Fotografie en wetenschap
TIJL UILENSPIEGEL
Kijkspel op Pielerskerkplein.
dat het aanzien waard is
expositie in De Lakenhal
SSKgg>
gouden verlovingsringen
Constant - Love - Anjer - Desiree
Juwelier v. d. WATER heeft ie.
Haarlemmerstraat 181
Zeer grote keuze. Op het graveren
kimt u wachten en zonder
kostenverhoging.
Altijd voordelig.
VE LEIDSE COURANT 3 ZATERDAG 26 JÜNI 1966
Vanmiddag om drie uur is deze ex-
positiereeks geopend door prof. dr
Berkhof.
Tijdens een voorbezichtiging heeft
de "heer W. Th. Daems iets verteld
over de grootste in de rij: „Fotografie
en wetenschap"- Zoals de titel reeds
aanduidt, wordt hier de foto getoond
als hulpmiddel bij de wetenschap en
ze laat zien. dat de prenten heel dik
wijls ook estetisch effecten tonen en
ook estetische kwaliteiten bezitten. Er
is een grote verscheidenheid, want
vele laboratoria, instituten, stichtin
gen en musea hebben inzendingen ge
leverd.
Eigen werk
Zo zagen we onder meer prachtige
hemelfoto's op verlichte glasplaten
van de sterrenwartrt. opnamen van
plantenconstructies. microbiologische
foto's, beelden van de elektrooen-
micfoscopie. sterk vergrote reproauc
ties van miniaturen uit de universi
teitsbibliotheek. enz. Interessant zijn
ook inzendingen van het sociologisch
instituut van de universiteit.
Een geheel ander aspect toont de
afdeling eigen werk van de cives in
de breedste zin van het woord. Onge
veer vijftig prenten zijn hier opge
steld, een vrij strenge selectie uit een
groot aantal inzendingen. Niet alleen
blijken de opnamen van een bijzon
dere kwaliteit te zijn, het geheel ver
toont ook 'n scala van stijlen. Zeker
laat deze afdeling zien op welk hoog
plan de vrije tijdsbesteding van en in
de universitaire gemeenschap op fo
tografisch gebied zich beweegt.
Weer een andere afdeling laat de
resultaten zien van een fotowedstrijd
met de academische wereld als mo
tief. Het is eveneens een keuze uit
een flink aantal inzendingen, een
keuze die door een uit vier hoogle
raren bestaande jury is gemaakt. De
wedstrijd had tot doel een brug te
WARMOND Kunstschilder
Pt eter Geraedts (54), wonend in
het door veel geboomte omgeven
en van een welluidende trekbel
voorziene huis Groot Leerust,
heeft de mensen van het dorp aan
het lachen gemaakt met één van
zijn laatste creaties. Deze hangt
in het dit jaar geopende kunst-
winkeltje van de familie Ge
raedts, schuin tegenover het huis.
Dorpsstraat 110.
Aanbiddingheet het kunst
stuk en op het prijskaartje staat:
f 102.000,Dat is dus meer dan
een ton en juist daarom moeten
de mensen in Warmond zo lachen
als ze de naar pop-art zwemen
de creatie zien. Er zijn een var-
keusschedel en een visseskelet op
bevestigd en er zijn leeggekne-
pen tubes verf op geplakt.
De Geraedtsen laten de mensen
gewoon maar eens uitlachen als
ze voor de etalage stilstaan en op
merkingen laten vallen als „Dat
kan ïk ook maken". Mevrouw
Geraedts, die in Hongarije werd
geboren, op haar zesde jaar naar
Nederland kwam en met haar
man negen kinderen groot bracht,
lacht zelf ook graag, evenals haar
man. „Je moet iets doen dat op
valt, vertelde ze me. „Natuurlijk
lachen de Warmonders er zich
naar om".
HAAR man, die een gevestigde
reputatie heeft als kerkschil-
der er zijn nu alleen geen ker
ken meer te schilderen haakt
er op in: „Als er nu een boertje
met een kruiwagenmet poep
langs het winkeltje komt. zet hij
die kruiwagen een tijdje stil. Is
dat niet mooi?
