Massa's fijne vondsten
in één dwaas kijkspel
Als Fred om „Wilma!!" roept
Brick Bradford
—Toch is het zo!-
KIESPIJN?
,iln:(x)
Als u -
WITTE KRUIS
«lesje en Josje
Senmoet
De vrouw Alberdieu
WOENSDAG 21 APRIL 196?
ETHERGOLVEN-ETHERGOIVEN-ETHERGOLVEN-ETHERGOIVEN
HERGOIVEN-ETHERGOIVEN-ETHERGOIVEN-ETHERGOIVEN-
,Wrede noodzaak",
q televisiespel
vanavond
Van onze radio- en tv-redactle)
JSSUM De woensdagavond'
islespelen van de NCRV, uit te
en op Ned. 2, zijn alle klassieken,
worden opgevoerd in het land van
omst en men past kleding, decors
feer zoveel mogelijk aan bij de
waarin zij ooit première beleef-
it wij vanavond krijgen te zien is
Britse tv-registratie van het op
lrische feiten berustende toneel-
I „The cruel necessity" (in verta-
I „Wrede noodzaak") van David
jerin wordt een episode van de
geschiedenis behandeld, het-L
i zich afspeelde tijdens de rege-
van de onbetrouwbare koning
1 I, in de eerste helft van de 17e
In de strijd om de macht staat
lijnrecht tegenover Oliver Crom-
L de latere Lord Protector van de
[bliek Engeland,
rel I was een vurig aanhanger
Ïl de monarchie, Cromwell ver-
Ie de republiek.
het brok leven van beide grote
len dat Lytton voor zijn spel koos,
hij zowel de menselijke tragiek
de politieke geslepenheid sterk
voren komen. De krachten wor-
wel gemeten, maar geen van
pn zijn sterk genoeg om de ander
lelijk aan te kunnen.
ping Karel's buitenlandse en bin-
kndse politiek viel over het ge-
I zo slecht in de smaak van het
balige parlement, dat er herhaal-
k crises ontstonden. In 1629 nam
jorst daarom het besluit het hele
jment op te doeken, teneinde de
[ute macht aan zichzelf te trek-
raer dit alleenheerserschap liep
helemaal spaak in Engeland:
M godsdienstige spanningen wa-
|aar debet aan. De Schotse Presby-
i dwongen Karei in 1640 het
Llange parlement" af, dat tot '53
Turen.
[werd niets mee gewonnen, want
arlement raakte zozeer in zich-
verdeeld dat het niet kon wer-
/ee jaren later, in 1642, tracht-
ning Karei uit deze chaos prófijt
bekken door zijn voornaamste
tanders gevangen te nemen.
de toeleg mislukte en de bur-
brak uit.
j kwam Cromwell steeds meer op
prgrond en het was zijn beroem-
jiiiterij, die het slecht-georgani-
e parlementsleger zodanig ver
te dat hij in 1645 de koning kon
in. Cromwell was nu aan de
en hij bereidde het proces
de koning voor. Het vonnis
echter al vast: dood op het
t.
deze treffende episode heeft
Lytton de vinger gelegd en hoe
i t deed, de zeden uit die oude
ilgende, zult U vanavond kun-
I 402 m. VrtRA 18 00 Nieu'
inoiooi.muzleK, 18.20 Uitzend
en 1 artij. Spreker: De h<
ekren-rls van de Boerer
V >iks-Unlver
,nd. 19.00 Voor
19.30 Ari,stiek(
05 Dansoikest e
i Vocaal ensemble. 20.50
I Tito, opei
Partij
zbuig en
ikkultuui
La Clemen -
(opn.) 22.30
22.40 Fianse chn/.sons. 22.55 Tussen
ng. lezing. 23.10 Harp. viool
licht-kiassieke weikjes. 23.35 Lichte
23 55—24 0" Nieuw
latje ;3.1(
!9.30eiLc-
Hells-."
19.50 Stereo Metropole orkest
ïrtgc.'oJworkest (opn.): klassieke
de uauze: pi.n 20 40 De huis-
i haar gezondheic., lezing. 21.50 Sport
22.00 Bij'
(Van onze radio- en tv-redactie)
FRED FLINTSTONE en Zijn
vriend Barney met hun elegan
te wijfjes Wilma en Betty zijn uit
nood geboren. Ze ontsproten aan
de gedachtenkronkels van twee op
straat gezette tekenfilmmakers:
Joe Barbera en William Hanna.
