Nieuwe Leidse Comramnt GEERTSEMA HANDHAAFT EISEN Klimaat rondom kabinetsformatie verslechterd Mr. Reinink weigert erepenning Landingsverbod voor Schreiner Airwavs? En verheerlijkt de REM Oplossing woningnood: minder auto's kopen Commentaren Prinses bezocht Granman in Surinaamse oerwoud Kr«et«»r: F. DIEMER I Hoofdredacteur.- Or. E. DIEMER Kantoren Leiden CHRISTELIJK-NATIONAAl DAGBLAD „Stantvêjtigh ii gheblevet mijn hert in teghenspoetl' Abonnementsprijzi 3,35, p.kw. 10,05 r Vrijdag 5 maart 1965, 45ste jaargang Opklaringen Dp. Bilt verwacht tot zaterdagavond: Opklaringen, afgewisseld door wolken velden en op de meeste plaatsen droog weer. In de nacht en ochtend lichte, hier en daar matige, vorst. Morgenmiddag temperaturen enkele graden boven het V.. Klachtendiensf bezorging 18.00—19.00 j Stichting kunstenaarsverzet AMSTERDAM Onder meer uit iwaardcring voor hetgeen mr, H. J. Reinink gedurende de bezetting met luit te reiken tegelijk met o.a. aan prof. gevaar voor eigen leven gepresteerd heeft ten bate van het kunstenaarsver zet, heeft de Stichting Kunstenaars verzet 1942/45 besloten hem op 20 maart een erepenning van de stichting 1 »r. R. P. Cleveringa. Prof. Cleveringa werd door de bezet- ;r in hechtenis genomen, nadat hij op 25 november 1940 te Leiden in het Dpenbaar geprotesteerd had tegen het ontslag van de Joodse universitaire docenten. Daar mr. Reinink op dat mo- nent nog optrad als waarnemend iecretaris-generaal van het departe- nent van onderwijs, kunsten en we tenschappen, heeft hij de Stichting medegedeeld dat hij, met erkentelijk- ïeid voor het eerbetoon dat men hem wenst te brengen voor zijn houding ijdens de bezetting als geheel, meeat lit eerbetoon niet te kunnen aanvaar- deelt het bestuur der Stichting kunstenaarsverzet in een communi- iué mede (Mr. Reinink is directeur- [eneraal voor de kunsten en voor de nternationale culturele betrekkingen lij het ministerie van O., K. en W.). Ontploffing bij Honig: twee man gewond iOOG AAN DE ZAAN Tijdens een evige ontploffing in ccn fabrieksaf- leling van Honig N.V. liepen gistcr- tvond twee fabrieksarbeiders zodanige randwonden op, dat ze naar het ge- leentelijk ziekenhuis in Zaandam i'ergebracht moesten worden. De ontploffing in de walsafdeling waar •tmeel derivaten worden verwerkt, >erd veroorzaakt door een enstofexplosie was tot ver in de omtrek hoorbaar, t metershoge steekvlam sloeg uit het ik. Door de luchtdruk sloeg een groot >el van het dak weg en werd de tien- illen meterslange zijmuur totaal ontzet. De acht mannen, die op de betreffende (deling werkten, konden zonder letsel bntsnappen, maar de Amsterdammer J. Martijn en de Krommeniër Leguyt, die pp een andere afdeling werkten, liepen ernstige brandwonden op. terkiezingsbiljetten Rijken net echt Belgische liberalen beticht van geld vervalsing BRUSSEL De nationale bank va elgië heeft een klacht ingediend tegen de elgische partij voor vrijheid en vooruit, ang wegens het maken van bankbiljet- in. Deze partij heeft kortgeleden iet het oog op de komende verkiezingen ogenaamde bankbiljetten uitgegeven iet een caricaturistische tekening ninister-president Th. Lefèvre en et opschrift „nationale ramp van Bel ie" in plaats van het gebruikelijke .Na. onale Bank". De imitatie-bankbiljetten van 1000 Bel- ische frank (72 gulden» zyn echter zo eed uitgevallen, dat men goed moet kij- enom ze van de echte te onderscheiden, bk de kleuren zijn zo goed nagebootst, at de biljetten, die op ware grootte zijn agemaakt, in gewikkelde stapeltjes, zo- Is bij de banken gebruike'ijk is. niet op. allen. De justitie zal waarschijnlijk beginnen iet de liberale oppositiepartij te verzoe. en het biljet niet meer uit te geven, ooidat andere stappen worden onderno- ■Va donderdagmiddag weer ren frisse neus le hebben gehaald op Scheue- ningen, arriveerde drs. W. K. N. Schmelzer juist op tijd bij het kabinet algemene zaken, om daar mr. B. W. Biesheuvel (links) ie ontmoeten, met wie hij had afgesproken. Athene vraagt inlichtingen O O DJAKARTA De Indonesische rege- ng heeft besloten de investeringsrech- i de 49 nog overgebleven buiten- mdse landbouwbedrijven niet meer te crlengen. Deze rechten lopen nog 10 tot jaar. Van de 49 ondernemingen zijn 26 elgisch. In één oogopslag Steun aan Rekken pag. 2 Zo worden de schoenen pag. 5 Minder nazisme pag. 7 Petra Burka volgt Sjoukje op pag. 9 Eén vrouw 8000 Oirschot- ters le erg? pag. 11 I.T.