Pieter Kaag kent ieder geheim
van tabak en koffie
In ,,I)e Gekroonde laagschuit te Hoorn
KATWIJK OPGELET!
Ik kan niet een draai
maken van 180 graden'
BERLIJN
Schmelzer nam een
moeilijk besluit
m
Lrrl
DE NIEUWE LEIDSE
PAARDESLAGERIJEN
250 ,r. BIEFSTUK 1.49
4„.ie TARTAREN 0.89
t KG. magere STOOFLAPPEN 2.98
thg.EXIRiMAGERESTOOFLAPPEN 3.98
:I KG. GEHAKT
1.98
N.V. Vleeswaren en Conservenfabrieken
VAN DEN BERG Co - WASSENAAR
SLAGERS en
ONGESCHOOLDEN
~tEt WE
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 8 APRIL 1963
PIETER KAAG
expert
(Van een onzer redacteuren)
Hoorn is een allerliefst stadje
;t z'n eeuwenoude geveltjes, z'n
ft palen afgezette Veemarkt on-
r de bomen, z'n rammelende op-
albruggetjes en z'n langgerekte
ven, waarlangs hoge pakhuizen
de gouden eeuw voorover
ngen.
Natuurlijk rijden er ook auto's
bussen en brommers, maar
ih. het oude domineert nog
rk. Zie die torens, die ver bo-
i de verweerde daken der wo
lgen uitsteken, zie zo'n waag-
jouw, vol verguldsel en zie de
tslfriese koffiehuizen die, of-
loon van binnen modern inge-
ht. met hun gehandhaafde glas-
lood-vensters. waarachter wat
ahants bont. de ver vervlogen
den krampachtig vast trachten
houden.
!en zo'n bouwsel
Breed 38, een
rapgevelachtig
ïkpand. Het is
r verdiepingen
tg, is uitgedost
t veel ornamen-
heeft gelijk
ers twee ver
raande ramen,
daartussen
ehilderde deur.
(ven het ene
nentstrook te le-
Tabak", bo- j
het andere i
igaren" en bo
de deur. die
en zuilen is in-
klemd, „Snuif".
Een tabaksihan-
1 dus. die ons
sten zo onweer-
tanbaar aan-
fekt. dat we de
jak ook van bin-
■jn willen bezich-
k
'Alles wat hier te
[waren viel sinds
B3 het jaar
[n oprichting van
be gekroonde
fagschuit" Is
og voorhanden
jllecn de ouder
wetse. met de hand
[maakte sigaren, die we hier zeker ver
lacht hadden, ontbreken een pijnlijk
fDat neemt niet weg. dat we ogen te
krt komen, om al die andere dingen
weleer in ons op te nemen. Achter
e lange toonbanken, met veel hout-
■ijwerk aan voorkanten zoals men bij
fisorgels nogal eens ziet. staan de don-
ïrbruine tabakstonr.-etjeS opgetast.
Er zit geen losse tabak meer in zoals in
loeger tijden, maar pakjes van een half
lis of meer. Dat kan sedert 1920 nu
[nmaal niet anders omdat in dat jaar
tl tabakszegel werd ingevoerd. Anders
i de heer Kaag. de tegenwoordige
[enaar van deze zaak, graag nog zijn
iel kruid" los verkopen, temeer, daar
de diverse soorten nog persoonlijk
koopt, laat kerven en meieren. Wel
orden zijn pakjes nog steeds met de
ind gevuld, waardoor de controle op
engels en andere ongerechtigheden
[rgvuldiger kan geschieden, maar waar-
por tevens die pakjes wat bollig
ubollig zouden we haast zeggen
indoen. Zodat heel Noord-Holland de
[bak van Kaag, in haar vooroorlogse
trpakking. terstond herkent en er
ielvuldig naar vraagt.
Maar behalve die kleine tabaksvaatjes
p de reken achter de twee toonbanken
laan door ook. op de vloer, ónder de
token, de grote, eveneens bruin, geschil
ferde vaten.
