Bezorgdheid over de moderne urbanisatie Sic transit gloria Speculaties over een preventieve oorlog nieuws Vlieger voorkomt ramp Nota met eisen voor minister Nieuw pleidooi voor politieke eenheid President Glieorghiu-Dej van Roemenië overleden Een beetje oefening en alles komt voor elkaar Finse conceptie van neutraliteit Gratie in Tennessee FAROEK LAAT NIETS AAN Negerprobleem blijft slepende kwestie /ft eeft &afi£e Kif Birrenbach verlengt verblijf in Israël ZATERDAG 20 MAART 1965 Camille Huysmans in conflict met socialisten BRUSSEL De Belgische socialisti- iche partij heeft geweigerd een wens van C«. de 93-jarige minister van staat Camille Huysmans in te willigen om wederom kandidaat te worden gesteld bij de kamerverkiezingen, die in mei in België worden gehouden. De bejaarde politicus verklaarde, dat Wftf hij „maar één eerzucht koesterde: nog zes jaar volksvertegenwoordiger zijn. Nog twee keer te worden gekozen is voldoende. Dan word ik 100 jaar. Ik zou graag de enige honderdjarige volksver- piM tegenwoordiger worden in de Belgische le fit geschiedenis". grt Hij voegde hier aan toe. dat hij voor literi de B.S.P. op de verkiezingslijst was oge' geplaatst in zijn geboortestreek in Tonge- :1 co Deze verklaring werd gevolgd door een officiële verklaring van de socialistische partij, waarin werd gezegd dat met 95 I T3OTTERDAM De snelle procent van de stemmen het kiesdistrict j JLe. prooi van onzp ftrote a2^1o- van Antwerpen ..ondanks de grote gene-! 8 8 d&&lu genheid voor Huysmans" het niet meermeraties en van vele kleinere ne derzettingen -s een re(Jen tot gro_ verantwoord heeft geacht jarige lijstaanvoerder voor de kiezers te verschijnen. Ex-minister Bolivia ontsnapt LA PAZ Ciro Humboldt Barrero, voormalig minister van binnenlandse zaken van Bolivia onder de afgezette president Estenssoro, is gisteren uit de gevangenis ontsnapt en heeft poli tiek asiel gevraagd in de Braziliaanse ambassade. Het is de tweede keer dat hij probeerde te ontsnappen. Hem werden door de militaire junta vergrijpen tegen de staat ten laste gelegd. te bezorgdheid over het verdere verloop van het proces van urba nisatie in Nederland. De gebre ken en bezwaren van een ordeloze groei van elke stad afzonderlijk in het verleden dreigen zich nu op veel grotere schaal en met veel ernstiger gevolgen voor onze gehele samenleving opnieuw voor te doen. In een nota aan de minister van volkshuisvesting en bouwnijverheid spreekt de Stedebouwkundige raad van het Nederlandse instituut vooi ruimtelijke ordening en volkshuis vesting deze bezorgdheid uit. (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG Als het Europese parlement volgende week in Straatsburg bijeenkomt, moet het zich bezighouden met een resolu tie van haar politieke commissie, waarin andermaal aangedrongen, zonder verder uitstel voort te gaan op de weg naar politieke eenheid van Europa door uitvoering van de verdragen van Parijs en Rome in al hun onderdelen. Gehandeld moet worden in de geest die aan die verdragen ten grondslag ligt, alsmede door bespoediging van ht eenwordingsproces, met als uitein delijk doel een federaal en democra tisch Europa. In de resolutie wordt voorts gesteld, dat het dringend nood zakelijk is, het parlement de voor het democratische verloop van de opbouw van Europa vereiste bevoegdheden toe te kennen en uitvoering te geven aan de bepalingen inzake de verkie zing van deze instelling door. recht- Itreekse algerhene verkiezingen. De commissie meent, dat een fede raal bestel ondenkbaar is zonder een gemeenschappelijke buitenlandse po litiek en zonder een gemeenschappe lijke verdediging van Europa als partner van de Verenigde Staten in de Navo. Zij is er van overtuigd, dat periodieke bijeenkomsten van de staatshoofden en regeringsleiders en hun ministers een begin