-bepalingen zouden zijn gesehonden (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG In de reisbureau wereld is enige ongerustheid staan door geruchten dat het Haag se charterluchtvaartbedrijf Schrei ner Airways door de Griekse rege ring landingsrechten zouden zijn ge weigerd voor vakantievluchten naar Athene en Korfoe. Volgens de ge ruchten zou de Griekse Rijkslucht vaartdienst Schreiner hebben schuldigd van schending van de IT (inclusive tour)-bepalingen. Deze weigering van landingsrechten zou den zo vreest men voor een aantal vliegvakantiereizigers plezierige gevolgen kunnen hebben. Volgens Schreiner echter, is er geen sprake van een weigering van landings rechten. Weliswaar heeft de Griekse Rijksluchtvaartdienst het luchtvaartbe drijf gevraagd om inlichtingen over en kele van de zomer uit te voeren vluch- maar dit betekent geenszins, dat de vluchten niet zullen doorgaan Overigens zo gaf men toe heeft men nog geen antwoord gekregen op de brief met in- liohtingen. Evenmin heeft men toezegging gekregen, dat de rechten wél zullen wor den verleend. Concurrentie Aanleiding voor de achterdocht van dc Griekse K.L.D. Is volgens Schreiner, optreden van grote concurrent Martin's Air Charter. Een delegatie van dit bcdryf zou enige tijd geleden in Grie kenland z(jn wezen praten over Schrci- actlvitciten cn met name over zjjn dochtermaatschappij Air Booking Centre, Met dit vorig jaar opgericht bureau wil Schreiner touroperators (grote reis organisatoren) in de gelegenheid stellen ook per vlicgtuigstoel te reserveren. Tot toe gebeurde dit steeds per toestel, nieuwe initiatief betekent -• en dóóx- r is men in de rasbureauwereld be vreesd dat ook de kleine reisbureau- aar op deze manier plaatsen kan charteren. Een mogelijkheid, die gevaar inhoudt omdat men er bureaus mee aan trekt, dde geen enkele ervaring hebben met het organiseren van vliegvakantie- -reizen. Op dit punt zou Schreiner de IT-bepalingen hebben geschonden. Een ander punt zou zijn. dat Schreiner ook plaatsen zou hebben verkocht zonder laudenarrangement (d.w.z. verblijf in hotel of kampeerterreinen, waarvan de prijs in het IT-tarief is begrepen). Ontkenning Van de zijde van Schreiner Airways wordt ontkend, dat men de IT-bepa- limgen heeft overtreden. Wanneer door het reisbureau geen landenarr&nge- ment is georganiseerd verkopen wij geen vliegtuigstoélen. zo zegt men. En wat het ABC-systeem betreft: dit is niet in strijd met de IT-bepalingen. Er is geen enkele bepaling die het verkopen per één of meer vliegtuig- stoelen verbiedt. Dergelijke beschuldigingen zijn trou wens door de Griekse R L.D. ook nooit uitgesproken, aldus Schreiner. Hel lucht vaartbedrijf heeft goede hoop dat de landingsvergunningen spoedig zullen af komen (Van onze parlemcnlsrcdactic) DEN HAAG Het toch al niet gunstige klimaat waarin informateur Schmelzer moet proberen het kabinet-Marijnen te redden, is de afgelopen twee dagen door invloeden van buitenaf aanzienlijk verslechterd. De te genstellingen die de informateur moet zien te verzachten, zijn duidelijk verscherpt door publieke uitlatingen van politieke leiders, die zelf niet (of nóg niet) aan het informatiegesprek deelnemen. Gisteren wezen wij reeds op een geruchtmakend hoofdartikel van ARP-voorzitter dr. Berghuis in ,'N ederlandse Gedachten". Een wel zeer forse bijdrage tot de klimaatsverslechtcring leverde gisteravond opnieuw de voorzitter van de liberale Tweede-Kamerfractie mr. W. J. Geertsema. In een radiospèech verklaarde hij weliswaar, dat de poging van de heer Schmelzer „moet kunnen luk ken" en dat de VVD daaraan graag zal meewerken, maar zelf deed