I Nieuwe Leidse Couiraint
Bedoelingen AR onveranderd
r
Dr. Berghuis: Druk in verhouding met CHU.
W elvaartsbelasting
voor hulp aan de
ontwikkelingslanden
MmL
Cycloon eiste 12.000 doden
Duizenden dorpen in
Pakistan geïsoleerd
Schroder: Bonn kan met
O.-Europa diplomatieke
betrekkingen aanknopen
Reorganisatie
bij de fiscus
Y.S. trekken deel van
de troepen terug
Commentaren
Djakarta in teken van
hamer en sikkel
Zaterdag 22 mei 1965, 46ste jaargang
Zuidoostelijke wind
De Bilt verwacht tot hedenavond:
Licht tot half bewolkt en droog weer.
Zwakke tot matige wind tassen zuidoost
en oost. Warmer dan gisteren.
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Or. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stentvestigh is gheblewen
mijn hert in teghenspoef!"
(Van onze parlementsredactie)
ZWOLLE In de verhouding tussen de Anti-revolutionaire partij en de
Christelijk Historische Unie is een deuk gekomen. Ik wil u wel eerlyk
zeggen, dat ik daaronder nogal verslagen ben. Aldus dr. W. P. Berghuis
vanmorgen in zijn rede ter opening van hot partijconvent. De voorzitter
van de ARP zei, dat de gevolgen van de deuk thans nog niet te overzien
zijn". Die gevolgen zullen geheel afhangen van de intenties, welke men
over en weer met betrekking tot een samengaan voor de toekomst heeft.
Ik kan wat dit aangaat alleen zeggen, dat onze intenties en ik weet
zeker hier namens onze partij als zodanig te spreken onveranderd zyn".
Dr. Berghuis vroeg „diegenen on
der ons, die soms om misschien fei-
telijk-begrijpelijke redenen een nei
ging om zich tegen de c.h. af te zet
ten niet kunnen onderdrukken, dit
wél te doen, hetgeen uiteraard niet
inhoudt dat men geen feitelijke on
juistheden zou mogen rechtzetten".
„Het spreekt vanzelf, dat wij ver
drietig zijn wanneer uit de verslagen
van een c.h. congres blijkt, dat men
zich van die zijde wel tegen ons af
zet, ofschoon wij ook die reacties
weer moeten zien in het licht van
een in bescherming nemen van de
eigen leiding, die wordt aangeval
len".
Incident
De ARP-vootzitter zei niet geheel te
veten of het uit elkander gaan van c.h.
en a r bij de kabinetsformatie een inci
dent is of niet. In ieder geval zijn de
omstandigheden waarin dit heeft plaats
gevonden incidenteel geweest, d.w.z.
door zekere actuele en aan personen
verbonden gebeurtenissen bepaald. „Van
ganser harte hoop ik, dat het gebeurde
een incident en niet symptomatisch is
geweest. In het streven naar het geven
van een nieuwe organisatorische gestalte
aan de reformatorisch-christelijke poli
tiek dragen nu eenmaal c.h en a.r. een
primaire verantwoordelijkheid. Dit is
vanwege de pretentie, die wij beide heb
ben, namelijk van christelijke partijen
te zijn, een zeer grote".
Welvaartsbelasting
Zeer kort sprekend over internationale
vraagstukken, betuigde spr. zijn instem
ming met het feit. dat het kabinet-Cals
vergroting van de ontwikkelingshulp in
uitzicht heeft gesteld.
„Wij juichen dit zeer toe. ook wan
neer daaruit voort zou vloeien ik
spreek hier overeenkomstig ons pro
gramma van actie het leggen van
bijzondere lasten op ons volk In dit
verband zei spr. zelfs gaarne te zien.
dat ten behoeve van de ontwikkelings
landen in de een of andere vorm een
aparte welvaartsbelasting, hetzij di
rect dan wel indirect, zou worden in
gevoerd.
