Nieuwe leidse Comrant
Regering beraadt zich
Rechter las officier de les
Moties CHU en WD vannacht verworpen
HULP VAN
DE KAMER
GEVRAAGD
Nog meer macht voor
leger in Indonesië
Leraren onderwijzen
in nazistische geest
Gezin dakloos
door spelen
met lucifers
Gaarne en van harte
akkoord met huwelijk
Commentaren
weerbericht
matras
Geen
been in
Yrijdap 15 oktolior 1963, 46«le jaargang
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredecteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvaitigh ie ghebteven
mijn hert in leghenspoeti"
I p.w/'/ 0,83, p.m. ƒ.3,55, p.kw. 10,70
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 tiur
B.B.-oefening ook op
zondag vanwege
vrijwilligers
DEN HAAG. De BB-oefening die
dit weekeinde in Nederland wordt ge
houden moet ten dele ook op zondag
gehouden worden omdat men in en
kele landen die aan de oefening deel
nemen is aangewezen op vrijwilligers.
Daardoor was het weekeinde het enige
geschikte tijdstip voor een dergelijke
Mfening.
Dit deelt minister Smallenbroek (bin-
anlandse zaken) mee naar aanleiding
ran vragen van het Tweede-Kamerlid
Walburg (AR). Deze had als bezwaar,
dat de oefening voor een gedeelte op
zondag gehouden werd.
De minister deelde in zijn antwoord
verder mee. dat het zeer belangrijk is,
dat Nederland aan deze oefening deel
neemt: het betreft een internationale
beproeving van het fall-out waarschu
wingssysteem.
Overigens is er rekening gehouden met
bezwaren tegen een oefening op zondag.
Op verzoek kan men ingedeeld worden
bij een zaterdagploeg. Nederland heeft
getracht zoveel mogelijk in deze kwestie
tegemoet te treden door het tijdstip van
beëindiging te stellen op zondagmorgen
acht uur.
DEN HAAG Het hoofdbestuur van
het Verbond voor veilig verkeer deelt
mee. dat jhr. mr. J van Doorn op
grond van een groeiend verschil van
inzicht ten aanzien van het hoofdbe-
stuursbeleid gemeend heeft als secreta
ris van het verbond tussentijds te moe
ten aftreden.
-WEEKEND-
TAPIJT
;r fraaie kwaliteit vasttapijt ii
schitterende kleuren.
i cm breed 172»'
Interieurverzorging
BULTHUIS
Botermarkt 23
Soeharto naast Nasoetion
SINGAPORE Het opzienbaren
de bericht van Nasoetions vervanging
als chef-staf van alle Indonesische
strijdkrachten door generaal Soe
harto. werd snel tegengesproken.
Het blijkt dat Soekarno Soeharto
heeft benoemd tot chef-staf van het
leger als opvolger van de vermoorde
generaal Jani. Soeharto was de man.
die de staatsgreep deed mislukken en
werd enkele jaren geleden bekend
bij Indonesiës pogingen om Nieuw-
Guinea te veroveren.
Men ziet zijn benoeming als een sla;
voor de communisten. Soeharto is naas
zijn vriend Nasoetion en de bevelhebber
van de Siliwangi-divisie, generaal Adjie,
een van de drie sterke mannen van In
donesië. Hij heeft zijn opleiding geno
ten aan de Nederlandse militaire
demie te Bandoeng en heeft een be
langrijk aandeel gehad in het neerslaan
van de Dar-oel-Islam.
Soekarno deelde mede dat generaal
Pranoto Reksosamoedri, die hij kort
de mislukking van de staatsgreep tot
Jani's opvolger had benoemd, generlei
bevoegdheid meer bezit. (Deze benoe
ming was nog niet bekend geworden.
Pranoto wordt een bekende revolutio
naire figuur genoemd en zou voo
communistische partij volkomen
vaardbaar zijn geweest). Soekarno zeide
dat hij sinds de staatsgreep, het Leger
goed in de hand gehad heeft.
vMidden-Java
Terwijl enerzijds gemeld wordt dat
Aidit in Midden-Java dc opstandelin
gen aanvoert, meldt een ander bericht,
dat hij nog steeds een schuilplaats heeft
in de ambassade van communistisch
Het verluidt dat er in Midden-Java
nog steeds gevechten zijn. Ook wordt
verteld dat vice-maarschalk Dani de op
standelingen aanvoert. Het leger houdt
In Sleeswijk-Holstein
KIEL De regering van Sleeswük-1 het besluit, de straten en een school, die
Holstcin heeft een onderwijzer geschorst, zij naar een plaatselijke dichter (nazi
die zijn leerlingen verteloc, dat de bin- anti-semiet) hadden genoemd,
ncnrukkende Amerikaanse troepen de namen te geven,
gaskamers in de concentratiekampen
hadden gebouwd om de nazi's te kunnen
beschuldigen. Twee andere onderwijzers
zouden dezelfde opmerkingen hebben
gemaakt. De minister van cultuur van de
deelstaat heeft een onderzoek gelast.
