Nieuwe Leidse Courant
norm
ertsbedrijf
op Maasvlakte
KABINET KRIJGT HET
NIET GEMAKKELIJK
Koningin beëdigt
nieuwe ministers
Efficiëntste van
heel Europa
toolvink voorzitter
AR Kamerfractie
Radio- en tv-blad
gratis thuis
U
Bus in kanaal:
drie doden
Zeventien staalbedrijven
maken plannen
Zonder stemming gekozen
Commentaren
Mr. Cals kon niet onder premierschap uit
In Den Haag, A dam en R dam
A VRO-televisie zorgt voor stunt
GIVE A MAN A LUCKY
Dr. E. DIEMER
CHRISTEIIJK-NATIONAAI DAGBLAD
„Stantvastigh is ghebleve»
Woensdag 14 april 1965. 46=te jaargang
Veel bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met piaatselük enige
regen of motregen. Iets zachter, maar
in het Oosten en zuidoosten van het
land nog kans op nachtvorst tijdens
aanvankelijke opklaringen. Overwegend
matige zuidwestelijke wind.
EQ
3,35, p.kw. 10,05
FRIEZENVEEN Drie bouwvakar-
s uit Vriczenvccn zyn vanmorgen,
^dronken, toen het gehuurde busje,
|»rin zU met nog v(jf anderen op weg
ar hun werk in Wierden, als
i defecte remmen ln Aadorp In
i Overijssels kanaal reed. De slacht-
i zijn G Jansen, J. Brunink en A.
bestuurder, de heer G. Jansen,
nog geprobeerd bij de scherpe
fht die hij naar links moest nemen,
remmen, doch de wagen schoot
dook in het kanaal. Vijf van de
jttenden wisten zichzelf te redden.
(Van onze Rotterdamse redactie)
ROTTERDAM Zeventien Europese staalbedrijven, verenigd in de Ar-
beitsgemeinschaft Grosspelletisicranlagc, hebben besloten de mogelijk
heden te onderzoeken voor een groot ertsoverslagbedrijf uitgerust met een
cokesoven op een terrein van tweehonderd hectare in het Europoortgebied.
r-,
MATRASSEN
om wel te rusten
Volgens de voorlopige opzet zoi
het gemeenschappelijk project in di
eindfase beschikken over een erst
overslag-capaciteit van 35 miljoen
ton per jaar, over een kolenoverslag-
capaciteit van tien miljoen ton per
jaar en een produktie-capaciteit voor
pellets (zg. knikkers met een hoog
waardig ijzergehalte) van 25 mil
joen ton per jaar.
Er is reeds opdracht gegeven de
plannen nader uit te werken. Hiermee
zou naar schatting een jaar gemoeid
(Van onze parlementsredactie)
fEN HAAG Na een langdurige discussie heeft de anti-revolutionaire
ede-Kamerfractie gisteravond besloten de heer B. Róolvink met de
hg an de fractie te belasten. Dit besluit kwam zonde£fetemming tot
d. De heer Roolvink. die in de plaats komt van de heer J. Smallcn-
k (nu minister van binnenlandse zaken), was sedert vorig jaar tweede
tievoorzitter, in welke functie de heer P. C. Elfferich hem opvolgt.
rie en een half uur heeft de frac-
nodig gehad om de opvolging
de heer Smallenbroek te rege-
Ze was niet voltallig. Van de
ien leden waren er elf present.
mr. Th. Versteeg is nog steeds
en de heer Smallenbroek woon-
iveliswaar een ogenblik de ver
ging bij, maar alleen om afscheid
lemen. Hij nam niet aan de dis-
ie deel.
afloop stelde dc lieer Roolvink
de pers van zijn benoeming in
lis. Gevraagd naar een toelichting
Ie mededeling dat het fractiebe-
zonder stemming tot stand was
men. trok de nieuwe voorzitter
vergelijking met een motie, die
de Kamer met algemene stern-
wordt aangenomen. Het ene
icrlid zal met meer enthousiasme
er zo'n motie staan dan het andere,
rde hoofdzaak is. dat niemand ge-
wil worden te hebben tegenge-
id.
er het verloop van de discussie in
raetie wilde de heer Roolvink zich
uitlaten. Hü volstond met de opmer-
dat ..de kunst van het leven is om
rekende met elkaar tot overeenstem-
te komen".
de vraag hoe hij zich tegenover het
'e kabinet zal opstellen gaf hij ten
oord; ..U kent de rol die de fractie
et name haar voorzitter in de afge-
i formatie heeft vervuld De fractie
eensgezind achter de heer Smallcn-
i gestaan en daar enkele malen over-
ilijk uiting aan gegeven. Naar de
ingsverklaring van het kabinet-Cals
de fractie met grote belangstelling
Zij zal er zich ernstig over beraden".
