Politieke barometer
neigt naar storm
Per vliegtuig
uit Duitsland
naar Gasthuis
in Amsterdam
Commando's vielen
ruim 4 kilo af
Duitse joodse advocaat
pleit voor Claus
Bezuiniging
over de
gehele linie
Luthers preek maakte
toneelpubliek stil
7"
E.M.S. geen
notering
NIEUWE LEIDSE COURANT
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1965
Kind blijft leven
n o
AMSTERDAM Het leven van de
vijfjarige Honka Schleieh uit de West-
duitse stad Offenbach is door het
snelle ingrijpen van medische autori
teiten en de onschatbare hulp van de
Amerikaanse luchtmacht gered. Zij
had bij het spelen een ernstige levens
gevaarlijke infectie in haar knie op
gelopen. Amputatie van het been was
het enig mogelijke en voor haar leven
werd gevreesd.
Een van de behandelende artsen her
innerde zich. dat het Amsterdamse Wil-
helmina Gasthuis van Prof. Boerema een
hogedrukkamer had, de enige in West-
Europa. waar dergelijke infecties behan
deld konden worden. Duitse en Neder
landse instanties \yerden in de arm ge
nomen. Uiteindelijk wist 'n Amerikaanse
militaire arts een Amerikaans vliegtuig
los te krijgen, nadat de pogingen een
Weslduits vliegtuig te krijgen, mislukt
In razend tempo en begeleid door loei
ende politiewagens werd het meisje naar
het vliegveld van Wiesbaden gebracht,
in het vliegtuig was een arts en een ver
pleegster aanwezig.
Prof. Boerema zei de ouders van Ilonka
dat zij nog maar juist op tijd waren ge
weest. Hij verzekerde hun, dat het kind
waarschijnlijk over een week weer nar
huis kan.
Na barre overlevings-test
in woeste Biesbosch
(Van een onzer verslaggevers)
ROOSENDAAL. Met een fraai
getekende oorkonde en vijf dagen
verlof heeft luitenant-kolonel J. van
Woerden, korpscommandant van de
commando's in de Engelbrecht van
Nassaukazerne in Roosendaal gister
middag de drie commando's beloond
die negen dagen lang in de Bies
bosch een overlevingstest hadden on
dergaan. „Ik ben trots op jullie",
zei de overste in de onderofficiers
mess, waar de drie zittend op de
voorste rij van iedereen felicita
ties in ontvangst mochten nemen.
's Morgens waren de sergeants eer
ste klas Bochove en Rouw en sergeant
Ketting Olivier van hun oncomfortabe
le verblijfplaats op de Hofmansplaat
teruggehaald met een snelle stormboot.
Dat was het eind van hun negendaags
avontuur in de barre Biesbosch. waar
zij zich alleen met planten en de
laatste dagen met wat vissen konden
voeden. Weinig had het maar gescheeld
of die negen dagen waren er tien ge
worden. want door de dichte mist raak
te de stormboot verscheidene malen de
weg kwijt: pas na enkele vergeefse
tochten kon het drietal worden gevon-
En toen ze eenmaal in Drimmelen
waren, ging het in snelle vaart naar
de kazerne, waar zij een licht ontbijt
kregen: vier sneedjes bruinbrood. een
biefstukje, wat boter, een glas melk en
in banaan. We doen het kalm aan,
i dokter C. Oomen. tot de mannen,
die overigens niet eens zovéél trek
bleken te hebben. Die kwam pas
later, maar toen hadden zij al
algeheel eetverbod opgelegd gekregen
omdat ze eerst door de dokter n
ten worden gecontroleerd.
't Is allemaal hard meegevallen",
zegt de dokter, „ze zijn ruim vier k:
lo afgevallen, 'k Had gerekend op acht
De conditie van de mannen was
prima. De vier kilo zouden er ook zijn
afgegaan na een flinke afmattingsoefe-
We gaan ze nu langzaamaan weer op
peil brengen." En dat betekende voor
de drie dapperen 's middags om
uur wat rijst, groenten, kroepoek, kip
en een schaaltje fruit en daarna ver
plicht rusten.
Zó. met een degelijke maagvulling,
stapten zij blozend en voor het oog fit
en opgewekt de mess binnen. We voe
len ons uitstekend, zeiden ze ook, 't
Is allemaal nogal meegevallen." Maar
tóch waren ze alle drie blij, dat
voor vijf dagen naar huis konden. Naar
een schoon bed en een goed verzorgde
tafel. Of ze het nóg eens zouden doen?