Merkwaardige namen Ach, in
de filmwereld is men ook aan
pseudoniemen gewend. Dus wie
zal het zeggen
Die twee, allebei al over de veertig,
werden zoals velen die eenmaal on
misbaar waren in het Hollywoodse
klatergoud, rondweg overbodig toen
de filmindustrie het niet meer houden
kon tegenover de televisie.
Dat is nu pas zo'n acht jaar gele
den. De „gewone" speelfilm moest het
afleggen. De lange series tekenfilmp
jes die het tientallen jaren zo best
hadden gedaan in de voorprogram
ma's van de bioscopen bleken niet de
geëigende televisiekost te zijn, en dus
stierven ze roemloos uit.
O ja, de televisie wil nog wel
tekenwerk, maar spaarzaam, alsje
blieft, en dan met heel nieuwe figu
ren. Geen oude Mickey's en Donald's
en Porky's op de nieuwe beeldbuis.
De bioscopen konden ze ook niet
meer aan: ze vormden geen inleiding
op de massaprodukties, die nu het
witte doek waar moeten maken en ze
werden te onnozel om vooraf te gaan
aan spektakel-seyfilms.
Wèg pijn...
poeders
kiest!
morger
AVRO: 7.00 Ni<
itiek. 7.20 Lichte
7.50 Dag<
jk. VPRO:
00 Nieuws. I...
k. 8 50 Ochtendgymnastiek. 9.00 De
in. 9 05 Modern strijkkwartet (gr.)
rstanden. 9.40 Morgenwijding. 9.55
Klassieke grammofoonmuziek. 10.00 Arbeids-
itanunen (gr.) 10.50 Voor de kleuters. 11.00
Jieuws. 11.02
1.15 Viool
plar
iek (opn.). 11.45 Voordra
12.00 Lichte
pn.). 12.27
bouw. 12.30
12 40 Licht
ingsolisti
blijven, praa
igsolisten. 13 oo. Nieuws, i
Mededelingen, eventueel actueel of grami
Mededelingen, even'
foonmuziek. 13.25 Beursbericht»
Dansorkcst en zangsolisten. 14 00 Marathon
Japans klankbeeld (herhaling van 22 oktober
19641 15.05 Licht ensemble en zangsolisi
(opn.). 15.35 Omroeporkest en zangsolisi
en notedop. 17.00 Mlnjoi
Hilversum II. 298 n
Sijbelse zangen. 22 30 Niet
(opn.). 9.55 Klassieke
ïofoonmuzlek. 11.00 Vooi
11.45 Lichte grami
-kor.-lieir.g
ei. lezing 23.25 Lichte
23 5!; -24 00 Nieuws.
jfoonmuziek. 12.10
land, gesprek. 12.27 Medede-
—inbouw. ,A',A
NCRV:
30 Klas-
15 30 Alt. viool
De grote filmmaatschappijen zakten
als puddingen ineen. Wie kon blijven
bestaan moest concessies doen aan de
televisie en eindeloze feuilletons en
korte speelfilms van heel andere allu
re produceren, dan wel in opdracht
via sponsors dure reclameshows met
grote sterren in eikaar zetten.
Dit alles betekende: opruiming on-
rtistieke
medewerkers. Bezuiniging, bezuini
ging vanwege de crisis in het bedrijf.
„Het spijt ons, heren, maar... dit
kunnen we niet volhouden!"
Van avondvullende tekenfilms
kwam helemaal niets meer terecht.
Die wil het publiek niet meer. Zelfs
niet meer van Walt Disney. (Die
gooide mede het roer om, al blijven
zijn films nog het meest in trek.)
Op straat
De dag kwam, dat ook het bekwa
me tweetal Hann;s en Barbera op
straat stond. Ze hadden allebei een
lange, meer dan 20-jarige loopbaan
bij de tekenfilm achter de rug. Ze
verstonden hun vak prima: Hanna als
tekstschrijver en bewegingsspeciaiist,
Barbara als voortreffelijk tekenaar.
