Kadervormingswerk vraagt specialisten uit ons land Nat. Museum van Israël uniek door gebouwen Een ivoord voor vandaag Samenwerking wordt anders Jhr. Sandberg adviseerde Puzzelhoek VNKO moet echt wel geaccepteerd worden Katherine Voronaeff in V.S. overleden VAKANTIEADRES Uw probleem is het onze Koreaanse bijbels in ruil voor bonen en eieren DINSDAG 27 JULI 1965 Op bergen en in dalen, ja overal is God, zingen de kinderen. En Psalm 65 bezingt Gods aanwezigheid in de natuur, zoals wy haar intens beleven in de dalen, die zich tooien met koren, in de weilanden, die bekleed zijn met kudden vee. Het merk waardige (of toch Ynisschien weer niet) van deze psalm is, dat de dichter, David, die ganse natuur als een integrerend deel van het beeld, dat hij heeft van God, bezingt. En dan niet zó, dat hij, die natuur bekijkend, een aantal religieuze aandoenin gen voelt opkomen en, gevoelsmatig of zuiver verstandelijk, redeneert, dat er dan toch „iets Hogers" moet zijn, die het bestaan en het voortbestaan van de natuur mogelijk maakt. Nee, de opzet en de hele indeling van deze psalm is volkomen anders. Er staat boven: „Danklied voor Gods rijke zegen". Dat zegt genoeg: die korenvolle dalen en die kudderijke weilanden behoren tot de zegeningen van God, voor David een zeer con crete figuur in zijn leven, geen „hogere macht", die ergens boven de wereld zweeft, maar een Persoon, Die hem aan-, spreekt, elke dag. God is de God van de natuur, Hij bemoeit Zich er voortdurend mee, omdat Hij is de God van de mens, om wie het gaat, die zich heeft te voegen naar Gods eis en die de natuur heeft te onderwerpen in Zijn Naam, die zich in die natuur ook mag verlustigen, omdat hij weet: de schepper daarvan is mijn God. Hier raken Gods Rijk en het aardrijk elkaar, hier wordt iets duidelijk van de synthese, die eenmaal haar totale verwezenlijking zal krijgen, als God hemel en aarde verenigt tezaam! Wij lezen vanavond: 1 Corinthiërs 3 vers 1 tot en met 17. Drie r.k. priesters gearresteerd in Hongarije WENEN In de afgelopen dagen sijn In Hongarije drie rooms-katho- lleke priesters gearresteerd, xo meldt Kathpress, het Oostenrijkse rooms- katholieke persbureau. (Van een onzer medewerkers) BAARN Toen ds. Poerbowijogo, docent aan de Theologische Hogeschool in Djokjakarta, in 1948 in de Kwitang-kerk te Djakarta de samenwerking met de kerken van Nederland verdedigde, zei pro fessor Bavinck tegen hem: „Ik zie U niet meer als mijn oud-leer ling maar als mijn medewerker". Met deze woorden werd op een profetische wijze tot uitdrukking gebracht de zich steeds wijzigende samenwerking tussen de Gerefor meerde kerken in Nederland en de Javaanse Christelijke kerk van Midden-Java. De mogelijkheid van wijziging in de samenwerking is ook vastgelegd in - het accoord van samenwerking tussen de beide kerken. Een principe-over- Russisch aan een middelbare school i gendomst werd gesloten, waarvan men hoopte, dat deze lange tijd ongewij- en pater *acz. Het is niet bekend, j zig,d zou blijven, maar ook een zogenaamde beleidsovereenkomst, die tel kens kon worden gewijzigd al naar gelang het zich ontwikkelende karakter van de samenwerking. Het ziet er naar uit dat, althans op een enkel punt, deze beleidsovereenkomst zal moeten worden gewijzigd zij zijn aangehouden. In het begin van de maand zijn vol gens Kathpress zeven priesters op een geheim proces in Boedapest tot lang durige gevangenisstraffen veroordeeld op beschuldiging