Nieuwe Leidlse Gourant
Erhard treft
Nasser
en erkent Israël
Druk intern beraad over
de kabinetscrisis
Bondskanselier hakt
knoop door
Geen breuk met Egypte
Jos v. d. B.
blijft in
voorarrest
>T -
fWBBr J8
ill
Koningin Louise van
Zweden overleden
VS sturen keurtroepen
naar Zuid-Vietnam
Mars van negers in
Selma werd chaos
Commentaren
r 196^
Dir»eteuf: F. DIEMER
Kantoren Leiden
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Maandag 8 maart 1963. 43»te jaargang
Minder wind
De Bilt verwacht tot dinsdagavond:
Zwaar bewolkt met hier en daar enige
regen en plaatselijk enkele opklaringen.
Matige tot zwakke wind in hoofdzaak
tussen noordwest en zuidwest. Vannacht
temperatuur om het vriespunt met op
enkele plaatsen mist. Morgen iets hogere
middagtemperaturen dan vandaag. (Op
gemaakt te 11.15 uur)
Abonnementsprijzen p.v
Ti. 3,35, p.kw. 10,05
bezorging 1 8.00— 1 9.00
Moordzaak-Zundert
BREDA De officier van justitie
heeft het voorarrest van de 32-jarige
fabrieksarbeider Jos v. d. B. met zes
dagen verlengd. Zoals bekend is hij
als verdachte aangehouden in de
moordzaak Van Hasselt te Zundert.
Intussen heeft de oproep van de
rijkspolitie aan geiuigen-automobilis-
ten. die in de nacht van de moord
op de weg WernhoutZundert een
lifter in carnavalspak zouden hebben
zien staan geen enkel resultaat gehad.
Deze oproep volgde op een verkla
ring van Van de B-, dat zijn vriend
Van Hasselt, met wie hij samen in
een volkswagenbusje zat, op de weg
naar huis een lifter had meegenomen.
Deze zou nadat Van de B. thuis was
afgezet samen met Van Hasselt naar
zijn boerderij zijn meegereden. Zoals
gemeld werd Van Hasselt op het erf
van zijn boerderij met ingeslagen
schedel gevonden.
Van begin af aan heeft de politie
echter aan de waarheid van dit ver
haal getwijfeld. Er is argwaan tegen
Van de B. gerezen, temeer omdat ver
scheidene gegevens niet blijken te klop
pen. Zo had hij gezegd, dat hij carna
val had gevierd in een boerencostuum,
terwijl feestgangers nadrukkelijk zeg
gen hem in een geel clownspak en een
strohoed te hebben gezien. Dit pak is
spoorloos, alleen de hoed had Van de B.
oog bij zich.
Omdat men vermoedde, dat er
bloedvlekken op zaten, heeft men de
hoed opgestuurd naar het gerechte
lijk laboratorium in Den Haag, even
als enkele andere kledingstukken. De
uilslag van dit onderzoek wordt niet
voor woensdag verwacht.
Visseizoen begint
29 mei
op
DEN HAAG. Niet op de gebrui
kelijke datum: 1 juni. maar op zater
dag 29 mei van dit jaar zal het vis
seizoen 19651966 geopend worden.
Dit heeft de minister van landbouw en
visserij, mr. B. W. Biesheuvel, besloten
Door de opening van het visseizoen te
verschuiven naar de voorafgaande vrije
zaterdag zal de bewindsman ongetwij
feld zeer vele hengelaars en andere be
oefenaren van de vissport zijn tegemoet
gekomen.
Het ministerie van landbouw en visse
rij maakt hengelaars en vissers er ech
ter op attent, dat zij voor deze drie da
gen eerder vissen de visakten of bijdra-
gensbewijzen (voor het vissen met een
gewone hengel) van het tot 1 juni 1965
lopende seizoen 19641965 nodig hebben
Voor deze drie dagen zijn dus de oude
documenten nodig.
RIJEN. Tussen Gilzen-Rijen en
Breda, vlak langs de spoorbaan, is van
morgen een gasleiding van de staats
mijnen gesprongen. Personeel van de
staatsmijnen (Gasunie Zuid in Boxtel)
is naar Gilze-Rijen onderweg.
