De kerk in vakantietijd
EHBO
Zicht op Calvijn
GEESTELIJK
Recreatie
centra
Eilanden
en Sneek
„Drive-in-"
kerken
Doe iets
terug
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 24 JULI 1965
ANWB
plaatsen. Over resultaten is ech
ter nog niet veel bekend.
(Van onze kerkredactie)
„Er worden deze zomer
kerkdiensten gehouden in de
Kennemerduinen voor protes
tanten en rooms-katholieken.
Deze diensten zijn bedoeld
voor alle bezoekers van duin en
strand, voor kampeerders en
voor bewoners van de strand
huisjes."
Dit krantenberichtje is er een
van de vele, die u vooral de laat
ste jaren tegen de zomer aan
kunt treffen en die u verzekeren,
dat al bent op vakantie, de
kerk dat nog niet is. Het betekent
juist voor de kerken in de re
creatiegebieden extra aandacht
en extra werk.
Het betekent klaar staan voor
kampeerders, zeilers, trekkers en
automobilisten. Het betekent een
hele omschakeling vaak van het
vakantiewerk van de kerk dat
reeds 'gebeurde, zij het op klei
nere schaal.
Vroeger bestond bijvoorbeeld
dit werk uit het organiseren van
kampen voor de jeugd door de
plaatselijke kerken en het bij
zetten van stoelen in de kerk-
paden voor de gasten in de va
kantieplaatsen.
Een stem uit de praktijk is die
van de baptistenpredikant ds. J.
van Dam uit Sneek. Hij schrijft
te verwachten, dat bij de baptis
ten de kampen voor de jongeren
van twaalf tot vijftien jaar waar
schijnlijk wel zullen blijven,
maar dat voor de ouderen op den
duur bijvoorbeeld bromtrektoch-
ten moeten worden georgani
seerd. Voor de gezinnen zouden
campings kunnen worden inge
richt en bungalowparken.
Dit zijn nog maar toekomst
plannen van deze predikant,
maar de kerkelijke recreatiecen
tra, de drive-in diensten en de
kerkschepen, ze zijn er al een
paar jaar.
Behalve voor de begeleiding
van de vakantlemens, zorgt de
kerk ook voor vakantie- en
weekelndbesteding. Van de Ne
derlandse Hervormde Kerk gaat
bijvoorbeeld de Stichting Re
creatiecentra uit, die beschikt
over zes terreinen: het Grote
Bos in Doorn, de Noordster ln
Dwingeloo. het Toppershoedje
in Ouddorp op Goeree-Over-
flakkee, het Trefpunt in Ermelo,
de Faasbloem in Chaam, ten
zuiden van Breda en de Rogge-
berg in Apelscha. Op al deze
terreinen staan vakantiebunga
lows en e»- is gelegenheid om de
tent of caravan neer te zetten.
Deze zomer is het zevende re
creatiecentrum geopend: de Ja
gerstee te Epe, een terrein van
twintig hectaren, dat voorlopig
alleen nog maar bestemd is voor
tenten en
Het kerkschip op het Snecker Meer is langzamerhand veel en
te klein geworden om alle vakantiegangers te ontvangen.
zocht. Zij bestaat uit een korte
medidatie, het lezen van enkele
verzen uit de Bijbel en verder
uit samenzang, waarbij de be
zoekers zeil de te zingen liede
ren kunnen opgeven.
Wat is bouwkunst?, door
A. J. Kropholler. Uitgave Ser-
vire. Den Haag.
At eer
Onder de bezoekers van het
kerkschip bevinden zich ook
veel randkerkelijkcn. Het schip
is daarom een evangelisatie-
middel.
