Brick Bradford
KRO: twaalf televisie-operettes
Johan Heesters toch weer
als grote ster voorop
—Toch is het zo!
Reservaat ter
bescherming
Drentse Aa
•Jesle en üosfe
'Qpjsicc/'
Sten moet
W imbledon-jurk
verdwenen
1 DE STENEN ZONDE
i door DIGNATE ROBBERTZ
V"'
cJSiS
sjj
%/Êrw (fV\ aa>'
9
DINSDAG 22 JUNI 1965
ETHERGOIVÉN-ETHERGOIVEN-ETHERGOIVEN-ETHERGOIVEN
FHERGOlVENETHERGOlVEN-ETHERGOlVEN.ETHERGOI.VEN-
Fred Bredschneydei
Hilversum I. 402 m. KRO: 16.00 Nieuws.
19.10 Actualiteiten. 19.30 Ster<
Ons onrustig onderwijs: k
beeld onderwijsvernieuwing. 22.20 Nabe
schouwing Tour de Trance/Tour de l'Avenir.
22 30 Nieuws 22.40 Epiloog. 22.45 Angel-
aksische en Franse volksliedjes (opn 23.25
met eigen mening
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM „Ach. ik zou
niet'' weten, waarom niét!" zegt
Fred Bredschrieyder, chef van de
afdeling filmzaken bij de KRO-
televisie, „wat heb je aan dat ge
wroet in het verleden.... Johan
Heesters is op het ogenblik in
Oostenrijk én Duitsland nog altijd
een gevierde acteur en de grote
m^n van de-operette. En ik vind!
daf hij het best- doet."
Hij heeft juist verteld, dat de KRO-
televisie weer een serie van twaalf Duits-
Oostenrijkse operettes heeft bemachtigd
De reeks wordt maandelijks uitgezonden
op Ned. 2 te beginnen in september,
maar op zaterdag 3 juli a.s. kan men er
op Ned. 1 alvast eentje vooruit zien.
En dat is Franz Lehars overbekende
vrolijke zangspel ..Die Lustige Witwe",
met Johan Heesters als graaf Danilo in
een van de hoofdrollen
Na afloop van de persconferentie,
gewijd aan het verschijnen van dit
dntijn nieuwe produkties dat de serie
Kurt Wilhelm-operettes (9 in getal!)
opvolgt; blijven wij nog even met Fred
Bredschneyder praten.
Hoofdmotief van het gesprek is onze
vraag: -..Tóch weer Johan Heesters?"
..Weet je", luidt het antwoord. ..dat
heeft allerlei facetten Het Nederlandse;
kijkerspubliek heeft de Duitstalige ope-i
rettes best gewaardeerd. Ze zijn redelijk
goed te verstaan en bovendien geven wij
ondertiteling. .Dan is het ook altijd
aardig amusement, vooral door de bonte
aankleding: een echt kijkspel, en dat doet
het wel op 't scherm We willen er dus
meer hebben en ja. als je er op uitgaat,
kom je nu eenmaal Johan Heesters tegen,
die bij onze oosterburen geldt als een
van de grote operettesterren, ook al is
hij nu zestig jaar. Vitaliteit heeft hij nog
genoeg.''
„Toch heeft zijn optreden in de musi
cal „The sound of music" in Nederland
niet zo'n daverend succes gehad."
„Nee, zeg maar gerust, dat de musical
het niet heeft gedaan. Maar ligt dat niet meegespeeld in de film ..Bleke Bet"
aan het feit dat Nederland niet zo bar; heel wat afgezongen Maar ja..." een
musieal-minded.'ts?*? - acht groot zanger is hij nooit geweest.
