Coopvaert
Streven naar belangrijker
rol van Veiligheidsraad
nieuws
Toenadering Bonn-
Moskou lang
zaam
Breznjef
breidde zijn
macht uit
Nieuwe Noorse
regering
Tien Nederlanders
naar Kasjmir
Gevechten
opgelaaid
Bonn wel voor
plan-Spaak,
Hallstein niet
tkmë&taftiMta
Willy Brandt is weer
een illusie armer
Slechte oogst
in Sowjetunie
Vertrouwen ontbreekt
onder de Arabieren
7*i eea daafce h#
STOP NTUGER IN .Giomiko. EEG stelt besluit
reactie op het
I voorstel V.S.
over
sinaasappelprijs uit
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1965
DOUWE EGBERTS
Machtsstrijd
Zachte geurige pijptabak
MOSKOU De Russische re
gering heeft voorzichtig gereageerd
op de pogingen van Bonn om bete
re betrekkingen met Rusland aan
te knopen. De Westduitse staats
secretaris van buitenlandse zaken,
Karl Carstens, die in Moskou is,
heeft reeds meegedeeld, dat zijn
overleg met de Russische hoofdstad
nuttig is geweest. Hij zou premier
Kosygin namens bondskanselier
Erhard voor een bezoek aan Bonn
hebben uitgenodigd.
Carstens had geen instructie om
in Moskou te onderhandelen. Hij zou
de stemming moeten peilen. Gezien
de tegenwoordige verhouding tussen
beide landen waren zijn peilingen be
vredigend geweest.
Carstens- geloofde, dat de Russen
zelf langzaam het gelegde contact
wilden „uitbouwen".
(Van een correspondent)
MOSKOU Breznjew heeft een
zwakke plek in zijn positie kunnen
herstellen door zij het wat ver
laat een van de belangrijkste
functies op zich te nemen, die de Sow-
jet machtsstructuur kent en die sinds
de val van Nikita Chroesjtsjef vakant
gebleven was. Deze hoge post werd
gecreëerd in 1956 door Chroesjtsjef
zelf. Hij richtte toen het partijbureau
van de Russische Republiek op om zijn
greep op de partijmachine te verster
ken en nam zelf de functie van voor
zitter op zich. Zo kon hij meer recht
streekse controle uitoefenen op de
partij-administratie van de grootste
en belangrijkste republiek in de
U.S.S.R.
Bij de machtsstrijd tussen de Sow-
jet-leiders is het kunnen vertrouwen
op en het naar zijn hand kunnen zet
ten van gevestigde machtscentra al
tijd een belangrijk punt in het voor
deel van sommige Sowjet-leiders ge
weest. Het gaf hun een voorsprong op
de concurrentie. Waarschijnlijk van-
wege het gebruik, dat Chroesjtsjef
van deze post in de «trjjdomde macht a,ldfrt EEC.|a„den
Zowel de Bondsrepubliek als de
Sow jetunie zouden voelen voor een
versterking van de culturele en han
delsbanden. Maar vergeten mag niet
worden, dat het grote struikelblok op
weg naar betere betrekkingen, de
kwestie-Berlijn, nog niet uit de weg
is geruimd. Rusland blijft weigeren
West-Berlijn op te nemen in eventu
eel te vernieuwen of te sluiten ak
koorden.
De Indonesische communisten
verstevigen hun machtspositie nog
steeds.
Enkele dagen geleden zwichtte
president Soekarno voor hun eis, de
anti-communistische IMoerba-partij
te verbieden.
Gisteren drongen zij aan op de
vorming van een regering volgens
het zgn. Nasakom-principe.
Deze zou gebaseerd zijn op sa
menwerking tussen nationalistische,
godsdienstige en communistische
bewegingen.
Krijgen zij hun zin, dan zal hun
rechtstreekse invloed op het beleid
van Soekarno belangrijk groter
worden.
Een van de stokpaardjes van de
communistische partij in Indonesië
is de vorming van een volksmilitie.
Soekarno reageerde totdusver met
de vage toezegging, indien nodig
arbeiders en boeren te zullen bewa
penen.
Het doel van de communisten is
duidelijk: de volksmilitie is gericht
tegen de onder anti-communistische
leiding staande strijdkrachten.
