Politiek en techniek als
dwang tot kleuren-tv
Een niet bestaande behoefte
Moet Veronica
ook uit ether
verdwijnen?
DUET
Brick Bradford
Uit de Haagse hof geplukt.
Jesje en Josje
Senmoet
(&ECKE)
„GRIEP? NEEM DIRE KT EEN AKKERTJE"
VRIJDAG 15 OKTOBER 1965
ETHEBGOtV£N-fTHERGOlVIN4THERGOlV£lWTHEtGOlVEN
ItHCTGOlVEN-ETHERGOLVEN-ETHERGOlVEN-ETHERGOlVEN-
IN 1967 ZAL er in Duitsland met
de kleurentelevisie worden
geëxperimenteerd. De kleurenpro-
gramma's komen dan nog maar
heel sporadisch op het scherm,
maar ze zullen er zijn.
En dat is voldoende om een be
hoefte te scheppen bij een verwend
publiek, dat waarschijnlijk hele
maal niet zit te springen om kleu
ren. Nergens heeft men nog ooit de
kreet om kleuren kunnen horen,
zelfs piet op de Duitse tv-expositie
of op de onlangs gehouden Firato
in Amsterdam.
Niets daarvan. Maar de kleuren zijn
niet meer tegen te houden. De tech
niek schotelt ze het publiek voor, de
politiek heeft zich er meester van ge
maakt. de commercie weet wel zo te
manipuleren, dat het straks gaat lij
ken of de zwart-wit-kijker een ouder
wets man is.
De strijd, welke nu wordt gevoerd
in de laboratoria en rondom de confe
rentietafels laat een boeiend schouw
spel zien, waarin alle kunstgrepen van
de internationale politiek weer geoor
loofd zijn. Wanneer grote financiële
belangen op het spel staan en monopo
listische posities kunnen worden door
broken, zijn het niet de wetten van de
strikte logica, welke de toon aange-
ven.
Dus ook niet, wanneer het gaat om
een beslissing te nemen over het kleu-
rensysteem dat Europa tenslotte zal
kiezen.
DE DRIE
Het gaat in feite zoals U weet
om drie systemen, welke onderling m
wezen niet zo heel veel verschillen.
Uitgangspunt is het researchwerk, dat
kort na de tweede wereldoorlog is be
gonnen door de Radio Corporation of
America (RCA), waar men met een
koppige onverzettelijkheid heeft ge
speurd naar een technische methode
van kleurenoverbrenging en -ont
vangst welke in Amerika algemeen
»anvaardbaar zou zijn.
Dit koppig doorzetten is tenslotte
met succes bekroond en de Amerikaan
se overheid koos het zgn. NTSC-sys-
tcem (National Television System
Committee). Een methode, welke later
ook door Japan cn Canada is overgeno-
de ether te doen verdwijnen? Moet de
wet installaties Noordzee "let worden
vervangen door een wet op grondslag
van de Europese conventie op zendstati
ons van buiten de territoriale ateren?
Deze vragen worden door enkele leden
van een bijzondere commissie van de
Tweede Kamer aan de minister van ver
keer en waterstaat gesteld in het voorlo
pig verslag op het wetsontwerp tot wijzi
ging van de telegraaf- en telefoonwet.
Door hen wordt o.m. betoogd, dat de
toepassing van deze conventie, waartoe
inmiddels ook Nederland is toegetreden,
slechts gerechtvaardigd kan worden door
het beperkte aantal golflengten en de
beperkte spectrumruimte. Deze zienswij
ze werd eind januari van dit jaar, nadat
de conventie ter ondertekening was open
gesteld door de raadgevende vergadering
van de raad van Europa tot uitdrukking
gebracht.
Commentaar
Fraai duel
De televisievoorstelling van ,flet
duel" in handen van bekwame acteurs
gelegd heeft Tsjechow's verhaal vol
doende eer aangedaan. Sfeer en milieu
kwamen uitstekend tot recht bij ambi
tieus spel. Strakke regie voorkwam
dat het geheel doorschoot naar het me
lodrama. Dit is een van die stukken
welke zo gemakkelijk door iets te veel
opsmuk in het belachelijke vervallen,
maar onder leiding van Theun Lam-
mertse was daar geen sprake van.