De school van de drie onderwijzers
staat in een streek, waar het neo-nazis-
me wortel heeft geschoten .Een van de
onderwijzers heeft bij een demonstratie
van de fabricage van zeep gezegd, dat de
lijken van de in concentratiekampen ge
dode joden niet geschikt waren voor de
vervaardiging van zeep, omdat zij niet
dik genoeg waren.
Een andere onderw) zei had op een
dag zijn leerlingen voorgesteld: „Vandaag
gaan wij Auschwitz spelen. Laten we
eens zien wiens naam met een kruis ge
merkt is."
Begin dit jaar hadden bewoners van
het betrokken gebied geprotesteerd tegen
Bandoeng paraat
Soekarno en de pers
Volgens eerste vice-premier Soeban-
drio had Soekarno verklaard dat alle
kranten die het beginsel van Nasakom
(samengaan van nationalisten. gods-
dienstigen en communisten) steunen.
i!-."
en verschijnen, onverschillig of zij
de staatsgreep hebben gesteund of niet.
Voor de staatsgreep waren de commu
nistische bladen vrijwel oppermachtig
zij maakten het hun tegenstanders
onmogelijk door hen te beschuldigen
schending van Soekarno's ideaal
Nasakom. Ook dwongen zij Soekar-
nin of meer tot een verbod van de
Partai Moerba, van het Soekarnisme,
Tot zijn groot leedwezen ziet Soekar-
3 de verschijning van het nieuwe blad
pi van brigade-generaal Achmad Soe-
kendro, minister-adviseur van het ka.
binetspresidium en oud-hoofd van dc
legerinlichtingendienst, dat fel anti-conv
munistisch is en Soekarno's woede heeft
gewekt.
Het officiële persbureau Antara is
geopend na negen dagen gesloten
zijn geweest Militair toezichthouder
overste Noer Nasoetion (niet familie,
generaal Nasoetion). Deze vertelde
het personeel, dat allen die de
staatsgreep hadden gesteund, ontslagen
zouden worden. Van de 35 journalisten
er 20 leden van de communistische
partij en 10 sympathisanten. De rode
journalisten houden zich op de achter-
grond cn publiceren heel wat minder
ieuws van het persbureau Hsinhua
nieuw China) van rood China, dat
roeger driekwart van het buitenlands
lieuws aan Antara leverde.
(Voor vervolg zie pag. 5)
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het marathondebat
in dc Tweede Kamer resulteerde van
nacht in de verwerping van twee
moties en in de toezegging van de
ministers Cals en Vondeling, dat de
regering haar uitgaven- en dekkings
program nog eens onder de loep zal
nemen. Het kabinèt zal zich althans
ernstig beraden over een eventuele
vervanging van de omzetbelasting op
textiel en schoeisel door andere dek
kingsmaatregelen en het zal ,met
even grote ernst onderzoeken of de
hoogte van het uitgavenniveau door
besnoeiing of temporisering nog wat
kan worden gedrukt. Op de uitslag
dit beraad waarvan de Ka-
zo snel mogelijk op de hoogte zal
worden gebracht wilden de minis
ters niet vooruitlopen.
Nadrukkelijk verzochten zij de
volksvertegenwoordiging om de re
gering te helpen bij het zoeken naar
een oplossing. Het kabinet is daar
om bijzonder nieuwsgierig naar de
schriftelijke verslagen van de Kamer
over de (huidige) voorstellen tot in
directe belastingverhoging. „Wij ho
pen in de komende weken in gemeen
overleg met de Staten-Generaal een
oplossing te vinden, die de Kamer in
staat zal stellen ons program ten vol
le te steunen",, zei premier Cals.