Als de invloed van het militaire
apparaat is uitgeschakeld, staat
niets meer een communistische
machtsovername in de weg.
Zolang zij daartoe niet gedwon
gen worden, zullen de communisten
niet openlijk in opstand komen.
De tegemoetkomende houding van
president Soekarno is voor hen een
aanmoediging, op de ingeslagen weg
voort te gaan.
OSLO De 52-jarige Per Borten,
landbouweconoom en lid van de Cen
trumpartij, de partij van de boeren,
zal de nieuwe Noorse, niet-socialisti-
sche regering leiden. Na negen dagen
van overleg werd Borten door de
leiders van de vier niet-socialistische
Noorse partijen als kandidaat-premier
aangewezen.
Borten, een rustige, weinig opvallende
man van boerenafkomst, kwam als over
winnaar uit de bus na langdurige bespre
kingen. die volgens politieke waarnemers
uitliepen op een krachtmeting tussen
liberalen en agrariërs.
Als lid van VN-commissie
DEN HAAG Nederland, dat
in de Veiligheidsraad met succes
de resolutie heeft ingediend voor
het bereiken van een wapenstil
stand in Kasjmir, zal tien officieren
leveren voor de VN-commissie, die
er voor moet zorgen, dat de oorlog
niet weer uitbreekt. Vier Neder
landse officieren, die reeds lid wa
ren van de VN-commissie voor het
bewaren van de vrede tussen Israël
en Jordanië, zijn reeds naar Kasj
mir vertrokken.
De commissie, die tussen India
en Pakistan zal opereren heet de
United nations India Pakistan Ob-
serbers Mission. De afkorting is
Unipom. Hoofd van deze commis
sie is de Canadese generaal Bruce
McDonald.
BONN De Westduitse regering
gaat ermee akkoord, dat Frankrijk en
n0vember I Toen
i ministers van
maakte en in overeenstemming met de bijeenkomst v.„
hernieuwde nadruk die er op het bujten|andse aaken aobder de EEG-
collectieve leiderschap gelegd werd. commissie he, ov„, hervatten,
nam Breznjef, toen hij na Chioesj-
tsjef's val eerste secretaris van de
communistische partij werd, niet ook
kan onmiddellijk aan
het werk gaan. Want gisteravond was
het al mis in het gebied van Boerki,
ongeveer 25 km ten zuidoosten van de
Pakistaanse stad Lahore. Er brak een
fel artillëriéduel' üït. Beide partijen
beschuldigden elkaar ervan begonnen
te zijn. Ook in het Lipa-dal in Pa-
kistaans Kasjmir zou weer gevochten
zijn. India en Pakistan hebben in
middels een klacht bij de VN-com-
missie ingediend. De toestand aan de
gehele grens blijft zeer gespannen.
Dat is eveneens het geval aan de
grens tussen India en Rood-China.
Gisteren ontving de Inische regering
een nota, waarin werd geëist de Chi
nese grensbewoners uit de Himalaya
terug te sturen. Ook wordt India in
deze nota gevraagd een einde te ma
ken aan de provocaties in het grens
gebied.
De Chinese nota is het antwoord op
een Indische nota van 21 september,
waarin India ontkent militaire instal
laties bij de grens tussen China en
Sikkim ontmanteld te hebben. In een
nota van China wordt echter volge
houden. dat dit wel is gebeurd en dat
de Indiërs naar Sikkim zijn gevlucht.
Voor het eerst sinds het uitbreken
van het oorlogsgeweld tussen India
en Pakistan enkele weken geleden
heeft de burgerluchtvaart weer ge
bruik gemaakt van de luchthaven van
Karachi. Een toestel van de Indone
sische luchtvaartmaatschappij Garu-
da dat gisteravond uit Djakarta ver
trok heeft op weg naar Nederland een
tussenlanding gemaakt op Pakistaans
grondgebied. De Indonesische lucht
vaartmaatschappij heeft hiertoe be
sloten omdat de Indische regering
Indonesië de landingsrechten in Bom
bay heeft geweigerd naar aanleiding
van de felle anti-Indische demonstra-
Djakarta 15 dagen geleden,
erd de ambassade van India
«oww»
De deze week geopende twintig
ste Algemene Vergadering van de
Ver. Naties wordt gekenmerkt door
het streven, de Veiligheidsraad op
nieuw de belangrijke rol foe te
bedelen, die hij aanvankelijk heeft
gespeeld. Een van de redenen
daarvan is het feit, dat de enorme
uitbreiding van de omvang van de
VN-Assemblee, die in de afgelopen
jaren heeft plaatsgehad, dit „appa
raat" onhandelbaar heeft gemaakt.
