Brick Bradford
Verrijkende Oogst na
weinig pure blijheid'
Puzzelboek
Senmoet
I DE STENEN ZONDE i
DONDERDAG 6 MEI 1963
ITHEROOLVENETHERGOIVEN-ETHERGOLVEN-ETHERGOLVEN-
Dodenherdenking
De regen voegde wel een sombere
noot toe aan de reportage van de
dodenherdenking, die dinsdagavond met
een waardeerbaar commentaar en sober
klokgelui, op het T.V.-scherm werd
gezet. Ditmaal van de ere-begraafplaats
in de duinen te Overvf
slachtoffers van de bezetter te ruste zijn
gelegd.
Naast deze uitzending bereikte
de loop van de avond nog een aantal
goede hoogtepunten o.m. in het program
ma „Wat weten zij er van", een gesprek
met vertegenwoordigers van het opko
mende geslacht over de bezetting er
tweede wereldoorlog. Het bleek dat zij
er maar weinig van afwisten. Hun klacht
was, dat de leraren nauwelijks toekomen
aan de „actieve geschiedenis", zoals een
van de jongens dat noemde. Voorts
waren zij bijna unaniem in hun opvat
ting. dat men door moest gaan oorlogs
misdadigers op te sporen en die reeds
gevangen zaten niet in vrijheid te stellen.
Haat aan de Duitsers hadden ze niet,
..aangezien het huidige geslacht niet kan
helpen wat een vorige generatie misdaan
heeft."
Weer boeiend was de 21e en laatste
uitzending van „De bezetting'
ons duidelijk werd gemaakt wat de
oorzaken waren, dat het Canadese leger
aan de Grebbe eenvoudig tot rust kwam
en schijnbaar geen moeite deed het
uitgehongerde westen van ons land,
de nood tot op het hoogst gestegen
te bevrijden. Wij die in dit gebied
geleefd hebben herinnerden ons weer
scherp de onrust en de verbittering die
ons beheerste in die dagen. Wij weten nu
dat er geen mogelijkheden waren. De
Duitser was in staat geweest alles aan
het water prijs te geven. De ramp was
niet te overzien geweest. Bovendien
speelden er vele politieke spanningen in
mee. Doch weer ondergingen we de
enorme belevenis toen de Britse vliegtui
gen verschenen en het eerste voedsel
uitwierpen.
Deze uitzendingen van dr. L. de Jong
hebben wel zeer bijgedragen tot een
goede feitenkennis betreffende de laatste
wereldoorlog en het verzet.
Een goede keuze was voorts het T.V.-
spel „De zaak Blum" van Erich Engel en
R. A. Stemmie, dat een sterk beeld gaf
van de reeds in 1928 opkomende nat.
socialistische tendenzen in Duitsland,
herkenbaar in de jodenhaat en de geraf
fineerde obstructie tegen de democrati
sche instellingen enerzijds en de com
munistische acties anderzijds. In deze
wereld zou de zeer beschaafde jood, dr.
Jacob Blum, beslist het slachtoffer ge
worden zijn van een valse beschuldiging
van moord als hij niet door een vriend
van de rechterlijke macht en inspecteur
Bonte was gered. Er waren een aantal
goede rollen in dit stuk o.m. die van
Max Croiset als Blum, Eric Schneider als
Karlheiz Gabler. Weinig rolvast en over
tuigend echter was Johan Kaart als
inspecteur Bonte dat ook geldt Lies de
Wind als Anna Platzer. Niettemin kwa
men de tendenzen van dit stuk in zijn
geheel goed tot hun recht en zo was de
televisie-avond van de dodenherdenking,
die tot middernacht duurde, een goed
geslaagde.
Ook vrije boeren
herdachten....
AMSTERDAM Ruim honderd
leden en sympatisanten van de Boe
renpartij hebben gistermiddag een
vergadering gehouden in de Brakke
Grond te Amsterdam, om op deze
20ste herdenkingsdag van de bevrij
ding niet alleen mede uiting te geven
aan aller vreugde doch ook de slacht
offers te eren „van de p.b.o.-terreur".