Voorts ontdekken we in de buurt van
|e kleine vaatjes diverse bussen van
toen geschilderd blik en op de ene
tonbank een reusachtige koffiemolen
net een grote ijzeren zwengel aan de ene
ant en een zwaar ijzeren rad mid-
ellijn bijna een meter aan de andere
'jde Vóór deze molen hangen glimmend
nperen weegschalen, die elk vijf pond
off ie kunnen bevatten. De familie Kaag
.act nl. ook nog steeds in thee en koffie,
fooral koffie, waarvan er elke dag zaker
balen zelf worden gebrand. ..Dat is te
enwoord ig ons hoofdprodukt" vertelde
ns dc 71-jarige winkelier, die ons eerst
Vat van de historie wilde vermelden
Dit begon ongeveer in de Franse tijd.
A'aarin een zekere Piet Kaag Antzn.
leefde, die afkomstig was uit Hoorn,
loeh in Den Helder voor tabakskerver
leerde. Veel verdienen deed hij daarmee
échter niet. Het was hem daarom niet
fenwelkom. dat een halfbroer van hem.
lie apotheker was. hem vroeg of hij als
Ras het nl. nog mogelijk, aan de militaire
dienst te ontsnappen als je erin slaagde
met de nodige contanten een plaatsver
vanger voor je te vinden. Zo nam Piet
Kaag Antzn. dus de diensttijd van die
apotheker over, wat hem een klein
kapitaaltje verschafte.
Met deze centen, èn wat spaarduiten,
kocht hij een oude tabaks- en koffiehan
del, die hij onmiddellijk liet slopen om
er het tegenwoordige gebouw op te laten
verrijzen. Geheel ingericht naar de eisen
des tijds. en uitsluitend kwaliteitsproduk-
ten leverend, slaagde hij erin een uitge
breide klantenkring op te bouwen, die
later werd overgenomen door Ferdinand
Kaag. zoon uit het eerste huwelijk van
Pieter Kaag. Ook Willem Kaag. een zoon
van Piet's tweede vrouw, kwam in de
zaak en deze halfbroers zijn toen nog
enige tijd compagnon geweest. Daarna
leidde Willem Kaag de zaak alleen.
IN 1909
„Deze Willem Kaag was m ij n vader",
zei ons met zekere trots de tegenwoordi
ge eigenaar Pieter Kaag. ,,ïk kwam al in
dit bedryf in 1909. toen ik nog niaar 16
jaar was Eigenlijk was ik toen nog te
jong. doch een oud contract verschafte
me daartoe de gelegenheid Daarvóór
was ik door m'n vader al naar België
gestuurd om het tabakkerven goed te
leren. En naar Engeland, waar ik
klassiek thceland als dat is het men
gen of meieren der diverse theesoorten
onder de knie kreeg.
Reeds op m'n twintigste jaar werd ik
bij m'n vader compagnon. En tegenwoor
dig is m'n zoon Hendrik weer mijn
compagnon. Op die manier bleef het
steeds een Kaag. die de touwtjes in
handen hield. Vandaar dat boven een
deur, die de winkel met een der kamers
verbindt, in mahoniehout nog steeds een
grote letter K is gebeiteld, de K der Fa.
P. Kaag Ant.zn. Trouwens aan beitel
werk valt er wel méér te bewonderen.
Zo hangt achterin de winkel. 'eger een
wand van gave oud-Hollandse regels een
uit één blok hout gesneden pijproker met
een zwierig jasje aan. het hoedje scheef
op het hoofd, zijnde blijkbaar in de beste
stemming: Een tevreclen roker is geen
onruststoker En niet ver daar vandaan,
onder de zolderbalken, een trek-of jaag
schuit. die eveneens uit hout is gesneden
en stylistische letters schijnt te vervoeren
die de naam „De gekroonde Jaagschuit"
..Ja", zei de heer Kaag, „in die tijd
hadden ze nog geduld voor dat werk".