van hoogverraad. Zij hadden de Hongaarse jeugd beïnvloed „op een manier die vijandig was aan het bewind" en voorts „contact gehad met het kapitalistische westen". Waarschijnlijk afzonderlijk paviljoen voor Chagall (Van een onzer medewerkers) JERUZALEM Onlangs is, in de nog niet voltooide universiteits- en regeringswijk in Jeruzalem het Nationaal Museum van Israël geopend. Het is een museum, dat door de kenners als een der be langrijkste ter wereld wordt beschouwd. Dit is minder om het bezit hoewel er enige unieke stukken te bewonderen zijn als wel om de architectuur. Veel verwondering hoeft dat voor de Neder- landers niet te wekken, want sinds twee jaar geleden weet de mu seumdirectie zich van de adviezen van jhr. W. J. H. B. Sandberg, oud-directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam, te verzeke ren. sche architecten vervaardigd. Zij wa ren prijswinnaars uit 25 inzendingen. Zij hebben voor hun ontwerp inspi ratie gevonden in de wijze waarop een Arabisch dorp is gebouwd. Het dak van de afdeling is een omgekeer de piramide, gedragen door een ko lom en niet door muren, want tussen het dak en de muren valt het licht naar binnen. Het is eefr'gehèêl nieuw principe. De architecten waren voor de taak gesteld het licht buiten te houden, omdat het licht in Israël te scherp is om in grote hoeveelheden een museum binnen te laten vallen. Een van dt hoofdbeitandolen van deze afdeling van het museum is een collectie Perzische kunstvoorwerpen uit een pe riode van vierduizend jaar Dat de archeologie van Is.aël in %rote verschei denheid is geëxposeerd zal amper ver meld hoeven te worden. Ten slotte zijn in de loop der eeuwen veel culturen over Palestina gegaan en van alle is wel iets achtergebleven. In do kunstafdeling met zijn open paviljoens is tevens een oude moskee tentoonges cld, alsmjde de uit Italië overgebrachte en minutieus her bouwde synagoge utr Vlttorio Ventlië. Ook zijn er de «leuren van de uit de tiende eeuw daterende Maimonldos syna goge uit Cairo. De«a zijn onlangs via een niet bekendgemaaic'.e weg in Isiaèl aan gekomen. Rembrandt Voorts bezit het museum een klei ne, maar zeer selecte expositie van tekeningen en etsen van Rembrandt. Het grootste deel van de bezittingen van het nieuwe museum is afkomstig van het Bezalel Museum. Dit museum echter, hoewel In Israël als een kost baar bezit gekoesterd met ziin onder andere tweeduizend schilderijen, heeft weinig stukken, die de kritiek van kunstkenners kan doorstaan. Jhr. Sandberg selecteerde bijvoorbeeld van de tweeduizend schilderijen err zestig, die in aanmerking kwamen voor het nieuwe museum. Tegelijk met de eerste plannen voor de bouw heeft het museum een be-j langrilk aantal schenkingen ontvan gen. Daaronder zijn werken van Pi casso, Renoir, Monet, Frillo, Degas, Matisse, Rembrandt en Chagall. Oorspronkelijk heeft het in de bedoe ling gelegen aan het Nienw Israël Mu seum een afdeling te verbinden voor werken van joodse kunstenaars. Maar van dat Idee is men afgestapt omdat het criterium wat nu in feite joodse kunst Is, huiten de joodsreligieuze werken, moei lijk is te stellen. Rembrandt heeft bijv. zeer veel van het joodse leven vereeu wigd. maar hij zou toch niet onder Joodse kunst kunnen vallen. Andersljds heeft Chagall veel vervaar- Het belangrijkste bezit van het museum vormen wel de Dode Zeerol len. In 1947 zijn zij door Bedoeïnen in een aarden pot gevonden. Deze pot heeft model gestaan voor