Nieuwe leidse Courant
Schmelzer of Beel informateur?
Typiste verdient nu
f 12.000 schoon
Fel gevecht tussen
mens en haai
Breuk lijmen zal wellicht eerste poging worden
Suurhoff: CDU-kabinet
zou mogelijk zijn
Prinses Beatrix kreeg
een groots welkom
Te weinig geld voor
ombouw gastoestellen
Manoeuvres in
Gaza-strook
Opnieuw
luchtaanval
N.-Vietnam
Commentaren
i f. D4EMER
Hoofdrad«ctaur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
.St*ntv«ttigh is ghablavan
mijn hert "m teghenspoet"
Dinsdag 2 maart 1965, 45ste jaargang
Lichte tot matige vorst
De Bilt verwacht tot woensdagavond:
Op de meeste plaatsen droog weer met
opklaringen. Tot matig of zwak afnemen
de wind, aanvankelijk tussen noordoost
en noord, later krimpend naar richtingen
tussen west en zuid. In de nacht en och
tend lichte tot matige vorst, morgenmid
dag temperaturen om het vriespunt. (Op
gemaakt te 11J.5 uur.)
V
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Koningin Juliana heeft vandaag de consultaties in ver
band met de kabinetscrisis afgesloten. Werden gisteren de leiders van de
vyf grote Tweede-Kamerfracties op Huis ten Bosch ontvangen, vanmorgen
maakten daar de heren Lankhorst (pac. soc.), Bakker (comm.) Van Dis
(s.g.), Koekoek (Boerenpartij) en Jongeling (GPV) hun opwachting. Men
hield het voor mogelijk, dat de vorstin in de loop van de dag nog enkele
andere adviseurs zou ontvangen, b.v. de ministers van staat dr. W. Drees
en prof. mr, P. J. Oud.
De fractieleiders plegen van hun
mondelinge adviezen de vorstin na
derhand nog een schriftelijke beves
tiging toe te sturen. Als alle raad
gevingen binnen zijn, kan de Ko
ningin tot de aanwijzing van een ka
binetsformateur of -informateur
overgaan. Dit zou misschien nog van
daag gebeuren.
Zoals wij gisteren reeds schreven zal
hoogstwaarschijnlijk eerst een infor
matie-opdracht worden verstrekt, ver
moedelijk aan een KVP-er. Twee na
men worden in dit verband genoemd
drs. W. K. N. Schmelzer, voorzitter var
de Tweede-Kamerfractie der KVP, en
dr. L. J. M. Beel, vice-president vai
de Raad van State, die al verschillen
de malen (vaak met succes) heeft ge-
informeerd
Lijmen
Aangenomen wordt, dat de informateur
in eerste instantie zal onderzoeken of de
breuk in de huidige regeringscombinatie
alsnog kan worden geheeld op basis
een omroepcompromis dat zowel
KVP en ARP als voor VVD en CHU
vaardbaar is. De hoop dat deze weg i
reconstructie van het kabinet-Marijnen
begaanbaar is, is niet groot.
Reden tot wanhoop is er echter niet
Het feit dat KVP, WD. ARP en CHU
zich gisteren in de Kamer eendrachtig
tegen de motie-Vondeling uitspraken,
kan worden uitgelegd als een aanwijzing,
dat zij de mogelijkheid van een compro
mis niet voortijdig gefrusteerd willen
zien door openbaarmaking van de geschil
len in het kabinet.
Andere koers
Overigens sluit men in de kringen van
KVP en AR de mogelijkheid van een an
dere regeringscombinatie zeker niet uit.
Als de vorige week ontstane breuk niet
wordt geheeld, blijft er trouwens niet
anders over. Maar het is nog de vraag of
dan onmiddellijk gekoerst zal worden
naar samenwerking met de PvdA. De
socialisten zelf voelen er op het ogenblik
nog niet veel voor. regeringsverantwoor
delijkheid te gaan dragen.
Die conclusie mag men ook trekken
uit het praatje, dat PvdA-voorzitter
Suurhoff gisteren voor de radio hield.