hij niets om dit waar te maken. Hij irri teerde al zijn politieke tegenstanders in het omroepvraagstuk door een lofzang aan te heffen op de REM. Maar belangrijker nog was, dat hij onverminderd vasthield aan de libe rale eisen die voor de meerderheid in het kabinet-Marijnen onoverko melijk waren: 1. geen samenwerking van de nieuwe zendgemachtigden in NTS en NRU. 2. een direct profijte lijk verband tussen de concessiona rissen en de reclame-opbrengst. Kiezersgunst De heer Geertsema speelde scherp op de kiezersgunst toen hij over de REM sprak. Er is. zo zei hij. een intense be hoefte. niet aan ontspanning overgoteu met rode socialistische sausjes of confron taties met een geloofsovertuiging, maar „iets anders". De REM vervulde die behoefte, maar ze moest weg ondanks felle protesten van de liberale fracties i het parlement. „De zuilen hebben nu weer het rijk alleen. Moet dat zo blijven? Nee, anderen moeten een eerlijke kans krijgeh Ze mo gen niet worden opgesloten in het dwang buis van de huidige NTS en NRU. Ze hebben ruime geldmiddelen nodig uit reclame om goede programma's te maken. Is het zo gek dat de makers van een goed programma dat veel reclame trekt, beloi ordei Deze uitspraken betekenden ec directe ontkenning van de geruchti gisteren op het Binnenhof de ronde deden. nl. dat de liberalen op het punt deling der reclame-opbrengsten alsnog door de knieën zouden gaan. Mr. Gcertscma's postuum huldeblijk aan de REM trok daarom zo de aandacht, omdat de V.V.D. bij de behandeling in het parlement van de anti-REM-wet (af komstig van een kabinet waarin drie liberale bewindslieden zitten) voorna melijk juridische zelfs grondwettelijke bezwaren tegen het verbod van de Noordzec-zender hebben aangevoerd. Deze dubbelzinnige houding liet de V.V.D.-fractieleider gisteren geheel Ilij verheerlijkte de REM nu onverbloemd en leek daarmee het omrocpconflict doel bewust te willen verscherpen. Toevallig heeft minister Van Aartsen gisteren bij de Kamer een wetsontwerp ingediend, waarbij de Telegraaf- en Tele- foonwet 1904 definitief op de REM-zender van toepassing wordt verklaard. Onge twijfeld zullen de liberale Kamerfr ook tegen dit on tv/ Zoals te verwachten was, heeft de radiospeech van de heer Geertsema ont stemming in niet-liberale kringen veroor zaakt. In K.V.P.- en C:H.-kringen is men echter ook niet te spreken over recente verklaringen die van de. A.R.-zijde zijn afgelegd (niet alleen door dr. Berghuis, maar ook door het dagblad Trouw van gisteren, dat een omroepeompromis on mogelijk achtte eri uitsprak, dat de op dracht aan de heer Schmelzer tot misluk ken gedoemd behoort te zijn). Men meent, dat dergelijke verklarin gen de onderhandelingspositie van de geestverwante ministers bij het infor matie-overleg bij voorbaat bevriezen hun bewegingsvrijheid tot beperken. Op deze wijze, zo zegt genoemde K.V.P.- en C.H.-kringen, wordt het overleg ernstig gefrustreerd nog voor dat het goed en wel op gang is gekomen. Door elkaar met „harde" uitspraken on nodig te prikkelen, ontstaat bovendien een sfeer die toenaderingspogingen uit sluit. Intussen zet drs. Schmelzer zijn ar beid met onverminderde energie voort. Vandaag hield het demissionaire kabi net normaal zijn wekelijkse vergade ring in de Trèveszaal, reden waarom de informateur vanochtend geen be windslieden kon ontvangen. Vanmid dag sprak hij opnieuw met minister Bot (o. k. en w.) en vanavond zal hij met premier Marijnen praten. Voor het weekend heeft hij geen bezoekers uit genodigd. Hij gebruikt de zaterdag middag en de zondag om aan de hand van de gegevens die de gesprekken met de ministers hem hadden opge leverd, de moeilijkheden en mogelijk heden nauwkeurig op schrift te stel len. Begin volgende week zal hij de voorzitters van de Kamerfracties der vier regeringspartijen ontvangen. „Hij zal hen informeren en door hen geïn formeerd worden", zo werd vanmor gen 'in de directe omgeving informateur verklaard. (Voor vervolg zie pag. 4) Directeu r Voor jaarsbeu rs: Buitenlandse Chinese en Vietnamese studenten demonstreerden gisteren in Mos kou voor de Amerikaanse am bassade tegen de bombardemen ten op Noord-Vietnnm. Schade aan het al vaker aangevallen ge bouw: 210 inktvlekken. 