Wie zich zonder, vaktechnisch
abacadabra wil laten inleiden in
de bouwkunst, vindt in architect
Kropholler een bekwame en ieder
een onmiddellijk aansprekende
gids. Als weinige anderen weet hij
Maar de gemeente doet meer. de ontwikkeling en de essentie
Zo worden iedere week dia's van de bouwkunst te verklaren,
vertoond van het eiland in de Daartoe put hij met zijn vieren-
vier jaargetijden. Ook de lees- tachtig levensjaren uit een rijke
zaal en uitleenbibliotheek zijn ervaring als bouwmeester van zo-
een verlengstuk van het kerke- vele raadhuizen, kerken en be
werk. In een grote tent kan men ySfitSt^KrophoUer is een van
sjoelen, dammen, schaken of de oudste en vurigste pleiters voor
tafeltennissen. Samen met de toepassing van „eigenheimse" ma-
Gereformeerde Kerk is men nu terialen en voor de handhaving
ook begonnen aan het houden van een eerlijke nationale bouw-
van jeugddiensten. stijl. Al jaren geleden waarschuw
en ziin or no* talloze voor- de te*en ontzi«lde rechtlijnig-
dH v» held en dodelijke verveling als ge-
beelden te noemen van dit va- varen yan het rationalisme en in-
kantiewerk, waarin steeds nieuwe ternationallsering van de bouw-
ideeën worden geboren. Schou- kunst. Vele resultanten van mo-
wen-Duiveland probeert de ont- demistisch streven stellen hem in
den-Zwolle. Het kerkje heet dan wikkeling bij te houden, die het gelijk.
ook de Rotonde kerk. Hier werd door de aanleg van de Greve- Met de bedoeling, bij te dragen
met Pinksteren gestart. Om de ljngendam is veroorzaakt. Ds. tot hernieuwd inzicht.JJffi?' STK
diensten te organiseren is een p. Don, hervormd predikant te ÏJÏfJ h?.\!sef te wek?
werkgroep gevormd, waarin zes Burgh is onder meer aangesteld je toekomst an-
verschillende kerken zijn ver- voor het strandpastoraat. Men ders moet. Talrijke tekeningen van
tegenwoordigd. De hervormden, verwacht hier namelyk meer architect R. J. Veendorp
en ook de plaats van het kerk- de Leger des Heils-mensen heb-
gebouw zjjn helemaal aangepast ben hier deel aan.
aan de automobilist, hoewel na-
tuurlijk ieder ander ook welkom WGC QIQnStCn
is. Het zijn meestal kleine ker-
Sneek heeft naar een geheel van de bouwkunst in onderschei-
£keï„";akSesÏÏn?„ZTehL?e^ fö&kSrtdrtd.'word?uS
kerk en vakantie samen te laten gebannen ais wy afgestompt raken
gaan. Dit Friese stadje heeft een de schone vorm en niets meer
oplossing gevonden in de vorm verlangen dan doosvormen,
diensten houden van twintig mi- voor de zeilers. Ds. mr J A
nuten. Voor buitenlandse gasten Vaandrager, hervormde predi-
zullen de liturgie-teksten ook in kant te Sneek heeft een belang-
het Engels, Frans en Duits uit- rijk aandeel in het evangelisa-
gegeven worden. Na de dienst is tiewerk van het kerkschip. Naar
er dan gelegenheid voor ontmoe- zjjn zeggen worden door dit
ting en gesprek. Folders zijn werk vrij véél randkerkeljjken
verspreid om bekendheid te ge- bereikt.
ven aan deze kerk Evangelisatie
De moeilijkheid is nu nog hoe 3
de mensen te laten weten, waar Het kerkschip is ook niet in
zo n drive-in kerk staat. Onder- de eerste plaats bedoeld voor de
handeld wordt op het ogenblik traditionele kerkgangers, hoe-
rijkswaterstaat en de wel zy ook wel de diensten op
uniforme borden te prijs stellen, maar het is een
van evangelisatie. Een an-
der facet, dat deze predikant
naar voren brengt is de moge
lijkheid om interkerkelijk samen
te werken. Regelmatig worden
diensten gehouden, waarin ge
reformeerde, doopsgezinde en
baptisten predikanten voorgaan.
Het schip is echter in enkele
jaren tijds veel en veel te klein
geworden, zodat men z'n toe
vlucht heeft moeten nemen tot
het plaatsen van een wind-
„De kerk heeft ten aanzien
van de vakantiegangers een die
nende taak. zy moet de toeris- scherm op de wal. Met behulp
ten haar rijen „service" bieden, J*" loudspeaker kunnen
dan de diensten worden gevolgd.
