Brick Bradford
Laatste televisieshow
Rudy Carrellmatig
Bodewits heeft nog
de beste troeven
PuzzeJhoek
—Toch is het zo!-
«lesje en «Josje
Senmoet
DE STENEN ZONDE
MAANDAG 3 MEI 196%
ETHERGOLVEN-ETHERGOlVEN-ETHERGOtVEN-ETHERGOLVEN
ithergoiven-ethergolven-ethergoiven-ethergolven-
Te weinig geld
voor behoud
monumenten
BREDA „Tot dusver behoorde
Monumentenzorg tot een van de vele
wagens van o., k. en w. en deze wagen
zat nogal achteraan. Misschien dat
nu door de splitsing van dit ministerie
de belangen van monumentenzorg wat
meer aandacht kunnen krijgen", aldus
mr. R. Hotke, hoofd-directeur van de
Rijksdienst voor Monumentenzorg,
tijdens de zaterdag op kasteel Bou-
vigne te Breda gehouden negende
Kastelendag van de Nederlandse
Kastelenstichting.
Volgens mr. Hotke is het hoofdzakelijk
een geldkwestie. Als Monumentenzorg
niet de beschikking krijgt over meer
geld, zal de stand van de monumenten
sterk achteruitgaan. Ieder jaar stelt het
Rijk 20 miljoen gulden beschikbaar aan
Monumentenzorg. Mr. Hotke zei opti
mistische verwachtingen te hebben van
het beleid van minister Vrolijk.
Misschien dat nu meer geld beschik
baar kan komen. Er is ook een niéuwe
verfijningsregeling in voorbereiding, die
voor de gemeenten de mogelijkheid
opent geld uit het gemeentefonds te krij
gen voor de monumenten, die zij onder
haar beheer hebben.
De hoofd-directeur kwam ook in ver
weer tegen de veel gehoorde mening, dat
Monumentenzorg alles wil behouden.
Wat in Nederland aan kleine monumen
ten beschermd wordt, is nog geen 1 pro
cent van alle woningen. De 500 kastelen
en landhuizen zijn nog geen 10 procent
van wat er geweest is. Oorspronkelijk
zou in augustus 1966 de gehele inven
tarisatie van de monumenten gereed
moeten zijn. Mr. Hotke gelooft niet, dat
deze termijn gehaald wordt. Het zal
nog wel een jaar of twee, drie langer
duren. De inventarisatie is op het ogen
blik voor ongeveer tweederde gereed.
Commentaar
Met
in alle opzichten matige
show heeft Rudy Carrell zaterdag
avond voorlopig afscheid genomen.
We hadden meer verwacht van de
man, die nog onlangs zelfingenomen
meedeelde, dat hij onze enige „tele
visie-maker" is. Het programma, dat
hij zelf samenstelde en regisseerde,
had wel een paar leuke vondsten,
maar was over het algemeen nogal
banaal.
Een verrassing was, dat Wim Kan
en Corrie Vonk, die op hetzelfde
ogenblik ook in Amsterdam optraden,
op het scherm kwamen. Wim Kan
overigens maar een oogwenk; het is
bekend, dat hij niet zoveel van televi
sie moet hebben. Zijn vrouw zong een
fijn liedje over Koninginnedag, waar
mee zij demonstreerde hoe hoog zij
op de kleinkunstladder staat.
Dat bleek vooral, toen weer werd
overgeschakeld naar de RAI, waar
Rudy Carrell tegen het bekende decor
van de Tweede Kamer probeerde
middelpunt te zijn van de Miss Hol
land-verkiezing. De deelneemsters
drentelden een paar keer langs de
„geachte afgevaardigden" en de
mooiste kreeg daarvoor een autootje.
De (uitsluitend vrouwelijke) Kamer
leden slikten deze smakeloze verto
ning, die veel van reclame televisie
weg had, zonder slag of stoot. Zelfs
Heintje Davids liet haar voorzitsters
hamer met rust. Jammer!
Meer plezier beleefden we aan de
vlotte muzikale show, die de NCRV
via het tweede net uitzond. Onder het
motto „Acht plus de zee" zongen „ma
trozen" en hun „geliefden" gezellige
liedjes over varen en de zee.