het gebouw, waarin de rollen zijn ondergebracht. Het is een witte koepel, die zich voor een groot deel ondergronds uitstrekt. BIJ deze witte koepel is een zwarte muur geplaatst, waarmee tot uitdruk king wordt gebracht de in de rollen beschreven „kinderen van het licht" en „kinderen van de duisternis". Architecten De 73-jarige Amerlknanse architect Frederick J. Kriesler heeft de Schrijn van het Boek te zamen met zijn collega Armand P. Bartos ontworpen. Het is een van de vier delen van het museumcomvlex, dat in totaal 6500 vierkante meter beslaat en gescheiden is door grote parken. De kunst en archeologische afdeling van het museum is door twee Israëli- Ladder-puzzel Vul horizontaal in: 1. stuk grond, 2. plaats in Duitsl. bij de Nederl. grens, 3. stnd ln Italië a.d. Isarco, 4. dorp in Frlesl. onder Oostdongeradeel, 5. stad in Italië door 't Lido gescheiden v.d. Adria- tlschc Zee, 6. Plaats in N.-Brabant bij Den Bosch. digd, dat geen apeolfiek joods onderwerp heeft. Toch bestaan er plannen om een afzonderlijk paviljoen in te richten voor werken van deze Russlsch-Joodse schil der. HU heeft veel vereeuwigd van de verloren gegane joodse wereld in Oost- Europa. Veel facetten van dit leven be staan nog uitsluitend ln zUn uitbeel- Ook heeft men niet willen overgaan tot een afzonderlijk Joodse afdeling, omdat Jeruzalem van de gehele wereld is en het belangrijkste museum in Israël in deze stad is gevestigd dus in zekere van de gehele wereld behoort. Een beeld hiervan wordt gegeven in de Billy Rose- tuin. Het is de beeldentuin die door de vermaarde Japans-Amerikaanse land' schapsarchitect Isamo Noguchi tussen de Èaviljoens van het museum is aangelegd. •e tuin is mogelijk gemaakt door de Hollywoodse impresario Billy Rose, die de gelden voor de aanleg heeft geschon ken en tevens werken van Jacques Lifshitz, Jacob Epstein, Hanna Orlof, Rodin, Daumler, Milhaud, Bodell en Richier ter beschikking héëft gesteld. Op vele gebied enis het Nieuw Israël Mu seum een. voorbeeld van mqdarna seumbouw. Tegenover ons karokteri de dr. Sandberg het: ,,Ik heb ln de wereld wel grotere musea gezien, i nog nergens betere". Deze gemeenschappelijke maal tijd in de kerk laat iets zien van de gewijzigde verhoudingen op het zendingsveld. De predikant op de voorgrond, ds. G. P. Noo- teboom, leidt thans samen met een Javaanse collega de kader vorming in de kerk van Mid den-Java. ,,We kunnen elkaar niet missen Heel vroeger speelde de Nederland- missionaire predikant een overwe gend grote rol. Hij was het die het deed. Weliswaar werd hij daarbij gesecundeerd door een aantal evange listen, maar het was vooral de Neder landse zendingspredikant met het accent op Nederlands die in de goede zin van het woord de lakens uitdeelde. Na de oorlog werd dit ander Het zogenaamde „Kwitang-accoord gaf daartoe de eerste stoot. Naat de Nederlandse missionaire predikanten kwamen de Javaanse missionaire pre dikanten. Ze waren gelijkwaardig, maar toch speelden ongewild de Ne derlandse missionaire predikanten een grote rol, omdat ze nu eenmaal een betere en grondiger vooropleiding hadden genoten. Natuurlijk gingen ze daar niet prat on. Maar een feit was het nu eenmaal. Daarbij kwam, dat ze optraden als „wakil" ongeveer te vertalen met vertegenwoordiger van hun zen dende kerk in Nederland en als zodanig een belangrijke «tem hadden in de discussies en zelfs in de besluit vorming. Dit alles wijzigde zich langzamer hand. Het