Volgens de rijkspolitie spoot het mijn-
gas zachtjes uit de grond. Gevaar voor
omwonenden was er niet, aangezien de
leiding niet in de buurt van woonhuizen
ligt Ook passerende treinen ondervon
den geen hinder, daar de wind van de
rails af stond.
zijn land een slechte dienst bewezen
heeft. De weg naar erkenning van Ul-
brichts regime door de Arabische landen
zou nu zijn geëffend. Naar aanleiding
van de stap van Erhard ontbood koning
Hoessein van Jordanië de Westduitse am.
bassadeur bij zich.
Jordanië heeft onmiddeljjk contact met
de andere Arabische staten opgenomen.
Intussen is het nog niet aeker, dat Israël
bereid is, op het Westduitse verzoek in
te gaan De kwestie van de stopgezette
wapenhnlp vormt een nieuwe zware be
lasting voor de Duits-Israëlische betrek
kingen.
Russen lanceren
weer Kosmos
MOSKOU De Russen hebben zon
dag weer een satelliet van het type
Kosmos gelanceerd, de 59ste van deze
reeks.
De eerste omwenteling om de aarde
duurde ruim
BONN Bondskanselier Erhard heeft persoonlijk ingegrepen in de cri
sis, veroorzaakt door de spanningen tussen zijn regering en die van Egypte.
Hij nam de volgende besluiten:
1. West-Duitsland zal als Israël
daarmee instemt diplomatieke
betrekkingen met dit land aan
knopen.
2. Bonn zal niet deelnemen aan be
sprekingen over het Egyptische
vijfjarenplan, geen nieuwe kapi
taalhulp verlenen en geen nieuw
plafond aanbrengen aan door de
regering gewaarborgde leningen.
De hulp die thans wordt ver
leend zal opnieuw worden beke
ken.
3. Elke toenadering van Egypte tot
het rode bewind in de Sow jet
zone van Duitsland zal door Bonn
worden beschouwd als een on
vriendelijke daad. Elke stap zal
met tegenmaatregelen worden
beantwoord.
4. Bonn zal geen wapens leveren
aan gebieden van spanning. Met
Israël zal het een overeenkomst
sluiten ter compensatie voor de
niet geleverde wapens.
De besluiten, die in een officiële ver.
klaring in Bonn bekend werden ge
maakt. werden door Erhard genomen,
omdat hij als bondskanselier het
grondwettelijk recht heeft, belangrijke
beslissingen te nemen, als het kabinet
verdeeld is .Hij heeft nu de knoop
doorgehakt na dagen van overleg met
de politieke kopstukken in de bonds
republiek.
Aanvankelijk werd gemeld, dat Er
hard ook nog van plan was geweest,
de relaties met Egypte t.> verbreken
Zaterdag meldden we reeds, dat niet
alleen van de zijde van Erhards CDU.
maar ook van de kant der liberale
ministers hiertegen bezwaar was ge
maakt.
Erhard heeft met zijn besluit van giste
ren de verantwoordelijkheid voor het
verbreken van de betrekkingen tussen
Cairo en Bonn naar de Egyptische hoofd
stad verlegd. Bonn zal de relaties niet
verbreken zolang Cairo verder niets doet
om de internationale status van het regi
me in de Sowjetzone op een hoger plan
te brengen.
Politieke waarnemers in Bonn zijn van
oordeel, dat Erhard op deze wijze zij
wat laat op passende wijze heeft
geantwoord op de uitnodigng aan en de
ontvangst van Ulbricht door president
Nasser in Egypte. Waarnemers in het
Midden Oosten menen echter dat Erhard
JKS
C-
K
i/üSLji
[li
Operatie mocht niet baten
Van rechts naar links: koning
Gustaaf Adolf van Zweden
prins Bertil, prinses Sibylla en
de Deense koningin Ingrid, bij
het verlaten van het ziekenhuis,
waar gisteren op 75-jarige leef
tijd de Zweedse koningin
Louise overleed.