Maar mensen, die het allemaal
niet begrijpen, vergeten, dat ik er
drie jaar aan heb gewerkt, niet
onafgebroken natuurlijk maar
toch drie jaar. En ze vergeten ook,
dat het tot en met verantwoord
En die prijsOch, ik vind
102.000 een leuk getal. Je weet
het nooit. Er behoeft maar één of
andere dure jongen langs te ko
men, die het mooi vindt. Pas
stopte er al een auto van de Ame-
Mocht u interesse uitgaan naar deze de kant van pop-art uit
gaande creatie van kunstschilder Pieter Geraedts in Warmond:
voor f 83.000 mag u haar kopen. In zyn etalage hangt een der
gelijk werkstuk geprijsd voor meer dan een ton. Pieter Geraedts
en zyn vrouw begrijpen best, dat de mensen in Warmond er om
lachen. Ten slotte lachen ze zelf ook graag.
rikaanse ambassade voor de
winkel-
Ik heb trouwens al een paar
van zulke werkstukken verkocht
aan een meneer in Duitsland. Die
waren wel niet zo duur als dit
maar de meeste mensen zouden ze
toch ook weer niet goedkoop heb
ben gevonden. Kijk. ik heb hier in
huis nog zoiets hangen. „De wit
te dood" heet dat. Dit dingetje
moet toch ook altijd nog f 83.000
opbrengen. Eigenlijk wil ik hele
maal niet van deze dingen af, zo
ben ik er aan gehecht. Als iemand
het dan per se wil kopen, wel.
dan moet hij er ook voor willen
betalen.
Ik zal u zeggen, ik heb altijd
geschilderd voor katholieke ker
ken. Dat is nu allemaal afgelopen.
Omdat men de aandacht tegen
woordig alleen wil bepalen op het
altaar wordt er niet veel meer
versierd. Goed, ik maak nog wel
eens een glas-in-lood raam of
een houten beeld maar de grote
opdrachten vin vroeger zijn er
niet meer by. Daardoor ben ik
iets anders gaan doen en daarom
hebben we hier tegenover dat
kunstzaakje geopend. Het is
eigenlijk van mijn vrouw.
TT/E werken er met z'n zevenen
'V voor. Mijn vrouw knoopt
tapijten naar mijn ontwerpen,
m'n jongste zoon van veertien.
Ton, die veel talent heeft, maakt
beeldjes, dochter Mieke (21)
maakt houten siervoorwerpen zo
als servetringen en m'n zoon Piet
(25) en zijn verloofde Itta doen
aan pottenbakken. En dan hebben
we nog Frans, m'n aanstaande
schoonzoon. Die studeert nog voor
beeldhouwer.
Met. zo'n kunstwinkeltje moet
je eerst een beetje bekendheid
krijgen. De mensen moeten er
nog aan wennen, dal het geen
souvenirwinkel is. Och, de men
sen moeten trouwens toch de
weg naar je weten te vinden en
van het één komt vaak het an
der. Voor het raadhuis van Noot
dorp maakte ik een levensgroot
portret van prinses Beatrix. Hier
hebt u er een kleurenfoto van.
Ook schilderde ik een dergelijk
portret van onze Koningin.
Bij een werkbezoek kwam com
missaris Klaasesz met zijn vrouw
ook eens in mijn atelier. Onlangs
kwam hij terug en kocht voor het
provinciehuis een beeld van de
Eenhoorn. In de Hortus staat op
't ogenblik een houten Eva van
VADAT ik de hartelijkheid in
de grote en rijkelijk met al
lerlei bijzondere flessen behan
gen woonkamer van Groot
Leerust de rug heb toegekeerd,
laat mevrouw Geraedts mij nog
even de winkel aan de overkant
zien, ondergebracht in een voor
malig bakkerswinkeltje. Netjes
hangen en staan daar de creaties
van het familiebedrijf uitgestald.
Met liefde praat mevrouw Ge
raedts erover, zelf is ze gewoon
weg van de opalines van haar
man. die hier hangen.
Ze wijst me ook nog op een
groot kinderportret. „Doet m'n
man graag", zegt ze, maar er
zijn helaas maar zo weinig men
sen, die werkelijk begrijpen en
waarderen welk een werk en tijd
er in een goed portret gaan zitten.