begrip „wakil" werd een besmet begrip. Er zat nog een stukji alweer: onbedoeld kolonialisme in. En daarom was het beter, dat ze werden ontheven van de opdracht om als w$kilyaneen Nederlandse kerk op te treden. Ze trokken zich in bescheidenheid terug. Ze 'voérden op kerkelijke gaderingen het woord alleen, als hun om advies werd gevraagd. En het kwam zelfs zover, dat, als een van de Nederlandse missionaire predikanten om de een of andere reden b.v. gezinsomstandigheden het zendingsveld moest verlaten, lang niet altijd de vacature werd vervuld. In de Nederlandse kerken gaf dit een gevoel van onbehagen. Niet, om dat daardoor een uitkijkpost verloren ging, maar omdat ze het betreurden, dat dc samenwerking met de kerken vooral in het financiële vlak dreigde In zijn eerste artikel liet ds. B. Richters, de directeur van het zendingscentrum der Gere formeerde Kerken, zien, hoe men het er in Nederland en in Indonesië over eens is, dat de samenwerking in de zending moet worden voortgezet. Thans schrijft hij, dat deze samenwer king in de naoorlogse jaren al veel veranderingen heeft onder gaan en nog steeds van karakter verandert. Men heeft nu in Indonesië vooral behoefte aan specialistisch opgeleide missio naire predikanten. Ds. Richters keerde verleden week terug van een oriëntatiereis naar Indone sië, die hij samen met ds. P. van Strien, de gereformeerde synodepraeses, maakte. te verzanden. Daarom leefde nog altijd de wens, om niet slechts finan cieel en materieel, maar vooral ook personeel de samenwerking met de partner-kerken te beleven. De stille wens bleef leven, om nog eens nieuwe zendingsarbeiders te mogen uitzenden. Als de tekenen niet bedriegen, zal deze wens in vervulling gaan. Dit ons wel duidelijk geworden in verschillende vergaderingen, die we on onze reis door Midden-Java bij woonden. Men is tot de ontdekking gekomen, dat er voor de kerk in Indonesië nog een onmetelijk grote taak weggelegd aan het arbeidersvraagstuk. Een der de zal bijzondere aandacht moeten geven aan de landbouw-vraagstukken, waarvoor de kerken komen te staan in dit overwegend agrarische deel van Indonesië. En zo zullen er meer sectoren zijn, die bijzondere aandacht nodig hebben. Specialisten Daarom wil men vanuit Nederland graag nog meer specialistisch opgeleide missionaire predikanten ontvangen, die allen een deel van hun tijd zullen geven aan het kadervormingswerk. Ik zal U niet vermoeien met de vraag, hoe dit alles organisatorisch zal worden geregeld. Daarover zal overigens nog overleg noodzakelijk zijn, vooral ook met de kerken in Nederland. Deze zullen zich moeten aanpassen aan de nieuwe situatie. Het beleid zal opnieuw moeten worden omgebogen. Wel is duidelijk, dat er een sterke band zal blijven bestaan tussen de zendingsarbeiders en de kerken in Ne derland, die hen zullen uitzenden. Ze zullen wij wijze van spreken niet in centralisatie verdrinken. Ook om voorkomen, dat men een missionaire „droogzwemmer" wordt, zal het zo gere geld worden, dat er nog een stukje terrein werk overblijft Het contact met de gemeenten er gemeenteleden zal eraan moeten mee werken dat de missionaire predikant goed ziet, wat de behoeften zijn van de kerken, die ze mogen dienen. Zo stelde de delegatie van de Nederlandse kerken het voor en zo willen de Javaanse kerken het ook. Het aantal zendigsarbeiders zal dus na verloop van tijd en dan liefst zo spoedig mogelijk worden uitgebreid. Zo spoedig mogelijk: want de