I
blijf jong,blijf fit: fists!
Boeiende uitzending van
de televisie-rechtbank
Felle concurrentie van
Italiaanse Prato-stof
Puzzelhoek
LAST—
VAN lyc)
EEN
KATER?
Brick Bradford
—Toch is het zo!-
•lesje en Josfe
1 -
Senmoet
«EI 19S
9
WOENSDAG 12 MEI 1W5
CTUPDr.ni VFN.FTWF PC.OI VFN.FTHFRfjOLVF N-ETHERGOLVEN
Nederland I: NTS: 14.00-44.30 T«l«ac
Onze voeding. NCRV: 15.00—15.35 Voor d<
vrouw.
Morgenavond brengt de NCRV
het uitgestelde spel „Moord en
Doodslag" op het scherm. In de
aankondigingen wordt dit stuk
een onwaarschijnlijke historie
genoemd en de titel schijnt
angstaanjagender te zijn, dan het
in werkelijkheid is. Op deze
foto: een scène uit het stuk met
v.l.n.r. Arnold Gelderman. Carla
Dura, Peter van der Linden en
Pleuni Touw.
Herman Wlgbolds reportage over
de Dominicaanse Republiek, die gis
teravond in Achter het nieuws werd
vertoond, ging uitvoerig in op de
problemen. Veel aandacht was be
steed aan interviews met rebellenlei
ders, die zich beslist geen communis
ten willen noemen. Opmerkelijk was
de hulp die journalisten in dat land
verkrijgen bij de nieuwsgaring. Zoals
Wigbold ook liet doorschemeren
een poging van de V.S. hun politiek
te rechtvaardigen.
Wolindustrie in
elin
moeilijkheden
BREDA/ARNHEM -- In de
Nederlandse wolindustrie voelt
men steeds meer de sterke con
currentie van het Italiaanse
Prato, zo blijkt uit het jaarver
slag van de Federatie Nederland
se Wolindustrie. De huisnijver
heid in Italië maakt het mogelijk
de produkten op de markt te
brengen tegen een aanmerkelijk
lagere prijs dan de Nedclandse,
vooral omdat voor thuisarbeid
geen sociale lasten hoeven te
worden betaald. Bovendien wer
ken de Italianen met gereno
veerde Amerikaanse lompen, die
zich zeer goed lenen voor de pro-
duktie van strijkgarenweefsels.
Daarbij komt, dat de Italianen
een goed gevoel voor kleur heb
ben.
De Fed. Ned. Wolindustrie ver
moedt. dat de Italiaanse regering de
«•oMens'nfferindustrie op de een of
andere rr>anipr subsidieert. Zii kan
anders ook bij narekening van Ita
liaanse gegevens niet verklaren,
waarom de Italianen met zulke lage
prijzen kunnen komen. De concurren
tie van het prato heeft een grote
invloed gehad oo het feit. dat ver
schillende Nederlandse bedrijven de
prodnktie hphben gestaakt en andere
tot fusie zHn overveoaan. Dat' is
vonra] in Tilburg en omgeving ge
beurd.
De federatie heeft zich inmiddels
tot de Nederlandse regering gewend
met het verzoek op grond van het
Verdrag van Rome beschermende
maatregelen voor de Nederlandse
wollenstoffenindustrie te verkrijgen.
In het verzoek wordt erop gewezen,
dat in de Nederlandse wolindustrie
verleden jaar slechts 2*6 procent
I meer j.s geproduceerd dan in 1963.
Zodat de wolindustrie sterk is achter-
j cebleven bij de gemiddelde produk-
tiestiiging in de Nederlandse indus
trie, die in 1964 6^ procent was.
„BETER KLIMAAT"
De voorzitter van de te Arnhem
gevestigde Vereniging Katoen-, Rayon-
en Linnenindustrie, de heer N. H. van
Heek uit Enschede, heeft gisteren het
economisch overzicht over 1964 van
de vereniging bekendeemaakt. Hij
achtte een klimaatsverbetering voor
de Nederlandse textielindustrie nodig.
Een redelijk deel van de groei der
consumptie in ons land van katoen-,
rayon- en linnenproduktcn dient naar
rijn mening aan de eigen Nederlandse
Industrie ten goede te komen.
