LUCHTVER VUILING BEDREIGT UW HUID Strijd om kwart miljoen na spel met effecten Moeder ziet dochter na 23 jaar terug HOFNAR Film rond Eichmann door Interfilm bekroond „EX-NAZI'S GOEDE SPIONNENVANGERS" Curator betwist vordering Duitse nazi's de moordenaars van morgen 9 DONDERDAG 21 OKTOBER 1965 Speculant of gedupeerde AMSTERDAM Een felle strijd heeft zich gisteren afgespeeld in de verificatievergadering betreffende het faillissement van de heer J. R. Morff, waarin een door de N.V. Van der Werff en Hubrecht ingediende vordering van een kwart miljoen wegens effectentransacties wordt betwist. Om zijn inboedel, verzame ling antiquiteiten en onroerende goederen te redden heeft hij zijn faillissement aangevraagd. De cura tor, mr. A. Th. E. Kastein, zeide, dat als de vordering wordt erkend, alle baten nodig zullen zijn om die vor dering te voldoen, en dat als deze niet wordt erkend, het gehele ver mogen in handen van de curandus ral blijven. De vordering berust op een zogenaam de vrije hand-rekening, waarbij Van der Werff en Hubreoht zonder voorafgaande toestemming van de cliënt effectentrams- acties mocht uitvoeren. De curandus (Morff) meent, dat de vordering niet te zijnen laste komt, aangezien hij ook de voordelen niet heeft genoten. De op deze rekening gedane disposities zijn niet door hem in contanten ontvangen en de daar op voorkomende crediteringen van cou pon- en dividendnota's heeft hij nooit als inkomen beschouwd. V. d. Werff en E hebben stelselmatig geweigerd de re laties te beëindigen toen de rekening een creditstand aangaf, zegt hij. Confrères hebben mr. Kastein verteld dat vele onvermogende personen zienlijke debetstanden op hun rekening bij V. d. W. en H. hebben, tengevolge van speculaties in aandelen Exploitatie Mij. Scheveningen. Volgens mr. Kastein is in werkelijkheid de handel in aande len door V. d. W. en H. voor eigen re kening en risico geschied op naam van derden, die hun schuldplichtigheid niet erkennen. De juridisch adviseur van V. d. W. en H., mr. J. I. Maarssen, noemde de heer Morff een honderd procent onbetrouwba- re verhaaltjesverteller en tot het laat ste toe een verwoed gokker. Wijlen de heer G. E. v. d. Werff Sr. had met vele cliënten pérsoonlijk contact. Velen ver dienden door hem een fortuin en behiel den het Hij trok zich hun belangen per soonlijk aan. Zelden of nooit sneed hij de mensen de hals af. Hij bezweek al gauw voor de smeekbede vam zijn cliën ten om het nog even aan te zien. V. d. Werff was tevens honderd procent zaken man en wilde graag zijm cliënt behouden. De firma was rijk genoeg om zich deze inschikkelijkheid te veroorloven, aldus mr. Maarssen. Hier, zeide hij, begon het bedrog van Morff. Die schermde met zijn antiekver zameling en huizenbezit. G. E. van der Werff Jr. was het niet eens met zijn va der en drong op betaling aan onder drei ging met verkoop, toen zyn vader ge storven was. Morff dacht dat Sr. hem wel met rust zou hebben gelaten en dat Jr. hem alleen de aandelen EMS wilde af handig maken om deze later met winst te verkopen. „Van der Werff krijgt van mij niets. Ik steek hem nog liever over hoop. Daar heb ik vijf jaar voor over", zeide hij volgens mr. Maarssen. Mr. Maarssen voerde nog aan dat Morffs fantastische verhalen leugens wa ren gebleken en dat Morff over een pe riode van 17 jaar f 70.000 steun vam So ciale zaken zou hebben ontvangen. De vordering bleef tenslotte betwist. Waarschijnlijk nog deze week Fransen verlaten zaal Nederlander Kapteyn beschuldigt de Gaulle in Eur. parlement STRAATSBURG. De Nederlandse af- gevaardigde Kaptëyn heeft gisteren na mens de Europese socialistische fractie in het Europese parlement de politiek van president De Gaulle in zulke Europese