kerken op Midden-Java zijn ervan overtuigd, dat ze achterstand hebben in te balen, Getuigen wordt van de kerken in Ind-onesië het land van de konsekwent doorge voerde godsdienstvrijheid een dui delijk getuigenis verwacht. Men is zelf tot de conclusie gekomen, dat in de verschillende sectoren, waarin uit het leven nu eenmaal bestaat, nog te veel gezwegen is tot nu toe. Daarom wil men de leden van de kerk gaan voorlichten ten aanzien van hun taak in de wereld van het nieuwe Indonesië. Men wil de kerkle den gaan „kaderen", zoals men dit noemt. Daarom Werd een kadervor mingslichaam in het leven geroepen, waarin twee predikanten, Ds G. P. Nooteboom en Ds Soelarso Sopater, resp. de Nederlandse en de Javaanse kerken vertegenwoordigend, een volle dagtaak vinden. Maar men acht dit niet voldoende. Men wil in dit werk een aantal Nederlandse specialisten I inschakelen, die bijzondere aandacht zullen moeten geven aan bepaalde sectoren van het kerkewerk en het missionaire werk. Zo wil men graag een predikant ontvangen, die zich zeer bijzonder bezig gaat houden met het jeugd- vraagstuk. Een ander zal meer dan gewone aandacht moeten gaan geven (BIJ juiste oplossing vormen de begin- en eindletters, beide van boven naar beneden gelezen, een zegswijze. Oplossing vorige puzzel Horizontaal: 1. deels, 5. toon. 7. lianen, f. Kassei. 10. R.S.. 12. want, 13. degen, 14. end. 15. den. 16. no. 17. ee. 18 por. 19. ene. 20. regel, 21. eter. 22 tl. 23. terras. 25. genoeg. 27. paar. 28. Sneek. Vertikaal: 1. do. 2. eland. 3. list. 4. sas, 8. telen, 6. on. 8. neder, 9. kaneel. 10. Hennes, 11. snoer. 12. Weert, 15. dolen, 18. peter, 19. etage, 21. eren, 24. ros, 25. ga. 26. ik. Veel ziekenhuizen in Zuid-Soedan gesloten LONDEN Doktershulp is schaars geworden in het zuiden van Soedan, sinds de meeste ziekenhuizen als gevolg van gebrek aan personeel moesten den gesloten. De wegen zijn ges'. voor bijna alle verkeer Dit sombere beeld van de toestand in het zuiden van Soedan gaf Oliver Allison de anglicaanse bisschop in Soedan, tijdens een toespraak voor zendingsvrienden in Londen. Hij kon echter ook mededelen, dat ondanks alle dreiging de buitenlandse zendingsmenaen, die nog aanwezig zijn, kunnen doorwerken en allen ongedeerd land aangekomen. Zij zijn uitgenodigd door het Nederlandse studenten-Afrika gezelschap. De studenten zullen kennis maken met de belangrijkste objecten op het gebied van kunst en cultuur, indus trie, landbouw en waterstaat. Minister: niet verplicht 24 jaar gevangen in Siberië (Van onze kerkredactie) LOS ANGELES Op 78-jarige leeftijd is onlangs overleden de Russische zendelinge Katherine Voronaeff, die in 1960 in de Ver enigde Staten terugkeerde na een gevangenschap in Siberië van 24 jaar. Katherine en haar man John Voro naeff werden beiden in Rusland ge boren, maar emigreerden in hun jeugd naar Amerika. Hoewel zij het daar goed naar hun zin hadden, konden zij hun oude vaderland niet vergeten. Daarom keerden zij in 1920 naar hun vaderland terug als zende lingen van de Pinkstergemeenten. Hun zes kinderen lieten zij in Ameri ka achter. Tien jaar lang konden zij ongehin derd werken. In deze tijd bloeiden de Pinkstergemeenten overal in Rusland. Maar omstreeks 1930 greep de rege ring in. In één nacht werden achthon derd predikanten gearresteerd, waar onder ook John Voronaeff. Katherine ging in het geheim door met haar werk, maar werd drie jaar later ook opgepakt. In 1940 werd het