs gezond zijn.
Lonen
Wij weten nu dat 1966 voor de onder-
nemers weer moeilijker gaat worden. De
lonen mogen volgens het jongste rege
ringsbesluit volgend jaar maximaal 7 pet
omhoog gaan. Gaat de stijging verder,
dan bestaat de kans dat de collectieve
arbeidsovereenkomst onverbindend wordt
verklaard.
Hier blijft het echter niet bij. Met in
gang van 1 januari 1966 gaan verschil
lende premies voor de sociale verzeke
ring omhoog, hetgeen volgens insiders
zou neerkomen op een loonkostenstijging
van ongeveer 3 pet. Dan is het
ringsfeit, dat tal van dienstverleningen
voor de ondernemingen duurder zullen
worden. Wij denken hierbij zeker ook aan
de dienstverleningen door de overheid.
Wij weten voorts dat voor een groot
aantal artikelen de omzetbelasting dan
wel de accijnzen naar boven gaan. Is het
niet mogelijk die in een hogere prijs door
te berekenen, dan betekent dit een lasten
verzwaring. En kan het wel worden door.
berekend, dan is een omzetdaling niet on.
mogelijk.
Bekend is ook gemaakt dat de vennoot,
schapsbelasting gaat stijgen, waardoor de
winst ook onder druk zal komen. Voorts
worstelen de ondernemers nog altijd met
tekort aan arbeidskrachten maar een
probleem van de laatste tijd is de hoge
rente die bij het lenen van geld moet
worden betaald. Bij obligatieleningen is
pet al geen haalbare kaart meer voor
n onderneming als zij geld nodig heeft.
Vanzelfsprekend zijn de banktarieven
Winstmarges
Door de stijgende kosten gaan In
veel ondernemingen de winstmarges
dalen en wordt de liquiditeit (het be
schikbaar zijnde geld) krapper. Dus
ook kleiner wordt de mogelijkheid om
noodzakelijke uitbreiding en moderni
sering van het produktie-apparaat te
financieren. En die investeringen
moeten gedaan worden om meei
goedkoper te kunnen produceren.
Tot slot wordt de concurrentie door de
Euromarkt scherper. De beschermende
invoerrechten tussen de landen worden
steeds lager. Op 1 januari 1965 waren de
tarieven voor industriële produkten reeds
70 pet lager dan op 1 januari 1957;
landbouwprodukten was die verlaging 55
pet resp. 50 pet. Volgens de afspraken
behoren de tarieven op 1 januari 1966
opnieuw 10 pet te dalen. Of dat ook in
derdaad gebeurt, nu Frankrijk niet meer
meewerkt, moeten wij afwachten.
De kosten stijgen dus verder. Elke
ondernemer zal daarom proberen die
stijging op te vangen. Dat zou kunnen
door een hogere omzet én/of door i
efficiency. Die hogere omzet heeft de
ondernemer echter niet vast in de hand.
Als de prijzen stijgen zal het zeker niet
gemakkelijk zijn om dan toch meer te
verkopen. Verkoopt de onderneming ar
tikelen die in de noodzakelijke behoef
ten voorzien, dan is het wat gemak
kelijker dan dat er luxe of andere niet-
noodzakelijke artikelen worden
kocht Belangrijk is ook of de artikelen
naar de consument gaan (wiens koop
kracht door de loonstijging groter
geworden) of naar ondernemingen die
de gekochte artikelen in haar pro-
duktie-proces nodig hebben.
Prijsbeheersing
Stijgen de prijzen niet, dan komen de
gestegen kosten geheel ten laste van
omzet en van de winst. Wij moeten
hierbij aan denken dat het niet stijgen
van de prijzen een gevolg kan zijn
de prijsbeheersing maar ook van
scherpe (internationale) concurrentie.
Wij hebben niet de indruk willen wek
ken, dat onze ondernemers het haast niet
meer kunnen bolwerken. Dit is beslist
niet het geval. Wij leven nog in
hoogconjunctuur en ook de hogere kosten
kuninen in vele gevallen betaald worden.
