Van Her en Der Woonwagenbewoners worden veelal als verschoppelingen behandeld Een woord voor vandaag Ontwikkelingshulp alleen is nog niet voldoende Ook burger moet iets doen om achterstand te verkleinen Protestantse kerken erg geïsoleerd Puzzelhoek VAKANTIEADRES VRIJDAG 30 JULI 1965 Tot U komt al wat leeft, zegt de dichter David in Psalm 65. David stelt vast, constateert. Hij zegt niet: och, mocht al wat leeft nog eens tot U, God, komen. En hij bedoelt evenmin: eenmaal, als de tijden vervuld zullen zijn, zal al het levende komen tot God. Nee, vandaag en hier komt al wat leeft tot God. Is dit niet een vooruitgrijpen op een schimmige toekomst, op een moment, dat misschien nog wel eens zal aanbreken, maar waarvan niemand weet hoever hij ervan verwijderd is? Is hier niet de wens de vader van de gedachte? Weet David wel voldoende besef voor de werkelijkheid op te brengen? En overdrijft hij niet met zijn bewering, dat al wat leeft tot God komt? Wij zouden ons vergissen, als wij deze woorden van David zouden afdoen met een verwijzing naar dichterlijke fantasie, die op gespannen voet staat met de werkelijkheid. Maar er is iets anders. In deze psalm dankt David God voor de zegen, die hem geschonken is. Hij ontdekt, dat de God van de natuur dezelfde God is. Die Zich intensief bemoeit met de mens. Op dit ogenblik weet hij. dat alle verkeerde dingen (waarvan zijn leven zo vol is!) niet meer meetellen en dat God er een streep door heeft, gehaald. En hij ziet in gedachten alle levende schepselen als in één grootse optocht wandelen voor God, mensen en dieren tesamen. Hier, in dit uur, is het zoals het zijn moet; nu zijn alle beletselen om tot God te komen weg genomen. Voor de Schepper buigt zich al het geschapene, al wat leeft. Een overrompelend visioen wordt hier getekend: al wat leeft komt tot de Heer. Vanavond lezen wij: 1 Corinthiërs 5 vers 1 tot en met 13. Dr. Visser t Hooft op Kerkedag: (Van onze kerkredactie) KEULEN De eerste echte conferentiedag van de Duitse Kerkedag bracht ongeveer 25.000 mensen naar het uitgestrekte tentoonstellingsterrein van Keu. len. Nog een paar duizend andere gasten waren 's morgens in dis- cussiegroepen bijeen om te spre ken over de Bijbel en de gemeen- komen- te en over de noodzaak van een) hervorming van de kerkelijke organisatie. Er werd bijzonder open en eerlijk met elkaar gesproken. en Op het jaarbeursterrein zelf woon den 's morgens ongeveer 13.000 be- t zoekers de vier forumgesprekken bij. Maar weinig belangstelling („slechts" 1000 bezoekers) trok het gesprek over „Arbeid, economie en maatschappij". Verder was de belangstelling gelijk verdeeld over ,,Man en vrouw", „Jo den en christenen" en „Vorfragen der Politik", dat al gauw alleen maar „politiek" genoemd werd. Op deze eerste morgen ging het gesprek in die laatste vergadering eigenlijk alleen over de ontwikkelingshulp aan jonge staten. Een „zwaar" forum met mensen als minister Paul Lübke, vrouwelijke staatssecretaris dr. Gabrielle Wülker en dr. W. A. Visser 't Hooft leidden het gesprek in. Vooral de korte maar kernachtige toespraak van de laatste ontlokte de aanwezigen een herhaald applaus en instemmend gemompel. HULP Dr. Visser 't Hooft meende dat de tijd voor louter charitatieve hulp hoe be langrijk ook voorbij is. Er moet nu ook aandacht geschonken worden aan constructieve hulp. die op de toekomst Sericht is. Juist bij de ontwikkelings- ulp heeft de kerk een belangrijke taak. De Westerse landen besteden nog maar 0.7 procent van hun nationale in komen aan deze vorm van hulpverlening aan jonge