Hoogtepunt van het Vara-program-
ma was de indringende vertolking
van de „Twaalf gezworenen", waarin
Han Bentz van den Berg en Bob de
Lange excelleerden. In onze kolom
men zijn het oorspronkelijke toneel
stuk en de filmversie daarvan eerder
uitvoerig besproken.
„Jan Cremer in
zijn hemd"
Op zoek naar redder van de Rus Titof
maand een boek, dat de titel: Jan
Cremer in zijn hemd, draagt. Het is
geschreven door de Utrechter George
Oversteegen, die o.m. een tweedehandse
boekwinkel in de Domstad exploiteert.
Naar verluidt, gaat het om een satyre
in ongeveer honderd pagina's.
Naar de mening van de schrijver
schuilt in het boek Ik Jan Cremer een i
mentaliteit, die kenmerkend is voor del
hedendaagse literatuur. Men wil geld
verdienen en daarom wordt op sex,
sadisme en nog een paar andere bescha
mende zaken gemikt. Oversteegen vindt
het een raadsel dat het Nederlandse
publiek zich alles van Jan Cremer laat
welgevallen.
(Van onze correspondent)
BOERTANGE Leonid Litvak,
correspondent van het Russi
sche persbureau Tass, en Iwan
Dvydytchef, lid van de Russi
sche ambassade in Den Haag, zijn
al enkele dagen in het Oostgro-
ningse dorpje Boertange bezig met
het opsporen van de redder van de
Rus Titof, die in april 1945 als
vluchteling in ons land heeft ver
toefd na ontsnapt te zijn uit een
concentratiekamp. Hun voorlopi
ge conclusie is, dat de 83-jarige
Derk Bodewitz uit Bortange inder
daad Titof enige tijd onderdak
heeft verschaft.
Aanvankelijk sloot men de moge
lijkheid niet uit, dat de negen jaar
geleden overleden Wilke Groen uit
Bellingwolde de redder in de nood
Protest predikant
tegen karakter
dodenherdenking
GEERTRUIDENBERG De her
vormde predikant ds. H. de Jonge
heeft de burgemeester geschreven,
dat hij tot zijn spijt dit jaar niet kan
deelnemen aan de dodenherdenking
op 4 mei gezien de doelstelling.
Het Is de bedoeling om in Geertrui-
denberg „allen burger en militair
die sinds 10 mei 1940, waar of wanneer
ook ter wereld, in het belang van het
Koninkrijk zijn gevallen" te herdenken.
Ds. De Jonge ziet hierin een ongeoor
loofde verenging en verruiming van de
oorspronkelijke doelstelling, de herden
king van „hen. die in de jaren 1940-'4o
vielen in de strijd tegen nazi-Duitsland
en Japan óf slachtoffer werden vs
"*zi-terreur".
volgens,
zou zijn geweest. Maar de dochter en
de schoonzoon van de heer Groen ge
loven er niets van. Vader heeft wel
eens onderduikers gehad, maar ik heb
nooit gemerkt dat hij een gewonde
Rus in huis heeft gehad", zo verklaar-
Harmke Katuin-Groen.
Ook haar man. de heer Johannes Ka-
tuin, die zich de „vertrouweling" van
Wilke Groen noemt, heeft nooit de
naam van Titof uit de mond van zijn
schoonvader gehoord.
De zoon van de blinde heer Derk
Bodewits daarentegen verklaarde te
genover de twee Russische ondervra
gers: „Mijn twee weken geleden over
leden zuster Geertje en mijn vader
hebben mij jaren geleden eens ver
teld, dat zij een vreemdeling in huis
hebben gehad, die door iemand aan de
Nederlands-Duitse grens was opgepikt.
Ik weet echter niet of de vluchteling
bij zijn aankomst in Boertange ge
boeid was."