echtpaar vrijgela ten. Amerikaanse vrienden brachten geld bijeen voor hun terugkeer naar de Verenigde Staten. Toen John zijn papieren voor het vertrek in orde wilde laten maken, werd hij opnieuw gearresteerd en zonder opgaaf van redenen naar Siberië gevoerd. Nooit heeft men nog iets van hem gehoord. Toen Katherine probeerde een brief aan haar kinderen te schrijven, werd ook zij weer gearresteerd op beschul diging van spionage en pas weer vrijgelaten na de dood van Stalin in 1953. Pas vijf jaar later slaagde zij er in haar kinderen te doen weten, dat zij nog in leven was. Het duurde toen nog twee twee jaar,] voordat haar zoon Paul er met behulp van de toenmalige president en vice- president van de Verenigde Staten, Eisenhower en Nixon, in slaagde een visum voor zijn moeder te bemachti gen. Catherine Voronaeff is begraven vanuit het Russische protestantse kerkje in Los Angeles, waar hear man predikant was, toen zij in 1920 Rusland gingen. Soepelheid Het is duidelijk, dat aan de zen dingsarbeiders in deze nieuwe situatie hoge eisen zullen moeten worden gesteld. Meer dan ooit zullen ze dienende geesten moeten zijn. Ze zullen in hun denken zeer beweeglijk moeten zijn. Ze zullen een soepelheid van geest moeten hebben, die hen in staat zullen stellen een stootje te velen. Hoe belangrijk hun werk ook moge zijn, ze zullen bereid moeten zijn op de tweede plaats te gaan staan. En dat vergt veel zelfverloo chening en aanpassingsvermogen. Daarom zullen we een beroep moe ten doen op de besten van ons predikantencorps. Zullen we zi Nederland, maar ook in Indonesië een zeer degelijke en vooral ook nog meer gespecialiseerde vooropleiding moeten geven. j.Zo zijn de. pltónpnv die. aap delegatie werden voorgelegcL De ker ken in Nederland zullen zich hierover moeten beraden in hun komende vergaderingen. Nog meer coördinatie dan tot nu toe zal noodzakelijk zijn. Niet alleen van de zendingsarbei ders. maar ook van de zendingsdepu- taten zal een soepelheid van geest gevraagd worden. Het zal voor hen een voorrecht moeten ziin om de besten in dit werk af te staan. Zo zal een nieuwe periode aanbre ken in de samenwerking tussen de kerken, die al zo lange, tijd op elkaar ziin ingesteld en elkaar niet kunnen missen: de Indonesische kerken de Nederlandse niet, maar ook de Neder landse kerken de Indonesische niet. Het kleine groepje zendingsarbei ders. dat we op een zondag in juli in Parakan ontmoetten, zal groter worden. Maar dit is niet het be langrijkste. hoezeer zij en wij dit op prijs stellen. Het belangrijkste is, dat de Kerk van Christus op Midden-Java haar opdracht in de wereld noa beter zal kunnen gaan beleven. En dat is naar haar eigen zeggen hoog nodig. DEN HAAG Minister Veld kamp (sociale zaken en volksge zondheid) heeft op vragen van het Tweede-Kamerlid Schakel (A.R.) geantwoord, dat op grond van de thans geldende bepalingen de be drijfsvereniging voor de koopvaar dij niet verplicht kan worden de Vereniging van Nederlandse Koop. vaardijofficieren (VNKO) in het werk van de bedrijfsvereniging te betrekken. Op grond van de in 1963 verleende representativiteitsverklaring ligt het toch wel voor de hand dat de VNKO tot de arbeid %'an deze bedrijfsvereni ging en haar bestuu wordt toegelaten, aldus de minister. De sociale verzeke ringsraad heeft op verzoek van de minister getracht een bevredigende oplossing te zoeken, maar het bestuur van de bedrijfsvereniging was hiertoe niet bereid. Minister