Aandrang
A.R.-fractieberaad stond gister-
d in het centrum van de belangstel-
Tot op het laatste ogenblik heerste
■zekerheid over de vraag wie er ten
als fractievoorzitter uit de bus zou
en: de heer Roolvink of de heer Elffe-
De keuze tussen die twee leek poli-
niet geheel indifferent Op grond
bepaalde (al of niet juist geïnterpre-
le) uitlatingen zijnerzijds schreef men
eer Roolvink een zekere afkeer toe
samenwei-king met de P.v.diA.: een
die hem, naar veler opvatting.
Ier geschikt maakt" om in het kader
de nieuwe regeringscoalitie als
dvoerder van de A.R,-Kamerleden
treden. Het was een publiek geheim,
nede om die reden een deel van de
fractie aanvankelijk de voorkeur gaf
de heer Elfferich.
t laatste dagen werd echter duidelijk,
grote groepen anti-revolutionairen dc
t Roolvink als fractieleider wensten,
gaven daaraan in woord en geschrift
hg. Zelfs tijdens het fractieberaad
(men gisteravond nog telegrammen
Ien van A.R. kiesverenigingen, die
1 klem op de verkiezing van dc heer
(vink aandrongen. Op het besluit
tractie is dit natuurllük van invloed
•eest. al mag men niet stellen dat de
I-Elfferich-groep" in de fractie Is ge-
fht voor druk van buitenaf.
3f nieuwe A.R.-fractielelder is 53 Jaar.
"istamt uit een Fries landarbeidersge
zin loopbaan, zo schreven wij inder
tijd, vertoont veel overeenkomst met die
van mensen als Schouten en Suurhoff:
autodidacten met niet, of weinig meer
dan, lagere school, die door een scherpe
intelligentie en een ijzeren wilskracht de
barrières hebben weten te nemen waar
voor hun maatschappelijke afkomst hen
stelde.
(Voor vervolg zie pay. 9)
zijn. Het besluit tot de bouw van het
bedrijf zou dan binnen een half jaar
kunnen volgen, waarna het nog een
twee jaar zou duren voordat de plan
nen zijn gerealiseerd. Dit betekent,
dat op zijn vroegst medio 1968 het
ertsoverslagbedrijf kan gaan draaien.
Opzet
Dit bedrijf zou kunnen voorzien in
de behoeften van een staalbedrijf met
een capaciteit van 15 miljoen ton ruwe
staal waarvoor 15 miljoen ton pellets,
vijf miljoen ton stukerts en 7,7 miljoen
ton kooks nodig zijn.
Volgens dc directeur van het ge
meentelijk havenbedrijf ir. F. Posthu-
ma zou een dergelijk staalbedrijf op
de voor de kust bij Hoek van Holland
droog te leggen Maasvlakte kunnen
worden gebouwd en over ongeveer vijf
jaar gereed zijn. Dit staalbedrijf zou
volgens de modernste technische me
thoden moeten worden opgezet om het
efficiënste staalbedrijf van Europa te
kunnen worden.
fr. Posthuma zei, de plannen van de
Arbeitagemeinschaft Grosspelletisieranla-
ge van werkelijk Europese betekenis te
vinden. Ze zijn een uitnodiging aan alle
staalbedrijven in Europa, betoogde hij.
met ernst deze plannen te bestuderen. Zij
omvatten immers alle mogelijkheden
de toekomst.
President Johnson en prins BemJiard gefotografeerd op het „Truman
balkon" van het presidentiële tuinhuis in Washington. Tussen hen in
is nog juist het Washington-monument zichtbaar.
Schip zonk binnen het uur
Sabotage op de
Bremerhaven
BREMERHAVEN Een groot
scheeps onderzoek is gaande om een
antwoord te vinden op de vraag
of het sabotage was, waardoor gister
morgen op raadselachtige wijze het
3000 tons toeristenschip Bremerhaven
in de haven van de gelijknamige stad
Bremerhaven zonk.
Volkomen onverwacht maakte het
schip, dat aan de kade lag slagzij en
was nog geen uur later vrijwel ge
heel in het negen meter diepe water
verdwenen: slechts de schoorsteen en
de railing kwamen nog boven het
water uit. De elf bemanningsleden
wisten zich nog tijdig te redden. De
oorzaak van het kapseizen is niet be
kend. De politie staat voor eer. raad
sel. Volgens geruchten zou er sabota
ge in het spel zijn. Vermoed wordt
dat de trossen zijn doorgesneden.