De heer Van Heek vestigde er de
aandacht op, dat het prijspeil van de
I Nederlandse textielindustrie de laat
ste vijftien jaar niet naar boven is
gegaan. De prijsbasis is zijns inziens
te laag. De Nederlandse textielindus
trie verlangt geen stun, aldus de heer
Van Heek, zoals in bijna alle landen
met een dergelijke industrie gebruike
lijk is. Wel wilde hij, dat de Neder
landse textielindustrie verlost wordt
van oneerlijke buitenlandse concur
rentie-praktijken.
Jonge meisjes 1
werken „veel
1 te lang"
1 DEN HAAG In de Neder-
landse confectie-industrie wer-
ken 30.000 meisjes, die jonger
S zijn dan 21 jaar. Zij werken 45
uur per week, vijf dagen van
negen uur. „Dat is veel te lang
meent het orgaan van de Alge-
i mene Bedrijfsbond Textiel en
Kleding, „De Eendracht". Het 1
blad kondigt aan, dat de bond
een verkorting van de werk- |j
s week wil bereiken voor alle
confectie-arbeid(st)ers, eerst tot
42Vi uur, daarna tot 40 uur per
week. Meisjes beneden de 21
jaar bezetten de helft van alle 1
H arbeidsplaatsen in de confectie- 5
fabrieken, aldus het orgaan „De
Eendracht".
Theo Eerdmans heeft gisteren dan
nog wel niet zijn spel naar de duizend
gulden geleid, hij zat weer in de zaal
en zag een kandidaat (over Moes
kops) de finish halen. Hij was er oo£
getuige van hoe reeds tijdens de
uitzending een afgewezen deelnemer
de verzekering kreeg, dat hij mocht
terugkeren, daar zijn foute
antwoord goed bleek.
De Leeuwarder jurist mr. Schoot
stra heeft zich in een uitzending van
de televisierechtbank een milde ma
gistraat betoond tegenover enkele
jeugdige delinquenten.
De zitting leek ons van opvoed
kundige waarde; niet altijd volgt er
een veroordeling zoals bleek. Als het
belang van het kind het vraagt, kan
het aan de ouders worden teruggege
ven. die dan vrijwillg een vorm van
begeleiding accepteren. Om die reden
was het jammer dat de uitzending zo
laat op het scherm kwam.
P.S. Onder ons artikel over het tv-
festival te Montreux is gisteren per
abuis de naam van de auteur, dr. P.
Gros, weggevallen.
wegeninformatie en lichte
onmuzlefc, (7.30—7.40 Nieuws,
veging). 8,30 Nieuws. 8.40 Voor de
0 35 Waterstanden 9.40 Schoolra-
Moderne orkestwerken (gr.). 11.00
zieken. VPRO: 11.45 Mei,
de toonsoort
programma in de toonsoort van de bloei
maand. 12 10 Leven op het .land, gesprek.
12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw.
12.30 Nieuws 12 40 Deze week. lezing
berichten 13.00 Klassieke grammofoon
ziek. 13.45 Voor de vrouw. NCRV: 14.15
Lichte grammofoonmuziek. 1
ziek (gr.) 15~35 Viool en plano: sem
klassieke muziek (opn.l. 16.00 Bljbelovei
denking. 16.30 Licht instrumentaal trio. 17 00
Voor de jeugd. 17.30 Kinderzang (gr.). 17.45
Lichte grammofoonmuziek. 17.55 Sportru-
brlek. 18.10 Koorzang: volksmuziek.
Sociaal perspectief, lezing.
mentaal kwartet n
r... 18.30
1.40 Licht inatru-
accordeon.
uziek. 8 50 Ochtendgymnastiek. 9.00 De
groenteman. 9.05 Klassieke kamermuziek
(gr.). 9 40 Morgenwijding. 9.55 Klassiek
orgelspel (gr.).10.00 Arbeidsvitaminen (gr.).
10.50 Vopr de kleuters. 11.00 Nieuws. 11.02
Huishoudelijke zaken, praatje. 11.15 Radio
Kamerorkest en zangsoliste: kli
nodei
rerker
Mededelingen, ...Ml
ofoonmuziek. 13.26 Beursberichten
;trumentaal ensemble. 14.00
jeel actueel of
*330™!
