J
Aardgasleiding stokt in het
Hollandse veen
Geen dalende rentevoet
na succesrijke emissie
Monster-spektakel in modder en water
GOLDEN FICTION
FILTER
Ons land nog
niet eens duur
NIEUWE LEIDSE COURANT
II
ZATERDAG 28 AUGUSTUS 1965
VOORSCHOTEN
MAAR NOG
DIT JAAR
BEREIKT MEN
(Van een onzer verslaggevers)
WOERDEN De besmeurde laar
zen zuigen zich vast in de modder
van de glibberige landwegen. Diep
ingegroefde wielsporen maken het
lopen vrijwel onmogelijk. De regen
lijkt van het land een moeras te heb
ben gemaakt, waar alleen koeien
hun weg weiten te vinden. Een
lachende Amerikaan wjjst op de klei,
die hem zelfs op het boord van zijn
overall is gespat. Even verder wringt
de gele caterpillar zich moeizaam
vooruit. De houten matten onder
de rupsen kraken onder het gewicht
van dertig ton. Langzaam, heel lang
zaam stuwt hq de honderd meter
lange pijpleiding voor zich uit het
water van de lange geul in.
Voetje voor voetje vordert het karwed.
Meter voor meter kruipt de leiding ver
der naar het westen. Wat bij de voorbe
reidingen van het monster-karwei al
werd verwacht, ondervinden de mannen
in het veld nu dagelijks: de aanleg van
de aardgasleiding door het drassige Hol
landse veen tussen Juthaas en de kust
stuit op welhaast onneembare barrica
des Hier. midden in de modderige poü-
werweiden, lijkt de slang, die ran Sloch-
teren zo snel haar weg naar zuid en west,
te stokken.
Maar iedereen weet: dat is maar schijn.
Werd in andere droge provincies een
snelheid bereikt van een kilometer per
dag, ook in het veen is deze niet veel
lager. De aannemrs hebben alle be
schikbare krachten gemobiliseerd om on
danks alle moeilijkheden op tijd klaar
te zijn Niet minder dan zeven ploegen
zijn tussen Jutphaas en Odijk bezig met
de aanleg en vast staat dat de 55 lange
km leiding volgens plan nog dit najaar
in Voorschoten zal zijn-
HOUTEN MATTEN
Speciale methodies hebben de aanne
mers, die werken in opdracht van de Ne
derlandse Gasunie, uitgedacht om de pro
blemen van de drassige grond te omzeilen.
Zwaar materiaal, zoals dat werd gebruikt
in de reeds afgewerkte provincies, moest
worden vervangen door lichter.
Daartoe besloot men al direct toen de
kop van de leiding bij Jutphaas de veen-
bodem bereikte en enkele zware dragli
nes en caterpillars in de grond wegzak
ten. Tot aan de koplampen zaten ze soms
in de modder, weten de mannen te ver
tellen. Twee, drie kranen moesten er aan
te pas komen, om ze op te takelen.
Om herhaling van deze stagnerende
moeilijkheden te voorkomen werd het
zwaarste materiaal aan de dijk gezet
Waar brute kracht niet hielp, moest
het traject op andere wijze worden ge
nomen. En men vónd een oplossing:
overal waar caterpillars in actie
moesten komen, legde men dikke hou
ten matten op het weiland. Soms drie
stuks boven elkaar. Men bouwde ais
het ware eilanden in de modder. Iede
re aannemer deed dat op zijn eigen ma
nier, Er waren er bij, die de matten
vervaardigden van boomstammetjes,
waarmee midden in het land kunstma
tige wegen werden aangelegd.
Opzichter Edel: dat systeem is tot nu
toe volledig geslaagd. De hijskranen, ca
terpillars en zware vrachtwagens houden
het op de drassige bodem, al brengt het
natuurlijk wèl vertraging. Maar die ver
traging wordt geconpenseerd door de
extra inzet van mankrachten en materi
aal. Wordt normaal met één ploeg ge
werkt, op het traject Zuid-Holland zijn
zeven ploegen ingezet, die elk per dag
een slordige 140 meter voor hun reke
ning nemen. Zo komen we tóch nog aan
de geplande kilometer per dag.