bewoordingen aan de kaak gesteld, dat de ^auuistische fractie woedend de zaal verliet en pas terugkeerde nadat hij zijn requisitoir had beëindigd. Frankrijk schaadt met zijn boycot niet alleen zijn eigen belangen, maar ook die van de vijf partners en van de geasso cieerde landen overzee. Onder het voor wendsel dat de partners hun afspraken ten aanzien van de financiering der landbouwpolitiek niet op tijd zijn nage komen, is de Franse regering overgegaan tot verdragsschending en blijven de Franse ministers systematisch uit Brussel, 1 aldus de heer Kapteyn. Toen hij de regering De Gaulle be schuldigde van „hypocresie die weinig Frans is", was de maat vol voor de gaul- listen. Zij verlieten met enig misbaar de zaal, terwijl hun voorzitter Vendroux, de zwager van de Franse president, onver staanbare protesten riep. UITSLUITEND TABAK Nachtvorst DE BILT. Het uitgestrekte hoge- drukgebied boven het Europese vaste- land, dat al sinds het. afgelopen week einde het weer beheerst, had vanmor gen zijn centrum boven West-Rusland In het windstille gebied rond het cen trum kwam plaatselijk vijf graden vorst voor. Eén tot. twee graden vorst werd hier en daar in Zuid-Duitsland geregistreerd. In ons land kwam de temperatuur alleen dichtbij het aard oppervlak op sommige plaatsen iets onder nul- Aangezien de wind uit oost tot zuid oost blijft waaien, wordt de koudere lucht uit Duitsland ook langzaam naar ons land aangevoerd, zodat met name de nachtelijke minimumtemperaturen iets zullen dalen en dus op meer uit gebreide schaal nachtvorst zal voor komen. Overigens komt er in het weer niet veel verandering. De depressie- octiviteit op de oceaan is groot, maar reikt niet verder dan tot de westkust van Ierland. HOOGWATER SCHEVENINGEN 22 oktober: 1.02 v.m.; 13.30 n.m. Zon en maan Vrijdag 22 oktober: zon op 7,17 onder 17.32; maan op 4.04, onder 17.11. Zondag 14 oktober: nieuwe maan. Stertzenbach waarschuwt (Van onze correspondent) GORKUM Werner Stertzenbach, een Duits redacteur, heeft als fervent tegen stander van het fascisme in een lezing voor de Stichting Kunst en Kuituur in Gorkums Nieuwe Doelen, scherp afgege ven op de zich in zijn geboorteland sterk ontwikkelende tendenzen van het fascis me. Hij noemde het een ,,Grossmachts- streven", dat een groot gevaar betekent voor eigen land en de wereld. ,,De nazi's zyn niet dood", aldus Stertzenbach, Hy tekende de fascisten als de exponenten van het nazi-regime, als moordlustige in dividuen, met een eerloze houding. Het fascisme in Duitsland wordt 8e* propageerd door middel van boeken, kranten, weekbladen etc. Met hun fas cistische tendenzij halen sommige bladen een oplage van rond twee miljoen. De sociaal-democraat Adolf Arnt heeft van deze bladen gezegd: „Ze spreken de taal van de potentiële moordenaars van mor- De regering doet niets tegen deze ont wikkelingen. Stertzenbach zei dan ook te geloven, dat de democratie in West- Duitsland ernstig in gevaar is. „Het is waar. dat ons leger wordt ge leid en opgeleid in de oude geest, maar met nieuwere wapenen. In die geest wordt de Bundeswehr opgevoed. Die zelfde Bundeswehr js niets anders meei dan een potentiële bron voor een nieuw fascisme''. „Met de herinnering en confrontatie aan het verleden, moeten we de me aanwakkeren tot een betere verstand houding en democratie", aldus Werner Stertzenbach, de redakteur van het anti fascistisch blad „Die Tat". BRUSSEL De oommissie van de Euromarkt heeft in het kwartaalover zicht West-Duitsland aangespoord om maatregelen tegen inflatie te nemen daar anders de vijf andere landen zul len worden meegesleurd. Ook Neder land krijgt een aansporing om de prij zen in bedwang te houden, niet alleen door meer in te voeren uit de