Nieuwe Leidse Courant Brief over Beatrix uitgelekt Atlas vermoedelijk geëxplodeerd .Einde van monarchie Fout van de eerste orde Fractieleider van PvdA boos over publikatie van zijn eigen standpunt Ruimtevlucht afgelast Deel rijksweg door talk urenlang onberijdbaar Mintieuze inspectie kost 15 flauwvallers Brit ziet zijn naam op graf in Oosterbeek Commentaren Dinsdag 26 oktober 1963, 46ste jaargang Directeur: P. DIEMER Hoofdredacteur: Or. E. DIEMER CHRISTElIJK-NATIONAAl DAGBLAD .Stantvastigh is gheblevei» mijn hert in teghenspoetl" Meer wind De Bilt verwacht tot morgenavond: Heldere nacht en plaatselijk mist, mor gen overdag aanvankelijk overwegend zonnig later op de dag toenemende be wolking en tegen de avond kans op wat regen. Aanvankelijk zwakke later matige tot vrij krachtige wind tussen zuid en zuidwest Dezelfde mlddagtemperaturen als vandaag of iets lagere. (Opgemaakt om 11.15 uur) Abonnementsprijzen p.w0,83, p.m. f 3,55, p.kw. 10,70 Klachtendienst bezorging 18.00—19fQ0 (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG „Eerlijk gezegd maak ik mij persoonlijk veel meer zorgen over kroonprinses Beatrix, wier eigenzinnigheid krachtig in toom zal moe ten worden gehouden, dan over de heer von Amsberg, op wie, voor zover wij hebben kunnen nagaan, niets aan te merken is". Dit is een citaat uit de zeer openhartige brief die de voorzitter van de socialistische Tweede-Ka merfractie drs. G. M. Nederhorst heeft geschreven aan circa 70 geestver wanten die hem om inlichtingen hadden gevraagd over het positieve stand punt van de (overgrote meerderheid der) fractie ten aanzien van de goed keuringswet voor het komend huwelijk. de hand, aldus KAAP KENNEDY Zichtbaar te leurgesteld waren Walter Schirra en Thomas P. Stafford toen zij gisteren, nog voor het tijdstip van hun lance ring met Gemini 6 was aangebroken, hun cabine moesten verlaten. Hun ruimtereis, tijdens welke zij als eerste astronauten in de ruimte een rendez vous met een raket zouden hebben, was geannuleerd nadat was gebleken, dat de lancering van de Atlas-Agena was mislukt. Precies om vier uur gistermiddag (Westeuropese tijd) was de Atlas met donderend geweld omhoog geschoten, maar nog geen kwartier later moest projectleider Christopher Kraft vanuit het controlecentrum in Houston Kaap Kennedy de opdracht geven de vlucht van de Gemini te annuleren. Sohirra en Stafford, die om 17.41 uur zouden worden gelanceerd, en die de lancering van de raket, waarmee zij in de ruimte een ontmoeting zouden hebben, via het televisiescherm hadden gevolgd, moesten hun stuurstoelen verlaten. Vermoed wordt, dat de tweede trap van de Atlas is geëxplodeerd. Dit maak ten men op uit radarbeelden op de luchtbasis St. Patrick, vlak bij Kaap Kennedy. Deze lieten negen minuten en twintig seconden na de lancering vijf brokstukken zien op de plaats waar de raket zich op dat ogenblik had moe ten bevinden. Zes minuten en zes se conden na de lancering werd de radio verbinding verbroken. De doorslag voor het annuleren van de Gemini-vlucht gaf de mededeling van het volgstation in Carnarvon (Australië), dat geen radio signalen van de Agena werden ontvan gen. Vermoedelijk heeft de raket niet voldoende snelheid gehad om in haar baan te komen en is zij in de Atlanti sche Oceaan gestort. Even na de lance ring van de Atlas-Agena brak in htneeertoren brand uit Het gevaarte begon heen en weer te zwaaien maa brand was spoedig bedwongen. Het lukken van de start van de Agena heeft hiermee echter niets te maken, zo deel- Op Kaap Kennedy