Nieuwe Leidse Courant
m
Schmelzer nu formateur?
BOOT
Beernink handelde in strijd
met zijn eigen Unieraad
r
Koningin ontving vandaag weer adviseurs
Voortzetting van huidige
combinatie onmogelijk
Vandaag beslissing over
stemrecht van negers?
Koningin en Prins gaan
naar wintersport
Bondsraad vóór
vervolging van
nazi-beulen
Commentaren
Mengele en Bormann
in Zuid-Amerika
Zaterdag 13 maart 1965, 45ste
ORGELS - PIANO'S
ELEKTRONISCHE ORGELS
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAI. DAGBLAD
Abonnementsprijzen p.w. 0,78,
„Sfantvastigh is gheb
mijn hert in teghensp
3,35, p.kw. 10,05
UWU Tel. 01726-2541
Vraagt geïllustreerde prijslijst
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00
Volgens Times
Johnson: blijven
vechten in
Zuid-Vietnam
LONDEN/SAIGON De Ameri
kaanse president Johnson zou heb
ben besloten de aanwezigheid van
zijn troepen op het Aziatische vaste
land voorlopig te handhaven en de
oorlog in Vietnam met alle beschik
bare middelen voort te zetten.
Dit bericht, dat ongerustheid bracht
bij de Britse regering, vernam het in
Londen verschijnende blad Times van
zijn correspondent in Washington, wiens
naam volgens traditie niet bekend wordt
gemaakt.
De regering, die op het ogenblik dit
bericht probeert 'te verifiëren, is van
mening, dat uit deze twee besluiten, ern
stige en vérstrekkende consequenties zul
len voortvloeien met betrekking tot de
crisis in Zuidoost-Azië. Op deze manier
zal de crisis nooit kunnen worden opge
lost: het maakt de situatie alleen maar
L-vaarlyker, zo menen leden van de
Britse regering.
In de Noordvliet te Maassluis is
gistermiddag de 2-jarige Eran Squares
uit Maassluis verdronken. Het kind was
even ontsnapt aan de aandacht van de
moeder, die het jongtje naar de markt
had meegenomen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Vandaag ontving de Koningin op Huis ten Bosch acht
politici om zich te laten adviseren over de mogelijkheden tot oplossing van
de kabinetscrisis. Het zijn de voorzitters van de beide Kamers, de vice-pre
sident van de Raad van State en de leiders van de fracties van de KVP,
de PvdA. de ARP, de CHU en de VVD in de Tweede Kamer. Politieke
waarnemers zouden allerminst verwonderd zijn wanneer de formatie-op
dracht zou worden gegeven aan de heer Schmelzer. De Koningin hoopt
maandag voor een korte wintervakantie te kunnen vertrekken. De Prins
vertrekt die dag in elk geval.
De naam van drs. W. K. N. Schmel
zer als mogelijke formateur wordt
genoemd omdat hij de fractievoor
zitter is van de grootste partij. De
ze figuur acht men de eerstaange-
wezene wanneer niet het spreek
woord van toepassing is: wie brok
ken maakt moet lijmen. Bij zeer
velen bestaat bovendien de indruk,
dat de KVP-politicus zijn informa
tie-opdracht grondig en niettemin
binnen een redelijke termijn heeft
vervuld. Het was niet aan hem te
wijten, dat de inhoud van zijn rap
port teleurstellend was.
In de wandelgangen van de Tweede
Kamer, waar de fracties van de KVP,
ARP, CHU en VVD bijeenkwamen,
werd gisteravond al druk gespeculeerd
de mogelijkheden tot oplossing
Johnson houdt persconferentie
WASHINGTON President John
son zou vandaag een belangrijke
persconferentie houden over de wet
geving op het gebied van het alge
meen stemrecht. Zijn minister van
justitie. Katzenbach, werkt aan
boodschap aan het Congres over de
burgerrechten. De minister heeft
meegedeeld te hopen, dat hij van
daag gereed zal zijn. Hij dacht dat de
president het stuk in het begin
de komende week aan het Congres
zal doen toekomen. Dit Is gisteren
door de perschef van het Witte Huls
bekend gemaakt.
