Brick Bradford NTS: „Early Bird wél als het nodig is!" AEG» Teveel willen kijken is niets echt zien —Toch is het zo!- ^JBsusü'cf Jesje en Josje Senmoet j DE STENEN ZONDE j MAANDAG 12 U LI 1%5 ETHERGOLVÊN-ETHERGOlVEN-tTHEfiGOlVENETHERGOlVEN Geen echte boycoti (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM Hoewel de Europese Radio Unie de bij haar aangesloten landen heeft geadvi seerd geen gebruik te maken van de „onbeweeglijke" satelliet Early wat betaalbaarder wordt, ten eerste wanneer het geluidsverkeer goed wat geld heeft opgebracht en ten tweede als „Early Bird II" in de ruimte met de aarde meedraait. Al te vlug zal dit niet gebeuren, want Comsat heeft zojuist meege deeld, dat het nog wel twee jaar zal Nederland moet een onuitputte lijk arsenaal van jonge zangstem men in het luchtige genre heb ben, want op het songfestival te Knokke treedt weer een gans nieuwe ploeg aan. Aan het strand van de Belgische badplaats foto grafeerde men „baas" Lou van Rees, omhangen met v.l.n.r. Suzy Peerenboom, Connie van Bergen, Liesbeth Liszt, Jan Arntz Greetje Kauffeld. Bird voor transatlantische uitzen- duren eer de tweede „vroege vogel" dingen naar Amerika, betekent dit hct luchtruim kiest om een „stand geen westelijke boycot van het hoog te waarderen hulpmiddel. Van NTS-zijde werd ons bij infor matie medegedeeld, dat inderdaad de zeer hoge kosten welke de internatio nale maatschappij Comsat (in Ameri-' ka gevestigd) aan gebruik van de satelliet heeft verbonden, frekwent gebruik ervan ten enenmale onmoge lijk maakt, vooral voor kleine televi sielanden. Zelfs Eurovisie-uitzendingen zouden daardoor veel te kostbaar worden „Maar wanneer het beslist nodig is, maken wij er wèl gebruik van, duur of niet duur", aldus de NTS. „Nu er zulk een mogelijkheid van lang door zenden bestaat, kan die ook niet verwaarloosd worden bij heel belang rijke gebeurtenissen, die wij gaarne zoaden uitstralen naar Amerika." Vanzelfsprekend zou het al te erg zijn, de kostbare Early Bird, in de bouw en lancering waarvan met de andere Europese landen ook Nederland in de kosten deelde, op het gebied van televisie te boycotten. Negeren van de ruime mogelijkhe den is in deze voldoende. Trouwens, de kansen op uitzending van beelden zijn niet zo rijkelijk als men mis schien denkt, want Early Bird werd in de eerste plaats gelanceerd voor het telefoonverkeer, en dat maakt er wél druk gebruik van. Vooral met het oog hierop heeft Nederland mede-geïn vesteerd. TELEURSTELLING Niettemin betekent het voor de televisie wel een teleurstelling, dat Comsat zulke hoge prijzen berekent.1 Men had zowel in Europa als in Amerika gehoopt op het komen tot regelmatige nieuwsuitwisseling in beelden, mede om de landen aan weerszijden van de oceaan wat dich ter tot elkaar te brengen. Natuurlijk kan men via overgevlo gen filmstroken elkaar van het dage lijkse nieuws voorzien, maar dat komt altijd 24 uur later. Voorlopig zal dit echter zo moeten blijven, want aan de exorbitante eisen van Comsat zal niet worden toegegeven. Er is een kans dat het op den duur Maar wie weet, wat er in tussentijd nog gebeurt: de tijd gaat i snel en de ontwikkeling van de televisie schijnt nog sneller te gaan.... een die aanleiding gaf tot een stig heen en weer schakelen tussen de (^delHaagse'studio) geïrriteerd aan het Men zou woord tegenover ondervrager Herman beide televisieprogramma's het een wel willen zien en het ander evenzeer, omdat er geen enkele „uit springer" was. Een speels Achter het nieuws" tegenover