Nieuwe Leidse Comraint
Gemini volgde bevelen stipt
op
Mariniers enteren
Duitse coaster
Kees Manders doet
bod op „Muur'-
Schitterende prestatie van Amerikanen
Driemaal om aarde
in bijna vijf uur V
Rusland dreigt VS met
vrijwilligers Vietnam
Köln contra
Liverpool
op de tv
Fractieleiders: morgen
uitsluitsel over RTV
Commentaren
Diwef«üf. f. WEMER
Ho«fd~d*«t*vr. Or. E. DIE MER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh rs gheblave*
mijn hert in teghenspoetl'
Woensdag 24 maart 1965, 45ste jaargang
Morgen opklaringen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk zwaarbewolkt en hier en
daar enige regen of motregen. Morgen
van het westen uit opklarend. Matige,
later aan de kust nu en dan krachtige
wind tussen noordwest en zuidwest. De
zelfde temperaturen als vandaag of ho
gere. (Opgemaakt te 11-15 uur».
Abonnementsprijzen p.w. f 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05
bezorging 18.00—19.00
KAAP KENNEDY (Florida, V.S Breed glimlachend stapte de Ame
rikaanse astronaut Virgil Grissom gisteravond uit de helikopter, die hem
en rijn collega John Young veilig aan boord van het vliegdekschip Intrepid
had gebracht. Zojuist hadden beide ruimtevaarders een schitterende pres
tatie verricht met hun Molly Brown, het ruimtevaartuig Gemini 3, waar
mede zij met een snelheid van 25.00 km per uur driemaal om de aarde
hadden gedraaid. De tjjd bedroeg i
werd met de hand bestuurd.
Verheugd waren ook president
Johnson en diens medewerkers en
de topfunctionarissen van de Ameri
kaanse ruimte vaart. Sprekend van
het Witte Huis uit verklaarde John
son dat heel Amerika trots op de
ruimtevaarders is en dankbaar voor
hun veilige terugkeer. „Elk moment
van de vlucht de eerste die ge
maakt werd in een bestuurbaar
ruimteschip heb ik gevolgd". De
president vergat niet te spreken
over de duizenden anderen, die de
ruimtetriomf mogelijk maakten. „Er
zijn helden op de grond, zo goed als
in de ruimte". Hij nodigde Grissom
en Young uit hem vrijdag in het
Witte Huis te bezoeken, als zij „een
beetje uitgerust" waren. „Wij zullen
proberen u het welkom van geheel
Amerika te bereiden. U hebt een
mooie traditie hooggehouden", aldus
Johnson.
i 54 minuten en het vaartuig
ionisering van de lucht bij deze tem
peratuur valt de radioverbinding kor
te tijd uit. Young spoot water in deze
geïoniseerde luchtlaag en dit had tot
resultaat dat Gris soms stem met on
derbrekingen kon worden gehoord.
Young deed ook andere proeven, zo
als het blootstellen van de bevruchte
zee-egels en mensenbloed aan ge
wichtloosheid en straling.
Gemakkelijk
Gedurende vijf minuten na het te
rechtkomen van de cabine in het water
geen radiocontact. Een reddings
vliegtuig herstelde het contact. Gris-
Young besloten niet te wachten
op de komst van het vliegdekschip en
lieten zich per helikopter er naar toe
brengen. De cabine werd later opgevist.
snoven begerig de frisse
lucht op en maakten het bekende duim-
op-teken. toen zij weer contact hadden
met dc buitenwereld. Men verwacht, dat
de loop van de dag op Kaap Ken
nedy, de lanceerbasis die het centrum
alle activiteiten, een perscon
ferentie zouden geven. Voor een uit
voerig feitenrelaas van de ruimtevlucht
pag. 7.
De ruimtevaarders ondervonden slechts
enkele kleine technisohe moeilijkheden.
Grissom, die als eerste Amerikaan vooi
de tweede maal de ruimte in ging, deel
de mee, dat de „Molly Brown", genoemd
naar een bekende muzikale comedie op
Broadway, goed reageerde op zijn
trole en dat hij in staat was, het
tuig gemakkelijk door de ruimte te stu
ren. Van het ogenblik af, dat de „Modly
Brown" in een baan om de aarde wa«
gekomen, tot aan de landing in de Ca
ribische zee werd zij met de hand be
stuurd. Young nam het stuur geduren
de 20 minuten over tijdens de derde er
laatste omloop.