310 ge broken ruiten, 9 gordijnen be smeurd met inkt en twee Ameri kaanse borden beschadigd De telefoto laat zien hoe Russische politie te paard de demonstran ten tracht te verjagen. deelneming neemt toe (Van een onzer redacties) UTRECHT Het hoofd schuddend over feit dat „in de welvaartsstaat Nederland anno 1965 onvoldoende huizen aanwezig zijn, de kwaliteit te wensen laat en de prijzen boven alle proporties zijn gestegen, terwijl er een miljoen auto's op dc weg zijn en het volk in de laatste jaren mil joenen heeft uitgegeven voor vakan tiegenoegens al dan niet in het bui tenland", gaf drs. J. H. D. van der Kwast, directeur van de Jaarbeurs, ter inleiding van de maandag -te openen voorjaarsbeurs de volgende tip voor een goede oplossing deze netelige kwestie (waarbij dan regeringsbeleid zou worden ge wenst): -.Geraamd wordt dat er in 1970 in Nederland 2 a 2l,i> miljoen auto's zul len zijn. Dat is in 5 jaar 1V- miljoen auto's meer, die bij een gemiddelde prijs van f 6000 f 9 miljard kosten. Telt men daarbij het bedrag dat voor deze wagens nog wordt uitgegeven aan wegénbelasting, benzine en kosten, dan komt men vér over de 10 miljard. In plaats van Vz miljoen auto's aan te schaffen kunnen er ook 500.000 wo ningwetwoningen extra worden ge bouwd. De woningnood is dan opgelost en de wegen zuilen niet met auto's verstopt zijn". E.E.G. Een Voorjaarsbeurs, groter dan ooit voor een belangrijk deel gewijd aan bouw, intern transport en moderne verwarming waarbij de nadruk op aardgas valt, gaat maandag a.s. van start in een economisch naar verwach ting wat evenwichtiger jaar dan het vorige, maar waarin de blik meer dan ooit moet zijn gericht op opvoering produktiviteit en export in en verder dan EEG-verband en Euromarkt. al dus drs. Van der Kwast. Bij dit alles groeit de Jaarbeurs" zeer snel uit, niet meer als een algemene ex positie. maar sterker als een agglomeraat van vakbeurzen, zoals ook nu duidelijk wordt gedemonstreerd. Verheugend is ook de opmerkelijk toenemende buiten landse deelneming en belangstelling. De Jaarbeurs kómt nog altijd in grote mate plaatsruimte .tekort, ook a] heeft een specialè voorziening met tijdelijk on derdak de omvang van de komende beurs mogelijk gemaakt. Uitbreiding Uitvoerig schetste de Jaarbeurs-direc teur de uitbreidingsplannen, waarbü het Vredenburg zon worden verlaten en de beursgebouwen zich gaan concentreren op de terreinen aan en bij de Croeselaan. indien dan eindelijk het Veemarktterrein kan worden aangeworven. De Jaarbeurs heeft hiervoor financiële steun van Rijk en gemeente aangevraagd. (Voor vervolg zie pag. 4) TAE minister van defensie heeft er goed aan gedaan,dil in ant woord op vragen uit de Eerste Ka mer, te beklemtonen, dat uitbrei ding van het vrijwilligcrssysteem niet de bedoeling heeft de dienst plicht weg te nemen. Uitbreiding van het vrijwilligcrs systeem is om bepaalde redenen noodzakelijk. Het systeem heeft echter ook bezwaren, waartegen over de dienstplicht, hoe lastig vaak ook voor de betrokkenen, onmis kenbaar goede kanten heeft. De bewindsman noemt de binding die bij dienstplicht geschapen wordt tussen volk en krijgsmacht, cn de vormende kracht die van de dienst kan uitgaan. Voorkomen moet wor den, dat de krijgsmacht een groep zou gaan uitmaken, staande buiten het volk, hetgeen steUig het geval zou zijn bij een beroepskrijgsmacht. Wij menen dat hij hierin gelijk heeft. Wat niét wegneemt, dat ook wij verheugd zijn over het soelaas «Jat uitbreiding van het vrijwilli- gerssysteem stellig bieden zal. XJIER en daar wordt het de voor zitter van de ARP kwalijk ge nomen- dat hij zich in de kabinets crisis heeft geuit op de wijze als ook door ons vermeld. Nu doet in dagen van onderhan deling een politicus zeker verstandig zich in de publiciteit matiging op te leggen. Een onafhankelijk journa list