WATER, EEN VRIEND
En wat het water betreft: we hebben
het van een vijand tot een vriend ge
maakt, zegt opzichter Edel Hij wijst op
de honderden meters leiding.diie diijven
in de vol water staande geulen. Die blij
ven daar liggen totdat de hele leiding ge
reed is. Dan gaan we de pijpen volpersen
met water en zetten ze dan vast met an
kers, een soort kurketrekkers. die soms
tien meter diep de grond ingaan tot we
de zandbodem bereiken.
Droog werk is er in Zuid-Hollands
veen niet meer bij. Elke geul die wordt
gegraven loopt onmiddellijk tot aan de
rand vol water. Dat is ook de oorzaak
dat op dit traject geen gebruik kan wor
den gemaakt van de kostbare Amerikaan
se trenchers, de monster-graafmachines,
die al rijdend een meters diepe geul kun
nen graven.
Dat graafwerk gebeurt nu bak voor bak
door de dragline En terwijl die dTagline
bezrig is, worden op het houten eiland de
pijpen aan elkaar gelast. Een caterpillar
neemt ze in de singels en duwt ze stuk
voor stuk in de vol water staande geul
Problemen? De mannen in het veld
lachen ze weg. Er wordt wel beweerd dat
door deze werkmethode breuken in de
lassen ontstonden. Nonsens, zeggen zij.
De leiding is net zo sterk als op alle an
dere plaatsen. Natuurlijk is er wél het
gevaar dat de buizen, als ze eenmaal on
der de grond zijn, boven komen drijven
Dat is mogelijk doordat het gas nu een
maal een opwaartse druk veroorzaakt en
dr- drassige bodem en de ankers daar
niet altijd weerstand aan zullen kunnen
bieden-
Maar met dat gevaar hebben de aan
nemers rekening gehouden. Op de plaat
sen, waar de bodem te zacht is, Iaat men
de leiding half boven de grond lopen.
Vooral langs de spoorlijn, zal dit op ver
scheidene plaatsen het geval zijn
DOORZETTEN
Maar ondanks al die, overigens ver
wachte problemen, zet men door. We
gaan door tot we niet meer kunnen zeg
gen de mannen, die wél beseffen, dat het
;traks bij het volgende traject van
Voorschoten naar de Botlek nog moei
lijker zal worden.
r
•ge
wÊm
Langzaammeter voor meter, wordt de leiding door de caterpillar in de
vol water gelopen geul geduwd. Het einde van de pijp is gedicht, zodat
de leiding blijft drijven zolang zij nog niet helem<ial gereed is. Is alles
klaar, dan wordt de geul leeggepompt, de pijp vol water geperst en tot
zinKen gebracht. Vervolgens wordt hij stevig verankerd met kurketrek-
ker-vormige stalen pinnen, die soms lot tien meter diep de grond ingaan.
Overal waar zwaar materiaal in actie moet komen, worden op de drassige
veengrond houten matten aangebracht, die de tonnen zware lasten beter
dragen dan de modderige bodem.
De technici zeggen: dat wordt het
zwaarste karwei. Omdat vrijwel alle slo
ten en vaarten hoger liggen dan het land.
Wanneer men daar onderdoor wil dan
men eerst alles moeten afdammen en hc
water via speciale leidingen laten afvloei
en. Toch wil men ook ddt traject nog dit
najaar gereed hebben. In Voorschoten
worden al de voorbereidingen getroffen,
evenals langs de route: van Voorschoten,
tussen Delft en Den Haag door,
Vlaardingen.
Gemakkelijker is het gegaan in Bra
bant, waar men dit jaar de leiding door
trok van Hilvarenbeek tot aan de Schel
de- Op het ogenblik is men bezig met
de kruising onder de riiver door en
dit jaar zal men in Terneuzen zijn.
750 KILOMETER
Als alles volgens plan verloopt zal dit
jaar een slordige 750 km van het Gasunie,
hoofdleidingnet gereed zijn. Dat wil zeg
gen, dat er dit jaar 250 km bij komt. plus
nog eens 700 km secundair leidingnet.
Volgend jaar wordt dan het laatste deel
de eerste fase uitgevoerd: de aanleg
een hoofdleiding van Groningen, door
Friesland en het IJsselmeer (even ten
zuiden van de Afsluitdijk), Noordholland
de buurt van Voorschoten. Het hele
project zal dan eind 1966 gereed zijn.