kunnen zijn voor de bespoediging van de Euro pese eenwording. De doelstellingen, waarop de verdragen van Parijs en Rome echter onaangetast blijven. Op generlei wijze mag afbreuk wor den gedakan aan de resultaten van het huidige integratieproces en aan de werkgin en bevoegdheden van de be staande gemeenschappen en instel lingen. De commissie spreekt in de Reeds 68 doden bij mijnramp ISTANBOEL De mijngasontplof- fing in Turkije heeft reeds aan 68 mijnwerkers het leven gekost. Er zijn pas 24 slachtoffers geborgen, maar men heeft de hoop opgegeven de 44 vermisten te redden. Vierentwintig mijnwerkers werden gered, onder wie drie zwaar gewon den. Door de explosie stortten de mijngahgen in en er ontstond brand. resolutie voorts de hoop uit. dat dere Europese staten met inachtne ming van de politieke verplichtingen van de verdragen van Parijs en Rome kunnen medewerken aan de opbouw van een democratisch en federaal Europa. Ook de betrekkingen t -sen de EEG en Israël komen aan de orde. De verwachting leeft, dat het parle ment zich zal uitspreken voor een ontwikkeling, welke zal leiden tot volledige associatie van Israël. De spanningen in het Midden-Oosten zul len ongetwijfeld een gunstige invloed hebben op de behandeling van deze voor Israël zo belangrijke zaak. De geringe grootte van ons land en de geringe onderlinge afstand van de bestaande nederzettingen, aldus deze nota, hebben als gevolg dat de duidelijke scheiding van naburige kernen verloren dreigt te gaan en dat grote steden- en dorpengroepen van een ingewikkelde structuur ontstaan. De regering zal de nieuwe wet op de ruimtelijke ordening snel moe ten invoeren. Zij zal op de grondslag van die wet een nationaal ruimtelijk beleid moeten voeren, dat gericht is op een doelmatige leiding van de ur banisatie en op reconstructie van het landelijk gebied. Dit beleid zal het karakter moeten hebben van een actieve ruimtelijke ordening. Het zal het gehele regeringsbeleid volledig moeten doordringen en het zal geruggesteund moeten worden door een programma van vaak hoge investeringen. De regering zal met spoed een on derzoek moeten instellen naar de onrustbarende prijsstijging van de grond en in het licht van de uit komsten van dat onderzoek dienen te overwegen door welke maat regelen die prijsstijging kan wor den tegengegaan, dan wel haar schadelijke uitwerking op de ruimtelijke ordening weggenomen. De regering zal nader moeten over wegen hoe zij de plaats van vesti ging van industrieën en van an dere concentraties van werkgele genheid beter kan beheersen. De stedebouwkundige vakwereld zal zich, met concentratie van haar beste krachten, moeten bezinnen op de vormen, waarin de urbani satie zich dient te voltrekken en in het bijzonder op de vormen van het stedelijk woonmilieu. Provinciaal en gemeentelijk zal allerwege binnen de nationale richtlijnen een ruimtelijk beleid moeten worden gevoerd van over eenkomstig karakter als het natio naal beleid. In het belang van de eenheid van het gemeentelijk ruimtelijk beleid en van een snelle, besluitvaardige uitvoering van dit beleid is een aanpassing van de gemeentelijke indeling bij omvang en schaal van de urbanisatie nodig. Daarnaast zal in bepaalde situaties ter aanvulling dc vorming van districten moeten worden bevor derd. BOEKAREST President Gheorghiu Dej van Roemenië is gisteren overleden op 63-jarige leeftyd. Gheorghiu-Dej, die de leider van de Roemeense communisti sche party was, was juist eergis teren tot president herkozen op de eerste vergadering van het nieuwgekozen parlement in Boe karest. Hij was echter ernstig ziek en werd door zeven specialisten be handeld wegens een aandoening aan de ademhalingsorganen. Gheorghiu-Dej werd op 8 november 1901 te Barlad in het zuiden van Moldavië geboren. Al op jeugdige leeftijd werd hij