Altijd, maar dan op Corsica
Bl'SSUM. Als ik Nederlander was, zou ik geen bezwaar hebben tegen de
persoon van de heer von Amsberg, aldus gisteravond voor de VARA-televi-
sie de Duitse Joodse advocaat uit Hamburg, aan wiens kantoor de heer von
Amsberg in 1957 verbonden is geweest.
De advocaat was bijzonder tevreden over de wijze waarop de heer von Ams
berg in zijn dienst zijn werk ten behoeve van slachtoffers van het
nationaal so< ialtsme had verricht.
1 deze uitzending concludeerde Herman Wigbold. dat de regering wat betreft
de voorlichting in deze kwestie uiterst ongelukkig heeft gemanoevreerd.
PvdA-jongeren tegen
huwelijk in A'dam
AMSTERDAM. Federatie jonge
rengroepen PvdA, afdeling Amsterdam,
is tegen een huwelijk van prinses Bea
trix en Von Amsberg in de hoofdstad.
Zij zegt dit in een brief aan de so
cialistische Tweede Kamerfractie. De
federatie vindt, dat het huwelijk vol
gens traditie in de residentie moet
worden gesloten. „Wij dringen er bij
de fractie op aan te streven dat als
nog een andere plaats van huwelijks
voltrekking wordt gekozen", aldus de
j jongerengroep.
Franse satelliet
PARIJS Frankrijk wil nog vóór de
verkiezingen (5 december! een satelliet
in een baan om de aarde brengen. Als
data worden genoemd: 21, 22 of 25 no
vember. De Gaulle wordt 22 november 75
Zon en mist
(Van onze weerkundige medewerker)
DE BILT Het wordt een rustig en
fraai herfstweekeinde, doordat wij
dicht bij een hogedrukcentrum liggen.
De langer wordende nachten geven
een sterke afkoeling met nachtvorst.
Daarbij ontstaat plaatselijk mist. Van
morgen was deze mist op de meeste
plaatsen snel verdwenen maar het
waarschijnlijk dat in de komende
ochtenden de mist wat hardnekkiger
gaat worden. De middagtemperatuur
blijft nog tot 7 a 8 graden stijgen. De
depressies krijgen voorlopig geen kans,
zodat dit fraaie herfstweer enkele da
gen kan aanhouden.
Zondag 7 november: zon op 7.45. on
der 17.02; maan op 16.40, onder 5.18.
Maandag 8 november: zon op 7.47, on
der 17.-: maan op 16.56, onder 6.35.
Dinsdag 9 november: volle maan.
Hoogwater Schevenüigen
7 november: 1.47 vJn.; 14.01 non.
Geen gegadigden
voor leeg huis
in Amsterdam
AMSTERDAM In de Amster
damse Comeniusstraat staat sinds 1
oktober een woning leeg waarvoor
geen gegadigde kan worden gevon
den. Noch de eigenaar, noch de af
deling woonruimte en noch de N.V.
Maatschappij Volkshuisvesting kan
iemand vinden,' die voldoet aan de
volgende eisen: zijn gezin moet be
staan uit vier personen, zijn inge
schreven als urgent woningzoeken
de en bereid en in staat 'zijn
huur te betalen van f 175.50 plus
f 35.
Dit bleek gisteren tijdens de behande
ling van een kort geding dat de huis
eigenaar had aangespannen tegen de ge
meente Amsterdam. De huiseigenaar
vroeg de president van de rechtbank,
mr. U. W. H. Stfheeman „de gemeente
te bevelen aan eiseres toestemming te
verlenen zelf een gegadigde aan te
wijzen, die staat ingeschreven als urgent
met een gezin van drie (in plaats van
vier) personen''. De president merkte
op dat er blijbaar geen markt was voor
dit type woningen, maar, zo voegde hij
eraan toe, ,.men kan dat huis toch niet
leeg laten staan, er moet toch iets
Uitspraak 12 november.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
L d i
il -ï h is IÏ
UI
Ypenburg
Vllssingei
Eelde
mtstl windstil
onbew. i ono 6
mist windstil
onbew. ono 2
onbew j windstil
motregen
Madrid
Mallorca
Lissabon
regen
regenbui'
M Pronk f
(Vervolg van pagina 1)
DEN HAAG De bezuinigingen die in
de brief van minister Vondeling worden
genoemd, hebben betrekking op alle de
partementen met uitzonderin gvan De
fensie. Op dit ministerie wordt al ge
ruime tijd een eigen bezuinigingsplan
uitgevoerd.
