JANSEN cüTILANUS
Plasticolor-43 prachtige kleurënT"
Geloofsvrijheid houdt in
vrijheid van overgang
Paus laakt
kritiek op
eigen erf
Newbigin terug
naar India
Oud-minister Hofstra:
nu geen socialisatie
Luthers tweerijkenleer
belangrijk voor onze tijd
Een woord voor vandaag
1 Doe het zélf met Plasticolor-PrlaH
Joodse gemeente in
Spanje erkend
DUET
2
VRIJDAG 2 APRIL 196S
VN-commissie spreekt uit
GENÊVE De V-N.-commissie voor de rechten van de mens heeft don
derdag eenstemmig bepaald dat een staat niet het recht heeft zich in het
individuele geweten van de mens te mengen. De commissie is sinds 22 maart
bezig met de artikelsgewijze behandeling van een ontwerpconventie over
godsdienstvrijheid. Op voorsteil van de Indiase afgevaardigde werd de volgerv-
de tekst aangenomen:
De leden-sta ten verbinden zich aan iedereen die onder hun jurisdictie valt
het recht op vrijheid van gedachten, geweten, godsdienst of overtuiging te
verzekeren. Dit recht houdt in de vrijheid al of niet een godsdienst of over
tuiging aan te 'hangen of van godsdienst of overtuiging te veranderen, overeen-
komstig het geweten, zonder enige dwang ten aanzien van de vrijheid van
keuze of beslissing op dit gebied-
Leeftijdsopbouw
verontrustend
DEN HAAG Zowel absoluut als
relatief stijgt het aantal hervormden
boven de 65- Dit blijkt uit een
statistisch overzicht van de Stichting
Mechanische Registratie en Admi
nistratie (SMRA) ten dienste van de
.Nederlandse Hervormde Kerk. In dit
overzicht worden gegevens besproken
van 156 hervormde gemeenten met
anderhalf miljoen hervormden.
Een op de acht hervormden is
ouder dan 65 jaar (volkstelling 1947:
9,4 procent; 1960: 11,6 procent). Wat
betreft de indeling in belijdende le- Afrika,
den, doopleden en geboorteleden, zo
als de hervormde kerkorde die
kent, blijken zeer opvallende verschil
len in de leeftijdsgroepen.
Van de honderd hervormden boven
de 75 jaar waren er 57,3 belijdend lid,
15,4 dooplid en 27,3 geboortelid. Van
de honderd hervormden tussen 65 en
74 jaar waren deze cijfers respectie
velijk 49,8 21,5 28,. Van de
i totale hervormde bevolking is dit
beeld echter heel anders: op de
honderd hervormden zijn er 26,5 be-
lijdende leden, 34,6 doopleden en 38,9
geboorteleden.
Hierbij moet er wel aan gedacht
worden, dat beneden de leeftijd van
ongeveer 19 jaar geen belijdende
leden voorkomen. Toch blijven deze
cijfers een bepaalde ontwikkeling in.
het hervormd kerkelijk leven aandui-
den.
Studenten gepakt
in Lissabon
LISSABON Gewapende politie
mannen hebben gisteren de mensa
van de universiteit in de Portugese
hoofdstad omsingeld na incidenten
tussen studenten en de rector-magni-
ficus, prof. Paulo Cunha. Enkele hon
derden studenten werden gearresteerd.
Later werden zij vrijgelaten.
Ambtsaanvaarding
phof.' Den Herdér
AMSTERDAM Prof. dr. B. A. den
Herder, benoemd tot gewoon hoogleraar
aan de medische faculteit van de Vrije
Universiteit in de radiologie, heeft van
middag zijn ambt aanvaard door het
uitspreken van een rede getiteld: „En
kele gedachten bij het onderwijs in de
roentgenologic".
Prof. Den Herder, in 1924 geboren
wonende te Amsterdam, studeerde ge
neeskunde aan de universiteit van Am
sterdam; in 1953 legde hij het artsexamen
af. Hij promoveerde in 1958 op het proef
schrift: ,,De arthrografie van het schou
dergewricht". Vóór zijn benoeming was
hij hoofd van de afdeling roentgen-
diagnostiek van het Antonie van Leeu
wenhoekhuis.