landen. Dat is veel te weinig, meende de secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken. Hij corrigeerde een aantal sprekers door tc zeggen dat het Westen, en speciaal dc Westerse kerken, niet met ontwikkelingshulp kunnen volstaan. Juist omdat de jonge volken ondanks hulp steeds verder terug zinken in een noodsituatie, moet ook de handel met deze nieuwe naties gestimu leerd worden. Tegelijkertijd mag niet vergeten worden dat ook de verkondi ging van het evangelie een noodzaak is. Hij was het niet eens met de be kende „pacifistische" Duitse predikant dr. H. Kloppenburg, dat zending in deze tijd dialoog moet zijn. Zending is veel meer, zei dr. Visser 't Hooft. Ook als de dialoog niet meer mogelijk is. keren en daarin zag zij geen heil. Als kind had men haar geleerd dat een christen iemand is die naar de kerk gaat, maar als volwassenen zei zij ont dekt te hebben dat Christus onder an dere namen ook in de wereld leeft en werkt, vaak incognito als het ware. Haar toespraak riep een overweldi gend aantal vragen op, die zeker in de komende dagen aan de orde zullen Dr. W. A. VISSER 't HOOFT, de se cretaris-generaal van de wereldraad van Kerken, is door patriarch Athe- nagoras, oecumenisch patriarch van de Grieks-Orthodoxe Kerk in Kon- stantinopel. onderscheiden met het grootkruis van de orde van Andreas. De onderscheiding werd hem over handig door metropoliet Meliton in Ds. W. F. JENSE, die ruim zes jaar als legerpredikant werkzaam is ge weest in Suriname, heeft zondag in een gemeenschappelijke dienst in de Grote Stadskerk te Paramaribo afscheid genomen van de burger- en militaire gemeenschap van Surina me. Volgende week keert hij in ons land terug. De nieuwe bestemming van ds. Jense, die lutheraan is, is nog niet bekend. PROF. J. KAMPHUIS, hoogleraar aan de Theologische Hogeschool der Gereformeerde Kerken (vrijge maakt) te Kampen, is uitgenodigd, om volgend jaar een tournee te maken door Canada en de Ver enigde Staten. Momenteel verkeert hij op uitnodiging in Zuid-Afrika. Ds. D. TER STEEGE, leraar te Haar lem, zal van 5 tot 26 augustus als boordpredikant optreden op de reis van de Rijndam RotterdamMon treal vv. Ds. M. VINK, vrij-evangelisch zen dingspredikant te Ransiki. zal bin nenkort met verlof in ons land te rugkeren. Het is nog niet zeker, of hü na zijn verloftijd weer naar het zendingsveld zal vertrekken. Beroepinssiverk NED. HERV. KERK Beroepen door de gen. synode tot pred. voor buitengew. werkzaamh. voor kerk en strijdkrachten»: G. Spilt te Utrecht Anre,nomen naar Stellendam: kand nS"15.." St Maartensdijk- oedankte voor Molenaarsgraaf, Aalst en i Brandwijk; naar Nykerk (toez.): H. A. v. Slooten te Voorthuizen. Toegelaten tot de evangeliebedlening:: O. Th, Boonstra. Arkelse Onderweg 2, Gorinchem; B. de Graaf. Molen straat 90. Oud-Vossemeer: J. J. Kooman. Poelendaeleweg 21, Middelburg en A. G. van der Linden, Willemsstraat 178. Slikkerveer. Beroepbaarstellingen: kand. N. M. A. ter Linden, Bankastraat 72a. 's-Graven- hage; kand. B. de Graaf, Molenstraat 90. Oud-Vossemeer: kand. A. G. van der Linden. Willemsstraat 178, Slikkerveer en kand. H. P. Bos. hervormde pastorie, Bierum (Gr.). GEREF. KERKEN Beroepen te Gramsbergen: M. Berg te Giessen-Rijswijk (N.B.) EVANG. LUTHERSE KERK Beroepen te Rotterdam (vac. Th. Scharten»: dr. C. J. Munter te Gronin gen. SPEL Avonds woonden we nog een spel bij, een poging om de vragen en pro blemen die aan de orde komen in dra matische vorm te bespreken. We bezoch ten de opvoering van „Der Fall Schmidt" een soort merkwaardige