Johnson heeft gisteren in verband
met de demonstraties in Selma, een aan
tal vertegenwoordigers van Amerikaan
se bewegingen voor rassenintegratie en
een delegatie, die optrad namens on
geveer vierduizend protestantse, rooms-
katholieke en joodse geestelijken, bij
zich ontvangen. Volgens een woord
voerder van deze groep. Walter Faun-
troy, had Johnson gezegd, dat hij „de
volle verantwoordelijkheid" op zich zou
nemen voor elke eventuele actie van de
federale regering.
De groep had dc president ge
vraagd, onverwijld „marshals'' (fe
derale politiemannen) naar Alabama
te zenden om allen te arresteren, ülc
verantwoordelijk waren voor het ge
welddadige en brute optreden tegen
de negerbetogers in Selma, afgelopen
zondag.
Voorkomen
Ook zouden zij een herhaling van
dergelijke incidenten moeten voorko
men. Mocht dit niet voldoende blijken
dan zou de regering federale troepen
naar de staat moeten zenden. Johnson
had toegezed, met deze wensen rekening
te zullen houden.
Voor de federale rechtbank te Bir
mingham, in Alabama, verklaarde een
ijveraar voor rassenintegratie, John
Lewis, gisteren, dat hij tijdens de be
toging van zondag had gezien hoe een
politieman een negervrouw afranselde
met een lange ossezweep, terwijl hy
schreeuwde: „Schiet op, jij zwarte nik
kervrouw". Lewis werd gehoord door
rechter Frank Johnson, die een verzoek
behandelt van negerleiders om toe
stemming voor een nieuwe poging tot
een mars naar Montgomery.
In één
ooQODslag
Hoe met de loonpolitiek?
pag. 2
Het lot van Veronica pag. 5
Adeldom voor verloofd-
de? pag. 5
Radio: Wageningen con
tra Wageningen pag. 7
Nieuws achter het
nieuws pag. 13
En in het ZONDAGSBLAD
o.m.:
Frans-Britse tegenstellingen
in Canada
Dietrich Bonhoeffer
Mannequins
Sint-Bernardshonden
Greta Garbo
Een andere getuige, Early Butler,
vertelde, dat politiemannen na de ver
hindering van de mars traangasgrana
ten in zijn woning haaulu geworpen.
Hij had verder sherif Jim Clark kin
deren zien slaan, die zich na de beto
ging in de buurt van de negerkerk op
hielden.
President Johnson heeft zich bereid
verklaard, gouverneur George O. Wal
lace van Alabama te ontvangen, die
hem om een onderhoud heeft gevraagd
en hem heeft getelegrafeerd, dat het
dringend nodig is dat een eind komt
aan de demonstraties voor rassenge-
Iijkheid in zijn staat, die volgens hem
een bedreiging vormen voor de ge
ordende samenleving.
van de crisis. Algemeen is men het er
over eens, dat van een ernstige poli
tieke impasse moet worden gesproken.
Diverse combinaties passeerden de
revue. Een voortzetting van de huidige
combinatie is uitgesloten, tenzij de
radio- en televisie-kwestie opnieuw in
de ijskast zou worden gezet. De ijskast-
theorie naar voren gebracht omdat
de regeringspartners het met uitzonde
ring van de omroeppolitiek goed met
elkaar konden vinden vindt echter
vrijwel geen aanhangers. De
Geertsema (lib.) wilde haar bij a
keur buiten beschouwing laten, omdat
hij de gedachte „niet aantrekkelijk"
vond. Hij meende, dat er nu iets moet
gebeuren.
De heer Van der Ploeg, tweede voor
zitter van de KVP-fractie, verklaarde,
dat hij bepaald tegen de idee was, om
dat deze oplossing zijns inziens de
„slechtst denkbare" zou zijn. De heer
Smallenbroek dacht er (ook nu) pre
cies zo over. „Geen sprake van", zei
de' a.r. fractievoorzitter, „de zaak moei
nu van de agenda af, want anders leg
gen we een tijdbom onder de formatie
van 1967. Ik zou er alleen over willen
denken wanneer ik zeker was van
oplossing over twee jaar".