Zë waren sinds 1937 bij hetzelfde
filmconcern in dienst en al gauw
dikke vrienden geworden. De klap
van het ontslag trof hen tegelijk.
En wat nu
Durven! Gewoon in je eentje (of
liever: met z'n tweeën!) dat monster
televisie aanvallen. Trachten te sla
gen, waar een filmmaatschappij ten
onder ging. Er was een grote dosis
moed, energie en onverzettelijkheid
nodig om dat te bereiken.
„We moeten", zei Barbara, „een
heel origineel idee vinden. Iets, waar
van nog nooit iemand heeft gehoord.
Geen dierenwereld, geen sprookjesge-
doe, geen imitatie van politieke figu
ren, en tóch iets actueels."
„Ga er maar aanstaan," merkte
Hanna op.
Maar hij zag de logica en dé
noodzaak ervan in.... want hoe moes
anders hun kost verdienen?
Eén van de fraaie vondsten in De
Flintstone's: Wilma stofzuigt met het
olifantenslurfje.
men voor het eerst op het scherm
enheel Amerika keek ervan op.
Dat was nog eens een origineel
nieuwtje!
Zeven jaar geleden begonnen
arbera en Hanna, héél beschei
Nu bezitten ze e«n groot gebouw van
een kwart miljoen, ze hebben 320
man personeel, artistiek en technisch,
in dienst.
Driehonderd miljoen mensen in 42
landen kennen de Flintstones en kij
ken naar hun avonturen. Barbara en
Hanna zijn schatrijk geworden. Ook
dat is allemaal als een lawine over
hen gekomen
Sinds enkele seizoenen heeft bij ons
de KRO de Flintstones vertoond.
Maar de serie is eindeloos (het kij
kend publiek krijgt er nog altijd niet
genoeg van!) en weldra krijgen wij
nu elke week de Flintstones op het
scherm: alle omroepverenigingen zen
den de reeks uit.
Sommige kijkers vinden de Flint
stones lawaaiig.... ze zijn het ook.
Maar de films op zichzelf zijn koste
lijk. Massa's fijne vondsten in één
aflevering samengebracht moeten de
bewondering voor- het schoppend
tweetal voortdurend doen stijgen.
Wilt U iets meer weten over Hanna
en Barbera? Ze stammen beide uit
immigrantengezinnen.
Joe Barbera is in New York gebo
ren als zoon van een Siciliaan, die
met succes in Brooklyn een schoon
heidssalon opende. Hij kon zijn zoon
laten studeren: economie. Hij was
bestemd voor het bankvak, maar hij
bezat een grote tekengave en kwam
als cartoonist bij de film terecht.
William Hanna's ouders kwamen uit
Noord-Ierland en vestigden zich
Nieuw Mexico, waar Bill werd opge
leid tot technicus, maar hij werd
schrijver en de liefdé voor de film
bracht hem naar Hollywood, waar hij
een klinkende leerschool als
en tekstschrijver doorliep.
Ze zullen het ook verder wel rooi-
Nog
zuidzijde van het Amerikaanse conti-
znaar een onverdeeld genoegen kun- nent is gevonden, heeft de muiterij tachtig dagen ^lang, ponder dat enig
zij onmogelijk worden genoemd. ~'"ut n°"
Zelfs de reizen die ln de geschiedenis
als een groot succes staan opgetekend
zijn op de keper beschouwd vaak
aan land moet worden gezet en 40 echter niet kunnen ankeren, tot einde-
_.jr, V|> manschappen tot zware straffen i
rampspoedige tochten geweest. Als den veroordeeld. Vervolgens vergaat gelegen eiland
voorbeeld kunnen we de reis noemen J
van Fernao Magelhaes, de Portugese
zeevaarder die op 10 augustus 1519 de
haven van Sevllla uitvoer met vijf
oude zeilschepen, variërend van 75 tot
110 ton en een bemanning van in
totaal 265 koppen. Daarmee hoopte
Magelhaes ln twee jaar tijds de aarde
te omzeilen, maar welke moeilijkhe
den dienden niet overwonnen te wor
den, eer de erbarmelijke restanten doortocht
van deze onderneming na drie jaar men_ die
veilig in de haven van afvaart konden gevonden
Magelhaes danken), en op het eiland
je „Cebu" moeten hevige gevechten
met de bevolking worden geleverd,
waarbij Magelhaes het leven laat. Het
is dan 27 april 1521. De reis om de
wereld, onder zijn leiding begonnen,
zal hij niet volbrengen. Pas op 7
september 1522 zullen 18 nitgemergel-
de mannen op een wrak de haven van
lang* zoeken"" wórdt Sevilla binnenvaren, de eerste mensen
later „Straat Marelhae.d' SeacMedenU de aardbol
de zuid wordt onderno-
belanden. In de stormen, waarin de zaj heten. Dan verdwijnt plotseling hadden omzeild; 18
die
expeditie bij herhaling terecht kwam,
dreigden de kleine scheepjes onder
het beukende geweld van de stortzee-
en te vergaan, windstilte bevorderde
muiterij onder de bemanning, die
slechts één wens had: naar huis terug
te keren.