Kennelijk geniet hij er elke keer weer
„De gekroonde Jaagschuit", de
tabaksv)inkel van de heer Kaag,
die al zovele jaren in de familie is
en die met zovele andere gebouwen
aan Hoorn dat pittoreske uiterlijk
geeft.
als hij er naar kijkt, 't Hóórt bij
deze grote winkel, waarvan de planken
achter de toonbanken al zo uitgesleten
zijn. dat het lijkt of je op golven loopt
als je erover wandelt.
Nee, 't sigarenmaken is er niet meer
bij, evenmin als de handel in snuif, dat
fijne tabaksstof, dat met vinger en duim
in de neusgaten werd gebracht, om aldus
de tabaksgeur intens te kunnen ruiken.
Toch werkte de heer Kaag vóór de
Tweede Wereldoorlog nog met 32 siga
renmakers. Maar na 1945 kon je met dat
handwerk niet meer mee komen. De
loonkosten werden veel te hoog en het
aanschaffen van een machinepark vergde
kapitalen. Dan maar géén eigen sigaren
meer. dacht de heer Kaag, die nu alleen
nog maar wat bekende merken verhan
delt.
Verder reist hy nog regelmatig
naar dc Amsterdamse beurs om z'n
eigen koffie, thee en tabak te kopen.
Tabak cn thee is niet meer zo
daverend in Amsterdam, doch op het
gebied van koffie is de Amsterdamse
beurs nog steeds de grootste van
Europa
PROEVEN
„lk koop daar van de importeurs wat
monsters. neem die mee naar huis,
brandt ze cn ga samen proeven met m'n
vrouw. Want die proeft miranel goed.
Helaas is de goede tijd van de prima
Javakoffie voorbij. Deze koffie er er niet
meer. daar na het vertrek der Neder
landse planters naar de Congo, Ethiopië
etc. de plantages op Java sterk verwaar
loosd weiden met allerlei ziekten als
gevolg. Daarom zijn we nu op andere
Koffielanden aangewezen.
In Indonesië zijn het vooral de Chine
zen. die de plantages hebben verknoeid.
Die deden alsof ze er verstand van
hadden en dat hadden ze absoluut niet.
En of het nu verbeteren zal weet ik niet.
Wel weet ik dat de zoons van de meeste
planters, die in Wageningen studeren,
ook naar Afrika gaan of willen gaan.
Maar misschien dat die toch nog eens op
Java terecht komen Dan wordt het wel
weer goed met die Java-koffie. De
tegenwoordige Javakoffie smaakt in elk
geval niet en ook de sortering gebeurt
gebrekkig, ja slecht.
Maar de Afrikaanse koffie is evenmin
lekker. Die Is veelal bitter en daarom in
de winkels het laagst in prijs. Veel beter
is de Zuidamerikaanse als de Santos en
de Middenamerikaanse, zoals die uit
Costa Rica. Ook die uit Guatamala is
goed en de Boenge uit Indonesië. Boen-
gekoffie uit Indonesië is er helaas bijna
niet meer. Wat je nog kunt kopen op dit
gebied zijn oude voorraden, die zo goed
als uitgeput zijn.