Omstreden punt
Dit laatste Is overigens nog een
streden punt. De bejaarde Bodewits
heeft verklaard, dat Titof bij hem werd
gebracht met de handen met een touw
op de rug gebonden. Titof zelf heeft de
Russische ambassade echter laten we
ten. dat hjj stalen handboeien gedragen
de weinigen die twijfelen
aan de verklaringen van de heer Bode
de heer Kwak van de boeren
leenbank in Boertange, die zich intens
met deze zaak bezig houdt. De heer
Kwak heeft de Russen aan adressen
geholpen van mensen die de redder
van Titof kunnen zijn geweest. Onder
hen was ook Wilke Groen, die. zoals is
gebleken, nooit iets met Titof uitstaande
heeft gehad.
Litvak en Davydytchef gaan voorlo
pig nog door met het verzamelen van
gegevens. Zij zullen deze naar Titof
sturen om te vernemen
beweringen precies waar kan zijn. Dat
Bodewits op het ogenblik de beste troe
ven heeft staat echter als een paal bo-
water
WAGENINGEN - Prof. dr. F W.
Prins, hoogleraar aan de Landbouwhoge
school en buitengewoon hoogleraar aar
de economische hogeschool te Rotterdam
in de pedagogie en algemene didactiek is
naar Suriname en de Nederlandse Antil
len vertrokken, waar hij in opdracht
de Joden, vallen dus buiten deze
herdenking. Verruimd is de doelstelling,
doordat ook de gesneuvelden in de
politiële acties in Indonesië m de herden
king worden betrokken.
Ds. De Jonge spreekt in zijn brief aan
de burgemeester van onbegrip voor
om niet te spreken van verraad aan
de slachtoffers van en de strijders tegen
de nazi-terreur. waartegen hij openlijk
Wil protesteren.
Franse hervormden
laten vrouw toe
tot alle ambten 1
NANTES De nationale synode van
de Eglise Réformée. de grootste pro
testantse kerk van Frankrijk, heeft na I
een jarenlang debat zaterdagavond
besloten, om alle ambten, ook dat van
predikant, open te stellen voor vrou I
wen.
Vooral het vraagstuk van de vrouw
als predikant is jarenlang het onder
werp van studie geweest. De discussie
begon in 1936 met de toestemming.
om een zekere mej. Schmidt predi
kante te laten worden. Zij moest!
echter nog dertien jaar wachten, tot i
zij bevestigd werd. De nationale syno
de van 1949 sprak namelijk pas uit.
dat vrouwen in buitengewone geval- j
len tot het ambt konden worden
toegelaten. Na die tijd is geen vrouw
meer als predikant bevestigd.
De synode nam haar besluit nu met
47 tegen 38 stemmen bij drie onthou-j
dingen. In het voorafgaande debat,
uitten enkele synodeleden de vrees, da. i
dit besluit moeilijkheden zal geven in
de oecumene, vooral ten opzichte van
de Rooms-Katholieke Kerk en de
oosterse orthodoxie.
de Unesco de regeringen van deze
rijksdelen zal adviseren over de reorga
nisatie van het onderwijs.
m. NCRV: 19.00 Nieuws
19.10 Radiokrant; 19.30
Musette-ensemble en zangsollsten; 19.55 Op
af. praatje: 20.00 Lichte grammo-
foonmuzlek; 20.15 Als zovelen, hoorspel;
2125 Operamuziek (gr.); 21.50 Wereldpano
rama: 22.00 Vocaal en instrumentaal ensem
ble: chansons en danserlje; 22 20 Boekbe
spreking: 22.30 Nieuws; 22.40 Avondoverden
king; 22.55 Klassieke grammofoonmuziek;
"3.10 Moderne orkestmuziek (opn.); 23.40 Het
.vangelie in Esperanto; 23.55-24.00 Nieuws
Hilversum n. 298 m. AVRO: 18.00 Nieuws:
8.15 Eventueel actueel; 18.20 Instrumentaal
angsolisten; 18.50 Openbaar
-1e. klassieke en moderne
19 45 Overheidsvoorlich
ting: Den Haag aan de lijn: 20.00 Nieuws;
20.05 Op de plaat rust. verzoekprogramma
lilltairen: 20.40 Opinies over ons
door buitenlandse persvertegenwoordigers;
Licht
Gehoord, gezien. gele2
gedachtenwisseling over film. toneel
literatuur; 21.55 Koorzang; 22.15 Inleiding tot
muziekbegrip, muzikale lezing; 22.30 Nieuw
en mededelingen: 22.40 Actualiteiten; 23.