verwacht men vijf tot tien dagen nodig te hebben om na te gaan wat er precies met de Atlas- a is gebeurt. Het zal daarvan af hangen op welk tijdstip een nieuwe po ging zal worden gedaan. Het Gemini-programma zal normaal met het lanceren van de Gemini-7 eind dit jaar of begin volgend jaar worden voortgezet. De ruimtecabine zal dan met twee astronauten aan boord twee weken de ruimte blijven. De lancering ge schiedt geheel onafhankelijk van de ervaringen met de Gemini-6. Fokker en Belgische vliegtuigfabriek gaan samenwerken SCHIPHOL Als de besprekingen tot een goed einde worden gebracht zullen de Fokkerfabrieken nauw gaan samen werken met de Belgische vliegtuigfa briek Sabca, die in Gosselies is gevestigd. Het eerste resultaat van de onderhande lingen is, voor zover het de financiële aspecten betreft, ter beoordeling vo gelegd aan de autoriteiten in België Nederland. De Sabca-fabriek maakt evenmin Fokker vliegtuigmotoren, doch is gespe cialiseerd op de bouw van rompen en vleugels. De fabriek was evenals Fokker ingeschakeld bij de produktie van de Starfighter van de NAVO. Het Sabca-bedrijf is kleiner dan Fok ker. Er werken 1500 man, terwijl bij Fok ker vijfduizend mensen werkzaam zijn. Met de nieuwe samenwerking beoogt Fokker meer armslag te krijgen bij de produktie van de Friendship en nieuwe straaltoestel de Fellowship. Onderzoek Teleurgesteld door de annulering van de 'ruimtevlucht verlaten de astronauten Schirra en Stafford hun capsule. VN-kinderfonds krijgt Nobelprijs voor de Vrede Vrede 1965 is toegekend aan het kin derfonds van de Verenigde Naties, de I UNICEF. Het is de vierde keer. dat de 1 V.N. of haar functionarissen met de Nobelprijs zijn onderscheiden. Dr. Ralph Bumche kreeg die prijs in 1950 voor zijn optreden inzake het coaii- flict met Palestina. Vier jaar daarna werd de prijs toegekend' aan het bureau van de Hoge Commissaris voor de Vluch telingen en in 1961 postuum aan wijlen secretaris-generaal Dag Hammerskjöld. Vorig jaar ging de Vredesprijs naar dr Martin Luther King, de Amerikaanse voorvechter van de burgerrechten der Gisteren is de houwer Liszewskd uit Heerlerheide in de ondergrondse werken! van de Oranje Nassau-mijn door vallend gesteente gedood. De brief, die gisteren in haar ge heel door het dagblad Het Parool is gepubliceerd, heeft in Den Haag reeds veel deining veroorzaakt. Ook voor de heer Nederhorst was de pu blikatie van deze brief een grote ver rassing. Hij toonde zich gisteravond verontwaardigd. Dit is een schending van het briefgeheim, was zijn com mentaar. Als ik had geweten dat de brief in de publiciteit zou komen, had ik veel anders geschreven. Nu lijkt het laf, omdat de Prinses zich niet in het openbaar kan verdedigen, al dus de heer Nederhorst. En vanmorgen gaf hij de volgende verklaring uit: „Daargelaten, dat het mij wel ver baasd heeft dat een persoonlijk ant woord van mij aan een aantal brief schrijvers geheel zonder mijn voor kennis door het dagblad Het Parool is afgedrukt, wil ik erop wijzen dat het standpunt vap de P.v.d.A.