De roentgenologic steunt, aldus de
nieuwe hoogleraar, enerzijds op de alge-
i ziekteleer, anderzijds op de grond-
rd<
kennis van de ziekteleer
natuurkunde onmisbaar, doch daarnaast
is een inzicht in het ontstaan
roentgenbeeld noodzakelijk. De gevaren
van het roentgenonderzoek zijn tweeër
lei: bij een roentgenonderzoek waarbij
een inspuiting plaats vindt met
bepaalde vloeistof kan deze reacties
oorzaken in het lichaam en de gevaren
van een te grote dosis roentgenstralen.
Bij het roentgenonderzoek zoals dit ge
beurt in een goed geoutilleerd zieken
huis zijn deze gevaren echter zeer gering.
De angst voor roentgenstralen is in het
algemeen ongegrond, zo besloot prof,
Prof. H. Sparnaay
overleden
UTRECHT In Utrecht is de in
binnen- en buitenland bekende germa
nist. prof. dr. H. Sparnaay, emeritus
hoogleraar aan de rijksuniversiteit in
Utrecht overleden.
Prof. Sparnaay bezette aan deze
universiteit van 1941 tot zijn emeritaat
in 1961 de leerstoel voor Duitse taal
en letterkunde Daarnaast doceerde hij
ook de vergelijkende letterkunde van
de middeleeuwen en richtte hij in het
kader daarvan samen met prof. dr. W.
A. P. Smit het instituut voor verge
lijkend literatuuronderzoek op.
Prof. Sparnaay werd in 1891 in Rot
terdam geboren, studeerde aan de ge
meente-universiteit van Amsterdam
Duitse letteren en promoveerde daar
in 1922 cum laude.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Wilnis (U.): J. H. v. d.
Barak, karad. te Wilnis.
Aangenomen het beroep van de prov.
kerkverg. v. Zuid-Holland tot pred. voor
buitengew werkzaamh. (scriba prov.
kerkverg. Z.-HolL): E. J. Beens te Rot-
terdam-Hilleger,sberg.
Bedankt voor Barneveld: H. Harkema
te Zeist.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Buitenpost <2e pred.pl.), te
Hoogezand-Sappemeer - (vac. P. Klap
wijk), te Joure (2e pred.pl.) en te Sur,
huisterveen (2e predspT.): L. R. Krol te
Midwolda.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdafn-Z.: P. v. d. Bijl
te Genemuiden.
SGP-ers spreken
over apartheid
UTRECHT Morgen houdt het
Landelijk Verband van Staatkundig
Gereformeerde Studieverenigingen
zijn 23e jaarvergadering. Hiervan zal
het middaggedeelte, dat om kwart
over twee begint in Hotel Smits, Vre-
■denburg 14, openbaar zijn. De heer
R. Kroes, inlichtingsattaché van de
Zuidafrikaanse ambassade, zal dan
spreken over Zuid-Afrika's bevol
kingsbeleid tegen de achtergrond van
de staatkundige ontwikkelingen in
Ds. Van den Bent
weer terug
PARAMARIBO Zondag hoopt ds. N.
van den Bent, colporteur van het
Nederlands Bijbelgenootschap terug te
keren van zijn reis naar Suriname e- J-
Antillen.
Op den Antillen is een Antilliaans Bijbel
Comité gevormd, dat in samenwerking
niet het NBG hoopt te komen tot een
nauwere samenwerking met het Ameri
kaans bijbelgenoogschap en het Brits er
buitenlands bijbelgenootschap voor hel
gehele Caraibische gebied.
In Suriname is een comité gevormd,
vertegenwoordiger van de
groeperingen
waarin
reformatorische kerken
zitting heeft.
Ds. Van den Bent is er in geslaagd
allerlei activiteiten op het gebied van de
christelijke lectuuverspreiding te coör
dineren.
Actie 3 x 35
Op een speciale Suriname-avond heb-
ben leerlingen van een christelijke tech
nische school in Utrecht 2400 bijeen
gebracht voor armlastige patiënten van
het diaconessenhuis in Paramaribo. Met
dit bedrag steeg de opbrengst vai
actie 3 x 35 boven de 250.000.