,.De strijd tegen het in de bezettings
tijd geboren, nog als erfenis daarvan
voortlevende en onze vrijheid belagende
landbouwschap heeft offers gekost. Ook
die mogen wij niet vergeten. Zij moeten
ons herinneren aan de noodzaak van
voortzetting onzer strijd", zo formuleerde
het Tweede Kamerlid voor de partij, de
heer B. P. J. Harmsen, de inhoud van de
leuzen die tegen de wand achter de
bestuurstafel waren aangebracht. Leuzen
als: tegen staatsdwang en jiictatuur, na 20
jaren tijd zijn wij nog niet bevrijd,
tirannie en dwinglandij vieren nog
hoogtij.
Ook de heer A de Ridder, voorganger
van een kerkelijke groepering te Vlis-
singen en de voorzitter, het hoofdbe
stuurslid N. Verlaan uit Amsterdam
spraken de vergadering in gelijke zin toe.
De heer H. Koekoek, partijlid van de
Tweede Kamer, zou eveneens het woord
voeren, doch kon niet tijdig in Amster
dam zijn. Hij heeft nl. in Arnhem
deelgenomen aan een actie van vrije
boeren, die volle melk a 40 cent per liter
verkochten. Ook in andere provinciale
hoofdsteden zijn dergelijke acties ge
voerd.
De leiding van de vergadering had
afgezien van het aanvankelijk vo
vooraf een voettocht te maken
bevrijdingsmonument op de Dam.
WASHINGTON. 6 mei (afp> De
Amerikaanse Senaat heeft woensdag de
benoeming van William Tyler, oud-on
derminister van buitenlandse zaken, tot
ambassadeur in Nederland bekrachtigd.
Van het ons gisteren op de televisie
geboden bevrijdingsprogramma gaat
onze grootste bewondering uit naar
het sluitstuk „Oogst van het verleden"
en naar de samenstellers daarvan. Deze
reconstructie van het lot van een bij
Kuinre neergeschoten Britse bommen
werper en zijn bemanning was eer
waardig en wel zeer overtuigend be
wijs, dat het zinvol is onze bevrijding
te herdenken en te vieren. Wij drin
gen er dan ook op aan, deze NCRV-
productie op een voor schoolgaande
en werkende jeugd geschikt «tijdstip te
herhalen, want vele jongeren zullen
de documentaire niet hebben gezien.
Onder regie van J;
Jan Huyskens aan d<
en het onderzoek
uitgewerkt toteen
wekkend herbeleven
kelijkheid.
Het samenbrengen
'an Hillo en met
imera is de idee
Bruin Noordam
r ieder indruk-
i de drie nog in
leven zijnde bemanningsleden, het relaas
Venlo ontving
ook gisteren
zijn Duitsers
VENLO Terwijl gisteren in heel
Venlo de vlaggen wapperden waren op
de 20ste herdenkingsdag van onze
bevrijding tot grote ergernis van zeer
velen, toch nog enige grote levensmid-
delenbedrijven de hele dag geopend.
Het waren voornamelijk de winkels
van de exploitanten die vrijwel uitslui
tend op Duitse kopers zijn aangewezen,
want er zijn maar héél weinig Venlose
huisvrouwen die in dit soort verduitste
winkels hun inkopen gaan doen.
Hoewel de Duitsers in hun eigen land
via radio en TV eraan waren herin
nerd dat Nederland »p 5 mei de
bevrijding herdenkt en derhalve alle
winkels gesloten zouden zijn, kwamen
er gisteren nog tal van Duitsers naar
Venlo om er gewoontegetrouw op
woensdag hun inkopen te doen. Ze
werden door de betreffende winkeliers
erg vriendelijk ontvangen: het betreft
hen die onlangs in de Duitse taal
luchtreclame boven Venlo lieten maken
en schreeuwerige Duitse teksten in hun
etalages hebben aangebracht.
Op straat werden de Duitsers opgevan
gen door een gepensioneerd adjudant
onderofficier van de Koninklijke
Landmacht, die om er wat bij te
verdienen de Duitsers naar een
bepaalde zelfbedieningswinkel \>kte.