Andere baan
Tweemaal brachten de astronauten
de „Molly Brown" in een andere
baan en zij manoeuvreerden hetv
waarts, achterwaarts, opzij, onderste
boven, hetgeen een belangrijke stap
betekent op de weg naar het ogenblik,
waarop een ander ruimtevaartuig
rendez-vous in de ruimte zal hebben
en de bemanning naar de maan zal
sturen. Een klein voorval in een bij
na volmaakte reis kwam tegen hel
eind, toen Grissom zijn doel miste
(het vliegdekschip Intrepise) op omge-
veer 93 km. Dit maakte echter weinig
uit. Een vliegtuig van de marine liet
drie kikvorsmannen in het water zalc-
ken om zwemuitrusting aan boord
de capsule te brengen. Een helikopter
bracht de astronauten vervolgens naar
de Intrepise.
Primeurs
Topfunctionarissen van de Amerikaanse
ruimtevaart somden gisteravond drie
primeurs op: 1. de eerste wijziging
een baan in de ruimte; 2. de gestuurde
terugkeer naar de aarde en 3. het ge
bruikmaken van de Syncom 2, de com
municatie-satelliet. die bij de vlucht ge
assisteerd heeft. Van de 30 apparaten
werkten er 29 perfect. Op een vraag
een vergelijking met de Russische pres
taties zei een der functionarissen:
kan niet meegaan in de veronderstelling
dat wij op de Russen achterliggen. In
vele dingen liggen wij op de Russen
Hoewel de Russen in sommige opzichten
een voorsprong hebben is ons program
ma buitengewoon goed".
Proeven
Het tweede experiment opheffing
van de kortstondige onderbreking van
het radiocontact met de aarde tijdens
de terugkeer uit de ruimte had
slechts gedeeltelijk succes. Het hitte
schild van het ruimteschip staat bij
de terugkeer in de dichtere luchtla
gen als gevolg van wrijving bij de
hoge snelheid aan een temperatuur
van 2200 graden Celsius bloot. Door
In één
oogopslag
Jonge CNV'ers gaan in
Israël werken pag. 2
Protestants kinderhuis in
Lissabon pag. 2
Gezangen niet stoer ge
noeg? pag. 2
Britse week pag. 5
Bovaggarantie voor brom
mers en scooters pag. 5
Ruimtevlucht in details
De landing
De Amerikaanse ruimtevlucht is
geslaagd. De „Molly Brown" kwam
in zee terecht en (foto boven) Gris
som en Young verlieten weldra
welgemoed zij het met ernstige
gezichten de helikopter, die hen
uit de oceaan had opgepikt. Links
John S/tonesifer, hoofd van de
bergingsploeg. Onder: kikvorsman
nen gooiden een lijn naar de Gemi
ni-ruimtecapsule. Aan boord van
het vliegdekschip Intrepid sloegen
■velen de operatie gade
Aanvallen gaan gewoondoor
MOSKOU/SAIGON/WASHINGTON
Rusland heeft gedreigd vrijwilligers
naar Vietnam te zullen sturen, wan
neer de Verenigde Staten niet ophou
den met hun agressie. De leider van
de communistische partij, Leonid
Brezjnef, verklaarde dat zich tal van
Russische vrijwilligers voor de strijd
in Vietnam hebben aangemeld.
Brezjnef zei dit in Moskou tijdens
de ontvangst van de Russische astro
nauten Belajef en Leonof. Bij dezelfde
gelegenheid deelde premier Kosygin
mee dat de ruimtevaart als instrument
van oorlog en vernietiging gebruikt
zou kunnen worden.
HU verklaarde te hopen, dat de Rus
sische raketten slechts voor vreedzame
doeleinden konden worden aangewend,
doch hU waarschuwde, dat de Sowjetunie
de modernste en krachtigste wapens be
zat.