Dans- en jazzmuziek; 23.55-24.00 Nieuws.
DRAADOMROEP VANAVOND
Grammofoonplatenprogramma van 18-20
uur: I. Richard Wagner. 1. Wesendonck
liederen: Der Engel. Stehe still. Im Trelb-
haus. Schmerzen, Traume. Astrld Varnay;
Symphonle Orkest van de Beierse Omroep
oJ.v. Leopold Ludwig. 2. Siegfried Idylle.
Phllharmonlsch Orkest van Berlijn olv.
Igor Markevitch. II. Johannes Brahms.
Rhapsodie voor alt, mannenkoor en orkest
op. 53 Chrlsta Ludwig; Philharmonla Koor
en Orkest o.l.v. Otto Klemperer. III. Anton
Bruckner. Symphonle nr. 7 in E gr.t. Allegro
noderato.
Sehr felerlich
Sehr schnell. Trio. Etwas
langsamer. Finale. Bewegt doch nicht
schnell. Philharmonia Orkest oJ.v.
Schooljeugd; 12.00—plm.
ig op de Dam te Amsterdam door HM.
gin Juliana en Z.K.H. prins Bernhard:
15.15—plm. 16.30 Herdenkingsbijeenkomst in
de Ridderzaal te Den Haag.
België Nederlands progr. kan. 2 en 10:
14 05-15.10 Schooltelevisie
INVUL-PUZZEL
Nederland I. NTS: 19.00
e kleuters: 19.06 Op
(Comedy Caper); 19.20 Openbaar Kunstbezit;
19.35 Huckleberry Hound. TV-film; 20.00
Journaal ep weeroverzlcht; 20.20 Uitzending
van de Christelijk Historische Unie; 20.30 De
Gouden Roos van Montreux, kort program-
over en rond de Internationale Amuse-
tswereld: 20.50 Lippizaner Paarden, do-
entaire; 21.00 Aan de justitie ontkomen,
speelfilm (belde keuringen 18 jaar);
22.30 Journaal.
film: 20.25 Gitaar en cello: klassieke muziek;
20.55 East Side West Side: De oude Morelli,
(.00 Zandmannetje: 19.05 Tienerklanken;
19.40 Pol. tribune: 19.55 De Weerman; 20.0(
Nws.; 20 30 Openbaar ki
Horizontale woorden invullen die bete
kenen:
1. boom, 2. godin van de vrede. 3.
achting, 4. land in Europa, 5. afzonder
lijk. 6. begrip. 7. familielid, 8.
vertrouwelijk. 10. wolvlokje.
Bij juiste oplossing vormen de begin
letters de naam van een gemeente in
Overijssel.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
1. aster. 2. armee, 3. pekel. 4. meter, 5.
gevel, 6. koter. 7. Sluis, 8. ladde. 9
m. KRO,: 7.00 Het levende
ure: reportages, comm
en lichte grMni
muziek. (7.30-7.40 Nieuws; plm.
weging); 8.30 Nieuws; 8.40 Voor de
wegeninformatie
11.50 Volaan... vooruit, praatje; 12.00 Ange
lus; 12.03 Planorecital: klassieke en moderne
muziek (gr.); 12.20 Voor de boeren:
Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw; 12.30
Nieuws; 12.40 Actualiteiten of grammofoon-
- e grammofoonmuziek mei
Verzoekprogramma: 14.00
ilattelandsvrouwen; 14.10 Musiëstr
muzikaal programma; 14.!
muziek; 12.50 Liet
16 40 Onderweg,
ïnf'
Lichtbaken, lezii
Twoevoard%
programma voor oudere luisteraars; 17.
Voor de jeugd; 17.50 Overheidsvoorlichting:
Antillianen in de Tweede Wereldoorlog.
Spreker: Henk Dennert; 18.00 Stereo: Licht
instrumentaal ensemble; 18.20 Uitzending van
de Katholieke Volkspartij: Kaarten op tafel.