arbeider. Later ging hij naar Boekarest, waar hij ging erken in de werkplaatsen van de spoorwegen. In 1929 trad hij tot de toen verboden communistische partij toe. Hij organiseerde een reeks sta kingen. wat hem tenslotte kwam te staan op twaalf jaar dwangarbeid. In augustus 1944 wist hij te ontsnappen en de voorste Russische linies te bereiken. In de eerste naoorlogse Roemeense regeringen was hij onder meer minis ter van verbindingen en minister economische zaken. In 1952 werd hij premier en in 1955 trad hij als zodanig af. Op 21 maart 1961 werd Gheorghiu-Dej tot president gekozen. Gheorghiu-Dej is altijd een echte partijman gebleven. Al in 1933 was hij secretaris van het centrale comité van de communistische partij. In 1945 werd hij algemeen secretaris van de partij en later algemeen secretaris van de nieuwe Roemeense arbeiders partij, ontstaan door samensmelting van de communistische partij met de linkse sociaal-democraten. In het geschil tussen Stalin en Tito heeft Gheorghiu-Dej een belangrijke rol gespeeld. Hij was het die in 1949 op een bijeenkomst van de Comin- form het rapport uitbracht, getiteld „De Zuidslavische communistische partij in de macht van moordenaars en spionnen". Na de dood van Stalin kiest hij de zijde van Chroesjtsjef. Later ontvangt hij Tito in Roemenië ~;n gaat hij zelf naar Zuid-Slavië. Russische geleerden: MOSKOU Het Russische en opleiding. Aan de ruimtevaar- ruimtevaartcentrum te Baikonoer rfsico's ^maar-efu" eheel onnociige heeft twee geheimzinnige onbe- tadk°tè vervullet. kenden, die in de Russische pers! „Wij zijn er niet op uit om records te steeds slechts worden aangeduid als „de chef-constructeur" en de „theoreticus van de ruimtevaart". De „chef-constructeur" heeft in de Izwestia mededelingen gedaan over de jongste ruimtevlucht. In het najaar van 1956 heeft Israël met succes een „preventieve oorlog" tegen Egypte geopend. De strijdkrachten van Nasser, die voor een belangrijk deel in de Sinai- woestijn waren samengetrokken, moesten toen een geduchte klap incasseren. Engeland en Frankrijk probeerden van de verwarring ge bruik te maken om Nasser ten val te brengen. Zij lieten landingen uitvoeren in de Suezkanaalzone, maar werden door een gezamenlijk optreden van de Sowjetunie en de Ver. Staten tot de terugtocht ge dwongen. Ook Israël moest het gewonnen terrein prijsgeven. Sindsdien heeft Nasser volop ge legenheid gehad, zijn strijdkrach ten gereed te maken om Israël te „verpletteren". In Jeruzalem maakt men zich ernstig zorgen over de militaire voorbereidingen van Nasser. De laatste tijd doen zelfs weer speculaties de ronde over een mogelijke preventieve actie van het Israëlische leger. Uitspraken van de vroegere staf chef Dayan en andere jonge politici wijzen in die richting. Zij zijn in ieder geval indicaties van de toe genomen spanning in het Midden oosten. mede als gevolg van het stopzetten van de Westduitse wa penhulp aan Israël. In dit verband is het interessant, een bericht aan te halen uit de New York Times. Dit goedingelich- schrijft, dat Amerika en Israël het niet eens zijn over de hoeveelheid wapens, die de rege ring in Tel Aviv meent te hebben om het militaire evenwicht te be waren met de Arabische landen. Johnson zou zich hierover zorgen maken. De president vreest, dat als aan de Israëlische verlangens zou worden voldaan, dit onnodig zou bijdragen aan de bewapeningswed loop in het Middenoosten. De Ver. Staten menen, dat Israël nog steeds militair superieur is in het Middenoosten. Het belangrijk ste geschilpunt zou zijn, dat de Amerikaanse regering weigert te geloven, dat het militaire even wicht zich verplaatst als gevolg van de grote zendingen Sowjetwa- pens, in het bijzonder aan Egypte. Van belang is het bezoek, dat de Israëlische minister van defensie Perez aan Parijs