Het betrokken raken van Russen in
de strijd in Vietnam zou kunnen leiden
tot een rechtstreekse botsing tussen
Russen en Amerikanen ,doch in diplo
matieke kringen meent men, dat de
Sowjetunie wat 't beloven van steun
aan Noord-Vietnam betreft, ook niet
wil achterblijven bij China.
In Washington verklaarde minister
defensie, McNamara, dat de drie soorten
traangas, die de Zuidvietnamese
macht in zeer bepaalde gelegenheden
heeft gebruikt „om mensenlevens te spa-
reeds sinds jaren bij het legei
de militairen in de VS worden gebruikt.
Hij voegde eraan toe dat de gassen onder
de i
Dronken kapitein zwaait met geweer
Zeven Provinciën
snelt te hulp
(Van onze speciale'verslaggever)
DEN HELDER Nederlandse
mariniers hebben vanmorgen de
Duitse coaster Carl Lehnkering ge-
enterd. De kapitein had door drank
misbruik amok gemaakt. Een en an-
gebeurde bij het lichtschip
Texel. De bemanning van het bijna
300 ton grote kustvaartuig, die erin
geslaagd, was de gezagvoerder te
overmeesteren, had om assistentie
gevraagd.
Het alarm van de Carl Lehnkering
kwam vanmorgen om zeven uur bin-
Gezegd werd dat de kapitein door
het drinken van tenminste een hele
fles jenever onmachtig en agressief
geworden was Hij zou met z'n pistool
zijn gaan zwaaien en de tienkoppige
bemanning naar alle hoeken van het
schip hebben gejaagd. Ook zou er ge
schoten zijn, doch het was niet bekend,
of er iemand geraakt was.
Niet ver van de plaats waar de Caril
Lehwkering zioh toen bevond, stoomde
de Nederlandse kruiser De Zeven Pro-
ën. De oorlogsbodem was aan het
proefvaren in verband met een voor
genomen reis naar de Verenigde Staten,
die maandag a.s. beginnen moet. De
commandant van de kruiser kreeg van
Den Helder uit opdracht naar het kust
vaartuig uit te kijken om poolshoogte
Om kwart over acht vanmorgen be
vond de Zeven Provinciën zich naast
de Car! Lehkering. Onmiddellijk werd
een onderzoekploeg, bestaande uit een
achttal mariniers, met een sloep naar
het kustvaartuig gestuurd. De mannen
kwamen zonder moeite de nailing
over, waarbij ze geholpen werden door
de leden van de bemanning, die zich
onder gezag van de stuurman hadden
gesteld.
De laatste kon mededelen, dat de
kapitein overmeesterd was. Het pistool
waarmee hij gedreigd had. was hem afge.
nomen. De razende zeeman was in z'r
eigen hut opgesloten. Toen de marinier*,
daar binnen traden, bieek dat hij weer
half ontnuchterd was Hij bleef echter
weigeren het commando over te dragen.
Op aandrang van de bemanning werd
besloten de onderzoekploeg voorlopig
boord te houden. De Carl Lehnkering
zou koers zetten naar de Nieuwe Water-
weg, hoewel dit niet in zijn vaarschema
de handel verkrijgbaar zijn. De meest
onaangename vorm hiervan is door de
Britten op Cyprus en door de Westber-
lijnse ordepolitie gebruikt", aldus de
minister.
Een woordvoerder van het Witte Huls
:ei gireren nog, dat het besluit o:
Vietnam gebruik te maken van gas, een
routbie-aangelegenheld was, waarvoor
geen voorafgaande toestemming van pre
sident Johnson nodig was.
Een militaire woordvoerder maakte in
Saigon bekend, dat de Zuidvietnamese
strijdkrachten slechts bij drie gelegenhe
den traangas hebben gebruikt tegen de
communistische Vietcong-rebellen en dat
dit in geen dezer gevallen succes heeft
opgeleverd.
(Voor vervolg zie pag. 7)
Vijfde aanvaring
was teveel voor
druk veerpont
WESSEM Gistermiddag heeft de
drukste veerpont op de Maas in Lim
burg tussen Wessem en Maasbracht
na een aanvaring haar diensten moeten
staken. Deze drukke veerpont, met eer
zomervapaciteit van duizend auto's er
vijftienhonderd fietsers per dag, is dii
jaar al vijf maal tijdelijk buiten func
tie geweest na een aanvaring.