Een foto geeft een momentop
name maar een schilderij moet
een heel leven uitbeelden".
Tenslotte is daar dan .,De geschie
denis der fotografie", als geheel een
inzending van de fotografische afde
ling van het prentenkabinet der uni
versiteit. Het bestrijkt het gebied der
fotografie vanaf zo goed als het aller
eerste begin tot rond 1920 en geeft
een praktisch volledig beeld van de
ontwikkelingsgang. Het kabinet ver
zamelt sinds 1952 en de collectie
groeit nog steeds. Het is geen over-
zichtitentoonstelling van het bezit, ze
omvat niet alleen prenten, maar ook
een collectie apparaten en hulpmid
delen. die het geheel bijzonder be
langwekkend en interessant maken.
Zo is er b.v. een aantal oude camera's
uit de collectie van prof. dr. H. van
de Waal in opgenomen.
Van de geëxposeerde foto's noe
men we o.m. een groep opnamen
„Ontwikkeling van de beweging"-
portretten vanaf het prille begin, de
eerste pogingen tot kleurenfotografie
en z.g.n. kunstdrukken in verschillen
de technieken. Een werkelijke open
baring is een aantal portretten van
een Engelse fotograaf, die ongeveer
een eeuw geleden wex-kte. Het zijn
juweeltjes van portret- en fotokunst
Voorts zagen we een grote foto van
Mata Hari. die de Amsterdamse foto
graaf in 1915 van deze zo omstreden
figuur maakte-
Speelgoed
Prof. dr Berkhof- voorzitter
het Consilium pro Civitate, dat als
organisator van het lustrum fungeert,
verrichtte hedenmiddag de opening.
Spr. wees er op, dat de fotografie, als
„speelgoed" begonnen, thans mede in
dienst is gesteld van wetenschap en
kunst. Hij wees verder op de samen
werking tussen universiteit en stad
en bracht voorts in het bijzonder dank
aan de heren W. Th. Daems en H.
Kleibrink. de laatste fotograaf van de
Sterrewacht. die zoveel tijd en werk
aan de inrichting van deze unieke
reeks exposities hebben besteed.
De tentoonstelling is geopend van
27 juni tot en met 27 juli tijdens de
gewone museumuren.
Burgerlijke stand
gemeente Leiden
GEBOREN: Warin dr v M Kragt
en J M A Burbank; Felix Alexander
zn v A M Speulman en P C M Hoff
mann: Willem Frederik zn v W F
van der Blom en P La Lau: Gerardus
zn v H L Lorjé en T E J van der
Ham; Maja Britta Caecilia Cornelia
dr v W C Lardé en C G van Dissel;
Carolina dr v D Spaans en P J Dijk
huizen; Robert Johan /.n v A P
Maassen en B G van Haeften; Mir
jam Maria Johanna dr v W F Devi-
lee en A E Annard; Johannes Cor
nells Karei zn v L Bek en J M van
der Wal; Catharina Johanna Wilhel-
mina dr v N van den Hoed en W
Nap.
LEIDEN GEHUWD: W K Ta-
oonis en M A de Jonge; H Otgaar
en J P M van Gessel.
OVERLEDEN: C van Duijvenbode
67 j man; D Moser 43 j man; W J
Brouwer 77 j man: G Vermeulen 80 j
man; F J M Hoogduin 5 dagen doch
ter; P Versteegen 65 j wed van A
Voetbalfeest Leiden
LEIDEN De voetbalvereniging Lei
den heeft gisteravond de viering van het
25-jarig bestaansjubileum met een grote
feestavond voortgezet In de Stadsgehoor
zaal hield Sempre Avanti's Jong Jolig
de vele belanghebbenden aangenaam
bezig en na afloop van het cabaret-pro
gramma was er een bal tot diep in de
Vanmiddag wordt het jubileum-pro
gramma van het zilveren Leiden besloten.
Op het sportpark Roomburg zijn 's mid
dags sportwedstrijden voor de jeugd. De
voetbalwedstrijd tussen het veteranen-
elftal en de bestuursleden met enkele
gastspelers begint om zeven uur.