Ik meng hier allerlei soorten, tot li^de
goede smaak bereikt heb. Hoe beter de
koffie, hoe minder Afrika-koffie (Congo)
erdoor gaat. Mijn goedkoopste koffie kost
f 1,94 per half pond. Daar zit al bijna
geen Afrika meer in. Dan heb ik ze van
f 2.10, die géén Afrika bevat. En dan heb
ik ze nog van f 2.40. Die komt uit Arabië
en is van prima kwaliteit. Wü noemen ze
Turkse koffie hoewel ze beslist niet uit
Turkije komt. Daar groeit nl. geen
koffie. Maar toen ik jaren geleden eens
in Parijs was. verzeilde ik daar in een
moskee, waar ze uitstekende koffie
schonken Ik vroeg of ik die bonen
mocht zien. waar ze vandaan kwamen en
hoe zij ze brandden. Want de manier van
branden is zeer belangrijk voor het
aroma. Toen bleek, dat ze net zo'n
apparaat hadden als ik, met hete-lucht-
trommels. Welnu, ze deden het me voor
en sindsdien doe ik hei net zo. En het
resultaat is geweldig. Echte moccakoffie,
hè. En omdat in Turkije zoveel moskeeën
staan gaf ik er de naam „Turkse koffie"
Dat branden deden we vroeger op
cokes. Tegenwoordig doen we het met
gas (150' CJ. De bonen gaan wit in een
trommel en komen er na een kwartier
prachtig bruin uit. Branden doe ik niet
meer. Dat doet m'n zoon. met een
tweede man. Want m'n zoon reist hier de
winkels en de hotels af We hebben
klanten genoeg in Noord-Holland, zodat
we ons wat de rest van het land betreft,
niet erg druk maken. Waarom ook
eigenlijk? Je kunt lastig personeel krij
gen. je hebt veel sociale voorzieningen,
nee, laten we maar blijven draaien zoals
we draaien.
Dan hebben we ook niet zoveel zorgen.
Een beetje tabak kerven, een beetje thee
meieren cn voor de rest koffie branden,
ziedaar de zaak van de heer Kaag van
1965. En natuurlijk dc verkoop van
sigaren, sigaretten en tabak.
Een merkwaardige zaak met dat al.
Want in heel Noordholland boven
Amsterdam, wordt verder geen boon
gebrand. Kaag wil het echter volhouden,
zolang bjj leeft. AI was het maar als
hobby, want alle Kagen hebben koffie
gebrand.
Bezoek onze nieuwe markt welke geopend wordt door een van de hoog
ste autoriteiten en wel om kwart voor twee. Er is aan deze markt een
speciale attractie verbonden. Gratis verloting.
HOOFDPRIJS: EEN RIJWIEL
keukenuitzetten, lappen stof en huishoudelijke artikelen.
Teveel om op te noemen.
Vraag gratis loten aan de kramen die voorzien zijn van een
deelnemerskaart. Aan personen beneden de 16 jaar worden
geen loten uitgereikt.
De trekking van deze prachtige prijzen vindt plaats 's avonds om 7 uur
op het marktterrein.
HET COMITÉ
Mr. Beernink tot c.h.-vrouwen:
Gesterkt in mening
dat men C.H.U.
kwijt wilde
(Van een onzer redacteuren)
ROTTERDAM „We zijn wei op
een vreemde manier behandeld. Het
is nog nooit voorgekomen dat men
een politieke partij op een bepaald
punt wilde binden zonder dat er
eerst voldoende inzicht was gegeven
in het regeringsprogramma en in de
zetelverdeling".
Mr. H. K. J. Beernink, voorzitter
de Christelijk-Historische Unie en t
zifter van de CHU-fractie in de Tweede-
Kamer maakte deze opmerking gisteren
op een bijeenkomst van de Christelijk-
Historische Vrouwen Studiegroepwaai
hij een causerie hield over De politiek
die echter uitmondde in een gedocu
menteerd relaas over de gang van zaken
nadat het kabinet zijn ontslag had in
gediend.
Wij zullen nu waarschijnlijk in de op
positie geraken, aldus de heer Beernink.
maar wij zullen een nette politiek
ren. waarbij het dienen van dc belan
gen van ons land en van ons volk op
de voorgrond staat. En ons beginsel zal
daarbij onze houding bepalen. Men heeft
gezegd: De CHU is uit de boot gezet,
men heeft ook gezegd: De CHU is uit dc
boot gestapt, misschien is het zo, dat de
CHU uit de boot is geraakt. De CHU
moet een eigen gezicht tonen, en wil
dat gezicht niet zien, dan zet men
maar in een hoek.