Maar het wordt steeds moeilijker en het
struisvogelpolitiek om dit niet te wi>-
len 2
Vietcong-activiteit
neemt weer toe
SAIGON De Vietcong-activiteit is
na een pauze van een week weer toe
genomen. Gisteren werden diverse
Zuidvietnamese militaire posten aan
gevallen waarbij de verdedigers ern
stige verliezen leden.
Op slechts enkele kilometers van de
plaats waar zondag zeshonderd Ameri
kanen gedurende zes uur in verwoede
strijd waren gewikkeld met de Vietcong,
viel gisteren een bataljon regeringstroe
pen in een hinderlaag. De Amerikanen
zouden zware verliezen hebben geleden.
Aan Vietcong-zijde waren volgens een
Amerikaanse schatting zeker tweehon
derd man gesneuveld.
Dit lieve oude vrouwtje is
153 jaar oud. Het is de Russische
Asmar Salakhova, die in 1812. het
jaar waarin Napoleon Rusland
binnenviel, werd geboren. Nu leeft
zij in het huisje van haar achter
achter-kleinzoon op de staatsboer
derij in Arazan (Armenië). Ge
zicht en gehoor zijn redelijk goed
en zij voelt zich uitstekend.
Geen biddag van
Geref. (vrijgemaakt)
DEN HAAG Het ANP-bericht van
gisteren over een biddag in de Gerefor
meerde Kerken (vrijgemaakt) was on
juist. Het verzoek van de kerk van
Driebergen aan de classis Den Haag om
een biddag voor het hele land uit te
schrijven, is op de classisvergadering. be
sproken maar niet ingewilligd. Ook is
het niet waar. dat de meoilijkheden in
de genoemde plaatsen steeds het gevolg
zijn van een „controverse over het al dan
niet houden van een samenspraak met
de gereformeerden". Dat is alleen het
geval in Groningen-zuid.
Rumoer tijdens proces
tegen ex-nasi Verhelen
WENEN Tijdens het proces te
gen de Vlaamse collaborateur Ver
helen is gisteren rumoer ontstaan
over de Nederlandse mevrouw Josi-
na Antonius-Van Bemmelen (60) die
voor de rechtbank als tolk optrad.
Aanklager Kovacs verzocht de recht
bank een andere tolk te laten komen
die de woorden van Verhelen moest
vertalen, omdat de Nederlandse
bezet Nederland secretaresse is ge
weest van dr. Seyss Inquart.
„Iemand met een dergelijk verleden is
niet geschikt om als tolk in dit proces op
te treden", aldus Kovacs. Hij voegde er
aan toe: „Deze vrouw heeft samenge
werkt met een oorlogsmisdadiger. Ik ge
loof dat de rechtbank met mij zal in
stemmen dat haar aanwezigheid hier
verenigbaar is met de reputatie van
Oostenrijkse justitie, die in dit proces
op het spel staat".
Door eed gebonden
Mevrouw Antonius werd later tij
dens een vraaggesprek gevraagd hoe
zij hierover dacht. „Een tolk is door
zijn eed gebonden. Ik moet correct
vertalen wat mij word getoond of ver
teld, naar eer en geweten". Zij vertel
de veertig jaar van haar leven in
Oostenrijk te hebben gewoond en se
dert 1936 lectrice en tolk aan de Wecn-
se universiteit te zijn geweest.
Sedert 1958 is mevrouw Antonius be
ëdigd tolk bij de rechtbank. Voor haar
benoeming had ze al haar papieren, ook
haar denazificatie bewijzen, aan het
Volgend jaar een
Veluwe-express
UTRECHT De spoorwegen heb
ben dit jaar een behoorlijk aandeel
gehad in het nationale toeristenver-
voer. Er werden 35.000 achtdaagse
abonnementen verkocht (vorig jaar
13.000), het aantal achtdaagse pro-
grammareizen trok 8000 belangstel
lenden (vorig jaar 3300) en voor de
frote reeks vakantiedagtochten meld
den zich 160,000 gegadigden, iets
meer dan in 1964.