Pianoi
:iek. 14.30 Die:
15.15 Moderne
componisten (gr 15.45 Voordracht. 16.00
tal: klassieke
•ondom het
■kestwerken van Engelse
Instrumentaal
...30 Radtophilharmonlach
orkest en sollate: klassieke en moderr*
muziek (stereo), 31.20 Twintig jaren om or
heen: het nederlandse economische levan 1
21.50 Sport In 't kort.
moderne muziek. 22.30 Nieuws en herhaling
SOS-berlchten. 22.40 Avondoverdenking. 22
Bariton en plano (gr.): klassieke liederei
23.10 Twintig Jaren om ons heen: het
nederlandse economische leven in terugblik
en perspectief (1945—1965—1985). lezing (II).
23 25 Lichte grammofoonmuziek. 23.5S—24.00
Hilversum tl, 2
m. VARA: 18.00 Nlei
foonmuziek. 19.00 Voor de kinderen. 19.10
Stereo: Kinderkoor met pianobegeleiding.
19.30 Artistieke staalkaart. 20.00 Nieuws. 20.0!
Dansorkest en zangsollsten. 20.45 Een tra-
gazine. 23.55—24.00 Nieuws.
Nederland I: Nts: 19.00 Nieuw». 19.01 Voor
de kleuters. 19.06 Teleac: Ongevallen in en
om de woning. KRO: 19.35 In en door de
dienst. NTS: 20.00 Journaal en weerover-
zicht. 20.20 TV-dan«ant. 20.50 Brandpunt.
«1.10 Inter—Liverpool. NTS: 22.55 Journasi.
23.00 TeleacModerne onderwijsmethoden en
de heer Mercadet, Comedle.
Kruiswoord-puzzel
B
Jaag hem weg met
WITTE KRUIS
poeders!
VANAVOND TE ZIEN
Nederland 1, NTS, KRO
7.35 uur wordt de KRO-documentaire „In en door de dienst" uit
gezonden, in plaats van de rubriek „Van onze sportredac
teur". Het avondprogramma is verder ook gewijzigd, vanwege
de voetbalwedstrijd InterLiverpool.
8.20 uur TV-dansant en daarna het actualiteitenprogramma „Brand
punt" om tien voor negen.
9.10 uur begint de uitzending van de voetbalwedstrijd Inter Milaan
Liverpool om de Europacup.
Nederland 2, NTS. AVRO
8.01 uur Confrontatie Hongkong, een Amerikaanse tv-documentaire
over het leven van verschillende mensen in de Britse kroon
kolonie.
8.50 uur brengt AVRO's tv-filmtheater een komedie van De Balzac
„De zaken van de heer Mercadet" op het scherm.
VANAVOND TE HOREN
Hilversum I NCRV
9.10 uur „Twintig jaren om ons heen", het Nederlandse economische
leven in terugblik en perspectief, door drs, B. Udink, direc
teur van de Centrale Kamer van Handelsbevordering. Om
11.10 uur wordt de tweede van de reeks van zes lezingen
over dit onderwerp uitgezonden.
9.25 uur „Om en om" met de kwartetten van Sem Nijveen en Richard
österreicher.
Hilversum 2 VARA
8.05 uur Hitparade door het VARA-dansorkest met Trea Dobbs. Rob
de Nijs en De Lords.
8.45 uur „Een tragisch lot", luisterspel van Miodrag Djurdevic, onder
regie van Johan de Meester.
Horizontaal: 1. vloeistof, 5. bekend
dier, 10. insekteneter, 12. lelieachtig
gewas. 13. voedsel, 14. scharnier van een
deur, 1. landbouwwerktuig, 18. gemeen
te in N. Brabant, 20, gemeente in N.
Brabant. 21 sociéteit (afk), 22. bijwoord,
24 muzieknoot, 25. bloedhuis, 26. Duits
wijsgeer, 28. behoudens vergissingen
(afk. Lat.), 30. meisjesnaam, 32. li
chaamsdeel. 34. boom, 36. keurig, 38.
trustee (afk). 39. gemeente in Overijsel.