ROME Paus Paulus heeft de leden
an zijn kerk opgeroepen om toch vooral
de eenheid onder elkaar te bewaren.
„Waaraan wij op het ogenblik in het
bijzonder behoefte hebben is eenheid in
eigen kring. Hoe zouden de rooms-
katholieken anders andere christenen, de
„afgescheiden broeders" een voorbeeld
kunnen geven."
De paus zei dat hij niet altijd goed
euws ontvangt over de loyaliteit van
rooms-katholieken. Er zijn er die zich
overgeven aan „bittere, afbrekende en
systematische kritiek in plaats van zich
te onderscheiden door een geest van
solidariteit, vriendschap, wederzijds be
grip en eerbied voor het gemeenschap
pelijk erfdeel"
Vólgens de paus zijn er in de kerk
ensen die het gezag van de traditionele
kerkleer loochenen en nieuwe theologieën
uitvinden. Het zijn volgens hem mensen
er smaak in hebben om argwaan te
ien, en het gezag en alle vertrouwen
volgzaamheid afwijzen om maar mo
dern te zijn.
GENèVE/MADRAS Bisschop J.
E. Leslie Newbigin, assistent secreta
ris-generaal van de Wereldraad van
Kerken en directeur van het departe
ment voor wereldzending en evangeli
satie van de Wereldraad, is benoemd
tot bisschop van Madras van de Kerk
van Zuid-India
Newbigin, die nu 55 jaar is, was
oorspronkelijk predikant van de Kerk
van Schotland. Hij speelde een be
langrijke rol* bij de besprekingen
tussen anglicanen, congregationalisten,
gereformeerden en presbyterianen, die
uiteindelijk resulteeerden in de op
richting van de Kerk van Zuid-India
In 1947.
In de Wereldraad heeft hij sinds de
oprichting in 1948 een belangrijke rol
gespeeld. Hij was lid van het centraal
comité en vice-voorzitter van de com
missie voor Geloofsbelijdenis en
Kerkorde. Van de Internationale Zen
dingsraad was hij achtereenvolgens
voorzitter en secretaris-generaal- Na
de integratie van de Internationale
Zendingsraad in de Wereldraad werd
hij directeur van het departement voor
wereldzending en evangelisatie.
Men verwacht, dat bisschop New-
fcr is nok Plasticnlor kwastenreiniaeiTl
Op dit ogenblik
onzinnige eis
UTRECHT De oud-minister
van financiën', de heer H. J. Hof
stra, die thans vice-president van
het Verolme-concern is, heeft gis
teravond in een interview voor de
televisie verklaard, dat hij sociali
satie van bijvoorbeeld banken, ver
zekeringsmaatschappijen, de Hoog
ovens en de meelindustrie op dit
ogenblik een onzinnige eis vindt.
Hij zei dit ter verduidelijking van
de uitlatingen die hij de vorige
week, tijdens een rede voor de
afdeling Zuilen van de Partij van
de Arbeid, heeft gedaan. De heer
Hofstra sprak zich toen uit tegen
reclame in de ether en voor socia
lisatie.
De heer Hofstra stelde voorop, dat
door de wijze waarop zijn uitlatingen
zijn gepubliceerd hier en daar de
indruk gewekt is, dat hij de eis van
socialisatie van sommige bedrijfstak
ken bij de huidige kabinetsformatie
zou willen stellen.
Hij verklaarde nadrukkelijk, dat
zulks onjuist is, en dat zijn hele
verleden daarvoor borg staat. „Ik heb
vijftien jaar lang als Kamerlid en als
minister steun verleend aan coalitie
kabinetten, waarvan de partij van de
arbeid deel uitmaakte en waarin de
socialisatie niet als programmapunt
voorkwam. Het is volstrekt duidelijk,
dat ik met een eis op dit ogenblik
niet zou kunnen komen", zo zei de
oud-minister- Hij ontkende trouwens,
dat hij dit in Zuilen heeft geëist.
Terloops, zo zei hij, heeft hij de
kabinetsformatie ter sprake gebracht.
Misschien in twee zinnen, aldus de
heer Hofstra-
STEMPEL
Hij herhaalde dat hij alleen heeft
ïzegd, dat als de Partij van de Arbeid
de regering treedt, het regeringspro
gramma uiteraard anders moet zijn dan
dat waarop de V.V.D. het stempel heeft
gezet, omdat de P.v.d.A. nu eenmaal
gemeenschapsvoorzieningen en planning
in het algemeen voorstaat.