Een uitzending over politieke zaken, die de
aandacht verdienen; 18.30 Lichte grammo
foonmuziek: 18.50 Van klanten en wanten
i, lezing en berichten.
/ersum II. 298 m. AVRO: 7.00 Nieuws;
7.10 Ochtendgymnastiek; 7.20 Lichte gram
mofoonmuziek. VPRO: 7.50 Dagopening. AV
RO: 8.00 Nieuws; 8.10 Lichte grammofoon
muziek; 8.50 Ochtendgymnastiek; 9.00 De
man; 9.05 Klassieke grammofoonmu-
.40 Morgenwijding; 10.00 Arbeidsvita-
(gr.); 10.50 Voor de kleuters; 11.00
Nieuws; 11.02 Voor de zieken: 12.00 Metropo-
mtsmuziek: 12.27 Medede-
Licht instrumentaal ensemble en solis
ten: 13.00 Nieuws; 13.10 Mededelingen,
tueel actueel of grammofoonmuziek; 13.25
Beursberichten: 13 30 Zang- en pianospel;
14.00 Voor de vrouw; 14.40 Schoolradio; 15.00
Stereo: Pianorecital: klassieke muziek; 15.45
lezing; 16.00 Nieuws;
16.02 Lichte grammofoonmuziek
tieners; 16.30 Voor de jeugd: 17.30 New York
calling: 1"-j
klassieke kamer
1803) De bestemming
de nazi's uit alle hoeken
geroofde kunstschatten was zeer ver
schillend. We hebben de vorige maal
reeds verteld, dat Hitler in 1943
de door kunstwerken, afkomstig van het kloos-
Europa ter Monte Casino in 1500 kisten naar
eer ver- Oostenrijk brengen.
Toen echter de oorlogshandelingen
zich op een steeds kleiner wordend
Rosenberg een verjaarscadeautje Duits gebied begonnen af te spelen,
kreeg, bestaande uit 2500 tainstwer-
klemde de vraag, hoe die her-
kêm° waarbij eerlijkheidshalve ver- derwaarts verspreide schatten zo vei- schat
meld dient te worden, dat Rosenberg üg mogelijk konden worden opgebor-
zelf zich van het gestolene niets gen. Voor
heeft toegeëigend. Dat was een uit- hiervoor i
zondering in de partij. Frank, gou- gevonden In de Salzberg, een
verneur van Polen, stouwde zijn slot
Wawel te Krakau vol met alles wat
hij dacht te kunnen gebruiken, of dat
hij representatief achtte voor de
kunstzin van de nazi-o.w.'ers. Koch
liet zich evenmin onbetuigd en eigen
de zich in Kief en Charkof een sch3t
aan Poolse en Russische schilderijen
toe, die in 65 kisten verpakt moesten
worden, eer ze veilig naar zijn oudste zoutmijnen
landgoederen in Oost-Pruisen getrans- het plaatsje Steinberg
die zijn lustslot Karinhal van kelder het laatste
tot nok volstopte met gestolen klunst- geslagen, w;
schatten, is algemeen bekend. De
nomen dat met de ondergang van het
nationaal-socialisme alle kultuurschat-
ten in de Salzberg mee ten onder
moest gaan. Springladingen om de
peilers van gangen en zalen op te
blazen en wanden en zolderingen te
doen instorten, zodat zij de kuituur-
heel Europa zouden bedel-
a al aangebracht. Maar de
belangrijk deel"werd Duitse en Oostenrijkse deskundigen
oplossing gezocht en en kunstliefhebbers, aan wier zorgen
de inventaris was toevertrouwd, ver
zetten zich tegen deze ten top gedre
ven waanzin. Eerst is er lijdelijk
verzet, maar als eindelijk de pantser
troepen aankomen om de bewaking
van de bej-g over te nemen, schijnt
geen tegenstand meer mogelijk; het
opblazen van de berg schijnt nog
slechts een kwestie van ogenblikken.