Op de Botlekweg onder Spljkenisse
is gisteravond de 51-jarige ijker J Kui
pers uit Rotterdam om het leven geko
men toen zijn sportwagen door nog niet
opgehelderde oorzaak in een slip raakte
en daarna tegen een lichtmast botste.
het schip
opgenomen. De kruiser zou
voorlopig begeleiden.
Duidelijk is dat in Rotterdam een nader
onderzoek zal worden ingesteld. Zelden
de geschiedenis van de zeevaart is het
voorgekomen dat een schip wegens dron-
kernschap van de gezagvoerder geënterd pen ernstig 'ïèWf
moest worden.
DEN HAAG Hoewel het Feqenoord-
stadion niet volledig is uitverkocht heeft
de KNVB alsnog besloten toestemming
te geven de wedstrijd Köln-Llverpool
hedenavond via de tv uit te zenden. Dit
besluit is vanzelfsprekend niet bindend
voor andere wedstrijden, daar de KNVB
het algemeen principe: alleen uitzenden
bij uit verkocht stadion, wenst te hand-
Een overweging is tevens geweest, dat
zowel het zuiden als het oosten van het
land tv-uitzendingen uit België en Duits
land kunnen ontvangen en men de rest
van Nederland niet wilde duperen.
Het TV-programma op Nederland I is
dus overeenkomstig de veronderstelling
in de rubriek EthergoLven (pag. 11 ge
wijzigd.
Amerikanen kregen
geen post in
Indonesië
DJAKARTA De Indonesische post
ambtenaren hebben van hun vakbond
opdracht gekregen geen diensten meer
aan Amerikanen te verlenen en het In
donesische telecommundcatiecentrum
weigerde telegrammen te vereenden vooj
Amerikaanse persoureaus en correspon
dent ten Ook de Amerikaanse ambassade
werd geboycot
Eerste vice-premier Soebandrio heeft
daarop opdracht gegeven hieraan
einde te maken. Volgens een zegsman
de Amerikaanse ambassade werden daar
woensdagaochtend weer telegrammen
ontvangen. Het is niet bekend of de
boycot ten aanzien van brieven is geëin-
AMSTERDAM Het inschakelen van
„klaar-over" op 200 oversteekplaatsen in
Amsterdam heeft waarschijnlijk veel
kinderen voor ongelukken behoed. Over
1964 teldfe de Amsterdamse politie slechts
drie ongevallen bij het overbrengen van
kinderen door verkeersbrigadiertjes. In
totaal staken de klaar-overs met en zon
der kinderen maar liefst circa 14 V4 mil
joen maal over. In datzelfde jaar de
den zich in totaal in de betrokken groep
leerplichtige kinderen tussen de zes
dertien jaar 537 ongelukken voor,
Zwijgzaamheid in algemeen
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De Tweede-Ka
merfracties van KVP, PvdA, ARP en
CHU hebben vandaag vergaderd om
zich uit te spreken over de voorlo
pige resultaten van de bespreking,
die kabinetsformateur Cals gisteren
met de vier fractieleiders heeft ge
voerd. Het fractieberaad had in de
eerste plaats betrekking op het ra
dio- en t.v.-beleid.
Morgenochtend zullen de heren
Schmelzer, Vondeling, Smallenbroek
Beernink de formateur meedelen
waartoe dit overleg heeft geleid. Dan
zal blijken of een omroepakkoord
kan worden verwezenlijkt dat voor
elk van de vier partijen acceptabel is
Over de bespreking van gisteren is bi_
zonder weinig bekend geworden. Geen
van de vier fractievoorzitters was bereid
ook maar iets te zeggen. De formateur
had hen volstrekte geheimhouding opge
legd, vermoedelijk om te voorkomen dat
door voortijdige publikaties het fractie-
beraad van vandaag vooraf zou worden
beïnvloed.