een (niet aldoor) puntig NCRV-cabaret, zich bewegend op het alle kansen gevend gebied „recreatie", de achtergrond van studententoneel tegelijk met de Cana dese show die de Zilveren Roos won, „onthullingen" over Amerikaanse misdaad terwijl het Leger des Heils feestvierde in Londen. valt willen zien gelijk staat met niets te Dat er contrasterende keuze is, alleen maar toe te juichen, maar dan moet men ook kiezen en er bij blijven. Iets anders ligt het voor de commenta tor. die de verschillende programma onderdelen moet beoordelen en dus op andere wijze keus zal moeten maken. Wij zagen voor u. hoe „Achter het nieuws" een stuk onversneden politiek legde in het richten van een provoceren de aantijging tegen de oppositieleider mr. Geertsema, hem rechtuit verwijtende dat hij een voorstander zou zijn van censuur in de televisie.... alleen om hem later te In verband met het dankwoord de Koninklijke familie voor de onder vonden belangstelling bij de verloving van prinses Beatrix en de heer von Amsberg vanavond van 20 tot 20.10 uur in een nationaal programma ove Nederland I en II en Hilversum I en I schuiven de tv- en radioprogramma' tien minuten op. VANAVOND TE ZIEN Nederland 1 NTS 8.30 uur al is het vakantie, toch geen kinderen voor hel scherm. want de cowboyfilm „De koning der wildernis" is. ondanks fraaie opnamen van dieren in de vrije natuur, nogal cru hier en daar. 9.50 uur 16e aflevering van „De Eerste Wereldoorlog". Nederland 2 VPRO 8.01 uur filmfragmenten met veel moord en doodslag in „De oude draaidoos" 8.30 uur speelt Leonard Bernstein weer voor jonge mensen 9.22 uur een programma rondom Hans Andreus en 9.47 uur documentaire over het moderne kleuteronderwijs. VANAVOND TE HOREN Hilversum 8.15 uur in de serie Hildebrand-miniaturen „Teun de Jager" als hoorspel. Duitse uitvoering van het oratorium „Wohin" van Hartig, avondoverdenking. Hilversum II AVRO tieners aantreden voor de show „Scout". Jphan Kaart vertelt over zjjn carrière in „Zo is het ge komen" en het vrolijke hoorspel „Amanda" van John Hynam, waarin het gaat om een schitterend verhaal dat maar niet wordt verteld en om een heleboel liefde. woord tegenovei Wigbold. die hem het schenen legde en wel wigue Geertsema's verdediging ook behoorlijk gekleurd in de huiskamers kwam. Het geen echter niet wegnam, dat de opposi tieleider in de door Koos Postema aan zijn adres gerichte verwijten inderdaad onjuistheden kon aanwijzen, welke dus een verdediging zouden rechtvaardigen. Overigens een originele vondst van Achter het nieuws, dat intussen een allerleukste reportage had gegeven van het festijn in het Amsterdamse Vondel park, waar iedereen zomaar eens gele genheid kreeg om de vermaarde Politie- kapel te dirigeren. Bijzonder geslaagde opnamen gingen hiermee gepaard. Geëindigd werd met een felle toe spraak tot de in sterke mate gefaald hebbende tv-criticus van De Telegraaf, waarbij Achter het nieuws onverdroten het „recht van antwoord" hanteerde.... immers deelt de VARA ook in NTS- programma's. Van het NCRV-cabaret hoorden wij o.m. een heel raak liedje „van een Duitse vakantiegangster aan de Ne derlandse kust", prima voorgedragen door Katja Berndsen. En wie de gesprekken van Kees van Langeraad met acterende studenten heeft ge hoord zal zeker nooit meer denken, dat studenten „zo maar omdat zij het prettig vinden" toneelopvoeringen ge ven... neen. daar zit een onvermoed stuk psychologie en sociologie achter, waarover men kennelijk uren bomen kan.,.. Heel veel drukte bracht de