Euromarkt maar ook door de binnenlandse vraag sterk te beperken. Duitsland kreeg een aanmaning wegens zijn belastingverla- gingen en zijn toestemming aan de lage- re overheden om de uitgaven te ver groten. In mindere mate geldt dit ook 1 voor Nederland, waar de overheidsuit gaven in 1965 te hoog worden genoemd en waar de belastingverlaging de bin nenlandse vraag heeft doen toenemen. Volgens het rapport moet de binnenland se vraag in Duitsland en Nederland snel beperkt worden, daar het gevaar bestaat dat andere landen hun voor beeld van een te grote invoer zullen volgen. GEERTRUIDENBERG Waar schijnlijk nog deze week zal mevr. Goossens-Woronowa uit Geertrui- denberg haar 71-jarige moeder, die in een Zuidrussische dorpje aan de Zee van Azof woont, in de armen kunnen sluiten. Het is 23 jaar gele den, dat moeder en dochter elkaar voor het laatst zagen. De tweede wereldoorlog had hen voor goed ge scheiden. De Duitsers hebben in 1942 de toen zeventienjarige mejuffrouw Woronowa met een aantal andere Russinnen van haar leeftijd .óp transport gesteld naar Düssëldörf, waar zij onder bewaking in fabriek moest werken. „Een ver schrikkelijke tijd", zo zegt de goed Ne derlands sprekende mevrouw Goossens. „Elke dag leden we honger en ook wer- we telkens verrast door bombarde menten. Ik leefde op de rand van de dood. Zij die de ellende van die jaren niet hebben meegemaakt, kunnen er zich geen voorstelling van maken, hoe erg het was". Mevrouw Goossens (vriendelijk en gastvrij) vertelt graag over haar land, over haar ouders en haar jeugd, die mooi oed was. In Siberië, op ongeveer zestig kilometer van Irkoetsk, heeft ze internaat doorlopen. In het bewuste kamp in Duitsland heeft ze haar man leren kennen: de heer Goossens uit Geertruidenberg. die nu werkzaam is bij Werkspoor in Utrecht. „Voor we de grens mochten naar Holland moesten we trouwen en dat is toen op 2 mei 1945 in Düsseldorf geschied. Het echtpaar Goos- dat vijf kinderen heeft, woont al a twintig jaar in Geertruidenberg. In spanning wacht mevrouw Goossens-Woronowa uit Geertrui denberg op de komst van haar moeder, die in het zuiden van Rusland woont. In een brief aan haar dochter schreef zij dat zij vergunning had gekregen naar Holland te gaan. Waarschijnlijk komt ze nog deze week aan. Bij de foto: naast mevrouw Goossens haar oudste zoon Emiljan en haar jongste dochtertje Elizabeth. Men wacht in spanning op het tele gram waarin de tijd van aankomst van het vliegtuig op Schiphol staat vermeld. Samen met haar man zal ze naar Schip hol gaan om moeder te verwelkomen Mevrouw Goossens zou graag willen, dat haar moeder bij haar blijft. Maar Misschien gaat de bejaarde mevrouw Woronowa toch liever weer terug naar Zuid-Rusland, waar ook haar zoon en schoondochter wonen. Ook aan hen is zij ser gehecht. De negerdemagong uit de film ,,1'm Sorry". Hoewel hij fel athe ïstisch en anti-christelijk is, kun nen zijn toehoorders het niet na laten zijn ophitsende woorden „Kill the whites" met ,Amen" en Praise the Lord" te ondersteu nen. Zijn comitéleden flankeren hem als twee ouderlingen uit „the Amencorner", (de hoek waarin hel ,.Amen" wordt aangegeven). Brief De laatste brief die mevrouw Goossens van haar moeder heeft ontvangen gedateerd op 5 oktober. Daarin stond de verheugende mededeling, dat zij vergun ning had gekregen naar Holland te gaan. „Als jullie deze brief ontvangen ben ik waarschijnlijk al onderweg", schreef nog. Mevrouw Woronowa, die weduwe is, reist per vliegtuig van Zuid-Rusland via Moskou naar Amsterdam. Comi té mon a rchie opgericht LEIDSCHENDAM Vier oud- zetsmensen, die nadrukkelijk hun naam niet willen noemen „omdat be zinning en niet een intensieve actie ons doel is" hebben een monarchaal