41. geluid van een ezel. 42. denkbeeld,
44. werk van Ibsen. 46. dorp in N.
Brabant, 47. dorp in Limburg.
Vertikaal: 1. gemeente in N. Holland,
opgeld, 3. voorzetsel, 4. ieder, 6
bloeiwijze, 7. telwoord, 8. schoorsteen-
zwart. 9. scherm wapen, 11. nevel, 15.
ontkenning (Eng), 16. boom, 19. korter,
21. figuur uit de Trojaanse oorlog, 23.
tovergodin, 24. dof, 27. begrip, 29. vier
voetig dier, 31. monster, 33. ridderteken,
34. muzieknoot. 35. onbekende (afk), 37.
Ierland, 39. slaapt men op, 40. plaats in
de N.O. Polder, 43. bijwoord, 45. voor-
Oplossing vorige puzzel
Horizontaal: 1. komeet - 4ge, 2. Ao -
Engelen, 3. mr - rok - Gent, 4. Ede -
roemer. 5. Eelde - na - To. 6. lege - ed -
Noë, 7. plan - meter. 8. egaal - eens. 9.
kar - tol - les.
Vertikaal: 1. kameel - pek. 2. oordeel -
ga, 3. merel - gaar. 4. en - orde - nat, 5.
eg - koe - Em - L.O., 6. tegendeel, 7. ale
- mantel, 8. gene - toe -ne, 9. ent - roer -
e jawestsvaiev n
1810) Over de vraag, wat warmte
nu eigenlijk ia. hebben tal van diep-
zinnige denker» tot in het midden van
de vorige eeuw zich het hoofd gebro
ken. De achijnbare onstoffelijkheid
ran de vlammen uit hitte voortge
komengepaard aan hun bewegelijk
heid, en het vermogen zich op som
mige andere stoffen „voort te planten"
deed al vroeg het denkbeeld ontataan
dat vuur eigenlijk een soort leven la.
Anderen, die niet zo ver wilden gaan
dat zij vuur ala een levend element
beschouwden, namen in de meeste
gevallen toch wèl aan, dat vuur
stoffelijk was. De koude, dui het
tegenovergestelde van vuur, moeat
dan eveneens een atoffelijk bestaan
worden toegekend. We kunnen dat
grappig vinden, maar de restanten
van deze opvatting leven nog steeds
bij mensen die ons bij een bepaalde
weersgesteldheid verzekeren, „dat de
kou uit de lucht moet". Ook zij zien
kou dus als een hoeveelheid.
Vóór we dit gaan rechtzetten, moe
ten we toch eens zien, hoe het met de
beschouwingen over warmte in de
loop der tijden is gegaan. De ver
maarde Griekse filosoof Heraclitus,
die omstreeks de vijfde eeuw v. Chr.
leefde, was klaarblijkelijk zó onder
de Indruk geraakt van de oerkracht
van het vuur, dat hij de oorsprong
van de materie In het vuur meende te
moeten zoeken. Hij ging daarbij uit
van de stelling, dat In de natuur niets
bestendig is en dat het vuur alle
stoffen kan veranderen. Hoewel we
Heraclitus van nieta willen beschuldi
gen, menen we in zijn opvatttngen
toch invloeden te bespeuren van de
Omschrijving
van warmte
vuuraanblddlng der Chaldeeërs en
van de godsdienstige opvattingen der
«ude Perzen, die In navolging van
Zarathustr» het vuur beaehouwden als
symbool van het goede in de schep
ping. Een kleine honderd jaar later
formuleerde de Griekse wijsgeer Em-
pedocles een nieuwe theorie, waarin
water, lucht, vuur en aarde de vier
onveranderlijke elementen waren,
waaruit alia stoffen waren opge
bouwd. Het eerste steekhoudende
woord in deze ongetwijfelde boeien
de materie werd ongeveer in dezelfde
tijd gesproken door een man die op
het eiland Co« allerlei praktische proe
ven had genomen op het gebeid van
de geneeskunde. In een verhandeling,
die aan de befaamde arts Hippocrates
self wordt toegeschreven, werd onom
wonden verklaard, dat warmte nach
kou een zelfstandig bestaan hadden,
maar dat dit hoogstens eigenschappen
ran de stof-konden zijn. Er bestonden
dus wel warme of koude dingen, maar
kou of warmte op zichzelf konden
niet bestaan. Veel invloed heeft dit
verlossende woord destijds niet ge
had, want voor de meeste mensen was
het veel makkelijker zich In te
denken, dat water door toevoeging
van „koude-stof" in ijs verandert en
dat het daarna door toevoeging van
„warmte-stof" weer in gewoon water
kan worden omgezet, of desnoods In
lucht (soals stoom destijda vaak werd
genoemd). De eerste die hier een
begrip uit de moderne thermodynami
ca naar voren bracht, waa de bewon
derenswaardig geniale Plate.