Iets minder afwijzend leek de heer
Beernink, al stelde ook de c.h. fractie
voorzitter als voorwaarde dat het
vraagstuk daardoor dichter bij een op
lossing zou moeten komen.
Sainen met PvdA
De heer Beernink stelt waarschijn
lijk meer prijs op een voortzetting van
de huidige coalitie dan de heer Smal
lenbroek, al had ook laatstgenoemde
graag gezien, dat het thans demissio-
kabinet zijn vier jaar had uitge-
et is niet prettig wanneer halver
wege de rit van paarden moet worden
gewisseld", merkte hij op.
Terwijl zijn c.h. collega bekende, dat
(j een samengaan met de PvdA niet
s een constructieve mogelijkheid kan
zien, hoewel er natuurlijk over te pra-
valt, wekte de a.r. fractievoorzit
ter de indruk tamelijk positief tegen
over samenwerking met de socialisten
te staan.
Hij vond dat het sociale beleid van
het kabinet-Marijnen er zijn mocht,
maar merkte ook op, dat een regering
mét socialisten waarschijnlijk meer
geld voor ontwikkelingshulp zou uit
trekken. De heer Smallenbroek heeft
daar veelvuldig voor gepleit Voorts be
vestigde hij van oordeel te zijn, dat
men met de PvdA waarschijnlijk ge
makkelijker tot herziening van het
vennootschapsrecht kan komen. De
prijsvorming van onroerend goed die
dr. Vondeling door een initiatief-voor
stel onder de Prijzenwet wil brengen
ou nader onderzocht kunnen wor-
„Het is geen zaak van beginsel",
aldus de a.r. woordvoerder, maar een
kwestie van beleid, een afwegen van
ïrschillende zaken".
De heer Van der Ploeg wees er op,
dat de PvdA wel wat van zijn program
moeten laten vallen om mee te
kunnen regeren. De PvdA zelf heeft tot
toe bij monde van de heer Von
deling, die gisteravond voor Amsterdam
studenten sprak alleen gezegd,
een gezamenlijk deelnemen van de
VVD en de PvdA aan een regering
hoogst onwaarschijnlijk is. Met de idee
een zeer brede basis kan men
waarschijnlijk alleen bij een aantal
CHU-ers terecht.
(Voor vervolg zie pag. 5
Drs.W.K. N. Schmelzer heeft gisteren rapport uitgebracht aan de
Koningin en daarmee zijn taak als informateur beëindigd. Des avonds
vertelde hij aan journalisten op welke manier hij te werk was gegaan.
Op tal van vragen wilde hij liever geen antwoord geven, omdat deze zijns
inziens beter aan de betrokken fractievoorzitters Konden worden gesteld
op d" foto ae ex-infoi-mateur (links) met naast zich dr. G. J. hammers,
directeur van de Rijksvoorlichtingsdienst, die als woordvoerder van de
(in)formateurs pleegt op te treden.
Smallenbroek (a.r.) van mening:
DEN HAAG De a.r. fractie-
oorzitter Smallenbroek meent, dat
de inhoud van het bemiddelingsvoor
stel van zijn c.h. collega Beernink ii
strijd was met het door de Unieraad
ingenomen standpunt van non-dis-
criniinatie. Hij had elke mogelijk
heid van bevoorrechting moeten uit
sluiten.
Daarnaar gevraagd antwoordde de
c.h. fractievoorzitter ons, dat hij
zijn voorstel de mogelijkheid voor
beroep op de Kroon voor belang
hebbenden had opengelaten. „En de
Kroon discrimineert nooit".