Canadese show teweeg in de huiskamers: allerlei komische nummers, rijk gemonteerd voor de camera's gebracht in snelle variatie. Wie het te vermoeiend werd kon echter een heel andere sfeer vinden in de blijde zang van het dankbaar feestvierende Leger des Heils. waarvan de NCRV een goede reportage gaf. De Amerikaanse documentaire over de misdaad in de Ver. Staten bleek een weinig geëigend besluit te ziin van een zaterdagse televisieavond. De kuker werd dermate bekogeld met feitelijkhe den. dat het de uiterste aandacht vergde om de lijnen vast te houden en of wij in Nederland nu zo gebaat zijn bij een verslag als dit, wagen wij te betwijfelen. demo romantische pianomuziek (opn.). 19.45 Promenade Orkest en solist: moderne amu sementsmuziek. 2C.15 Hildebrand-Miniaturen: II. Teun de Jager, hoorspel. 20.40 18e! Internationale Heinrich Schutzfest Berlijn 1965: Modern oratorium. 22 20 Boekbespre king. 22.30 Nieuws en herhaling SOS-berich- tcn. 22.40 Avondoverdenking. 22.55 Klassieke en moderne grammofoonmuzlek. 23.55-24.00 Nieuws. Hilversum II, 298 m. A.V.R.O.: 20.00 Nieuws. 20 05 Voor de tieners. 21.00 Zo is het gekomen, radioportret. 2130 Amanda, hoor spel. 22.30 Niei vanavonc Caper: Opsporing verzocht. 19.20 Openbaar; Journaal rijp zijn t--- BiP wildernis (The lion and the horse), speel film. 21.50 De eerste wereldoorlog: 16. Hecht gaat boven vrede. 22.15 Journaal. 22 20-22.30 Film verslag van de Tour de France. Nederland II. NTS: 20.00 Nieuws. VPRO: 20.01 De oude draaidoos. 20.30 Concert voor jonge mensen. 21.22 Schets voor een portret: muzikaal programma. 21.47 Kinderspel: pro gramma over het moderne kleuteronderwijs. 22.10 Einde. NEDERLANDS PROGR. KAN. 2 EN 10 België: 7.30 n.m. Richard Leeuwenhart. 7 55 De Weerman. 8.00 Nws. 8.30 Ronde van Frankrijk. 8 40 Openbaar Kunstbezit. 8.50 Een Florentijns treurspel, spel v. Oscar Wilde. 9.25 Beker voor Zangvoordracht te Knokkc. Frankrijk en Italië. 10.40 Nws. -„-.linformatie en lichte grammofoonmu ziek. (7.30-7.40 Nieuws. 8.00 Overweging). 8 30 Nieuws. 8.40 Lichte grammofoonmuzlek. 35 Waterstanden. 9.40 Voor de kinderen. IC.00 Instrumentaal ensemble: klassieke ka- uriek (gr.i. 10.25 Inleiding 10.30 Pontificale hoogmis. 11.45 foonmuztek. 11.50 Volaan.vooru 12.00 Angelus. 12 03 Lichte 12.27 Mededelin- 12.40 Actualiteiten of grammo ek. 12.50 Licht instrumentaal en i licht vocaal ensemble. 13.30 Llcht< Donmuziek voor de tienr s. 14,00 plattelandsvrouwen. 14.10 Drie van iekprogramma 1862) We hebben op deze plaats al eens een en ander verteld over de geweldig uitgebreide encyclopedieën, die in vroeger tijden in China werden samengesteld. Bij die gelegenheid Is ook genoemd de Koe-tsjln-'. oe-sjoe- tsji-tsj'eng, een werkje van 1628 de len, In het jaar 1725 op keizerlijk bevel samengesteld. Hoewel dit nog lang niet de grootste Chinese encyclo pedie is, moet zij wat de weten schap uit die tijd aangaat toch wel een van de belangrijkste worden genoemd. Toen Westerse onderzoekers op het einde van de vorige eeuw dit werk bestudeerden, waren zij vol lof over het grote aantal uitvindingen, die in China reeds bekend bleken le zijn. En nu nóg menen velen, dat de oorsprong van de meeste vindingen eigenlijk in China gezocht moet worden. Maar inmiddels is weer bijna een eeuw verlopen en na de eerste verbazing over het Chinese vernuft zijn die geschriften eens wat degelijker onder zocht dan bij eerste lezing mogelijk was. Uit die voortgezette studie is gebleken, dat de onderzoekers uit de jaren 1865 tot 