De heer Hofstra verklaarde voorts dat
hij zich in Zuilen volstrekt heeft onthou
den van het stellen van enige eis ten
aanzien van het programma. Dat heb ik
Vondeling en de fractie overgelaten,
(ie wij volledig vertrouwen hebben".
Boekenhoek
Zo zün de dieren, door Gerhard
Gronefeld. Uitgave Zomer Keu-
ning, Wageningen.
_i deze tijd. De
verstedelijking dringt zich op, de
behuizing is vaak ver verwijderd
de natuur, de mens heeft meer
voor recreatie. Het boek van Grone
feld, bijna een standaardwerk, kwam
tot stand door een groot aantal
observaties van apen, gazellen, wilde
paarden, beren, leeuwen, nijlpaarden
enzovoorts. Het gaat over de psycho-
logie der dieren, over hun gedrag en
eigenschappen, over hun mysterieus
en dikwijls voor raadselen plaatsend
gevoelsleven. De journalistieke aan
pak waarborgt gezelligheid en begrij
pelijkheid. Uniek zijn de meer dar
tweehonderd foto's, waaronder aan
grijpende vierkleurenplaten. (320 blz.
24.50).
Promotie ds. Schuurman
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM Vanmiddag is
ds. L. Schuurman, gereformeerd
predikant te voorburg, aan de
Vrije Universiteit gepromoveerd
tot doctor in de theologie. Zijn dis-»
sertatie is getiteld Confusio reg-
norum. Studie zu einem Thema
aus Luthers Ethik. Promotor was
prof. dr. J. van den Berg,
Luther maakte onderscheid tussen
twee regimenten of rijken, waardoor
God de wereld regeert: het geestelij
ke rijik van het evangelie en het
wereldlijke rijk van de ordeningen.
Het eerste rijk heeft de verhouding
van de mens tot God op het oog. Het
wereldlijke rijk strekt zich uit over
het horizontale leven van de mens:
door middel van de overheid en
dergelijke dwingt God de wereld
geordend te leven. Die wereld blijft
echter een wereld van de oude mens
volgens Luther. Kerstening van de
ordeningen van gezin, staat en maat
schappij is dan ook volgens hem
(anders dan volgens Calvijn) onmoge
lijk.
Ds. Schuurman bespreekt in zijn
proefschrift de strijd van Luther
tegen ihet door elkaar halen (confu
sio) van beide rijken. Hij zag dat
vooral in het rooms-katholicisme en
bij de dopersen. Vooral nu de theolo
gische discussie rondom het seculari
satie-proces in volle gang is, dient
volgens ds. Schuurman meer dan ooit
het verschil tussen beide rijken on
derstreept te worden. Met instemming
citeert hij Nygren, dat Luthers weg de
enige effecieve is, om de secularisa
tie te overwinnen.
Luthers tweerijkenleer noemt ds.
Schuurman een poging, om de eschatolo
gische spanning van het Nieuwe Testa
ment te honoreren (het Koninkrijk Gods,
dat reeds in Christus gekomen is en
tegelijk nog komen moet). Men kan
volgens Luther deze spanningen op twee
doorbreken door verwarrring
m de twee rijken.
Aan de ene kant probeert het rooms-
katholicisme het wereldlijk rijk een
geestelijk stempel te geven, aan de
andere kant maakten de dopersen de
fout, het geestelijk rijk wereldlijk door
te zetten. De eersten houden geen reke
ning met de zondeval, terwijl de ande
ren zo met de zondeval rekenden, dat zij
de wereld geheel afschreven. Beiden
tasten de eenheid van Gods openbaring
in schepping en verlossing aan en onder
scheiden rechtvaardiging en heiliging niet
meer op de juiste wijze.
Lijdelijke trekken
Met alle waardering heeft
Schuurman toch ook bezwaren te|
Luthers leer. Bij Calvijn komt zi„___.
inziens de synthese tussen beide rijken
meer tot haar recht, doordat deze
meer heeft geprobeerd, om de komst
van Gods Koninkrijk in deze wereld
gestalte te geven.
