éêS-M
Vijf verhalen van Brakman
Grote uitbreiding van
kerken op Sumatra
Een ivoord voor vandaag
LIBELLUM AMICORUM
VOOR DS. GROLLE
Utrechtse universiteit
heeft extra veel nodig
Betere samenwerking bij
prot. zwakzinnigenzorg
DUET
3
VRIJDAG I JüM 1965
Herdenkingsfeest in Medan
TAA 1 TT" studenten en v<
Ur. A. de IVuiperi maatschap^.
I Het is voor de
sprak namens
de „staat"
ooraanstaandenin de
c kerkredactiei
kerk een groot pro-
te onderwijzen en te leiden. Zij heeft
slechts tien predikanten, veertig gods-!
dienstonderwijzer- en ongeveer 400
ouderlingen. Daarbij moet zij er reke
ning mee houden, dat onder degenen, die
zjin uit de stand en van het land,
analfabeten e neuelgtieverden, mensen
die het oude heidendom willen verlaten
MEDAN ..Voor het front van i gestudeerden, die de leegte van het
duizenden moest ik spreken, aange- j moderne heidenom hebben ervarend,
kondigd al sde vertegenwoordiger van de jonge Karos studeren thans theo-
Raad voor de Edning van de Staat <1 loBie- Binnenkort komen ze het getal der
der Nederlanden.Dit schrift de n predikanten verdubbelen. Maar dat is
Indonesië verblijvende, dr. A. de Kuiper n>et genoeg. Daarom denkt men erover
m een brief aan het thuisfront. Namens de besten uit het corps der evangelisten
de Raad voor de Zending der Nederland- °P te leiden tot predikant, Ds. D. van
se Hervormde Kerk was hij onlangs i Bodegraven zoals wijreeds eerder
aanwezig op het grote kerkelijke feest in: -ermeldden. red. zal hiervoor worden
Medan. Hier herdacht de Karo-Batak- Daarnaast liggen er Oegstgeest
kerk, dat vijf en zeventig jaar geleden de en bij dc Rijnse Zending m Bannen
eerste hervormde zendelngen in dat deeil1 verzoeken op tafel om te helpen bi] de
van Sumatra hun werk begonnen. i oprichting van een vormingscentrum.
Dr. De Kuiper, die ..uitgeleend" is
aan het Indonesisch Bijbelgenoot- FLerStening
schap om een nieuwe Indonesische Over liet kerkfeest schrijft dr. De
bijbelvertaling te verzorgen, geeft in Kuipermdan. dat er 10.000 bezoekers
rfjn brief een indruk hoe de kerk hier I werden verwwhl. HM lijn cr 20.000
„roeit. Veel te weinig is in Nederland gel',.?
bekend, dat er in Sumatra een ver- tVrti^ w re^n bS
baalngwekkende ontwikkelmg gaande Und, w„r te de dorpen kerkje,
is. De Kerk de Karo-Bataks, die na staan. Dde gouverneur van Noord-Suma-
een moeizaam begin na de oorlog tra, bij wie hij op audiëntie ging, is een
slechts enkele duizenden christenen christen, de burgemeester van Medan
omvatte, telt thans 25.000 leden. Ieder was vroeger predikant, Pematang SianUr
jaar worden er ongeveer 2000 mensen |ta een 8tad Met procent chrls-
gedoopt. Dat zijn niet alleen animis- "en'
ten uit de bergen, maar ook in de jubileum
dïÜVntÜ T'C modcrne hel"i™Td"trirtL?M l
denen naar de kerk: jonge mensen, een groot-exporteur. twee luitenant-ko-
I lonels, een drs. in de economie
SERIE DIENSTEN IN DEN HAAG
Ds. Glashouwer waarschuwt
voor occulte genezers
Genezing van
Gocl of van
de duivel
Ds. Reyenga (57)
overleden
(Van onzekerkredactie)
DORDRECHT Op 37-jarige leeftijd
is overleden ds. G. Reyenga, predikant
van de Gereformeerde Kerken (vrij-
gem.). Om gezondheidsredenen had de
overledene reeds dit jaar zijn emeritaat
aangevraagd.
Ds. Reyenga stond sinds 1946 in Dor
drecht en daarvoor in Vleuten-De Meern.