Ais reële mogelijkheid noemde hij de tot.
standkoming van een regeringscombina
tie, bestaande uit KVP, ARP en CHU.
Een zuiver christen-democratisch kabinet
Smalle basis
De basis van zo'n kabinet is wei erg
smaL Het steunt op een parlementaire
meerderheid van slechts één stem (76).
Dat maakt het regeren erg moeilijk. De
heer Suurhoff gaat er blijkbaar vanuit,
dat voor zo'n kabinet wel C.H.-ministers
zijn te vinden, die willen meewerken aan
een oplossing van het omroepvraagstuk
in de geest van de KVP- en AR-opvat-
tingen. Men moet er echter rekening mee
houden, dat in de Kamer een aantal
christelijk-histori3chen en enkele KVF-
ers tégen die oplossing zullen stemmen.
Dat zou een verwerping van de .voor
stellen tot gevolg hebben, tenzij de so
cialisten vóórstemmen. Wat heel wel
denkbaar is. want de PvdA wil het om
roepvraagstuk vóór de verkiezingen van
1967 opgelost zien. Onder bepaalde om
standigheden kan dit voor haar zwaarder
wegen dan de val van een christen-demo
cratisch kabinet.
Het zal voor zo'n kabinet evenwel geen
aangename zaak zijn de radio- en
perikelen uit de wereld te helpen met
behulp van de socialistische oppositie. Op
andere beleidspunten zal het de PvdA
niet zelden tegenover zich vinden. Dan
zal de basis van het kabinet veelal te
smal blijken, tenzij de liberale oppositie
zo vriendelijk is, af en toe bij te springen.
NRU-secretaris Mulder:
Hilversum nietcle
schuld van
kabinetscrisis
HILVERSUM —De secretaris van het
bestuur van de Nederlandse Radio Unie
NRU>, de heer J. .Mulder, hheft op een
bijeenkomst tot huldiging van de jubi
larissen van het afgelopen jaar. onder
andere de „gemeenschappelijkheid" in
het omroepbestel ter sprake gebracht.
,Het is te betreuren dat steeds weer
blijkt, dat men van het werk der ge
meenschappelijke organen zo weinig
weet Al is dit dan ten aanzien van de
NTS in wat mindere mate het geval,
an de NRU weet men te weinig af".
De heer Mulder merkte vervolgens op:
In een van de landelijke ochtendbladen
heeft men de schuld van de kabinetscri-
naar Hilversum verwezen. Het ver
antwoordelijk beleid ligt echter geheel
bij het kabinet ën de volksvertegenwoor
diging. Dit moet ook worden afgeleid
uit het feit dat de voorzitters van NTS
NRU in het kader van dit beleid wel
zijn gehoord, maar dat zij niet aan het
overeg hebben deelgenomen".
DEN HAAG, Te Dortmund is een
consulaat der Nederlanden opgericht.
Met de waarneming van het consultaat
der Nederlanden is belast N. H. J. D. J.
van den Handel, administratief ambte
naar b., aan wie voor de duur van zijn
werkzaamheid de persoonlijke titel van
-consul is verleend.
Tweede-Kamervoorzitter mr. F. J.
E. M. van Thiel, verlaat Huis ten
Bosch, waar hij door de Koningin
is ontvangen in verband met de
kabinetscrisis. Behalve door ver
slaggevers en fotografen is het
Nederlandse vplk onder aan het
bordes vertegenwoordigd door
twee jonge moeders.
Morgen Zweeds
wittebrood
UTRECHT Morgen is het twintig
jaar geleden dat hongerend Nederland
door bemiddeling van het Zweedse Rode
Kruis echt wittebrood kon eten. Een
tal broodfabrieken in het westen var
land wil daaraan herinneren met het
;n van een grote ledenwerfactie
het Nederlandse Rode Kruis en
verkoop van Zweeds wittebrood. De
tie begint woensdag In Utrecht, v
burgemeester De Ranitz het eerste
Zweedse wittebrood in ontvangst zal
ïn. De Zweedse ambassadeur e:
secrtearis-generaal van het Zweedse
Rode Kruis zullen daarbij aanwezig zijn.
