Nieuwe Leidlse Courant
Cals wil Kamerleden in kabinet
Een miljard gulden per
jaar voor woninginrichting
Qhta)
r
Schuiven met portefeuilles is volop aan de gang
Leven duurder
in februari
Wellicht zelfs twee
fractieleiders
Algemene staking bij
Blue Bandfabrieken
Brood voor
het hart
f
Groep (160) Portugezen
Nederland uitgezet
Commentaren
'tHoogeHuys
\.S. sturen duizenden
militairen naar Vietnam
Dir»ct«ur: F. DIEMER
Hoofdradacteur: Or. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL OAGBLAD
it hart in teghenapoet!'
Zaterdag 3 april 1965, 46éte jaargang
Droog weer
De Bilt verwacht tot hedenavond;
Droog weer. In de kustprovincies plaat
selijk mist en wolkenvelden. Elders wei
nig bewolking. Ongeveer dezelfde of iets
lagere temperaturen. Zwakke tot matige
wind uit westelijke richtingen.
DEN HAAG. Het leven is duurder
geworden in februari. Het landelijk prijs
indexcijfer van het levensonderhoud
voor gezinnen van hand- en hoofdarbei
ders, samengesteld door het Centraal
bureau voor de statistiek met 1959/60 op
100, is van 116 tot 117 gestegen. De index
voor groente en fruit steeg, doch de prij
zen van koffie en eieren daalden. De in
dex voor kleding die in januari door de
uitverkoop daalde, steeg weer in febru
ari. De index met inbegrip van sociale
verzekering en loonbelasting nam toe
van 114 tot 115.
fV«
parlementsledactie)
Cals
DEN HAAG Formateur
streeft naar de vorming van een ka
binet, dat niet alleen programma
tisch, maar ook personeel sterk par
lementair is. Dit betekent, dat hy
voor de ministerszetels die niet door
bewindslieden uit het demissionaire
kabinet-Marynen zulen worden be
zet, zoveel mogelyk parlementariërs
Personeel heeft
nieuwe cao niet
geaccepteerd
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Bij de Blue-
Band-fabrieken, Van den Bergh en
JurgensN.V., is gistermiddag twee
uur een wilde doch algemene staking
uitgebroken. De middagploeg, die
toen opkwam, is riiet aan het werk
gegaan, maar begaf zich naar de
kantine, waar men rustig bijeen ging
zitten. Ook de nachtploeg, die gister
avond tien uur opkwam, is niet aan
het werk gegaan. Mensen van de
middagploeg hebben hun kameraden
van de nachtploeg gewaarschuwd en
er werd gepost om eventuele werk
willigen van het fabrieksterrein te
weren.
Winstuitkering
Deze staking, waar de erkende vak
bonden in geen geval achter staan,
heeft een merkwaardige achtergrond.
Voor de fabrieken van Unilever, tot
Jurgens behoort, gelden afzonderlijke
cao's en de erkende vakbonden onder
handelen dan ook per fabriek.
Er zijn echter enkele punten, zoals de
winstuitkering, die centraal worden ge
regeld en voor alle Unlleverwerknemera
gelden.
Toen de vakbondsbestuurders en de
directie van Van den Bergh en Jur
gens onlangs over de cao overeenstem
ming bereikten, achtte het personeel de
zer onderneming de winstuitkering, die
van zes op zeven pet was gebracht, te
weinig. Men wenste acht pet.
De Unileverdirectie voelde daar niet
voor, gezien de consequenties: voor de
mensen van Van den Bergh en Jurgens
maar voor alle Unilevermensen moeten
Maar de directie was wel bereid, de
voorwaarden waaronder het personeel
gerechtigd is deel te nemen aan de be
staande spaarregeling te verruimen. Een
groter aantal mensen dan tevoren zou
kunnen meedoen.
Meer basis
Met dit resultaat verschenen de vak
bondsbestuurders van het personeel van
Van den Bergh en Jurgens en dat per
soneel wenste het niet te accepteren:
een korte staking, twee weken geleden
was het gevolg.