goed als de horeca- en jjet blyft echter een noodop-
middenstandsbedrijven dat doen. lossing, want op een regenach-
Men moet de kerk niet welbe- tige dag betekent zo'n wind-
wust in een uitzonderingsposi- scherm n'et ve®b
tie plaatsen, want voor wie zijn Trouwens, doordat het aantal
vakantie op het eiland wil door- vakantiegasten toeneemt, wordt
brengen, hoort de kerk erbij, het kerkbezoek steeds drukker
Net zo goed als de bossen, de Op een mistige zondag in juni
duinen en de schelpenpaden." kwamen er wel zo'n zestig tot
Dat is de mening van de «eventie k^sangers De enige
ouderling-kerkvoogd, de heer P. oplossing is een grotere boot,
de Nijs, die nu al zo'n jaar of maar daar komt heel wat voor
acht nauw betrokken is bij het kijken
werk van de Hervormde Ge
meente op Vlieland. oo—
Men kan ook niet zeggen, dat
de Hervormde Gemeente van
Vlieland de toeristen zonder
meer aan hun lot overlaat. Elke \X/
woensdagavond wordt in het VY <1L A3
oude kerkje, dat nog dateert uit
de periode van de Vlielandse 1 1 O
walvisvaarders, een avondstilte |->/vi i \\T b*nt1 Cl" r
gehouden. Vooral in juli en UAA U. VV IV U.113L
augustus wordt deze druk be-
OnJangs werd het nieuwe hoofd
gebouw van de Wereldraad van
Kerken in Genève geopend. Bij
die gelegenheid brachten wij
daarvan reeds een verslag en een
foto. A'ii bereikte ons deze
aardige serie opnamen, zmoel van
het gebouw, ah van de openings
plechtigheid, die ook via de
Eurovisie werd uitgezonden. Men
ziet het exterieur en hel interieur
van het fraaie bouwwerk en
daurtussen een groep afgevaar
digden van kerken uit alle
werelddelen, wandelend naar de
openingsdienst.
Als toerist kunt u iets terug
doen voor de kerk. Weet u. dat
de Spaanse protestantse predi
kanten met spanning op uw
komst wachten. Wanneer u dus
uw vakantie in Spanje door
brengt. toon dan uw belang
stelling voor die kleine protes
tantse kerkjes. Ze kunnen bet
ben wel gebruiken.
Het Is dikwijls een goede ge
woonte. wanneer u op bezoek
komt Iets mee te brengen. Dst
geldt ook voor de kerk In uw
vakantieplaats. Wsar u ook
komt, óf ln Spanje, óf In Neder
land. óf elders, laat uw vakan-
tlefeest voor de kerk ook een
feest sttn- 't ZtJn niet altUd sul-
ko rijke kerken.
worden geparkeerd. Velen ma
ken meestal graag gebruik van
de korte diensten, die worden
gehouden in dorpskerken, die
eerst ongebruikt, nu weer een
nieuwe functie krijgen.
Ongeveer vijf jaar geleden is
men ermee begonnen, toen het
verwaarloosde kerkje in het
fort B'iuwkapel, tussen Utrecht
en Hilversum, werd gerestau
reerd. Het plafond werd op
nieuw blauw geschilderd en
deed de naam van de kerk
Blauwkapel weer alle eer
aan. Van Pasen tot eind oktober
worden hier elke zondag dien
sten gehouden, waar de vereni
ging Vrienden van Blauwkapel
zorg voor dragen. Het zijn korte
diensten, die om tien en elf uur
beginnen en in juli en augustus
bovndien nog om negen uur.
Predikanten van allerlei kerken
gaan hier voor. Dit jaar stonden
predikanten van dertien ver
schillende kerken op nominatie.
Het voorbeeld van Blauwkapel
heeft echter navolging gekregen
op verschillende plaatsen in ons
land, zodat diegenen, die de
grote stad ontvluchten toch
deelgenoot worden van het
Evangelie. De Hervor .ide Kerk
van Hoog Soeren op de Veluwe
houdt bijvoorbeeld in de maan
den juli en augustus om negen
uur 's morgens vroegdiensten
in het schilderachtig gelegen
kt kje daar.
Voor passanten
In het witte kerkje in Huis
ter He a aan de rijksweg
Utrecht-Amersfoort worden ook
al een aantal jaren diensten ge
houden voor passanten. De dien
sten duren dit ja tot 19 sep
tember. Predikanten uit vijf
verschillende kerken gaan voor.
Hier bestaat de gelegenheid om
voor de dienst met elkaar een
kopje koffie te drinken. Trou
wens dat gebeurt wel meer bij
drive-in diensten.
Nieuw zijn de diensten in het
hervormde kerkje van Terband,
Mkdacttfmt1;
Prof. dr. J. van Genderen Dit boek, wat laat versche-
e.a., Zicht op Calvjjn. Uit- nen ter gelegenheid van het
gave Bujjten en Schipper- feit, dat het 27 mei 1964 vier-
heijn te Amsterdam onder honderd jaar geleden was, dat
auspiciën van het COGG. de reformator van Genève
stierf, is uniek, omdat het is
geschreven door vijf verschil,
lende auteurs, die samen bij.
na de gehele gereformeerde
gezindte vertegenwoordigen.