De burgemeester zal het brood door
geven aan de secretaris-generaal om op
deze wijze de dank van Nederland aan
het Zweedse volk te symboliseren.
Terug op Surinames grond
PARAMARIBO Prinses Beatrix
is gistermiddag op de vliegveld Zan
derij, 65 km van Paramaribo geland,
in een speciale Convair van de A.L.M.
Gouverneur De Vries en premier Pen-
gel waren ter begroeting aanwezig.
Bij het betreden van het stationsgebouw
ontving de Prinses van twee Amerikaan
se kinderen een halsketting van wilde-
zwynentanden en een sjaal.
Buiten het stationsgebouw juichten
honderden de Prinses hartelijk toe. Ook
stonden er Indianen in kleurrijke kledij.
Een kleine Indiaanse peuter, die een
cadeau moest aanbieden, raakte in de
war toen zij eensklaps drie Europese
dames op zich zag afkomen. Zij weifelde
en een jochie maakte hiervan gauw ge
bruik om een Indiaanse halsdoek aan te
bieden. Het meisje keek teleurgesteld
overhandigde haar cadeau, een Indiaanse
halsdoek, aan de secretaresse.
Driemaal hield de stoet onderweg stil,
in Onverwacht, Lelydorp en Nieuw
Grond. Overal werden geschenken aan
geboden. In Paramaribo werd het een
triomftocht. De halve stad scheen uitge
lopen. Bromfietsers vormden een
escorte op de fietspaden en stapvoets
rijdend naderde men het hart van de stad,
die zwart was van de mensen.
Duizenden bevonden zich op het Oran
jeplein, waar prinses Beatrix gelukkig
lachend op het balkon van het paleis
verscheen om de toejuichingen te ontvan
gen voordat zij naar binnen ging oi
Prinses Beatrix streelt een wit lam,
dat haar door de bevolking van
Koolbaai is aangeboden, tijdens
haar bezoek aan Sint Maarten.
Valerian Zorin
ambassadeur
in Frankrijk?
MOSKOU Welingelichte kringen im
de Russische hoofdstad hebben gisteren
gezegd, dat de Sowjetunie van plan is
de 62-jarige Valerian Zorin te benoe
men tol ambassadeur in Parijs. Hij zal
in die functie Minogradof vervangen.
Zorin is lange tijd vice-minister van bui
tenlandse Zaken geweest. Hij zou binnen
twee maanden zijn nieuwe functie gaan
uitoefenen, aldus de welingelichte zegs
lieden.
SINGAPORE De Nederlandse con
sul-generaal heeft verklaard dat het be
lang van zijn land bij herstel van de
normale betrekkingen met Indonesië de
hoop op nauwe banden met Maleisië niet
vermindert.
Gemeenten in zorgen
UTRECHT Verschillende ge- de vereiste 50 tot 60 miljoen op tafel
meenten kunnen ni-et voldoende geld kunnen leggen. De Gascon is reeds met
lenen om de ombouw van de gastoe- haar werk gestart en heeft al 30.000
stellen in de huizen te bek/stigen. In aansluitingen omgebouwd. Er zijn al 420
Rotterdam bijvGwjeeld moeten nog van de vereiste 700 personeelsleden in
200.000 woningen op het aardgas wor- dienst. In Baarn. Best, Oirschot, Ame-
den aangesloten, maar de financiering rongen, Veenendaal en Rotterdam is de
van dit project, dat geen uitstel kan ombouw begonnen. Voorbereidende be-
verdragen, is nog niet duidelijk. sprekingen worden gevoerd met Dor-
m I drecht, Vught, Gouda, Delft, Breda,
Gisteren ,s tn Utrecht het attract 8«- viaardingen. Schiedam en Leiden
tekend door de gezamenlijke gasbedTij- 1
ven in de provincies Zuid-Holland, pf®0011 ongeveer 40 pet van he:
Utrecht, Brabant, Zeeland en Limburg, j landel0k totaal voor haar rekening ne
en de N V. Gascon, die het werk uit- i men- Het lS d« bedoeling een nog grote-
voert. De Gascon is een dochteronderne- [e. en ongeordende^ rush op
ming van Werkspoor. De gasbedrijven
:n vertegenwoordigd door de drie
regionale organen, namelijk de gemeen
telijke gasvoorzieninig Zuid-Holland met
400.000 aansluitingen, het gasbedrijf
Centraal Nederland (150 000 aansluitin-
gen) en de gasvoorziening Zuid-Neder
land (300.000 aansluitingen)
Geen oplossing
Na de ondertekening van het con
tract heeft een deputatie van de sa
menwerkende regionale organisatie
gasbedrijven (SROG) een gesprek ge
had op ministerieel niveau in Den
Haag over de financiële moeilijkhe
den. Maar er zou geen oplossing zijn
gevonden. Minister Andriessen heeft
beloofd de zaak te zullen bekijkea Er
echter de politieke moeilijkheid,
dat de afgetreden minister een be
leidsbeslissing zal moeten nemen.