De begrafenis zal dinsdag 8 juni zijn
op de Algemene begraafplaats om half
drie. Rouwdienst wordt gehouden om
een uur in het kerkgebouw aan de Dub-
beldamseweg.
DEN HAAG Mijdt elke
vorm van genezing, die niet van
God komt, want ainders is deze van
de duivel. Dit is kort samengevat
de inhoud van de twee voorberei
dende diensten, voorafgaande aan
de bijzondere avondmaalsdienst
met handoplegging op eerste Pink
sterdag in de Grote Kerk, waarin
ds- W- Glashouwer, hervormd
predikant te Driebergen dinsdag
en donderdag in de Zuiderkerk
aan de Falckstraat is voorgegaan.
Het onderwerp van de eerste dienst
luidde: Hoe moet een christen staan
tegenover magnetiseurs, spiritisten en
andere genezers? en het onderwerp
van de tweede dienst luidde: Jezus
Christus bevrijdt demonisch gebonde-
nen en geneest zieken.
In zijn predikingen ageert ds. Glas
houwer fel tegen spiritisten, magneti
seurs, paragnosten, astrologen, chris
tian science, tegen de antrosopofie
van Rudolf Steiner, psychometrie,
kortom tegen allerlei vormen van
wetenschap of niet wetenschap, die
abstract zijn. Tevens vraagt ds. Glas
houwer zich af: Staat elke gebedsge
nezer in dienst van Christus?
TOVENAAR
Zijn waarschuwing baseert hij op
handelingen 8:4-25, het verhaal over
tovenaar Simon, die evenals Philip-
pus, genezende kracht bezit, doch zijn
kracht komt van satan en kan de
mens daardoor geen innerlijke rust
Ds. Glashouwer zegt: Velen in de
kerk staan vriendelijk tegenover dit
soort genezers. Zij menen: baat hun
hulp niet, zij schaadt ook niet. Dat is
(Van een onzer verslaggevers)
echter niet zo. Ik heb vele gevallen
meegemaakt, waarin een patiënt na
behandeling door een magnetiseur of
na een bezoek aan een waarzegger of
spiritist onrustig werd en in innerlij
ke onvrede met zichzelf en met de
kerk kwam. Deze patiënt kwam in de
macht van een kwade geest, die van
magnetiseurs en anderen gebruik
Zij zijn van de duivel, zegt de
predikant, die waarschuwt tegen de
ontkenning van het bestaan van sa
tan. Gelooft men niet in de duivel,
dan gelooft men ook niet in God.
jezelf niet meer kunt zijn en dan
neemt de angst je ïe pakken. Het
einde is, dat je in een onverbrekelijk
isolement leeft. Ds. Glashouwer zeg(
hiervan: De bedoeling van de duivel
is deze angst te doen groeien en dat j
doet hij door middel van magneti
seurs en dergelijke mensen.
Hoe kan men zich tegen deze
mensen beveiligen? De predikant j
geeft de raad: Zorg dat gij Jezus'
overwinning op de duivel meedeelt,
want dan krijgt ge het schild van het
geloof.
Als basis voor de tweede helft van
zijn prediking nam de predikant het
slot van het evangelie van Marcus,
waarin de Here Jezus zijn discipelen
uitzendt over de aarde
SCHULD BELIJDEN
..Deze allen bleven eendrachtig volharden in het gebed, met
enige vrouwen en Maria, de moeder van Jezus, en met zijn
broeders" (Handelingen 1:11).
Als Jezus ten hemel is gevaren keren de discipelen terug naar
Jeruzalem en nemen hun intrek op een bovenzaal. En daar
zitten ze danwachtend op de dingen, die zullen gaan ge~
beuren. Nu is wachten een slopend iets en dikwijls een bron
van veel narigheid. Mensendie wachten kunnen tot het
uiterste gespannen zijn, zo zelfs, dat er maar weinig hoeft
te gebeuren of zij zijn uit hun evenwicht gebracht met alle
gevolgen van dien.
Het zou helemaal niet zo vreemd zijn geweest, als dat ge
mêleerde gezelschap daar op die bovenzaal ergens in Jeru
zalem, het wachten moe, uit elkaar was gegaan omdat ze
elkander niet langer konden verdragen.