Althans voorlopig. Want deskundigen
houden er wel rekening mee, dat na
verloop van jaren een tweede hoofdlei
ding zal moeten worden aangelegd. De
lUidigc leiding zal det is nü al bekend
- onvoldoende zijn om aan de vraag naar
neer aardgas tegemoet te komen. Maar
daar houdt men zich nu nog niet mee
Eerst zal het karwei van nu moeten
worden geklaard- En daar heeft men
vooral bij de laatste trajecten de handen
vol aan.
Dr. Bartels spreekt
over bestrijding
van kanker
AMSTERDAM Dr. A. E. H. Bartels.
ttaassecretaris van soc. zaken en volks
gezondheid, zal op dinsdag 31 augustus
om 12.40 uur In een radiorede de aan
lacht vestigen op het grote belang voor
het Nederlandse volk. dat verbetering en
uitbreiding van het onderzoek naar oor
zaak en bestrijding van kanaer met grote
kracht wordt voortgezet.
Dit onderzoek is zeer kostbaar. Het
heeft over '64 ruim 3% min gld gekost.
Het Koningin Wilhelminafonds tracht vol
doende middelen bijeen te brengen om
dit te financieren. Dr. Bartels zal in zijn
door de KRO uit te zenden rede. een
krachtig beroep doen od de bevolking,
de collectes voor de kankerbestrijding,
die dit jaar tussen 30 augustus en 18 sep
tember zullen plaats vinden, zoveel mo.
.-.elijk te steunen.
Sterkte geallieerden
niet verminderen
LUBECK De sterkte van de geal
lieerde troepen In Duitsland mag niet
verminderd worden. De Westdultsc mi
nister van defensie Kal-Uwe von Has-
sel, heeft dit gezegd bil de opening van
het congres van de CDU In Sleeswijk-
Holstein-
Dudok van Heel
wereldkampioen
SALTSJOEBADEN De Rotterdam
mer Van Ravesteyn mocht vrijdag de
de en laatste race voor het wereldkam
pioenschap in de Flying joniorklasse t<
Saltsjoebaden winnen, de grote triomfa.
tor werd zijn landgenoot Dudok var
Heel uit Huizen, die met grote superio
riteit zijn wereldtitel prolongeerde.
Dudok van Heel behoefde zich in de
laatste race geenszins in te spannen, me
de doordat zijn naaste concurrent, ae
Noor Spilling. opgaf en hij stelde zich te
vreden met de zevende plaats. De ere
plaatsen werden niettemin door Neder
landers bezet met Van Ravesteyn als
eerste en Lamsvelt als tweede De Zweed
Broberg finishte als derde. Er werd vrii-
dag onder zeer slechte omstandigheden
gezeild: geen wind en voortdurende
Het eindklassement van het wereld-
kampioenscnaD in de Flying-juniorklasse
luidt: 1. Dudok van Heel (Ned.) 7741: 2.
Spilling (Noorw.) 5118; 3. Larsson (Zw.)
4900. De plaatsen van de overige Neder
landers: 4. Lamsvelt 4822: 5. Ton Schim-
mer 4684 6 Van Hellemond 4589: 7. Kers.
bergen 4567: 9 Majoor 4272: 12. Van
Ravesteyn 3818; 15. L. van Hellemond
3570; 16. C. Gueloher 3342: 18. Simons
3080; 22. Schipper 2621: 26. Bijl 2376; 28.
Van Doesburg 2277: 30. J. Kerder 1892:
en 37. Van Marle 1693 pt.
Met ingang van 1 oktober 1965 is
prof. dr. H. Sehulte Nordholt benoemd
tot directeur in vaste dienst van het
Nederlands historisch instituut te Rome.
Met het
puur-witte
mondstuk
Exclusieve
melange
Vol smaak en
toch zacht
20 stuks
f 1.25
Voor filterrokers met een eigen stijl
■T3®-
WATERSKIËN
Nederlandse jeugd
in voorste gelid
VIAREGGIO Op de eerste dag van
de vrjjdag te Viaregglo begonnen Euro
pese kampioenschappen waterskiën voor
de jeugd hebben de twee Nederlandse re
presentanten zich in het voorste gelid ge-
Op het onderdeel figuren bezette de
Hagenaar Pim Braskamp bij de jongens
de tweede plaats achter de Italiaan Pea
Roby, terwijl zijn stadgenote Emily Dane
bij de meisjes vierde wera.
