m Grote activiteiten van Frankrijk verwacht tinige weg om plan te doorkruisen Min. Luns: Nu geen concessie meer aan Parijs Modieus en sportief Engeland moet krachtig optreden in Rhodesië NAVO niet voorbereid op moderne oorlog" Politieke partijen in Brazilië ontbonden Jjfi een hJj. Bronchi letten DONDERDAG 28 OKTOBER 1965 Parijs zal het aanbod tot een gesprek wellicht niet aanvaarden Eensgezindheid tussen de Vijf doelwit Franse diplomatie DE GAULLE SPAAK (Van een onzer redacteuren) Lit de conclusie te komen, dat de vyf partners van Frankrijk in de EEG bereid zijn, zonodig het werk van de gemeenschap zonder dat land voort te zetten. In de eerste plaats is door de Vijf over deze zaak het laatste woord nog niet gesproken. De mogelijkheid blijft bestaan, dat of meer lidstaten op het laatste ogenblik voor de conse quenties terugschrikken. Bo vendien moet worden verwacht, dat de Fransen wanneer zij niet op het gebaar van de Vijf wil ingaan nog alles zullen doen wat mogelijk is om de eensgezindheid onder hun part ners op de proef te stellen. Wat moet blijken is, of de hou ding van de ministerraad van de EEG niet slechts een de monstratie van eenheid is ge weest. Met name de grote be reidheid van de Belg Spaak doet de vraag rijzen of we hier niet met een speciale taktiek Ie maken hebben, die de mo gelijkheid van een compromis in een later stadiuni toch niet uitsluit. Ondenkbaar Bij de beoordeling van de ernstige crisis in de Europese gemeenschappen moet voorop worden gesteld, dat het bijna ondenkbaar is, een Europa op te bouwen, waarvan Frankrijk geen deel uitmaakt. Wanneer men het als een groot gemis voelt, dat Engeland niet tot de EEG behoort (door het veto van De Gaulle) hoeveel te meer moet dit dan gelden voor het ontbreken van Frankrijk als lidstaat. In Parijs beseft men dit terdege en heeft men dan ook zwaar gespeculeerd op het vermoeden, dat de vijf partners van Frankrijk het nooit tot een breuk zouden laten ko men. Anderzijds werd in het algemeen aangenomen, dat zelfs De Gaulle wel eieren voor zijn Franse geld zou kie zen. als zijn land voor de keus zoi worden geplaatst, het verdrag van Ro me strikt na te leven of de gemeen schap te verlaten. gen sterk gaan twijfelen. De Gaulle blijft zo consequent zowel in de EEG als in de Navo de integratiege dachte van de hand wijzen, dat hij zelfs in staat moet worden geacht, de grote voordelen, welke Frankrijk bij de EEG heeft, overboord te zetten. En zo is dit jaar de gemeenschappelijke landbouwpolitiek een testcase gewor den voor de Europese' integratie. In de preambule op het verdrag van Rome wordt gezegd, dat de EEG gezien moet worden als een eerste stap naar een supranationale politieke gemeenschap, met als einddoel de Verenigde Staten van Europa. Op De Gaulle maakt dit echter geen indruk. Tegenover de Ne derlandse ambassadeur, die enkele we ken geleden door hem werd ontvan gen, zei de generaal, dat het verdrag van Rome veel te luchthartig in el kaar was gezet. Engeland Dat De Gaulle niettemin ongeveer zeven jaar achtereen heeft meege werkt aan de uitbouw van de EEG, zo zelfs, dat zij in enkele opzichten jaren op haar programma vooruit is gelo pen, is niet in strijd met deze opvat ting. Zowel voor De Gaulles Europa der vaderlanden als voor het „Vader land Europa", dal de Vijf wensen, is „een Europa" nodig. Voor de Franse generaal begonnen de moeilijkheden zich pas voor te doen, toen de techni sche bezwaren tegen toetreding van Engeland tot de EEG bleken overwon nen te kunnen worden. Engeland past niet in de Europese conceptie van De Gaulle, waarin Frankrijk met zijn kernmacht (Force de frappe) de lei dende (om niet te zeggen overheersen de) rol moet spelen. Dankbaar greep de generaal het akkoord van Nassau (integratie van de Britse kernmacht in die van de Verenigde