STOCKHOLM Koningin Louise
van Zweden is gisteren om 12.10 uur
in het St. Goeran ziekenhuis overle-
De Britse eerste minister. Harold Wilsondie een bezoek brengt aan
Wesl-Berlijn, heeft zaterdag ook een kijkje genomen bij de muur. Deze
foto. die gemaakt uerd bij het Potsdammerplein, toont Harold Wilson met
de ]Vestberlijnse burgemeesterWilli/ Brandt. Rechts de Engelse minister
van buitenlandse zaken, Michael Stewart.
den na donderdag wegens een sto
ring in de bloedsomloop te zijn ge
opereerd door de beroemde hartspe
cialist, Clarence Crafoort. De 75-ja-
rige vorstin is vredig ingeslapen,
zonder weer tot bewustzijn te zijn
gekomen. Aan het sterfbed stonden
haar echtgenoot, koning Gustaaf
Adolf, koningin Ingrid van Dene
marken, prins Bertil, prinses Sibylla
en de zuster van de overledene, prin-
;s Alice van Griekenland.
Wijlen koningin Louise zal vooral in
de herinnering blijven voortleven als
vrouw, die zich bijzonder heeft in
gespannen voor de gewonden en krijgs
gevangenen tiit de twee wereldoorlogen.
In de eerste wereldoorlog werkte zij
gelijk op met andere verpleegsters
het Rode Kruis in een Brits zie
kenhuis in Frankrijk, waarbij zij ook
vloeren schrobde.
In de tweede wereldoorlog, toen zij
kroonprinses van Zweden was. heeft zij
een belangrijke rol vervuld bij het uit
wisselen van invalide krijgsgevangenen
via neutrale Zweedse havens. Zij had
voorts bemoeienis met bijna elke
Zweedse instelling die zich belastte met
de zorg voor kinderen, zieken en inva-
Haar gezondheidstoestand gaf voor
het eerst in 1949 aanleiding tot enige on
gerustheid. Zij had een te lage bloed
druk en moest een tijd lang volledig rust
houden. In 1951 is zij drie weken ir
?n ziekenhuis behandeld geweest.
Koningin Louise was de tweede ge
malin van Koning Gustaaf. Zij werd 13
1889 als Louise Alexandra Marie
Irene van Battenberg op het kasteel
Heiligenberg, in Hessen-Darmstadt, ge
boren. Haar vader was prins Louis var
Battenberg, beter bekend als Mount-
batten. Een van haar broers is de la
tere lord Louis van Mountbatten, Brits
admiraal en de laatste onderkoning
Voor degenen die uitdrukking willen
geven aan hun deelneming in verband
met het overlijden van koningin Louise,
liggen registers ter ondertekening op
de Zweedse ambassade. Lange Voor
hout 28, op maandag en dinsdag,
negen tut een en van drie tot zes
3500 soldaten
verw
acht
in
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Als typische centrumpartij hoopt de Christelijk Histo
rische Unie een bemiddelende rol te kunnen spelen bij de pogingen, die
drs. Schinelzer in het werk stelt om de confessioneel-liberale regerings
combinatie te redden. Haar voorzitter, mr. H. K. J. Beernink, die als
Tweede Kamer-fractieleider nauw bij het overleg is betrokken, verklaar
de zaterdagavond, dat het zijns inziens mogelijk is om de breuk te lijmen.
Aangenomen mag dus worden, dat hij morgen de informateur suggesties
aan de hand zal doen, waarvan hij aanneemt, dat zij de tegenstellingen
overbruggen.
vloed op
CHU is bereid
te bemiddelen
De CHU was een van de partijen,
die zich zaterdag in Utrecht nader op
de kabinetscrisisproblemen hébben be
raden. Behalve de Unieraad kwamen in
de Domstad ook het Centraal Comité
de ARP en het hoofdbestuur van
de KVP bijeen.
Na afloop van de Unieraadsvergade
ring werd een vrij uitvoerig communi
qué verstrekt, waarin wordt gezegd,
dat het orgaan van de CHU is „tegen
ïële televisie en tegen elk stel
sel. waarbij de commercie i
de programma's zou hebben.