IS iet uitstellen
Mr. dr. K. F. O. James, de voorzitter
an de SROG, legde er gisteren de na
druk op. dat de ombouw van al die gas
toestellen een evenement is. dat niet
kan worden uitgesteld. Er staat immers
teveel op het spel voor de NAM, de Gas
ten de winstdeler, de staat), voor
de gemeenten, de inwoners, de bed rij-
:n en de ombouwfirma's.
In het contract, dat gisteren werd on
dertekend staat weliswaar een ontsnap
pingsclausule voor de gemeenten, voor
het geval zij geen financieringsmidde
len hebben. Maar. zei dr. James, de ge
meenten willen niet ontsnappen. Zij
zouden ontsnappen van de regen in de
drop en in een zee van misère.
Het gaat er nu om of de gemeenten
CAIRO/BONN The New York Ti
mes meldt dat Egypte enkele duizenden
reservisten van de landmacht heeft op
geroepen voor het houden van manoeu-
in de strook van Gaza aan de grens
met Israël. De strook van Gaza zou ver
der tot verboden gebied verklaard zijn
oor buitenlandse bezoekers.
Uit het gisteren ondertekende akkoord
tussen Egypte en Oost-Duitsland, is dui
delijk geworden dat de DDR ook behulp
zaam is bij het moderniseren van mili
taire installaties.
De Westduitse regeringswoordvoerder
Von Hase verklaarde dat Bonn geen
kredieten en kredietwaarborgen meer
zal verlenen ter financiering van 't twee
de Egyptische vijfjarenplan. West-Duits-
land zal zich waarschijnlijk wel houden
de reeds gesloten overeenkomst voor
het eerste vijfjarenplan, waarvoor nog
een bedrag van honderd miljoen mark
staat. Bonn zal de Westduitse opleidings
instellingen in Egypte evenmin sluiten.
Brand in hooischuur
- met vuur gespeeld
A. Treure tc Bergambacht door brand
vernield. Drie kalveren kwamen in de
vlammen om. De 25 koeien konden wor
den gered. Het zoontje van de eigenaar
had met een vriendje in het hooi met
vuur gespeeld.
SAIGON Twintig Zuidvietname-
se vliegtuigen, ondersteund door
Amerikaanse straaljagers en straal-
bommenwerpers, hebben vandaag mi
litaire doelen in het zuiden van
Noord-Vietnam aangevallen, zo is in
Saigon bekendgemaakt.
Twee doden in Saigon
Politiekamp door
V ietcongrehellen
opgeblazen
SAIGON/PARIJS Vietcongstrijders
hebben gisteren een bomaanslag gepleegd
op een opleidingsinstituut van de politie
in de Zuidvietnamese hoofdstad. Er zou
den twee politiemannen om het leven
zyn gekomen, zo is gisteren vernomen.
Zeventien anderen werden gewond. De
kneedbom was bevestigd aan een voor
het gebouw gestald rijwiel.