Er werd opnieuw overleg gepleegd
tussen directie en vakbondsbestuurders
De directie accepteerde nu een arbeids
voorwaarde; het basis-uurinkomsten
worden verhoogd.
Proces in Johannesburg
Twaalf beklaagden
zijn communist
JOHANNESBURG Twaalf van de
dertien mensen die in Johannesburg te
rechtstaan op beschuldiging van lid te
zijn van de verboden communistische
partij, zijn gisteren schuldig bevonden
aan het ten laste gelegde. De dertiende
beklaagde, de 44-jarige Hymie Barselz,
werd niet schuldig verklaard en op
vrije voeten gesteld. De bekende advo
caat, Abrham Fischer, die ook terecht
had moeten staan, is voor het begin
van het proces, dat fijf maanden geduurd
heeft, ondergedoken.
Zevenduizend kuikens
in rook gestikt
LICHTENVOORDE. Vermoedelijk
door kortsluiting in de elektrische in
stallatie is gisteravond een deel van een
van de grote opfokhokken van het pluim-
veebedrijf Terhorst in Lichtenvoorde
door brand vernield Zevenduizend kui
kens zijn in de rook gestikt. De schade
wordt geschat op enkele tienduizenden
guldens. De eigenaar was ten dele ver
zekerd tegen brandschade.
De vakbondsbestuurders legden het
nieuwe pakket voor aan de vertrou
wensmannen en afgesproken werd, dat
de vakbondsbestuurders volledige ver
gadering bijeen zouden roepen en daar
het nieuwe pakket arbeidsvoorwaar
den zouden bespreken.
In eigen hand
Het prsoneel van Van den Bergh
Jurgens besloot echter niet daarop te
wachten, doch het recht in eigen hand te
nemen. Vrijdagmiddag 2 uur werd de
zaak plat gelegd. De vakbondsbestuur
ders staan in geen geval achter deze
staking, die geheel wild is.
Van de zijde van de Christelijke Be
drijfsgroepencentrale werd ons meege
deeld dat geen bepaalde organisaties deze
staking hebben georgainseerd. De vak-
bondsbestuurders stellen zelfs, dat deze
staking geheel ongeorganiseerd is.
MET een enorme hoeveel
heid gegevens en boorde
vol indrukken is onze kerkre
dacteur, Jan J. van Capelle-
veen, teruggekeerd van een
duizenden kilometers lange
reis hoofdzakelijk per vlieg
tuig in Afrika. Deze trip
voerde hem door een zevental
landen op de evenaar, in het
hart van het Afrikaanse con
tinent. Voordat hy - vertrok
hebben wij de lezer reeds ver
teld over het doel van de reis:
zich op de hoogte stellen van
het christelijke lectuurwerk in
dit werelddeel, waar steeds
meer deuren voor het Evange
lie worden geopend.
Van al hetgeen onze kerkre
dacteur daar zag en hoorde
hoopt hij in de komende we
ken verslag te doen in onze
bladen. Met genoegen kondig
den wij vandaag zijn eerste ar
tikel aan. De lezer vindt het
op de pagina Geestelijk Leven
in ons Zondagsblad.
Men weet. dat deze artikelen
beslist geen „vrijblijvend" ka
rakter dragen. Zij zijn als het
ware een voorbereiding op de
over een kleine maand begin
nende actie, die tot motto zal
hebben „Brood voor het hart".
Op christelijk Nederland zal
dan (opnieuw) een dringend
beroep worden gedaan. Met
z'n allen zullen wij anderhalf
miljoen gulden op tafel moe
ten leggen. Het behoeft voor
niemand een offer te beteke
nen
(zowel uit Eerste als Tweede Ka
mer) hoopt te kunnen aantrekken.
Dat heeft, van regering én parlement
uitgezien, verschillende voordelen.
Na de vorige formaties is er steeds
over geklaagd, dat bij de ministers-
keuze te veel de voorkeur was gege
ven aan vakbekwame niet-pariemen-
tariërs boven capabele Kamerleden.
i%n achtte dit niet bevorderlijk voor
de „image" van het parlement. Als mr.