Karei V in hun wapen de spreuk
Primus circumdedisti
(als eerste hebt ge mij omzeild).
Wist u overigens, dat zo n expeditie
'benevens mmïdMnfte dle da*en ma" krals ko»"*!
Daarover een volgende keer.
het schip dat het meeste proviand
boord had, omdat de bevelvoerende
kapitein door een rebel is gevangen
genomen. Met nog maar drie schepen
en 177
voedselvoorraad, wordt dan de enor-
opgevaren, die Magelhaes de Nadruk verboden.
de boot hadden
nu ook opge
merkt. Ze slaakten een verschrikte kreet
probeerden de boot te wenden, maar
de beide politiemannen waren al naar
voren gestormd en hadden hun pistool
getrokken.
„Hierheen of ik schiet!" commandeerde
inspecteur Poll. „Vaar op de oever aan
en stap hier aan wal."
De mannen wisselden even enkele
slechts half verstaanbare woorden. Een
Ogenblik zag het ernaar uit dat ze toch
nog wilden proberen de vlucht te'hemen.
Maar dan stuurden ze het bootje naar de
kant toe.
„Prachtig." grijnsde de inspecteur.
netjes uitstappen. Zo De twee vluchtende dieven waren zo in
beslag genomen door de twee politie
mannen, dat ze er niet op hadden gelet
dat vader Joppers er ook nog was. De
vluchteling schoot vlak langs meneer
Joppers heen. Die stak met een snelle
beweging zijn voet uit, de man struikelde
en viel voorover op de grond.
„Schitterend gedaan, vader!" juichte
Jesje. „Pak hem beet!"
De mannen waren aan land gestapt. Ze
stonden er even heel onderdanig bij.
Maar plotseling stoven ze weg, allebei
een andere richting uit.
„Houd ze, Tummers!" kreet de inspec
teur verschrikt.
De brigadier stormde achter een van
de mannen aan. gevolgd door Berend.
Barend achtervolgde, samen met inspec
teur Poll, de andere vluchteling, die een
voorsprong .van een meter of zes had
genomen.
„Hij komt hierheen, vader!", kreet
Maar die aansporing was al niet jneer
hodig. Meneer Joppers was op de, ge
struikelde dief toegesneld en hield toeïh
stevig tegen de grond gedrukt. Hoe de
Jesje. man ook worstelde om los te komen, hij
Vader Joppers zag zijn kans schoon, slaagde er niet in.
De tijd van praten, pra en en nog cn, d,„ vrienden, want ie
eens praten brak aan. Talloze ideeen „eten. hoe grillig de roem is en
werden verworpen. Ideeen, die hoe daarom blijven zij niet staan bij de
langer hoe doller werden.... totdat i Flintstones.
hun gedachten terechtkwamen bij j m—m—m
„het stenen tijdperk". De idee was
geboren!
Een lachspiegel van dc moderne
tijd volledig in steen gevatmaarte^kereód w
83
Daar doken zwarte schimmen op: de mannen,
het strand.
„Waar zit het schip?" vroeg Ties.
geen schip", antwoordde Tjark.
lingen t b v ]and-
Nieuws 12.40 Deze weei
lezing. 13.00 Klassieke en r
foonmuziek. 13.45 Voor di
14.15 -
<iek«
L-lavecimbcloude muziek. 16 00 Leven
Pasen, studiodienst. 16 30 Lichte gran
foonmuziek. 17.00 Geen wierook vooi
keizer, hoorspel. 17.30 Kinderkoor (gr
m»"" i M«,k.i.'ISr' SnH
sextet 18.30 Sociaal perspt
18.40 Licht Instrumentaal kwi
accordeon
hoe, en met welke figuren als hoofd
personen?