Een overzicht is in het volgende staatje
gegeven (cijfers in duizenden guldens):
verl. overige totaal
pers. verl. verl-
Departement ui tg.
Alg. zaken 37 50 87
president 760 760
Buitenl zaken 800 1-350 2.150
Justitie 800 4.000 4.800
Binnenl. zaken 320 4.200 4.520
Onderwijs200 12.090 12.290
Financiën 3 000 2.301 5.301
Volkshuisvest. 440 11.600 12.040
Verk en waterst. 1.135 8.650 9.785
Econ. zaken 690 1.550 2.240
Landb. en viss. 1.730 3.145 4.875
Sociale zaken 975 6.620 7-595
Cultuur etc474 2.700 3.174
CBC-bestuurder
op Afsluitdijk
verongelukt
(Van onze sociaal-
economische redactie)
DEN HAAG Bij een auto-ongeluk
op de Afsluitdijk is gisteren om het "le
ven gekomen de heer M. Pronk uit
Voorburg, bestuurder van de Christe
lijke Bedrijfsgroepen Centrale te Den
Haag.
De heer Pronk, die de volgende week
49 jaar zou worden, trad op 1
1953 bij de CBC (in grootte de vierde
vakbond van het CNV) in dienst. Voor
dien was hij 'eerste machinist bij de
kleine handelsvaart. Als vakbondsbe
stuurder was de heer Pronk speciaal
belast met de belangenbehartiging van
de bedrijfsgroep zeevarenden. In deze
functie maakte hij deel uit van de de
legatie der werknemers, die de onder
handelingen over de arbeidsvoorwaar
den voert met de Raad van Bestuur
voor de Zeevaart.
Ook was hij nauw betrokken bij al
lerlei activiteiten op het gebied van
het welzijn en de geestelijke verzorging
van zeevarenden, en vertegenwoordig
de hij de CBC in de sociale verzeke
ringsorganen voor de koopvaardij. Di
verse zeevaartscholen hebben hem ge
durende enkele dagen per jaar gekend
als leraar, in wélke hoedanigheid' hij
voorlichting gaf over de maatschappe
lijke verhoudingen in ons land.
De heer Pronk was voor een aantal
besprekingen op weg naar het noor
den van het land.
SPASSKY-PION
MEER DAN TAL
TIFLIS De derde parij van de
finale van het kandidatenschaaktoer-
nooi, waarin de Russen Tal en Spass-
ky tegen elkaar uitkomen, is vrijdag
avond na 41 zetten afgebroken. Spass-
ky die in deze tweekamp, een punt op
zijn riavaal achterstaat, heeft in de
afgebroken partij een pion irteer dan
Tal.
Benoemd tot ridder in de orde van de
Nederlandse Leeuw de brigade-generaal
J. R. Schoenmaker van het wapen der
cavalarie.
Totaal 10.601 59.016 69.617
In een gespecificeerde toelichting
den onder meer de volgende bedragen
vermeld:
9 Het Kabinet der vice-minister-presi
dent krijgt f750.000 voor extra hulp
voor de ontwikkeling van Suriname en
de Nederlandse Antillen minder.
9 De post: „geheime uitgaven" van het
departement van Buitenlandse Zeiken
is f 10.000 verlaagd.
9 Het bedrag dat bestemd -is voor
sidies voor de bouw van particuliere
inrichtingen met welke het departe
ment van Justitie bemoeiingen heeft,
is met 2 min. verminderd.
9 Binnenlandse Zaken moet van haar
bijdragen in de kosten van de ge
meentepolitie 1 min. afstaan.
9 By Onderwijs en Wetenschappen
wordt een verlaging van de vergoe
ding aan de VHMO-schoIen van ff
min. vermeld.
9 Van de subsidie aan het Bouwcen
trum te Rotterdam wordt f 15.000 in
gehouden.
9 Verkeer en Waterstaat moet f100-
bezuinigen op de kosten van werken
ten behoeve van een eventuele spoor
weg AmsterdamSchipholLeiden
Den Haag.