Een ander zeer belangrijk motief
is de groeiende bereidheid van de
Sowjetunie een positieve bijdrage
te leveren tot het handhaven van
de wereldvrede. De houding van
Moskou in het conflict tussen India
en Pakistan zou daar een nieuw
bewijs van zijn.
De welwillendheid van de Rus
sen houdt ongetwijfeld verband
met het oorlogszuchtige optreden
van de Chinese communisten in
Zuidoost-Azië. Enerzijds ziet men
in Moskou niet gaarne, dat de
Chinese communisten hun macht in
Azië langzaam maar zeker uitbrei
den. De Russische leiders hadden
er dus belang bij, dat zo spoedig
mogelijk een eind zou worden ge
maakt aan de strijd tussen India
en Pakistan. Bovendien hebben zij
niets te winnen bij een communis
tische zege in Zuid-Vietnam en
Laos. Alleen China zou daarmee
gebaat zijn. De Russen moeten
echter ook oppassen, dat zij niet
van samenwerking met de Ver
enigde Staten worden beschuldigd.
Daar tegenover staat weer, dat zij
zich niet door de Chinezen in een
- kernoorlog met de Ver. Staten
moeten laten slepen.
De Arabische eenheid is nog altijd
schijn, vaak schone schijn. Zo ook
op deze nogal wazige, maar toch
sfeervolle foto, waarop men presi
dent Nasser van Egypte (links)
ziet met koning Hassan van Ma
rokko. De laatste trad op als gast
heer van de Arabische topconfe
rentie te Casablanca.
De kwestie China zal spoedig de genaderd,
aandacht van de VN-Assemblee het geval
opeisen. Een agendapunt is de ver- tegen
Meer dan andere jaren
was. zullen het voor en
toelating van Peking
vraag, of dit jaar een meerderheid veilde betekenis zijn. dat toelating
van tweederden voor toelating van van China nu de geest van samen-
de vertegenwoordigers van het ro- werking, die over de Veiligheids-
de regime in Peking zal stemmen, raad vaardig is_geworden, grondig
het geval zal zijn. Vele leden van
de Ver. Naties zullen slechts hun
medewerking verlenen, als vast
staat, dat Formosa, waar het natio-
nalistische Chinese bewind van ge
neraal Tsjang Kai Sjek zetelt, tege
lijkertijd als gewoon lid van de
volkerenorganisatie wordt toegela
ten. Daar komt nog bij, dat toela
ting nu gezien zou kunnen worden
als een premie op de agressieve
houding van Peking.
Dit blijft van jaar tot jaar een
moeilijk probleem. Er is alles voor
te zeggen, een regime, dat zo'n
enorme invloed in Azië uitoefent,
bij het werk van de organisatie
der Ver. Naties te betrekken. Ook
voor Nederland, dat zich totdusver
van stemming heeft onthouden, is
dit een moeilijke zaak. Er is reden
om aan te nemen, dat het Neder
landse standpunt pas definitief zal
worden bepaald, als het ogenblik
van de stemming heel dicht is
Ook de Zuidafrikaanse apa»-t-
heidskwestie zal weer ter sprakt
komen. Hierbij zal blijken hoe
moeilijk het is, middelen te vinden
om de regering van dr. Verwoerd
te dwingen, haar beleid te wijzi
gen. Sancties kunnen alleen wor
den toegepast, als er sprake is van
een bedreiging van de wereldvre
de. Bovendien is reeds gebleken,
dat eventuele sancties geen effect
zouden sorteren. Dat was overigens
ook al het geval, toen de Volken
bond in de dertiger jaren sancties
tegen Italië (Abessinië) uitvaar
digde. Engeland en de Ver. Staten
hebben al laten weten, dat zij er
niet aan zullen meedoen. Van een
wezenlijke uitwerking op de Zuid
afrikaanse economie kan dan ook
geen sprake zijn. Initiatieven zul
len dan ook in het humanitaire
vlak moeten liggen.