1888 In het boek Koe- tsjln-t'oe-sjoe-tsjl-tsj'eng zich ln hoofdzaak hebben verbaasd, niet over Chinese, maar over westerse uitvin dingen! De zaak blijkt zich aldus te hebben toegedragen: door een in China ver toevende Italiaanse Jezuïet, Sabatinu9 de Ursls genaamd, werd in het jaar 1612 in het Chinees een boekje uitgegeven, waarin hij westerse ma chinerieën beschreef en van de nood- Afgekeken uitvindingen zakelijke illustraties voorzag. Dat boekje heette (in het Chinees) Wes terse machines" en was gebaseerd op gegevens uit de destijds gangbare leerboekjes van J. Besson uit 1578, V. Zonca uit 1607 e.a. Dit compilatie werkje van de Italiaanse Jezuïet hebben de samenstellers van de grote encyclopedie uit 1725 domweg geco- pieerd, daarbij de tekeningen in Chi nese trant overnemend. De westerse onderzoekers die op het eind van de vorige eeuw vol verbazing waren over het Chinese technische vernuft dat in de „Chinese encyclopedie der uilvindingen" aan het daglicht trad, hebben in feite dus Europese uitvin dingen onder ogen gekregen! In het algemeen hebben de samenstellers van deze encyclopedie er wel voor ge waakt technische beschrijvingen van de Europese machines te geven. Maar ook al hebben zij dat nagelaten, in verschillende gevallen blijkt toch overduidelijk dat zij van de werking van die apparaten niets begrepen en dat zij alles kritiekloos hebben gcco- pleerd. Dat blijkt uit sommige teke ningen, die een volslagen gebrek aan technisch inzicht verraden. Bij een bepaald soort tredmolen laten zij bijv. ongeveer ter hoogte van de as een steunpilaar dwars door de spaken van het rad steken, zodat een ieder bij eerste oogopslag kan zien, dat het rad op deze manier onmogelijk kan wen telen. Andere fouten In zo'n tekening moet men zien om direct te beseffen op welk een laag peil het technisch inzicht stond. Nadruk verboden. Wils: gevarieerd (gr 15.10 Lichtbaken, lezing (herhall zaterdag JL). 15.20 Muslësta. gevarieerde muziekprogramma (gr.). 16.00 Voor de zie ken. 16.40 Onderweg, programma voor oude re luisteraars. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Lichte orkestmuziek en zangsollste. (17.50- 10.00 Overheidsvoorlichting: Vormen van muziek op de Nederlandse Antillen. Vraag gesprek: Raymundo Debrot met Julian Coco.). 18.20 Voor de kleuters. 18.30 R.V.U.: Yvette Guilbert - Reine de la Chanson, door drs. G. R. Kruissink. Hilversum II. 298 m. Avro: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20 Lichte gram mofoonmuzlek. Vpro: 7.50 Dagopening. Avro: 800 Nieuws. 8.10 Lichte grammofoonmuziek. (0.25 De groenteman, praatje). 8.45 Morgen wijding. 8.55 Klassieke grammofoonmuzlek. zieken. 10.00 Voor de kleuters. KMO Arheidsvitaminer Nieuws). 12.00 Dansorkest" en 12.27 Mededelingen t.b.v. land- 12.30 Overheidsvoorlichting: Vo bouw. 13.00 Nieuws, foonmuziek. 13. .40 Licht ensemble Actualiteiten iberichten. 13.30 't a tuinbouw, r de land- :angsolisten. i grammo- klassieke en moderne liede ren. 14.30 Voordracht. 14.45 Tot uw orders: gevarieerd programma voor de militairen. 15-35 Lichte grammofoonmuziek. (16.00 Nieuwst. Vanaf 15.00: Event, onderbreking voor reportage Tour de France. 16.30 Voor de jeugd. 17.30 Lichte grammofoonmuziek voor de tieners. 18.00 Nieuws. 18.15 Actuali teiten. 13 25 Lichte orkestmuziek en zangso listen. 19.00 Gesproken brief uit Parijs. 