Op het moment waren ongeveer hon
derd adspiranten bezig met schietoefe.
ni-ngen. Intussen is gemeld, dat bij ge
vechten die tijdens het afgelopen week
einde in verscheidene delen van Zuid-
Vietnam zijn geleverd. 39 Vietcongop-
standelingen zijn gesneuveld en 8 gevan
gen genomen. Onder de regeringstroe
pen vielen 33 doden- Drie man worden
vermist De Amerikaanse verliezen be
droegen in de maand februari het re
cordaantal van 43 doden en 242 gewon
den en 3 vermisten, aldus is van gezag
hebbende Amerikaanse zijde meegedeeld.
Vele caravanbezitters gaan er toe
over in de winter te kamperen. Een
beetje extra werk zal men daarbij
echter op de koop toe moeten
nemen. De foto, die we hier zien,
werd genomen op een winter-kam-
peerterrein in het Beierse Ruh-
polding.
Eisen EEG-personeel ingewilligd
BRUSSEL De ministerraad
de Europese gemeenschappen heeft
gisteren de salarisverhoging van het
Europese personeel goedgekeurd. De
verhogingen variëren van zeven pro
cent voor de hooggeplaatste Europese
functionarissen tot tussen de tien en
vijftien procent voor boden, chauf
feurs en typistes.
Als voorbeeld kan worden genoemd dat
;n Nederlandse typiste een netto-salaris
kan krijgen van ongeveer 800 gulden per
maand. Of dat nog niet genoeg is er
zijn secretaresses die ruim 2100 gulden
per maand netto verdienen.
De ambtenarenorganisaties hebben
dan ook maar besloten de aangekondig
de staking af te gelasten.
Het basis-salaris van dc drie hoogste
categorieën Europese ambtenaren, zon
der gezins- en verbiyfstoelagen gaat
nu tussen de f 2950 en f 5250 per maand
bedragen.
De salarissen van de laagste groepen
Europese werkers gaan (eveneens zonder
toelagen) van f735 tot f1050.
De algemene verhoging waartoe de mi
nisters besloten bedraagt vier procent. De
hoge functionarissen krijgen echter drie
procent extra, omdat volgens de Europese
nissie de aanwerving van kundige
krachten zeer moeilijk is geworden door
het sterk gestegen salarispeil in de
nationale administraties van de Zes.
Secundaire arbeidsvoorwaarden ma
ken de verhoging voor de lagere ambte-
a zo aantrekkelijk. Naast deze cijfers
geldt nog dat voor elk der zes E.E.G.-
landen een coëfficiënt is vastgesteld op
basis van de plaatselijke kosten van
levensonderhoud of op basis van de
„levensomstandigheden".
Deze „omstandigheden" worden voor
Petten, het Europese centrum voor kern
onderzoek, zeer laag aangemerkt De
coëfficiënt immers bedraagt 101, tcrwyl
de kosten van levensonderhoud ten op
zichte van Brussel, dat op 100 is gesteld,
slechts 95 daarvan bedragen.
QOK wij zouden het in de minister
president van het demissionaire
kabinet niet hebben gelaakt ingeval
hij jegens de Kamer mededeelzamer
zou zijn geweest.
Evenals anderen hadden wij oor
spronkelijk verondersteld, dat de
heer Vondeling met de minister-pre
sident in discussie had willen treden.
Dat had natuurlijk niet gekund, zo
als wij gisteren nog in enkele edities
van onze krant hebben betoogd.
Wat men van die zijde en van
andere zijden echter wenste, was
ruimere informatie, en dat was, al
was de minister-president er dan
formeel niet toe verplicht, op zich
zelf een niet onredelijk verlangen.
Er zat in de houding van de 'rege-
rings-partijen' gistermiddag dan ook
iets tweeslachtigs. Ze hadden er geen
bezwaar tegen dat de minister-pre
sident tot de bijeenkomst werd uit
genodigd. Ze stemden echter tegen
de motie waarin inlichtingen werden
gevraagd.
Consequenter ware geweest, dat ze
zich dan ook niet hadden aangesloten
bij het verzoek tot aanwezigheid.