Cals nu van deze terecht gehekelde
gewoonte aistapt, verhoogt nij daad
werkelijk het aanzien van he parie-
mén-., waarvoor hij zich de laatste ja
ren in woord en geschrift zo intensief
neeft beijverd.
Het plaatsen van Kamerleden in
kabinet versterkt ook de band tussen
de regering en de Kaïnerfracties die de
ministers hebben geleverd. Dat komt de
positie van het kabinet ten goede. Er is
bovendien nog een zeer praktisch voor
deel. Van Kamerleden die minister wor
den mag worden verwacht dat zij over
het algemeen veel minder tijd nodig
hebben zich in de ministeriële i>ezigne-
den in te werken dan met-parlementa
riërs. Kamerleden hebbeff vaak jaren
achtereen van zeer nabij de kunst van
het regeren kunnen afkijken. Zij kennen
in de regel de pohtiek-parlementaire cn
departementale sfeer door en door. Niet-
parlementariërs staan daar vaak volko
men vreemd tegenover. Zij moeten eerst
een poosje wennen. Het is echter van
groot belang dat het nieuwe kabinet
niet te veel tijd verdoet aan inwerken.
Immers, er valt nog maar goed twee
jaar te regeren
Wie 'i
Welke parlementariërs formateur Cals
op het oog heeft, zal pas volgende ween
aan het licht komen. Er worden al vele
namen genoemd, maar op dit ogenblik
staat nog niets vast. Officieel moeten de
vierde en vijfde fase van de formatie-
Cals (de zetelverdeling en het aanzoe-
kandidaat-ministers) nog begin-
r zoals wij gisteren reeds schre
ven, lopen de fasen nogal door elkaar.
Officieus is het polsen van potentiële
kandidaten nu al min of meer aan de
orde.
Niet helemaal uit de lucht gegrepen
lijken ons de geruchten, dat mr. Cals
twee fractieleiders, nl. de heren Smal-
lenbrock (ARP) en Vondeling (PvdA),
in het nieuwe kabinet wil hebben. Hy
de heer Smallenbroek de portefeuille
Binnenlandse zaken willen aanbie
den. Wat hy de heer Vondeling behalve
het vice-minister-presidentschap heeft
toegedacht, is nog niet duidelijk Ge
sproken wordt van Financiën en Land
bouw. Voordat hij in 1958 minister van
landbouw werd. is de heer Vondeling
enige tijd financieel expert van zijn fric
tie geweest. Hij kent dus de materie, wat
liet wegneemt dal het voor een niet-
rakeconoom (dr. Vondeling is land
bouwkundig ingenieur) moeilijk zal zijn
grote experts als prof. Zijlstra cn prof.
Wltteveen op te volgen. Voor Financiën
ordt ook wel de naam van de (socia
listische) directeur van de Rijksbegro
ting prof. dr. W. Drees jr., zoon van de
oud-premier, genoemd.
Als de formateur de heren Smallen
broek en Vondeling bereid vindt, heeft
hy een politiek bijzonder sterk kabinet.
Maar voor beide heren geldt, dat hun
fracties sterke pressie op hen zullen uit
oefenen om te blijven In de PvdA-
fractie kan een felle machtsstrijd over
de opvolging van de heer Vondeling
ontstaan. Geschikte kandidaten voor het
PvdA-fracticleiderschap zijn overigens
ook serieuze kandidaten voor een minis
terspost. We noemen in dit verband de
Baart, Kleywegt en Tans.
Prins Berrihard en prinses Beatrix
in gesprek met enige congresleden
bij aankomst op de luchthaven van
Milaan ter bijwoning van de Bil-
derberg-conferentie.
Voor vervolg zie pag. 5)
VOLA U TOMATISCHE
Maand geëist tegen
burgemeester van
Kortgene
MIDDELBURG De officier vai
justitie bij de rechtbank in Middelburg
heeft een maand geëist tegen de voor
drie maanden geschorste burgemeester
van Kortgene, de heer A. A. S.. die ervan
wordt verdacht als burgemeester onjuiste
declaraties te hebben ingediend
Er werden de burgemeester drie ge
vallen van valsheid in geschrifte ten
laste gelegd. Hij zou dubbele declaraties
hebben ingediend: zowel bij twee bouw
ondernemingen in Rotterdam, waarvoor
hij als adviseur optrad, als bij de ge
meente Kortgene.