19.05 55: Toen ze thuis kwamen moesten de kinderen natuurlijk eerst tellen hoeveel geld er nu precies was binnen gekomen. Peter schudde het bakje leeg en de kinderen gingen aan het werk. „Wat een boel kwartie6!" riep Josje geestdriftig. „En zelfs guldens, zie je dat, Jes!" Het duurde een hele tijd eer ze klaar waren, maar tenslotte hadden ze het bedrag, dat ze ontvangen hadden, dan toch geteld. „Achtendertig gulden en vijfentwintig cent!" riep Josje uit. „Bijna veertig gulden! Wie had dat kunnen denken! Daar kunnen we iets moois voor kopen „Het is reusachtig, jongens," knikte vader Joppers. „Maar jullie hebben er ook allemaal enorm je best voor gedaan. Komen jullie nu ook aan tafel? En Peter, lust jij ook nog iets?' „Dat zal waar wezen, meneer Jop pers!" grijnsde Peter. „Ik had eigenlijk helemaal niet willen optreden, r klein eetnummertje weg mocht geve Maar ik zit nog lang niet vol. hoor." „Dat komt dan mooi uit," lachte vader Joppers, „want ik heb heel wat broodjes ingeslagen." Jesje en Josje. die 's middags van i zenuwachtigheid haast geen hap doori hun keel hadden kunnen krijgen, deden zich nu ook flink aan de heerlijke broodjes te goed. En natuurlijk praatten ze nog honderd uit over de voorstelling en al het geld dat ze nu hadden verdiend. „Weten jullie al wat jullie voor je moeder gaan kopen?" vroeg Berend. „Bloemen natuurlijk," zei Josje. „Een heleboel bloemen!" „En een lichtgewicht strijkijzer, denk ik." zei Jesje. „Moeder heeft al zo vaak geklaagd dat haar oude strijkijzer zo vreselijk zwaar is. En nu moet ze zich de eerste tijd natuurlijk toch nog extra ontzien." modern muziek. 19.30 Televisie morgen Nederland I. Nts: 18.45 Alleen over ender Roermond 1: enkele adviezen ove ntvangstmogelijkheld op kanaal 31. NEDERLANDS PROGR. België. 4.00-4.45 n.m. Ronde van Frank Inwijding Wie zondagochtend niet of op een ander uur ter kerke ging, kon tussen 10 en 11 uur getuige zijn van de inwijding van het nieuwe Wereldraadgebouw in Genève. waarvan een bekoorlijke repor tage via het Eurovisienet werd gegeven. Het was goed, middels oog en oor mee te vertoeven in het fraaie pa.rk waar de litiLrgie begon als inleiding op het overreiken van de sleutel en in de zeer mooie grote kapel, waar de dienst zich voortzette, dr. W. A. Visser 't Hooft een boeiende predika tie hield en tenslotte geestelijke lei ders uit landen van oost en west, hier in één christelijk geloof samengeko men, elkaar geschenken voor de kapel welke het symbool van eenheid verte genwoordigt, aan te bieden. Eenvoudig en goed commentaar alsme de een sprekend documentair filmpje over christelijke erediensten uit de gehe le wereld, vormden de juiste begeleiding bij het overbrengen van deze plechtig heid. 58 Onno draagt een dikke knuppel en een opge rold touw, dat hij bij Arend Jan gehaald heeft. Hij moet zijn teleurstelling verbijten nu hij de wildeman niet kan meeslepen naar de landheer, zoals de mulder de dode ree naar de brink sleepte. De zachte jonge dieren zijn hem lief als kinderen. Hij heeft gezien hoe ze daar lag, vermoord door een Horst. Rovers zijn het, gromt hij, roversvolk. 't Zal jou ook niet meevallen om je hiervan schoon te wassen, landschut. Hij is nog vol van de kleine ree die uit zijn hand gegeten heeft. Joryt zwijgt en gaat hem voor naar de Stenen Zonde. Het is daar lichter, ze kunnen elkanders gezicht vaag onderscheiden. Waarom gebeuren zulke dingen? vraagt Onno. 't Bevalt me daar beneden niet. 'k Heb een gevoel of ik voortdurend naar lucht moet happen. Ja, geeft Volmar toe. 