comité in het leven geroepen. Zij willen nu er (weer) discussie is ontstaan over het regeringsbeleid inzake een koninklijk huwelijk drukkelijk stellen dat de monarchie voor ons land de beste staatsvorm moet worden geacht. In een verkla ring wordt gezegd dat de zeer oude band tussen het huis van Oranje moet worden bestendigd tot in lengte van dagen en dat dit tot voordeel van d« rust en de welvaart van ons Neder landse volk zal zijn. Het adres van het comité monarchie is: Burgemeester Keijzerlaan Leidschendam. Vroeger hoefde h zich wat de inwerking van de buitenlucht betreft, geen zorgen over uw huid te maken. Maar nu? Auto's, fabrieken, rokende schoorstenen, roetstof en chemische afval brengen miljarden microsco pisch fjjne vuildeeltjes in de lucht. En al dat vuil dringt diep in de poriën van uw huid. Deze tijd van enorme luchtvervuiling stelt dan ook geheel nieuwe eisen aan het reinigen van uw huid. Want met ouderwets was sen wordt vuil in de poriën hermetisch afgesloten! kalkzeep. De kalk dekt het vuil ln de poriën af en laat een vale film op de huid achter, neemt de frisheid weg en wat het ergste is: sluit ook de poriën af. Uierdoor verstikt Maar nu is een totaal nieuwe, wit! ziet het schoon ls. In-sc Vraag meteen naar DU-NYl Uw huid kan weer ademen I U krijgt het al benauwd als u tier judt. Mar g-in, dag-uit naar a 1 poriën verstopt „kalkloze"zeep ontdekt! Was uw gezicht, baad en douche met Du-Ny en geniet van die weldadige ver kwikking. U ziet het, u voelt het: uw Du-Ny bevat geheel nieuwe grondstoffen. Du-Ny kan daardoor geen kalkneerslag soepeL En omdat uw huid weer kan ademen, voelt u zich veel fitter, levens- alkahvrij en verwndert het vuil tot diep is. Natuurlijk Du-Ny ls iets duurder. huid kan eindelijk weer vrij ademen! Neemt u nu die wattenproef maar eens opnieuw en zie het watje blijft spier- zijn. Maar uw gezondheid, een mooie, gave huid, dat fijne gevoel van fit-zijn. dat ls dit toch dubbel en dwars waard! worden belemmerd; puistjes vroege rimpels, huidinfectie en onaan gename transpiratie lucht kunnen het ge volg zijn. Laat uw huid weer vrij ademen DU-NY reinigt tot in dc poriën cn houd uw huid gezond cn fris. Vraag daaron meteen naar DU-NY. De zeep voor dez« tijd voor moderne mensen I DU-NY de basis voor Volmaakte huidreiniging DEN HAAG De Int. Filmweek te Mannheim hoort weer tot het ver leden. Zo ooit het „lest best" kan gelden was he't hier, want Mann heim '65 werd besloten met de vertoning van de Frans-Israëli sche film „La Cage de Verre" (De glazen kooi) van Philippe Arthuys J. L. Lévi-Alvarès. De jury van Interfilm (waartoe ik de eer had te behoren) heeft zich gehaast deze film haar prijs te geven, want nog nimmer is het kwaad der Jo denvervolging zo indrukwekkend, zo beklemmend, maar ook zo zui ver met een minimum aan sen sationele beelden der verschrik king tot in haar wortel geraakt: de onverschilligheid jegens de mens. Als Eichmann in zijn glazen kooi in Jeruzalem berecht wordt, leeft heel Israël in de ban van dit proces. Overal worden de herinneringen aan de verschrikkelijke Auschwitz-tijd weer levend. Een ieder heeft zijn persoonlijke herinneringen. Zo ook de Frans-Joodse jongeman Pierre (Jean Negroni), die als kind Ausch witz overleefde en daarna met zijn niet-Joodse Franse vrouw in Israël een nieuw bestaan ging opbouwen. In Mannheim gold „Lest Best"' Daar zijn de niet-Joodse journalisten uit de hele wereld, die het proces komen verslaan. Daar is het Joodse meisje Tamar (Rina Ganor), een sabra" (in Israël gebo ren en getogen), die een journalist langs alle gedenkplaatsen in Israël rondleidt. Zij heeft de verschrikkin gen niet persoonlijk beleeft Voor haar zijn het touristische bijzonderheden. Aan