Deze cijfers werden gisteren bekend
gemaakt op een bijeenkomst in Amster
dam, waar de N.S.-directie een beeld gaf
resultaten en toekomst van het toe-
ristenvervoer per rail. Het publiek toon
de dit jaar een duidelijke voorkeur voor
nieuwe objecten in ons land, zo is de
indruk van de heer G. Rameyer, die bij
.S. met het toeristenvervoer is belast
's Zaterdags
De zaterdagse vakantietreinen van en
naar Valkenburg blijven volgend jaar ge
handhaafd. Een van de treinen begint
evenwel in Den Haag in plaats van
Utrecht. De Schelde-express blijft ge
handhaafd (van Zwolle naar Vlissingen);
nieuw wordt de Schelde-express vanuit
Amsterdam naar Vlissingen. Nieuw wordt
ook de Veluwe-express vanuit Rotter
dam/Den Haag via Amersfoort naar Huls-.
horst/Zwolle.
De Nederlandse Spoorwegen gaan
volgend jaar weer bemiddelen bij het
vervoer van duizenden Franse school
kinderen, die een schoolreisje van ruim
een dag maken naar Rotterdam, Am
sterdam en Volendam. Dit jaar waren
het er 18.000, die onze deviezenpot met
driekwart miljoen gulden verrijkten.
Volgend jaar zullen het niet zoveel
kinderen zijn (maar toch nog ruim
tienduizend), aangezien de Franse
schoolkindertjes voor hun schoolreisje
nu ook Venetië kunnen kiezen.
Treinvervoer met
Kerst gelijk aan
vorig jaar
UTRECHT De reisbureaus ver
wachten met Kerstmis geen grotere
drukte bij het treinvervoer naair het
buitenland dan vorig jaar. Oorzaak is
volgens de reisbureaus de voor het
toerisme ongunstige data van de feest
dagen en de schoolvakanties.
Wel wordt een grotere drukte ver
wacht in het vervoer van wintersport
liefhebbers. De piek wordt in februa-
verwacht.
Weense Oberlandesgericht (Hoge raad)
moeten overleggen. Nederlandse autori
teiten hebben later de Oostenrijkse raad
meegedeeld dat na een onderzoek naar
het werk van haar als secretaresse van
Seyss Inquart geen klacht aanhangig was
gemaakt.
De moord op
Hendrik Drost
STOCKHOLM De twee Neder
landers. van resp. 18 en 20 jaar, die
zijn aangehouden in verband met de
moord op de 20-jarige Hendrik Drost
uit Harderwijk, blijven nog steeds ont
kennen iets met de moord te maken te
hebben, maar de politie heeft bij hen
thuis een dolk gevonden, waarmee de
misdaad zou kunnen zijn gepleegd.
Er is ook touw gevonden dat gelijk is
aan het touw waarmee handen en voeten
van het slachtoffer waren gebonden. Ge
vonden schoenafdrukken spreken ook in
het nadeel van de verdachten, wier na
men nog niet door de politie zijn bekend
gemaakt Over het motief tast men nog in
het duister.
Wel was een van de verdachten aan
het slachtoffer vijftig kronen schuldig.
Hendrik Drost was vijf maanden geleden
in Stockholm aangekomen en had on
middellijk werk gevonden in een fa-
Hij had een kamer in een buitenwijk
gehuurd en leidde voor zover bekend een
geregeld leven. Dit laatste schijnt niet
het geval te zijn met de twee gearres
teerden.
Ontmoeting tussen
Wilson en Kosygin?
LONDEN De Britse minister van
buitenlandse zaken, Stewart, heeft gis
teren in het Lagerhuis gezegd, dat hij
binnenkort een verklaring hoopt af te
leggen over „een ontmoeting tussen
premier Wilson en premier Kosygin
van Rusland".