De regeringspartijen namen met de
ministeriële toezegging genoegen. Zjj
wachten de uitslag van het regerings-
beraad af en zullen in het licht daarvan
hun houding nader bepalen. VVD en
CHU echter probeerden de Kamer nü
al een uitspraak te ontlokken. De frac
tieleiders van de oppositie, de heren
Geertsema (lib.) en Beernink (c.h.).
kwamen elk met een eigen motie, waarin
de regering werd uitgenodigd haar
plannen te herzien.
De motie-Geertsema bepleitte herstel
van de (tijdelijk door het kabinet ver
laten) „structurele norm", volgens wel
de rijksuigaven niet sneller mogen stij
gen dan de groei van het nationale in
komen. De uitgavenstijging op jaarbasis
zou volgens de liberalen binnen deze
norm moeten worden teruggebracht.
..Hetgeen dit kabinet niet voor zijn ver
antwoording kan nemen", naar premier
Cals verklaard,e. Zelfs mr. Beernink
vond de motie ..wel wat erg strak ge
formuleerd". Ze werd tenslotte met 106
tegen 20 stemmen verworpen (alleen de
VVD. SGP, Boerenpartij en de GPV-cr
Jongeling vóór).
(Voor vervolg zie pag. 5)
Oma en kleinkind
oversteken
De oud-president van de Verenig
de Staten, generaal Divight Eisen
hower. heeft gisteren zijn 75ste
verjaardag gevierd. Een van de
presenten die hij zeer op prijs
stelde, was een teermandje, de for
mele parade-kepi van de West
Point academie, waar de generaal
de beginselen van de strategie
leerde. Ike was gaarne bereid
even met zijn nieuwe hoofddeksel
te poseren.
AMSTERDAM Doordat twee kin
deren met lucifers speelden, waardoor
brand ontstond, is de familie Butze-
laar in Amsterdam dakloos geworden.
De twee kinderen, drie en vijf jaar
oud, waren in de woonkamer terwijl
hun moeder in de keuken bezig was.
Toen zij ontdekte dat er brand was ont
staan, was het al te laat voor de
brandweer om het woongedeelte van
het pand aan de Brouwersgracht te
redden. De familie (ouders en vijf kin
deren in leeftijd van een tot negen
jaar) moest door de rampendienst van
de gemeente elders worden onderge
bracht.
België verwacht
grote toeneming
O o
botersmokkel
VAALS De Belgische douane, in
het bijzonder de in auto's patrouilleren
de ambtenaren, zal versterking krijgen.
Deze uitbreiding vindt haar reden in de
verlaging van de prijs van Nederland-
koelhuisboter op 1 november. De
douane verwacht hierdoor een enorme
toename van de botersmokkel. De laat
ste weken zijn weer verscheidene boter-
smokkelaars gearresteerd. Behalve Ne
derlandse boter blijken ook Nederland
se sigaren, varkens en ponypaardjes de
belangstelling van de smokkelaars te
hebben, aldus een functionaris van de
Belgische douane.
Uitgebroken veulen
doodt landbouwer
WEERT De 61-jarige landbouwer
J. J. H. Rutten uit Weert is gister
middag door een vier maanden oud
veulen zo ernstig gewond, dat hij enige
uren later in het ziekenhuis overleed.
Hij was op de Wijfelter Broekdijk in
Weert op de fiets in botsing gekomen
met het veulen, dat uit de wei was
gebroken De man kwam onder zijn
fiets terecht en werd door het geschrok
ken dier getrapt.
Vele kamerleden beloven:
gedood
KRABBENDIJKE Op het kruis
punt rijksweg 58/'Zuidweg in Krabben-
dijke zijn gistermiddag mevrouw J.
Bergs-Taveniers uit deze plaats en
haar kleindochtertje Catharina (1 jr.)
om het leven gekomen, toen zij bij het
oversteken door een vrachtauto werden
aangereden. Zij waren op slag dood
VERLOVINGSRINGEN
Maar wel bewust
van bezwaren
DEN HAAG Bij het afdelings-
onderzoek in de Tweede Kamer naar
aanleiding van de beide wetsontwer
pen tot naturalisatie van Claus von
Amsberg en de toestemming voor het
huw.elijk van de kroonprinses is ge
bleken, dat zeer vele leden „gaarne
en van harte, zullen medewerken tot
het geven van de gevraagde toestem
ming. Velen van hen voegden hier
echter aan toe, dat zij zich van de
bezwaren, die in bepaalde kringen
van ons land leven, bewust zijn, al
dus het voorlopig verslag.