„IK'had dé indruk, dat Nederland ook Hij was en is een operefctefiguur en
niet zo gek verrukt was. Johan Heesters vooral vóór de oorlog „deed" de operette
werkt als script-girl. Nee, Johan en zijn
vrouw hebben zich nooit laten naturali
seren, ze zijn nog altijd Nederlanders
IN ZANDVOORT
..Nederland heeft gewoon zijn belang
stelling in Johan Heesters verloren",
vertelt Fred Bredschneyder nog. „wie
weet nu, dat hij regelmatig en vrij
dikwijls hier in 't land is? Hij heeft zelfs
een zomerhuis in Zandvoort, vlak bij dat
van Toon Hermans daar zit hij elke
vakantie, maar niemand die hem op
merkt Hij en zijn gezin zijn gewone
badgasten, niemand spreekt hem ooit
aan Tja
„O ja, en hij is dikwijls hele tijden
van huis Hij heeft nu juist 180 operette
voorstellingen in Berlijn beëindigd en nu
gaat hij in Wenen de titelrol spelen in
het blijspel „Vater einer Tochter"."
..Heeft Nederland hem wel ooit serieus
genomen?"
„Ik geloof het niet Toch heeft hij nog
Fred. Bredschneyder in Berlijn
tijdens een gesprek met Johan
Heesters, waarvan een deel wordt
uitgezonden op 3 juli, vóór het be
gin van de operette „Die Lustige
Witwe".
TELEURSTELLING
het niet in ons land."
..O ja. maa'- daarmee was dan ook alles
gezegd De Duitse operette heeft altijd
éen zekere bekoring gehad, vandaar dat
H mi' de televisie ook weer succes
„Dat moet ik wel toegeven. Ik heb
hem kórt geleden in Berlijn gesproken
je ziet ons hier op de foto en ja, toen m >ia
was hij ook wel teleurgesteld Ten eerste rnee hebben
omdat de musical niet erg aansloeg en|
ten tweede omdat hij ko-*' vóór de
première er nogal doorgehaald werd in
het VARA-programma ,Zo is het" Daar
in werd de nadruk gelegd op het-feit dat, i
hij in de oorlog in Duitsland en Oosten- Daarmee ziin wij weer terug bij het I
rijk bleef werken j KRO-plan En waarom gaat deze serie
(op twee uitzonderingen na) op het:j
tweede net?
TWEEDE NET
ASSEN In het stroomgebied van
het waterschap van de Drentse Aa bij
Rolde komt eon zogenaamd land
schapsreservaat van bijna 2.500 hecta
re. Het stroomgebied van de Drentse
Aa is het laatste nog gave beekdalen-
stelsel in Drente. Het rijk zal in de
komende jaren miljoenen guldens
voor aankopen in dit gebied beschik-
oaar stellen.
Het waterschap van de Drentse Aa
neeft thans een oppervlakte van
30.000 hectare. De 2.500 hectare, die
erbij zullen komen, krijgen een zeer
nauwkeurige bestemming: onbeperkt
agrarisch gebruik, agrarisch gebruik
onder zekere beperking, recreatie al
dan niet met agrarisch gebruik en
zuivere natuurbescherming.
..Dat ls tenslotte toch de waarheid?'
„Ja. Hij heeft tot 1943 gewerkt, maar ..Men moet ze zien als een vervolg op-
hij zegt dat dit niets met politiek had te 1e Italiaanse musicals, die ook op vrij
maken. hij heeft gewoon zijn werkdagavonden eens per maand op het
gedaan. In 1943 werd het anders. toon .wec(je net dinger. Bovendien we
kon hiji niet meer ontkomen „n bepoa lie hoDe„ dat er het vol(,c„d seiroen meer
verphchtini-en. die de nail s de altisten Ue„dcrs 2ijn aangesloten en dus veel
oplegden en toen is hij ermee gestopt. meer mensen kunnen kijken
Fen paar jaar heeft hij stilletjes in
Oostenrijk geleefd en vlak na de oorlog „We hebben óók weer Dults-Oosten-
kreeg hij al een verblijfsvergunning voor rljkse produkties gekozen omdat er geen
dan kan je toch andere zijn. Frankrijk maakt zc niet en
i soort oorlogsmisdadigerde Engelse operettes gaan uitsluitend
kunnen verkla- was de dieren voortdurend gade te
de spreeuwen uit Ka- slaan, maar ze ook voor de gek kon
llnlngrad in Zuid-Zweden terecht houden. Toen hij nl. had geconsta-
1844) Bij het onderzoek van de had 8«^achl- Dal
vogeltrek, bleken spreeuwen, af
komstig uit een gebied rond Kalinin-
grad In Litauen. naar Estland, het kwamen wanneer lij een kleine 1000 teerd dat duiven ln
zuiden van Finland en de streek rond km naar het westen werden gebracht, afdeling van de kool de koppen In de
Leningrad te vliegen. In gros-e lijnen het zou tevens een antwoord richting van het noordwesten dreal-
hun vliegrichting dus kunnen geven op de vraag.