-fractie te vinden is in het voorlopig verslag van de Tweede Kamer over het ont- werp-Toestemmingswet. De brief sluit in strekking bij het standpunt van de fractie aan. De vorm van de brief en de daarin gegeven voorbeel den zijn voor rekening van mijzelf". a.r. fractieleider Roolvink gaf e voorkeur aan deze kwestie eerst met zijn fractie te bespreken. Dit is een ernstige zaak. die wij alvorens een oordeel te geven nauwkeurig moeten bestuderen, verklaarde hij. De voorzitter van de KVP-fractie in de Tweede Kamer drs. W. K. N. melzer, verklaarde: „Ik ben door de brief pijnlijk getroffen, in verschillen de opzichten. Vooral ook door de wijze waarop over leden van het Koninklijk huis en over Nederlanders als De Quay Luns wordt gesproken. Ik stel mij Fractieleiders De c.h. fractieleider mr. Bee mink meende daarentegen dat in het voorlopig verslag niets was gebleken van de op merkingen die drs. Nederhorst thans maakt. De heer Beernink zag in dit schrijven een onbegrijpelijk tekeer gaan tegen de andere regeringspartners. Hij vond het bovendien vreemd dat aan een zo groot aantal personen een brief ge schreven was. Een dergelijke handelwijze Vrachtwagen kantelt in Engelenbocht UTRECHT Urenlang is de ge vaarlijke „Engelenbocht" aan het begin van rijksweg 22 even voorbij het verkeersplein Oudenrijn gisteren onbegaanbaar geweest door twintig ton over het wegdek verspreide talk van een gekantelde vrachtwagen. Omstreeks één uur reed de wagen met oplegger uit Heerde, te snel door de beruchte bocht, waardoor de trek ker kantelde en de oplegger van de dijk gleed. Het wegdek was door de talk, die gebruikt wordt voor de mar garinebereiding, in een oogwenk spiegelglad geworden, zodat dit ge deelte voor het verkeer moest wor- Afgekrabd Eerst werd het wegdek afgekrabd en daarna schoon geschrobd met warm wa ter waarin soda was opgelost. Tevoren had men al geconstateerd dat zand strooien geen afdoend middel zou zijn. Een employé van Rijkswaterstaat heeft gisteravond na half acht toen de moeilijkheden verholpen waren in de Engelenbocht van de rijksweg nog een oogje in het zeil gehouden, want men wist natuurlijk niet of het extra schoonmaakwerk van reinigingsdienst, politie en brandweer voldoende effectief was geweest. Duizenden liters vloeibare vette talk hebben de beruchte enge lenbochtvoorbij het verkeers plein Oudenrijn (waar rijksweg 22 richting Amersfoort zich van de weg UtrechtArnhem af takt) gistermiddag onbegaan baar gemaakt.. Een tankauto met oplegger „nam" de gevaarlijke bocht met te hoge snelheid, kan telde en gleed voor een deel van Nederlandse bus met Polen verongelukt UTRECHT Een Nederlandse auto bus. die in Engeland wonende Polen var Hoek van Holland vervoerde naar Poz- nan, is gisteravond bij Poznan, op on geveer 80 km van de grens met Oost- Duitsland van een brug gestort. Veer tien inzittenden kwamen om het leven. Velen werden gewond, waaronder de twee Nederlandse chauffeurs, die beiden afkomstig zijn uit Hilversum. G. M. NEDERHORST vertrouwelijk voor. daarop in de Kamer zelf bij de be handeling van de goedkeuringswetten op 10 november terug te komen". De heer Nederhorst die volledig begrip zegt te hebben voor het on behagen bij velen van zijn partijge noten constateert in zijn brief dat het koningschap in ons land een betwiste zaak begint te worden. Dat het vorstenhuis zo vrij gekritiseerd en openlijk bediscussieerd kan wor den, acht hij op zichzelf een geluk kige zaak. Maar wel betekent het z.i. „het einde van de constitutionele mo narchie". „Behalve de publieke opinie weten ook, de troonpretendenten niet meer goed raad met de monarchie. Wilhel- mina was de laatste vorstin, die met ijzeren plichtsbetrachting haar taak heeft vervuld. Juliana lukt dat al min der affaire-Hofman) en Beatrix staat volledig vreemd tegenover de harde eisen, die het koningschap stelt'. (Voor vervolg zie pag. 7) Incident tijdens herhaling NUNSPEET Van zeshonderd man op herhaling die langdurig aange treden stonden om minutieus ge ïnspecteerd te worden door de ko