Stewart bracht verslag uit van zijn
bezoek aan Moskou. Hij gaf verder tte
kennen dat Oost e" West wat Vietnam
betreft, geen stap dichter bij elkaar zijn
gekomen. Rusland bleek ook elk akkoord
binnen de NAVO waardoor Bonn in het
bezit zou komen van kernwapens als een
hinderpaal te zien voor een eventuele
overeenkomst ter voorkoming van ver
spreiding van kernwapens. In dit verband
zei Stewart, dat het nu in de eerste plaats
zaak was om nauwkeurig te omschrijven
wat Oost en West nu precies verstaan
onder „niet-verspreiding" van kernwa
pens. Alleen in dit perspectief kon het
overleg in New York of Genève over dit
onderwerp vruchtbaar zijn.
mL 1 ml 2II
Sprekende voor studenten, moest ik de vraag beantwoor
den, op welke wijze de krachtbron van het gespannen
wachten moet worden benut en welk programma daaruit
volgt. Er is geen programma: dit is eerst een kwestie van
leven, daarna van reflectie en hoogstens in derde instantie
aanleiding tot zoiets als voorschriften. Wel is één ding
duidelijk: het kerkvolk moet worden herschoold. Op dit
concrete punt is ongetwijfeld een programma op te stellen.
Het is een oud stokpaardje van mij, bereden in talloze
lezingen-met-discussie en nog steeds heel, dat na Kuypers
dood het gereformeerde kerkvolk verkeerd is opgevoed.
Men was zo onder de indruk van Kuypers „kloekheid", dat
men meende in alles stellig te moeten zijn. Meer dan men
besefte dacht men uit restanten achttiende-eeuws rationalis
me, met zijn platvloerse éénbaanslogica. Op catechisatie
heb ik uit de mond van een discipel van Kuyper nog
vernomen, dat het verstand door de zonde het minst is
aangetast. Kloeke uitspraken doen, over alles daarop
kwam het aan. Met natuurlijk een beroep op Gods Woord,
of liever: met autoriteit deducerende uit Gods Woord. Deze
manier van voorlichten heeft ons een neiging tot rationalis
tische stelligheid bijgebracht, die berust op een verouderde,
simplistische logica een verarming van de evangelisohe
denkwijze.
Wat de voorlichting van het kerkvolk betreft, zou een
compleet programma op te stellen zijn. Vroeger formuleer
de ik het zo: „Men had de mensen moeten leren hoofdza
ken van bijzaken te onderscheiden." Met andere woorden:
onderricht in de nuance, de relativering van het bijkomsti
ge. Nu zou ik het liever zo omschrijven: men moet de
evangelische ambivalentie exegetisch en algemeen-theolo
gisch uit de doeken blijven doen en die zonder aarzelen
toepassen op vraagstukken van de dag. Hier is niet de
steen der wijzen in het geding, maar een vergeten hoofd
stuk in de christelijke volksopvoeding.