Er is een beetje mythevorming aan de gang over
het uitbeelden van slachtoffers. Zo heeft een tv-
commentator al eens smalend gesproken over een
EHBO-verslag dat gewag maakte van „een prachtwond
die was aangebracht op het heen van het slachtoffer",
waaruit (voorbarig) de conclusie werd gesuggereerd:
nou, veel stijlgevoel hebben ze daar bij die EHBO-ers
ook niet.
Mede hierdoor kon het misverstand ontstaan, dat
het grimeren van imitatieslachtoffers en wat er verder
bijhoort maar een onsmakelijke, gevoel- en zinloze
activiteit is. Dat men eerder in het tegendeel moet
geloven wil bijgaand artikeltje vertellen.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH1lll!lllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllil|||||!lll!t
Optreden sneller, juister
en óók koelbloediger
zelfs medici echt niet van „spel"
vermochten te onderscheiden. In
Engeland is dit nabootsen al
zoiets als een vak geworden.
Een vak? Inderdaad en nog
bijzonder moeilijk ook, dat
echter de opleidingsduur tot
EHBO-er aldaar tot meer dan
de helft kan bekorten en de
man of vrouw-van-de-eerste-
hulp een zodanige realistische
opleiding geeft dat zij of hij,
eenmaal voor de gegevenheid
van een écht ongeluk met pa
tiënten geplaatst, onmiddellijk
koelbloedig reageert, de juiste
diagnose stelt en eerste hulp
rleent zoals het ook werke
lijk
loet!
(Van een onzer redacteuren)
Er gaat het verhaal dat een
aantal leiding gevende figu
ren aan E(erste) H(ulp) B(ij)
O(ngelukken) eens een aan
tal Engelse collega's ontving.
Ze waren allerhartelijkst op
het vliegveld Schiphol ver
welkomd en vervolgens was
het gezelschap naar een ver
gadergelegenheid in de hoofd
stad gereden. Daar gebeurde
het.
Een der Britten, een arts, zegt
zich niet goed te gevoelen: hij
wordt rood. staat nog op maar
valt dan neer om bewusteloos
te blijven liggen. In dit milieu
van medici wordt uiteraard on
middellijk gereageerd. De adem
haling van de patiënt is snur
kend. de pols aan de vlugge
kant Alle? wijst op een be-
Nog maar net zyn de helpers
van de schrik enigszins beko
men of een ander der aanwezi
gen, ook een Engelsman, valt
neer en vertoont dezelfde ver
schijnselen. Maar dat kan toch
haast niet? Inderdaad beide
bezoekers blijken te simuleren
Ze openen tenminste tegelijk
de ogen weer, staan op en doen
alsof er niets gebeurd is.
Ze hadden echter een ziekte
beeld zó goed voorgewend dat
Georganiseerd
simuleren
Dit georganiseerd simuleren
terwille van de goede zaak is
tegen het eind van de laatste
wereldoorlog „ontdekt" door de
Britse Civil Defence, wij zou
den zeggen de BB. die in En
geland zo bijzonder veel goed
werk gedaan heeft en nog doet
Een van de gevolgen diei
ontdekking is ln Engeland dt
Casualties Union (de Unie van
„slachtoffers") geweest, die op
leidt tot acterend slachtoffer.
De simulanten worden gere-
cruteerd uit reeds opgeleide
EHBO-ers.
De Unie heeft met een de
monstratie enkele jaren geleden
in ons land diepe indruk ge
maakt. Spontaan werd toen be
sloten hier de zaken op gelijke
wijze aan te pakken. De oplei
ding is verleden jaar begonnen
door de zogeheten stichting
LOTUS: de Landelijke Organi
satie Tot Uitbeelding van
Slachtoffers. Reeds zijn er de
eerste EHBO-ers afgeleverd,
die de aantekening „geoefend
slachtoffer" hebben behaald. Zij
zullen plaatselijke studiegroe
pen LOTUS gaan leiden, daar
bij gesteund door een arts-do-
Wat moeten nu precies de ge
dragingen van een geroutineer
de slachtoffer-uitbeeider zijn?