Veldkamp overweegt nu om de Sociaal-Economische Raad de vraag voor te leggen of de organisatiewet de sociale verzekering het dwingend voorschrift moet bevatten, dat een re presentatief verklaarde organisatie van werknemers of van werkgevers op haar verzoek tot het werk van de be trokken bedrijfsvereniging en haar bestuur moet worden toegelaten. In zijn antwoord wijst de minister er ook op. dat het besluit tot representativi teitsverklaring destijds is genomen overeenkomstig het unanieme advies van de Sociaal-Economische Raad. Dringend vercoek, uw vekantieadrei VIA DE UIT DE KRANT GEKNIPTE BON. die wij geregeld op de edvertentie- MINSTENS EEN WEEK VAN TEVOREN op te gev. opga* leze schriftelijke iet tijdig in ons bezit is kan '•tig worden vertraagd DE DIRECTIE rendini Brieven die niet zUn voorzien van naam en adres kunnen niet in behandeling worden genomen. Geheimhouding ls verzekerd.Vra gen die niet onderling met elkaar in verband staan moeten in af zonderlijke brieven worden ge steld. Per brief dient een gulden aan postzegels te worden ingeslo ten. Vraag: Heeft een postzegel met de beeltenis van koningin Wilhelmina met loshangend haar nog waarde? Antwoord: Handelaren en verzame laars stellen vanwege het grote aantal zeer hoge eisen aan de zegels. Het is daardoor ondoenlijk op een afstand te bepalen of een bepaalde zegel hoge waarde heeft of waardeloos is. Het beste is de zegel door een handelaar te laten taxeren, doch stel de ver wachtingen niet te hoog. Hulp van lezer: Een lezer schrijft ons dat het antwoord van onze medewerker inzake TV-storing door een elektrische trein niet juist is. Zonder op alle feiten en bepalingen in te gaan merkt hij op dat men zich altijd wenden kan (dit moet schrifte lijk gebeuren) tot de Radio-controle dienst van de P.T.T., afdeling radio- en televisiestoringen. Hier kan men raad en zo nodig hulp krijgen. Vraag: Hoe kweekt men fresia's (geen stook). Wordt het zaad ook uitgevoerd? Antwoord: Fresia's kunnen op twee manieren gekweekt worden: a) van zaad, b) van knolletjes, doch in volle grond valt dat niet mee. Wat kweken van zaad betreft: het zaad wordt ingevoerd uit Italië en Zuid-Frankrijk en ook in ons land wordt wel zaad geteeld. Wanneer men in april zaait, is de bloei van november tot januari, bij zaaien in mei is de bloei na 1 januari, zaait men in juni dan volgt de bloei in april. Men moet het zaad eerst stratiflceren door het 24 uur in lauw water te weken en daarna in kistjes met vochtig zand op een warme buis te leggen, en af te dekken met natte doeken. Als de witte kiempjes zichtbaar zijn. moet men ze uitzaaien in kistjes of in de volle grond. Later moet men uitdunnen op 5 cm. In kistjes geteeld zaad gaat in juli naar buiten in het volle licht, ln september/oktober weer naar binnen, daar de fresia's dan wel koel en opgekweekt moeten worden, maar vorstvrij. Voor de volle grond is de zaaitijd juni wel de beste. Voor knolletjes is de planttijd in kassen boven 0 graden Celsius begin septem ber tot half oktober. Dit geschiedt op bedden van een meter breed, rijaf stand 10 tot 12 cm, op de rij 4 tot 6 cm, plantdiepte 3 tot 4 cm. Er zijn de laatste jaren ook vollegrondfresia's in de handel, doch de resultaten vallen niet mee. Er zijn ons geen speciale werkjes over fresia's bekend doch wel over bloembollenteelt, waarin fresia's behandeld worden. Vraag: Bij een trouwpartij kreeg ik de indruk dat een paar dingen niet klopten. Is