Wel liet mr. Cals meedelen, dat
ochtendbespreking de procedure
vastgesteld die bU de formatie verder zal
worden gevolgd. „DaarbU", aldus de
mededeling, ..is een beperkte lUst opge
steld van onderwerpen, waarover in teder
geval tussen de fractievoorzitters
formateur overeenstemming moet worden
bereikt. Deze onderwerpen zullen ln de
komende dagen achtereenvolgens worden
besproken. Als eerste onderwerp in deze
serie is gistermiddag het radio- en t.v.-
beleid aan de orde geweest. De bespre
kingen daarover tussen fractievoorzitters
en formateur zullen in hun eerstvolgende
bqeenkomst. op donderdagmorgen, wor
den afgerond".
De formateur heeft de fractieleiders dus
niet meteen een heel concept voor een
basis-regeringsprogram voorgelegd. Hij
wil eerst uitsluitsel krijgen over het punt,
dat tot de val van het kabinet-Marijnen
heeft geleid. Het is ook logisch dat hij
het omroepbeleid als eerste punt op de
agenda heeft geplaatst, want als blijkt
dat één van de onderhandelingspartners
zich niet kan verenigen met een door de
meerderheid aanvaard radio-t.v.-akkoord.
heeft het geen zin meer met die partner
nog over de andere punten van het basis-
program te gaan praten. Dan zal de be
trokken partij zich uit het overleg moe
ten terugtrekken, wat een mislukking be
tekent van de poging een vierpartijen-
kabinet te vormen. De formateur en d€
overblijvende partners komen in dat ge
val voor een geheel nieuwe situatie te
Mr. Cals heeft de fractieleiders ven
delijk nog geen „panklare" omroepvoor-
stellen voorgelegd, maar richtlijnen
regeling aangegeven, waarover de
fracties zich vandaag zouden moeten uit
spreken. Uiteraard ging de belangstelling
•ooral uit naar het beraad in de CH-
fractie. Haar houding wordt voor de ver
dere ontwikkeling van doorslaggevende
betekenis geacht. De indruk bestond, dat
Beernink ook in de bespreking van
gisteren nog volledig heeft vastgehouden
het standpunt dat hij tijdens de in-
formatie-Schmelzer heeft ingenomen en
dat hij in zijn radiospeech van maandag
avond opnieuw verdedigde.
(Voor vervolg zie pag. 6)
STEEDS MEER
abonnees betalen het abonnements
geld per kwartaal per giro omdat
hieraan geen incassokosten zijn
verbonden.
Indien ook u daartoe overgaat, wilt
u dan vóór 1 april a.s. 10,05 voor
het 2e kwartaal 1965 overschrijven
op onze postrekening nr. 58936?
Op aanvraag worden gaarne na
dere inlichtingen verstrekt over
de automatische afschrijving.
DE DIRECTIE
'JpWEE Russen In de ene capsule,
twee Amerikanen ln de andere
we zijn nog niet zover dat In een
capsule en een Rus en een Ameri
kaan zich bevinden.
Het bovenstaande tekent de geschei
denheid waarin beide naties opruk
ken naar maan en andere hemel
lichamen. Zou er meer worden be
reikt bij samenwerking Wellicht.
Aan de andere kant is er nu de sti
mulerende werking van de wedstrijd.
Er blijven verschillen. De Russen
liggen nog altijd voor. Ze waren
eerder met hun twee mensen tege
lijk. En nog voordat Amerika twee
mensen tegelijk in de ruimte bracht,
is Rusland er nu in geslaagd een man
de capsule te doen verlaten: nog al
tijd een bijna onvoorstelbaar iets.
Er is nog een verschil, en wel de
openhartigheid waarmee de Ameri
kanen zelfs hun voorbereidingen om
geven. Van de Russische experimen
ten vernemen we in de regel pas
nadat ze gaande zijn. en misschien
ook dan niet altijd. Vandaar groei
ende geruchten over mislukkingen,
die zouden hebben plaatsgehad.
Amerika laat zich niet van de wijs
brengen.
Intussen, beide successen zijn opmer
kelijk. We beleven een wonderlijke
tijd.