De raadsman bepleitte vrijspraak. Het
gaat hier om een bedrag van f67,50
over een periode van drie jaar, zei
.,Er is meer slordigheid dan opzet
het spel".
Daarna stond de burgemeester terecht
voor de meervoudige economische straf
kamer. Hier werd hem overtreding van
de woningbouwwet ten laste gelegd.
De burgemeester bewoont een Bogaers-
woning. die door gebruik van duurdere
materialen in een luxueuse uitvoering n
gebouwd. Het voor deze woning vast
gestelde bedrag van f16.000,— was daar
door ver overschreden.
De officier eiste f 1.500,— boete.
Copeland tot de
strop veroordeeld
BIRMINGHAM De 26-j"arige sol
daat uit het Britse leger. Michael
Copeland. is gisteren door een recht
bank in Birmingham tot de strop ver
oordeeld nadat de jury hem schuldig
had verklaard aan de moord op twee
mannen in Engeland en op een jon
gen in Duitsland.
AMSTERDAM „De Nederlan
ders besteden per jaar meer dan een
miljard gulden aan artikelen voor de
woninginrichting". Dit deelde de
voorzitter van de Stichting propa
ganda mee bij de opening van een
bijeenkomst gewijd aan „waarde en
prijs van ons wonen" in het Inter
nationaal congrescentrum te Amster
dam.
Prof. dr. ir. F. Ph. A. Teilegen.
hoogleraar in de wijsbegeerte te Eindho
ven. die de inleiding hield verklaarde
o.m. dat wonen enerzijds is het voorzien
in bepaalde behoeften, samengevat als
tafel en bed, eten en slapen cn anderzijds
een wijze van samenleven in een eigen
kleine wereld die minstens anders is dan
het samenzijn in kantoor of fabriek, in
warenhuis en schouwburg, op school of
in de vrije natuur. Het is niet alleen
anders, maar zó anders dat het leven
voor de jonge mens in de woning begint
De volgende spreker, prof. dr. W. Hes-
sel, hoogleraar in de economie te En
schede, pleitte voor een betere voorlich
ting over de kwaliteitsstructuur. De
smaak van de verkoper noemde hy hele
maal niet belangrijk. „De consument moet
de moed worden gelaten voor zich een in
terieur te scheppen dat voor ieder ander
wansamkelijk is", aldus prof. Hessel.
Hoofdredacteur: Hij is
politieke sluipschutter99
Strauss mag niet
meer in Der
Stern schrijven
MÜNCHEN De voorzitter van de
Beierse CSU, frans Josef Strauss, heeft
gisteren een kort geding aangespannen
tegen het Hamburgse weekblad Der
Stern, dat deze week het contract met
Strauss, die artikelen voor dat blad
schrijft, verbrak. De hoofdredaoteur van
Der Stern voerde als reden voor het
verbreken van het contract aan, dat de
voormalige minister van defensie in de
rubrieken van zijn blad onbenulligheden
schreef om „daardoor beter gecamou
fleerd als politieke sluipschutter te kun
nen werken". Hij verweet Strauss onder
meer de geestelijke vader van een aanval
op minister van buitenlandse zaken,
Schroder, in een ander blad te zyn ge-
Strauss eist thans van Der Stern op
straffe van een onbeperkte geldboete
bovengenoemde beschuldiging niet te
zullen herhalen en een soortgelijke
passage uit een open brief niet in de
volgende uitgave van het blad op te
eer aa
rdbeving
in Griekenland
ATHENE, In Athene ls vanmorgen
vroeg een krachtige aardbeving gevoeld.
Over slachtoffers is nog niets bekend.
Deze week werd Griekenland al door
een aardbeving getroffen.
Panam: elke dag
5,4 min. verlies
door staking
SCHIPHOL De 1424 piloten van de
Amerikaanse luchtvaartmaatschappij Pan
American World Airways, die vanwege
salarissen en betere werktijdenregeling
staking zijn gegaan, berokkenen hun
maatschappij een derving aan inkomsten
van minstens 5.4 miljoen gulden per dag.