Maar dat gebeurt nu niet. Zij hebben het geheim gevonden,
dat h$n bij elkander houdt. De evangelist zegt: Zij bleven
eendrachtig volharden in het gebed. Waar gebeden wordt is
eenheid. Daar bestaat geen gevaar voor splitsing, voor een
uiteenvallen in groepen en groepjes. Volharden in het gebed.
Niet „even" bidden, nee, doorlopend. Volhardend in het gebed
gaat men het Pinksterfeest tegemoet, wachtend en hopend.
Hoe verwachten wij het vuurdat de wereld zal aansteken?
HELDERZIEND
Ds. Y. D. ZIEL
AFZETTENS-
W AARDIG
Speciaal nummer Kerk en Israël
Op de vraag, boe demonisch gebon-
denen bevrijd kunnen worden, ant
woordt de predikant, dat de enige
oplossing is een open oog te hebben
voor het occultisme, het belijden van
schuld als men ermee in aanraking is
geweest en het ontsluiten van het
Als voorbeeld van wat helderziend- har* v00r Christus.
heid voor schade kan aanrichten
noemt hij het geval van een zijner
collega's, die helderziend was en
meende, dat hij hiermee zijn gemeen
teleden van dienst zou kunnen zijn. In
de praktijk groeide zijn gave meer en
meer. totdat hij angstig werd en zei:
het is geen gave, het is een gebrek.
Ik zie te veel van de andere wereld en
dat is vreselijk.
Een ander man, die helderziend was,
drukte zijn ervaringen zo uit: Op een
moment krijg je twee geesten, die
met elkaar samenspelen, waardoor je
IBG gaat biihelhonger
in Indonesië stillen
GRONINGEN Met twaalf Het laatste nummer van het
tegen acht stemmen heeft de maandblad „Kerk en Israël" is ge-
classis Groningen der Gerefor- heel gewijd aan de afgetreden se-
meerde Kerken (vrijgemaakt) gis- cretaris van de Hervormde Raad
teravond uitgesproken, dat ds. A. voor Kerk en Israël, ds. J. H.
van der Ziel afzettenswaardig is. Grolle (65).
Het is echter nog niet mogelijk, dat
de classis dit advies doorgeeft aan de
kerkeraad van Groningen-Zuid, omdat
de deputaten ad artikel 49 der kerk
orde, die de classis-bjjeenkomsten
namens de particuliere synode van de
provincie Groningen by woonden, in L
meerderheid uitspraken, dat ds. Vanil!
der Ziel niet afzettenswaardig is.
wordt, zal dit op woensdag 16 juni il
zyn. Als deze tot dezelfde conclusie jg
komt, als de classis, zal dit oordeel ter
kennis van de kerkeraad van Gronin- 1
gen-Zuid worden gebracht, waarna 9
deze tot afzetting kan overgaan.
Boekenh oek
Wereldje-lief. door Saartje Burger
hart. Zwart Beertje Uitgave A. W.
Bruna en Zoon. Utrech: <192 blz..
ƒ1.75).
Hart zonder land, door Albert Helman
Salamander. Uitgave Em. Querido NV,
Amsterdam. (160 blz., ƒ1,75'
Madame Jatzkowa. door Aar van de
Werfhorst Salamander Uitgave Em,
Querido NV, Amsterdam. 157 blz..
ƒ1.75).
De overwinning van Bjinse Houtsma.
door Anne Wadman. Zwart Beertje.