De Voorburgse predikant is het niet
eens met hen, die Luther in dit
opzicht van quiëtisme (als valse lijde
lijkheid) beschuldigen, maar wel
heeft Luther onder invloed van zijn
toekomstverwachting lijdelijke trek
ken ten aanzien van de taak van een
christen in de wereld. Vandaar dat
zijn standpunt aanleiding kon geven
tot de slappe houding van vele Duitse
christenen tegenover Hitier.
Ook accentueert ds. Schuurman, dat
Luthers leer niet zonder meer naar
het heden over te brengen is, omdat
de tijd heel anders is geworden.
Luther kon nog uitgaan van de idee
van het ohristelijke westen, maar de
plaats van de kerk is nu geheel
veranderd.
De staat is thans ook anders, dan
die uit Luthers tijd. Het zou in deze
tijd wel eens mogelijk kunnen zijn,
dat een revolutionair meer in Lu
thers trant handelt, dan de gehoorza
me conservatieve burger. Ook kan
de kerk volgens ds. Schuurman, niet
r zonder meer de overheid de
zwaardmacht toekennen, omdat het
karakter van het „zwaard" nu anders
Schuurman voegde aan zijn
dissertatie 23 stellingen toe,
wij de volgende citeren:
De betekenis van het Hooglied
de Canon is geen andere, dan dat het
zonder mythologie en saoralisering
over de erotiek spreekt.
Het zingen van onberijmde psal
men in de eredienst dient te worden
bevorderd..
De argumenten, die Van Ruler
gebruikt om het onderscheid tussen
zending en evangelisatie te handha-
i, zijn niet toereikend.
Het is uit een oogpunt van chris
telijk politiek ethos betreurenswaar
dig, dat de christelijke partijen in de
Tweede Kamer nog te weinig aan
dacht hebben voor hulp aan ontwik
kelingsgebieden.
Het zonale ontwapeningsplan van
de Poolse minister van buitenlandse
zaken Rapaoki verdient serieuze
overweging.
De jonge doctor werd op 19 juli
1931 te Rotterdam geboren. Hij be
zocht het christelijk gymnasium te
Gravenhage en studeerde aan
Vrije Universiteit theologie. In 1955
legde hij zijn kandidaats- en in 1960
zijn doctoraal examen af. In 1956
werd hij in Giessenburg gereformeerd
predikant, welke gemeente hij in 1959
voor Voorburg verwisselde.
Schuurman is tevens leraar kerkge-
schiedenis aan het gymnasium, dat hij
eertijds zelf heeft doorlopen.
Het proefschrift is verschenen bij
Van Keulen te Den Haag en is door
de schrijver opgedragen aan
Toen traden zij toe, sloegen de handen aan Jezus en grepen
Hem" (Mattheüs 26:50).
Na het verraad de arrestatie. Als een misdadiger wordt de Here
als het ware opgebracht naar de mannen, die straks over Hem
hun oordeel zuüen uitspreken. O neehet gaat niet zonder slag
of stoot. De discipelen proberen nog de Here te ontzetten. Een
van hen grijpt zijn zwaard en houwt daarmee op de menigte
in. De slag treft Malchusde slaaf van de hogepriester, wiens
oor wordt afgeslagen. En het is de Here, Die het oor weer
aanzet. Misschien heeft dit de menigte tot nadenken gebracht,
misschien ook niet. Ze zijn er ten slotte al aan gewend door
die Jezus wonderen te zien verrichten.
Ze sloegen de handen aan Jezus en grepen Hem. En ze weten
niet, dat ze dit alleen maar kunnen doen omdat God het wil.
Ze hebben een makkelijke gevangene. En ze weten niet, dat ze
met Zijn arrestatie en wat er verder gaat volgen meewerken,
in feite aan hun eigen geluk. Straks zullen ze het ontdekken
en uitroepen: Deze is waarlijk Gods Zoon.
De handen aan Jezus slaanmet bezoedelde handen Hem
grijpen. Het gebeurt nog. Het, is nog steeds niet voorbij. De
handen aan Jezus slaan met woorden en met daden. Hem
grijpen en proberen Hem te doden, Hem het zwijgen op te
leggen, Zijn woord geen ingang te verlenen ih het oor, in het
hart, doen alsof Hij er niet is.