De jubileumdocumentaire van Koos
Postema, het Amerikaanse negervraag-
stuk behandelend, was indringend en
had betekenis. Vooral door de vele
goed genuanceerde gesprekken. Hoe
veel over deze kwestie ook al op het
scherm is vertoond, toch gelukte het
Koos Postema nog eens een ander
aspect naar voren te trekken, name
lijk de hoop op verbetering van ver
draagzaamheid en begrip in volgende
generaties.
Bijzonder aantrekkelijk was op Ne
derland 2 de echt-Hollandse muzikale
show van de NCRV. Kitty Knappert
overtrof zichzelf in aardige regievond
sten en het toepassen van charmante
bewegelijkheid. De vrolijke dorpsbrui-
lofs, leuk van opzet en aankleding,
vormde een lust voor oog en oor. Wij
hebben Kitty Knappert wel eens ver
weten dat zij te veel het element „lied
jes-met-manieren" huldigde: gister
avond zagen wij, dat zij heel wat meei
kan. Een programma dat naar meer
smaakte!
men en waarschijnlijk ook wordt geko
zen door de Zuidamerikaanse lan-
Een hele overwinning voor RCA,
dat ook wel eens iets van de hoge
investeringen terug wil sien, want de
totale som, ten koste gelegd aan de
research, wordt geschat op zo'n 450
miljoen gulden.
Alle producenten van kleurenontvan-
gers in genoemde landen moeten dus
RCA-patenten toepassen en sinds die
tijd kan RCA de hand ophouden om
licentierechten binnen te halen.
Niettemin deed zich sinds 1955 nog
geen opzienbarende uitbreiding van de
kleurentelevisie voor. Ook Amerika
zat er niet op te wachten en het duur
de bijna twaalf jaar eer er schot
kwam in de verkoop van kleurenont-
vangers, zodat men nu na een half
jaar heel vlotte verkoop bijna 5 mil
joen kleurenontvangers telt (op 65 mil
joen zwart-wit-toestellen).
Eerst nu zit de vaart er goed in en
1965 zal het eerste jaar lijn, waarin de
j omzet van kleurenontvangers een be-
!drag van 1,2 miljard dollar zal belo
pen en daarmee die van zwart-wit-ont-
vangers (bij een reeds lang verzadigde
markt) zal overtreffen.
Zouden de Amerikaanse fabrikan-
n, die hun bedrijven met een
drie-poegen-stelsel continu laten draai
en, de buizenfabricage nog kunnen op
voeren, dan zou ook die omzet nog
groter zijn.
Op het ogenblik kan de Amerikaan
indien hij dat wil (bij NBC) een volle
dig kleurenprogramma zien (ook ande
re tv-maatschappijen geven 's avonds
enige uren kleuren).
Natuurlijk heeft de hoge prijs van
n kleurenontvanger zeer lange tijd
invloed gehad op de verkoop en de
populariteit van kleurentelevisie,
maar nu die gedaald zijn tot 400 dol
lar voor een RCA-ontvanger en zelfs
229 dollar voor wie genoegen neemt
met de diensten van het verzendhuis
Sears en Roebuck.
FRANSE ACTIE
De experimenten van Europese fa
brikanten met het Amerikaanse sys
teem dat al jarenlang in gebruik is,
hebben naar men weet in Frankrijk
en Duitsland geleid tot verbeteringen
vap NTSC. Deze landen kwamen resp.
tevoorschijn met het SECAM- en het
PAL-systeem, welke heide over grote
re afstanden geen kleurverschuivingen
opleveren, voor het publiek gemakke
lijk te bedienen zijn en, heel belang
rijk, ook goedkoper werken.
De Fransen hebben dit voorjaar
vlak vóór de vermaarde Weense confe
rentie welke een serieuze maar ver
geefse poging deed om een sys
teem-keuze voor Europa vast te stel
len, een overeenkomst gesloten met de
Sovjetunie inzake het SECAM-sys-
teem en daarmee roet in het eten ge
gooid door NTSC.