De zoete vogelaar de man heeft in
Venlo een heel naar klinkende bij haam
presenteert Duitse vrouwen en
kinderen snoepjes en verstrekt de
Duitse mannen folders waarop staat
aangeduid waar ze het best kunnen
gaan kopen
van hun ervaringen, de verrassende ont
moetingen met Nederlanders alsook de
reacties van deze oorlogsvliegers en hun
verwanten, dit alles was niet slechts
boeiend op film gebracht, maar ge
tuigde bovendien van een juist gevoel
voor het vervlechten van documentatie
met die menselijke elementen, die ons
als kijkers wel moesten brengen tot be
wondering. ontroering en ook tot waar
lijk vreugdevol vrijheidsbesef.
Dit niveau heeft helaas geen van de
andere programma-onderdelen bereikt.
Het wel veertig minuten langer gewor
den ..VrijheidBlijheid", de officiële
manifestatie in de RAI in tegenwoordig
heid van het koninklijk gezin cn vele pro
minenten. demonstreerde wel veel orga
nisatorisch vermogen, doch het miste to
taal de sfeer van wezenlijke blijheid.
Hoe talentrijk sommige medewerkers ook
waren, hoe belangwekkend uitspraken
van figuren als Drees, Mansholt en Lief-
tinck mochten zyn, hét geheel werd toch
niet meer dan een samenvoeging va
een reeks ..doordeweekse" programma'
zonder voldoende samenhang.
Het liedjesprogramma was eveneens
maar een beetje-feest", bovendien met
een tekort aan coördinatie, want ver
scheidene nummers kregen we uit de
RAI nog eens te horen.
Ten slotte: de televisieproducenten
hebben er te weinig bij stilgestaan, dat
vele duizenden kinderen bevrijdingsdag
thuis zouden blijven. Via de kijkkast wer
den ze niet in feeststemming gebracht.
CHICAGO Dr. Gennadiy Skoeri-
din, die aan het hoofd staat van een
Sowjetdelegatie van deskundigen op het
gebied der ruimtevaart, heeft tijdens een
persconferentie medegedeeld, dat het on
bemande Russische ruimtevaartuig „Son
de II" dat op weg naar Mars is, op het
ogenblik in het geheel geen radio-signa
len meer geeft. De Amerikaanse Mars
raket „Mariner IV", die op 14 juli Mars
moet passeren, functioneert nog volgens
plan.
8.40 Voor d
9.40 Schoolrj
•rzoekprogram-
ma voor ae Dejaaraen. n.00 Voor de zieken.
11 40 Kinderkoor. 12.00 Angelus. 12.03 Nieuwe
lichte grammofoonplaten. 12.27 Mededeling»
115 Eventueel ac
e Anti Revolutio
R. van der Sh
evolutionaire Pai
Partij,
secretaris
18.30 P
19.00 Voor cie kinderen. 19.05 Sportparade.
19.30 Nederlands Koperorkest. 20.00 Nieuws.
20.05 Stereo: Radio Filharmonisch Orkest en
so'.tste: moderne muziek. 20.55 De Gezusters
Kunst. 21.35 Lichte orkestmuziek en solisten
2230 Nieuw® en mededelingen. 22.40 Actuali-
-derland I. NTS: 19.00
de kleuters. 19.06 De Verrekljk»
al jeugdjoui
al. 19.15 Van gewest tot;
journaal. AVRO: 19.35 De.
Een slordige 2000 dollar, TV-1
film" NTS: 20.00 Journaal. AVRO:
woorden, het ontstaan van een
SOC: 20.50—20.55 Uitzending Socute-
>nd de internatio-
ale amusementswereld.