Bezoedelde handen aan Jezus slaan en dan ontdekken dat Hij
ze reinigt.
Mnroen schilderen? Plasticolor vertf
VIERKANT
De heer Hofstra ontkende voorts, dat
hij zich „vierkant" tegen reclame in tv
en radio heeft uitgesproken. Hij ziet
liever geen reclame in de televisie maar
indien deze in het kabinetsprogramma
past, dan zou hij deze het liefgt in een zo
bescheiden mogelijke omvang willen
aanvaarden en op een redelijke manier.
Over het Rem-eiland, dat door bemidde
ling van de heer Verolme tot stand
kwam, zei de heer Hofstra, dat hij
daarbij noch zakelijk noch persoonlijk
betrokken is geweest.
Allemanskerk
van Winkel
start weer
WINKEL Aanstaande zondag be
gint de tweede serie interkerkelijke
samenkomsten van doopsgezinden, ge
reformeerden, hervormden en rooms-
katholieken in het witte kerkje van
Winkel. Anders dan. in de eerste serie,
die twaalf zondagen achter elkaar
telde, zal de „Allemanskerk" nu op
elke eerste zondagavond van de
maand worden gehouden.
De plaatselijke hervormde predl
kant ds. M. Leeflang vertelde, dat de
Allemanskerk een belevenis is in het
zeer onkerkse plaatsje, waar des zon
dags zelden meer dan 25 mensen in de
hervormde kerk komen. Velen, die
niet geboeid zijn door de' kerkdiehsit
in zijn klassieke vorm, zijn trouwe
bezoekers van de Allemanskerk. De
belangstelling varieert van 250 tot 400
bezoekers.
Voor het eerst zullen nu ook theo
logen het Woord voeren. Het zijn de
rooms-katholieke bisschop van Haar
lem, dr. J. A. E. van Dodewaard, en
de hervormde predikant ds. M. L. W.
Schoch te Heemstede. Andere spre
kers zijh onder meer Hirsch Blum uit
Krakau, burgemeester H. W. H. Let-
schert te Medemblik, brigade-gene
raal H. M. 'Starri en het Tweede
Kamerlid mej. dr. M. A. M. Klompé.
De serie wordt geopend door ir. W.
H. Schoenmaker, directeur van de
Hoogovens. Het rooms-kathöliek
kerkkoor van Schagen zal-de missa
brevis van Palestrina zingen.
Agapè mag geen
surrogaat van
avondmaal zijn
UTRECHT De agapè-viering is
goed, maar mag niet een surrogaat
worden voor de viering van avond
maal of eucharistie. Dat is de korte
Inhoud van de richtlijnen, die de
Nederlandse rooms-katholieke bis
schoppen op dit punt hebben vastge
steld-
De bisschoppen constateren met
vreugde, dat de godsdienstige samen
komsten tussen protestanten en rooms-
katholieken sterk toenemen en dat
daarbij ook de agapè-viering een
ruime plaats inneemt. Samen aanzitten
drukt op andere manier dan bidden
onderlinge verbondenheid uit-
Maar, zo zeggen de bisschoppen,
deze agapè-vieringen moeten wezen
lijk onderscheiden blijven van eucha
ristie of avondmaal. Daarom is het
beter, om bij deze maaltijden geen
wijn te gebruiken en zeker niet
geïsoleerd brood en wijn te presente
ren, omdat men dan in ons land direct
in het sacrament denkt.
Men moet ook niet van liturgie
spreken en gebed, lezing en toespraak
zo in de viering inbouwen, dat de
ervaring van een echte maaltijd niet
in de verdrukking komt. De bedoeling
van de agapè moet blijven, dat er al
etend en drinkend ruimte wordt ge
schapen voor gesprek en gebed.
Nog geen eenheid
in Tiendeveen ca.
(Van onze kerkredactie)
MEPPEL Naar aanleiding van
ons bericht van enige weken geleden,
dat de Presbyteriaal Hervormde Ge
meenten van Tiendeveen en Nieuw
Balinge het voornemen te kennen
hadden gegeven, terug te willen keren
tot
Wij lezen vanavond Mattheüs 24 vers 1 tot 14.