Aandacht schenkend aan de oorzaken
van de kabinetscrisis, zei dr. Berghuis
dat het kabinet gestruikeld is over zijn
toezegging om voor 1 maart zijn ziens
wijze over de oplossing van het rtv-pro-
bleem te zullen geven Maar het zou er
toch van gekomen zijn, hoewel de a.r.
het kabinet gaarne zijn volle zittings
periode had gegund. Hoe langer dit
punt de binnenlandse politiek zou heb
ben vertroebeld, des te schadelijker het
voor de nationale zaak zou zijn geweest.
„En daarom zeg ik: toen steeds duidelij
ker werd, dat het er toch van moest ko
men, dan hoe eerder hoe beter".
Dr. Berghuis zou er de voorkeur aan
hebben gegeven indien de drie christe
lijke partijen het nog resterende gedeel
te van de parlementaire periode hadden
kunnen afmaken. Dat zat pr echter niet
Samen met P.v.d.A.
Spr. kon niet aan de indruk ont
komen. dat er in a.r. kring een ze
kere frustratie bestaat ten aanzien
van het thans weer samen met de
PvdA regeren. Hij betreurde dit om
dat dit de vrijheid van optreden in
het Nederlandse politieke bestel zou
kunnen beperken.
In dit verband wees de partijvoorzit
ter er op, dat de PvdA een bonafide par
tij is, waarvan hij een paar jaar geleden
al had gezegd, dat er tussen haar en de
ARP een nauwe democratische niet
een speciale politieke verwantschap
bestaat. Nimmer had hij eohter een voor
keur uifgesproken voor een samengaan
met de PvdA boven die met de VVD.
(Voor vervolg zie pag. 11)
■BWIX
De Koningin opende gistermid
dag in Vlissingen het nieuwe
stadhuis. Toen Hare Majesteit
het gebouw verliet, raakte zij
vertederd door een driejarig
jongetje met een oranje punt
muts. dat naast de erewacht een
plaatsje op het bordes had ge
kozen, alle politiemaatregelen
ten spijt.
Rapport over „De
laagst betaalden99
Conclusie: situatie
leert nieuwe
armoede kannen
AMSTERDAM De dr. Wiardi
Beekman stichting heeft een rapport
laten verschijnen, getiteld „De laagst
betaalden'' waarin het resultaat is
van een onderzoek dat is ingesteld
onder leiding van de heer G- L. Dur-
lacher. wetenschappelijk medewerker
aan de universiteit van Amsterdam.
In de conclusies wordt o.m. gesteld:
De laagstbetaalden zijn niet zichtbaar
arm. maar arm aan beroeps- en algemeen
vormende scholing, arm aan ontwikke-
lings. en ontplooiingskansen, arm aan
prestige en aanzien. In het bijzonder de
ongeschoolden tonen deze kenmerken.
Zij beheersen het beeld. Het hoofdstuk
conclusies besluit: „De maatschappelijke
categorie, waarover ons onderzoek han
delde, bevindt zich duidelijk in een
probleemsituatie Ook in andere landen
blijkt dat het geval te zijn. Deze situatie
leert ons de nieuwe armoede kennen,
met haar onzekerheid, pessimisme, ge
ringe kansen, laag aspiratieniveau, sociaal
isolement, onmacht. Wij staan voor de
uitdaging deze armoede te bestrijden en
te
DACCA De bewoners van dui
zenden door de cycloonramp van de
buitenwereld afgesneden plaatsen in
de kuststreken van Oost-Pakistan
Als Pankoiv er geen munt uit zou slaan:
BONN De Westduitse minister
van buitenlandse zaken Schroder
heeft gisteren in een televisie-inter
view verklaard dat Bonn best diplo
matieke betrekkingen met Oost-
europese landen zou kunnen aankno
pen, als er niet het gevaar was dat
de DDR (de Oostzone zoals hij het
noemde) dit zal aangrijpen om te be
togen dat er een wijziging is geko
men in het Westduitse standpunt terr
aanzien van het aanvaarden
twee Duitse staten.
Schroder wees er op dat het doel
zijn beleid is economische en culturele
banden met Oost-Europa aan te knopen,
een gebied dat altijd traditioneel
de Duitse handel is geweest. Hij beves
tigde desgevraagd dat dit een n
door hem ontworpen politiek is.