Goed beleid
In het begin van zijn eauserie betoog
de de heer Beernink. dat hij het betreur
de, dat aan de werkzaamheden van hei
kabinet op deze wijze een einde is ge
komen. ,.De daden van het kabinet-Ma-
rijnen kritisch bekijkend moet men con
cluderen. dat het een goed beleid heeft
gevoerd, dat het er in is geslaagd de
Nederlandse politiek inhoud en gestalte
te geven op een wijze, die goed
ook al zaten er zwakke kanten aai
de boezem van het kabinet was verschil
van mening over het radio- en tv-vraag
stuk. Zou het aftreden verband hebben
gehouden met een ander probleem, bij
voorbeeld woningbouw of landbouw, dan
had ons volk dat aangevoeld, maar
groot gedeelte begrijpt beslist niet, dat
nu dit vraagstuk tot een kabinetscrisis
heeft moeten leiden. Mijn persoonlijke
mening is, dat dit nooit had mogen ge
beuren".
Vrije kwestie
In 1963 heeft de CHU het radio- en
tv-vraagstuk gezien als een vrije kwes
tie. „We hebben toen gezegd: Er mag
daardoor geen breuk komen. Nu be
staat over het begrip vrije kwestie
wel verschil van mening. Een vrije
kwestie kan ontstaan op zakelijk ter
rein. De zaak ligt dan zo, dat
meningsverschillen aanvaardt zonder
dat zij uitlopen op ruzie of crisis. Ik
had het juister geacht als dc regering
had gezegd: We komen er niet uit, wc
gaan punten opstellen en voorleggen
aan de Kamer, bijvoorbeeld ovei
opbrengst van de reclame in de tv.
de verdeling van de zendtijd, over
de toelating van nieuwe zendgemach
tigden. Aan de hand van uitspraken
had de regering dan een wetsontwerp
kunnen maken. Men heeft van het
vraagstuk een halszaak gemaakt".
Getals-eis
In het vervolg van zijn causerie be
paalde de heer Beernink zich tot de
„nacht van Schmelzer", waarin de ge
tals-eis ter sprake kwam. „Ik was het
er mee eens. dat aan toelating van nieu
we zendgemachtigden voorwaarden wer
den gesteld, maar de getals-eis heb ik
niet een allesbeheersende rol willen la
ten spelen. Ik heb gezegd: De huidige
omroepverenigingen hebben er een
tal jaren over gedaan om een bepaald
aantal leden te winnen. Bij uitbreiding
van de zendtijd zullen die omroepver
enigingen behoorlijk haar portie moeten
krijgen. Maar ik heb ook rekening te
houden met anderen, met mensen, die
menen, dat er naast het bestaande wa]
anders moet komen. Niemand weet pre
cies hoe groot het aantal mensen is. dat
achter deze gedachte staat, maai
leeft. En uit het oogpunt van rechtvaar
digheid heb ik daarnaar te zien. En
daarom heb ik mij op het standpunt ge
steld. dat de minister van onderwijs,
kunsten en wetenschappen in bijzondere
omstandigheden van de toelatingseisen
moest kunnen afwijken".
Periode-Cals
Op de „nacht van Schmelzer" volgde
de periode-Cals. „Op dinsdag 23 maart
hadden de fractievoorzitters een bespre
king met de heer Cals. Op een bepaald
moment, bij de discussies over zijn n
werd gezegd: Hier is een uitspraak
daaraan dient gij u te binden. Die nota
stond mij op menig punt niet aan. e
heb in het midden gebracht, dat ik
eerst mijn fractie wilde raadplegen. Na
tuurlijk had ik kunnen zeggen: Ik ga
overal mee akkoord, maar het is mii
onmogelijk een draai van 1Ö0 graden te
maken. Mijn fractie heb ik voorgehou
den. dat we heel goed moesten weter
wat we deden. Tenslotte hebben we eer
verklaring afgelegd, inhoudende, dat w<
ons niet vooraf wilden binden aan eer
onderdeel van een programma terwijl
we nog onvoldoende inzicht hadden
het gehele programma en in de zetel
verdeling. En na het afleggen van
verklaring was het duidelijk, dat de
vorming van een regering, zoals die
gedacht, niet mogelijk was. Er is ge
suggereerd. dat men de CHU kwijt wil
de. In die mening ben ik gesterkt door
een krantenartikel Het verluidt zelfs,
dat de heer Cals heeft gezegd: Wordt hij
te lastig, dan zend ik hem de oppositie
Uitvoer siergewassen
nam sterk toe
UTRECHT Nederlands uitvoer van
siergewassen bedroeg in 1964 (1963)
f504 (432> miljoen, waarvan f128 (112)
min. bloemkwekerijprodukten. De om
zetten der bloemveilingen beliepen f 167,5
min. of 11,3 meer. aldus de heer H.