Bejaardenhelp9ters
LEIDEN Aan de Vakschool voor
Meisjes behaalden de volgende dames
het getuigschrift van de opleiding tot be
jaardenhelpster: A E v d Broek, Leiden;
A E S Eilanderv d Bom. Leiden; H M
Herreur, Hillegom; M J J de Jong, Kat
wijk aan Zee: H J G Y Karreman. Noord,
wijk: E de Nijs, Leiden; H Twigt, Wad-
dinxveen; C Westdijk, Zoeterwoude; J v
Zijl, Hillegom; A F N Lange. Alphen ad
Rijn; J v Lingen, Alphen ad Rijn.
Bovendien behaalden het diploma en
het insigne van de Nederlandse Federa
tie voor Bejaardenzorg de volgende da
mes- H M Herruer, H G J Y Karreman.
A F M Lange, J v Lingen. E de Nijs. C
Westdijk en v Zijl
Studenten in de kerk
LEIDEN Het bostuur van de stich
ting Christen Studenten Raad heeft ons
verzocht mee te delen, dat morgen in de
verschillende kerken van de stad studen
ten hun medewerking verlenen aan de
eredienst. Dit in verband met het 78ste
lustrum van de universiteit.
in de massaregie van het volk uitste
kend gerealiseerd. Het volk speelit
een grote rol in dit stuk, want daar
binnen speeit de strijd zich af.
Tijil heieft weinig succes, de bang
heid zegevient telkens weer. Zelfs
Lamme Goedzak begrijpt het niet en
kan door Tijl niet worden geïruspi-
De gieest van het verzet eist meer
persoonlijkheid dan Lamme bezit.
Zelfs om zijn Kallake te zoeken is hij
te lamlendig. Dat moeten anderen
maar doen; hij zal wel jammeren. En
als hij haar eindelijk bij zich heeft,
hoopt hij gezapig verder te leven.
Deze gieest is bijna de dood voor de
Geest van Vlaanderen.
Felix Ol'thuis speelt de rol van
Lamme Goedzak uitstekend. Zijn ex
pressie was prima. Dit onderdeel van
het toneelspel was over het gèheel
opvallend goed. zowei bij de groepen
als bij de enkeling, b.v. Filips II. Van
NeHeke Bol in de rol van Nele, kreeg
Tijl prima tegenspel
De overgangen van de verschillen
de taferelen verliepen zonder hor
ten en stoten, dan'k zij de manier
waarop Pieter Herman Bakker Schut
aJs verteller zijn zware taak vol
bracht, daarbij technisch gesteund
door tientallen lichtspois.
LEIDEN De mensen de spiegel voor houden en zeggen: Kijkt nu,
mensen, hier ziet u uzelf in al uw onhebbelijkheden", is een zeer riskante
onderneming, het irriteert, het steekt. Dan kan het nuttig effect verloren
gaan en leidt het tot verharding. Men moet maat weten te houden en de
juiste toon weten te treffen.
Ook de sfeer kan bepalend zijn voor
het succes.
Hoe liggen deze zaken nu in de
toneelbewerking door Hugo Claus van
de Costers: „Legende van Tijl Uilen
spiegel", het stuk door door het
L.U.T A. als lustrumspel wordt gege
ven onder regie van Anne Marie Prins.
Over de bedoeling hebben we reeds
geschreven. De lijfspreuk van Tijl zou
kunnen zijn: „Die Tyranny verdrijven,
Die mij mijn hert doorwondt."
Hy probeert de mensen de ogen
te openen en wakker te schudden. Hij
doet dat hardhandig en het stuk helpt
hem daarbij. Wanneer iets hardhan
dig moet gebeuren komt men gemak
kelijk tot misschien iets te zware
accenten in sommige scènes met name
aan het hof van de koning en in som
mige gedeelten, waar hij het met
de kerkelijke autoriteiten aan de stok
heeft.
De sfeer is echter uitstekend. Dat
het geheel boeit komt ook door het
eminente spel van Peter P de Reuver
als Tijl. Het is geen onbollige Tijl, om
wiens grollen men zich alleen maar
vrolijk maakt en daarmee uit; dan
werd het een ongeloofwaardig schep
sel.