Mislukte lancering
CAPE KENNEDY De lancering van
een raket vanaf de basis Cape Kennedy
met een nieuw geleid systeem voor ruim.
tevoertuigen is vanmorgen mislukt.
Naar de Amerikaanse luchtmacht mee
deelde moest de raket 73 seconden na
de lancering wegens een defect in de
tweede trap worden vernietigd. Het was
de eerste van vier lanceringen die dit
jaar voor de beproeving van het systeem
zullen worden gehouden. Als de verdere
proeven slagen zal men in staat zijn een
projectiel naar het doel te manoeuvreren,
waarbij onderschepping kan worden
voorkomen.
De Britse liberalen hebben in een
door partijleider Jo Grimond uitgegeven
verklaring krachtig gepleit voor Britse
toetreding tot de EEG. Engeland moet
volgens de liberalen, nu al verklaren
dat het bereid is op 1 januari 1968 het
EEG-verdrag te tekenen.
Keu?
De Arbeitsgemelnschait Grosóëlleti-
sieranlage, die februari 1964 op ini
tiatief van Mannesmann AG werd op
gericht, heeft haar keus op Europoort
laten vallen, omdat het bereikbaar is
voor de grootste schepen. Nu reeds kan
Europoort schepen ontvangen van
130.000 ton en op korte termijn zal het
ook ligplaats kunnen bieden aan sche
pen van 165.000 ton. De havens van
Amsterdam en Bremerhaven-Weser
port zijn slechts toegankelijk voor
schepen van 90.000 ton
(Voor vervolg zie pag. 9)
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Vanmorgen om
half elf heeft H.M. de Koningin op
paleis Soestdijk de nieuwe ministers
beëdigd. Omdat zij nog steeds in
gipsverband loopt dit zal nog
minstens een week het geval zijn
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG In alle stilte is gedu
rende vele maanden de uitgave van
een gratis radio- en TV-blad voorbe
reid, dat eind april in een oplaag van
een miljoen stuks in Amsterdam, Den
Haag en Rotterdam zal worden ver
spreid. De uitgeverij-drukkerij Neder
land Printing NV heeft de exploitatie
geheel gebaseerd op de advertentie-
opbrengsten. De eerste zes uitgaven
zijn reeds geheel gedekt. Men is van
plan minimaal een half jaar uit te ko
men als de opbrengsten tegenvallen.
Het ligt tevens in de bedoeling een
jaar lang met het huidige produktie-
apparaat te werken (door langere da
gen te maken) voor men uit gaat brei-
Hct plan om ..Horen en zien" zoals
het nieuwe blad heet. uit te geven had
men eigenlijk geheim willen houden. Via
Tros en enkele geïnteresseerde reclame
bureaus is het nieuws echter uitgelekt.
Het blad zal in vier kleuren gedrukt
worden. Het zal op Televizier lijken en
naast een programma-opgave reporta
ges en berichten bevatten. De program
magegevens betrekt men van bureaus
uit Frankrijk. Duitsland en België zodat
men door verificatie opzettelijk door
De kinderen van prins Albert
van Uuik en prinses Paola ge
nieten in dc tuin van paleis
Belvédère in Brussel. VJn.r.
prins Philippe (5), prins La-
ment (2) en prinses Astrid (3).
„Hilversum" veroorzaakte fouten (oir
lekken te ontdekken) kan voorkomen.
De contacten met de Tros zijn ge
legd omdat men tijdens de kabinetsfor
matie gezamenlijk iets wilde doen. Dit
is nu niet meer nodig. Het eerste blad
zal pas uitkomen op 28, 29 en 30 april.
De verspreiding wordt met eigen krach
ten geregeld. Nederland-Printing NV
verzorgt ook de uitgave en verspreiding
adere bladen, zoals een personeels
orgaan.