9 De bijdrage in de loosten van maat
regelen tot Instandhouding van de
zeewering var Walcheren, Schouwen
en West-Zeeuwsvlaanderen wordt met
f 500.000 verminderd.
9 Het ministerie van Landbouw en Vis.
serij moet f 800.000 op de Cultuurtech-
msche Dienst bezuinigen.
9 Het ministerie van Cultuur, Recreatie
en Maatschappelijk Werk moet 1 min.
voor subsidie aan de openluchtrecrea
tie afstaan.
9 Bij Sociale Zaken en Volksgezondheid
is 2 min. minder geraamd voor uitga
ven in verband met de ziekteverze-
De toename van het aantal ambtenaren,
die volgens de oorspronkelijke begroting
4035 man bedroeg, is teruggebracht tot
3158 man.
Kolonel Vooren nieuwe
commandant Suriname
ARNHEM Kolonel D. C. Vooren
wordt in de loop van het komende j;
commandant der troepenmacht Suriname.
De kolonel, die gisteren het commando
van het Elfde pantser infaroteriebataljon
van het garde-regiment der grenadiers
heeft overgedragen aan lt.-kolonel D. B.
W. van Ardanne, was van medio 1961 tot
1964 staf-chef van de troepenmacht Su
riname.
9 Arthur Roden Cutler, Australië's
ambassadeur in ons land, is benoemd
tot gouverneur van Nieuw-Zuid-Wales.
Cutler aanvaardt zijn nieuwe functie na
terugkeer uit Den Haag, aldus de eerste-
minister van Nieuw-Zuid-Waies, Askin.
De toekomstige gouverneur verrichtte
diplomatieke werkzaamheden in New
York, Ceylon, Pakistan, Nieuw-Zeeland
en Egypte.
ryOLITIEKE spanningen ontstaan
1 niet door het obligate ge-
schermutsel tussen regering en
oppositie, maar door botsingen
tussen kabinet en regeringspar
tijen, door conflicten binnen een
kabinet en door een verkilling van
de onderlinge coalitieverhoudin
gen in de Kamer. Het laatste is nu
actueler dan ooit. Het botert niet
meer zo goed tussen de socialisten
en hun confessionele partners. De
spanningen die daaruit voort
vloeien kunnen op den duur ook
een kwalijke uitwerking hebben
op het élan van het kabinet-Cals
en zelfs op de homogeniteit van de
regeringsploeg. De politieke baro
meter neigt naar storm en als de
lucht na het Kamerdebat ove
goedkeuringswet niet snel op
klaart, is het losbreken van het
onweer nog slechts een kwestie
van tijd.
In de parlementaire wandelgangen
maakte iemand deze week de op
merking, dat Nederland zo langza
merhand overeenkomst gaat verto
nen met het pre-gaullistische
Frankrijk. Dat klonk we! een beetje
overdreven, want kabinetten vallen
hier gelukkig niet zo frequent als des
tijds in de Vierde Republiek. Toch
is de opmerking juist voorzover ze
aangeeft dat ons land politiek niet
meer tot het meest stabiele deel van
West-Europa kan worden gerekend.
Eigenlijk is dat a! twintig jaar
niet meer het geval. Geen kabinet
heeft na de bevrijding de volle vier
jaar rustig kunnen uitzitten. Nau
welijks zat een ploeg goed en wel
in het zadel, of er dook een of an
dere crisisachtige kwestie op, die de
stemming bedierf. Of het nu ging
om Nieuw-Guinea, huren, woning
wetwoningen, belastingen, omroep-
zaken of verlovingsproblemen, het
was onrust en spanning wat de klok
sloeg.
Crisis
Tekenend is toch wel dat deze keek
nauwelijks negen maanden na de val
van het kabinet- Marijnen, al weer
het woord „kabinetscrisis" moest val
len. U weet het, het ging om de hu
ren. Traditioneler conflictstof is
nauwelijks denkbaar. PvdA en
KVP- AR raakten slaags over een
amendement- Nelissen om ook huur
verhoging voor huizen van vóór 1921
mogelijk te maken. Het werd een
prestigeslag, die tot de val van het
E. H. TOXOPEUS
kabinet had kunnen leiden als de
„regeringsvrienden" zich niet te
elfder ure bereid hadden verklaard
een compromisoplossing van minis
ter Bogaers in welwillende overwe
ging te nemen. Als de ruzie volgende
week achter de schermen wordt bij
gelegd, hoeft de goedkeuringswet
straks in de Eerste Kamer niet met
een demissionair kabinet te worden
behandeld.