gerechtszaak, waarbij het ging om de vraag of er werkelijk sprake is van yppruitgapg. in de wereld of niet. het spel bedoeld om het geloof in de vooruitgang aan de kaak"te jtellen. maar na een bijzonder boeiend begin verwerd het stuk tot een inhoud loze en vaak onwaarachtige woordenpu- het slot overgoten met nog een extra godsdienstig sausje. Opnieuw bleek het weer eens hoe moeilijk het is om het evangelie in dra- ische vorm te verkondigen. Deze Kerkedag is tot nu toe bepaald niet ge-1 lukkig met de spelen die speciaal voori hem geschreven zijn. Zo is ook deze Keulse Kerkedag' weer als voorheen een veelheid vanl onderwerpen, een stroom van proble-| men. toespraken die aangrijpen, boos; maken of tot tegenspraak uitlopen.' Momenten, die bijblijven, woorden die verwaaien, experimenten die explode ren. traditionele toespraken die een diepe indruk maken en nieuwe pogin gen die slagen of verzanden. Zeg het met bloemen Albert Finet over Hongarije: BOEDAPEST Albert Finet, directeur van het bekende pro testantse Franse weekblad Ré- forme is kort geleden naar Hon garije geweest, waar hij een ont moeting heeft gehad met kerke lijke functionarissen. In Réforme vertelt hif" over zijn ervaringen. Hoewel zijn contacten met het Hongaarse protestantisme wel veelal tot optimisme stemmen, zijn er toch wel enkele facetten van het protestants kerkelijk leven in Albert Finet woonde een kerkdienst bij in de kerk op het Calvijnplein in Boedapest. De kerk was zo vol, dat een vrij groot aantal mensen met een staanplaats genoegen moesten nemen. Mensen van middelbare leeftijd en ouder vormden de meerderheid van de aanwezigen, waarvan de meesten er welgesteld uitzagen. Ook waren er veel mensen van buiten de stad aan wezig, wat aan de kleding was te zein. Het aantal jongeren was niet Faculteiten (Van een onzer redacteuren) In Nederland leeft een achtergebleven groep van 20.000 mensen die in 3600 woonwagens verblijft. De meeste kunnen lezen noch schrijven en hebben een geheel eigen levensstijl, waarvan de neiging tot para siteren het enige is dat tot de wantrouwende burger maatschappij lijkt te zijn dóórgedrongen. Pas eigenlijk sinds 1957 is er in ons [land daadwerkelijke belangstelling voor I de mens woonwagenbewoner gekomen. Hetgeen niet betekent dat ook de grote j.,men" al enig begrip zou hebben voor deze gemeenschap in de achterhoede. Misschien is het geval Petaio daar een van de beste bewijzen voor. U hebt deze „koning der zigeuners" vast wel eens op de een of andere afbeelding gezien. De laatste keer. ter gelegenheid van de doop van zijn kind. liet hij zich fotograferen met een soort KLM-pet en een heel grote zonnebril op. Dank zij de publiciteit die er aan zijn geval wordt gegeven heeft nu de mening postgevat als zou deze Petaio inderdaad een koning temidden van zijn onderdanen zijn. Niets is echter minder waar. 't Is allemaal onzin. Zonder meer. Trouwens, reeds het praten over „zi geuners" als men woonwagenbewoners - bedoelt is er al helemaal naast. Over de gehele wereld bestaan er bijna geen zigeuners meer: de meesten zijn tijdens het Hitler-regime dat Europa in zijn greep heeft gehad, uitgeroeid. I In ons land bestaat de woonwagenbe volking voornamelijk uit Nederlanders, i wier voorouders uit Brabant, Limburg en i soms ook wel uit Drenthe afkomstig zijn. Omstreeks het begin dezer eeuw zagen zij een redelijke broodwinning in het maken van bezems en borstels, die ze vervolgens in welvarender streken dan waar zij woonden verkochten. Ze trok ken rond als marskramer of reden met een hondewagen, 's