Daarover een volgende keer.
5. „Moeder voelt zich niet goed, dokter
Belsma," zei Josje. „Maar als ze een paar
dagen van u op bed moet blijven, zullen
Jesje en Ik wel voor het huishouden
zorgen. Niet, Jes?"
..Natuurlijk," knikte zijn zusje. „We
zullen goed voor haar zorgen, hoor
dokter. En voor vader ook."
„Prachtig," glimlachte dokter Belsma.
,En vertelt u mij nu eens precies,
nevrouw Joppers, wat er aan de hand
is."
Moeder Joppers deed haar verhaal,
terwijl Jesje en Josje in spanning toe
hoorden. Als moeder nu maar niet echt
ziek was, dachten ze allebei. Dat zou wel
heel erg naar wezen!
.,Als het nu maar meevalt, hè. Jes!" zei
Josje uit de grond van zijn hart, toen de
dokter met hun vader en moeder naar
boven was gegaan. „Moeder zal toch niet
ar het ziekenhuis hoeven?"
„Welnee!" zei Jesje haastig. „Hoe kom
je daar nu bij?"
Maar ze schrok meer van de woorden
van haar broertje dan ze wel wilde laten
blijken. Het was natuurlijk wel leuk om
eens een paar dagen te mogen kokkerel
len. maar stel je voor dat hun moeder
echt voor een week of nog langer het
huls uit moest!
„Ik wou dat de dokter maar terug
kwam," bromde Josje. „Hij blijft wel erg
lang boven met vader, vind ik. Hij zal
nu toch wel weten wat moeder heeft?*' dokter!" zei Josje, heftig knikkend.
Maar het duurde zeker nog vijf minu
ten eer dokter Belsma in gezelschap van
vader Joppers de kamer weer binnen*
„En dokter, valt het mee, hoeft moeder
niet naar het ziekenhuis?" vroeg Jesje
gejaagd.
„Naar het ziekenhuis?" herhaalde de i
dokter een tikje verbaasd. „Nee hoor,
daar ia nog geen sprake van. Maar Jullie
moeder moet wel heel goed rusten en
vooral goed in bed blijven. Dus Jij zult
haar in de huishouding moeten vervan-
5 en. Jesie. Zou dat wel eaan, denk Je?
osje zal je trouwens wel goed helpen,
denk ik."
„O, daar kunt u van op aan, hoor
8
Dries Borne, die gedurende de oogsttijd hard
meewerkte, ofschoon hij wist dat een deel van de
opbrengst aan Bernt Vasse gegeven moest worden
voor de verhoogde pacht, nam een grote hap uit
zijn krentenmik en hoonde: Dat zal dan de
bruigom zijn die van achter de Oeler moest
komen.