het eind van de film roept zij vol levensvreugde uit: „Ik zal nooit een ster dragen; ik zal nooit naar een kamp gaan: ik zal nooit vergast worden", en zij gaat over tot de orde van de dag. de liefde. Onverschillig In zekere zin is zij een „onverschil lige", zij het een onschuldige. Eich mann in zijn glazen kooi is ook een „onverschillige" (hij heeft het niet gedaan), zij het een schuldige, maar Pierre daarentegen kan nooit meer een „onverschillige" worden. In deze Eichmann-dagen wordt een herinnering, die hij begraven achtte, benauwend levend in zijn geest: dat hij terug is uit Auschwitz, kwam doordat een ander in zijn plaats de dood inging. Het was een vergissing: zijn naam werd afgeroepen, maar een ander, wiens naam erop leek. dacht dat hij geroepen werd en ging en Pierre liet hem gaan. Interfilm gaf deze 'buitengewoon goed gemaakte) film de prijs, omdat hij dc mens waarschuwt voor de onverschil ligheid jegens de mens en bovendien de christenen 'alhoewel de makers dit niet zullen hebben bedoeld) eraan her innert, dat wij leven, omdat de Men senzoon voor ons op Golgotha de plaats Theresiënstadt Een eervolle vermelding kende Inter film toe aan de Tsjechoslowaakse film: Fadni odpoledne (Een saaie middag) van Ivan Passer. Daarmee wenste men ook de Tsjechoslowaak se filminzending in zijn geheel te eren, Niet alleen de films, die in re trospective werden vertoond, maar ook de reeds eerde-- besproken ge niale film „Niemand zal lachen" van Hynek Bocan en uiteraard ook de korte film over Theresiënstadt: (Mes- to darované 'De geschonken stad' van Vladimir Kressl. Alhoewel deze film meer om het onderwerp, dan door zijn filmische vormgeving boeide. Dit is de Tsjechische weergave van de propagandafilm, die Himmler in de oorlog liet maken over het leven der ge-interneerde Joden in The resiënstadt. Indertijd zijn deze filmbeelden ook ge- b.ruikt in een Westduitse film, die in Obcrhauscn werd vertoond. Er ontstond toen een onverkwikkelijk debat met de Tjechen, die de Westduitse makers ervan beschuldigden de filmfragmenten uit hun land gesmokkeld te hebben. Het gaat hier om enkele beelden van een voetbalwedstrijd van een Joods elf tal tegen een S.S.-elftal en wat beelden van de onderkomens der ge-interneer den. Himmler wilde dit als propagan da gebruiken, maar een tragische bij wetenschap is, dat de mensen die hier in optraden later allen in Auschwitz zijn vergast. De Tsjechoslowaakse filmmaker had de optimistisch gekleurde filmbeel den van Himmler onderbraken door tekeningen, die de echte stand van zaken in beeld brachten. Deze teke ningen helaas waren niet authentiek, maar bovendien slecht getekend, dat de film jammer genoeg niet die indruk maakte, die hei intrieste derwerp verdient. Joodse opera Theresiënstadt heeft ook stof geleverd voor een fil-m van de W.-duitser Walter Krüttner: Der vorletzte Akt-Brundibar. Voor de oorlog had een Joods-Tsche- chische componist Hans Krasa samer met de tegenwoordige directeur van de kunstacademie in Praag, dr. Adolph Hoffmeister, een kinderopera gecompo neerd, Brundibar geheten. Deze kinder opera is voor het eerst opgevoerd door Joodse kinderen in Theresiënstadt. Het was het enige vertier voor deze kinderen. Zij hebben er heel hun ziel ingelegd. Van al deze kinderen is slechts één uit Auschwitz teruggekeerd. Pas '64 is de opera door Tsjechische kin deren in Praag opgevoerd. Walter Krüttner heeft thans een docttmen- taire gegevens van de trieste histo rische achtergronden. waarin dr. Hoffmeister en enkeie Joodse over levenden hun herinneringen geven en van de opvoering vu door Tsje chische kinderen. Als zodanig is de film een ontroerend document hu- main, maar de regisseur heeft teveel gewild. Daardoor