Amintore Fanfani. de Italiaanse
(chr.-dem.) minister van buiten
landse zaken, is voorzitter gewor
den van de Algemene vergadering
van de Ver. Naties. Het zal voor
hem een groot ogenblik zijn, als de
paus begin oktober een eendaags
bezoek aan de volkerenorganisatie
brengt.
Het is Willy Brandt niet gelukt,
de socialisten naar de overwinning
te voeren, die hen aan de macht
zou moeten brengen. De SPD boek
te wel een behoorlijke winst. Die
was als gevolg van het enorme eens met een „i
succes van kanselier Erhard echter komen.
niet voldoende om de partij van
Brandt in het regeringskasteel te
brengen. De Berlijnse burgemees- in te
merking, al was het alleen maar
vanwege zijn puur communistische
verleden. Bovendien zal men zich
in de SPD ook wel gerealiseerd
hebben, dat de partij nu eindelijk
gezicht" moet
de top van de SPD
illusie armer is de Hamburgse senator Helmut
leworden Schmidt, een 47-jarige politicus,
die door zijn tegenstanders
Nog voordat de besprekingen „Schmidt-Schnauze" wordt
Brandt laten weten, dat hij niet op
nieuw beschikbaar zal zijn als
kanselierskandidaat (in 1969) en
dat hij ook geen zitting zal nemen
in de Westduitse Bondsdag. Hij
geeft er de voorkeur aan, burge
meester van Berlijn te blijven. Nu
heeft gedaan om op president John
F. Kennedy te lijken, is voorstander
van een krachtige Bondsweer met
een conventionele bewapening. In
de Tweede Wereldoorlog was hij
artillerie-officier. Hij was de eer
ste Westduitse politicus, die tot de
ligt het voor de hand dat Brandt legerreserve toetrad. Schmidt is de
oordvoerder van de SPD in de-
de leiding van de SPD fensie-aangelegenheden. Hij is te-
hem onomwonden te vens een bekend Hamburgs orga-
het wel anders zou hebben gewild.
Maar
heeft
verstaan gegeven, dat hij maar nist.
beter naar Berlijn kan terugkeren.
Nu Brandt van het boridsrepubli-
keinse toneel is verdwenen rijst de
vraag, wie zijn plaats zal moeten
innemen. Voor de verkiezingen van
zondag jl. leek Fritz Erler, de
deskundige voor buitenlandse aan
gelegenheden, de kroonprins van
de SPD te zijn. Erler heeft zondag
echter een heel slechte beurt ge
maakt, toen hij in zijn kiesdistrict
door een christendemocraat werd
verslagen. Pas bij de „herkansing"
kreeg hij een zetel in de Bondsdag.
Ook Herbert Wehner komt als
kanselierskandidaat niet in aan-
het partij-
Breznjef's benoeming tot voorzitter
van het partijbureau is niet officieel
bekend gemaakt, maar hij is in zijn
nieuwe functie ontmaskerd dankzij de
verschijning in Moskou van het nieu
we jaarboek van de Sowjet Encyclo
pedie. Deze heimelijke „bekendma
king" van een van de belangrijkste
politieke benoemingen in de Sowjet
unie suggereert, dat het succes van
Breznjew werd bereikt dankzij een
overeenkomst de benoeming als zijn
de een vergroting van macht niet te
publiceren.
MOSKOU De leider van de commu
nistische partij in de Sowjetunie,
Brezjnef, heeft toegegeven dat de op
brengsten van de graanoogst bij de
geplande noeveelheden ten achter blijven.
Westerse deskundigen hebben voor
speld dat de oogst dit jaar ongeveer 6C
miljoen ton tarwe zal bedragen, ongeveer
14 miljoen ton minder dan vorig jaar. De,
Sowjet-regering heeft reeds verschillende
miljoenen ,on tarwe in het westen aan
gekocht. en zal mogelijk nog meer moe
ten kopen om de verplichtingen in het
binnenland en in Oost-Europa te kunnen
dekken.