Uitgave A. W. Bruna en Zoon. Utrecht
(192 blz.. f 1,75>. De leden van de Raad en naaste
medewerkers hebben als het ware een
Als de sperwer maar niet komt. doorklein Liber Amicorum, een libellum
FVnif Kp sP'erd'J>>- dus samengesteld niet om de man
Ernst. Salamander Uitgave Em. Querido hewiizen (waar 'nii
NV. Amsterdam <192 blz.. ƒ1,751 overdreven «r te bewijzen (waar ni,
hard om lachen zou), maar om do
Herfst :n Greenfields, door Erskine p!aats van ds. Grolle in dit werk
Caldwell. Vertaling Margot Bakker. Uit-'eens te onderstrepen, want mr. Grolle
gave J. M. Meulenhoff. Amsterdam. '159 is a pioneer, zoals de Deense theoloog
blz., 1,95». Anker Gjerding, secretaris van The
Vergiftigde liefde, door Ed McBam Committee on the Church and the
Vertaling A D. Hildebrand. Zwart 'Jewisch People van de Wereldraad
Beertje. Uitgave A. W Bruna en Zoon. var. Kerken het uitdrukt. H;j heeft
Utrecht. (191 blz.. ƒ1.75» als het ware een geheel nieuwe
theologie ontwikkeld, die in feite
Helena. De ratUurlijk in het geheel niet nieuw is.
maar Bijbels gefundeerd, maar ons
we! nieuw aandoet.
nummer geworden
Blum vermeldt, dat Grolle lot op
heden in „Kerk en Israël" 310 artike
len en 250 boekbesprekingen heeft
gepubliceerd. Dokter J. H. Zalmann
vermeldt de bemoeiingen met „Tibe
rias", mevrouw C. Hendriks-Metsch
die met het bureau van de Raad.
terwijl J. C. van Gelderen op een
geestige wijze drie opmerkingen
maakt: de man, die bang voor reizen
was, heeft voor Kerk en Israël in 18
jaar meer reizen gemaakt dan iemand
anders: alle hervormde classes, West-,
Midden-, Noord-, en Zuid-Europa,
Engeland. Schotland en Israël.„Van
hem kan je leren Israël lief te
hebben".
Het maandblad „Kerk en Israël" wordt
uitgegeven door Boekencentrum in Den
Haag. Het is nu in zijn 19e jaargang
•ziet er in zijn nieuwe uitvoering z
aantrekkelijk uit. De redactie wordt
thans gevormd door: ds. II. Dekker, jhr.
L. de Geer, J. C'. van Gelderen en ds. S.
Gerssen (de nieuwe secretaris
Raad) als eindredacteur. Een abonnement
kost maar f6 p.j. en de inhoud
alleen altijd interessant, maar v
buitengewone betekenis voor een dieper
verstaan van de Bijbel op het punt
de heilsbetekenis van Israël.
AMSTERDAM Het Indonesisch
Bijbelgenootschap (IBG) kan met het
in gebruik nemen van een eigen
drukkerij spoedig gaan werken aan
haar formidabele taak: het stillen van
de bijbelhonger onder het Indonesi
sche volk, aldus het jaarverslag van
het Nederlands Bijbelgenootschap
(NBG).
Eind 1963 werd de bijbelimport in
Indonesische talen afgesloten. Het IBG
moet tot het tijdstip, waarop, de drukke-1
rij in werking kan treden, voorlopig:
terugvallen op de grote voorraden, die
voor de afsluiting van de bijbelimport
konden worden vc-rzonden. Ook worden;
binnenkort nog in Indonesië Bijbels uit
Japan verwacht, die daar zijn gedrukt
uit herstelbetalingsfondsen.
In het verslagjaar werden in Neder
land 309.952 Dijbels en bijbelgedeelten
verkocht met een totale verkoopwaarde
bijna dertien ton (in 1963 216.782).
Ds. Glashouwer waarschuwt tegen
het maar lukraak uitdrijven van gees
ten, want Christus heeft dat ock niet
gedaan. Een voorbeeld is de tovenaar
Simon (een vrome magnetiseur). Pe
trus drijft de boze geest niet uit, maar
zegt enkel „bekeert u" en Simon ant
woordt „bidt voor mij".
Waarom werd de maanzieke knaap
niet genezen? Niet door het kleine
geloof van de vader. Hij wordt niet
genezen vanwege het ongeloof van de
discipelen.
Voorts zegt ds. Glashouwer: Wij
leven tegenwoordig in de situatie van
1 Corinthe 2. Wij leven onderling in
een gebroken gemeenschap. Wij leven
in de eindtijd en het komt er op aan,
dat we de liefde van Jezus Christus
terugwinnen en een kind van het licht
worden, want hij heeft de dood en de
hel overwonnen.
Het dankgebed werd uitgesproken
door dr. K. H. E. Gravemeyer, emeritus
predikant te Wassenaar.