Dit verlies zal in de toekomst nog groter
worden doordat zij de passagiers, die nu
op andere luchtvaartmaatschappijen wor
den overgeboekt, als klant zullen ver
liezen. zo deelt de Panam-directeur voor
Nederland, de heer P. G. Vosburgh,
mede.
Zonder verblijfsvergunning grens over
ROOSENDAAL In drie extra
gons, die in Amsterdam vooraan
D-trein gekoppeld waren, zijn gister
middag uit Roosendaal 160 Portugezen,
die gisteren zonder papieren ons land
waren binnengekomen, teruggereisd.
Op het station hebben ze geen moei
lijkheden veroorzaakt, mede door het
tactvol optreden van personeel van de
brigade van de koninklijke marechaus
see onder commando van adpudant
Van der Kolk.
De Portugezen moesten ons land
verlaten omdat zij niet over de vereis
te papieren beschikten en ook nog
geen werk hadden. Een der Portuge
zen, die Frans sprak, trad op als con-
taclman tussen de groep en de mare-
see. Via hem werd aan de 160 Por
tugezen meegedeeld, dat zij naar hun
land moesten en tevens werd het ver
teld, hoe zij wel in bezit van de vereis
te papieren konden komen om in Ne
derland te gaan werken.
Bij onderzoek door de marechaussee
bleek, dat verschillenden adressen beza
ten van andere buitenlandse, vooral
Portugese en Spaanse, arbeiders
derland. Er waren ook enkele zeelui in
de groep, maar aangezien bij navraag
bij een rederij in Rotterdam,
zij vroeger hadden gevaren, bleek, dat
deze momenteel voor hen geen emplooi
had, moesten ook zij terug.
Een der mannen kan in mei terugko
men en gaan varen. De groep werd in
Roosendaal voorzien van reisbiletten
tot over de Belgisch-Franse grens. Zij
bleken allen voldoende geld te bezitten.
Bij de grensambtenaren is door de komst
van een dergelijke grote groep de in
druk ontstaan, dat hier een georgani
seerd transport sprake was, dat op touw
was gezet door een ronselaar. Vrijwel
iedere dag worden via de grenspost Roo
sendaal vreemdelingen uitgeleid maar
het is nooit eerder voorgekomen, dat men
een zo grote groep over de grens moest
zetten.
By het verblijf op het station werden
de 160 Portugezen doorlopend door de
marechausse omringd. omdat men
bang was, dat enkelen van hen als
nog kans zouden zien om een trein naar
Rotterdam te bereiken. Geen van hen
heeft echter getracht om te ontsnappen
Ze stapten rustig In de gereserveerde
wagons en precies op tyd vertrok de
D-trein naar het zuiden.
nieuwe kabinet niet voor de
functie van minister-president in
aanmerking wenst te komen, heeft
de heer Marijnen geheel de eer aan
zich gehouden. Zijn standpunt is
respectabel. Tot op zekere hoogte is
de minister-president de represen
tant van het kabinet, maakt dit
nog wel halverwege de zittingstijd
van het parlement plaats voor een
kabinet van andere stempel, dan mag
een terugtreden van de minister
president een natuurlijke zaak heten.
Er zal nog gelegenheid komen, op
de verdiensten van de teruggetreden
minister-president aandacht te vesti
gen. Ook wij hadden soms gaarne
gezien dat hij in zijn beleid meer
naar voren was getreden. Maar zijn
kracht binnen het kabinet was er
een van saambindende aard. Vooral
echter zal hij de minister-president
blijven wiens kabinet trof door een
bij uitstek wijs beleid in de befaam
de verlovingszaak. De waardering
daarvoor is niet vergankelijk.
voor het bezetting van drie minister
zetels in aanmerking lijkt te komen,
achten ook wij juist.