Gisteren heeft de heer Beernink nog
eens uiteengezet hoe hij donderdagavond
tijdens het overleg van de fractievoor
zitters met informateur Schmelzer heeft
Zq, strekt de 5 kmm lange Oos-
terscheldebrug, die in aanbouw
is, zich reeds uit tussen Schou-
iven-Duiveland en overig Zee
land". Het wegdek is al voor de
helft gereed. Dit jaar nog moet
de brug klaarkomen.
DEN HAAG Koningin Juliana heeft
vanmorgen niet, zoals aanvankelijk in
de bedoeling lag, de herdenkingsdienst
de Waalse kerk kunnen bijwonen.
In paleis Huis ten Bosch zou de Konin
gin vanmorgen haar adviseurs ont
vangen. Om tien uur werd als eerste
verwacht de voorzitter van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal, mr. J. A.
DEN HAAG Koningin Juliana en
prins Bernhard zijn van plan maan
dag voor een korte wintersportvakan
tie naar het buitenland te vertrek
ken.
De Rijksvoorlichtingsdienst kon
niet zeggen, waar het Koninklijk paar
precies heengaat.
Prins Bernhard is op het ogenblik
erg vermoeid. Hij heeft in de afgelo
pen dagen niet aan alle officiële ver
plichtingen kunnen voldoen: de Prins
was van plan samen met prinses Bea
trix de begrafenisplechtigheid van
koningin Louise van Zweden bij te
wonen. De vermoeidheid is stellig
mede een gevolg van de drukte rond
de verloving van prinses Margriet,
welke gebeurtenis de Prins niet heeft
willen verzuimen, ondanks het feit,
dat hij nog herstellende was van eèn
pijnlijke spierontsteking.
Fractieleiders
lichten hun
standpunt toe
(Van onze parlementsredactie)
geprobeerd om de liberalen enerzijds ei
de anti-revolutionairen en KVP-ers an
derzijds tot elkaar te brengen.
Hij is ervan uitgegaan, dat een niet
te verwaarlozen groep in ons volk
behoefte heeft aan reorganisatie van
het omroepbestel, maar geen nieuwe
omroepvereniging wil stichten. Om
dat het hier dus om „ongeorganiseer
den" gaat, kan men niet uitsluitend
getalskriteria voor de toelating van
nieuwe zendgemachtigden aanleggen.
De minister van O., K. en W. moet de
bevoegdheid hebben om, gehoord de
Radioraad, van de toelatingseisen af
te wijken
Hij moet dat kunnen doen in bijz'onder
qmstandigheden wanneer er reden is or
te veronderstellen, dat er bij een niet on
belangrijk deel van de kijkers voldoende
aanhang en sympathie voor een kandi
daatzendgemachtigde bestaat. Een derge
lijke afwijking van de algemene regel
de objectieve getalsnorm dus zöu mi
ten worden gemotiveerd en voor de be
langhebbenden zou de mogelijkheid v
beroep bij de Kroon moeten opensta
Alle gegadigden moeten voldoen aan
het volk levende culturele behoeften
mogen niet op het maxen van winst uit
zijn.
Deze regeling had de heer Beernink
willen laten gelden vanaf 1 juli 1967. Ge
durende de overgangsperiode zou het ge-
talskriterium soepel moeten worden ge
hanteerd.
De heer Geertsema verklaarde zich be-
Moü
ie aangenomen
BONN De Westduitse Bondsraad
heeft gisteren
waarin gevraagd
f uitbreiding
'aarbij door nazi
misdaden op 8 m
De Bondsraad
de Eerste Kamer
motie aangenoi
»rdt om afschaffing
n de wetsbepaling
bedreven oorlogs-
zullen verjaren,
e vergelijken met
Ned.) achtte het
niet noodzakelijk hiertoe bij de Bonds
dag (Tweede Kamer) een wetsontwerp
te dienen omdat de meerderheid
de Bondsdag woensdag voor twee
wetsontwerpen had gestemd, die
als zij worden aangenomen de ver
volging van oorlogsmisdadigers na 8
lei mogelijk maken.