De
(Fr.), 2. E.
(Fr 4. Emily Dane (Ned.. 5. J. Patton
(G.B.)
Jongens: 1. Pea Roby (It.). 2. Pim
Braskamp (Ned 3. A. Schwarz (Fr.)f 4.
V. Polamo (Spanje). 5. A. Briselande
(Fr.j
Wereldrecord voor
Kipchonge Keino
HAELSINGBORG De atleet van
uperklasse, Kipchonge Keino uit Kenla.
verbeterde vrijdag tijdens wedstrijden in
Weer zonnig
DE BILT Vandaag passeert een
rug van hogedruk die ons vanmorgen
Financieel weekoverzicht
Het daverende succes van enkele
obligatieleningen op de emissiemarkt
kan licht aanleiding geven tot de mis
vatting, als zou de rentevoet een da
lende richting inslaan. In feit is er oi.
geen grond voor deze gedachte, daar
periode van duur geld voorlopig
nog wel gecontinueerd zal worden. Er
zijn geen tekenen, die wijzen op
verzachting van de krediebbeperkende
maatregelen en straks zal de emi
golf wel weer komen opzeten. Dp
voorwaarden, welke de grote hypothe
ken, zijn voor ons Land uitzonderlijk
ir. Een rente van zes en een half
tot zeven pet, al naar gelang de aard
het onderpand, wordt gevraagd,
met daarnaast hoge afsluitkosten en
en zware aflossingsverplichting.
Deze dure hypotheken worden veroor
zaakt dor de hoge rente, welke de hy
potheekbanken moeten betalen bU de
plaatsing van pandbrieven. De handels
banken gaan bij de kredietverlening se-
lektief te werk. omdat het strafdeposito
bU overschrijding der kredietverlenings
normen, gesteld door de Ned. Bank. een
kostbare geschiedenis voor het bankwe-
is. Dientengevolge is ook het bank
krediet erg duur, naar de oude maat
staf gemeten. De „rem" op de investe
ringen via kredietbeperking en duur
geld blijft voorlopig nog wei-
Het doorslaand succes van de emissie
der 6 pet obl. lening British Petroleum
der 6% pet obl lening Diaconessen-
inrichting „Bronovo" te Den Haag. Is
met het bovenstaande niet in strijd.
BUITENLAND
Wat betreft dc eerste emissie bcston-
;n er goede aanwijzingen, dat het bui
tenland grote belangstelling voor de le
ning had. gezien de leningsvoorwaarden
Geen wonder dat de „premiejagers"
kwamen opzetten, die zeer grote in
schrijvingen bij de emissiehuizen hebben
ingeleverd, in de hoop enige toewijzing
obligaties te krijgen. Daarna
de stukken met een zoet winstje
willen verkopen.
De belangstelling voor de QV* pet le
ning Bronovo. welke was te constate-
wijst op eht feit dat deze voor
land hoge rente veel spaargelden weet
in te trekken.
De jongste staatslening van het 5% oct
rentetype is deze week een kwart pet
afgelopen tot 100% pet terwijl de la
gere renten een fractie zijn aangetrok-
Deze lichte verbetering constateren
wij gaarne, maar wij zijn van oordeel
dat op de kapitaalmarkt dc toestand
voorlopig nog moeilijk blijft Van de
dure rente zijn we nog niet at
In Engeland gaat het machtige che
misch concern Imperial Chemical Indus
tries over tot de uitgifte van een 7% pet
obl. lening tegen 98 pet. met een loop
tijd van 15 jaar. Ook in de Bondsrepu
bliek betalen de geldende industriële
ondernemingen deze or nog hogre rente
Hierbij vergeleken zijn d vernoudingen
op rntegebied in ons land matig.