Zoals bekend is er de afgelopen ir
den veel kr.tiek geweest op het beleid
van Schroder, vooral uitgebracht door
de Strauss-Adcnauer-groep in de CDU,
om zijn anti-Franse houding en zijn po
litiek voor het Midden-Oosten. Meer en
meer wordt echter duidelijk dat Schro
der zich van deze kritiek niets aantrekt
en men neemt zelfs aan dat zijn ster
weer stijgende is. Daarom ging Schroder
ook niet in op een vraag over zijn per
soonlijke politieke vooruitzichten, zeg
gende dat dc samenstelling van het vol
gende kabinet zal afhangen van de vol
gende verkiezingen.
Hallstein-doctrine
In het verleden is de Hallstein-doctri
ne (de leer die wil dat Bonn geen con
tacten moet aanknopen met staten die
de DDR erkennen, de Sowjetunie uit
gezonderd i altijd scherp gehanteerd ir
Wcst-Duitsland. Nu Schroder echter zegt
dat er in pri.ic-.pe geen bezwaar is
dc communistische Oosteuropese staten
te erkennen landen die alle dc DDR
erkennen moet aangenomen worden
dat Schroder overweegt de Hallstein-
doctrine te laten varen.
Roy Muson. de Britse minister van
Scheepvaart, neemt een duik in
de Theems om een nieuw zwem
vest te testen. Het reddingvest
stelt niet alleen een persoon in
staat om te zwemmen, maar houdt
een beivusteloos iemand drijven
de. Mason volgde de gewoonte van
zijn voorganger, de conervatief
Ernest Marples, die ook liever zelf
iets onderzocht alvorens er zijn
goedkeuring aan te hechten.
Prinse Margriet heeft gistermiddag
op paleis Soestdijk het voltallige bestuur
van de Stichting festival van de werken
de jeugd uit Tilburg ontvangen, waar
zij beschermvrouwe is. De Prinses
ontving 'n wandkleed, voorstellende ..Dc
blauwe ruiter" gemaakt naar ontwerp
Jurg Doge.
In één
oogopslag
Duitse dank voor
vergeving pag. 2
Nieuws achter het
nieuws pag. 5
Financieel week
overzicht pag. 7
REM-eiland weg? pag. 13
Koningin naar hart
van Holland pag. 13
En zes pagina's
ZONDAGSBLAD
worden bedreigd door de hongerdood.
In de hoofdstad Dacca cn in de dis
trictscentra getroost men zich enor
me inspanningen om voedsel en
drinkwater te leveren aan de ver
woeste gebieden, maar het labyrint
van rivieren en de gebrekkige ver
bindingen over land maken dit vrij
wel onmogelijk. Er zijn maar weinig
verkeerswegen, vrijwel geen brug
gen en geen spoorlijnen in dit laag
gelegen „Holland van het oosten'
De cycloon, die vorige week dit groe
ne, vochtige land met zijn ontelban
vieren en stroompjes en de vele eilanden
voor de kust trof,
grootste natuurrampen die zich ooit heb
ben voorgedaan in dit gebied, dat
loop van de geschiedenis toch al door
heel wat rampen geteisterd is. Volgens
de laatste officiële cijfers zijn 12.047 men.
sen vorige week om het leven gekomen
Dc meesten bij de reusachtige vloedgolf
die uit de golf van Bengalen het land in
rolde en alle leven op haar weg v
tigde. Het aantal vermisten, voor
bekend, bedraagt 1 534. tweehonderd
meer dan woensdag was opgegeven
de ontstellende ontdekking in het gebied
van Tsjandpoer van volledig weggevaag-
dorpen. Soortgelijke meldingen zijn
c ontvangen uit ***■"'«-! -c'-
poer en elders.
Epidemieën
Ook het gevaar van epidemieën is
vanzelfsprekend zeer groot. Bij hon
derden liggen de lijken van de omge
komen bewoners in de overstroomde
velden. Drinkwater is er vrijwel niet
meer. Een regeringsfunctionaris, juist
teruggekeerd uit het gebied van Vari-
sal dat het zwaarst getroffen
telde dat „overal de walgelijke geur
van de dood hangt"
Zoveel vaartuigen zijn bij de
velstorm verloren gegaan, dat ook de
aanvoer van voedsel, drinkwater
medicamenten over het water op
beperkte schaal kan geschieden. Men
heeft meer hefschroefvliegtuigen no
dig. meer schepen, meer vrachtwagens,
meer van alles en nog wat.