Wij lezen vanavond Joël 1 vers 1 tot 20.
ROTTERDAM OP Z'N BEST
SPIDO - HAVENRONDVAARTEN - DELTATOCHTEN
■LIJDORP - EUROPA S MODERNSTE DIERGAARDE
UROMAST-N UNIEK UITZICHT OP 110 M. HOOGTE
Koningin bezoekt „De Uithof'
(Van onze onderwijsredactie)
UTRECHT - Curatoren en Se
naat van de Rijksuniversiteit in
Utrecht vertrouwen er op, dat de
regering bij de verdeling van het
totaal voor universiteiten en hoge
scholen beschikbare investerings
bedrag ernstige rekening zal hou
den met de omstandigheden dat
Utrecht moet worden beschouwd
als de som van een universiteit en
een hogeschool.
Dit zei de curator voor de nieuw
bouw van de Rijksuniversiteit
Utrecht, de heer M. Ruppert, gister
middag in het transitorium van het
nieuwe universiteitscentrum „De Uit
hof", waar hij koningin Juliana, die
„De Uithof" kwam bekijken, op de
hoogte stelde van de nieuwbouwplan-
Hij baseerde zijn stelling op het feit,
dat de universiteit in Utrecht de enige
instelling van wetenschappelijk onder
wijs in Nederland is die een diergenees
kundige faculteit bezit. In deze faculteit
moet de komende tien jaar 150 miljoen
gulden worden geïnvesteerd Als dit
bedrag uit de normale begroting zou
moeten worden gefinancierd aldus de
heer Ruppert, zou er voor de andere
faculteiten een zo gering bedrag over
blijven, dat Utrecht in een volstrekt
onhoudbare positie zou raken.
Hij sprak verder de hoop uit, dat, nu
de regering zich bereid heeft verklaard
een extra bedrag aan te vragen voor
investeringen ten behoeve van de instel
lingen van wetenschappelijk onderwijs,
van de zijde van het ministerit van
volkshuisvesting en ruimtelijke ordening
het bijbehorend bouwvolume beschikbaar
zal worden gesteld: „anders zouden we
door de regeringsverklaring blij zijn
gemaakt met een dode mus."
Verspreid
AMSTERDAM Directeuren van de
Vereniging voor hoger onderwijs op
geref. grondslag, waarvan de Vrije Uni
versiteit uitgaat, hebben met ingang van
1 september a.s. tot curator benoemd oud
minister mr. J. Meyncn te Velp. presi
dent-directeur van de Algemene Kunst
zijde Unie.
Voor een zittingsperiode van vijf jaar
werd herbenoemd de curator Dr K. van
Nes te Egmond aan Zee.
Overige leden van het curatoren-colle
ge zijn: mr. dr. J. Donner (Voorzitter) te
Den Haag, dr D. Bergsma te Harder
wijk, dr. N. G. Geelkerken te Leiden en
ds. P. N. Kruyswijk te Haarlem. Secreta
ris van curatoren is dr. J D Dengerink
te Amstelveen.
(Van een onzer verslaggeefsters)
UTRECHT Alle protestants-
christelijke organisaties op het
gebied van de zwakzinnigen
zorg moeten meer en beter
samenwerken- Op het regionale
en lokale niveau moet wor
den toegegroeid naar grotere ver
banden, waarbinnen verschillende
aspecten aanwezig zijn. Dit werd
gisteren bekendgemaakt op de
jaarvergadering van de Prote
stants-christelijke vereniging tot
bevordering van sociale en peda
gogische zorg. die in Utrecht is ge
vestigd.
Nu werkt men nog los van elkaar,
langs elkaar en tegen elkaar in. De
groei van de organisaties is veelal na
de oorlog los van elkaar op gang
gekomen. Men heeft een eigen ter
rein, eigen dogma's en een eigen
ideologie. Zo merkte dr. C. Blanken-
stijn uit Den Haag op in zijn referaat
over: De plaats van de zwakzinnigen
zorg in het kerkelijk en maatschappe
lijk leven. Hij pleitte voor sanering
van de kleine organisaties, die de
oorzaak zijn van versnippering van
krachten.