Staten) aan om het niet-Europese karakter van de Britse politiek te onderstrepen. Gevaarlijk Testcase AMSTERDAM Minister Luns heeft gisteren in Amsterdam verklaard dat de vijf EEG-partners in een eensgezind front niet zuilen ingaan op mogelijke voorstel len van Franse zyde, de verdragen van Rome te wijzigen of zelfs maar op andere wijze te interpreteren. Ook zullen de Vijf nooit toestaan dat de Europese commissie wordt ondergra ven door daarin bijvoorbeeld hoge amb tenaren zitting te laten g*-^- der regeringen die de wil JjPJaldus de minister, die meende dat met de hui dige crisis de principiële ondergrond 1 de gemeenschappen op het spel staat. Later op de dag ontvingen minister president Cals en minister Luns op het Caishuis in Den Haag een delegatie van de Internationale Europese beweging, die een resolutie over de EEG-crisis kwam aanbieden welke onlangs door tengewoon Europees congres te Cannes T weeërlei De Fransen hebben duidelijk ge maakt zij het niet op de juiste s dat zij bezwaren hebben te gen het optreden van de Europese com missie (waarvan onze landgenoot dr. S. L. Mansholt als vice-president deel uitmaakt), zowel naar binnen als naar buiten en tegen het feit, dat op 1 ja- i in de gemeenschap bij meerder heid van stemmen besluiten genomen kunnen worden. Blijkbaar verwachten zij. dat de Vijf op dit punt met voor stellen zullen komen. Onlangs voegde minister Couve de Murville er nog aan toe, over deze zaken op een specia le Europese topconferentie te bespre ken. Mocht Frankrijk aan deze eisen willen vasthouden, dan zal het zeker niet ingaan op het aanbod, dat de Vijf deze week hebben gedaan. In zijn jongste „toespraak tot de pers" vertelde De Gaulle, dat Frank rijk in 1957, toen het verdrag van Ro me werd aanvaard, nog zwak was. Nu is het evenwel sterk geworden en wil het de bepalingen van het verdrag niet meer zonder meer accepteren. Hiermee heeft hij een eind gemaakt aan de betrouwbaarheid van zijn land als verdragspartner. Met Frankrijk kan men geen verdrag meer sluiten, omdat het na enkele jaren al weer in de Franse prullenmand kan verdwij nen. Het zou dan ook bijzonder gevaar lijk zijn om wat De Gaulle wenst compromissen te sluiten, die een stap terug zouden betekenen op de weg naar een supranationale politieke gemeenschap. Wat men tijdelijk zou willen afstaan, zou men definitief kwijt zijn. De kreet, dat men beter een slecht Europa dan helemaal geen Brazilië H Taak Weigert Frankrijk, dan wordt de vraag actueel of de Vijf zonder dat land zullen doorgaan. Gesteld dat zij dan nog steeds vastbesloten zijn dit te doen, dan zullen de problemen waar voor zij zich gesteld zien enorm zijn. Zij hebben dan echter geen keus meer, hoe groot de chaos aanvankelijk ook zal zijn. Een van de eerste taken op de weg van de EEG van de vijf zal zijn, in samenwerking met de Verenig de Staten en Engeland te zoeken naar synchrone oplossing voor de Euro pese en de Navo-politiek, met name op het gebied van de defensie. De toe lating van Engeland en andere Europe se landen tot de EEG gaat dan ook weer tot de mogelijkheden behoren. Intussen dient de deur voor Frankrijk open te blijven, voor het geval het zich door welke ontwikkeling dan ook weer aan de verdragen van Rome zou willen houden. Afwachten Intussen maakt Frankrijk nog altijd deel uit van de EEG. Afgewacht dient te worden, wat het antwoord van De Gaulle zal zijn op het aanbod van de vijf partners. Naar alle waarschijnlijk heid zal dit antwoord voornamelijk be staan uit verhoogde diplomatieke acti viteiten, speciaal gericht op de zwakke plekken in de gemeenschap, die met name in Italië en België te vinden zijn. Als Frankrijk er in slaagt, op nieuw verdeeldheid te zaaien in het kamp van de Vijf, is het eind zoek. Dit gevaar is niet denkbeeldig. We doen er dan ook goed