heeft gebracht, terwijl ook mevrouw Golda Meir, de bekwame Israëlische minister van buitenlandse zaken, zich daar ook bevond. Hieruit kan worden afgeleid, dat Israël met diplomatie ke middelen probeert, compensatie te krijgen voor het wegvallen van de Westduitse wapenleveranties. Het is echter de vraag of generaal De Gaulle er iets voor voelt, de Arabieren tegen zich in het harnas te jagen, door Israël van Franse wapens te voorzien. Wel kan De Gaulle druk uitoefenen in Washing ton en Bonn. Zo vergaat de glorie der wereld. Voor het eerst na vijf maanden hebben we Chroesjtsjef weer ge zien. Ontdaan van al zijn glorie. Een man, die erg dankbaar was te blad met een vriendelijk woord en een hartelijk gebaar. Het had ook an- -8- ders kunnen zijn. Vroeger werden „politieke slachtoffers" in de Sow- Minister Couve de Murville met President Kekkonen van Finland is een veelbereisd man. Ook in Moskou is hij een goede bekende. Hij slaagt er in, het de Russische leiders naar de zin te maken, zonder dat de onafhankelijkheid van zijn land wezenlijk in gevaar wordt gebracht. Zo sprak hij zich enige tijd geleden in Moskou heel duidelijk uit tegen de MLF, de multilaterale kernmacht, die de niet-bezitters van kernwapens in het Navobondgenootschap mede zeggenschap over het gebruik er van zou geven. Op zichzelf was het niet vreemd, dat Kekkonen zich van de MLF distancieerde. Voor hem hadden enkele trouwe Navolanden het ook al gedaan. En toen de Finse presi dent zijn verklaring aflegde, was de MLF reeds als voorstel in de ijskast verdwenen. Wel bevreemd de de motivering, die hij gaf. Hij zei: „Door ons op dit standpunt te plaatsen komen wij niet in conflict met onze neutrale politiek, omdat de vrede in Europa essentieel is voor de handhaving van onze neu traliteit". De Finse bladen, die deze noor delijke De Gaulle nog durven be kritiseren, vroegen zich al dadelijk af, wat de eigenlijke betekenis van de Finse neutraliteit is, als Finland alleen maar in vredestijd neutraal is. Kekkonen heeft hierop niet gereageerd. Hij heeft slechts pre mier Virolainen en minister van buitenlandse zaken Karjalainen gevraagd, te onderstrepen, dat er geen wijziging was gekomen in Finlands neutraliteitspolitiek. En het is duidelijker geworden dan het reeds was, dat dit een zuiver pro-Russische neutraliteit is, die in Moskou dan ook erg op prijs wordt gesteld. De positie van Finland als buur man van de Sowjetunie is een moeilijke en weinig benijdens waardige. Het was verliezende par tij in oorlog, die de Sowjets al voor de tweede wereldoorlog tegen de Finnen begonnen en die met de capitulatie van Hitler-Duitsland in het noorden eindigde. De neer buigende houding van Kekkonen is echter nogal overdreven. Zij ge tuigt van weinig staatsmanschap. Want het is de vraag of zijn land er op den duur mee gediend zal Nadat de doodsstraf was gehandhaafd NASHVILLE (TENNESSEE. VS) Een dag nadat het Huis van Afgevaar digden van de Amerikaanse deelstaat PEKING Tennessee een voorstel om de dood- j straf af te schaffen met één stem In het conflict tussen Moskou en meerderheid^ had verworpen, heeft Peking heeft Gheorghiu-Dej een enigszins afzijdige houding aangeno men, hoewel uit bepaalde gedragingen een zekere voorkeur voor het stand punt van de Chinezen duidelijk ge bleken is. Zo zond Roemenië geen delegatie naar de conferentie van negentien communistische partijen die op 1 maart in Moskou werd gehouden. Deze enigszins stugge houding van de Roemeense leiders tegenover Moskou vloeit voort uit hun verzet tegen de pogingen van de Russen om tot eco nomische integratie te komen binnen de Comecon, de communistische ge meenschappelijke markt. De verkoe ling van de vriendschap ging zo ver, dat Gheorghiu-Dej in 1963 niet naai de verjaardag van Ulbricht ging Chroesjtsjef was wel in