Vele andere leden zeiden het te be
treuren, dat de keuze van de huwelijks
partner van een der Prinsessen wederom
aanleiding is geworden tot een contro
verse in ons volk. Zij achten het in een
constitutionele monarchie van het aller
grootste belang, dat er rust heerst rondom
het koningschap en dat alles vermeden
wordt wat dit instituut tot onderwerp
van strijd in ons volk kan maken.
Voldongen feit
Zij betreuren het dan ook dat door
samenloop van omstandigheden regering
en volksvertegenwoordiging min of
voor een voldongen feit werden gesteld
en dat het in een eerder stadium ont
broken heeft aan een rustig en vertrouw,
vol beraad. De grote meerderheid
deze leden zal zijn steun aan het wets
ontwerp geven, omdat er mede gezien de
persoon van de heer yon Amsbc j en de
inlichtingen die zij over hem hebben
verkregen huns inziens onvoldoende
redenen zijn de gevraagde toestemming
te weigeren.
Enkele andere leden spreken er hun
voldoening over uit, dat prinses Beatrix
BREDA Met hand en
tand (en voet) had de 35-
jarige woonwagenbewoner
S. uit Amsterdam, een grote
en stevige man, zich verzet
tegen de verplaatsing van
zijn woonwagen in de ge
meente Putte naar een woon
wagenkamp. Tien man van dc
rijkspolitie met politiehon
den en onder leiding van de
districtscommandant uit Bre
da was S- naar het politiebu
reau in Wouw gedirigeerd.
Om te voorkomen, dat hij
door woonwagenbewoners
zou worden bevrijd, werd
een 25 man sterke mobiele
colonne van de rijkspolitie
met bewaking van het poli
tiebureau belast.
De officier van justitie,
mr. K. Thijsscn. vond deze
zaak een ernstige aantasting
van het gezag en zag daarom
aanleiding S. snel voor de
politierechter te brengen.
Maar toen de politierechter,
mr. E. Thijssen, de film van
het gebeuren had gezien,
kwam voor de officier van
justitie een anti-climax. De
politierechter vond het na
melijk helemaal geen zaak
om snel te berechten. En hij
gaf de officier college over
wat de minister met snel
recht heeft bedoeld. De
schuldvraag moet dan een
voudig en duidelijk zijn en
een meningsverschil over de
schuldvraag moet redelijker
wijs uitgesloten worden ge
acht. En dit was hier niet het
geval, omdat zowel de offi-
De zaak werd voor de of
ficier nog pijnlijker, toen hij
om gevangenhouding van S.
vroeg. „Waarom?", vroeg de
politierechter. Aantasting
van het gezag alleen is niet
voldoende. Als er al gronden
waren, dan had u de inbe
waringstelling via de rech-
ter-commissaris moeten vra
gen". Het openbaar ministe
rie liet daarop de verdachte
in vrijheid
an de politie-
duidel ijk op
een berechting
ontstane
onmiddellijk
gaan.
Het beleid v
rechter dat er
was gericht tot
te komen, los v
opwinding en emoties,
zaakte beroering in de kringen
van justitie en politie.
De woonwagenbewoners, die
de berechting bijwoonden, be
grepen van de hele gang van
zaken weinig. Ze waren ken
nelijk en duidelijk verheugd
over de vrijlating van S.-.„
verklaard heeft dat zij, gesteld voc
keuze, haar roeping tot het koningschap
gevolgd zou zijn. Zij zijn bereid aa
gevraagde toestemming mee te werken
en wensen het jonge paar evenals de
eerder genoemde leden Gods zegen toe.
Enige leden bepleiten een uitstel van
de gevraagde beslissing tot na de verkie
zingen van 1966 die niet door een „ko
ningskwestie" zouden mogen worden
trocbeld.
Bezwaren
Enige andere leden spreken hun
stige bezwaren uit tegen de gevolgen
de te verlenen toestemming i.c. het feit
dat de heer von Amsberg minstens heeft
behoord tot die grote massa van doorsnee
Duitsers, die gehoorzaam meededen zo
lang dit van hen werd verwacht, waar
door zij in sterke mate bijdroegen tot het
overeindhouden van een misdadig poli
tiek systeem.