Ook zijn er verbindingen nodig met
de kerker., waarvoor wegen moeten
worden gezocht. „Ouders en werkers
in de zwakzinnigenzorg klagen over
de kerk. wat betreft de zorg van de
geestelijk gehandicapten", aldus de
spreker. Hij verklaarde echter de
houding van de kerk uit de geschie
denis. Wil men kerk en diaconie
aanroepen, dan is er meer openheid
en begrip voor de situatie der kerk
nodig. De kerk moet ook nu niet meer
allereerst om financiële hulp worder.
gevraagd, maar zij moet worden be
trokken in beleidsvragen.
Met Philadelphia zijn besprekingen
gaande om te komen tot één bureau,
als Protestants Christelijk Centrum
voor de zorg aan geestelijk en licha
melijk gehandicapten. Organisatorisch
hoopt men nog dit jaar klaar te
komen.
bouwplannen van de Utrecht
se universiteit stammen al uit het begin
van de jaren vijftig. De universiteit is
bijzonder slecht gehuisvest en haai insti
tuten en laboratoria zijn verspreid over
tientallen adressen in de stad. Bovendien
neemt het aantal studenten van jaar op
jaar toe. In 1956 werd het voor Utrecht
aanvaardbare aantal studenten geschat op
zijn er al 9390 en de groei
7503,
Johannapolder
Het is de bedoeling, dat de universiteit
geheel nieuw wordt gebouwd op een
aaneengesloten gebied in de omgeving
van Utrecht. Dit gebied, de Johannapol
der (later herdoopt tot „De Uithof"), is
328 hectare groot. Hiervan is al 300
hectare aangekocht. Het terrein behoort
aan drie gemeenten. Utrecht, De Bilt en
Zeist. Zei hebben in 1960 een overeen
komst gesloten tot onderlinge samenwer
king. Een van de afspraken is, dat de
bouwvergunning wordt aangevraagd bij
die gemeente, waarin de voordeur van
het desbetreffende gebouw komt te
Om niet de schijn op mei te la
den. dat ik een te bespreken boek
de auteur negeerde,
boeid, gefascineerd
beeld de chaos val
Max en Maurits. De
wijsheid in de kan. door Wilhem Busch.
Voor Nederland opnieuw bewerkt door
Bertus Aafjes. Zwart Beertje. Uitgave A.
Bruna en Zoon. Utrecht. '240 blz..
HBBHM betekenissen on
verdrink in algemene beschou- betreurt het wanneer een zinrijk ver-
v. band zich dwingend aandient. Maar
Wingen, vertel ik U eerst dat het wij een zinnig verhaal schrijven.
ƒ2.95'.
chtige artikelen. Dat kom'
misschien later wel eens. als de wen?
Leven met Anais. door Simenon Veria- van <R H Dekker, de voorzitter var
lmg K. H Romyn Zwart Beertje ie Ra -j in vervulling gaat: wt
exclusieve keus te worden Ze beweegt zich als
gedaan. Brakman ziet om elk helder uitkomende stem
verhaal een leegte grijnzen. Maar hij
erkent, dat men met alleen maar sugge
A. M'. Bruna en Zoon. Utrecht.
wegen gegaan
0 blz.. ƒ1.75).
hopen, dal het later nog
HRBBB Mi moge
lijk zal zijn een geschrift, b.v. in de
Zeden en onzeden. door Geo Staad. vorm van een miniatuur, te doen
Zwart Beertje. Uitgave A W Bruna en verschijnen, waarin op een grondige
Zoon. Utrecht <191 bR. 1.75». wijze de betekenis van het werk van
ds. Grolle zal worden beschreven".
Moord op de walletjes, door Marten ,,an j, u Dekker
Treffer. Ooeivaar Uitgave Bert Bak- Na dit artikel VM dS. HDekker
ker Daamen NV. Den Haag «151 blz.. -chrijft de praeses vail de Generale
1.75). Synode der N.H. Kerk. dr. G. de Ru
een artikel ten afscheid, waarna An-
de gouden revolver, doorj^g,. Gjerding het werk van ds. Grolle
e A in de Wereldraad van Kerken schetst.