Zij hoopten dat, wanneer de Russen
voor Oost-Europa SECAM kozen, ook
Duitsland wel door de knieën zou
gaan opdat men in West-Europa geen
afwijkende methode zou kiezen en zo
zou komen tot een technische verdeeld
heid in twee systemen.
Zij dachten daarbij aan het Frans-
Duits-cultureel verdrag, dat tot nu toe
wel niet zoveel om 't lijf heeft gehad,
maar overlegden dat de Duitsers hier
bij zouden kunnen tonen wat het ver
drag hun waard is.
Er was ook nog een politieke nood
zaak: kiest Oost-Duitsland SECAM,
dan kan de Bondsrepubliek niet goed
anders doen, wil zij de meekijkers uit
het oosten niet verliezen.
Maar Frankrijk heeft op beide pun
ten misgerekend. De Bondsrepubliek
heeft in Wenen de weinig elegante
démarche van Frankrijk niet gehono
reerd en wanneer nu volgend jaar in
Oslo eindelijk definitief de keus moet
worden gemaakt zijn de kansen voor
Frankriik heel klein, temeer omdat nu
zowel de Russen als de Britten met
het Duitse PAL-systeem zijn gaan
perimenteren.
De Duitse firma Telefunken die het
PAL-systeem ontwikkelde, heeft in fei
te weinig research-kosten behoeven te
maken: nog geen tien miljoen gulden.
En dat geld komt er spoedig weer uit,
want er wordt op gerekend dat Tele
funken straks ongeveer een half pro
cent aan licentierechten van de prijs
in elk toestel vraagt.
Dan zou naar schatting binnen twee
jaar de som er uit zijn en kan men
verder op miljoenen zuivere winst re
kenen. Deskundigen rekenen voor Eu
ropa voorzichtig, zij zeggen dat het
mooi is, wanneer er van 1970 af een
miljoen kleurenontvangers per jaar
worden verkocht. Maar dat kan alleen
wanneer de prijzen redelijk betaal
baar worden en zeker niet boven
2000 blijven hangen, al zullen de eer
ste toestellen dat zeker kosten.
In het begin van de uitzendingen zal
het nl. mondjesmaat zijn met de kleu
ren, terwijl de zwart-wit-uitzendingen
zich nog in een periode van uitbrei
ding bevinden. Verscheidene Europese
landen zijn pas begonnen met een al
dan niet volgroeid tweede programma,
of denken er nog over ermee te begin
nen.
Het kleurenperspectief is daarom
niet zo kleurrijk als sommigen menen.
De belangrijkste beslissing welke
straks in Oslo moet worden genomen
is niet die van het systeem, maar van
het tempo waarmee kleurentelevisie
moet worden ingevoerd. Het ware te
wensen, dat vooral op dit punt een
Europees beleid zou kunnen worden
gevoerd.
Dr. P. Gros
MORGEN
Hilversum I. -102 m. KRO: 7.00 Nieuws. 7.1
Het levende Woord. 7.15 Klassieke gramme
foonmuriek. 7.30 Nieuws. 7.32 De ringende
Kerk. 7.55 Overweging. 8.00 Nieuws. 8.10
Djlnn, gevarieerd programma. (8.30 Nieuws.)
12.00 Angelus. 12.03 Lichte muziek (opn.).
12,27 Mededelingen
12.24 Marktberichten.
spaar plezierigmet
JVYLOIVS
met gratis
waardezegels
van 15 en 25 ct.
vraag vooral om de
DUET-spaarkaart
Van Buurcn praat weer over het verkeer.
••.55 Lichte muziek (gr.) 13.15 Carionca.
.■nermagazine. 14.10 Musicerende dllettan-
n; harmonie-orkest. 14.30 Voor de kleuter».
- -.40 Stereo: Amusementsmuziek (gr.). 15.30
Visages de la chanson. Franse chansons.
18.00 Muzikale tombola, gevarieerd muzikaal
programma. 18.50 Lichtbaken, lezing.
Hilversum II. 298 m. VARA: 7.00 Nieuws,
ochtendgymnastiek en socialistisch strijdlied.