NIET LEVENDIG
De aandelenmarkt gaf deze weex wei
nig levendigheid te zien. Het aanbod
van internationale aandelen uit Ameri
kaans bezit duurde op sommige dagen
voort. Unilever daalde van f 137 tol
f 133.70, terwijl Philips van f 118 tot
f 117.40 terugliep. Olies waren enigszins
in herstel. AKU bleef onveranderd, ter
wijl Hoogovens van 512 tot 502 pet terug-
De vrees voor het uitbreken van een
staking in de Amerikaanse staalindustrie
per 1 september as. Is nog aanwezig, ni
de werkevers en de arbeiders b(j het lo
ven en bieden nog geen overenstemming
hebben bereikt. Wallstreet liet zich
echter deze week niet over verontrusten
en had meer oog voor de z.g. „rutmt*-
vaart"orders voor bepaalde Industrieën.
RECORD
De feature van de Amsterdamse beurs
was deze weck wederom de verdere
koersstijging van de KLM. Er werd een
recordstand van 200 gehaald, welke
werd veroorzaakt door dc voortdurende
kooporders van Amerikaanse zijde en de
weer „in de klem" zittende baissiers
Deze hebben aandelen KLM verkocht in
de hoop op een een lagere terugkoop,
maar ze kunnen niet leveren of moeten
tegen zware koersverliezen tot dekking
overgaan. Er gingen deze week in Ami
rika nota bene geruchten over een „split
up", een splitsing van de aand. KLM.
welke echter door de directie van onze
luchtvaartmaatschappij resoluut werden
tegengesproken. Intussen blijft de KLM
koersontwikkeling dit jaar een zeer
merkelijke zaak. Toen op deze aandelen
nog dividend werd betaald (7 pet), no
teerde het fonds nog geen f 150, terwUl
1, met ec naantal dividendioze jaren
)g in het verschiet, cr al tweemaal pari
>or wordt gegeven.
Overigens kan uit hetgeen met de
KLM is geschiedt, de conclusie worden
getrokken, dat de Amermanen onze
dere internationals stellig weer zuilen
gaan kopen, zodra ze er „iets" in zien.
Op oe markt der lokale industrie-
aandelen werd Wessanen aangeooden op
het bericht, dat de fusiebesorekingen
mislukt 2ijn. Het is niet benend ge
worden. wie de andere fusie-kandidaat
is geweest maar ter peurze neemt
aan, dat het de Meneba was. Dc Koers
der aandelen Wessanen liep van 542 tot
475 pet terug
Lucas Bols was uit zijn humeur, n
regering de fiscale lasten voor oepaalde
„luxe" dingen als sterke drank weder
wil gaan verzwaren. De koers van het
fonds liep terug van f 206 tot f 193 De
aand. George Dröge. wollen-stoffen-
fabriek te Tilburg, liepen terug van 119
tot 102 pet tengevolge van het ongun
stig jaarverslag. Er werd in 1964 een
verlies geleden van f 178.000 tegen v.j
een winst van f 187.000. In het verslag
wordt gewag gemaakt van ..de storm, die
in 1964 over de gehele wollendamesstof-
fen-industrie Is gegaan, waardoor di
verse bedrijven tot stopzetting en liaui-
datie genodzaakt werden". De textiel
bedrijven in ons land maxen een moei
lijke tijd door vanwege de grote concur
rentie, welke cr internationaal in deze
bedrijfstak bestaat
Het Zuid Afrikaans Handelshuis, dat
vooral werkzaam is in de Portugese ge
bieden van Afrika heeft een onveran
derd dividend van 8 pet aangekondigd.
De koers der aandelen veranderde niet
Billiton Mij zakte deze week in van 428
tot 416 pet
Dekenventer jxxigde
vrouw aan te randen
MEPPEL De negentienjarige woon
wagenbewoner A. C. K uit Assen heeft
gctracm een vrouw aan te randen. Op
het hevige gegil van de vrouw kwamen
buren toesnellen K ging er toen van
door. Korte tüd later werd hU gearres
teerd
llaelsingborg het wereldrecord «„w-
meter tot 7 min. 39,5 sec. HO verbeterde feeds volop zonnig weer bracht. In dc
daarmede het nog geen maand oude re- namiddag zal van het westen uit de
cord van de Oostduitser Siegfried Her- hoge bewolking langzaam toenemen.