Deze uitspraak is zeer belangrijk,
omdat aan de minderheid in het kabi
net de mening wordt toegeschreven,
dat er tussen reclame en programma's
wèl een zeker verband moet bestaan.
Hierdoor zou volgens de meerderheid
in het kabinet de commerciële televi
sie door een achterdeur worden binnen
gehaald.
Uit bovenstaande mededeling mag be
slist niet worden afgeleid, dat de Unie
raad zich heeft opgesteld tegenover
minister Scholten (en eventueel ook mi
nister Andriessen). Naar goed c.h. ge
bruik heeft men het beleid van dt
„eigen" bewindslieden voor zovci
hierover het een en ander is uitge
lekt niet aan een beschouwing on
derworpen. De chu pleegt de eigen ver
antwoordelijkheid van de bewindslieden
te onderstrepen Uit dit zogenaamde
dualistische standpunt vloeit voort, dat
de c.h. ministers ook niet voor de ver
gadering van de Unieraad waren uitge
nodigd. Het Centraal Comité volgde
ten aanzien van de ministers Biesheu
vel en Van Aartsen dezelfde goede)
gedragslijn.
Wanneer de Unieraad al over de rol
van de heren Scholten en Andriessen
heeft gesproken, dan moet dit in po
sitieve zin zijn geweest. Reeds eerder
is duidelijk gemaakt, dat men er in
leidende c.h. kring niet over denkt om
hen het bos in te sturen.
(Voor vervolg zie pag. 5
basis Da Nang
WASHINGTON/SAIGON/DEN
HAAG De eerste eenheden van
de 3500 Amerikaanse mariniers, die
op verzoek van de Zuid Vietnamese
regering bij Danag zullen worden
gelegerd om de belangrijke lucht
machtbasis te beschermen, zijn i
ochtend geland. De mariniers zyn
afkomstig van de marinebasis op
Okinawa. In amfibievaartuigen kwa
men zij aan land, terwijl hefschroef-
vliegtuigen de- operatie dekten. liet
is de eerste maal dat Amerika ge
vechtstroepen naar Zuid-Vietnam
stuurt. De ongeveer 23.500 Amerika
nen die daar nu al zijn, worden als
militaire adviseurs beschouwd.
Noord-Vietnam heeft bij de inter-
nationale controlecommissie gepro
testeerd tegen deze „ernstige inbreuk
op de onafhankelijkheid van Viet-
Er zijn gisteren wel voorhoede
eenheden per vliegtuig op de basis
Da Nang aangekomen om de komst
SELMA (Alabama-VS) Man
schappen van de politie van de staat
Alabama hebben gisteren enkele hon
derden negers met behulp van knup
pels en traangas uiteengejaagd er
daarmede een einde gemaakt aan
voorgenomen „burgerrechten-
naar het 60 km verder gele-
Montgomery. De protestmars
werd georganiseerd door ds. Luther
King, die echter niet heeft meege
daan. Hij werd vertegenwoordigd door
Hosea Williams, zijn naaste mede
werker.
De politiemannen, die gasmaskers
droegen, vuurden traangasgranaten af op
de groep marcherende negers, die even
buiten de stadsgrens van Selma op de
weg knielde De negers die voorop
liepen keerden zich om en holden terug.
Sommigen vielen, pakken kleding en
beddegoed, die zij voor de mars had
den meegenomen, lagen her en der ver
spreid. Enkele hunner bleven steunend
op het plaveisel liggen. Zü werden me
teen geholpen door artsen en verpleeg
sters die uit New York naar Selma wa
ren gekomen om de deelnemers aan de
mars bij te staan. Deze actie van de
politie werd gadegeslagen door tallo
ze blanken, die. toen zij zagen dat de
demonstranten uit elkaar werden ver
dreven. begonnen te joelen en te juichen.
Een dag tevoren hadden een zestigtal
blanken in Selma een betoging gehou-
de ten gunste van de negerbevolking.
Maar ook zij moesten ondervinden dat
het niet eenvoudig is op te komen
voor de rechten van hun gekleurde me
deburgers. De pro-negers demonstran
ten werden uiteengejaagd door een woe
dende. vijandige menigte. „Ga naar
huis nikkerminnaars", aldus de kreten
uit de massa.
van de twee bataljons voor te berei
den.