m den, draalde hij
noord-oost. Werden deie spreeuwen vogels b»J mlstlS weer weigeren te dat de zonnestralen uit een richting
uit het gebied
u ito vertrekken. Maar er was nog een vielen die
Flensburg in Noord-Duitsland. bij de d,erde, 5""^ da* aa^d^h* *r®*-
Deense grens, gebracht en daar iosge- *-
laten, dan vlogen zij naar Zuid-
Zweden en Gotland, dus
noordoostelijke richting. Dit moge op
zichzelf niet erg schokkend lijken,
maar dan moeten we er toch op
wijzen, dat deze spreeuwen (met
uitzondering van een enkeling) een
richting hadden ingeslagen die precies
parallel liep aan de richting die zij
gewend waren te nemen. Dat is één kop te draaien
vernvelden. ligt
beter. Dat heeft betrekking op het
Vliegen op
de zon
r de richting die zij
r zij heen moeten en maken zelfs
Vogels trekken nl. niet bij herhaaldelijk vliegbewegingen ln die
mistig of bij slecht
richting. Toen dit eenmaal
vogels bepaalde afdelingen van de
kooi te doen herkennen naar de stand
van de zon, of naar de schijnbare zon,
al naargelang hij met spiegels werkte.
De proeven waren uiteraard wat
uitgebreider en gecompliceerder dan
we hier in enkele regels kunnen
weergeven, maar in leder geval voer
den zij toch tot de slotsom, dat vogels
zoals in het bijzonder spreeuwen
en duiven de zon gebruiken om
zich naar te richten. Dit gaf dr.
Matthews aanleiding tot de veronder
stelling, dat de zon voor vogels ook
een hulpmiddel zou kunnen zijn om
zich in vreemde streken te oriënteren.
Daarover een volgende keer.
schtscheidingsvraagstuk.
Gasfprogr 22 40 Nw
Sowjet-Unie. 22 10
MORGEN:
Hilversum I. 402 m. NCRV: 7.00 Dagope
ning. 7.10 Klassieke grammofoonmuzlek. 7.30
Nieuws 7 40 Radiokrant. 7.55 Lichte gram
mofoonmuzlek. 8 15 Gewijde muziek (gr.).
8.30 Nieuws. 8.40 Lichte grammofoonmuzlek
9.00 Voor de zieken. 9.35 Waterstanden. 9.40
Voor de huisvrouw 10.10 Klassieke grammo
foonmuzlek. 10.30 Morgendienst. 11.00 Klas
sieke grammofoonmuziek. 11.15 Lichte gram
mofoonmuzlek 11.45 Twaalfuurtje.
orocramma. 12 00 Lichte gramn
12.27 Mededelingen t.b.v. land-
12.30 Nieuws 12.40 Gramn
eventueel aktualiteiten. 12.50 Licht instru
mentaal kwartet 13.10 Modern strijkkwartet
(gr.). 13.40 Accordeon met kwartetbegelei
ding (opn.) 14.00 Hildebrand-MInUturen1.
Grootmoeder Kegge, hoorspel. 14.40 Klassie
ke pianomuziek (gr 15.05 Weena Filharmo
nisch orkest (gr): semt-klassieke muziek.