TeTlJvfsZ' Er "ader> over een stcmngs-
"Ld/eertcr, Wens de Spelen vaal 'r0"t °ns we"idht in de 'c0"cn<,e
Tokio vestigden de atleten uit Kenia de nacht met wat lichte regen zal pas-
aandacht op zich, maar het was dit jaar seren. Achter dit front komen opnieuw
tijdens dc recordraces van de Australiër fUnke opklaringen naar ons land. waar-
sf'sasx'siïïr iroca
dag kwam h»l blijven. De matige zuidwesten, tfiir^d
Hij eindigde, in de recomrace van Ron zal wel iets frissere lucht aanvoeren.
Clarke over 5000 meter (1325.8) als Hierdoor zal de temperatuur van S0
iweede in 13.26.2 liep en passant nog I
eens een peer meel de 50(» meter m "™den d,e vmdaa<l kan w°rien wadT-
13.38,—, 1328,2 en woensdag in Stocx- genomen, morgen wellicht niet hele-
holm tegen Gaston Roelants 1329.4 J maal worden bereikt. Het algemene
n- ff. Atrikeanse Spdm lP Brana- Weerbeeld blijft nog sterk wisselvallig
met na zondag weer kans op oeeaan-
ville noteerde de donkergekleurde atleet
zwaaiend met zijn strohoe' naar het en
thousiaste publiek, over 1500 meter een
tijd van 3 min 39.6 sec
Oud-wereldrecordhouder, de Rus Vla
dimir Kuts, ziet in Kipchonge Keino de
man die 't wereldrecord over 5000 meter
tot 13 min. 23 sec. kan terugbrengen.
Bronkhorst overleden
AMSTERDAM De 19-Jarlge Am
sterdamse amateurwielrenner Plet Bronk
horst, die donderdagavond tUdcns de in
ternationale wedstrijden In het Olym
pisch stadion een ernstiee val maakte is
vrijdagavond in het Wilheiminagasthuis
overleden.
Tijdens een wedstrijd over onbekende
afstand kwam de Amsterdammer Boe-re
te vallen en in zijn va] nam hij drie
renners mee. Bronkhorst kon de geval
len renners niet meer ontwijken, toen
hij kwam aangefietst. Hij vloog over
zijn stuur en kwam meters verder met
het hoofd op de betonnen baan terecht
Met een schedelbasisfraotuur werd hij in
zeer ernstige toestand in het Wilheimina
gasthuis opgenomen, waar hij 24 uur
later overleed
fronten. Zo bezien mogen wij tijdens
het weekeinde zeker niet klagen.
HOOG WATER SCHEVENINGEN
29 augustus 4.41 vjn17.09 i
i augustus 5.22 v.m.; 17.47 n.n
ZON enMAAN
Zondag 29 augustus: zon op 5.46, on
der 19.34; maan op 9.01, onder 21.03 *j
Maandag 30 augustus: zon op 5.48. on-4
der 19.32; maan op 9 01, onder 21.03.
Donderdag 2 september: eerste kiwar-,
HET WEER IN EUROPA;
Rapporten hedenmorgen zeven uur
WIELRENNEN
Zilverberg en Levten
naar Pelforthploee
DEN HAAG nuub Zllvarbara, dit I
seizoen nogal geruisloos weggegaan bii i Parijs
Fiandria na een minder prettige laatste j ^o^eaux
periode by deze groep te hebben doorge
bracht, zal volgend Jaar deel uitmaken Berlijn
van de Pelforth-ploeg. jHa^^fort
De Brabander is gecontracteerd op Zürich
voorspraak van wereldkampioen Jan
Janssen, die deze kundige meesterknecht
gaarne aan zijn zijde heeft. Behalve Zil
verberg zal nog een Nederlander komend
seizoen de Pelforth-ploeg versterken. Het
is Karei Leyten. die momenteel nog als
onafhankelijke bij Fiandria onder con
tract staat.
Biedt uw geld een waardevast onderdak
Binnenlands Beleggingsfonds,VastGoed"
Directie: Gebr. Teixeira de Mattos
Uitkering over 1964 f65,- per bewijs ven 10 participaties, waarvan f57,63 vrj
van Inkomstenbelasting. Afgiftekoers per bewijs van 10 participaties f1232
(e* uitkering over 1964). v
Verslag over 1964 te verkrijgen bij commissionairs en bankan of bij het Fonds,
Herengracht 444-446. Amsterdam tel. 64261.