Een eigen begraafplaats
Geschiedenis op
school: te veel
oorlogsfeiten
UTRECHT De yalse oorlogsroman-
iek is nagenoeg uit de geschiedenis-
leerboekjes op de Nederlandse scholen
verdwenen. Een werkgroep van de Ne
derlandse Onderwijzers Vereniging
meent evenwel, dat nog een te groot
aantal oorlogsfeitcn traditiegetrouw
wordt opgenomen, zonder dat het ver
melden ervan van een wezenlijk belang
is voor een goed begrip van het geschie
denisverhaal, dat aan het lagere school
kind wordt verteld.
Alleen die oorlogen.' die grote invloed
den hebben gehad op de ontwikkeling van
land en volk verdienen behandeld te
worden, zo meent de NOV-werkgroep.
Hiertoe rekent zij zeker de 80-jarige
oorlog. De leerstof hierover dient even
wel drastisch te worden beperkt, daar hij
ize geschiedenismethoden nog altijd
onevenredig grote plaats inneemt.
Dit heeft onder andere tot gevolg, dat de
behandeling van de geschiedenis
MADRID De Spaanse rege
ring heeft ten opzichte van het
joodse volk een beslissing geno
men, die historische betekenis
heeft. Generaal Franco heeft na
melijk voor het eerst een joodse
gemeente op Spaans grondge
bied erkend. Dit houdt in voor
de joodse gemeente te Madrid
waaraan de erkenning is gegeven
dat zij openlijk synagogale
diensten kan gaan houden en een
eigen begraafplaats kan inrichten.
Deze synagogale diensten werden
reeds enige jaren gehouden, maar
waren in feite illegaal. Het onder
houden van een eigen begraaf
plaats was de joodse gemeente
echter niet mogelijk.
Er wonen niet veel joden meer in
Spanje, lp he vèertien'de en vijftien
de eeuw moeten het ongeveer een
half miljoen zijn geweest. Deze ge
meenschap kwam onder de Moorse
overheersing, tot grote bloei. Vele
steden hadden een overwegend joodse
bevolking, zoals Granada, dat in het
Arabisoh werd genoemd Karatta-al-
Jaihoed (de stad van de joden) en
vele thans in gebruik zijnde kathedra
len zijn oorspronkelijk synagogen ge-
Pogroms
Met het verjagen van de Moren
keerde het getij voor de joden. Aan
het einde van de veertiende eeuw
braken pogroms los, en nadien werd
de inquisitie ingesteld. Enige tiendui
zenden joden gingen gedwongen tot
■het christendom over, hoewel dit in
vele gevallen voor de buitenwereld
was, daar zij in het geheim het
jodendom trouw bleven. Hun nako
melingen zouden twee eeuwen later
onder meer naar de Nederlanden
vluchten en hier aan de wieg staan
van de joodse gemeenschap, die onder
Hitier voor het grootste deel werd
uitgemoord.
Vele van de zogenaamde Portugeese
joden hebben in de jaren van de
bezetting hun deportatie weten te
rekken door aan te tonen, dat zij in
feite geen joden waren maar Portuge
zen, respectievelijk Spanjaarden.
In Spanje zelf hebben eeuwen geen jo
in meer gewoond.
Het heeft tot de jareü dertig van deze
(uw..geduurd eer weer joden zich in
Spanje vestigden. Voor het grootste deel
waren bet vluchtelingen voor de nazi's
Dertigduizend joden hebben zich door
een verblijf in of via Spanje weten te
redden. Want hoewel Hitier er enige
heeft gedrongen
•in^or. sluiten
En thans heeft generaal Fanco de joodse
gemeente in Madrid offcieel erkend. Een
voorwaarde heeft hij daaraan verbonden.