7 23 Lichte grammofoonmuziek. 7.30 Van de
voorpagina. 7.35 Lichte grammofoonmuziek.
nmofoonmuziek.
9.40 De kogel
- 1 gewezen gere
formeerden. 9 55 Het begon met de volksver
huizing, lezing. VARA: 10.00 Blauwdruk voor
veertig Jaar, lezing (3). 10.15 Z.O. 135: geva
rieerd programma. (11.00 Nieuws.) 12.27 Me
dedelingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30
Actueel sportnieuws. 13.00 Nieuws. 13.10 VA-
RA-Varia. 13.15 Stereo: Lichte orkestmuziek
zangsolisten. 13.40 Uitlaat, programma
r twintigers. 14.15 Radio Jazzclub. 14.53
r nu en later, lezing. 15.10 Nederlandse
(opn.). 16.00
Nieuws 16.02 Lichte
16.20 Achter
Voor de Jeugd. 17.30 Einde.
België: Nederlands progr. Kan. 2
16.30 Teletaalles. 17.00 Schooltelevisi
Modest Moussorgsky „Boris Godounov'
Opera in een proloog en vier bedrijver
(Herzien en geïnstrumenteerd door Nicolai
Rimsky Korsakov.) Evelyn Lear, sopraan
Ana Alexieva, mezzo-sopraan; Dimitr Ouzou
nov, Kiril Dulguerov, Milen Paounov, Vasil
Benchev, Johi
gdirigentAndré Cluytens.
VANAVOND TE ZIEN
Nederland 1 KRO
i première gaande
7.35 uur gedeelten uit de vandaag in Amsterdam i
Japanse film Olympische Spelen 1964.
8.50 uur optreden van de George Mitchell-minstrels.
9.35 uur Bonanza: Pao wordt belaagd en Little Joe raakt daarbij in
het gevang.
Nederland 2 AVRO
8.01 uur Danny Kaye show.
8.50 uur presenteert Ageeth Scherphuis de rubriek „Kijk met van
alles wat.
9.20 uur kiezen tussen Bonanza en een avontuur van dr. Ben Casey,
de ambitieuze neuroloog.
VANAVOND TE HOREN
Hilversum I NCRV
8.10 uur Prisma, met -verrassingen, is weer terug.
8.50 uurzang onder leiding van Kees Deenik.
9.20 uur showmuziek.
10.40 uur geestelijke rubriek „Wijd als de wereld" en
11.00 uur veel variatie in Studio 2300.
Hilversum II VPRO en VARA
8.35 uur hoorspel Stedevaart van Peter van Gestel.
9.00 uur concert VARA-jubileum 1955: U hoort het Radio Filharmo
nisch orkest o.l.v. Eduard van Beinum en de pianist Jean
Antonietti in werken van Schubert, Mozart (pianoconcert
no. 23) en Rimski Korsakof.
11.00 uur vrolijke platen.
NCRV: 19.00 Nieuws
■■■■PHPHHL Radiokrant. 19.30 Pro
menadeorkest operafragmenten. 20.10 Pris
ma, amusementsprogramma. 20.50 G«wijd<
■uzlek. 21.20 Show-schouw, muzikaal pro-
ramma. 22.20 Wetenschappelijke boekbe«prc-
ing. 22.30 Nieuws. 22 40 Wijd als de wereld
internationale oriëntatie in kerk. zending er
ene. 23.00 Studio. 23.00 internaUonaal
ne. 23-55-24.00 Nieuws.
de Communistische Partij
Klassiek pianospel
t. hoorspel. VARA: Radio FilhL
solist: klassieke en semi-klassieke
TV-Dai
erzlcht. KRO:
20.50 Black
and White Minstrel Show. 21.30 Bonanza:
im. 22.20 Missie In Afrika, filmrepor-
30 Conciliejournaal. NTS: 23.00-23.05
Journaal.
Nederland II: NTS: 20.00 Nieuws in het
kort. AVRO: 20.01 De Danny Kaye show.
20.50 Kijk... AVRO'» TV-kronlek. NTS:
21.20 Dr Ben Casey. 22.10-22.15 Journaal.
België: Nederlands progr. Kan. 2 en 10.