TNDERDAAD ware het onjuist ge
weest, indien de minister-presi
dent zich gistermiddag tot enig de
bat had laten verleiden. Dat was
overigens van deze bewindsman
die meer (door zijn zwijgen) van zich
doet spreken dan hij zelf spreekt
ook niet te vrezen geweest.
Dat betekent evenwel niet, dat ook
informatie achterwege diende te blij
ven. Voor dat achterwege blijven
mag de ingewikkeldheid van de ma
terie zeker geen argument vormen.
Kenbaarheid is eis van democratie.
Het is recht van burgerschap.
Waarhij komt, dat op het moment
waarop een kabinet demissionair
wordt elk onderscheid tussen rege
ringspartijen en niet-regeringspartij-
en wat men ook onder het begrip
regeringspartij mag verstaan komt
te vervallen.
Zij staan weer op een lijn, T geen
ook uitkomt In het horen door de
Koningin van alle fractieleiders. Een
demissionair kabinet betekent: de
kaarten behoren voor allen zichtbaar
op tafel te liggen.
U/EL informatie, uiteraard geen de
bat. Maar hoe, kan men vragen,
staat het dan voor een periode als
deze met de ministeriële verantwoor
delijkheid jegens de Kamer? Het ant
woord moet luiden, dat ze onverkort
blijft bestaan. Ze wordt echter even
opgeschort in de feitelijke uitvoering.
Opgeschort, niet opgeheven.
Want wanneer straks weer een mi
nister-president niet-demissionair
voor de Kamer zal verschijnen de
heer Marijnen of een ander zal hij
ook verantwoording moeten afleggen
voor de omstandigheden waaronder
hij zijn hoge ambt heeft aanvaard,
ja zelfs voor de voorgeschiedenis tij
dens de tussenliggende periode.
Wij vermoeden dat dan over de
zwijgzaamheid van gistermiddag iets
zal dienen te worden gezegd.
Niet dat alles reeds nu nog zo strikt
geheim is. Er zijn vermoedens te
over. Maar ook dat in aanmerking
genomen lijkt zekerheid temeer ge
boden. Vermoedens en geruchten zijn
niet zelden van zekerheid de vijand.
yANWAAR dan het zwijgen? Een
antwoord ligt voor de hand. Men
om in de taal van strategie en
krijgskunde te spreken onder de
rechtstreeks betrokkenen het conflict
lokaliseren. Men wil het beperken
tot het kabinet. Daar moet de oplos
sing worden gevonden.
Od zichzelf een respectabel streven,
al heeft het kabinet door zo pu
bliekelijk uiteen te vallen een op
lossing in deze richting wel zeer be
moeilijkt.
In elk geval kan de tot dusver wel
zeer summiere aanduiding van het
conflict een aanwiizing ziin. dat naar
het oordeel van de betrokkenen het
streven eerst nog gericht dient te
zijn op krammen van de gebroken
vaas, en niet on het omsmelten van
de gebroken vaas. of desnoods van
een deel ervan en dan samen met an
dere elementen, tot een eeheel nieu
we.
Echter, wanneer het streven on
krammen is gericht, mag juist ook
vanwege de betrachte zwijgzaamheid
worden verlangd, dat spoed zal wor
den betracht.
In Rome eindigde vandaag een confe
rentie van ministers van verkeer en wa
terstaat uit de Zes, waar Nederland
werd vertegenwoordigd door staatssec
retaris M. J. Keijzer.
Ondier kreeg genoeg van slagen
~^Een ?4iiarig,e 1 wemmer,Geoffrey Black, heeft kans gezien lich-
beynjde° de bek van een haai door uit alle macht zijn beide vuisten
wegeenewaIgde tLndreunen' .He* d,.er liet 2ih> been los, zwom even
a etïï m*uwe aanval. De haai kreeg de pols van Black te
anderv, op het °°S van het ondier, dat er
aanland ^gebracht! MOedend W°nden 1,1 benen en armen
9e?ach\ dat een andere zwemmer een grapje wilde uithalen
gZe7SrrZ%rJ^rekke^ mW dat 2011 tOCh wel een erg hardhandig