Nederland II. NTS: 20.00 Nieuws. KRO:
i.Ol Spectacle Poupée. 20.25 De permanente
wolutie. documentair programma. NTS:
20.55 Het grote avontuur, documentair pro-
ving, zou deze hulp tegen de Indrin
gers zelfs door de Slaven zijn ge
vraagd,
zou de Noorman Roerik door
slaven naar Rusland zijn geroepen om
over hen te regeren. Nu is het
dat de kennis- algemeen bekend, dat de Noormannen
die tijd helemaal niet geroepen
orden, omdat zij altijd
1805) Aan de Noormannen uit de
9de en enige daarop volgende eeuwen
hebben de meeste volken geen al te
prettige herinneringen. Zij waren in
die dagen ook de schrik van onze
kusten, maar aan de andere kant
moeten wc toegcv
making met deze ruwe knapen niet
alleen nadelige kanten heeft gehad, behoefden te
Datzelfde geldt voor Rusland. Op roof-
en handelstochten waren de Noor
mannen in het begin van de 9de eeuw
ook in Rusland doorgedrongen en
trokken m kleine groepen van krijgs
zuchtige kooplieden zelfs door naar de
rijke kcizersstad Constantinopel. Tij
dens die reizen sleepten zij jonge
mensen, en vooral vrouwen, mee om
in de gebieden rond de Zwarte Zee
als slaven te verkopen. Dat Is één van
de vele onplezierige trekjes, waarop
we zojuist doelden. Maar daar stond
tegenover, dat de Slavische volken
door de steun van de Noormannen
krachtiger konden optreden tegen de
Petsjenjégie. de veroverende en ro
vende nomaden die eveneens in de
tot de Beneden-Dnjepr
Hoe het ook zij, deze Vikingen of
Warjagen, deze oudste stichters van
nt volgens de overlevering de Russische staat, werden op den
Huur als Roesscn aangeduid. De één
meent, dat dit woord Roes (Rus)
weer een afleiding Ls van Roerik, die
we Juist hebben genoemd, de ander
huldigt daarentegen de opvatting dat
dit woord is afgeleid van het Zweedse
district Roslagen, waar deze Vikingen
van Roerik vandaan kwamen. Een
definitieve uitspraak over de oor
sprong van de naam Rus kan dus niet-
worden gedaan, maar wél staat vast,
dat zij gezocht moet worden in de
kring van Noormannen die zich te
Nowgorod hadden gevestigd. Aanvan
kelijk was de krijgsdienst die de
verrichtten voor beide
ontaardde dit in een heerschappij van
de krijgsoversten met hun Germaanse
de Slavi
sche bewoners, die zozeer door de
..Roes" uit het Noorden werden over
heerst. dat zij sindsdien alleen met de
Vaii Roesscn
naar Russen
wel uit zichzelf kwamen. Maar goed,
Roerik zou dan op verzoek ten tonele Noormannëi.
zijn verschenen en zich met zijn partijen voordelig^
gevolg te Nowgorod hebben geves
tigd. Hoe dat allemaal verder vcrlo-
pen is. kunnen we onmogelijk in kort gevolg "üft Nowgorod
bestek uit de doeken doen. Een feit
het, dat Roerik en de zijnen als
War jagen werden aangeduid, wat zo-
v«l betekent als Vikingen; en deie Jam'Roeden «ërdc"n aani'ettuld'
Viking schijnt weer te
doorgedrongen. Volgens de afgeleid van de kleine bochten
het strand (Oudnoors: vik) waa
zich plachten schuil te houden.
zijn
En wist i
Daarover een volgende keer.
mg). KRO: 2145—22.11
15.00 Schoolradio. 15.30 Voor
Pianorecital: moderne muzieV
jeugd. 17.30 Coda: lichte muz
zieken. 16.30
.RA: 7.00 Nieuws,
.stiek en socialis-
iofoonmuzlek. 7.23
Lichte grammo-
cialistisch
grammofoonm
tisch strijdlied. 7.20 Gra
"an de voorpagina 7
jonmuziek. 8.00 Niet;
rijdlled. 8.13 Lichte
50 Gymnastiek voor de vrouw. 9.00 Te land
i te water, informatief programma voor
eg- en waterweggebruikers. 9.35 Water-
anden. VPRO: 9.40 Morgenwijding. VARA:
Schoolradio. 10.20 Lichte grammofoonmuziek.