Hij speelt de rol met en vanuit een
grote ernst, een bezeten felheid ver
oorzaakt door de as van zijn vader,
die klopt op zijn borst. Dat geeft aan
deze rol een grote menselijkheid en
geloofwaardigheid.
De aanraking met deze levende
mens gaf ons, wat wel genoemd is:
,,de goede historische sensatie" en ge
definieerd als: „niet slechts een wil
tot weten, maar ook een wil tot bou-
Of de verschillende historische fi
guren juist gekarakteriseerd zijn, blyfl
voor ons een vraag, maar in dit ver
band een bijkomstige, want het gaat
om de geest.
Een soort hypnotische angst houdt
het volk in de ban. Dit komt voortref
felijk uit door de als altijd vinding
rijke en artistieke regie. Het serviele,
de angst, die voert tot wanhoop zyn
het Pieterskerkplein gedurende de
komende feestdagen een kijkspel af,
dat het aanzien dubel en dwars waard
is. Dank zij het vele werk dat de
laatste tijd is verzet door naaisters
van door Niels Hamel ontworpen kos
tuums, door de mensen die onder lei
ding van C. P. Hoogeveen voor de
decors hebben gezorgd, waarvan het
gieuzenschip niet voor niets een open
doekje kreeg en rog zoveel anderen
van licht en geluid die allen mede
werkten aan het grote succes van deze
groots opgezete opvoering. Met Anne
Marie Prins deelden de schrijver Hugo
Claus en Niels Hamel in het gulle en
langdurige applaus.
Er werden vele en mooie bloemen
aangeboden.
A. C. Bouwman
Tijl nodigt de mensen uit om
in zijn spiegel de toekomst te ko
men zien: „Dames en Heren en
buitenlieden hier kan een iege
lijk komen zien wat de toekomst
hem kan bieden".
Een prent uit de inzending van
het sociologisch instituut. „Ver
scholen achter vuilnisbakken
kun je je voorstellen een roof
ridder te zijn" (fotogr. A. H.
Dernison).
Jaarvergadering Clir.
Bes-turenbond
LEIDEN Onder leiding van voor
zitter J. G. Lamers hield de Chr. Be
sturenbond gisteravond zijn jaarverga
dering. Onder meer werd het jaarver
slag besproken, waaruit wij onlangs
gegevens publiceerden. De aftredende
bestuursleden, de heren J. A. Hey,
Pison. H. Nederlof. E. de Haan en F.
de Vries, werden herkozen. In plaats
van de niet-herkiesbare heer M. Cra-
ma. koos men de heer A. Chaudron.
Voorts werd aandacht geschonken
an het financiële verslag over het ge
bouw. In de raad van toezicht hier
voor werd mr. M. Teekens herkozen.
Geslaagde analisten
LEIDEN Examenresultaten Leids
opleidingsinstituut voor analisten. Heden
slaagden voor het examen leerling-r
disch analiste:
mejuffrouw H A. C. van Deutekom,
Voorhout; mejuffrouw G. van Es. Lei
den: mejuffrouw E Hogerbrug. Alphen:
mejuffrouw A. F. Penders. Leiden:
juffrouw M. van Starkenburg, Oegst-
Eén kandidate kreeg een herexamen
één kandid ate werd afgewezen.
LEIDEN Naast de grote tentoonstelling „Univisie '65", die in het
museum voor volkenkunde is gearrangeerd en tot september voor het pu
bliek te bezichtigen blijft, zijn er in De Lakenhal in het kader van de lus
trumfeesten een viertal exposities ingericht, die alle de fotografie tot on
derwerp hebben. De onderdelen zijn dan „Fotografie en wetenschap", „De
geschiedenis van de fotografie", een selectie uit inzendingen voor een fo
towedstrijd met de academische wereld als motief en ten slotte „Eigen
werk" (het leven van de academische gemeenschap), ioelker produktie
op een bijzonder hoog en aantrekkelijk niveau staat.
slaan tussen bevolking en universiteit,
aldus drs. J. v. Wessem- Weliswaar
waren de resultaten uiteenlopend,
maar het doel verdient toah grote
waardering. We zagen er veel aan
trekkelijke, soms humoristische pren
ten bij, die de realiteit dikwijls op
kunstzinnige wijze herschiep en weer
gaf.
Oude camera's