De naam La Comunidad Israelita de
Madrid dient te worden gewijzigd in La
Comunidad Hebrea de Madrid. In som
mige Spaanse kringen is Israelita blijk
baar nog steeds een vies woord.
spaar plezlerigmet
iXYLONS
met gratis
waardezegels
van 15 en 25 ct.
vraag vooral om de
DUET-spaarkaart
malen bij Franco op a„..
de vlüchtgrenzen voor joden
heeft de Spaanse regering
gevolg gegeven.
verzoek gee
de Nederlandse Hervormde Kerk, I
waarvan zij zich in 1951 hadden
afgescheiden, deelt het breed mode-
ramen van de classicale vergadering
van Meppel der Nederlandse Her
vormde Kerk mede:
„De kerkelijke groepering onder
leiding van de heer P. van Oosterom,
voorheen zich noemende de Presbyte-
riale Hervormde Gemeente, wekt ten
onrechte de schijn van te behoren tot
de Nederlandse Hervormde Kerk."
Over herstel van de eenheid moet
volgens het moderamen nog contact
met de generale synode worden opge
nomen.
laatst jaren werd een toenadering
de Spaanse regering tot haar joodse
lking van omstreeks vijfduizend zie-
Prof. Sperna Weiland
voorzitter IKOS
DEN HAAG Met algemene stemmen
is in de vacature, ontstaan door het af
treden van professor dr. M. A. Beek, als
voorzitter van de Stichting interkerkelijk
overleg in schoolzaken-Nederlandse pro
testantenbond (IKOS-NPB), tot zijn op
volger benoemd professor dr. J. Sperna
Weiland, hoogleraar in de godgeleerdheid
aan de universiteit van Amsterdam.
Prof. Sperna Weiland, die predikant is
geweest te Brouwershaven en te Rotter
dam, maakt deel uit van verschillende
besturen en organisaties en heeft zich
door zijn vele publikaties een naai
theologisch Nederland verworven.
modern en modieus ondergoed is van
...een naam om te dragen!
DR. A. DE WILDE:
Rechtzinnigheid
gaat onder
(Van onze kerkredactie)
ZAANDIJK Als er van onder
gang gesproken moet worden, dan is
niet de vrijzinnigheid, maar de oude
rechtzinnigheid aan het ondergaan.
Lieden van de oude stempel, zoals
prof. Dijk in dc Gereformeerde Ker
ken, de ICCC-mensen in het interna
tionale protestantisme, kardinaal Ot-
taviani in de Rooms Katholieke Kerk
met hun hele niet geringe achterban
van conservatieve gelovigen voelen de
grond onder hun voeten wegzakken.
Dit is de mening van de (vrijzinni
ge) hervormde predikant dr. A. de
Wilde in het blad Contact. Hij herin
nert aan het boekje van Kuyper „Het
modernisme, een fata morgana op
godsdienstig gebied" en meent, dat
Kuypers neo-calvinisme veeleer een
misleidende luchtspiegeling is geble
ken.
De restaurateurs van de orthodoxie
moeten vérgaande stellingen beamen,
die in de vrijzinnig theologische denk
wereld het licht hebben gezien. Rustig
kan men zeggen, dat de Nederlandse
Hervormde Kerk doortrokken is. van
de zuurdesem van het modernisme,
aldus dr. De Wilde.
Dit is dan ook volgens hem de
reden, dat er geen kijk op is, dat de
vrijzinnigheid zou worden uitgestoten.
Het synode-moderamen zou izèlf, op de
weegschaal der ouderwetse ortho
doxie gewogen, man voor man te lioht
bevonden worden.
Benoeming leden
van persraad
DEN HAAG Voor 1965 en 1966
zijn bij K.B. in de persraad benoemd
tot lid en voorzitter prof. mr. A. J. P.
lammes (Amsterdam), lid en onder
voorzitter de heer J. Meyer (Den
Haag), tot leden de heren H. J. van
Balen (Bennekom), A. M. Banda (Kol-
dam), R. Boomgaardt (Leeuwarden)
lum), A. M. v. d. Boogaart (Amster-
dr. N. Cramer (Scheveningen). dr. E.
Diemer (Rotterdam), mr. H. Dikkers
(Zwolle), drs. Th. A. M. Heuts (Roo
sendaal), drs. G. van Lieshout (Rijs
wijk Z.H.), J. G. J. Nieuwenhuis (Rot
terdam), drs. W. van Norden (Am
sterdam), H M. van Randwijk (Ilpen-
dam), mr. W. E. Siegmann (Amster
dam), jkv. mr. C. W. I. Wttewaall van
Stoetwegen (Den Haag).