11.00 Nieuws. 11.02 Voor de kleuters. 11.15
)r de vrouw. 11.55 Viool en piano:
derne muziek. 12.17 Tentoonstellingsagen-
12.22 Actualiteiten. 12.27 Mededelingen
v land- en tuinbouw. 12.30 Overheids
voorlichting: Voor de landbouw. 12.40 Stereo:
Orgeikwartet AVRO: 13.00 Nieuws. 13.10
Mededelingen, eventueel
n. 13.30 Ste-
ands Hobokwartet: klassieke en
tziek. 13.55 Bij de tljfren bij d«
•leerd progr:
In de Amsterdamse RAI was het
gisteravond „Vrijheid-Blijheid"
en radio-luisterend en tv-kijkend
Nederland kon daarvan getuige
zijn. Het Koninklijk gezin woonde
de manifestatie, die onder de
auspiciën van het Comité Viering
Bevrijding tot stand kwam, hij.
Op deze foto: de aankomst van
prinses Margriet en haar verloof
de, de heer Pieter v. Vollenhoven.
Kruiswoord-puzzel
zonder zwart
Lagere school kan
blijven bestaan
Invasie van
kinderen...
(Van onze correspondent)
BABILONIËNBROEK Sinds I
vorige week zijn in dit kleine
dorp in het Land van Heusden
en Altena een aantal dorpspro
blemen opgelost. De lagere
trekken. Dit is mogelijk gewor
den doordat het echtpaar De Wit I
uit Rotterdam zich met zestien
pleegkinderen in Babiloniën-
broek heeft gevestigd. De heer I
De Wit, van beroep etaleur en
reclameschilder, heeft van de
heer H. Lankhaar een solide
boerenwoning gekocht. Deze zal
nu geheel worden verbouwd,
straks de naam „De Kinder-
hoeve" krijgen.
Op het ogenblik zijn er zestien I
pleegkinderen, onder wie twee
Ambonezen en twee Surinamers.
Ieder kind krijgt straks een dier
te verzorgen, waarbij een zebra
en giraffe niet zullen ontbreken.
De familie slaapt nu nog in
vijf bungalowtenten. Een groot I
kippenhok is ingericht als woon-
kamer.
Intussen vaart de Broekse
school, die met opheffing werd
bedreigd, er wel bij. Het aantal
leerlingen is nu ihet tien geste
gen. De opheffing is van de
baan terwijl er tevens voldoende
leerlingen zijn om een tweede
leerkracht aan te trekken.
uit.
74- „Ja. jongens," zei vader Joppers, niet mee pronken op school!" riep Josje
toen ze in de auto van de politie naar
|huis waren gereden, ,.nu zijn jullie op
u wel reuze verwend en hebben
meneer Wekkers zo'n prachtig
nörloge gekregen, maar van mij hebben
jullie nog straf te goed, dat weten jullie
zeker wel.'
„Ja. vader,"knikte Josje een beetje sip.
„Dat is zo. Eerlijk is eerlijk."
I „Precies," sprak meneer Joppers.
„Daarom, als jullie straks naar bed gaan,
moeten jullie je horloge bij mij irueve-
Over veertien dagen krijgen jullie
„Nee, Joost," zei moeder Joppers. „Dat
kun je niet. Daar zul je veertien dagen
mee moeten wachten." i.
„Wachten!" riep de papegaai schor.
„Veertien dagén wachten, Joost! Veertien
dagen wachten!"
„Maar met eten zullen we geen veer
tien dagen wachten," lachte moeder. „Ga
Barend en Berend"
„Nu, we zuüen wel iets lusten, me
vrouw," lachte Berend.
Ze gingen aan tafel en de stemming
helemaal in. Ze wa
ren iuist klaar met eten, toen er gebeld
werd. Jesje ging opendoen en kwam
terug met Peter de Eter.
„Jij hebt de gebakken eieren, gcrokeé.
Peter!" lachte moeder Joppers. „Ga maar
vlug zitten. Dart bak ik er voor jou ook
een paar. En hoeveel boterhammen zal ik
voor je snijden? Tien of twaalf?"
„Elf graag, mevrouw," antwoordde
Peter de Eter glunder.
„O, wat kan jij toch schransen. Peter!"
riep Jesje uit, toen Peter in zijn eentje
na at. ..Elf boterhammen! Dat is werke
lijk het einde!"
kestmuziek (opn VPRO:
Aansluitend: Uw leeftijd en uv
16.15 Lichte grammofoon n-
voor nieuwsgierige k
de jeugd. 17.00 Telemar
het copyright in de 18e ee
lezing. 17.30 Voor de rijpere jeu
Lichte
6.00 Nieuws,
wérk. lezing.