Prof. dr. J. Schoreveld doet uit de
doeken, dat ds. Grolle de feitelijke
Chantage engros. door Victo Canning, auctor is geweest van het Synodege-
Zwart Beertje. Vertaling O. Falk. Uitga- ischrift: Israël en de Kerk, dat ook ir.
ve A. W. Bruna en Zoon. Utrecht. (316|iiet buitenland zijn weg gevonden
blz., ƒ2.95». heeft, maar nu reeds lang is uitver-
Verdovende middelen, dno, Frank Ar-! kocht. Prot Schoneveld hoopt dat er
nau. Vertaling E. Kruse. Uitgave Nijghispoedig een bewerkte herdruk van
m Van Ditmar. "s-Gravenhagen-Rotter- kan komen. D.-. M. Er.ker beschrijft
dam. (174 blz 1.95» zijn persoonlijke contacten met ds.
- J- T O_::J1-„v.-:;*»
hier gaat over een bundel proza- dan dient uit al die associatieve elemen
j stukken van Willem Brakman, b"",c
bedrijfsarts en auteur. Het boek
i bevat vijf verhalen, die geen ver- 111USC11JM1C,
halen zijn. tenminste niet in de boeien kan. HijKis"toen
gebruikelijke zin van het ivoord.
De stukken heten Een dagje uit
met de gepensioneerden. Boer.
Herfstmaneuver, Water als wa
ter. en: Huwelijk van hemel en
hel. Het geheel heeft als titel
meegekregen Water als water,
is het korte verslag
van varen in een roeiboot, waarbij dal
typisch Brakmanse element, waarvoor
men pas na studie een meer preciese
benaming zou kunnen vinden, het wer-|
kelijkheidselcment omvloeit zoals water,
een daarop drijvend blaadje.
Maigret in de must, door Georges
Simenon. Vertaling J. Gethmann-Ster-
ken burg. Zwart Beertje. Uitgavj
ƒ1.76).
Grolle. en dr. L. A. Snijders beschrijft
iet werk van de theologische werk
er" gemeenschap ter zake.
Utrecht <192 blz.'l Ds. S. P. Tabaksblatt schetst het
„Men staart ge- nissen zelf afspeelt, maar dat hoeft in
en voelt om het een kort prozastuk ook niet. Er is om zo
te zeggen een herkenbare werkelijk
heid. een draad, een keten van feiten,
een cantus firmus. Ik zie dat als een
soort zilveren lijn. nu en dan onderbro
ken. maar toch duidelijk gecontinueerd.
n melodie met
contrapuntisch
eefsel van visionaire elementen. Die
elementen en dat is van belang op te
mogelijkheden geen lezer merken hebben toch altijd hun Een studie zou oi
het wikken uitgangspunt in de werkelijkheid. Brak- kunnen aantonen met Ilit
man heeft, als ik me zo mag uitdrukken, zie. met de hedendaagse existentieel
begaafde zintuigen: daarin zit zijn ta- afgestemde levenshouding, met Stem-
spaar plezierigmet
NYLONS
h met gratis
waardezegels
van 15 en 25 ct.
fpw.
vraag vooral om de
DXJET-spaarkaart
Roeiend
Synthese
Dit betekent niet
aar een synthese. TV
tn geven en nemen geworden, dan zou
de auteur een mislukt boek hebben
bedoel ik dan ook niet het
grootse geestelijke panorama's, maar net
kijken zoals Rembrandt de gewone
dingen zag (ik wil nu niet aan niveau
kwestie denken). Niet alleen kijken is trouwens
h.el _sedlns. en daarom js_het boeie„d
schrikken.
de gemiddelde lezer af te
compromis.
het is uitgegeven bij Em. Querigeschreven: verhaaltje'
do N.V.. Amsterdam telt 218 blad-
zijden en kost f 11.90.