■8.00 Zandmannetje. 19.05 Teletaalles:
Eftgels 19.20 Tienerklanken. 19.55 De Weer-
00 TV-nws. 20.25 Aanvang dames
nl Een programma met en rondom
Corry Brokken. 21.10 Portret, gewijd aan de
Vlaamse auteur Raymond Brulez. 21.55 Step-
<le i
r lar.d-
12.30 Nieuws. 12.4
mofoonmuzlek.
pole-orkest en zangsoliste: amusementsmu-
pole-oiKest en zangsoliste:
ziek. 17.30 Radioweekjoumaal.
Hilversum IH. (FM-kanalen). NRU/AVRO:
-.00 Nieuws. 9.02 Orkestenparade. 10.00
Nieuws 10.02 Lichte grammofoonmuzle"
tieners. NRU/NCRV: 11.00 Nieuws. 11.02
orkestmuziek (gr.). 11.30 Muziek
r'enerama. Platenshow voor de Neder
landse tieners. 13.00 Nieuws. 13.02 Gevarieerd
muziekprogramma (gr.). 14.00 Nieuws. 14.02
Koorzang en orkest: Nederlandse volksllece-
ren-potpourri. 14.30 Toonkunst voor allen:
programma van werken van de grote mees
ters in de muziek (gr.). 15.00 Nieuws. 15.02
Fragmenten uit operette en musical (gr.).
Interland-hockey
fVan onze radio- en tv-redactie)
BUSSUM De NTS zal op zater
dag 23 oktober a.s. tussen 2.40 en 3.55
op Ned. 1 een rechtstreekse Euro
visiereportage overnemen van de inter
land hockeywedstrijd Engeland—Ne
derland, te spelen in het Britse
Chelmsford. Verslaggever is de heer J.
O. Kramer.
In het middaguur is de Lange Vijver
berg een uitverkoren recreatieplaats
voor de Hagenaars. De boter-
ham-uit-het-papiertje wordt tot picnic
op het gras gepromoveerd als de zon
maar even wil schijnen. Of er wordt
geslapen, of men leest het laatste
spannende hoofdstuk van een detecti
ve. De hengelaars presteren het zelfs
even een lijntje uit te leggen in het
wat drabbige water, waar een legen
darische snoek moet leven. Het is een
braaf, gelukkig leven dat rond de Hof
vijver geleefd wordt. Twee mannen
kijken daar op neer. De gruwelijkste
uren van hun leven en hun dood
hebben ze hier doorgebracht.
Op de Plaats Johan de Witt met
een gebiedende vinger wijzend naar
iets wat wij niet zien. Diezelfde vin
ger heeft daar over de keien geróld,
toen een woedende menigte hem in
mootjes hakte.
Johan van Oldenbarnevelt zit mid-
toont, zou daar van kunnen meespre
ken.
Hele commissies dokteren jarenlang
om een plaatsje te vinden als er weer
eens een vergane of verguisde groot
heid ontdekt is, die geëerd moet wor-
Een vorig geslacht deed dat anders.
Dat stopte het beeld in een plantsoen
Vreselijkste
monument
5s°£
kleinkinderen schone verhalen voor.
Zelf heb ik een vreselijke hekel
aan deze beelden, maar Den Haag is
er nog trots op ook. De gruwelen zijn
vergeten en de herrie om de plaatsing
ook.
Trouwens herrie hoort er bij. Ellne
Vere, die nu zo elegant aan de Groot
Hertoginnelaan haar parasolletje
en vader tijd plus de natuur zorgden
dan wel, dat er na verloop van tijd
niet veel meer van te zien was. Een
week geleden nog ontdekte ik een
onbekend standbeeld op het Prins
Hendrikplein. Gewoon, omdat ik zin
had in een zoute haring.
De permanente visstand op dit
plein, dat niets is als een cirkelweg
met een plakje groen in het midden,
doorsneden wordt door twee
m, geeft er als het toeval
meehelpen en de bladeren
.■allen, uitzicht op. Het monumentje
eert Hendrik Goeman Borgesius. Veel
van zijn grote deugden staan ingebei-
teld en dat ls maar goed ook. want
wie ter wereld weet nog iets van
grintweger
Goeman Borgesius af? Zonder specta
culair einde komt je moeilijk met
meer dan één regel in een geschiede
nisboekje.