Per week: j 150.000
De exploitatiekosten van het blad gaan
per week rond f 150.000 bedragen. De di
rectie van de uitgeverij-drukkerij
n overtuigd dat er in Nederland be
hoefte aan een onafhankelijk programma
blad bestaat. Hij is nuchter genoeg o:
zeggen: „Ik moet het eerst allemaal nog
zien". Dat de eerste zes uitgaven door
advertenties reeds gedqkt zijn en het
feit dat een andere drukker wil bijsprin
gen als het blad dikker zou moeten wor
den, geven grond tot optimisme.
was het voor de vorstin bezwaarlijk
om naar Huis ten Bosch te komen
teneinde daar de eed van de heren
Cals, Vondeling, Smallenbroek, Die
penhorst, Samkalden, Suurhoff, Den
Uyl en Vrolijk af te nemen. Van
middag heeft op de departementen
de overdracht van de portefeuilles
plaats gehad. Morgenochtend komt
de ministerraad voor de eerste maal
bijeen. Door de aanwezigheid van de
gevolgmachtigde ministers van de
rijksdelen in <3e West zal de bijeen
komst het karakter hebben van een
koninkrijksministerraad. Op de agen
da van het kabinet staat de rege
ringsverklaring, die vermoedelijk
pas in de tweede week na Pasen zal
worden afgelegd. Ook over de
staatssecretarissen moet nog diep
gaand van gedachten worden gewis
seld.
Na anderhalve dag met de kandi
daat-ministers een groot aantal zaken
te hebben besproken, kon formateui
Cals zoals wij in een aantal edities
reeds meldden gistermiddag pei
helikopter naar Soestdijk vliegen om
de Koningin mee te delen, dat hij de
opdracht aanvaardde om „een kabinet
ormen, dat zal mogen rekenen op
vruchtbare samenwerking met da
volksvertegenwoordiging". Morgen is
een maand geleden, dat hij de op
dracht ontving en zoals te doen ge
bruikelijk verzocht deze in beraad
te mogen houden. Thans wil de heer
Cals er wel voor uit komen, dat hij
niet heeft gedacht te zullen slagen
Gedurende de vier weken formatie heeft
mr. Cals niet meer dan vijf of zes uur
per nacht geslapen en het was dan
ook niet verwonderlijk, dat hij ver
moeid en licht te prikkelen was, toen
hij gisteravond de parlementaire pers
ontmoette.
Op een vraag dienaangaande ant
woordde h(j. dat hij liet premierschap
ad aanvaard omdat hij er niet meer
onderuit kon, nadat hij tevergeefs ge
poogd had om anderen tot het aan
aarden van het ministcr-president-
chap te bewegen. Wie hij daarvoor
had benaderd, wilde hij begrijpolijkcr-
niet zeggen.
In de loop van de formatie was hij
steeds meer met het kabinet-in-wor-
ding verweven geraakt en had hij be
seft. dat er een nauwe samenhang be
staat tussen het op te stellen program
en de personen, die de uitvoering voor
hun rekening willen nemen. Al had hij
het premierschap dan als iets onheil
spellends voelen aankomen, mr. Cals
gaf volmondig toe er vanuit staats
rechtelijk oogpunt een voorstander van
te zijn, dat de formateur ook de lei
ding van de ministersploeg op zich
neemt. Het is dan immers de forma
teur zelf, die in het parlement verant
woording over het door hem gevoerde
beleid aflegt.
(Voor vervolg zie pag. 9)
/?ISTEREN zou de heer Roolvink
worden geofferd, wist De Tele
graaf te melden. Het is vaak wat zie
lig. wanneer men van dat blad zijn
voorlichting moet hebben. Ergens in
ons leefde het vermoeden, dat het
blad zich zou vergissen, en dat is ook
gebeurd. De heer Roolvink is niet
geofferd, maar is daarentegen de
leider geworden van zijn fractie.
Aan een fractie is het, haar voor
zitter te kiezen. Aan haar alleen
In eigenlijke zin uiteraard. Maar de
keuze kan ook een partij en haar
leden niet onverschillig laten. En in
dit geval heeft men zich ook niet on
verschillig getoond. Reeds als bewijs
van politiek medeleven is dit ver
heugend.
Evenals bij andere partijen is in de
afgelopen weken ook binnen de
ARP van nuanceverschillen geble
ken. Dat is geen schande. Dat men
desondanks zelfs zonder stemming
tot de aanwijzing van de heer Rool
vink als voorzitter van de fractie is
kunnen komen, is dubbele aandacht
waard ook van De Telegraaf. Wij
achten het goed nieuws.
TE7ANNEER de vermoedens juist
zijn, dat de heer Toxepeus, de
afgetreden minister van binnenland
se zaken, straks in de Tweede Ka
mer voor de liberalen de oppositie
gaat voeren, verdient dat, behalve
voor dc liberalen zelf, ook voor het
kabinet, ja voor het land, een ge
lukwens.