In het kader van de hulpverlening aan
Pakistan wordt door het Nederiandsch
Roode Kruis begin volgende week door
de lucht verzonden een hoeveelheid
120.000 doses tbc-vaccin ter waarde
f 25.000. Deze hoeveelheid is voldoende
voor vijftigduizend personen. Dit va
dient ter bestrijding van tyfus-a-b
cholera. Tevens worden volgende v
per schip verzonden 18.000 blikken baby-
en kindervoeding ter waarde van f 7.775.
DEN HAAG Mogchik omstreeks 1
november zal de actieve dienst der di
recte belastingen worden opgeheven
Het werk wordt overgebracht naar dt
inspecties der directe belastingen, re
gistratie cn successie. Dit heeft minis
ter Vondeling geantwoord op schriftelij
ke vragen van het Tweede-Kamerlid
Scholten (ch>.
Aan alle hierbij betrokken ambtena
ren kan een zo passend mogelijke werk
kring bij de belastingdienst beschik
baar worden gesteld. Verplaatsingen
over grotere afstanden worden zoveel
mogelijk vermeden.
Bij Heiloo:
Twee rijtuigen van
trein uitgebrand
HEILOO Omstreeks half vijf gis
termiddag zijn twee rijtuigen van de
trein van Amsterdam naar Alkmaar
ter hoogte van de Zevenhuizerlaan
bij het station Heiloo door kortslui
ting geheel uitgebrand. Er ging
wat bagage van passagiers verloren.
ISa produktiestop
Ontslag 56 werk
nemers bij De Vries
Lentsch
UTRECHT In verband met de slech
te resultaten van de in Viancn geves
tigde afdeling plasticbouw van dc N.V-
Amsterdamsche scheepswerf G. «Ie Vries
Lentsch heeft dc directie besloten, de
produktie van plastic vaartuigen te stop
pen Dit besluit maakt het „afvloeien"
van 56 werknemers noodzakelijk.
Dit deelde „Het metaalbedrijf', het
blad van de christelijke bedrijfsbond voor
de metaalnijverheid en elektrotechnische
industrie, gisteren mee.
De personeelsleden zijn inmiddels
het besluit op de hoogte gesteld. In be
sprekingen met de directie hebben de
vakbondsbestuurders enkele regelingen
voorgesteld om de belangen van de door
ontslag bedreigde werknemers zo goed
mogelijk te behartigen.
Tot plaatsvervangend secretaris-gene
raal (Koninklijke Landmacht) van het
ministerie van defensie is beneomd de
heer J. L. Cusell. Hij volgt de heer
Peynenburg op, die staatssecretaris is
geworden.
De heer Cusell. 46 jaar oud. was
hoofd van de afdeling dienstplichtzaken
het ministerie.
Dominicaanse Republiek
Als eenheden
uit Brazilië
arriveren
WASHINGTON/SANTO DOMIN
GO Amerika zal beginnen zijn
troepen uit de Dominicaanse repu
bliek terug te trekken. De eerste
groep van 1750 militairen zal vol
gende week naar huis gaan, als 1250
man Braziliaanse troepen in Santo
Domingo zijn gearriveerd. Telkens
als er weer Latijns-Amerikaanse
eenheden aankomen, zal een even
redig aantal Amerikaanse militairen
vertrekken.
Intussen hebben Cstarica, Honduras en
Nicaragua de O.A.S. verzocht, een Brazi
liaanse officier te benoemen tot bevel
hebber van de inter-Amerikaanse strijd
macht en een Amerikaans officier als zijn
plaatsvervanger. Argentinië heeft laten
weten dat het pas troepen zal zenden,
als bekend is. onder welk commando zy
komen te staan en hoe lang zij moeten
blijven.