Zij vragen of de regering het in over-
eenstemming acht met de symbolische
functie van het koningschap, dat prinses
Beatrix nu zij deze keuze heeft gedaan,
eens koningin zal worden. Zij vragen
voorts of de regering het „psychologisch
mogelijk" acht dat de heer von Amsberg
in de toekomst op de vierde mei als
prinsgemaal, dan wel toekomstig prins
gemaal „by de Nederlanders staat".
INGESLIKT
De globale instemming van de meer
derheid der Kamer met het regerings
beleid verrast niet. Daaraan heeft
het voorstel van de liberalen moe
dig op zichzelf, maar naar inhoud
niet sterk niet kunnen verande-
Wat de regering heeft ingeslikt is de
belastingverhoging op schoenrepa
raties. Ook dat verbaast niet. Ver
bazen kon alleen, dat die verhoging
aanvankelijk in de begroting was op
genomen.
De instemming zelf met het beleid
leek niet helemaal te kloppen met
de waarschuwingen voor inflatie.
Maar de laatste beduchtheid zal er
wel toe leiden, dat de thans gederf
de opbrengst van de hogere belas
ting op schoenreparaties en wellicht
op schoenen en textiel, temeer
gezocht gaat worden in bezuinigin
gen elders. Waar? Dat is nog een
open vraag en het zal nog veel over
leg vereisen.
Want vermeerdering van uitgaven is
gemakkelijker dan inperking.
INDONESIË
Thans dan heeft president Soekarno
enkele veranderingen aangebracht in
de personele sfeer. Zij bevestigen
dat Soekarno mag het willen of
niet de macht nu bij het leger be-
Niet dat Nasoetion zelf minister van
defensie is geworden. De ambities
van deze man lijken niet te liggen
in het politieke vlak. Hij bepaalt zich
tot het redden van de situatie, nadat
deze door communisten in gevaar is
gebracht.
Reeds een vorig maal was het niet
onmogelijk geweest, dat hij de poli
tieke macht aan zich had getrokken,
maar toen ook onthield hij zich. Dit
maal is het niet anders.
Wie benoemd werd is Soeharto, wiens
anti-communistische gezindheid ove
rigens niet minder vaststaat. Zodat
ook op deze wijze het bewijs is ge
leverd. dat dc communisten in de
moeilijke hoek zitten.
Soekarno zelf heeft, hoezeer mogelijk
niet van harte, kleur bekend: voor
ditmaal niet de rode.
OMBUD
In Engeland, wel genoemd de baker
mat van de democratie en met de
roemruchte geschiedenis van zijn
parlement, komt het nu tot de in
stelling van de ombudsman. De aan
wijzing van een man tot wie men
zich. buiten alle officiële instellin
gen om, met klachten kan wenden.
Ook bij ons is het nut van deze fi
guur in discussie geweest. Over het
geheel gezien werd het nut alsnog
niet ingezien. Misschien dat het En
gelse voorbeeld het gesprek opnieuw
oprakelt.
Zeker is, dat ook bij ons het politie
ke en maatschappelijke leven juist
ook door de veelheid aan instellin
gen, een doolhof lijkt en dat lang
niet ieder het gevoel heeft, aan zijn
recht te komen. Temeer ook daar de
bevoegdheden van de instellingen
onvermiidelijk formeel zijn afge
grensd. De behoefte aan een man die
dit alles vermag te doorbreken kan
juist dan wordt gevoeld.
Een man? In Engeland is maar te
gelijk gevraagd, of het niet beter een
vrouw kan zijn. Die is vaak minder
onder de indruk van schijnvertoon
Wisselend bewolkt
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselende bewolking met enkele ver
spreid voorkomende buien voornamelijk
in de kustprovincies. Matige aan de kust
af en toe vrjj krachtige wind tussen west
en noordwest. Weinig verandering in
temperatuur. (Opgemaakt om 11.15 uur.)
sj> UW
JN de Amsterdamse
Artis zag een
fotograaf dezer dagen
plotseling de vreem
de situatie van een
giraffe met twee
lange nekken. Hij
drukte af en het re
sultaat was de foto
hiernaast. Aanvan
kelijk ziet men er
geen voldoende
been in. maar na
enkele ogenblikken
wordt de situatie
toch overduidelijk:
de twee giraffen
staan precies achter
elkaar.
Na dit fotografische
grapje worden we
weer even ernstig.
U ziet er toch geen
been in om voor ons
af en toe zo'n bolbon
van pagina 2 in te
vullen? Dat moet toch echt niet zo moeilijk zijn,
unieke giraffensituatie, die maar heel even in