't Kan benauwd zijn om tussen de mensen te wonen. Je gaat nu zeker naar huis? Ik zal wel moeten, ofschoon ik me schaam om zonder die rover terug te komen. En wat moet ik tegen Vasse zeggen? Niets. Ik zal het zeggen. Joryt is al op pad Het is ruim een uur lopen naar Bernt Vasses' huis. Het zal nacht zijn als ze aankomen. Hij wil in de hooischuur blijven liggen tot de landheer gereed zal zijn om hem te ontvangen. Of op de muur van het terras zitten of misschien nog eens teruggaan naar het Ganzepad om daar de zon te zien opkomen over 't Horst. En voortdurend denken aan Siewert. die een last van de berg droeg en tussen de mensen bracht. Alsof de dode veenboer op zijn nek zat. Het zal wel de nacht zijn die zo bezwaart met door DIGNATE RORBEKTZ hUiitiiiMUttttUUUilUtUtUMtUltUiUUiitt gedachten en bovendien nog de zwijgende Onno naast hem. In de late avond komt Dries om eten te halen. Jentje heeft het al gereedgemaakt: een brood, een brok kaas. een stuk vlees en een paar flessen koffie, die hij koud moet drinken. De eerste keer na zijn vlucht voor de landschut en de mannen van Vasse kwam hij in het holst van de nacht. Jentje die bijna niet sliep omdat ze hem verwachtte, was dadelijk op de been geweest. Hou het een paar weken vol, jongen, had ze gezegd, dan is het weer vergeten. komen ze de berg over, ze zoeken hem in 't Horst, bij de kleuters, zelfs bij de Schemheuvel. Nooit zeggen of vragen ze iets, ze speuren alleen. Hij ziet ze gaan als hij boven in een boom zit, of verscholen in een uitholling van de bodem achter dichte struiken. De landschut en Mensink en ook de brigadier uit Hinberghe. Ze lopen niet samen, ze doen zelfs of ze niets van elkander af weten, maar ze komen. Als ze voorbij zijn, komt hij te voorschijn en snuffelt hun spoor. Al meer raakt hij verwant met het doen der dieren. Zijn gang krijgt het sluipende en bij alles wat hij doet, is zijn gehoor gespitst. Soms scheurt hij een tak van een berk. de bast in lange slierten losrukkend. Het bleke gehavende van de stam doet hem de vuisten in zijn ogen drukken. Waarom moet hij zo sohen- Het komt omdat hij niet meer vrii is. Omdat hij niet over de es kan gaan. waar Jeep zijn koren zaait en niet over de heide waar de kudde begint te trekken. Om de hut waarin hij legert, is altijd hetzelfde monotone ruisen van wind door de hoge sparre- kronen. 's Nachts hoort hij de kreten van dieren, de bronst-roep en de doodsschreeuw. Dan drukt hij zijn gezicht in het kussen van blaren en het schreit in hem. Het ritselen van de kleine muizen die broodkruimels komen halen, is hem vertrouwd en de schreeuw van de havik, die hem een vriend is. Hij benijdt hem zijn vlucht en zijn vrijheid. Kom toch thuis slapen, fluistert zijn moeder als hij weer mondvoorraad komt halen Ze kunnen je niets bewijzen. Dan doet hij dat, maar in de ochtend als de kinderen op de diele lawaai maken, moet hij blijven liggen tot ze naar school zijn. Hij is het niet meer gewend om overdag langs de helling te lopen of voorbij de Stenen Zonde te gaan. Joryt Volmar heeft scherpe ogen en de jachtopziener komt nooit naar 't Horst zonder zijn verrekijker. Vanaf de Schemheuvel kan hij zien wie er bij de Stenen Zonde zit. Gelegenheid om zich verborgen te houden is er voldoende op de berg. Het ergste is H-i het altijd op zijn hielen zit. Langzamerhand zijn het geen mannen meer die volgen, maar iets geweldigs, dat al groter wordt. Het is overal. Het kan achter iedere stam zijn. tussen de struiken, zelfs in de hut. waar hij dikwijls in hei donker rondtast om er zeker van te zijn dat hij alleen is. ff' nrdt vvrvnltid

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 7