Misschien hebben ze hun onver-1 „Dat schieten dan!"
woestbare vriendschap verweven in „HeMs geen schieten. Het is het knappen
de figuren van Fred
VANAVOND TE ZIEN
1 VARA
t.35 our Top of Flop voor tieners en toekijkers.
8.45 uur gaat Adamo zingen
•.15 uur het programma „Zo is het" en
aren^.55 uur een documentaire over universitair onderwijs.
fed. 2 NCRV
f.01 uur klassiek Engels televisiespel „Wrede noodzaak", uit de tijd
van Karei I en Cromwell.
P.20 uur een aflevering van Literair Kijkschrift.
leleid
VANAVOND TE HOREN
itlrersum 1 VARA
8.05 uur Trea Dobbs, Rob de Nijs en de Lords in de Hitparade.
8.35 uur gaan de Sheperds volksliedjes zingen en om
8.50 uur kan men luisteren naar de kroningsopera „La clemenza di
Tito" van Mozart in studio-uitvoering met toelichtende
teksten van Gabriël Smit.
pilrerstm II NCRV
8.20 uur het Concertgebouworkest speelt onder leiding van Eugen
Jochum cn Bernard Haitink werken van Mozart én Beet
hoven.
avondoverdenking en
fl.10 uur tweede lezing van ds. C. Aalders in de serie „Evangelie-»
verkondiging in wereldperspectief".
Barney....
hoewel ze nadrukkelijk verklaren, dat
geen van de personen met levende
mensen in verband mag worden ge
bracht.
Hoe het zij. de idee, angstvallig
bewaakt en stilgehouden, werd uit
gewerkt De mensjes in het stenen
tijdperk kwamen tot leven. Een jaar
later konden Hanna en Barbera een
vijf-mans-bureautje openen en met
de eerste tekeningen beginnen.
l het
kruiend ijs."^l
Ze zaten opgesloten voor de hele winter.
DE POOLNACHT
De dagen krompen steeds meer in. de nachten
werden eindeloos lang, de kou werd hevig. Wanneer
de stormen raasden en het stormde zwaar en veel
n Baffinsland was het in huis niet eens te harden,
hoe fel zij het vuur ook stookten. De vreselijke wind
blies dan dwars door de hut heen en maakte het
ondraaglijk koud. Alleen in bed, onder zeehonde- en
vossevellen. konden zij min ot meer warm worden.
De ïe^sten bleven als hét stormde in bed. totdat de
wind bedaarde Alleen wie werk had: brandhout
halen, kachel stoken, eten koken het ging bij
Nu komt het woord ..lawine" van I toerbeurt stapte eruit,
pas voor allerlei facetten van del En het was nog maar november. Alberdien dacht
onderneming. Een lawine aan werk: met bange zorg aan de veel fellere koude, die nog
voor eik half uurtje Flintstones n-oe- komen moes! Wanneer ee het nu al met verdraKer.
ien 12.0°0 iekeningen worden
maakt, want tekenfilm-animaties ont-1 blttere werkeüjkheid niet weg!
as^r h- 1-»»» op een moreen moest Ties eruit; het was zijn beurt
het vuur te onderhouden en uit zijn bed kon hij zien
dat het afflauwde en dus om brandstof vroeg. Hij zag
er tegen op om onder de warme dekens uit te
kruipen, want er stond weer een harde storm. De
wind gierde in de schoorsteen en om het huis. Bij
staan door het filmen van reeksen en
reeksen naast elkaar geplaatste car
toons.
Dan moet de muziek erbij worden
gecomponeerd en de tekst ingespro
ken, heel precies en fijntjes op elke
mondbeweging. Hevige spanning be
geleidde de eerste werkmaanden. Zou
het lukken....? Zou een televisiestation
belangstelling voor hebben?
Ja. het lukte De Flintstones kwa-
storm was de kou ook binnenshuis barbaars. Hij
talmde. Maar het vuur eiste zijn zorg. Hij zou er
maar gauw een paar fikse blokken op werpen en dan
weer in bed kruipen om te wachten tot het flink
brandde en 't in de hut althans een beetje warm
werd.