Dan komt het wonder: de comman-
Oostenrijk, bij dant van de troepen staat in sprakelo-
- - bewondering voor de schoonheid
i een der schilderijen en verklaart,
"eindeloze stroom" Toen dat de samenzweerders bij hun stre-
had ven tot behond van dit bultuurgoed
zalen °P ^em kunnen rekenen. Dat is op 2
"hoeveelheden mel 1945- Dc volgende dag breekt
Mijn vol met
schatten
de oorlog bad
ren in de gangen
zoutmijn
totale buit uit alle landen was echter kunstschatten bijeengebracht zoals openlijke tegenstand tegen de Gaulei-
overweldigend groot, dat
welijks bergruimte voor te vinden
was. En nog steeds groeide de
nergens ter wereld werd gevonden.
Maar erg veilig was deze keur van
menselijke kuituur daar toch niet. De
ter uit, die van zijn misdadige plan
nen moet afzien: het onvervangbare is
behouden gebleven.
Als laatste na ook nog iets over de
Napels naar Duitsland Het was het kwaad van de ziekelijke
de verslagen Italiaanse mens zelf, dat hier dreigde. Want
oude Gauleiter Eigruber had zich voorge-
museum
gebracht
dictator liet de hele rijkdom
verwonderd. „Krijgen we dat van u? O, j
wat verschrikkelijk aardig. Mag ik het
openmaken?"
„Natuurlijk," lachte meneer Wek
kers.
Josje was niet zo schuchter geweest als
zijn zusje en had het papier al van het
pakje afgescheurd.
„O, kijk eens, Jes, een horloge!" riep
hij uit. „Een echt horloge! Dat is
geweldig! Dank u wel, meneer Wekkers,
dank u verschrikkelijk hartelijk!"
„O, en ik ook." straalde Jesje. „Ook
een prachtig polshorloge! Wat fijn,
neer Wekkers. Dank u, dank u wel! En zien."
hun ouders ontkenden er ook
ts van af te weten.
„En Barend en Berend wil ik graag
deze envelop overhandigen," sprak de
juwelier. „Jullie hebben de politie ge
weldig geassisteerd en dank zij jullie
hulp heb ik mijn kostbare goederen
veilig terug."
„Kijk toch eens wat een mooi horloge,
moeder!" riep Jesje geestdriftig. „Wat
zal oma J opkijken als ze dat ziet! Ik
ga het haar straks eerst even laten
„Ik ook." knikte haar broertje. „Nu
weet ik zelf altijd precies hoe laat het ii.
Dat is reuze makkelijk."
„Ja," lachte vader Joppers, ,,nu kun je
geen smoesje meer verzinnen om te laat
thuis tekomen, jongen!"
„Nee, dat is waar," zei Josje een tikje
bedremmeld. „Daar had ik niet aan
gedacht. Maar toch vind ik het geweldig
fijn. Wacht, ik doe het al om mijn poli.
Dat staat wat deftig, vind ik. Kijk eens
even, moeder!"
.Reusachtig," lachte mevrouw Jopper*.
..Jullie hebben maar enorm geboft, kin
deren."
VANAVOND TE ZIEN
Nederland 1, NTS
8.30 uur een kort programma over de internationale amusements
wereld. die op dit ogenblik bijeen is in Montreux voor het
concours om de Gouden Roos.
9.00 uur Aan de justitie ontkomen, is de hoofdfilm van deze maan
dagavond. De hoofdrollen worden gespeeld door Michael
Redgrave en Ann Todd.
Nederland 2, NTS, VARA
Andy Griffith, ditmaal getiteld:
East "side "wést side. In deze aflevering „De oude Morelli"
wordt sociaal werker Cameron geconfronteerd met de pro
blemen van de ouder wordende Morelli.
«VANAVOND. TE' HOREN
Hilversum l, NCRV
8.15 uur „Als zovelen", een hoorspel, geschreven door Rob Geraerds,
naar het toneelstuk van het Zeeuwse schrijversechtpaar Wil
Abeleven-Labberton en Wim Abeleven.
11.10 uur Signaal, de veertiende uitzending in de reeks Muziek van
eigen tijd.
Hilversum II, AVRO
9.25 uur Gehoord, gezien, gelezen, de veertiendaagse gedachtenwisse
ling over film, toneel en literatuur. Vanavond o.m. aandacht
voor de film Goldfinger.