Volgens Brezjnef werkt de communisti-1
sche partij nu aan middelen ter verbete
ring van de industriële leiding, een j
betere planning en een grotere rol voor
economische stimulansen. Men verwacht
dat deze kwesties de belangrijkste discus-1
siepunten zullen vormen op de voltallige]
vergadering van het centrale comité 1
J# pari''
week z
geplunderd.
Frans vice-consul
Vietnam ontvoerd
Pleikoe en Kontoem ontvoerd,
aldus een mededeling van de Zuid-
vietnamese politie.
Hij was met een vliegtuig naar
Pleikoe gereisd en vandaar per auto
naar Kontoem. Tijdens deze rit werd
de auto door vijf gewapende mannen
aangehouden. Van de inzittenden
werd alleen de Fransman naar het
oerwoud meegenomen.
Bonn juichte het voorstel van de
Belgische minister van buitenlandse
zaken, Spaak, toe. Volgens de West
duitse regeringswoordvoerder is een
bijeenkomst van de ministerraad zon
der de commissie niet in strijd met de
verdragen van Rome.
In kringen van de EEG-commissie
blijkt men zeer gereserveerd te staan
tegenover het plan-Spaak. Zelfs zon
der officieel op de hoogte te zijn van
alle bijzonderheden van het plan,
verklaarde men in EEG-kringen in
Brussel dat het duidelijk is dat de
commissie zich alleen maar met grote
reserve tegenover deze plannen kan
opstellen.
De Arabische eenheid blijft nog lijkt, zonder in oorlog te geraken.
een delicate zaak. Terwijl presi- Een gewapend conflict acht men
dent Aref van Irak zich in Casa- voorlopig niet wenselijk. Wel zou
blanca (Marokko) bevond
evenals president Nasser van Egypte
en anderen deel te nemen aan de
Arabische topconferentie, probeer
den aanhangers van Nasser in
Bagdad de macht aan zich te trek
ken. Een broer van Aref kreeg er
op tijd lucht van, greep in en liet
de samenzweerders op een vlieg
tuig naar Cairo zetten.
Dit typeert de betekenis van deze
topconferentie. De een kan de "an
der niet vertrouwen, maar men
moet de schijn nu eenmaal ophou-
de Arabische wereld zich op het
ergste moeten voorbereiden. Een
akkoord hierover zou vergemakke
lijkt kunnen worden door verbete
ring van de onderlinge betrekkin
gen.
In Egyptische militaire kringen
zou men er van overtuigd zijn
geraakt, dat de Arabische strijd-
Willy Brandt heeft afscheid geno-
krachten pas na vier jaar van men van de „grote politiek". Hij
intensieve voorbereidingen hun
taak met succes zouden kunnen
volbrengen. Men realiseert zich ech
ter tevens, dat Israël zich even
den. Niet alle Arabische leiders goed als Egypte binnen enkele jaren I
kunnen de moed opbrengen, voor met kernwapens kan uitrusten. Het ren, als wel het voorkomen
de eer te bedanken, zoals president evenwicht van de terreur (zoals Le Israëlische agressie tegen de Ara-
Monde deze nieuwe situatie bische wereld,
noemt) zou dan ook in het Mid-
ernietiging van Israël te propage-
Habib Bourguiba van Tunesië
heeft gedaan. En het enige,
Palestina kan worden verwezen- dan ook een neiging, niet zozeer de
Met deze problemen zat men in
Casablanca. Ze maakten de oplos
sing van de onderlinge moeilijkhe
den niet eenvoudiger
I Amerikaanse geleerden
geloven, dat zij over
vijftien tot twintig jaar
een elektronisch brein
ontwikkeld hebben met
een intelligentie-quotiënt
van 120, dat op een aan
tal gebieden in staat zal
zijn scheppend te den
ken. Een robot dus. die
zich niet meer hoeft te
beperken tot het uitvoe
ren van menselijke or
ders, maar ook zelf
„ideeën" heeft. George
Philips, president-direc
teur van een bureau van
bedrijfsconsulenten dat
eigendom is van het
Technologisch Instituut
van Illinois, maakte dit
bekend. Hij zei „De
mens kan zijn voorsprong
op de robots behouden,
indien hij goed leert te
niksen. Wij zullen onze
gehele opvatting van een
goed mens moeten laten
varen en ons los moeten
maken van de puriteinse
opvatting, dat een goed
mens iemand is, die
hard werkt. Wij zullen
tegen onszelf moeten
zeggenje hoeft niet
hard te werken. In
plaats van de hardste
werker zal waarschijnlijk
de beste mens zijn, hij
die maar wat zit en
denkt, maar dan crea
tief denkt en over alles
nadenkt. Alleen maar
denken zal een grotere
bijdrage vormen aan het
geluk van de mensheid
dan bruggen bouwen".