'5.20 Btibèïvertelling voor de jeugd. 16.00
Voor de Jeugd
voorlichting-
geestelijke 1
ïofoonmuzlek
mmofoonmuziek,
17.15 Metropole-i
imuziek. 17.50 Overneios
Radiozllvervldot Presents-
Amerika.
moeilijk als i.
te boek staan, zegt hij zelf."
Fred Bredschneyder tekent Johan
Heesters als „een heei aardige wat
kinderlijke man. die in een beetje wazi
ge goedmoedige artistensfeer lééft"
„Hij wordt onder collega's en vrienden
geprezen als bet voorbeeld van degelijk
heid.. Toen*, hij Ln 1934 na een beetje
zingen in eigen land een uitnodiging
kreeg van de Weense Volksopera om
daar operetteróllen te komen spelen, was
hij juist getrouwd met de Vlaamse
operettezangeres Wieske Ghijs en dat
huwelijk heeft nooit gewankeld. Dat wil
wat zeggen in filmkringen Ja. ze hebben
twee dochters: Nicole die een befaamde
actrice is en Wieske. die bij de televisie
De 12 nieuwe operettes zijn o.a „Die
Lustige Witwe" (13 juli). „Frau Luna"
(3 september). „Glückliche Reise" (1
okt.). „Das kleine Hofkonzert" (29 okt.)
..Der Zigeunerbaron" (zaterdag 20 no
vember als begin van de KRO-jubiloum
week op Ned 1) er .Leider lauter
Lügen" (ook met Johan Heesters) op
vrijdag 24 december, een datum welke
nog gewijzigd kan worden wanneer men
een passender produktie vindt voor de
Kerstavond.
De operettes duren van 90 tot 165
minuten en kosten weer tussen de 10 en
20 duizend gulden per stuk
VANAVOND TE ZIEN
Nederland 1 NCRV
8.20 uur Nederlands oudste pianiste, mevrouw Betsy Dornay-Culp.
speelt Chopin en praat met Goos Kamphuys.
9.20 uur volksliedjes, gezongen voor studenten in Toronto en
9.25 uur tweede deel van de filmserie „De revolutie laat haar kinde
ren gaan": nu de jaren 1935 tot '50.
Nederland 2 VARA
8.01 uur nieuwe aflevering van de komedie „Klantenservice".
8.25 uur Filmrubriek, gewijd aan het festival te Arnhem en
8.55 uiir Perry Mason lost de zaak van de verontruste weduwe op.
10.10 uur (CVK/IKOR) wordt in „Opspraak" het echtscheidingsvraag-
stuk behandeld.
VANAVOND TE HOREN
Hilversum I KRO
8.1E» uur begint het hoorspel „Als een Phoenix", het romantische ver
haal van een treurende weduwe.
9.15 uur concert van het Holland Festival: Het Ned. Strijkkwartet
speelt.
10.05 uur slotbeschouwing in de reeks „Ons onrustig onderwijs" cn
10.45 uur liedjes met Leo Nelissen.
Hilversum 11 AVRd
8.05 uur is het alweer tijd voor zomers amusement in Loosdrecht
10.00 uur gaan The Romancers spelen en
11.00 uur is er concert van het Holland Festival: Evelyn Lear zing
liederen van Strauss en Britten. Erik Werba begeleidt haa-
aan de piano
m. VARA: 7.00 Nieuw*,
en socialistisch strijdlied
.foonmuziek. 7 30 Uitge-
8.10 Uitgeslapen (ver-
11.02 Voor de vrouw. 11.40
Omroepkamerkoor: moderne liederen. 12 00
Ste-eo- Taneo-rumba-orkest en zangsolisten
12.27 Mededelingen tb.v land- en tuinbouw.
'2 30 Voor het platteland 12 35 Electron'sch
orgelspel '.2.55 Actualiteiten. 13.00 Nieuws
rzang (gr lichte
■swerk. lezing (3).
iekgeschiedenis. n
iws.) Tussen 15.31
„We moeten zeker wel erg stil
doen. hè oom Derk?" fluisterde Jesje.
.Anders jagen we de vos misschien
Derk.
toch ook al op gedempte toon.