VANAVOND TE ZIEN
Nederland 1 (AVRO, NTS)
7.35 uur begint een nieuwe aflevering van de luidruchtige, maar
graag bekeken Lucy Show.
8.20 uur Leven in woorden, een programma in het kader van de
raderende boekenweek, met schrijver Max Dendermonde
als de hoofdpersoon in de documentaire over het ontstaan
van een roman.
8.55 uur zal Ko van Dijk gestalte geven aan de figuur van Hendrik
IV (de Duitse keizer van de gang naar .Canossa), zoals die
door Luigi Pirandello werd bedacht.
Nederland 2 (NTS. KRO)
8.01 uur Bert Brugmans Marionettentheater met La Traviata en
Porgy en Bess.
8.55 uur Het grote avontuur, een aflevering uit de serie gedramati
seerde episodes uit de historie van de USA.
VANAVOND TE HOREN
Hilversum I NCRV
8.10 uur Vannacht komen ze! Een radio-documentaire over de uren,
die voorafgingen aan de 10de mei 1940, toen de Duitse
horden ons land binnenvielen, samengesteld door Sam Mol
en Jan Zindel.
10.00 uur een concert van organist Jan Bender op het orgel van de
Nicolaikerk in Utrecht.
Hilversum II AVRO
8,05 uur concerteert het Radio Filharmonisch orkest. Prokofiefs
„Peter en de Wolf' staat op het programma. Enny Mols de
Leeuwe verzorgt daarbij de declamatie.
9.35 uur AVRO'a Muziekrevue Kleurrijke Klanken, een 55-tal minu
ten lichte muziek.
In het voorjaar vonden ze op een open plek,
waarlangs de mandenvlechter geklommen moest
zijn, een grote witte steen, die zo zwaar was dat
ze hem niet konden verschuiven. De steen was zo
wit als sneeuw en één van hen zei, dat hij,
opkijkend van de steen, licht gezien had achter
de stammen in het sparrenbos op de top. De
anderen zagen het niet en ze dreigden, als hij
niet ophield met zijn dwaas gepraat, hem bij de
door DIGNATE ROBBERTZ
hun kleine kinderen, dat zijn de zonden van de
mandenvlechter. Hij was op de helling van de
Oeler blijven liggen en op sommige dagen was
ook het licht te zien in het sparrenbos. Dat komt
van de ondergaande zon, meenden de Horsten,
maar ze zeiden het peinzend. Het verhaal was al
zo oud, wie weet waren de wolven toch de
zonden van de vechtersbazen geweest en was het
licht niet van de zon.
De witte steen noemden ze de Stenen Zonde, 's
Zomers zaten ze erop te rusten als ze over de
berg gegaan waren. Want ze bleven er komen
ondanks de verboden, omdat ze meenden dat
niempnd er iets te maken had, zelfs de jonge
Horizontaal: 1 muiter (Ind.) - maan- B*rnt, Vasse niet, die ze langzamerhand als een
I stand. 2. nakroost - hetzelfde. 3. gezond- vijand waren gaan beschouwen.
heid (Fr) - zwakke. 4. welgevormd - Op de Schemheuvel kwamen ze nooit. De
I stok. 5. j ongensnaam - kunstmens. 6. doden die daar waren, moesten met rust gelaten
voorvoegsel - denkbeeldige inhoudsmaat- worden De boeren van 't Grobbenuus hadden het
i land aan de voet V3n de heuvel tot halverwege
Und - hMÏ2.. fïoofddeSl! fitïrkï?"r ï"]181 «"vruchtbaar,
i - de geest van de rijstcultuur (Java). 1 zeiden ze- Daar eroeiden kruiden en 's mmm
Verticaal: 1. gemeente
voorzetsel. 2. bekoorlijk gelegen - num-1 berken,
aardsoort 7. lol - water in Z.-Holland -'
doorweekt - kraam. 4. keurig - Neder
lands schilder. 5. leed (ZN) - gemeente
in Drente. 8. jongensnaam - eikenschors.