Bergen van doden
Intussen trokken in de afgelopen 24
uren ploegen van het Rode Kruis door de
stad Santo Domingo om doden te bergen
en voor gewonden te zorgen. Gepoogd
werd. het „bestand" van 24 uur met nog
eens 24 uur te verlengen. Er werd echter
getwijfeld aan de mogelijkheid, dat de
jimtaleiding daarmee akkoord zou gaan.
De 24 extra-uren zijn nodig om de vele
zwaargewonden naar minder volle zieken,
huizen over te brengen. Maar tevens
hoopt men ermee te bereiken dat de ge
vechten niet meer hervat zullen worden.
Toch vechten
De juntaleiding heeft totdusver vol
gehouden. dat vandaag onmiddellijk
na afloop van de 24 uren van het ..be
stand" het offensief tegen de opstan
delingen zou worden hervat. Zij wil de
rebellen in het noordelijke deel
dc stad verslaan en daarna de resten
van het verzet in liet centrum oprui
men. Het ziet er echter niet naar uit,
dat de troepen van de junta daarin
zullen slagen, omdat de tegenstand
m de opstandelingen nog krachtig is.
Intussen verwierp de Veiligheidsraad
gisteren een Russische resolutie, waarin
de Amerikaanse inmenging in Santo
Domingo werd veroordeeld en terugtrek
king van de Amerikaanse troepen wordt
Ook Nederland
Ook Nederland behoorde tot de tegen
stemmers. Onze permanente afgevaardig
de, dr. J. G. de Beus bood aan een nieuwe
resolutie in te dienen, die verzoeningsge
zind zou zijn en voorwaarden bevat „die
ons verenigen cn ons niet scheiden'
Vermelden we nog. dat de evangelist
Billy Graham in de Ver. Staten is terug
gekeerd met dc mededeling, dat het op
treden van president Johnson geen kritiek
in Europa heeft uitgelokt „Er is nieuw
respect voor Amerika. Er bestaat een ge
voel, dat president Johnson een vastbe
radener standpunt tegen het
ROTTERDAM De Eerste Rotterdam-
sche Mij. van Verzekering (Nationale-
ederlanden) boekte in 1964 (1963) f 73.P
(61.71) miljoen premiën. De winst wj
f 3.18 (3.5) min. Het dividend is 15 (15)%.
"VTEN mag dankbaar zijn voor de
1TA wijze, waarop dr. Berghuis van
morgen in zijn rede ter opening van
het A.R. Partijconvent - de verwij
dering tussen ARP en CHU heeft be
naderd. Hij vermeed elk woord dat
tot een verscherping van de ontstane
tegenstellingen zou kunnen leiden en
drong er bij zijn partijgenoten met
klem op aan zich niet tegen de pro
testantse zusterpartij af te zetten.
Zelf leverde hij daartoe een positie
ve bijdrage door zich niet te verdie
pen in de vraag wie nu eigenlijk
schuldig is aan het uit de boot val
len van de CHU tijdens de formatie.
De afgelopen weken is overduidelijk
gebleken hoezeer elke poging om die
vraag objectief te beantwoorden, ver
zandt in een zinloos welles-nietes-
spelletje, dat aan beide kanten al
leen maar nieuwe ergernissen op
roept. Daarom beperkte dr. Berghuis
er zich voornamelijk toe uiting te ge
ven aan een gevoel van verslagen
heid over het gebeurde.
Van CH-zijde zal men wel willen
aannemen, dat die verslagenheid op
recht gemeend is. Zeker bij de ARP-
voorzitter, die van zijn verlangen
naar één grote protestants-christe
lijke partij nooit een geheim heeft
gemaakt. Hij moet het uiteengaan
van ARP en CHU bij de formatie
persoonlijk als een grote teleurstel
ling hebben ervaren. Gretig haakte
hij vanmorgen dan ook in op de re
cente uitspraak van CHU-hoofdbe-
stuurslid prof. Van. Niftrik, dat de
huidige verwijdering van de Unie uit
de regering (en daarmee de breuk in
het christen-democratische front)
slechts een incidenteel en geen symp
tomatisch karakter draagt. Alleen,
dr. Berghuis had deze uitspraak ook
weieens uit de mond van de heer
Beernink willen horen.