9.55 uur geeft het Vlijmens Gemengd Koor een concert.
't Horst lag in het dal tussen de Oeler en de
Schemheuvel. Het had een kleine brink en een
kerkje, verder waren er wat huizen en enkele
verspreide hoeven. Om het kerkje lagen oude
vergeten graven. Nu en dan kwam er een nieuw
bij, als één van de Horsten zo werden de
bewoners genoemd voorgoed wegging. Voor de
meesten was die laatste reis de enige die ze ooit
ondernamen. Achter de Oeler lag de grote
vreemde wereld, waar ze slechts bij uiterste
noodzaak naar toe gingen. Ze kwamen er langs de
kronkelende zandweg die uitliep in het dorp
Hinberghe. Of over het Ganzepad, dat moeilijk
hegaanhaar was en geen goede naam had.
Halverwege het dorp en de voet van de berg
leidde een zijweg naar het huis van Bernt Vasse
van Buuren, dat afgezonderd lag aan de bosrand,
achter een dubbele rij zware olmen en doorn
struiken.
De oude Bernt was dikwijls in 't Horst geweest.
Hij kocht er oude kruiken en aardewerk en het
houtsnijwerk dat lang geleden door vergeten
mensen gemaakt was. In ruil voor wat de Horsten
hem wilden afstaan, mochten zij zoveel hout
kappen en bomen rooien als zij wensten. In die
tijd was de berg aan de zijde van het dal nog
grotendeels bos. De Horsten haalden er planken
vandaan voor hun schuurtjes en stalletjes. De
door DIGNATE ROBBERTZ
oude Bernt liet ook toe dat ze jaagden en stroop
ten op voorwaarde dat ze het niet al te bar
zouden maken. Op hoogtijdagen kwam hij naar
het dal om met. de boerin van 't Grobbenuus
dat was de grootste hoeve van 't Horst
de oogstdansen te openen en in de oudejaars
nacht stond hij op de brink tussen de keuters
met. zijn hoed in zijn hand. Hij hield van de
mensen en hij had eerbied voor hun zeden.
Na zijn dood was dat anders geworden. De
)onge Bernt gaf niet om houtsnijwerk of oude
kruiken en nog minder om 't Horst. Het grootste
deel van het jaar bracht hij in het buitenland
door. Van zijn vele reizen bracht hij schilderijen
en tekeningen mee, waarvoor hij handenvol geld
betaalde. De Horsten die hetgeen de oude Bernt
had meegenomen nog altijd als hun eigendom
beschouwden, namen het zijn zoon kwalijk dat
deze de verzameling van zijn vader verkocht om
zijn huis vol te hangen met dingen uit den
vreemde. De jonge Bernt verbood ook het
vrijelijk kappen van hout. In de loop van de
jaren, vooral in de barre winters, was een groot
deel van het bos gerooid. De boomstronken waren
in de grond blijven zitten en overgroeid door
schaarhout, wilde rozen en kamperfoelie. Kort na
de dood van de oude heer kreeg de landschut
opdracht om de bodem te zuiveren en het kale
deel opnieuw te beplanten met jonge bomen, die
voor een deel van elders werder aangevoerd.
Voor de latere beplanting moesten dennen en
sparren en ook loofhout gekweekt worden op een
afgepaald terrein.
E- kwamen arbeiders uit Hinberghe die ver
stand hadden van zulk werk, maar dc voorman
was een Horst. Na dat begin nam de jonge Bernt
nog meer van de vrijheid der Horsten. Er werden
boeten gezet op het jagen en stropen en een deel
van de berg, waaronder de nieuwe aanplant, tot
verboden terrein verklaard. Voor iedere zak
koren die naar de molen bij de beek gebracht
werd, moest weer maalloon betaald worden zoals
het lang gelden gebruikelijk geweest was. Toen
zat er een goede mulder op de Hidder, maar de
man die na de dood van de oude Bernt gekomen
was, werd door de Horsten de zwarte mulder
genoemd. Hij was een vreemde, die zich met geen
mens bemoeide.
Wordt vervolgd