7. adellijke titel in Engeland (afk) -
behoudens vergissingen (afk. Lat) -
lomp. 8. achting - muzieknoot - wild
zwijn 9. oprolbaar zonnescherm (Ind.) -
stad in Z. Italië.
Oplossing vorige pnzzei
Horizontaal: 1. grens - pier. 2. raden -
oele. 3. abt - set - Ria. 4. na - Ot - leger.
5. atlas - la - R.M. 6 dr - kreet - go.7
aas - er ee. 8. malaga end. 9. oma
Verticaal: 1. Granada - m.o. 2. rabat -
raam. 3- ed - tolk - sla. 4. nest - are - ar.
5. snel - serge. 6. Po - teler - a.i. 7. Ier -
gat - een. 8. Eli ergen6. 9. re -
zeiden ze. Daar groeiden kruiden en 's zomers
bloeiden er allerlei bloemen, wier geuren over-
Z. Holland -1 waaierden in het dal. Er stond ook een groep
m.mJ u„_iyeel vogejs nestelden. Die verla
ten heuveltop was het enige wat als herinnering
was overgebleven van de mandenvlechters en
bezembinders. Het moerassige land waar ze hun
tenen en biezen gesneden hadden, was droog
geworden. Het kerkje was daarop gebouwd ert de
huizen met hun rieten daken en gewitte muren.
Op de daken groeiden plakken donkergroen en
roodbruin mos en er graasde roodbont vee in de
weiden.
De Horsten gingen over hun akkers en over de
es, waarmee ze vergroeid waren als met hun
eigen lijf. Sinds de dood van de oude Bernt
sprakpn ze over een heleboel dingen niet meer
openlijk, omdat het heimelijk gedaan moest
worden. Ze timmerden nog stalletjes voor hun
geiten en 's winters kliefden ze nog blokken. Ze
aten het wild van hun eigen berg en de kleuters
telden zuinig het maalloon dat ze aan de zwarte
mulder moesten geven.
Het was een verbolgenheid in hen geworden die
maakte dat ze alles met wrok en argwaan
bekeken wat van achter de Oeler kwam. Als ze
op de Stenen Zonde zaten te rusten, wilden ze
wel graag zoveel moed hebben als de manden
vlechter om de wolven tegemoet te gaan tot
boven op de berg. Al was het veel gemakkelijker
om alle grieven en onbegrepen dingen op te
stapelen tot ze zo hoog waren dat je erachter kon
wegschuilen. Nog beter was het om ze boven op
anderen te stapelen. De oude Horsten schudden
soms hun hoofd als ze naar het sparrenbos keken,
al wisten ze zelf niet wat er in hen woedde en
wrong.
In die tijd was Joryt Volmar landschut voor
Bernt Vasse van Buuren. Hij en zijn vrouw
Nanna waren afkomstig van de zeekust, maar hun
dochter Martine was in 't Horst geboren.
In de lichte ochtend staat de wis opzichtig
midden in de tuin met voorjaarsbloemen. Een
zwiepende wilgetak waaraan blikken busjes ge
bonden zijn. 't Is het teken van spot en schande,
zoals het vroeger werd geplant voor het huis van
een meisje dat zich misdragen had.
De tuin is door een rij lage dennen van de
zandweg gescheiden, die met een bocht naar de
Oeler loopt. Joryt Volmar heeft de achterdeur wijd
opengezet om de nieuwe dag binnen te laten. De
zon is al boven de Schemheuvel gestegen en heeft
de nevel die in het dal hing, verdreven. De
grassen en het jonge kruid zijn vochtig en
tintelend in het licht. Joryt luistert even naar het
ruisen van de beek en het slaan der molenschoe
pen dat gedempt hoorbaar is achter de hoge
begroeide berm van de holle weg, aan de
overzijde van de akkers. Als hij daarna om het
buis loopt, ziet hij de wis. Die is diep in de grond
gestoken. Als Joryt haar losrukt, rinkelen de
busjes. Het gloeit in hem van boosheid en
schaamte. De tak ver van zich afhoudend alsof
het iets is wat hem zou kunnen besmetten, gaat
hij tot bij de schuur, waar hij de tak in tweeën
kraakt en de busjes in elkaar trapt, voor hij het
spotteken van zich afslingert
Wordt vervolgd