Het is voor een volk een zaak van
gewicht, niet alleen een sterke re
gering maar tevens een sterke oppo
sitie te hebben. De parlementaire
democratie is een zaak van spel en
tegenspel. IJzer scherpt men met
ijzer. Een sterke oppositie betekent
voor een sterke regering aan de ene
kant een aansporing temeer, houdt
die regering aan de andere kant
binnen de noodzakelijke grenzen.
Er is echter nog een moeilijkheid. De
heer Toxopeus kan alleen in de Ka
mer komen als een andere liberaal
zijn plaats inruilt. En de NRC wist
gisteren te berichten, dat daarvoor
nog bij niemand de animo aanwezig
schijnt. „Vrijwillig schijnt niemand
zijn plaats te hebben aangeboden.
Ook niet degene, die indertijd in de
Kamer kwam, toen de heer Toxopeus
tot minister werd benoemd".
Ja, ook politici blijven mensen.
TV"U dan vandaag de kabinetten wis-
selen, is voor onderscheidene
bewindslieden voorlopig of voor
goed een toch wat onverhoeds
einde gekomen aan hun bewind. Van
de ministers de staatssecretaris
sen noemen wij nu niet zijn dit
mevrouw Schouwenaar en de heren
Marijnen, Van Aartsen. Andriessen,
Scholtcn, Toxopeus. Witteveen.
Nieuwe ministers betekent het af
scheid van anderen. Welnu, dan wil
len wij hier herhalen wat wij in dc
kolommen meermalen hebben ge
schreven. Kritiek op enkele onderde
len van het gevoerde beleid mag ons
niet weerhouden vast te stellen dat
het kabinet-Marijnen een goed be
leid gevoerd heeft.
De verandering is trouwens niet zo
groot, of men vindt in het nieuwe
kabinet onderscheidene oude gezich
ten terug, zelfs een bewindsman die
door de oppositieleider van toen, zijn
collega van thans, zwak werd ge
noemd. Er is zoveel betrekkelijks in
de politiek.
Het kabinet-Marijnen komt onze
waardering toe.
SOESTDIJK Koningin Juliana
heeft vanochtend op paleis Soestdijk
haar acht nieuwe ministers beëdigd.
Buiten de paleishekken sloegen enkele
tientallen mensen tussen kwart ovei
en half elf het komen en gaan vï
nieuwe bewindslieden gade. De heer
Smallenbroek opende de rij en zijn col.
lega Vrolijk was de laatste.
Minister Vondeling zorgde voor eer.
verrassing. In zijn auto reed de Belgische
cameraman Luc Reusens van de AVRO-
televisie mee. Roelof Kiers regelde het
geluid, terwijl de auto met de "filmende
cameraman voorin en minister Vonde
ling achterin de paleishekken binnen
reed. Na enige verwarring bleek dat ze
met toestemming van de heer Vondeling
bezig waren de laatste hand te leggen
aan de documentaire, die de AVRO-tele-
visie in de afgelopen maanden vai:
oppositieleider heeft gemaakt. Met de
voor Nederland nieuwe „Eclair"-camera
(hij filmt zonder dat iemand het hinder
lijke ratelende geluid hoort) heeft Reu
sens de oppositieleider overal in het land
gevolgd.
De kabinetscrisis bracht een wijzi
ging in het draaiboek, want de docu
mentaire zal nu vóór de paleistrappen
eindigen, waar de heer Vondeling als
minister het paleis verlaat. „Afscheid
van de oppositieleider" heet nu dan
ook de 45 minuten durende film, die
waarschijnlijk vrijdagavond wordt
uitgezonden. Volgens de aanvankelijke
plannen zou de titel van de film zijn:
„Een aantal dagen uit het leven van
de oppositieleider".
Premier Cals presenteerde de nieuwe
ministers met een lachend gezicht aan
de camera-ogen. „Mag ik een trapje
hoger staan, anders lijkt u zo groot",
voegde hij de naast hem staande rijzige
vice-premier Vondeling toe.
Dit tafreeltje in de zonnige paleis
tuin werd vanuit een van de geopende
zijramen op de eerste verdieping van
het paleis van het begin tot het einde
gadegeslagen door de Koningin. Maar
dat wisten de ministers niet
Ambassadeur Berber
C
verlaat Nederland
BONN De ambassadeur van de
bondsrepubliek Duitsland in Den Haa»
wrï Berger- wordt staatssecretaris bij
het kabinet van de president van de
bondsrepubliek. H(i ral per 1 juni als
zodanig in functie treden.
Dr. Berger volgt Von Herwath op, die
ambassadeur in Rome is geworden.