I Oudheidkundigen in Ro
me proberen het raadsel
op te lossen van een om
helzing die 2.600 jaar
heeft geduurd. In een
grafkelder van de Etrus-
ken in Trevignano (bij
het meer van Bracciano
ten noorden van Rome)
werden de skeletten van
een man en vrouw in
tedere omhelzing gevon
den. Resten van de kle
ding bevonden zich nog
op hun beenderen. De
oudheidkundigen hebben
nog niet kunnen zeggen,
of ze gelijktijdig gestor
ven zijn of dat ze na hun
dood verenigd werden.
De tombe is van een rijke
familie. Er zijn vele
kamers. Zelfs de bedien
den en de huisdieren
werden erin begraven. Er
is fraai bewerkt goud.
brons, keramiek en huis
houdelijk gereedschap
gevonden in ongeschon
den staat. De ontdekkers
werden geboeid door
zeer fraaie muurschilde
ringen. Over de Etrus-
ken, die een hoogstaande
beschaving hadden, is
weinig bekend. Men
heeft de lettertekens van
hun taal nog nooit kun
nen ontcijferen. Hun
goudwerk wordt be
schouwd als het mooiste
van oud-Europa. Ze leer
den de Romeinen bou
wen en produceerden
de eerste wijn van Italië.
NEW YORK De Sowjetrussische
minister van buitenlandse zaken,
Andrej Gromiko, heeft gisteren niet
gereageerd op het voorstel van de
Amerikaanse vertegenwoordiger
Goldberg, al het kernmateriaal t
vernietigen.
Wel stelde hij voor in het midden va:
het volgend jaar bijvoorbeeld in Genèv
een internationale ontwapeningsconferen
tie te houden, waaraan alle staten ook
niet-leden van de VN zoals China
zouden kunnen deelnemen.
._vens stelde hij een verdrag voor,
waarbij kernmogendheden zoals de VS
op geen enkele wijze wapens mogen
overdragen aan niet-kernmogendheden
zoals Duitsland. De niet-kernmogend-
heden zouden zich moeten verplichten
geen kernwapens te maken en zich er
nooit mee in te laten.
BRUSSEL De EEG heeft eer
beslissing over een hogere bescher
ming van de Italiaanse sinaasappel-
produktic tegen het citrusfruit van
buiten de gemeenschap een week uit
gesteld.
Met uitzondering van Italië bleken
in het beheerscomité van de „Zes"
alle landen tegen een zodanige be
schérming te zijn, omdat daardoor
niet alleen de prijs van sinaasappelen
de komende winter aanzienlijk zou
gaan stijgen, maar bovendien moei
lijkheden zouden ontstaan met naar
de EEG exporterende landen zoals
Spanje, Israël, Marokko en Tunesië.
Ook de Europese commissie was
voorstander van het uitstellen van
beslissing om een ieder de tijd te
bieden de kwestie nog eens nader te
bestuderen.
Berichten over een hogere referen-
tieprijs voor sinaasappelen in de
„Zes", waardoor de invoer uit „derde
landen" met een extraheffing zou
worden belast, hebben niet alleen
Spaanse en Israëlische protesten uit
gelokt, maar ook van consumenten
en handelarenorganisaties.
De hogere referentieprijs wordt
geëist door Italië om daardoor
gemakkelijker te kunnen concurreren
met andere sinaasappelen. De rege
ring in Rome steunt zich daarbij op
een toezegging van zijn vijf EEG-
partners in december vorig jaar.
De vergadering van het beheersco
mité werd ondanks de Franse boycott
van de Europese instellingen ook door
Franse ambtenaren bijgewoond.
Groot-Brittannië heeft besloten
het eiland Mauritius in de Indische
Oceaan onafhankelijkheid te ver
lenen. De regelingen hiervoor zullen
eind 1966 rond zijn.