P. Th. Kolk, voorzitter van de groep
bloemkwekers van de Nederlandse
katholieke bloemistcnvakbond De uit
voer naar Frankrijk is verdubbeld.
(Vervolg van pagina 1)
De vergadering van de Bondsdag zelf.
die beperkt was tot routinezaken, trok
veel belangstelling. Overeenkomstig
/ens van bondskanselier Erhard om
de Westberlijners een hart onder de riem
te steken, stonden honderden mensen
langs de John Foster Dulles Allee om de
aankomst van de autoriteiten gade te
slaan.
Er werden geen „explosieve" politieke
kwesties aangesneden. Op de lijst van
het vragenuurtje stonden aanvankelijk
wat vragen over de Hallstein-doc-
trine en de betrekkingen tussen oost en
doch in overleg met de vragen
stellers had men besloten deze zaken
te laten rusten tot men weer in Bonn
terug zou zijn.
Recht
Dc Bondsregering benadrukte het
recht van de bondsdag om in Berlijn
bijeen te konicn De Westdultse regering
zal zich niet beperken tot protesten tegen
het hinderen van het verkeer naar Ber
lijn. Er zullen passende maatregelen ge
in worden. Het machtsvertoon van
de Oostduitsers zegt meer dan woorden
dat kunnen doen hoe de toestand in
midden-Europa werkelijk Is. aldus de
Voorzitter Gerstenmaier zei dat West-
Duitslan-d steeds vanaf de Rijn naar Ber-
zou komen. „Tot wij. zoals het be
hoort, weer geheel Duitsland vanuit zijn
hoofdstad kunnen dienen" De Oostduitse
premier Stoph zei dat dc Westberlijners
kunnen kiezen tussen dagpassen en uit
dagingen. „Beide tegelijk gaat niet".
De drie westelijke mogendheden
hebben bij Rusland geprotesteerd te
gen het hinderen van het verkeer op
de wegen naar West-Berlijn. Ook van.
morgen werden de slagbomen aan
weerszijden van de Autobahn weer
neergelaten. Geen auto kon er door.
In het westelijk protest wordt ook
genoemd het afsluiten van de water
wegen waardoor de voedselbevoorra-
ding van de stad ernstig wordt ge
stagneerd.
Twintig km van de doorlaatpost Ba-
belsberg op de weg van Berlijn naar
Helmstedt werd een Amerikaans mili
tair konvooi drie vrachtwagens en
man aangehouden. Dit konvooi
was met opzet de Auto'oahn opgezonden.
In een officiële verklaring van het
ministerie van buitenlandse zaken in
Washington worden de vluchten van de
Russen boven de stad ..gevaarlijk en
provocerend" genoemd
De ambassadeurs van de V.S.. Enge
land en Frankrijk in Bonn hebben
donderdagmorgen schriftelijk bij de
Russische ambassadeur geprotesteerd
tegen de vluchten vsn de Russen en
Oostduitsers in de luchtcorridors naar
Berlijn, die het luchtverkeer naar
Berlijn in gevaar brengen, en tegen
de vlucht enop geringe hoogte boven
Berlijn.
Het Amerikaanse leger heeft een
konvooi bestaande uit 22 voertuigen
naar het westelijke einde van de Auto-
i ihn gevoerd en daarmee de Russen
een uitdaging verstrekt betreffende
de afgesloten verkeersweg.