..Ik hoop dat we hem wel heel goed te
:ien krijgen, maar dat hij toch weer
ontsnapt." zei Josje heel zachtjes tegen
zija zusje.
„Maar joh, hij eet toch alle kippen
op", antwoordde Jesje verontwaardigd.
..Allemaal toch niet!" wierp Josje
tegen. ..Ik had het toch wel fijn gevon-
der als wij een valkuil hadden mogen
maken."
boog op het met
gaas omheinde stuk grond toegelopen
waar de kippenhokken waren. Op een
bepaalde plek had boer Maas het gaas
een klein beetje van de grond losgetrok
ken. Hij stond er even met oom Derk
te kijken.
„Moet hij op dat plekje nu naar binnen
P Ja.
krijgen.
ar v/e moeten hem al zien te
hij bij de kippen kan
komen," antwoordde boer Maas „Maar
„Zo is het" zei oom Derk. „Kijk. wij
gaan ons hier nu splitsen, jongens. Als jij
met mij meegaat. Jesje. dan gaat Josje
met boer Maas mee. Wii hebben twee
mooie plekjes uitgezocht ln het kreupel
hout waar we het hek goed in de gaten
kunnen houden. En denk erom: als je de
vos ziet komen, maak dan geen enkel
geluid, maar blijf roerloos en doodstil
liggen."
i Derk gingen naar rechts,
Josje en boer Maas naar links. Toert.-'të
het plekje hadden bereikt, dat de boer
had uitgekozen, verborgen ze zich in het
„Nee, vossen zijn slimme dieren.' s ruikgewas.
knikte Josje. „Zo slim als een
zeggen ze wel eens, hè? Nu kunnen
rien of dat uitkomt."
„En nu maar afwachten, Jos," fluister
de boer Maas. „of die lelijke kippodief
ra! komen opdagen!"
17.00 Reportage1
snipperdagen 17.30 Actualitei-'
Een polshorloge, waar men wel
even vreemd tegenaan kijkt, is te
zien op de vierde zomerva-kbeurs
voor koffers en lederwaren, die
gisteren in de Utrechtse Jaarbeurs
gebouwen is geopend. Het uurwerk
is geheel uitgevoerd in zwart rund
leder en het loopt op een batterij,
die een jaar de klok op gang houdt
WIMBLEDON De Australische
Lesley Turner is haar jurk kwijt. Het
was een jurk die 58 pond sterling
waard was. Ze zou hem vandaag ge
dragen hebben. De rok was afgezet
met paarlemoer. De man die hem ont
worpen had. vergat hem in de trein.
De Britse spoorwegen zochten ver
geefs: de jurk was verdwenen.
41
Hel leven klatert verder. Op 't Grobbenuus
worden de een-te schoven al gesneden. In „De
Rodde" worden de kamers gemaakt en het atelier
met het hoge brede raam. Het terras, waarop
Nanna in de zon wilde zitten, wordt betegeld. Er
bloeien al bloemen en de jonge heesters dragen
blad.
Martine blijft het herhalen: Waarom dan?
Moeder is te vroeg weg.
Waarom, waarom? herhaalt Joryt. Dat
vroeg je al toen ik je boven op de Stenen Zonde
tilde om je ver te laten kijken Ga naar de
heuvel, naar Andres, je laat hem te veel alleen.
Werk is daar genoeg te doen, voor je tijd zult
.ebben om in de zon op het terras te zitten Je
moeder zou ook gewerkt hebben.
Ze is gelukkig met Andres, met het nieuwe dat
wordt opgebouwd en zijn zichtbare vorm krijgt in
„De Rodde" Vragen, hoelang zal ze blijver
vragen?
Joryt vraagt niet. hij aanvaardt en draagt. I)
weet niet hoe ik het zeggen moet. In een men*
wordt veel meer bewaard dan hijzelf weet
Na die avond toen hij steunend op de schoudei
van Andres naar binnen ging. zoekt hij de schildei
graag als die op de heuvel is. Bij een vensterloos
raam of buiten komen de woorden gemakkelijker
Onder een dak blijven ze hangen en kunnen zt
beklemmend worden.