Maar belangrijker nog is de prediking. Want het moge
dan waar zijn dat men niet altijd meer weet hoe men
praken moet, wat, of liever Wie men preken moet is aan
niet de geringste twijfel onderhevig. Nog wel een hele
generatie dominees heeft werk om Christus' kleed van alle
klitten te zuiveren, om Hem zó voor ogen te schilderen dat
de gemeente Hem ziet zoals Hij is. En dit op hedendaagse
wijze, zonder de retoriek van „het ruisen van zijn voetstap
pen", want zo esthetisch-fraai gaat het met zijn komen niet
toe. Het is een komen door verschrikkingen heen. Alles
komt hier aan op waarachtigheid, veel meer dan op wel
sprekendheid en „gaven". Wij kunnen niet met alle proble
men „klaar" zijn; zo is schrijver dezes nooit uit het oorlogs-
vraagstuk gekomen en met Jezus' belofte: „de Geest zal u
in alle waarheid leiden" is hij nog veel minder klaar. Maar
getuig dan over datgene waarmee u wèl klaar bent. Wat op
ontstellende wijze nodig is, is de oproep tot persoonlijk
geloof in Christus; vooral ten aanzien van jonge mensen
die voor de beslissende levenskeuzen staan: geloof-inclu-
sief-kerk, vrouw, beroep. Van Deyssel wüde wel, opdat
vrouwe Literatuur hem zou verschijnen, alles stukslaan tot
een berg van schitterend gruis. Zo kan men in uiterste
ogenblikken alle kathedralen, liturgische gewaden, beelden
en monstransen, maar ook alle papieren pausen, geschrif-
KERKVOLK MOET
HERSCHOOLD
ten, acta, reputaties op de paulinische drekhoop werpen,
„wen ich Ihn nur habe, wenn Er mein nur ist". Maar juist
dan krijgt men heel wat terug, want alleen datgene wat
men van Christus teruggekregen heeft, is „bezit".
In Lukas 14:33 leest men (Willibrord-vertaling)„Zo kan
niemand van u Mijn leerling zijn, als hij zich niet losmaakt
van al wat hij bezit." Hier ligt het begin van de evangeli
sche ambivalentie.
Wat mij in de krant het meest interesseert, is de wereld
politiek en het kerknieuws, internationaal gezien. Maar in
deze actualiteit ligt altijd een gevaar op de loer, dit gevaar
namelijk, dat het nieuws het commentaar bepaalt. Hier
dreigt, wat de dichter A. Roland Holst noemt „het schrikbe
wind van uur en feit". Niet het nieuws bepaalt het commen
taar, maar het goede commentaar geeft een visie op het
nieuws. Het commentaar moet zowel immanent als trans
cendent zijn, anders raken we niet uit de verbijstering
weg. Uit de doolhof der complicaties verlos ons, Heer.
Men spreekt over de zaken die in de voorafgaande hoofd
stukjes behandeld zijn, voor een zaaltje vol jonge mensen.
Om zich uit de complicaties los te maken, ziet men voor
hen maar één redmiddel: persoonlijk geloof in Jezus, de
Christus der Schriften, de gekomen en komende Heer. Het
gaat niet over het aanhangen van een stelsel, het instem
men met de tekst van een menselijk document, het kiezen
van een visie op het vraagstuk van eschatologie en parou-
sie. In een beslissend moment moet al het secundaire wor
den achtergelaten en de knecht moet zich plaatsen voor het
aangezicht van zijn Meester: „Hier ben ik. Heer."
Op hen behoort een hartstochtelijk beroep te worden
gedaan om met niets minder genoegen te nemen dan met de
volstrekte zekerheid dat Jezus hun Heer is. Hij staat niet
aan het einde van een minutieus onderzoek, waaruit Hij als
conclusie verschijnt, want Hij was er eerst. Strict genomen
is er geen „gaan" tot Hem. want Hij ls er reeds. Men kan
alleen proberen weg te lopen en zich te bedekken met de
duizend uitvluchten die voor het grijpen liggen.
Dit beroep mag de zaken niet simplificeren, zoals dit
soms bij Angelsaksische opwekkingsbewegingen gebeurt.
Evenmin mag het de zaken op ongeoorloofde wijze ingewik
keld maken door een staat-weg-en-(oestand mystiek, waar
bij men, met de rug naar het raam, de werkingen van het
genadelicht in de donkere binnenkamer des gemoeds bestu
deert, gefascineerd starend naar de wervelende stofjes der
zonde in de zonnebaan. Want zo vermijdt men de schijn
met dat men zijn gemoedsleven, d.i. zichzelf, belangrijker
vindt dan Christus. In plaats van naar buiten te treden in
het heldere, scherpe voorjaarslicht.
Want ook hier moet men, met een smartelijke variatie op
Goethe, constateren:
Volgende keer: Van object naar subject.