Oost-Berlijn en in 1964 zelfs niet naar Moskou.! toen Croesjtsjef zijn 70ste verjaardag "1 7t> /|T TTYTTTlV (VA vierde. Wel was de Roemeense presi-j V HU U W JUIl IIxTl dent in januari 1965 in Warschau,1 waar loan de raadgevende politieke ROME - Fx-konmg Faroek van de verdragsorganisatie Egypte, die donderdag overleden, gouverneur Frank Clement vijf ter- doodveroordeelden gratie verleend. Hij wijzigde vijf doodstraffen in 99 jaar gevangenisstraf. Drie van de vijf ge vangenen hadden de volgende dag de laatste gang naar de elektrische stoel moeten maken. Tijdens de behandeling van het voorstel de doodstraf af te schaffen in het Huis van Afgevaardig den zei de gouverneur onder meer: „Deze mannen hebben jarenlang dag- in-dag-uil in dc schaduw van de dood geleefd. Dat op zichzelf vormt al een rede en onmenselijke behandeling." De tijd van de Wostoks met slechts een zitplaats is voorbij. Deze verouderd en zullen niet mee ruimte in worden gezonden, schrij/tl de chef-constructeur. Bovendien zou' het belachelijk zijn te denken dat de ruimtevoertuigen slechts enkele dagen in de lucht zullen blijven. ..Die zijn voor langere tijd vervaar digd". Maar wanneer de ruimtevoer tuigen langere tijd in hun baan blijven wordt een periodieke aflos sing van de bemanning nodig, door kleine ruimtebussen die een gere gelde dienst tussen de aarde en kunstmaan onderhouden. „Dit zal dan gebeuren: een eenvoudig ruim tevoertuig zal de nieuwe ploeg overbrengen en door de sluis wo den de ruimtevaarders afgelost." GEEN RECORDS verbeteren", zei de chef-construc teur in verband hiermee. De theoreticus van de ruimtevaart" denkt niet dat er speciale apparaten nodig zijn om de vlucht van de ruimtevaarder te stabiliseren. Leo- now stond op een moment ..op zijn hoofd. Dat is een kwestie van gewoonte. Kijk naar de mens op aarde. Die loopt op zijn voeten terwijl zijn zwaartepunt veel hoge: ligt. Een beetje oefening en alles komt voor elkaar. Ik ben er zelfs van overtuigd dat men veel gemakkelijker werkt dan op aarde". METEORIETEN Het praktische resultaat van hei uitstapje van Leonow ziet de theo reticus voornamelijk in het verwe- zenlijken van een rendez-vous in d( ruimte. Een mens kan het naderbij- komen en het bijeenvoegen van dc twee vaartuigen vergemakkelijken. Wat het gevaar van meteorieten be treft „dit is schromelijk overschat. Er vallen er net zo goed op aarde als er in de kosmos zweven. Toch niemand ooit bang geweest dat hij zo'n ding op zijn hoofd zou krijgt Alle maatregelen ten spijt, die in de wonderen van hun wereld, die de afgelopen week in de Verenigde hielp de hongerigen te voeden, die Staten werden genomen autoriteiten in de staat Alabama hielp hun eigen weg te de rechten van elke bij elke verkiezing gebruik te maken, zal het neger probleem in de VS een slepende zaak blijven. Het is van mentaliteit. De grote taak van de Amerika nen, die tot leiding geven zijn geroepen is, deze mentaliteit te veranderen, of althans maatregelen te nemen, die deze verandering in de hand-, kunnen werken. Men zal begrijpen, dat het aanvaarden van de wet, die president Johnson deze week inzake het negerstemrecht bij het Congres heeft ingediend, niet deze gewenste verandering zal brengen. In vele delen van de Verenigde Staten en zeker niet alleen in het Zuiden, zullen de tegenstellingen er slechts door worden verscherpt. Dat is het be treurenswaardige gevolg van het op zichzelf verblijdende feit, dat de negers steeds meer gelijke rech ten krijgen. Men ziet, hoe gecom pliceerd het negervraagstuk is. zijn medemensen, die genegenheid onder mensen van alle rassen en alle overtuigingen en alle partijen kwestie bevorderde en die hielp bij het beëindigen van de oorlog onder de broeders op aarde". FOTO BOVEN: President Kekko nen in het winterse Moskou, waar hij het goed