bezig te houden en elementen
andere om er 2elf aardigheid
beleven. Dan zou noch de lezer, noch
spelen zich hoofdzakelijk af in dc lijk getoond,
gewone werkelijkheid, al of niet door
schoten met elementen van bespiegeling. Hij geeft niet alleen w
fantasie en droom. Wat Brakman met ijsberg boven water steekt,
zijn vertellingen wil. staat duidelijk op «h.k-
de omslag te lezen. Hij vindt ",e j|
contact met de Raad, terwijl Hirsch tafel in zijn eentje zat te dobbelen
„w als ik vastzit beneden de waterspiegel. Dit
zijn bedoeling met eigen woorden mag houdt, nuchter gezegd, in dat b.v. de ik reeds. Wat
—eergeven da', een vertelling afbreuk ontmoeting met die overste, met een herinneringen. a<
ar- aalmoezenier, met de soldaat Willemse die van Wolkers.
de die Jehovagetuige i
andere ervaringen
vormen van zijn opkomst voor herha:
de officiersmess lingsoefeningen. Het
in. die aan een met een intrige en
:ich binnen het kader van de gebeurte-
doet aan de suggestieve gegevens was
uit ze is opgebouwd. Zo trof hij. in
herfst opgekomen voor herhalingsoefe
ningen. op een sombere
een verlaten kamp ir
magere overste
Beroepi ngswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Ede (vac. E. F. Vergunst-
tocz.i: J. H. Cirkel te Huizen (N.H.);
te Uithuizermeeden (toez.): G. J. Tijs-
seling te Oudemridum.
Aangenomen naar Wageningen (4e
pred.pl- P. C. de Bruijn te Nieuw-
Loosdrecht; naar Schalkwijk-Werkhoven:
P. v. Wakeren te Stad a. h. Haringvliet.
Bedankt voor Papendrecht: A. Vroeg-
indeweij te Veenendaal: voor Nunspeet
(4e pred.pl.): J. den Besten te Huizen
(N.H.).
GEREF. KERKEN
Beroepbaarstelling: kand. E. J. de
Haan, Heroplantsoen 4 te Bolsward, i»
beroepbaar-
GEREF. KERKEN (vrygem.)
Tweetal te Amersfoort-C.N. Bruin
te Rotterdam-Charlois en J. F. Heij to
Drachten-
Beroepen te Creil (N.O.P.): kand. H.
Schuurman te Utrecht.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Gouda (bij accl.): P. op
den Velde te Mijdrecht.
GEREF. KERKEN IN NED.
Beroepen te Rhenen: kand- J. Panne-
koek te Gouda.
KVANG. LUTHERSE KERK
te zamen met ik spontaan verwant aan het werk van a°" '®ls °wnsioaar u-ordent .\angcnomcn de benoeming tot oredi-
soort verslag Jacques Hamelink. De ziel zit in dé Gemaakt. Als Brakman dat weel Ie kantJlvccteur van hefdtec^esseKis
zintuigen, om het overdreven te zeggen, bereiken, staat hij in mijn Uteraire\in Amsterdam: A. Johannes te Delft
VRIJE EVANG. GEM.
Voorlopig nog is Brakmans werk
leiend om het sterk persoonlijke
accent, de gevoelige zintuigelijkheid.
eciBlc vciiKwi ücu uö jC u» ...c. 'iet taalvermogen. Maar zijn angst
de gepensioneerden, lijkt nog^het meest voor het heldere verhaal berust op
op een novelle. Een maatschappelijk een misverstand, of misschien op
ucuuv.. literatuur en zijn het niet alleen maat
de lezer schilderachtige beschrijvingen.
Het eerste verhaal: Een dagje uit
-T1 het relaas laat ze zich zinnig. De auteur van de bovenste
trXtlfv^uwe^ D, ™""ev"l!ndMd l'e?aal '?ch die
n de neer. Boer is het verslag van een moei,ijk omschreven dimensie mee
a ook wandeling, waarin dat mythologiserend te geven, die Brakman obsedeert. Of
behoorlijk stuk van wat eraan element of hoe men het noemen wil. in drama's aan de figuren (Hamlet
rij spel krijgt. Herfstmaneuver noemde b.v.). De polyfonische schrijftrant
u als water bevat jeugd- moel (jn de zin van het Duitse muss)
wel verre van doel in zichzelf te
herinnerend
bereiken, staat hij in mijn literaire
wel geen verhaal Hier "wordt bewust gemaakt wat"een waardering een rang hoger.
n ontknoping die tienjarige, bij wie het animale zo sterk
meespreekt, kan ondergaan. Huwelijk
s Den Haag.