Om 11.20 uur W.E.T. gaf een Rus
sische soldaat een teken aan een Oost
duitse grenswacht en deze opende
daarop de stalen slagboom. Het Ame
rikaanse konvooi kon daarop het door-
gangspunt binnenrijden dat ongeveer
driekwart kilometer lang is.
Vrijwel ter zelfdertijd als het Ame
rikaanse konvooi werd doorgelaten
zijn beide eindpunten van de Auto
bahn tussen W.-Duitsland en Berlijn
opnieuw opengesteld.
Nog vraagtekens achter namen
(Vervolg van pagina 1)
DEN HAAG. KVP-fractieleider
Schmelzer heeft gisteren een heel
moeilijke beslissing moeten nemen.
Hij werd daartoe gedwongen door de
socialistische claim op Buitenlandse
zaken (en het alternatief daarvan). Op
zichzelf was die claim voor de KVP
niet volstrekt onaanvaardbaar. Zij
wilde dc populaire minister Luns dol
graag handhaven, maar zou in het
uiterste geval genoegen hebben ge
nomen met zijn vervanging door de
a.r. mr. Biesheuvel of door een socia
list met een minder spectaculair poli
tiek verleden dan de heer Vondeling
(b.v. prof. Samkalden). De KVP had
dan echter Financiën moeten nemen
en daarvoor was geen kandidaat be
schikbaar.
Bovendien bleek al gauw, dat de PvdA
voor Buitenlandse zaken geen andere
socialist kandidaat wilde stellen dan de
heer Vondeling zelf. Dat deed voor de
KVP de deur dicht. Zij wilde mr. Luns
niet opgevolgd zien door de voormalige
oppositieleider, die op het laatste socia
listische partijcongres nog zulke felle kri
tiek op het beleid van mr. Luns heeft
uitgeoefend.
De handhaving van minister Luns be
tekende echter, dat de KVP en ARP be
halve Economische zaken ook Financiën
aan de PvdA zouden moeten laten (E.Z.
was immers al in een eerder stadium
door de socialisten opgeëist). Daartegen
rezen grote bezwaren. Men vreesde
te grote socialistische machtsconcentratie
in de financieel-economische sector.
Even kwam nog het denkbeeld op om
de KVP-minister van Sociale zaken dr.
Veldkamp op Financiën (of Economische
zaken) te zetten en Sociale zaken aa
PvdA te geven. Men achtte kennelijk de
combinaties Sociale zaken Economische
zaken en Financiën Sociale zaken in
PvdA-handen minder gevaarlijk dan de
combinatie Financiën Economische
zaken. De PvdA bleek echter aan Econo
mische zaken te willen vasthouden en
wenste Sociale zaken niét te hebben.
Financiën naar de PvdA bleef toen als
enige mogelijkheid over.
De heer Schmelzer kon de beslissing
natuurlijk niet alleen nemen. Na
langdurig onderhoud met formateur Cals
sprak hij eerst met AR-fractieleider
Smallenbroek om daarna het bestuur van
zijn fractie te raadplegen. Dit beraad
heeft hem in staat gesteld de knoop door
te hakken en het alternatief voor
aanblijven van mr. Luns te slikken.
Vijfhoek
Daarbij heeft behalve het feit dat
KVP noch ARP een kandidaat
Financiën konden leveren ook de
weging een rol gespeeld, dat men bij de
gewijzigde verhoudingen binnen de rege
ring eigenlijk niet zo bang hoeft te zijn
voor een te grote socialistische machts
concentratie in de financieel-economische
sector als de PvdA Financiën én Econo
mische zaken beheert. De socialisten heb
ben dan weliswaar twee posten In d<
financieel-sociaal-economische „driehoek'
(Financiën. Economische zaken. Sociale
zaken), maar aan de klassieke driehoek
theorie hecht men geen overheersende
betekenis meer.