Er is een duidelijk verband tussen
het huurconflict(je) en de onrust
rond het huwelijk. De brief van Ne-
derhorst heeft de verhouding tussen
KVP en PvdA aangetast en het
begin van een kettingreactie ver-
kelijk was, dat beide partijen elkaar
in bedekte termen ontrouw aan het
regeringsprogram gingen verwijten.
Op zo'n moment springt het sein
rood, want dan is regelrecht de
grondslag van het kabinet in het
geding.
Onvermogen
Nee, de politieke situatie vertoont
Seen opwekkend beeld, ook niet voor
e liberalen, die gebukt gaan onder
hun onvermogen om de situatie uit
te buiten. Drie feiten baren zorg: de
coalitie begint (althans in de Ka
mer) lelijke scheuren te vertonen,
de PvdA kamut in eigen kring
een toenemende tegenstand tegen de
goedkeuringswet, en het kabinet-
Cals stelt op bepaalde punten dui
delijk teleur.
Oud-minister Toxopeus meende
deze week het kabinet te moeten af
schilderen als de slechtste ploeg die
ooit het Binnenhof onveilig heeft
gemaakt. Hij zei het niet met zoveel
woorden, maar daar kwam het op
neer. Van iemand, die volgend jaar
de liberale fractie zal gaan aanvoe
ren en dus de belangrijkste tegen
stander van het kabinet— Cals wordt,
kon men moeilijk een mildere uit
spraak verwachten. Toxopeus over
drijft schromelijk, maar dat neemt
niet weg, dat het kabinet aanleiding
gaf en geeft tot kritiek.
We hoeven de feiten niet te her
halen: ongelukkige, weer half inge-
oorzaakt. De verontwaardiging in
katholieke kring over de „respect
loze bejegening" (Schinelzer) van
het vorstenhuis en de insunuaties
aan het adres van De Quay duurt
onverminderd voort en vormt een
bron van potentiëie conflicten op
andere beleidsterreinen. Dat in zo'n
sfeer gemakkelijk ongelukken kun
nen gebeuren, bracht het touwtrek
ken om het amandement Nelissen
overduidelijk aan het licht. De KVP
wenste niet te wijken voor de club
van Nederhorst en de socialisten
grepen gretig de gelegenheid aan
om de aandadht af te leiden van
de rel rond „de" brief. Heel beden-
ROTTERDAM Vrijdagavond,
tien voor twaalf: da schouwburg
stroomt leeg. Het premièrepubliek
voelt zich wat onzeker. Hoe ver
werkt het, dat het wordingsproces
van de Reformatie in de hoogte- en
dieptepunten van Luthers leven op
een toneel tot herleven is gebracht?
Bij de spelers zoeken opgekropte
spanningen een uitweg.
Met de eerste officiële voorstelling
van de Nederlandse versie vein John Os
borne's Luther" is voor regisseur Ri-
hard Flink en zijn medewerkers van het
Nieuw Rotterdams Toneel een lange pe
riode van spanningen afgerond. Blijft nog
hun vraag: hoe wordt onze interpreta
tie ontvangen Een bezoeker zei na af-
VISSSRIJNIEUWS
IJMUIDEN Aan de IJmuider markt verschenen 18 vaartuigen. Zij
zorgden voor een aanvoer van 3440 kisten vis waarvan 780 kisten schelvis,
110 kisten wijting, 180 kisten gul en kabeljauw, 850 kisten koolvis, 520
kisten haring, 1200 kleine kisten haring250 kisten makreel, 123 kleine
kisten makreel, 380 kisten schol, 20 kisten tarbot, 110 kisten diversen, 20
stuks stijve kabeljauw en 11.000 kilo tong. De tongprijzen lagen weer iets
hoger. De tong 1 haalde met een notering van f 5,50 tot f5,11 een bijzon
der hoog peil. Ook de slips herstelde zich keurig van de overigens niet zo
stevige klappen op de voorgaande dagen en schommelde tussen de f 3,55
en de f 2,80. De grote en de grootmiddel schol noteerden op de eerste afslag
f 106,Zij gaven later niet veel terrein prijs en sloten op f 92,De klein-
middel en de schol 1 begonnen met f108,nog beter doch moesten zich
een lagere slotnotering laten welgevallen: f 84,Het gemiddelde over
deze vier soorten was dus weer bijzonder hoog. De schol begon met f 83,
veelbelovend doch zakte later weg tot f 49,
Voor de haring was de belangstelling
weer groot. Men zette in op f 43 om op
f 36 te eindigen. De makreel vond op de
eerste afslag tegen f 42 eveneens een be
hoorlijke aftrek. Dit betrof de grotere
soort van goede kwaliteit De kleinere
exemplaren moesten later genoegen ne
men met een notering van f 26.