Misschien kan dat het beste
aan de hand van enkele voor
beelden worden duidelijk ge
maakt. Gegeven uit te beelden:
een motorrijder, die in botsing
is gekomen met een automobi
list
Dit ongeval moet in zijn to
taliteit worden nagebootst; bij
wedstrijden of op examens zelfs
tot in detail. In Engeland ont
breken de ingedeukte perso
nenauto. de omgevallen motor
en zelfs het nieuwsgierig op
dringend publiek niet. Het be-
ginsignaal van de oefening ol
het examenonderdeel wordt
niet door een gong, maar heel
realistisch door de doffe klap
van een botsing of een rauwe
kreet aangegeven.
De motorrijder die „zwaar ge
wond" op de grond ligt kreeg
op zijn lichaam bepaalde erns
tige uitwendige verwondingen
geschminkt en heeft zich zijn
rol zó precies ingeleefd dat hij
precies weet hoe hij zich als
patiënt heeft te gedragen. Kan
hij nog spreken dan moeten ook
zijn antwoorden op vragen van
de EHBO-ers volkomen op zijn
ingeleefde situatie kloppen.
Door vragen, door aftasten
en door kijken moet de EHBO-
er-in-opleiding zich een oordeel
trachten te vormen wat er met
de man aan de hand is. Na af
loop van het stellen van de
diagnose beoordeelt het „slacht
offer" mede het reageren van
de leerling
In het algemeen zijn de eisen
die aan de uitbeelder van een
slachtoffer worden gesteld deze:
de patiënt ten tonele voe
ren met alle gedragingen, uitin
gen en verschijnselen nodig
voor de eerste hulpverlening.
een houding en een milieu
kunnen kiezen waar het betrok
ken slachtoffer redelijkerwijze
kan worden aangetroffen.
de door het letsel, even
tueel gecombineerd met shock,
veroorzaakte zichtbare ver
schijnselen met behulp van
grime en make up weten aan
te brengen.
Dat een en ander beoefenen
niet alleen goede wil en intelli
gentie vragen, maar ook be
gaafdheid in deze richting be
hoeft geen getoog.
In elk geval kan worden
gezegd dat het praktisch oefe
nen in eerste hulpverlenen in
ons land een totale verandering
ondergaat. De tijd dat het
„oefenmateriaal" een op de
grond liggende persoon is, die
de ogen heeft gesloten en om
de hals een label draagt waar
op „hersenschudding" staat ver
meld is onherroepelijk voorbij.
Het is uitgegeven door het Con
tactorgaan van de Gereformeerde
Gezindte, een nog niet zo lang ge
leden in het leven geroepen in
stelling, dat als gesprekscentrum
wil fungeren voor de gehele ge
reformeerde gezindte. Elk jaar
wordt er een studiebijeenkomst ge
organiseerd door dit contactorgaan,
dat eerst onder leiding stond van
de gereformeerde prof. dr. N. H.
Ridderbos en nu van de hervormde
ds. L. Kievit. Naast het samen-
spreken is dit het eerste samen-
schrijven.
De christelijk-gereformeerde prof.
dr. J. van Genderen opent met
een opstel getiteld „Calvijns dog
matisch werk", waarin hij de grote
lijnen van Calvijns Institutie laat
zien.
Prof. C. Veenhof (vrijgemaakt-
gereformeerd) vervolgt met de
grootste bijdrage uit het boek over
„Calvijn en de prediking". (Wist U,
dat de Reformator vierduizend pre
ken heeft nagelaten? Velen zijn
overigens nadien verloren gegaan,
maar er zijn er nog heel wat nooit
in druk verschenen.)
De gereformeerde prof. dr. D.
Nauta schrijft over „Calvijn en zijn
gemeente".
Mr L. J. Hage, leraar aan een
kweekschool, vertegenwoordigt de
Gereformeerde Gemeenten met een
interessant artikel over „Calvijn en
het maatschappelijk leven".
Prof. dr. S. van der Linde sluit
de rij met een verhandeling over
„Calvijn en Nederland", waardoor
ook de Nederlandse Hervormde
Kerk (door een gereformeerde-
bonder) present is.
Dit boekje is uitstekend geschikt,
om ieder, die wat meer van Calvijn
wil weten, te informeren. Wij spre
ken de hoop uit, dat er meer der
gelijke uitgaven van het COGG
zullen komen. (210 pag.; ingenaaid
in pocketvorm ƒ4,50. integraal band
ƒ6,50, gebonden ƒ7,50).