het zo dat de familieleden afgehaald dienen te worden als zijin dezelfde woonplaats wonen of verblij ven? En dienen ook de van buiten komende familieleden ergens afge haald te worden? Het hoort toch niet dat familieleden bulten het stadhuis staan te wachten en dan gauw naar binnen worden gehaald? Antwoord: Familieleden die een speciale uitnodiging ontvangen wbr- WMSiïfiSUl tion. De financiën van de meeste mensen laten niet toe, dit bij alle familieleden te doen. Velen komen dan ook met eigen auto. Het is afhankelijk van de draagkracht der betrokkenen of men slechts enkele familieleden noodt en in de stoet opneemt, of meer. veel kwaads tegen zoveel licht bedre ven, waarin telkens de bede herhaald wordt om de laagste plaats. Het is van ds. P. Huet uit diens Afrikaanse liederen. Deze zijn indertijd uitgege ven door 'D. Bolle te Rotterdam. Het gedicht is inmiddels aan de vrager toegezonden zodat verdere hulp niet meer nodig is. Ds. Huet ging indertijd met de afscheiding mee. Later vertrok hij naar Zuid-Afrika. Als oude man keerde hij zich vooral tegen het spiritisme nadat hij een tijd lang onder de bekoring daarvan was ge weest. Verzoek van lezeres: Een lezeres vraagt naar het gedicht, waarvan de eerste regel luidt: „Een vrouw kan aan een somber leven een heel mooi tintje geven", maar de laatste regel: „Dat alles kan de vrouw, maar ziet; Haar mond dicht houden kan zij bare d Dh daar mog keer D< NED. HERV. KERK Beroepen te Waarde (Zld.): kand. G. J. E. Tigcnelaar te Utrecht; te Nieuw Loosdrecht (toez.): J. J. Poldervaart te Scheveningen; te Bovenkarspel-Groote- Aangenomen naar 's-Gravenhage (vac. M. N. W. Smit): H. Snoep te Middel burg naar Arkel: H. J. de Ridder te Beuningen: naar Bergum (toez.): J. H. Pol te Longerhouw, die bedankte voor Scherpenzeel (Fr.-toez.) en voor Brum- men (vac. C. I. Dijkhuis-toez.). Benoemd tot vicaris te Wassenaar: kand. R. Steenstra aldaar, die deze be noeming ook aannam. GEREF. KERKEN Aangenomen naar Scheveningen (vac. wijlen dr. H. Holtrop): dr. E. de Vries te Amsterdam-W.: naar Moordrecht: kand. D. N. Verschoor te Naaldwijk, die bedankte voor Heeg en voor Vijf huizen; naar Gent (België): M. J. Vos te Asperen; naar Surhuisterveen (2e pred.pl H. Wijmans te Sint Jacobi- parochie. Bedankt voor Joure (2e pred.pl.) en voor Zuidhorn (Gr.): G. Haaksma te Nieuw-Amsterdam; voor Rheden—De Steeg: Tj. Doesburg te Tienhoven <U.); voor Stedum: M. Berg te Giessen-Rijs- ''wijk (N.B.). schap. ds. IJong Bin lm. De reden is wel, dat het zo moeilijk is om geld in handen te kragen van de boerenbevolking, die dertig procent vormt van de hele bevolking. De colporteurs werken dan ook liever in de steden Verkopen se namelijk een bijbel aan een boer. dan kan deze hem niet altijd betalen en vraagt de colporteur het geld op de volgende marktdag af te halen Hii heeft dan produkten v.n zijn bedrijf verkocht en tanbStoTÜ ïo&S'taï hier echter niet op wachten en dan gaat de verkoop niet door. i„ heetJ ,\ier echter wat °P gevonden. In plaats van geld is het ook tevreden met de produkten van de boer, zodat eieren, rijst, zaden erwten rf7nab«nH? C«? stro5and het ruilmiddel zijn voor bijbels. Deze produkten' woeden dan onder de medewerkers verkocht. Zo werden op één tocht 1512 bijbels en m^eif ,eeJ-en verkocht 0ok kwam een jongen van twaalf jaar 22 km te voet met een zakje soyabonen om twee nieuwe testamenten te kopen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 2