Het gekke is dat op het Frederik
Hendrikplein (vraag niet hoeveel
mensen die pleinen verwisselen en
uren dwalen) ook een verscholen mo
nument staat en wel voor de voor
drachtkunstenaar Albert Vogel. Seni
or dan, want junior is nóg niet aan
een standbeeld toe
Een piepklein borstbeeldje eert Con-
stantijn Huygens maar niet op het
Huygensplein. Hij staat aan de Sche-
veningseweg op de hoek van de Ary
van der Spuylaan.
Het liefste beeldje van Den Haag is
de Rooms koning, die zo onnozel bo
ven zijn fontein op het Binnenhof
staat. Het vreselijkste monument van
Den Haag is geen beeld, maar een
gebouw: de Gevangenpoort. Overi
gens het enige monument dat de
niet-Hagenaar kent en waar drom
men kinderen elk schoolreisjesseizoen
naar toe gevoerd worden.
Dan maar liever verpozen bij de
vermoorden zonder denken aan de ge
schiedenis. Maar de Gevangenpoort
brengt wel veel centjes op!
Berend, „eiï
wel wat Koo
„Wat dan?
rig.
ik Kootje nu eens een
'zunnen doen. Barend?"
i hij bij de twee mannen
stond. „Kootje heeft er
<ijgedragen, dat ik mijn
heb."
i gezegd, Josie", lachte
g waar ook. Nu, ik weet
geweldig zou vinden."
vroeg Josje nieuwsgie-
„Een tekening van jouw vader", lachte
Berend. „Dat heb ik hem meer dan eens
horen zeggen. „Hè, ik wou dat ik een
echte Joppers had!", nietwaar Ba-
„Zo is het", knikte Barend. „Maar weet
je wat Kootje helemaal reusachtig vin-
zou? Als meneer Joppers hem eens
willen uittekenen. Een portret, zoge
zegd." „O, dat doet mijn vader best!"
riep Josje uit. „Ik ga het hem. meteen
nog vragen. Maar hij doet het vast,
En Josje had gelijk: zijn vader was
onmiddellijk bereid een portret van
Kootje te tekenen, als de jongen daar
zoveel prijs op stelde. Josje sprong eerst
van blijdschap een gat in de lucht en
daarna haastig op zijn fiets, om het Koot
je zelf te gaan vertellen. Hij maakte
meteen een afspraak. Dinsdag had Koot
je een vrije middag en dan zou hij bij
meneer Joppers op het atelier komen.
En het werd een reuze gezellig middag
je. Moeder schonk koffie c
limonade en voor vader Jc..
je een glaasje bier en Kootje vertelde
honderd uit over zijn jeugd en wat hij
allemaal van plan was en onderwijl te
kende mebeer Joppers een prachtig por
tret van hem.
„Het lijkt precies, zie je dat!", lfrchte
Kootje, toen de tekening klaar was. „Ik
wist niet dat ik zo knap was, Jos! Ik zal
het mijn moeder ook eens vlug laten
zien. Hartelijk bedankt, meneer Joppers.
Als u nog eens inlichtingen wenst over
een fietsendief, dan komt u maar bij mij
langs. Wij staan altijd tot uw dienst.
Tjonge, wat een mooie tekening. Als ik
ernaar kijken wil, mag ik eerst mijn
zondagse pak wel aantrekken!"
15
„Ik zeil liever op uw kompas, oom Chris," zei
Joep, vol eerbied, bewondering en hartelijkheid.
Tpen Christina binnenkwam met een kop war
me koffie en een paar oude sloffen van oom Chris,
die ze Joep dwong aan te trekken in plaats van
zijn natte schoenen, nam hij zijn aktentas en ging
met zijn papieren aan tafel zitten. Daar zat hij
nog, toen oom Chris en tante Christina al lang
naar bed waren gegaan. Hij hield boeken bij over
mensen, die geen naam hadden en toch gevoed,
gekleed en beschermd moesten worden. Misschien
nog wel het meest tegen zich zelf.