aan, de activitei ten van de Franse diplomatie goed de gaten te houden. Dit is het wrak van de Neder landse bus die bij Poznan ver ongelukte, waarbij vijftien men sen om het leven kwamen. Met behulp van een takelinstallatie wordt de wagen geborgen. ANP tot erger, nu het militaire be wind behalve met uiterst links ook met uiterst rechts grote moeilijk heden heeft. Dat de strijdkrachten de macht ii handen namen, toen uiterst links zich daarvan meester wilde maken, was op zichzelf al bedenkelijk. Tot voor kort leek echter president (generaal) Branco oprecht te stre ven naar herstel van een democra tisch bewind, zodat de militairen de macht weer uit handen konden Dit streven bracht uiterst rechts er echter toe, generaal Branco lafheid en zelfs verraad te verwijten „aan de revolutie". Met name was dit het geval, toen de uiterst rechtse politicus Lacerda bij de gouverneursverkiezingen werd verslagen door een aanhanger van de verdreven president Joao Goulart. Betreurenswaardig is, dat Branco zich genoodzaakt heeft gezien, de politieke partijen op te heffen. Ook al wordt beseft, dat dit verbod wel licht het enige middel was om eei chaos te voorkomen. Nu echter gaan de activiteiten vai de verschillende politieke partijen zich buiten het parlement afspelen- Een dergelijke situatie leidt wellicht tot vervaging van de „grenzen' tussen de groeperingen aan beide zijden. Met name „uiterst links" kan daarvan profijt trekken. De stap van Branco bedoelt slechts een tijdelijke maatregel te zijn. Nieuwe partijen zullen mogelijk gelegenheid krijgen, een beroep op de kiezers te doen. Mentaliteit en voorkeur van deze liiezers kan men echter niet veran deren, ook al worden de vroegere politieke leiders uit de verkiezings strijd geweerd. Brazilië is het grootste land van Latijns-Amerika. De problemen zijn ontstellend groot. Zolang daar geen oplossing voor wordt gevonden blijft Brazilië zelf een groot probleem. maten 32 t/m 40 vanaf 23.90 in de herenmaten 6 t/m 12 vanaf 32*90 Afro-Aziatische resolutie in VN NEW YORK/SALISBURY Vierentwintig Afrikaanse en Aziatische landen hebben giste ren er bij Engeland op aange drongen zonodig geweld te ge bruiken om een onafhankelijk Rhodesië onder Afrikaans in plaats van onder een blank be stuur te bewerkstelligen. De Afro-Aziatische resolutie werd ingediend in de beheerschapscommis- sie van de Algemene Vergadering van de VN. De kans, dat de resolutie wordt aangenomen, wordt groot ge acht. Engeland zal niet meestemmen dat het van mening is, dat de VN niet het recht hebben zich met de kwestie te bemoeien. Men gelooft dat een aan tal Westerse landen zich ditmaal van stemming zal onthouden. In Britse kringen vindt men het tijdstip voor de resolutie verkeerd gekozen. Men vreest dat zij de onderhandelingen, die premier Wilson op het ogenblik voert, zal bemoeilijken. Intussen heeft Wilson gisteren ge sprekken gehad met vooraanstaande Ondergrondse kernexplosie dag uitgesteld ANCHORADE De ondergrondse kern explosie op het eiland Amchitka, in de Aleoeten, is gisteren een dag uitgesteld omdat de weersomstandigheden in het gebied ongunstig zijn. Het is de beooeling dat de explosie vier maal zo sterk is als de atoombom op Hirosjima. Men hoopt met de proef het verschil te kunnen bepalen tussen kunst matige en natuurlijke aardtrillingen. ANKARA Premier Suleyman De- mirel van Turkije heeft gisteren zijn nieuwe lijst van ministers bekendge maakt. Suleyman is voorzitter van de Rechtvaardigheidspartij, die bij de al gemene verkiezingen van 10 oktober 240 van de 450 zetels in de Turkse Nationale Vergadering veroverde. Mi nister van buitenlandse zaken is thans Ihsan Sabri Caglyangil. Achmed Topa- loglu beheert het ministerie van defen sie, terwijl Faruk Sukan het ministe rie van binnenlandse zaken onder zich heeft. Het