lonel J. C. Welleman (vijfde divi sie kernstaf) zijn, naar thans blijkt, er 15 flauw gevallen. Een der mi litairen kon zich niet meer beheer sen en leek op een gegeven ogen blik de kolonel te willen aanval len. Zijn kameraden weerhielden hem hiervan. Er wordt tegen de ze militair geen disciplinair optre den overwogen. Het 224-ste gemebataljom was een week op herhaling geweest. Telkens trad tij dens de inspectie een gelid een stap naar voren om zich te laten bekijken. Toen dit ruim een uur had geduurd bleken acht man van de wachtenden te zijn flauw gevallen. Nadat het geheel was afgemarcheerd de inspectie werd half verricht zijnde, beëindigd zakten er nog enkele mi litairen in elkaar, waarmee het to tale aantal uitvallers op 15 kwam- Desgevraagd deelde de legervoorlichtings- dienst mede niet te weten of een der gelijke wijze van inspectie meer voor komt. Men acht het daar een psycho logisch verschijnsel dat als er in een (Van een correspondent) AMSTERDAM Een Britse ex-pa rachutist, John George, heeft vo rige week de schrik van zijn leven gekregen toen hij bij zijn bezoek aan de militaire begraafplaatsen in Oosterbeek, waar velen van zijn oorlogskameraden begraven lig gen, op een graftombe zijn eigen naam en legernummer aantrof: „27.61.889 private J. George, pa rachute regiment, army air corps 21st september 1944". „Ik was er totaal ondersteboven van en heb een dag lang niet kunnen eten". Hij heeft de Britse en Nederlandse autoriteiten onmiddellijk van de nare vergissing op de hoogte gesteld. Voor dat hij de militaire begraafplaats ver liet, heeft hij eerst nog een grote bos bloemen neergelegd op het graf, dat voor hem bestemd was. John George, monteur, werd na de slag om Arnhem in de laatste wereldoorlog als vermist opgegeven. In werkelijk heid werd hij echter zwaar gewond door enkele bewoners uit de omtrek aangetroffen, gered en naar een in de haast ingericht noodhospitaal gebracht. Later toen de Duitsers het hospitaal bin nenvielen, werd George naar een krijgs. gevangenkamp overgebracht, waar hi, tot hef einde van de oorlog verbleef. De vraag, waarmee de ex-parachutist zich thans bezig houdt is wie het slacht offer is in hef graf, dat zijn naam draagt. groep een paar mensen flauwvallen, plotseling betrekkelijk velen dat voor beeld volgen. )f een onderzoek naar de gang van za- in Nunspeet zal worden ingesteld, kon niet worden meegedeeld. In Nijmegen Strenge controle op gedrag van automobilisten NIJMEGEN. De Nijmeegse politie gaat een strenge controle uitoefenen op het gedrag van automobilisten. Dit naar aanleiding van een in de nacht van vrijdag op zaterdag opgedane er varing. Tussen half twaalf en half drie werd op vijf invalswegen van meer dan driehonderd late chauffeurs de adem „beroken". Drie autobestuurders bleken wel erg dronken te zijn. Vier anderen hadden minder op en moch ten de reis naar huis te voet vervol gen. Een groot aantal chauffeurs werd ge verbaliseerd wegens diverse overtredin gen of misdrijven. Nu het zuiden van het land zich al gaat voorbereiden op het carnavalsfeest, achten politie en justitie in Nijmegen het de moeite waard door te gaan met grote, nachtelijke acties als BRIEF Meewarig hebben wij tot dusver gezien naar landen die te kampen hadden met koningskwesties. En wij prezen ons gelukkig en waren dank baar. dat wij zoiets niet kenden. Gaat dat anders worden? Laten wij dadelijk mogen stellen dat nuchterheid temeer geboden is wanneer emoties oplaaien. Hoe ont staan koningskwesties? Natuur'jik, zij kunnen ontstaan door