In het door het ministerie van de
fensie uitgegeven communiqué heet
het dat de „beperkte missie" van de
mariniers inhoudt dat zij de taak van
de Zuidvietnamese strijdkrachten zul
len verlichten.
Waarnemers rperken op. dat de VS
thans weer een grotere verantwoorde
lijkheid in de Vietnamese oorlog op
zich hebben genomen.
In Saigon gaan weer geruchten ovei
een ophanden zijnde nieuwe staats
greep. Deze geruchten zijn in de we
reld gekomen na berichten over de
komst van de Zuidvietnamese ambas
sadeur in Washington, luitenant-gene
raal Tran Thien Khiem. Khiem werd
naar bekend door de leiders van
mislukte staatsgreep van de vorige
maand als kandidaat genoemd voor d(
functie van opperbevelhebber van d(
strijdkrachten.
Demonstraties
De recente Amerikaanse bombarde
menten op Noord-Vietnam hebben he'
afgelopen weekeinde weer aanleiding
gegeven tot demonstraties. In Moskou
betoogden een groot aantal Chinese stu
denten voor het gebouw van de Ame
rikaanse ambassade. Maar de Moskou-
politie knuppelde de demonstranten
uiteen. Elf chinezen werden gewond.
De gewonde Chinezen werden niet
het zieknhuis toegelaten. Zij werden
zelfs uit gegooid. Dit heeft een felle
reactie ontlokt van de zijde van
king. De Chinese ambassadeur o-
handigde minister van buitenlandse
ken Gromiko een nota, waarin gepro
testeerd werd tegen de handelswijze
an de politieagenten en de manier
aarop de studenten in de ziekenhuizen
werden behandeld. Peking is veront
waardigd omdat de demonstraties ge
richt waren tegen het Amerikaanse im
perialisme in Vietnam.
Ook Den Haag
Ook in Den Haag hebben mensen pro
testbetogingen gehouden tegen de Ame
rikaanse actie. Ongeveer 100 demon
stranten hielden in de vrieskou een zit-
actie voor de Amerikaanse ambassade,
n half uur eerder dan bedoeld
werd de actie echter beiëndigd.
kennelijk door te geringe belangstelling.
Namens het comité 29 november 1962
deelde drs. C Le Pair dc leden mede.
dat de medewerking van de deelnemers
de actie, die in Den Haag wonen,
mogelijk zal worden ingeroepen voor
het blokkeren van de telefoonlijnen van
de Amerikaanse ambassade. Hij wist
log niet of dit plan kan worden uitgc-
oerd, maar zijn gedachten gingen er
laar uit de komende week ieder dag
op bepaalde uren de telefoon te blokke-
/"kP DEZE plaats hebben we destaf
gebroken over de VVD, die een
vergadering van het partijbestuur
had belegd, waar blijkens de libera
le pers moest worden uitgemaakt bij
welk punt medewerking aan de
plannen van minister Bot behoorde
te worden geweigerd. Het uitschrij
ven van deze vergadering had de
crisis verhaast-
De crisis eenmaal uitgebroken, heb
ben de liberale ministers deze par
tijvergadering bijgewoond. Er kwam
zelfs een uiteenzetting van minister
Toxopeus, terwijl toch later in de
Kamer de regering meende te moe
ten zwijgen.
Stellig hadden de liberale ministers
er beter aan gedaan, deze partijver
gadering te mijden. Zij hadden dan
de schijn vermeden, daar min of
meer verantwoording te hebben af
gelegd.
Wij herinneren hieraan mede na de
partijvergadering van ARP en CHU
op zaterdag jongstleden. Daar waren
geen geestverwante bewindslieden
aanwezig. Geheel terecht, dunkt ons,
en getuigend van een juister inzicht
in gezonde staatkundige verhoudin
gen. Op deze wijze zijn de verant
woordelijkheden zuiver afgebakend.