De schelvis kon het hoge peil van de
voorgaande dag niet handhaven maar
was nog allerminst goedkoop. De grote
schelvis noteerde f 61 en de grootmiddel
f 61. De kleinmiddel deed het met f 61
tot f 56 ook niet slecht. Voor de pennen
en de braad was men op de eerste afslag
bereid f 60 neer te tellen. Later ver
flauwde de animo zodat de markt op f 25
De kattencentrale die de laatste weken
grote hoeveelheden rondvis kreeg toege
wezen kon het personeel weer thuis
houden want de hele aanvoer verdween
via de normale kanalen. De gestripte
wijting zat tussen de f 52 en de f 37. De
dichte soortgenoten waren met een no
tering van f 36 tot f 31 ook goed op dreef
De gul was ook goedkoper maar bereikte
toch een redelijk gemiddelde. De grootste
soort begon op f 72 en sloot op f 49. De
middel schommelde tussen de f 49 en
f 44. de kleine tussen de f 43 en de f
De kabeljauw moest met een aanm
kelijk lagere notering genoegen nen
dan op de voorgaande dag toen de markt
op ruim driehonderd gulden inzette. Nu
begon men op f 174. Dat was nog niet
eens zo slecht maar de slotkoers van f 120
viel toch tegen. De middelkabeljauw be
gon op f 170 en wist zich iets beter te
handhaven door op f 142 te sluiten. De
paar regels grote kabeljauw brachten het
er met een notering van f 170 tot f 130
redelijk van af.
De grote zwarte koolvis die de hele
week best aan de prijs was geweest
zakte nu weg tot een notering van f 98
tot f 86. De grote witte soortgenoot hield
zioh met een koers van f 136 tot f 132
aanmerkelijk beter staande.
Geen succes
De spanvissers zochten onder dé Ne
derlandse kust ijverig naar haring maar
zij hadden geen succes van betekenis.
Eén span bracht het tot een totaal van
ongeveer 250 kisten maar de meeste an
dere combinaties brachten het niet verder
dan twintig kisten. Zij liepen in de loop
vrijdag binnen. Elk schip werd, hoe
gering de vangst ook was, met instem
ming door de handel begroet want die
kon elke kist door de schaarste van de
laatste dagen best gebruiken.
In de Ierse Zee werd redelijk haring
gevangen. Door de storm zijn verschillen
de scholen naar de oppervlakte gejaagd
en vormen nu een dankbare prooi van
de vissers. Ook in de Noord kwam men
weèr tot redelijke resultaten. Verschil
lende vaartuigen noteerden trekken van
rond vijftig manden hoops, voornamelijk
schelvis en koolvis. De makreel liet he
laas verstek gaan. Dat
geval met de haring.
De loggers en kotters bij de P-boeien
konden weer tot goede prestaties komen.
Sommige schepen lieten soms trekken
aantekenen van vijftig kilo tong en een
mand of zes andere vis, voornamelijk
schol en wijting. Onder de Nederlandse
kust hadden de loggers en kotters even
min over gebrek aan succes te klagen.
Hier bereikte men een gemiddelde van
dertig kilo tong en vier a vijf manden
andere vis. Behalve schol en wijting was
dat af en toe ook een beetje gul.
In Scheveningen
In Scheveningen werden aangevoerd
200 kisten wijtin-g, 300 kisten tor, gul en
kabeljauw, 10 kisten koolvis, 60 kisten
haring, 420 kleine kisten haring, 40 kis
ten makreel, 500 kisten schol, 100 kisten
diversen en 10.000 kilo tong.
Tekening Rembrandt
in Engeland gestolen
TRURO (Engeland) Het museum
van het graafschap Truro heeft dezer
dagen de diefstal van een van zijn kost
baarste bezittingen, een tekening van
Rembrandt, ontdekt. De curator bemerk
te dat „De studie van een oude vrouw
met puntmuts met rechts een andere
vrouw" vervangen was door een schil
derij.