laakbare gedragingen van het koningshuis Maar zij kunnen ook ontstaan door van buitenaf bepaalde aangelegen heden tot kwesties te maken. Beide zijn even verkeerd. Naar ons gevoelen is thans het laat ste liet geval. Dit schrijven wij met begrip voor de overwegingen van anderen. In deze tijd van hoog op gevoerde openhartigheid en ver doorgevoerde publiciteit komt men er snel toe. met opmerkelijk gemak en met niet altijd verantwoorde ge meenzaamheid te spreken over bij zondere waarden. Geboden blijven dan eens te meer deugden als geduld en wijsheid. Zij waren blijkens zijn brief on voldoende het deel van de socialis tische fractievoorzitter. TREFFEND Wat ons in de brief van de socialis tische fractievoorzitter vooral ook heeft getroffen is zijn verschraalde wijze van schrijven over 't Koning schap. Van diepere bezinning valt niets te bespeuren. Was dat niet mogelijk bij een partij van hetero gene samenstelling als de zijne? Niets over de waarde van het Ko ningschap als zodanig? Niets over de historische betekenis van ons land? Niets over de betekenis die het toch waarlijk ook in de huidige tijd wel heeft? In plaats daarvan een moeilijk op gezet betoog met niet gefundeerde beweringen aan het adres van onze Kroonprinses. Een betoog, hierop neerkomend dat de socialisten eigen lijk tegen zijn. maar niet tegen zul len stemmen. De socialistische partij is al enkele keren niet gelukkig gebleken in de keuze van haar fractievoorzitters. Ook deze voorzitter is niet opgewas sen tegen de situatie van het ogen blik. De brief legt daarvan getuige nis af. Zelfs zijn kritiek op anderen, een lid van het Koninklijk Huis inbegrepen, kan zijn eigen kritiekwaardigheid niet verhullen. TTLUSIE De moderne publiciteit betekent het einde van de constitutionele monar chie aldus een van de door de socialistische fractieleider met het gebruikelijke gemak neergeschreven stellingen. Is dit het geval? Ware het zo, dan lijkt enige geestelijke weerbaarheid tegen de publiciteit die zich ove rigens niet alleen van koningshuizen meester maakt des te meer ge- De moderne publiciteit legt zich metterdaad meer toe op zien dan ontzien en toch zal ontzien vaak hel juiste gevolg zijn van het scherp zien. De gevaren van onbarmhartig heid en liefdeloosheid zijn anders nie* denkbeeldig. De socialistische fractievoorzitter heeft het thans ook zelf ervaren. Hij had zijn brief in zeventig exempla ren verzonden met de bedoeling dat zijn schrijven verder geheim zou blijven. Maar het was gisteren al een socialistische krant die het schrijven ten voeten uit publiceerde. Waarmee een lichtvaardige illusie ongedaan werd gemaakt. En moge lijk nog iets meer. Op de bewaakte spoorwegovergang op de Kooiweg in Groningen is vanmor gen de 42-jarige bromfietser J. P. H Schrader uit Groningen door de trein uit Zwolle gegrepen. Hij was op slag dood. IJsselvallei biedt uitkomst als Randstad uit z'n jas barst - pagina 7 Alweer een strenge winter - pagina 7 Prins Charles (bijna 17) wordt in Australië getraind - pagina 5 Serie „geloven met de handen": in Tanzania rekent men op ons aller medewerking (voor f 2,50 een blinde ziende!) pag.. 9 Hulp in Zambia, Ned. stimulans De dokter aan het woord: van voor vredesopdracht in V.N., daaS °P de Pagina Kernmerk Protestanten in Spanje en Ita- beschouwing over het her- lië pagina Kernmerk senvocht. Op de pag. Ether golven vandaag weer nieuws over de succesrijke ra dioactie „Van Harte". „Tjonge. Dé geheime plannen, zegt u..

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 1