TTET Zweedse volk rouwt over het
heengaan van een geliefd vorstin
en het mag zich overtuigd weten van
de grote mate waarin het Neder
landse volk meeleeft. Zondagmor
gen is koningin Louise heengegaan-
Het betekent een zwaar verlies voor
de bejaarde koning, voor het vor
stenhuis, ja voor heel het land- De
overleden Koningin wordt ons ge
tekend als een wijze, vriendelijke,
geestige vrouw, die haar man in
diens hoge ambt tot grote en wezen
lijke steun is geweest-
Zelf als volk in het genot van een
koningschap waarvan de eminente
betekenis gaarne wordt onderkend,
begrijpen wij te beter de sympathie
waarmee het Zweedse volk vooral
in deze dagen Koning en Konink
lijk Huis omringen zal.
Wij weten echter: het is eenzelfde
lot dat alle mensen wedervaart of
zij hoog zijn geplaatst dan wel een
bescheiden positie in de samenleving
innemen, de dood gaat niemand
voorbij en van ons allen wordt de
daarvoor nodige bereidheid ge
vraagd.
Het betreurde heengaan van Zwe-
dens Koningin levert van deze oude
wetenschap een nieuwe bevestiging.
daan om het conflict binnen de
regering strikt tot het kabinet te lo
kaliseren, het lag voor de hand dat
er een uiwaaiering in de activiteit
zou komen naar de fracties en naar
de partijen.
De fracties zeker die van de re
geringspartijen hebben zich in
de kamervergadering van vandaag
een week geleden grote matiging op
gelegd. De lezer zal zich dit herinne-
rne, al gebeurt er veel in een week.
De minister-president behoefde zelfs
geen informatie te verstrekken.
Daarna is er ook binnen de partijen
allengs wel enige nadere activiteit
ontwikkeld. Het kon ook moeilijk
anders. In het algemeen zijn politici
geen lieden die door stilzitten ple
gen op te vallen. Er moet altijd wel
het nodige worden gedaan aan opi
nie-en aan besluitvorming.
Dat daarbij wel eens kordaatheid
een woordje kan meespreken, is
eveneens begrijpelijk, zeker in een
tijd die toch al door publiciteit is ge
kenmerkt.
Het gevaar van een zeker uiteen
drijven van hetgeen bijeenhoort is in
deze omstandigheden al evenmin
denkbeeldig.
TN DIT VERBAND mogen we toch
1 wel met voldoening melding ma
ken van het resultaat der bijeenkom
sten, zaterdag door de centrale be
sturen van ARP en CHU gehouden.
Reeds hadden we uitdrukking ge
geven aan een zekere beduchtheid
dat de crisis binnen de regering kon
leiden tot enige grotere verwijdering
tussen deze beide politieke groepe
ringen die, naast hetgeen waarin zij
zich onderscheiden, toch ook zoveel
gemeen hebben.
De bijeenkomsten van zaterdag heb
ben in dit opzicht, blijkens de ver
strekte communiqués, geruststellende
verheldering kunnen brengen. Bij de
ARP is men bereid gebleken tot een
constructieve en positieve medewer
king aan de oplossing van de crisis.
Bij de CHU heeft men. mogelijk ten
overvloede, inzicht gegeven in de ei
gen opvattingen met betrekking tot
radio en televisie, opvattingen die
eventueel bezorgd misverstand kun
nen wegnemen.
Met deze uitspraken zjjn beide par
tijen geluk te wensen en is het de
informateur gegeven, met groter
blijmoedigheid de nieuwe werkweek
in te gaan.
Dr. A. v. d. Horst
overleden
HILVERSUM De bekende diri
gent dr. Anthon van der Horst is
gisteren in zijn woning te Hilversum
na een ziekbed van tien maanden
overleden. Hij bereikte de leeftijd
van 65 jaar.
De heer Van der Horst heeft bekend
heid gekregen als dirigent, als componist
en als organist (hij luisterde tal van jaren
de ochtendwijdingen van de VPRO op)
Hij werd in 1948 aan de Groningse uni
versiteit tot doctor honoris causa in de
theologie bevorderd. Hij was jarenlang
dirigent van de Nederlandse Bachver-
eniging, die jaarlijks in Naarden een uit
voering geeft van de Matheus Passion.
'Voor een In memoriam zie men elders
m dit nummer).