AMSTERDAM Gistermiddag was
geen notering worden gemaakt in
aandelen Exploitatie Mij. Schevenin
gen, daar een communiqué te wach
ten, was, aldus verklaarde de effecten
beurs. De laatste tijd zijn verschei
dene geruchten in omloop. Zo spreekt
men ter b.eurze over een ruil van
aandelen in obligaties, maar de heer
R. Zwolsman heeft nog geen tastbare
mededelingen gedaan.
De heer R. Zwolsman heeft desge
vraagd verklaard dat een mededeling
niet vóór maandag is te verwachten, daar
hij de tussentijd nodig heeft voor afron
ding van sinds geruime tijd lopende be
sprekingen om een oplossing te vinden
voor de moeilijkheden rondom het aan
deel op de beurs Het is zijn bedoeling
het de aandeelhouders mogelijk te ma
ken desgewenst uit de risicodragende in
de beleggingssfeer over te stappen, daar
het aandeel door allerlei omstandighe
den een ..gokfonds" is geworden. „En ik
houd niet van gokken", voegde hij er
aan toe.
loop: „Als dit preken is, heb ik nooit een
echte preek gehoord. En als diit bidden
is, heb ik nooiit gebeden".
Versobering
De opvoering van The English Stage
Company, die wij hier in 1961 te zien
kregen, was voor een belangrijk deel
een kijkspel, met muziek en zang kleur
rijk als de middeleeuwen. Richard Rink
zocht het in uiterste versobering en sty.
lering met accent op de tekst.
Osborne's had met de kloosfcerscèncs
het hele eerste bedrijf te veel tijd
nodig om de aanzet van het Lut herdrama
te realiseren. Het vaste décor van ou
de, modder grauwe muursegmenten sugge
reerde zeker een gewijde ruimte, maai
iets ondefinieerbaars stond toch het erbij,
betrokken-raken in de weg.
Luthers twijfelen en zoeken, zijn lij
felijk ondergaan van innerlijke
len zullen, als Ooen Flink eenmaal in
zijn vertolking is gegroeid, waarschijn
lijk intenser op de toeschouwer overko-
In het tweede bedrijf toont Osborne
zich eerst goed de meester-dramatuirg:
Johann Tetzel in Jüterbog op volle toe
ren de geslepen aflaathandelaar. Ri
chard Flink maakte er geen bont marlet-
tafereel van, doch liet Gerard Hart
kamp in een strak toneelbeeld zich tot
de zaal richten.
Het effect was een distantie
historisch gebeuren, maar een geboeid
luisteren en kijken naar de acteur.
In het gesprek van Luther met de
generaal van zijn orde der Augustijnen
trof Johan Schmitz goed de vaderlijke
toon van Johann von Staupltz. Bij de
laatste ontmoeting was zijn creatie war
mer, hoewel nog niet toereikend om het
intniig menselijke te kunnen overbren
gen van die man die wel Luther lief
had, maar nog vod twijfel achter hem
Gedreven
Een van de indringendste hoogtepun
ten realiseerde Coen Flink met Luthers
preek tegen de aflaat. De gedreven,
ruigmonumentale tekst, de taal van do
mens die het geloof gevonden heeft,
maakte een schouwburg stil. Het wa
ren Luthers eigen woorden, waarmee
een zich intens inlevende acteur het
verlangen opriep, dat onze tijd meer
van zulke predikers zou mogen bezit
Steye van Brandenburg was als kardi
naal Cajetarvus een waardige represen
tant vam Rome. Osborne maakte hier niet
de fout van Hochhuth. die in zijn „Plaats-
bekleder" de tegenstander tot een cari-
catuur degradeerde. Aanzienlijk minder
sterk heeft hy echter de figuur van paus
Leo X uitgewerkt (Leo de Hartogh)
Coen Flink bracht er de geladenheid
weer in met Luthers striemende heke
ling van de paus en het ontroerende ge
bed: „Schenk mij het leven, o Heer", ge
volgd door het verbranden van de pau
selijke banbul.
Van de Rijksdagscène hadden wij gro
ter indringend vermogen verwacht. Ro
bert So bels. In het eerste bedrijf eon
waardige prior, zal als aanklagende von
Eek groter felheid kunnen ontwikkelen.