eens kon worden met de nieuwe Russische leiders. FOTO ONDER: President Johnson en gc verneur Wallace van Alabama, de besprekingen in het Witte Huis. Johnson komt echter lof toe om de wijze, ivaarop hij deze week de zaak van de negers moreel heeft gesteund. Typerend voor zijn hou ding is het volgende citaat uit zijn rede tot het Congres: „Ik wil niet de president zijn die imperia bouwde of die naar grandeur streefde. Ik wil de president zijn, die jonge kinderen opvoedde voor heeft al zijn bezittingen nagelaten zijn zoon en drie dochters en niets aan zijn voormalige echtgenoten. Dit heeft zijn advocaat gisteren be kendgemaakt. De advocaat wilde niet zeggen hoe groot de nalatenschap van Faroek was. Het testament was door Faroek zelf opgesteld en met de hand geschreven. Het grootste deel van de nalaten schap is bestemd voor de 13-jarige zoon Foead, een kind uit het tweede DcWdn'rdoo,hteraaruit\eT\erMerhuw":|^,^nV^S""2 JÏÏL K AmJt«rdam is een Tsjechisch lijk met Farida, Ferial (26), Favvzia "SSE. i de bezittingen. I tot 26 juni. I brengen. BRUSSEL Door dc koelbloedig heid van een piloot van de Koninklij ke Luchtmacht is gisteren een ramp i nZuid België vermelden: een helikop ter van de luchtmacht raakte tussen Bastenaken en Neufchateau in moei lijkheden en moest een noodlanding maken, waarbij de vlieger, luitenant Seholtz, er op«het nippertje in slaagde het toestel aan de grond te krijgen zonder een reeks woningen te raken. Het toestel, dat vier inzittenden telde, werd licht beschadigd. Niemand werd gewond. De helikopter, een Alouette 3. was op weg van een vliegveld Deelen naar de Canadese basis te Merville. Met de hulp van de bemanning van een van Soesterberg gestuurde heli kopter is de schade hersteld en kon de pechvogel weer naar zijn basis terugkeren. I De regering van Nepal heeft bergbekiimmings- expedities voor onbe paalde tijd verboden. Verwacht wordt dat dit verbod verscheidene ja ren zal worden gehand haafd. Sommige expedi ties hebben de afgelopen jaren de Nepalese bepa lingen overtreden, onder meer door zich omvettig in Tibet te begeven. I In Tange (gem. Onst- wedde) hoopt 30 maart het echtpaar Wubbo Smid en Harmke Sche per het 70-jarig huwe lijksfeest te vieren. De oudjes zijn respectieve lijk 93 en 95 jaar en zijn nog zeer kras voor hun leeftijd. Hij verzorgt nog steeds zijn kippen en rij beeft veel plezier in licht huishoudelijk werk- Dat is haar ook wel toever trouwd, want op haar negende jaar ging zij al als dienstbode werken. Vijftien jaar lang hield zij dit vol: haar hoogste loon bedroeg 78 per jaar. Functionarissen van de ondergrondse in Londen hebben toegegeven dat de Britse passagiers toch niet zo eerlijk zijn. Als men het goed bekijkt i er maandag weer een grote trelnroof gepleegd. Wegens een wilde sta king van de kaartjesver kopers hadden de autori teiten „eerlijkheidsbus sen" laten plaatsen. Op elk station werd de pas sagiers verzocht het be nodigde treingeld in die bussen te deponeren. Toen de ontvangsten van maandag geteld waren bleek er ongeveer 300.000 gulden minder ontvangen te zijn dan anders op een maandag- TEL AVIV Kurt Birrenbach, de speciale afgezant van de Westduitse regering naar Israël, heeft besloten zijn verblijf aldaar met een dag te verlengen. Zijn geheime onderhande lingen met de Israëlische leiders zul len dientengevolge tot en met zondag duren. Zij waren donderdag begon- Officiële Israëlische woordvoerders Jeruzalem weigeren commentaar te geven op de besprekingen. Er is geen reactie te krijgen op persberichten volgens welke volledige overeen stemming zou zijn bereikt bij de besprekingen van donderdag. Wel is naar aanleiding hiervan opgemerkt, dat het wel vreemd is dat de onder handelingen toch nog voortgezet moe ten worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 5