departement van justitie wordt bezet door Hasan Dineer, die in het vorige coalitie-kabinet minister van defensie was. Hij verliet de Natio nale agrarische partij om toe te treden tot de Rechtvaardigheidspartij. Minis ter Caglyangil was toen minister van arbeid. Alle ministers van het huidige kabinet behoren tot de Rechtvaardig heidspartij. D Het is helemaal niet denkbeeldig, dat ook de regering van kanselier Erhard onder zware druk zal worden gezet, ondanks het feit, dat Gerhard Schroeder minister van buitenlandse zaken is gebleven. Erhard voelt zoals bekend nog wel wat voor een Europe se topconferentie, zoals die Couve de Murville voor ogen staat. Hij moet echter op bedacht zijn, dat hij zich niet in een positie laat manoeuvreren, die De Gaulle in staat stelt, de zaak op de lange baan te schuiven... Kritiek luitenant-generaal Couzy: van de verboden ZAPU-partij en Nda- baningi Sithole, leider van de even eens verboden ZANU-partij. Ook heeft Wilson gesproken met lord Mal vern, eerste premier van de vroeger* Rhodesische federatie en de voormali ge premier van Zuid-Rhodesië, Regi nald Garfield Todd, die zijn boerderij niet mag verlaten. BRASILIA In Brazilië zijn gisteren noodmaatregelen getrof fen ter versterking van het revo lutionaire bewind van president Humberto Castelo Branco. Pre sident Branco, die vrijwel zeker een nederlaag in het Congres zou lijden, heeft alle politieke partijen ontbonden en zichzelf bij decreet de bevoegdheid toege kend om zo nodig de staat van beleg af te kondigen. Het staatshoofd is voorts bevoegd een datum vast te stellen voor de keu ze van een nieuwe president door het parlement en niet door rechtstreekse verkiezingen. De regering kan ook po litieke leiders voor tien jaar hun man daat en rechten ontnemen. Branco zelf kan zich niet herkiesbaar stellen. De Braziliaanse president, die deze noodmaatregelen voor radio en televi sie bekendmaakte, verklaarde dat deze stappen nodig waren voor de handha ving van de orde. Deze maatregelen waren eerder door de president aan het parlement voorgelegd. De beperking van de bewegingsvrij heid van de politieke leiders treft in het bijzonder oud-president Kubit- schek, wiens partij tijdens de recente gouverneursverkiezing grote successen heeft geboekt. Kubitschek zelf is gedu rende twee weken onafgebroken door militaire autoriteiten verhoord voor o- vertredingen die hij zou hebben ge maakt tijdens zijn ambtsperiode. Thans ligt hij ziek in Rio de Janei- Na de afkondiging van de noodmaat regelen, door Branco bestempeld als de „tweede institutionele wet", was het in het gehele land rustig. EN HAAG Luitenant-gene raal J. H. Couzy, Tweede- Kamerlid voor de VVD, kwam gisteren in een rede tot deze conclusies: een kernoorlog wordt hoe langer hoe onwaarschijnlijker; het is niet verantwoord hoge uitgaven te blijven doen voor de kans een oorlog met kern wapens te overleven; in Europa kan geen conven tionele oorlog worden gevoerd; de NAVO is niet voorbereid op een moderne oorlog; „Er kan op het ogenblik moeilijk worden gesproken van een strategi sche conceptie voor de NAVO", zo ver duidelijkte luitenant-generaal b.d. Couzy. „Niet alleen lopen de gedach ten over zulk een conceptie sterk wit maar ook houden de ontwikkelde theorieën te weinig rekening met de beschikbare militaire middelen." Ervan uitgaande dat Rusland (even als overigens de Ver. Staten) geen kernoorlog wenst, zag de heer Couzy, die sprak voor de Koninklijke Vereni ging ter beoefening van de krijgswe tenschap, een gevaar voor het NAVO- gebied in die landen die nog achterge bleven zijn in ontwikkeling, namelijk Zuid-Italië Griekenland en Turkije. Daar is nog armoede en daar kunnen communisten vat krijgen op bevol kingsgroepen om vervolgens een „ge rechtvaardigde bevrijdingsoorlog" uit te roepen