Winters keerden ze weer naar hun geboortestreek terug om nieuwe voorraad aan te maken. Z wervers Het eigenlijk probleem ontstond met de „uitvinding" van de woonwagen, die deze handelaars en ambachtslui gelegen heid gaf tot een volledig zwervend bestaan. Daardoor kon deze groep een geheel eigen, zelfstandig leven gaan lelden waardoor zij hoe langer hoe meer van de burgermaatschappij vervreemdde. Door dit geïsoleerd raken ontstond van lieverlede achterstand in allerlei opzich ten. Woonwagenbewoners kregen geen deel aan de vorderingen op het gebied van bijv. hygiëne, gezondheidszorg, kle ding, voeding, woninginrichting. Door hun primitieve leefwijze met de daar- de hand gewerkte „verach- Woonwagenbe- woners hebben hun eigen groeps moraal die onder meer tot uiting komt in een groot respect voor de ouderdom en een bijzondere liefde voor het kind. Hier een typerend beeld voor een woonwagenkamp: met elkaar optrekkende kinde ren. in dit geval musicerend. FOTO BOVEN: Dat de „gewone" samenleving de woonwagenbewoner nog niet be grijpt moge blijken uit dit ge wapende optreden van veertig politiemannen, die een woon- wagen, welke het maximum aan tal in dit kamp overschreed op een oplegger (de wielen waren er door de eigenaar afgehaald) verwijderde. Tactvol was dit optreden nu niet bepaald Zo corrigeerde hij ook de indruk die die Finet verontrustentd noemt. faculteiten^ anderen gewekt hadden, alsof de taak brecen tollen slechts ongeveer tarhtiel Ttif" 4e christen alleen maar beslaat .Het heeft hem namelijk geschokt, i sludenlen waaronder enkele vrouJ ontston" een v!jandUe afweerhouding. KERK Banaliteiten uit een woordloos dienen. En het was dat de protestantse kerk na de duidelijk dt in de zaal veel mensen lutie zich bijna geheel in een afzon- het eens waren met deze correctie, dering bevindt. Deze positie, waarin Veel sterker nog dan bij de andere d* staat haar heeft gedrukt, is niet sprekers werden rijn woorden steeds zozeer bedoeld om de plaatselijke meer onderstreept door applaus. kerk ais zodanig te doen verdwijnen, |maar ze maakt wel alle activiteit bui- ,ten de kerkdienst onmogelijk. Daar door wordt de dialoog met de buiten- M..c J, middags waren velen .1- t^dig rf^^de imR weer met een andere vraag bezig. Honderden luisteren naar de jonge hooglerares in de filosofie aan de Technische Hogeschool van Aken, dr. Dorothee Sölle. Zij sprak over Hierdoor is het niet mogelijk „De kerk buiten de kerk". Haar i het gesprek met de buitenwereld ver rede vond instemmend applaus, der te gaan dan de banaliteiten over maar vaak tegelijkertijd ook afwy- de socialistische structuur of een zend gesis. schijnbare overeenkomst tussen de Ze had zich reeds een bepaalde naam ethische bedoelingen van het commu- verworven door een artikel m het voor- nLsme en van het Evangelie, bereidingsboekje. dat eigenlyk alleen door de bekende humanist Gerhard Een ander voorbeeld is de universi- ZVi :SSl!Tnï'rn^'eLni^4r^ teit van Debrecen. Iedere faculteit 4rfcUïr.rèerf^"mr.f£n «OU IkÏTd .«'8™ gebouw. Dit lijkt mis- van de kerk moeten zijn en juist dat kan sch,p.n :'«ets byzonders. maar het ik niet. De kerk. zei ze. heeft murenernstige hiervan is. dat deze gang van opgetrokken. Zij verwacht een bepaaldezaken een waterdicht schot plaatst levensstijl van mij die door de mode. i tussen de studenten in de theologie en sociale status en een burgerlijk imago die van de andere faculteiten. Zo (beeld) bepaald wordt. Zy verlangt bo-maakt 0ok het verbod om jeugdbewe- wenlijke studenten, die echter niet totEen houding die zich weer