De Bondsraad nam gisteren in eer
ste lezing ook twee wetsontwerpen aan
die het ontslag moeten bekrachtigen
Westduitse rechters en openbare
aanklagers die in nazirechtbanken
doodvonnissen hebben geveld. De wets
ontwerpen gaan nu voor tweede be
handeling naar de Bondsdag. In krin-
van de Bondsraad acht men het
echter onwaarschijnlijk dat de wetten
tijdens de huidige zitting, die in sep
tember eindigt, van kracht zullen wor-
reid om het compromisvoorstel vai
heer Beernink in zijn fractie te brengen.
Voor de heren Van der Ploeg en Smallen.
broek was het echter volstrekt onaan
vaardbaar. Uit de zekere gretigheid,
waarmee de liberale fractievoorzitter op
he't bemiddelingsvoorstel inging, conclu-,
deerde de wnd-fractieleider van de KVP,
dat mr. Geertsema kennelijk 'n mogelijk
heid zag om via een achterdeur toch zijn
floel te bereiken. Hij ging er kennelijk
van uit, dat de kandidaat-zendgemachtig
de, die hij wil steunen in elk geval van
de uitzonderingsregel zou profiteren.
(Voor vervolg zie pag. 5
In het St. Elizabeth ziekenhuis te
Tilburg, is de 47-jarige M. van Herpen,
die op 10 maart werd aangereden door
een personenauto, overleden.
üiiHiiiisiniiiiiiim
"1ATISCHE
O ru;
MiMlIilllllllllIII
n de infor-
het gebro
ken kabinet zijn mislukt, is het zaak
zich een juist beeld te vormen van
de feitelijke situatie. Dat is ons aller
recht en plicht.
Temeer is dit nodig, nu met name
van liberale kant gepoogd wordt de
Nederlandse burger die wij allen
zijn omtrent de oorzaken van de
crisis een indruk bij te brengen die
niet overeenkomstig de werkelijk
heid is. Het zal nuttig zijn, daar
doorheen te zien.
Om een voorbeeld te noemen: Het
Algemeen Handelsblad schrijftt:
,,IIet waren de confessionele partijen,
met name de ARP, die het door de
VVD terecht verlangde „open
bestel" hebben geweigerd.
Wat moet de oppervlakkige lezer
uit zo'n zin opmaken? Dat de con
fessionele partijen tegen een open
bestel zouden zijn? Men kan beter
weten. Zij zijn aleen tegen een be
stel dat voor de een meer open is
dan voor de ander. Zij zijn tegen een
bestel waarin de een wordt bevoor
recht boven de ander.
Wanneer het Algemeen Handelsblad,
haar zienswijze overeen open bestel
gevend, dat woord tussen aanhalings
tekens plaatst, is dat iets wat terecht
geschiedt.
Laten we toch ook de politieke strijd
zuiver trachten te houden.
TN het Algemeen Dagblad van het-
-1 zelfde laken en pak. „Met name
de anti-revolutionairen en de katho
lieken verwerpen bet open bestel,
zoals grote groepen van de Neder
landse bevolking dit wensen.
De CH-Unie heeft zich ten slotte bij
monde van haar Unieraad ook aan
dit confessionele standpunt gecon
formeerd".
We vragen. Hoe weet men, dat grote
groepen van de Nederlandse bevol
king een bestel wensen waarin de
een wordt bevoorrecht boven de an
der.
Het Nederlandse volk is voor gelijk
stelling. Dat is het op het gebied van
het onderwijs en op ander gebied.
Het wenst deze gelijkstelling, waar
voor soms krachtig gestreden moest
worden, te zien nageleefd. Hij is
voor gelijke monniken gelijke kap
pen.
„Van een werkelijk open bestel in de
omroep zal voorlopig geen sprake
zijn", schrijft het blad ook. Wij we
ten dat zo net niet.
Een werkelijk open bestel heeft nog
altijd goede kansen. Mits het wer
kelijk open is. En niet is van de
merkwaardige openheid die vele li
beralen wij hopen: niet allen
blijken voor te staan.
JN ELSEVIERS weekblad lezen we:
„Hoe men ook over reclame in de
televisie denkt, een zaak is wel dui
delijk: er zal op zondag nooit enige
reclame-uitzending mogen worden
gegeven".