Wij zien hierin minder iets als een
beloning voor getoonde volharding
in de politiek is beloning niet al
tijd een gangbaar begrip als wel
een in redelijkheid te stellen politie
ke eis. Twee ministers uit de ARP
naast een belangrijk groter getal uit
KVP en PvdA zou in het land wei
nig waardering hebben ontmoet. Het
is toch reeds te betreuren, dat pro
testants Nederland zozeer is ver
deeld, in eendracht zou het ook naar
buiten meer daadkracht kunnen ont
plooien. Maar het is al niet anders.
Nu de situatie zo is geworden, als zij
zich thans laat aanzien, is een drie-
partijenkabinet van deze stempel een
drietal ministers het redelijke mini
mum. Zo schijnt het verlangen ook
te worden aanvaard.
TAE formateur zet achter zijn for-
matie een ongekende spoed. Het
schijnt wel, dat door hem en de drie
fractieleiders die hem trouw zijn ge
bleven in continu-arbeid wordt ge
werkt. Ware het niet. dat van het
viertal reeds drie als aanstaand mi
nister worden genoemd, ze zouden
een rusttijd zeker verdienen, die lijkt
nu niet dadelijk in het verschiet te
liggen.
Uit deze werkmethode blijkt, dat aan
aarzeling en twijfel geen kansen wor
den gelaten. Misschien waren wij
langzamerhand dermate aan lange
formaties gewend geraakt, dat we
waren gaan menen: snel kan het niet.
We hadden altijd gedacht dat er eer
ste enkele pogingen dienden te mis
lukken en dat die mislukkingen dan
haar eigen functie hadden. Eerst im
mers nadat gebleken was hoe het
niet moest, bleef een mogelijke op
lossing over. Het heeft er iets van.
dat we onze denkwijzen ook in dit
opzicht moeten herzien.
In Zwartsluis is gisteren een vier
jarig dochtertje van de familie Nieuwen-
huis door een autobus van de Noord-
westhoek overreden en korte tijd later
aan de verwondingen bezweken.
LEVENSVERZEKERING
SCHADEVERZEKERING
Russen vragen Japan vreedzame oplossing
Spoedig Britse
Ter gelegenheid van het feit, dat
150 jaar geleden de Militaire Willems
orde voor moed, beleid en trouw werd
ingesteld, zal van 29 april tot en met
tei (of zoveel langer als de voor
raad strekt) een bijzondere frankeer
zegel van één gulden verkrijgbaar
zijn De (grijze) zegel, ontworpen door
de heer P. Wetselaar uit Bennebroek,
toont een afbeelding van het ordeteken
van de M.W.O. voor de ridder der
vierde klasse.
poging tot
bemiddeling
WASHINGTON Enkele duizen
den Amerikaanse militairen zullen
naar Zuid-Vietnam worden gezonden.
De groep zal bestaan uit pioniers, heli
koptereenheden, technici (communi
catie-specialisten), plus ongeveer dui
zend man bewakingstroepen.
Dit is het resultaat van het overleg,
dat de Amerikaanse ambassadeur in
Saigon, generaal Maxwell Taylor, de
afgelopen week in Washington heefl
gevoerd. In Zuid-Vietnam bevinden
zich reeds 28.000 Amerikaanse militai
ren.
Taylor, die vanavond naar Saigon
zou terugkeren, zei de toestand In Viet
nam zeer ernstig, maar niet hopeloos
te achten. Hy zal een aantal instructies
bü zich hebben van president Johnson
cn de nationale veiligheidsraad.
De strijd in Zuid-Vietnam, die in de
afgelopen weken wat was geluwd, is
weer in alle hevigheid ontbrand. By' ac
ties tegen de Vietcongrebellen sneuvel
den vier Amerikanen.
Intussen heeft de Sowjetunie verzocht,
te streyen naar een vreedzame oplossing
voor het geschil in Vietnam. Bepaalde
stappen hebben de Russen echter niet
voorgesteld, zo wordt in Tokio gezegd.
De Japanse zegsman verklaarde op een
persconferentie dat Japan wel wil, mits
andere landen samenwerken in dit stre
ven naar het vinden van een vreedzame
oplossing.
Binnenkort zal een Britse bemidde
lingspoging worden gedaan, als de vroe
gere minister van buitenlandse zaken.
Gordon Walker naar Zuidoost-Azië gaat.