Toen nij eruit was. viel de kou hem mee. Hij
voelde geen ind. terwijl het gisteren was alsof de
hut geen wanden had. Bij de ramen kwam ook geen
stuifsneeuv binnen. En 't waaide toch hard, in de
door
K. NOREL
schoorsteen gierde een hoge fluittoon en het vuur
brandde geweldig onder sterke trek.
Hij trok -ijn vossejas en laarzen aan en zette zijn
bontmuts op, want hij moest naar buiten om meer
hout te halen. Bij het openrukken van de de'— die
eerst niet wou. viel er veel sneeuw naar binnen. Hij
riep Hajo en Wim om hem te helpen deze rommel oo
te ruimen. Daarna wou Ties de deur uitgaan om hout,
doch hij kwam niet ver. Er lag een hoge wal van
sneeuw voor het huis. Om bij de stapel hout te
komen, moesten ze die wal doorgraven.
„Alle hens!", riep Ties.
Tjark vloog met een ruk overeind in zijn bed.
„Wablief? "oeten we door de wind, kapitein? vroeg
ze nog veel hoger opgewaaid. Het was begraven
't de - uw.
Toen ze
stonden,
beet door de dikste kleren heen.
In het huis was het echter lekker warm. 't Kwam
door de sneeuw! De dikke laag op dak en wanden
weerde de kou veel beter dan zij deze met al hun
timmeren en stoppen hadden kunnen buiten:'-'ten.
Op Svens raad goten zij water op de sneeuw, zodat
deze een ijskorst werd, die niet weg kon waaien.
„Nu heeft God Zelf ons huis windvrij gemaakt", zei
de kinderlijke Knud. „Zie je wel dat Hij voor Zijn
P in de sneeuw
waren zijD tenen bevroren en deze kwelden hem
geducht
De jongens lachten om het grapje. Knud schudde
het hoofd. Hij las na het eten het verhaal van Elisa,
die, toen de Syriërs hem zochten, beveiligd werd
door een legermacht, onzichtbaar voor zijn ongelovige
knecht, totdat God die knecht de ogen opende. In zijn
dankgebed sprak hij van de heme'se legermachten,
die hen op Baffinsland beveiligden, en vroeg hij of
aller ogen daarvoor open mochten zijn.
Alberdien hield zich stil. De vrees, die zij gehad
had. dat ze wind en sneeuw niet weren konden, was
beschaamd. Maar andere zorgen bleven kwellen.
Begin december bleef het daglicht weg. Eerst was
er nog een flauwe schemering in het zuiden
omstreeks het middaguur, daarna bleef het duister
dag aan dag.
De stormen waren uitgewoed. De lucht was
doorgaans helder. De sterren tintelden met koude
glans. Toen 't lichte maan werd, gaf deze een blauw
schemerlicht op de sneeuw. Het was in huis benauwd.
Zij gingen zich wel eens vertreden: de kou scheen
niet zo vlijmend als tijdens de novemberstormen. De
temperatuur was evenwel veel lager en daarom was
het oppassen voor bevroren leden. Toen Sven en Ties,
nadat zij de vallen waren langsgegaan, vier hardbe-
vroren vossen thuisbrachten, waren hun vingers ook
bevroren. Ze moesten heel lang met sneeuw wrijven
voor zij ze weer bewegen konden.
Het kerstfeest naderde. Sven en Knud vonden dat
ze het zeker vieren moesten, en de jongens waren
daar ook hard voor. Zij grepen elk verzetje aan, dat
de verveling breken kon.
Alberdien voelde er weinig voor. De omstandighe
den waren er niet naar om feest te vieren, vond ze.
(Wordt vervolgd)
de zon (G.icle of i
Over de öloed-Indlai.»r. in Alberta
VARA: lt.3c Top o' Flop NTS:
laai. VARA. 20.20 At hter het mei
20.45 Liedjesprogis
Lngels TV-spel. 21.20 Lite-
atr KijKscnnir ii.55—22 10 Attentie
België: Nede ,a„ds prog? Kan. 2 cn tO
ge kijkers). 23.00 Toneélk
GEMAKKELIJK
GELD
VERDIENEN