Dit lezende dachten we: een kloek
principieel geluid, de stoere stijl zoals
dit weekblad vaak voert waardig.
Daarom was het vervolg wel wat
teleurstellend: „Zou men toch daar
toe overgaan, dan was de discrimi
natie met de dagbladpers een feit.
Tegen deze discriminatie verzetten
wij ons. zolang het in dit land niet
mogelijk is een zondagochtendblad
uit te geven".
Geen reclame op zondag dus, niet
omdat het zondag is, maar omdat het
wat het weekblad schijnt te be
treuren. Is het anders, dan horen we
het wel nog altijd niet mogelijk is
in dit land een zondagochtendblad
uit te geven.
En dit zou dan een gedachtengang
verraden, die wij op onze beurt me
nen te mogen betreuren.
„Ik heb kamparts tweemaal gezien
Sonnenberg werd
ondervraagd
SAO PAOLÓ1 De gisteren dooi
de Braziliaanse politie gearresteerde
Duitser Detlev Sonnenberg, die reeds
lang werd gezocht wegens zijn aan
deel in zes berovingen in de Bonds
republiek, heeft medegedeeld, dat hij
twee maanden geleden de beruchte
kampdokter Mengele in Encarna-
een plaats in Paraguay, heeft
gezien. Sonnenberg, die zich Alfred
Trenker noemt, onthulde voorts, dat
Martin Bormann zich in Brazilië be
vindt.
Interpol heeft na Sonnenberg te heb-
sn verhoord, medegedeeld, dat hij naast
zijn Westduitse paspoort waarin hij
Alfred Trenker heet ook nog een
Argentijnse pas bij zich had op naam
van Carlos Rodrlgues. Dë Interpolverte
genwoordiger dr. Campos zei nadrukke
lijk, dat niets bekend is over misdadig
optreden van Sonnenberg in de Tweede
Wereldoorlog. Zijn naam wordt ook hiiet
in verband gebracht, zoals aanvankelijk
werd gemeld, met de moord op de Let
lander Her-bert Cukurs in Montevideo, j
die daar is ..terechtgesteld" door hetgeen
'ermoedelijk leden zijn van een groep
nazi-slachtoffers, die het reoht in eigen
hand hebben genomen
5en vraaggesprek met een vertegen
woordiger van het persbureau Reuter
verklaarde Sonnenberg dat hij in 1953
i als militair raadgever in Egypte was
geweest. Van daaruit was hij naar Zuid-
Amerika vertrokken, waar hij in ver
schillende landen had gewoond, voordat
hij zich ten slotte in Guaraja, nabij de
Braziliaanse haven Santos, had gevestigd.
Sonnenberg zei verder, dat de in Zuid-
Amerika wonende Duitsers na de ont
voering, in 1960, van Ad-olf Eichmansi
door een Israëlische commandogroep, een
zelfbestihermingsonganisatie hadden ge
vormd. waarvan hij oo'k deel uitmaakte.
„Ik heb dr. Mengele (de herychte
kamparts uit Auschwitz) tweemaal in
Paraguay gezien. Hy is heel dik gewor
den en hij gelijkt helemaal niet meer
op dc foto's, die in de oorlog van hem
zijn genomen", aldus Sonnenberg.
Melk niet duurder
DEN HAAG Het ministerie van
landbouw en visserij heeft medege
deeld, dat de nieuwe richt- en verre-
kenprijzen voor melk zo zijn vastge
steld, dat de consumentenprijs voor
melk niet hoger hoeft te worden. Op
de consumentenprijzen voor boter en
kaas zullen de nieuwe inleveringsprij-
zen slechts een gering verhogend ef
fect hebben. De nieuwe oriëntatieprij-
voor rund- en kalfsvlees zullen
verhogend effect hebben op de
consumentenprijzen.
Zuidoostelijke wind
De Bilt verwacht tot vanavond:
dc tyd vj
zuidoostelijke wind.