Een ogenblik viel er stilte aan tafel waar Dries
zat. De jongens herinnerden zich weer wat Marti-
ne gezegd had. 't Was op een Sint-Maartenavond
geweest. Na een ommegang door 't Horst in
stortregen waren ze samen gekomen in „De
Groene Specht". Arend Jan had het vuur in de
haard aangelegd en de grote tafel er dichtbij
geschoven. Hij zei dat het in de streek waar hij
vandaan kwam, de gewoonte was bij de meisjes
om oo Sint-Maartenavond een bruigom te kiezen
Dat deden ze door geblinddoekt in een bak met
houten letters te grijpen. Met de letter die ze te
pakken kregen, zou de naam van haar bruidegom
beginnen. De anderen moesten dan raden wie dat
zou kunnen zijn. Arend Jan had zo'n bak met
letters. Dries Borne was erbij gaan zitten om op
te letten of alles eerlijk toeging. Toen de beurt
aan Martine Volmar was, had hij gekeken of hij
zeggen .wilde: het zal mij benieuwen wie van ons
iij kiezen zult. Er was toen al iets onvriendelijks
tussen hen. Pak, Martine! Nee, zei Martine
en ze had hem woedend aangekeken. Ik pak
niet, want ik trouw niet met één van jullie. Mijn
bruigom komt van achter de Oeler. Het was heel
lelijk geweest om zo iets te zeggen waar al de
goedige jongens van 't Horst bij zaten. Later had
ze er ook spijt van gehad, maar toen zat het
kwaad al in 't bloed. De meisjes hadden het ook
gehoord en een beetje verschrikt naar de dochter
van de landschut gekeken, zoals ze haar en
Andres Maler nu nakeken. De schilder was groter
en breder van schouders dan het heidevolk. Het
leek of hij veel rechter liep; dat kwam, omdat hij
iedereen vrij aankeek. In 't Horst deed men dat
niet, men was daar wat schuw alsof het niet te
pas kwam om verder te kijken dan vlakbij. Er
was niemand op het erf van Thase die iets tegen
Andres Maler had Maar Martine Volmar. wat
verbeeldde zij zich? Hoe durfde ze met die
vreemde weggaan en het eigen volk de rug
toekeren, bij een oogstmaal nog wel?
Hebben jullie gezien dat zijn kop niet
helemaal blond is? spotte Dries. Ze zal wel iets
van hem kunnen leren, want hij heeft al een
leven achter de rug. Hoe dat leven geweest was,
wist niemand in het hele dal. maar zoals Dries
er over sprak, klonk dat of er heel wat verkeerds
in bedreven was.
Tabe had een einde gemaakt aan de kwade
gedachten door met een lange haal uit zijn
harmonika een reidans in te zetten. Daarbij
hadden de meisjes het recht om de jongen die ze
hebben wilden, zelf te kiezen en zelfs om hem te
kussen. Omdat het feest pas begon en er weinig
van het gerstebier gedronken was, werd er wel
gekozen, maar nog niet gekust. Alleen Rena
Demmer was zo overmoedig om haar armen om
de hals van Dries Borne te slaan en hem op zijn
mond te kussen. Er werd uitbundig gelachen en
in de handen geklapt om het beteuterde gezicht
van Dries.
Lever me dat niet voor de tweede keer,
knorde hij toen de dans ten einde was. Rena gaf
geen antwoord, ze keek niet eens naar hem. Haar
breed stug gezicht in de krans van ruig ros haar
leek nog stugger.
't Zijn allebei brutale meiden, fluisterde
iemand. Zij en de andere die al weg is.
Martine Volmar was de enige onder de meisjes
die met Rena Demmer wilde omgaan. Daaraan
dachten ze ook.
Rena was het kind van Wolter Demmer's broer
en al heel jong. als wees. door Wolter en zijn
vrouw in huis genomen Wat afzijdig van de
andere kinderen, éénzelvig en schuw groeide ze
op. Uit medelijden met hel weesje en omdat zc
zelfs kinderloos waren, verboden Wolter en zijn
vrouw haar zelden iets, zodat ze eraan gewend
raakte in alles haar eigen zin en verlangens te
volgen. Op dezelfde dag als Martine Volmar reed
ze op de wagen van Sax, de vrachtrijder, mee
naar de school in Hinberghe. Rena was nooit veel
verder geweest dan het erfje van oom Wolter. Ze
was bang voor de andere kinderen, die haar
plaagden om haar stroef gezicht met het rosse
korte haar dat aan een eekhoorn deed denken.
Rena had iets in haar wezen van het bos en van
het schuwe der dieren. Alleen Martine met haar
fantasie bemerkte dat en beschermde haar tegen
de plagerijen.
(Wordt vervolgd)
Oude fietsen zijn vaak niet veilig meer.
Koop op tijd zo'n soepel rijdende nieuwe fiets!