(OORLOGSVOERING is ook een
kwestie van psychologie. Zeker
in deze tijd waarin de publieke opi
nie zich onder bepaalde omstandig
heden krachtig laat gelden. Die opi
nie werkt remmend, vermanend,
corrigerend.
Bepaalde legerleidingen geven soms
blijk, daaraan voorbij te zien, en
maken diensvolgens fouten. Het
jongste voorbeeld vormt het ge
bruik door Amerika in Vietnam
van gas.
Reeds was er mogelijkheid tot twij
fel, of de luchtaanvallen, die thans
met grote mate worden uitgevoerd,
tot het doel zullen leiden dat men er
zich kennelijk van voorstelt. Naar
mate men dat doel niet bereikt,
zullen die aanvallen juist averechts
gaan werken, nog afgezien van de
toelaatbaarheid op zichzelf.
Het gebruik van gas maakt de zaak
er niet beter op. Het mag dan on
schuldig gas zijn, het begrip gas
zelf is reeds dermate zwaar geladen,
dat onthouding de voorkeur had
verdiend.
Gebleken ls thans, dat de Ameri
kaanse president zijn toestemming
niet had gegeven. Die toestemming
behoefde mogelijk ook niet te wor
den gevraagd. We nemen aan. dat
het wel tot zijn bevoegdheid behoort
het gebruik ervan te verbieden. Dat
alsnog te doen zou niet onverstandig
TïE Hoge Raad heeft een hoek,
waarvan de juridische toelaat
baarheid reeds lang in discussie was,
verklaard aanstotelijk te zijn voor
de eerbaarheid.
Daarmee is. nemen wij aan. een
eind gekomen aan een rechtsgeding
dat zich over een ruime tijd uit
strekte. Dat vinden wij op zichzelf
reeds een verheugend iets. Voor de
belering van recht en rechtszeker
heid is het nadelig, wanneer een
definitieve uitspraak zo lange tijd
op zich laat wachten.
In een geval als dit was het ge
vaar bovendien niet denkbeeldig,
dat door de publiciteit die het op
deze wijze kreeg het boek zelf voor
velen aan „aantrekkelijkheid" zou
winnen.
We verheugen ons ook vanwege de
uitspraak zelf. Over wat onder ..por
nografie" moet worden verstaan
schijnen zich in de denkwereld van
niet weinigen te voltrekken. We
willen nu niet stellen, dat de gren
zen altijd juist getrokken zijn ge
weest. Maar soms bekruipt ons de
vrees, dat de toelaatbaarheid in on
ze dagen erg groot is.
Daarom is deze uitspraak van de
Hoge Raad. die tot bepaalde verhel
derende begripsomschrijvingen
komt, te belangrijker. Ze houdt ook
een waarschuwing in aan het adres
van wie mochten menen, dat lang
zamerhand alles kan.
Twee auto's zijn gisteravond tij dene
een hevige onweersbui frontaal met el
kaar in botsing gekomen in Soesterberg.
De bestuurder van de ene auto. de 47-
jarige sergeant-majoor der Kon lucht
macht J. Korte, gelegerd te Soestduinen,
kwam hierbij om het leven. De bestuur
der van de andere wagen werd aan het
hoofd gewond en is naar het ziekenhuis
te Amersfoort gebracht
f 100 per strekkende meter
AMSTERDAM. De voormalige cabaretier Kees Manders, thans eigenaar
van een nachtclub en andere etablissementen aan het Rembrandt- en Thor-
beckeplein, heeft premier Walter Ulbricht van de Duitse Democratische
Republiek schriftelijk aangeboden de Berlijnse muur te kopen. Hij wil er 100
per strekkende meter voor betalen, met het recht deze dan te mogen afbreken
In zijn brief aan premier Ulbricht schrijft hij dat hij de stenen en het gruis
hoopt te verkopen en dat hij alle winst uit deze actie aan de DDR zal afstaan
In alle ernst vervolgt hij dat deze stenen als ze eenmaal gaan rollen een
lawine van opluchting en vreugde teweeg kan brengen, waaruit voor oost en
west een gelijke levensstandaard en oprechte vrede zou kunnen voortvloeien.
Van zijn brief heeft hij een copie gezonden aan de Russische premier Kosygin.