in bepaalde het predikambt zijn toegelaten. onmaatschappelijke trekken uitte, zoals het gewoon vinden van bedelen, het Toch is er nu nog geen verontrus- aftroggelen van geld aan overheidsinstan- tend probleem van tekort aan predi kanten, zo schrijft de Fransman, want de opheffing van de jeugdbewegingen en van protestantse instellingen heeft een aantal predikanten doen vrijko men, die een plaats in een gemeenten gevonden hebben. ties, de aversie tegen werken in dienst verband en andere parasitaire neigingen. Wc zijn tóch maar schooiers, kan men de woonwagenbewoners vaak horen ver klaren. Heel deze afweer heeft op zijn beurt een hechte solidariteit van de groep als zodanig tot gevolg gehad. die eigenlijk niet meer vereist mag den omdat de zucht naar %-ereniging onze tijd meer en meer verdwenen is verwacht bovendien een interesse in antiek document, de bijbeL ieder gesprek tussen de kerk en Ze dit belangrijke deel van de bevolking, ten >dat geroepen is om de sleutelposities, iin het land te bezetten, onmogelijk. Het wereldsucces van de CANONET blijkt uit het onvergelijkbare aantal van thans 1.800.000 verkochte exemplaren! Deze fantastische superautomaat heeft o.a. een lichtsterke 1.9 lens, tijdkeuze, automatische be lichtingsregeling, parallaxop- heffing en filtercorrectie. Het filmtransport is modern en de bediening heel eenvoudig. De prijs is zeer aantrekkelijk: f 275.- C^anoiiët~ Canon-Camera's objectief bezien beter! IMP. N.V. BORSUMIJ-WEHRY DEN HAAG Ook positief Niet alleen negatief maar ook posi tief. Zo is burenhulp bij woonwa genbewoners normaal, leent men el kaar altijd voedsel of gereedschap en zijn fietsen in een kamp prak tisch gemeenschapsbezit. Woonwa- qens worden wederzijds gerepa reerd. men staat ook altijd met de (oude) auto's voor elkaar klaar, bij verhuizingen helpt men elkaar zo nodig, kortom, men leeft in lief en leed intens met elkaar mee. Er zijn ook strenge regels. Bijvoor beeld betreffende de verhouding der sexen: een getrouwd man mag niet met de vrouw van een ander dansen, laat staan haar wagen betreden als ze alleen is. Er is ook eerbied voor het gezins- en huwelijksleven (echtscheidingen komen praktisch niet voor). Er is respect voor de ouderdom en bijzondere liefde voor het kind. Reden voor ernstig misnoegen over de „gewone samenleving" hebben de woon wagenbewoners intussen genoeg. Tot vandaag de dag worden ze in de meeste gevallen als verschoppelingen behandeld. Men is ze overal liever kwijt dan rijk, ook nog in de overheidssfeer. Minachting en angst voor deze mensen mengen zich in de burgermaatschappij dooreen. Is dat laatste wellicht de reden dat plaatselijke woonwagenkampen aan de uiterste rand van gemeenten, vaak nog naast de vuilnisbelt, plegen te worden ..gesltu eerd"? ontwikkelingswerk in de kampgemeen schap. Daarvoor moet het aantal kampen beperkt worden: van de 350 wil men terug naar 50 regionale kampen met 60 tot 70 wagens elk. Men wil onder meer de kinderen de ontwikkelingskansen bieden van iedere Nederlander. Daarvoor is in de eerste plaats onderwijs nodig, aangepast aan de aard van het woonwagenkind. Elk regio naal kamp heeft of krijgt een school. Thans zijn er al 43 met 180 leerkrachten. Zo kan er continuïteit in hel onderwijs komen: door toepassing van het taken- stelsel wordt het nadeel van het trekken ondervangen. Het kind gaat namelijk met zijn opgegeven taak in de volgende school gewoon weer verder. De leerkrachten hebben een bijzonder moeilijke opdracht, die speciale begaafd heid vraagt en tact. De onzekerheid, achterdocht, agressieve