Als kleine jongen droomde ik dat ik ergens
stond, op een punt aarde, waar omheen niets was
Ik keek naar alle kanten tot ik er kou van kreeg,
zo leeg was het. Van mijn eigen geschreeuw ben
ik wakker geworden. Ik wist niets meer van die
droom en toch is hij bewaard gebleven. Want nu
is het weer zo. Ik meen. zo'n soort gevoel van
ergens op een punt te staan in een leegte, na de
dood van je moeder.
Een beetje verlegen zegt hij het met de kleine
itiile lach in zijn mondhoeken. 'k Zal van dat
punt af moeten, want wie hier achterbijft moet
even.
Achter de Stenen Zonde, waar de jeneverbes
lomen schaduw geven, zit hij alleen met zich
self. Hij ziet de bloeiende kamperfoelie en de
wilde rozen, het bos verderop, glooiend naar de
top, waar de zon schittert op de sparren. Hij ziet
net met andere ogen. ook de kleine kever die op
sijn hand kruipt en met snelle bewegingen van de
voorpootjes het kopje wrijft. Het is of hij aan
ets moet denken wat hem al ontglipt was. Sla de
)gen naar 't gebergte. Hij zoekt met zijn ogen tot
in de verre verten, waar de warmte staat te
sinderen op het land. over het spiegelende
bewegen van de beek en tegen de blauwe lucht,
die overal de aarde raakt. Nar.na! Altijd is die
naam nog in zijn gedachten als het langzame
erklinken van een toon. Nu eens diep en donker
van verdriet, maar ook lichter en al blijder Zij
tad er vrede mee Kan er nog een inniger vrede
zijn dan op de berg, waar geen mens komt en de
lemel aan alle kanten de aarde raakt?
De landschut draagt zwaar aan liet verlies van
zijn vrouw, zeggen ze in 't Horst. Hij komt wel
over de es en op de vaste tijden doet hij zijn
ronde, maar hij ziet ons niet. .Jeep Karsten laa'
het onkruid groeien en wat hij uittrekt, hoopt hij
op in de greppels. Er gebeuren meer ongerechtig
heden waar de landschut aan voorbijgaat.
Midden in de zomer zwerft Pee Ros met jijn
kudde over de heide. De grootste ram draagt
proviand voor Pee en de honden in een leren
buidel op zijn rug. Overdag trekken ze her en der
tot aan de rand van het veen in het westen of
naar het noorden, waar de grote wegen de wereld
ingaan, 's Nachts ligt de herder tussen zijn dieren
met zijn gezicht naar de sterren gekeerd. Dan
denkt hij aan de mens voor wie hij op zijn hoorn
blies vóór hij wegtrok en de andere voor wie hij
zal moeten blazen als hij terugkomt. Geboorte en
dood. Pee tracht het te vinden in de sterren als
de dieren zuchten in hun slaap en de lauwe
nachtwind langs hem strijkt. Als de adem van
God die een eenzame beroert. Iedere keer als hij
opnieuw onder de mensen komt. ziet hij meer van
wat ze verbergen achter hun ogen en voorhoofd,
van wat ze vastklemmen in hun gretige handen
of van wat er schuilt in hun harten Van vele
dingen weten ze zelf nauwelijks dat ze er zijn.
Dat komt omdat ze te veel naar de aarde gebogen
leven, zodat ze met hun eigen schaduw het licht
verduisteren
Op een middag als Pee terugkomt van een
zwerftocht, ontdekt hij dat de wolfaklem, die
goed verborgen was achter een houten schot, weg
is. Pee zet alle verschoven dingen weer op.zijn
plaats, maar het losse schot laat hij zoals het is.
Mikkel staat grommend naast hem, zijn schrande
re bruine ogen vragen om de opdracht: zoek!
Nee. zegt Pee. hij zal uit zichzelf komen,
Mikkel. Wat gebeuren moet onder de hemel, dat
moet gebeuren.
-