Toen oom Chris op een warme augustusmorgen
bij het hoofdkwartier kwam, vond hij de villa
verlaten. Dat wil zeggen, er stonden bedden en er
was een hoop rommel in de zitkamer, maar van de
Huismannen geen spoor. Hij ging zijn licht opste
ken in het achterhuis bij de boer, maar die wist
niet veel meer te vertellen dan dat het de avond
tevoren weer erg rumoerig geweest was en dat hij
deze morgen de Huismannen, beladen met koffers
en tassen, naar de trein had moeten rijden. Mijn
heer Bonsma scheen er wel meer van te weten,
want die was komen zeggen, dat hij de meisjes
sturen zou om voor de onderduikers te koken.
Oom Chris haalde z'n schouders op en ging
vervolgens op weg naar de hut in het bos om het
ware van de zaak te horen. Onder de beuken was
het tamelijk koel, maar er dreef een zwoele geur
aan van de bloeiende heide en de warme denne-
bossen verderop. Zij bezorgheid ging uit naar die
in de barakken, waar Christina naar toe was om
van allerlei te brengen, waaraan dringend behoef
te was. Hij had haar vergeten te zeggen de men
sen op het hart te drukken, voorzichtig te zijn met
vuur. Een vonkje kon nu een onherstelbare ramp
ten gevolge hebben. Hij sloeg een smal paadje in,
bijna geheel verborgen onder de neerhangende
vlerken der douglassparren, en dan weer een smal
ler laantje rechts. Hij moest werkelijk nog even
zoeken voor hij de den vond, die de ingang afsloot
naar de hut, en het stemde hem tevreden, dat er,
toen hij een ogenblik met het hoofd gebogen stond
te luisteren, geen enkel geluid tot hem doordrong.
Hij zette de den weer op zijn plaats en volgde
half gebukt het smalle kronkelpaadje naar het
hart van het bosje. Als bij verrassing stond hij, na
een bijna doelloos scherpe boQbt, op het open
plekje voor de hut, die alleen het met hei en
plaggen bedekte dak even boven de grond verhief,
alsof een paddestoel moeite had gehad de vracht,
op zijn hoed, omhoog te heffen. Vierkante ramen
onder de aardoppervlakte lieten het licht binnen
vallen als in een kelder, een trapje van dennestam-
metjes leidde naar de ingang. Langs de wanden,
eveneens van dennestammen, waren drie hoog de
bedden getimmerd, waarop de jongens lagen te
lezen. Aan die tafel in het midden prutsten er een
paar aan een radio, die ze op accu's lieten spe
len.
Joep was er niet. Dat speet oom Chris. Met hem
kon hij rustig en verstandig praten. Hij merkte
wel, dat zijn komst wat verlegenheid teweeg
bracht en een spontane begroeting, zoals gewoon
lijk, bleef uit. Wel verhieven de luilakken zich
van hun bedden, maar ze bleven zitten en lieten
lusteloos de benen bungelen. Hij nam een houten
bankje en ging erop zitten, leunde zijn ellebogen
op tafel en keek belangstellend toe wat de jon
gens met de radio deden. Intussen ontging hem
niets, noch de landerigheid, noch de opstandig
heid, die eronder schuilging. Het waren wel vogels
van diverse pluimage, deze door de omstandighe
den tezaam gesmeten jongens, doodgewone werk
lui naast studenten, kantoorjongens naast jon
gens nauwelijks de schoolbanken ontwassen. Het
primitieve leven, dat ze gedwongen waren te le
ven, had elk standsverschil uitgewist. De student
zag er niet netter gekleed uit dan de werkman en
ze hadden allemaal onverzorgde handen met zwar
te nagels door het timmeren en hakken en het
kruipen over de grond. Bij een der studenten stak
een knie door een rafelige broek, de kantoorbe
diende leek een werkman in zijn overall en de
werkman een heer; hij droeg een heel mooie
pullover, die hij met de studenten tegen radio-on-
onderdelen geruild had. i
W ordl vervo Igd)