kan zich naar de aard van zijn functie in deze vrijer bewegen. Wat echter wil men? Moet er ge zwegen worden als ook anderen spreken? Wanneer bijvoorbeeld een liberaal zegt. dat niet mag worden toegegeven, mag dan een ander niet stellen, dat er punten zijn waarom trent een compromis niet wel mo gelijk is? De publiciteit is er nu eenmaal, evenals trouwens bedoelde punten er zijn voor de een deze, voor de ander gene. De kunst van de poli tiek moet zijn, nochtans een for mule vinden. Wij behoren nog niet tot degenen die menen, dat een formule er niet in zit. Wezenlijk zal daarbij moeten zijn de bescherming van de geeste lijke vrijheid, een goed waarvan men mag aannemen dat het alle Nederlanders ter harte gaat. Geertsema. zegt men soms spottend, dat het hem zelfoverwinning kost om niet al die fouten (e maken die hij zou kunnen maken. Hij is nu een man die in de publi citeit gemakkelijk tot grote uitbun digheid geraakt. Maar of hij daar mee voor een politicus verstandig handelt, is een tweede. Verhelde rend is het nochtans dikwijls zeker. Wat de heer Geertsema gisteravond voor de radio heeft gezegd was weer van-dik-hout-zaagt-men-pla«iken. Maar het waren nog geen planken om een kabinet in elkaar te zetten waarin ook een kamer voor de li beralen. Het was weer onverdroten kritiek op „de zuilen", die< als men dit alles hoort, toch wel kwalijke instellingen zijn. Hetgeen de liberaal verder zei was al evenzeeï olie op het vuur. We vinden het best wanneer iemand zegt. dat er in het huidige conflict punten zijn die voor hem een com promis moeilijk maken. Maar dan graag deugdelijker punten en op deugdelijker gronden dan gister avond aangevoerd. PARAMARIBO Prinses Beatrix heeft gisteren een tocht gemaakt naar het diep ir» het oerwoud gelegen dorpji Asidonopo. en daar kennis gemaakt Vlammen tol 150 m Gasexplosie slaat gat van 200 m: vijftien doden NATCHITOCHES Tenminste vijf- ien personen, onder wie 9 kinderen, zijn gisteren om het leven gekomen doordat in de Amerikaanse staat Loui siana een aardgasleiding explodeerde en in brand vloog. Zes man, onder wie drie kinderen, worden nog vermist, terwijl acht personen in het ziekenhuis werden opgenomen. Hun toestand is niet ern stig. Onder de slachtoffers zijn ook arbei ders die juist aan het werk waren bij de hogedrukleiding voor aardgas toen de explosie zich voordeed. De leiding van 96 centimeter doorsnede sprong uit el kaar en de vlammen stegen tot 150 me- r hoogte. Door het vuur konden reddingsploe- :n niet bij de plaats van het ongeluk komen. Bovendien sloeg de explosie een de grond met een middellijn van dan 200 meter. Zes nabijgelegen huizen gingen in vlammen op, zomede acht geparkeerde auto's. Benoemd: tot ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw: A Meering. directeur van 's rijks belastingen, hoofd directie wetgeving directe belastingen van het ministerie van financiën. Tot officier in de Orde van Oranje-Nassau: mr. J. P. van Francker, hoofdinspecteur 's rijks belastingen, plaatsvervangend hoofd directie wetgeving <iirecte belas tingen van het ministerie van financiën.1 met het groot-opperhoofd der Saramac- caners, Granman Aboikoni, die sinds 1951 heerst over de Saramaccaners. Na de officiële begroeting schudde prinses Beatrix enkele bewoners van Asidonopo de hand en dit gebaar scheen indruk te maken. Zij waren zo beduusd, dat zij even later wegrenden om ieder die het hon i wilde te vertellen welk een eer hun te beurt was gevallen. De toe schouwers dromden daarna om de vorste lijke gast heen en juichten haar hartelijk toe. tot groot verdriet van Granman Aboi koni, die juist de Prinses een geschenk wilde overhandigen maar zijn pogingen moest staken. Tevoren had de Prinses een bezoek ge bracht aan Djoomoe, een zendingspost van de Evangelische Broedergemeente. Zij bezichtigde het ziekenhuisje. BBBcmnra OCCASION VERKO0P0AGEN v/m Ruteck s Stationsweg 11-17. Leiden, Tel.'40447 AUTO-BIERMAN* N.V. CkitO erkoop souventers.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 1