is zijn werk brok kelig en overladen geworden, ter wijl bovendien de kinderen van nu nimmer de toewijding van de Joodse kinderen van toen kunnen weerge ven. Afgezien echter daarvan, valt deze kinderopera (die een „leerstuk" is uit de school van Br echt) niet mee. Ook deze film schiet derhalve als film tekort, maar wist door zijn historische achtergrond een diepe indruk te maken. I'm Sorry Ten slotte wil ik Uw aandacht vestigen op een korte film van de Amerikaan se regisseur Courtney Hafela over het probleem der negers in de New York- se samenleving. In deze film ,,1'm Sorry" drukt Hafela zijn toeschou wers wel met de neus op dit ver schrikkelijke probleem. In de krot tenwijken van Harlem groeien de ne gers op. Er is geen werk voor hen, ze hebben trouwens ook niets ge leerd. Het enige wat goedwillende blanken tot hen weten te zeggen is: I'm Sorry. De 18-jarige hoofdper soon Gene, is goed-katholiek opge voed, hij wil wel naar de (blanke) pastoor luisteren, die het beste met hem voor heeft. Maar in zijn buurt is ook een negerdemagoog die in kleine zaaltjes de negerhaat aanwakkert te gen al wat blank is. Gene staat tus sen beide partijen in: hij wil wel naai de pastoor luisteren, maar de neger- agitant spreekt hem ook aan. Zo ein digt de film onbeslist: naar wie zul len de negers luisteren? Naar de stem van de rede, of naar die van de haat? Zo'n film is een duidelijke illustratie van de Bijbeltekst: „De zonden de vaderen worden bezocht aan de kinderen". Blank-Amerika heeft in het verleden de negers zo veel kwaad gedaan, dat men zich niet met een ,,1'm Sorry" ervan af kan maken. De wind die in het verleden is gezaaid, wordt nu als storm gemaaid. Wee, Amerika! Beter dan ooit Dank zij de filmbijdragen uit Tsjecho- slowakije, dank zij ook de films over't Joden- en Negerprobleem heeft Mann heim 1965 ten vólle voldaan aan zijn thema „De mens in onze tijd". Het is nog onverwacht het beste filmfestival der laatste jaren geworden. Nu maar te hopen, dat er Nederlandse impor teurs gevonden worden, die de film „La Cage de Verre" cn verschillende Tsjechoslowaakse films in ons land wil len uitbrengen, opdat het streven van Mannheim niet ln academiscne bedoe lingen blijft steken. Ev. Grolle KARLSRUHE De Westduitse contra-spionagedienst vangt op het ogenblik nog maar de helft van het aantal spionnen dat het voorheen placht te ontmaskeren en volgens een voormalig hoofd van deze dienst komt dit voor een deel doordat de ex-Nazi's daaruit z(jn verwijderd. „Deze veteranen waren handige jon gens die gevallen kon-Jen oplossen uit enkele stukjes van de legpuzzel", aldus deze vcKjrmalige leider, Richard Gehr- ken. Hij zei dit tijdens eon proces tegen een oud-employè van de contra-spio- nage-dienst, Werner Patsch, die ervan wordt beschuldigd geheime gegevens over deze dienst te hebben bekendge maakt. Gehrken zei, dat de ex-nazi's bij de contra-spionagedienst herhaaldelijk door de geallieerden waren gecontroleerd en dat zij steeds betrouwbaar waren ge bleken. Voorheen ontmaskerden zijn zijn mannen jaarlijks bijna drieduizend spionnen, terwijl nogeens vierhonderd personen in dit tijdvak op grond van naspeuringen door de contra-spionage dienst werden veroordeeld. Het aantal gevangen spionnen was thans echter tot de helft van hét vroege re aantal gedaald en Gehrken weet dit ten dele aan overplaatsing van perso neel bij de oontra-spionage, onder wie ex-nazi's, naar andere afdelingen. Het hoofd van het bureau voor de be scherming van de grondwet verklaarde gisteren, dat de ex-nazi's waren over geplaatst na onthullingen van Patsch over het aftappen van de telefoonge sprekken door de contra-spionagedienst.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 9