Het tafereel van de Boerenopstand ligt
door onvoldoende expositie wat vreemd
in het stuk. Menigeen zal niet begrijpen,
wal Luthers rol in deze opstand nu pre
cies is geweest Door de sty lering van
easvertolknng van Piet van der Meulen
niet gemakkelijk om zijn plotselinge me
tamorfose van verteller dus figuur
terzijde tot actief deelnemer aan hef
gebeuren, waar te maken. In het woor
slikte mededelingen dat de uitgaven-
kraan dicht is. de psychologische
fout om de omzetbelasting op textiel
en schoeisel te verhogen, de aarzeling
om die fout te herstellen, het onver
koopbare systeem van de belastimg-
spaarbrieven, het getreuzel met de
radio- en t.v.-wetgeving. Vondeling's
gang naar Canossa tijdens het de
batje over de luistergelden, de ri
dicule ministeriële uiteenzetting
over het wegraken van de BVD-
nota enz.
Daartegenover staan nog geen
spectaculaire daden. Wel een ambi
tieus program, dat echter door de
Kamer niet onbelangrijk is beknib
beld. De lijst van bezuinigingen, die
minister Vondeling gisteren aan de
Kamer voorlegde, betekende voor
hem in feite een pijnlijke nederlaag.
Oppositie
Het kabinet makt een ietwat
weifelende indruk. Het heeft al te
veel beslissingen moeten terug
draaien dan goed is voor z'n „imago'*.
Het doet pogingen het bewijs te
leveren, dat een ploeg-van-sterke-
mannen niet per se een sterk kabinet
hoeft te zijn. Cals en de zijnen bof
fen, dat ze geen intelligente oppositie
tegenover zich vinden. Uitgerekend
op het moment dat de liberalen har
der dan ooit zouden kunnen toeslaan,
komen ze met een rammelend bezui
nigingsplan dat hen volkomen in de
verdediging dringt. Oud-minister van
financiën Witteveen spoedt zich
van de ene naar de andere kamer-
commissievergadering om de zui-
nigheidsidealen van zijn partij te
prediken, maar zijn interventies
lopen steeds weer uit op een om
slachtig excuseren van eigen be
leidsfouten.
De falende oppositie completeert
het beeld van de politieke malaise.
Prins houdt rede
in Kopenhagen
KOPENHAGEN Prins Bernhard
heeft hier gisteravond aan een diner
van afdeling Denemarken van de In
ternationale Kamer van Koophandel
(vierhonderd gasten, onder wie koning
Frederik) betoogd, dat economische
onafhankelijkheid tot het verleden
behoort.
™"t>c wereld is een open gemeenschap
geworden en de algemene overeenkomst
inzake tarieven en handel (GATT) is
van grote betekenis.
Van de zakenman, aldus de Prins,
kan niet worden verlangd dat hij bij
beleggingen in ontwikkelingslanden be
halve commerciële ook politieke risico's
draagt. De regeringen moeten als borg
optreden. De Prins bleek er persoonlijk
voorstander van, dat de politieke risico's
door een groep regeringen gezamenlijk
worden overgedragen. De ontwikkelings
landen geve men gelegenheid tot export.
Gistermiddag had de Prins de weder
oprichting bijgewoond van het door de
Duitse bezetter verboden Deens-Neder
lands Genootschap. Vandaag keerde hij
naar Nederland terug.
PAARDESPORT
Tweevoudig Olympisch
kampioen geschorst
PARIJS De tweevoudige Olympi
sche kampioen, de Fransman Pierre
Jonqueres d'Oriola in 1952 en 1964
won hij de grote springprijs tijdens de
Spelen is geschorst tot 31 decem
ber in verband met moeilijkheden met
de Franse Hippische Bond. Het groot
ste struikelblok is o.a. dat Pierre Jon
queres d'Oriola niet door de bond was
uitgenodigd voor het grote springcon
cours in Genève. waaraan hij sinds
1946 deelneemt.
denduel met Luther op de preekstoel
kreeg dc scène meer diepte en verle
vendiging Wij vermelden me* lof de Lu-
casvertolking van Piet va nder Meulen,
het aandeel van ontwerper Jo-han Gro
ter en decorbouwer Chiel de Meij, en de
vertaling van Gerrit Kou wen asm.
TON HYDRA