Hij kan wat dit betreft gerust zijn.
Op vergaderingen van c.h. kiesver
enigingen heeft de CHU-voorzitter
de woorden van prof. Van Niftrik de
laatste dagen enkele malen tot de
zijne gemaakt. Dat is moedgevend.
Het bewijst dat men de heer Beer
nink onrecht doet met het verwijt,
dat hij de klok van de protestants-
christelijke politieke samenwerking
doelbewust wil terugdraaien. Het
opent ook perspectief voor een ge
sprek AR-CH als destijds door de
hr. Roolvink (op een overigens min
der gelukkig tijdstip) is voorgesteld.
Wy voor ons hopen dat dit gesprek
niet meer lang op zich al laten wach
ten.
TAR. Berghuis heeft in zijn rede nog
eens gepleit voor de invoering
van een soort welvaartsbelasting ten
behoeve van de ontwikkelingshulp.
Nieuw is dat denkbeeld niet. Het is
jaren geleden al eens geopperd door
mr. Biesheuvel, maar stuitte toen af
op bezwaren van minister Zijlstra.
Over de fiscaal-techrische uitvoer
baarheid van zo'n bestemmingshef
fing kunnen wij niet oordelen. Dat
punt zou nog eens terdege moeten
worden onderzocht. Een kampioen
voor de ontwikkelingshulp als de hui
dige minister van financiën, dr. Von
deling, kan daar moeilijk bezwaar
tegen maken.
Waar het ons nu vooral om gaat,
is de psychologische waarde van de
suggestie-Berghuis. Wat al te van
zelfsprekend accepteerd men soms.
dat de ontwikkelingshulp primair 'n
staatstaak is. De overweging (men
kan het ook een misverstand noe
men), dat zelfs de bewonderings-
waardigste inspanningen van het par.
ticulier initiatief en de gulste blijken
van persoonlijke offervaardigheid
toch eigenlijk maar een druppel
op een gloeiende plaat vormen, is
daaraan niet vreemd. Door de be
perkte subsidiëring van taken van
zending cn missie komt er nu een
zekere accentverschuiving, maar aan
de dominerende positie die dc over
heid in het geheel van de hulpver
lening inneemt, doet dat weinig af.
Dat is niet erg, maar wel is het
nodig die positie in het juiste licht
te blijven zien. Bij alle begrip en
zelfs waardering voor dc kritiek op
het hulpverleningsbeleid van het vo
rige kabinet, hebben wij ons toch
weieens afgevraagd of sommige kri-
tici niet wat al te gemakkelijk eigen
schuld en onmachtgevoelens over
de situatie in arme landen afrea
geerden op de overheid. Men ontlast
te het eigen geweten door een mi
nister of staatssecretaris min of meer
als een a-sociale boeman af te schil
deren. Men stelde de staat verant
woordelijk waar men zelf in gebreke
bleef, in gebreke móest blijven om
dat men het gevoel had zelf niets
doeltreffends te kunnen doen.
Een aparte welvaartsbelasting
of hoe men het dan ook wil noemen
zou het onbehaaglijke van deze
situatie kunnen opheffen. Ze kan de
burger het gevoel geven, dat hij zelf
daadwerkelijk meehelpt Een vol
strekt ideale oplossing is het natuur
lijk niet, want geen enkele vorm
van „afgedwongen offervaardigheid"
is ideaal. Blijkt de suggestie niet ta
verwezenlijken, dan moet gezocht
worden naar een ander middel om
bij de burger het besef te verleven
digen, dat de ontwikkelingshulp niet
alleen een zaak is van Kneuterdijk
en Plein, maar van heel het volk.
Het is dc verdienste van dr. Berg
huis, dat hij daarop heeft gewezen.
DJAKARTA In Indonesië wordt
het 45-jarig bestaan van de Partai Ko-
munis Indonesia, de communistische
party, gevierd. Overal in de hoofdstad
verrijzen reclameborden, waarop de
hamer en de sikkel in fel rood zijn aan
gebracht. Waar men ook gaat, ziet
men communistische leuzen als: „Ver
pletter Maleisië", Taa"