die wel door Moskou zal worden gesteund. „We hebben zo gaar ne de mond vol over ontwikkelings hulp, maar is het hemd niet nader dan Volgens de heer Couzy is van de Europese bondgenoten Frankrijk het enige land dat de gevaren van de mo derne oorlog (de oorlog van binnen uit) onderkent en maatregelen treft om daar niet onvoorbereid tegenover te staan. Daar worden namelijk naast de zeven moderne gestroomlijnde ge mechaniseerde divisies, territoriale eenheden gevormd die tot taak hebben een pas beginnende „moderne oorlog" snel de kop in te drukken en indien ze toch voortgang mocht vinden, met kracht te bestrijden. Fanfani hersteld NEW YORK De Italiaanse minis ter van buitenlandse zaken tevens voorzitter van de Algemene Vergade ring van de VN, Amintore Fanfani, zal maandag weer zijn werkzaamheden kunnen hervatten. Fanfani is in zover re van zijn operatie hersteld dat hij met behulp van krukken kan lopen. De Italiaanse minister moest na een ongelukkige val op 10 oktober aan een been worden geopereerd. zwaar gewond was geraakt. Zoals ge meld stortte de bus van een zes meter hoge brug in de rivier de Obra. Veer tien inzittenden waren vrijwel op slag dood. Vier zwaar gewonden worden aangenomen. De resolutie verlangt ™rbÏÏu "/a/de t,dE,rP/upranS::| no, in aiekenhuiaen verpl,.,d. D. verdragen, desnoods door de vijf parti Frankrijk alleen als de regering president De Gaulle blijft weigeren naar de Europese conferentietafel in Brussel terug te keren. Busongeluk eiste 15e slachtoffer WARSCHAU Het ongeluk met de bus van de NBM bij Skwierzyna in Polen heeft zijn vijftiende slachtoffer geëist. Gisteren overleed in een zieken huis een 41-jarige Poolse vrouw, die overige dertig passagiers, die lichte verwondingen opliepen, hebben inmid dels de ziekenhuizen verlaten. Een van de twee (Nederlandse) chauffeurs, de 50-jarige G. van Asselt uit Hilversum, keert morgen naar ons land terug. De andere chauffeur, dé 34-jarige Th. de Vreugd uit Doorn, moet nog enkele dagen in het zieken huis blijven. Hoewel omtrent de schuldvraag van het ongeluk nog niets vast staat, meent het persbureau Ass. Press te weten dat de weg, waaraan herstel werkzaamheden worden verricht, niet op de juiste wijze was afgezet met waarschuwingstekens. Er stond alleen een bord met een snelheidsbeperking van dertig kilometer per uur vlak voor een onverlichte afzetting. I Een levensgroot naakt- beeld van de bekende Duitse schrijver Gerhart Hautpmann dat geen ge nade kon vinden in de ogen van de autoriteiten van de plaats Steinhein aan de Wezer, heeft een nieuwe koper gevonden. Het beeld stond aanvan kelijk op het schoolplein van een nieuwe onderwijs instelling voor jongens en meisjes. Naar aanlei ding van protesten had de in Italië wonende beeldhouwer Willi Hum- pert het beeld al voorzien van een vijgeblad, doch de overheid vond het toch beter het geheel te verwijderen. Op verzoek van de nieuwe eigenaar werden diens naam en de betaalde prijs geheim ge houden. I De bekende Amerikaan se filmster Yul Brynner, die met zijn kaal hoofd vele harten van het vrou welijk filmpubliek vero verde, is, in samenwer king met achttien lucht vaartmaatschappijen, een geldinzamelingsactie be gonnen voor in nood ver kerende vluchtelingen. De actie, die onder de naam „groeten uit de lucht" wordt gehouden, wordt gevoerd door mid del van het verkopen van grammofoonplaten in de lucht. Het geld wordt ge bruikt voor het kopen van Kerstgeschenken voor de vluchtelingen. De Hoge Commissaris van de VN voor vluchtelingen juicht deze actie van har te toe. I Italiaanse smokkelaars hebben hun werkterrein ter land verplaatst naar de lucht. Zij hebben een nieuwe stunt gevonden om de gesmokkelde wa ren op de plaats van be stemming te brengen. Daartoe hebben zij zich een vliegtuig toegeëigend dat naar de „afgesproken plaats" wordt gevlogen al waar het smokkelwaar (sigaretten) wordt „ge dropt". Dit gebeurde bij het Italiaanse plaatsje Arona aan de zuidelijke punt van het Lago Mag giore. Een tijdje ging het goed, totdat enkele boe ren dit ontdekte. De poli tie werd gewaarschuwd en sloeg bij de volgende operatie van de smokke laars toe. Het resultaat: 11 kg sigaretten werden in beslag genomen en een tiental smokkelaars werd in de boeien geslagen. Hoestdrank in tabletvorm.95ct Couve confereert met leiders van het Kremlin MOSKOU De Franse minister i van buitenlandse zaken, Maurice Cou- ve de Murville, is vandaag in de Russi sche hoofdstad aangekomen om met Russische leiders te praten over de Europese veiligheid, de kwestie-Duits- land, de oorlog in Vietnam en de be trekkingen tussen Oost en West. De Russen zijn bijzonder ingenomen met dit Franse bezoek. Zij zien in pre sident De Gaulle's vervreemding van de VS een bemoediging en juichen zijn toespelingen dat Frankrijk zijn betrekkingen met het Noordatlanli- sche bondgenootschap zal herzien, toe. De koelere betrekkingen met West- Duitsland, de Franse oppositie te gen een multilaterale kernmacht vooi de NAVO, de oproep tot neutralisering van Indo-China en De Gaulle's hou ding in de EEG, zijn alle met instem ming door het Kremlin ontvangen. In ingelichte kringen in Moskou ver wacht men echter geen dramatische resultaten. Zij menen dat de Russische leiders voorzichtig zullen zijn en druk om tot overeenstemming over concrete internationale vraagstukken te komen, zullen vermijden. Lei-e de Vara Leve het zuiltje Vara. Wat hebben ze in de laatste „Zo is hef' het ko ningshuis weer fijn zwart gemaakt. Ook de Vara-radio deed een duit in 21tl_z*k-ie door b'i het verslag over de SS-bijeenkomst in Rendsburg vooral te stellen dat die lieden voorstanders zijn van het komende koninklijke hu welijk. Zo zijn er talrijke PvdA-uit- spraken die tenderen naar: We willen alleen maar een beitje stemming ma- v'nd bet maar vreemd dat de j V, tf8en.w00rdig het vriendje van 's: z°uden ze achteraf bij die ARP wel 7.0 gelukkig zijn met dat vriendje? Maar misschien wil nu het oude CH-vriendje dat een beetje in de vergetelheid is geraakt de ARP wat helpen om de PvdA te bestrijden. De Vara zal zich van alles wel niets aantrekken. Nogmaals: Leve deze Va- ra-zuil. Zwijndrecht G. Robberegt Ook i'« EHRO-er Men zegt wel: eet seizoen is weer begonnen en daarmee wordt dan be doeld dat allerlei vormen van vereni gingswerk weer op gang plegen te komen. Mag ik nu op één vereniging de nadruk leggen die mijn grote sym pathie heeft. Ik bedoel de EHBO. In vrijwel elke plaais beginnen bij vol doende deelname de nieuwe cursus sen. Laten wij onze taak van chr. naastenliefde veritaan door aan zon cursus deel te nemen Dagelijks eist het verkeer mensenlevens en met na me op afgelegen (rijks)wegen kan uw eerste hulp het leven van een mede mens redden. Zevenbergen H. Lokers II<(iif! boven hoofd? Een nidern -óal zijn we weer bepaald met trieste gevolgen van de uitoefening der politiële taak. Wat mij treft is ingeval van een rechterlij ke uitspraak de clemente houding die doorgaans tegenover de in gebreke blijvende politieman wordt aangeno men. Misschien heb ik het verkeerd maar ik zag bi' deze uitspraken nooit anders dan „gee.i schuld". De hoogste straf die ik toegekend vond was drie maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. Graag wil ik erkennen dat de politie in het uitoefe nen van haar taak zich gesteund moet weten door wettel-jke voorschriften, maar ik dacht da: in de praktijk het toepcosen van sancties toch niet zoveel mogelijk achterwege moet blijven. Nederhemert B. van Kooten Waarom niet een gasaansteker met een bekroond ontwerp? SILVERMATCH FIRST

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 5