houding ten op zichte van de buitenwereld die het woonwagenkind a.h.w. van huis mee krijgt vragen immers een speciale bena dering. Ook andere door het milieu bepaalde eigenschappen zoals ordeloos heid, vluchtige aandacht, afkeer van inspanning, niet kunnen spelen, taalar- moede, zwakke ontwikkelingsdrang. ver eisen een aparte aanpak. De school draagt tenslotte bij tot het maken van beroepskeuze waarmee men de groeps- traditie breken wil dat iedere jongen, geschikt of niet. de handel in moet. Dienstbetoon in woonwagenkamp Jongeren, die het lot van hun medemensen niet onverschillig laat trachten een brug te slaan tussen de woonwagenbewoner en de burger in een Eindhovens kamp waar ze nu twee (van de vier) we ken aan de gang zijn. Zij maken een kinderspeelplaats, bouwen een smeerbrug voor auto's en breiden de kampkapel uit... Op dit vrij wil lige' dienstbetoon 'op' voet van' heet" gewone medemenselijkheid komen- wij in een "aansluitend artikel kie zer dagen terug. Oud-predikant van Boskoop A. Jager overleden (Van onze correspondent) UTRECHT Op 86-jarige leeftijd is overleden de oud-predikant A. Jager. De heer Jager was aanvankelijk hervormd predikant te Aardenburg en vervolgens te Kwadijk. Na overgang tot de Remon strantse Broederschap werd hij predikant te Boskoop. Hij legde zijn ambt neer, om zich geheel aan de muziek te gaan wijden. Hij concerteerde als pianist, ook in het buitenland en met name in Parijs. In Utrecht was hij pianoleraar. fiii'til-puzzel Horizontaal en Vertikaal: 1 1 onderof ficier. 2 2 lieden van adel. 3 3 oorzaak. 4 4 dunne plek in weefsels. 5 5 telwoord. 6 6 meisjesnaam. 7 7 draadbericht. 8 12 Voriiiiiif/ munt in Nederi. <afk). 9 11 bijwoord. 10 10 cirkelvormig voorwerp. 11 9 mindere, jongere (Lat). 12 8 Italiaanse naam v. Oplossing vorige puzzel Horizontaal: 1 brak, 4. Deen, 7. ara 8. oord. 10. es. 12. Amer. 14. eelt. 16. Rika, 18. eend. 20. de. 21. aalt. 23. elp, 25. tand. I 27. Nora. 29. esp, 30. daar. 32. a.i., 34. Irak, 36. dons, 38. oase. 40. even, 42. ma, handenarbeid, naaicursussen, enzovoort, maar ook ruimten waar de dokter, de zuster, de maatschappelijk werker, de geestelijk verzorger zitting kan houden. Dit alles is of komt er. 'ertikaal: 1. br. 2. raak. 3. koe. 4. dr, 5. eden. 6 nel. 7 aard. 9. Orel. 11. stop, 13. maan. 15. Eder. 17 iets. 19. Etna. 22. Adda. 24 laan. 26. apis. 28. orde, 29. Edom. 31 aker. 33. Iser. 35. reet. 37. Ook door verdere verbeterde voorzie-nan- 39 Aar- *1 vek 44. is. 46. as. ningen in het regionale kamp (goede] bestrating. verlichting. gemarkeerde i standplaatsen met eigen toilet, vuilnisem- mer en elektriciteitsvoorziening) wil men I de afstand tot de burgermaatschappij verkleinen. Want daar gaat het bij al dit werk om: er moet een brug geslagen worden over de kloof die burger en woonwagenbewo ner zo lang van elkaar heeft gescheiden. En van twee kanten tegelijk moet men ItlfiCf C4?)l nu óver die brug: de woonwagenbewoner i Na de Tweede Wereldoorlog, ja eigen- moct de kans krijgen zijn achterstand in lijk pas omstreeks een tiental jaren te halen om daardoor dichter bij de *e.I*df.n-, zi^n overheid en particulier burger te komen (zie boven) cn dc initiatief pas goed begonnen verbetering aan te brengen in het lot der woonwa-moet het kamp vrijwillig betre- genbevolking. Men tracht de achterstanddcn om van z,jn kant het contact te in te halen door aangepast onderwijs en I herstellen. OPGAVE 'ringend verzoek, uw vakantie. VIA DE UIT DE KRANT GEKNIPTE BON.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 2