De laatste tijd is men gaan spreken van
een financieel-sociaal-economische vijf
hoek. waarin behalve de drie genoemde
departementen ook Landbouw en visserij
en Volkshuisvesting en bouwnijverheid
thuishoren. In deze vijfhoek zullen straks
de socialisten met hun twee zware posten
toch in de minderheid zijn, want de KVP
houdt Sociale zaken (Veldkamp) en
Volkshuisvesting (Bogaers) en de ARP
Landbouw (Biesheuvel).
Bovendien is er nog de mogelijkheid
n KVP- of AR-staatssecretarissen naast
de socialistische ministers van Financiën
en Economische zaken te zetten bij wijze
van tegenwicht
Vraagtekens
Zoals gezegd is het hier weergegeven
rijtje kandidaat-ministers slechts een
prognose. Achter enkele namen moeten
nog vraagtekens worden gezet. PvdA-
voorzitter Suurhoff voormalig minister
van Sociale zaken schijnt inderdaad
een serieuze kandidaat voor Verkeer en
waterstaat te zijn en dat is min of meer
een verrassing. Maar de socialistische
partij zou er weieens bezwaar tegen kun
nen maken, dat zowel haar fractieleider
als voorzitter naar het kabinet verhuizen.
De PvdA zou dan in één slag van haar
leiding worden beroofd. Datzelfde geldt
voor de ARP als de heren Smallenbroek
en Berghuis minister zouden worden.
Een groot vraagteken vormt ook nog
de bezetting van Onderwijs en weten
schappen, dat aan de ARP is toege
wezen. Prof. De Gaay Fortman, straks
rector magnificus van de Vrije Univer
siteit, wil zich liever niet beschikbaar
stellen. Prof. Donner en dr. Berghuis
staan kandidaat, maar zij zijn niet de
enigen.
Als ook de personele samenstelling van
het nieuwe kabinet rond is. zullen de
kandidaat-ministers in de z.g. consti
tuerende vergadering het ontwerp-rege-
ringsprogram-in-hoofdlijnen, waarover de
fractieleiders het eens zijn geworden, tot
een volledig program gaan uitwerken. Mr.
Cals wil daar meer tijd voor uittrekken
dan gewoonlijk geschiedt Met andere
woorden: het kabinet-Cals kan op z'n
vroegst in de eerste helft van de volgende
week een feit zijn.
Ook Landbouwschap
tegen streekplan
„Rechter Maasoever"
(Van onze sociaal-economische
redactie)
DEN HAAG Het Landbouwschap
heeft gisteren de bezwaren onder
steund, die ruim driehonderd agrariërs
bij de Koningin hebben ingediend te
gen het streekplan „Rechter Maas
oever". Besloten werd namelijk een
brief te richten aan de minister van
vólkshuisvesting en bouwnijverheid.
Waarirv dè bewindsman zal' worden ver
zócht te bevorderen dat aan dit streek
plan in zijn huidige vorm van Konink
lijke goedkeuring wordt onthouden. Ook
het Landbouwschap is van mening dat
de mogelijkheden voor de glastuinbuw
in het betreffende gebied aanzienlijk
moeten worden verruimd.
(flauknetht-
KOELKASÏEN
van Zijp
Haarlemmerstraat 279
is het
heus,
BENT U
GEEN
ABONNEE
op deze
krant?
brengen DEZE WEEK
sehoonmaakprijzen
aangepast aan elke beurs.
Vraagt II niet hoe het kan
maar profiteert ervan.
500 gram MAGERE LAPPEN
500 gram POLLET
500 gram ROOKWORST
150 gram gebraden ROSBIEF
150 gram gebraden GEHAKT
500 gram LENDELAPPEN 2.70 I 1 k«- VLEESKRABJES
c Zeer voordelig.
500 gram extra magere LAPPEN 2.60 Ook heerlijk om te "bakken.
etalages en toonbanken.
En nog teveel om op te noemen, alles keurig verzorgd Ln onze gekoelde
U BENT WELKOM OP DE
HOGEWOERD 135 en nu ook LANGE MARE 92
VRAAGT:
