Tweede net is stiefkind
bij meeste kijkers
Brick Bradford
-Toch is het zo!-
Jesje en Josje
NTS: Wij begrijpen het niet F'
Senmoet: „Een kroon voor een kind'
De vrouw Alberdien
BÖ
6
MAANDAG 1 MAART 1963
ETHERGOIVEN-ETHERGOIVEN-E'
■N-ETHERGOIVEN
Nieuwsgaring
Met veel ijver en begrip voor actua
liteit hebben de via radio en televisie
in de ether zijnde omroeporganisaties
(VARA, KRO en AVRO) zaterdag ge
tracht zoveel mogelijk aandacht te
schenken aan de gebeurtenissen rond
om de kabinetscrisis. Dat er weinig
nieuws tevoorschijn kwam uit al deze
activiteiten, waaraan uiteraard ook
Radio-Nieuwsdienst en NTS-journaal
belangrijke steentjes bijdroegen, kan
niemand worden verweten.
De „openheid van het omroepbestel"
zoals wij die thans beleven werd goed
gedemonstreerd in eendrachtig op
trekken naar vermoedelijke nieuws
bronnen en het feit, dat VARA-ver-
slaggevers met r.k. volksvertegen
woordigers spraken, terwijl KRO-
reporters aankwamen met socialisti
sche meningen, en allen zich natuur
lijk ook op de hoogte stelden van
protestants-christelijke en liberale in
zichten.
Meermalen werden de radiopro
gramma's voor speciale uitzendingen
onderbroken.
De VARA had ook een kort gesprek
met Wim Kan, die enige grappen ten
beste gaf over de kabinetscrisis; we
gens gebrek aan tijd viel er niet zo
erg om te lachen, 's Avonds wijzigden
om de klok van achten zowel AVRO
als KRO hun programma om meer
opinies te laten horen. Bij de AVRO
leidde drs. F. A. Hoogendijk een ge
sprek tussen Kamerleden van de vijf
grote fracties, waarin mevrouw H. van
Someren-Doumer zich verdedigde te
gen een verwijt van de heer Suurhoff,
dat de VVD commerciële televisie wil
invoeren. „Dat is niet waar!" riep zij
uit, „maar wij willen reclame en een
logische verdeling van de opbrengst
daarvan."
Wai vooral ook in deze en in de
andere t.v.-uitzendingen zowel als in
de radioreportages naar voren kwam
was echter het totale gebrek aan we
tenschap omtrent de knelpunten in de
kabinetsgesprekken. Herhaalde malen
werd (o.m. door freule Wttewaallvan
Stoetwegen) verbazing uitgesproken
over het feit „dat de Tweede Kamer
eigenlijk van niets wist" en op dat
manco aan feitelijkheden liepen alle
gesprekken dood.
Lachen om Toon
De KRO-televisie was zo hoffelijk,
om als te vervallen programma-onder
deel het optreden van Vera Bondam
in een monoloog van Nicolaj te kiezen,
want in feite moest alle televisiever-
toon tussen 8.20 en 11.20 uur het af
leggen tegen de AVRO-presentatie van
de Toon Hermans-show.
Bijna drie uren lang kon men ge
nieten van de veelzijdigheid van deze
ras-artiest in liedjes, grappen, paro
dieën, imitaties, uitgesponnen confe
rence en wat niet al. Dikwijls zomaar
nonsens, soms ook leutigheid tot op
het randje met ontwapenend terug
trekken of de listige vlucht naar het
Franse woordje, maar altijd raak en
het ene lachsalvo na het andere op
wekkend.
Opnieuw kon men ervaren, hoe an
ders, hoeveel directer en indringender
de camera's het theateroptreden tot de
toeschouwers brengen. Enhoe to
taal anders men zo'n voorstelling sa
voureert wanneer men thuis in de
eigen stoel zit inplaats van een onder
deel van de schaterende ,^aal" te vor
men. Men „ondergaat" het minder,
men kijkt en luistert afwachtender en
dus kritischer en dat heeft ook zijn
Illversum I. 402 m. AVRO: 7 00 Nieuws;
Ochtendgymnastiek; 7.20 Belaardmuziek:
7 Lichte grami
."R,
iek: 8.50 Ochtendgymnastiek;
beidsvltaminen (gr.); 10.50 Voor de kleuters
(gr); 11.00 Nieuws; 11.02 Radio-Volks-Unl-
Het conflict mens-natuur 6pltst zich
Overheid s voorlichting
12.27 Mededelingen t.b.v. land-
12.30 Stereo: Lichte orkestmi
13.00 Nieuws; 13.10 Mededelingen, i
muziek; 13.25 Beur;
instrumentaal sextet 'gr): 16.00
Nieuws; 1602 Stereo: Viool en r
klassieke en semi-klassleke muziek;
r de jeugd; 17 30 New York caMng;
Lichte grammofoonmuziek v
sen; (7.30—7.40 1
8.40 V<
vrouw; 9.40 Selectie uit de musical My Fail
Lady U1"
8.05 Meditatie); 8.30 Nb
"Selectie uit
10.00 Moden
jziek: 1150 Vol-
jruit praatje; 12.00 Angelus; 12.03
Volksliederen en -dansen uit Basklë en
Spanje, (gr): 12.20 Voor de boeren: 12 27
Mededelingen; 12.30 Nieuws; 12 40 Actualitel-
>f grammofoonmuziek^ 12 50 Lichte
grammof(
grammofoonmuziek met commentaar: 13.35
Lichte grammofoonmuziek; 14 00 Voor de
plattelandsvrouwen: 14.10 Musiësta: geva
rieerd muzikaal programma; 14 50 Lichtba
ken; 15.00 Rieleksen(herhaling van zater
dag 11); 16 00 Voor de zieken: 16 40
Onderweg: programma voor oudere
raars; 17 00 Voor de Jeugd: 11.35 Vooi
padvinders; 17.50 Overheidsvoorlichting: Een
huwelijksfeest op Curagao. Spreker: Wilko
A. G. M. Bergmans: 18 00 Stereo: LicK-
ensemblemuziek (opn.); 18.20 Uitzending v
het Gereformeerd Politiek Verbond: N
Indonesië, maar Suriname. Spreker: dr
J, Verbrugh, Algemeen Secretaris van t
Gereformeerd Politiek Verbond; 18 30 Porti
in muziek: lichte muziek; 18.50 En nu mijn
geval: vragenbeantwoordlng.
Oplossing vorige puzzel
Horizontaal: 1. kombuis-sa. 2. open
delta. 3. setter-arm, 4. tree-negen, 5. ea-
rein-ent, 6. Leen-el-Rai, 7. olie-Deens. 8.
.ker-ets-te, 9. set-pro-ter.
Vertikaal: 1. kosteloos, 2. opera-elke. 3.
meter-ei-et. 4. bn-teen-Erp. 5. Uden-
ieder, 6. Ieren-Leto. 7. slager-Est. aster
ante. 9. aam-NT-Iser.
8.40 uur begint de documentaire over de bouw van het rivierkrui-
sende deel van de Rotterdamse metro.
9.00 uur hoofdfilm „Titanenstrijd", waarin liefde en zorgen van de
zeesleepvaart hun climax vinden in een geweldige strijd
tegen de woedende zee en een Hollandse zeeman er niet zo
best afkomt
Ned. 2 AVRO
8.01 uur kan men bij de AVRO weer luisteren naar „Het gesprek
van de dag".
8.40 uur presenteert Ageeth Scherphuis haar tv-magazine met o.a.
wetenswaardigheden over televisie bij universitair onderwijs
en om
9.25 uur is het tijd voor jazz in beeld met het Curtis Amy-sextet.
9.50 uur kan men met Gerton van Wageningen kijken naar de
planeet Mars.
VANAVOND TE HOREN
Hilversum I VARA
9.20 uur volgt het spelletje „Het hangt aan de muur".
9.40 uur een uitvoering, te geven door het Concertgebouworkest
o.l.v. Pierre Boulez. O.a.: het 2e pianoconcert van Bartók
met Theo Bruins als solist.
Hilversum II NCRV
Het hoorspel voor vanavond, dat om
8.20 uur begint is „Bezoek op woensdagavond" van L. R. Banks,
waarin foutieve „bejaardenzorg" op navrante wijze wordt
belicht. Het gevarieerde muziekprogramma dat verder met
onderbreking door de vaste rubrieken de avond vult, bevat
ïo.oo i °m
HAAST? OULLie (OPAA 12DE PACH._
z'jn mee net....\oat u ingevaae
OVERlöeWSIK WAS MAAR CVtT
WIST OAT JUUIE/^VALT MEE1
M'J ZOUDEN VOL-/
HET V4XK VAN VRAAG UWGE.
PANOLA WAAF-/LEERDEN OP ZE
DEEETME VM'JN INSTEU -
ZEEg ✓r^*\.MENT RERAffj
lversum I. 402 m. VARA16.00 Nit
Actualiteiten. 18.25 Stereo: Theai
en solisten 18.50 Reportage bezoek
H. Prinses Beatrix aan de West. 19 00
er de afwas, licht programma. 19 30
ementair overzicht 19 45 Overheidsvoor
lichting: Den Haag aan de lijn. 20.00 Nieuws.
24.00 Nieuws
Hilversum II. 298 m. NCRV:
en weerpraatje 19.10 Radiokrant. 19.30 Llclv
elaveclmbeloude muziek (gr 21.50 We-
reldpanorama 22.00 Licht ensemble Franse
volksliedjes. 22 20 Boekbespreking 22 30
Nieuws. 22.40 Avondoverdenkfng 22.55 Lich
te grammofoonmuziek. 23 40 Het Evangelie
in Esperanto 23.55 Nieuws. 24.00 Einde
lire film. 21 PO Titanei
Fury), speelfilm, (beide keuringen 18 j
Molière. 22.20 De zaak Oppenhelm
1751) Organen van levende orga
nismen kunnen, al naar gelang de
functie die zij hebben te vervullen,
worden aangepast aan hun doel en
veranderen in vele gevallen zelfs
volkomen van vorm, zodat het vaak
heel moeilijk is de oorspronkelijke
oervorm hiervan te ontdekken. Heb
ben we in een tweetal voorgaande
artikeltjes betoogd, dat de plantende
len boven de grond eigenlijk alle uit
loof bestaan, bij talrijke cacteeën
kunnen we de bevestiging hiervan
zien aan de stam, die tot dikke,
bladachtige z.g.n. cladodiën is uitge
groeid. waaraan tevens de bloemen
bevestigd zijn. De bladeren zijn hier
vergroeid tot doorns.
Maar desgewenst kan de plant van
bladeren ook weer siengelachtige de
len maken. Slinger- en klimplanten
hebben organen nodig waarmee zij
alles kunnen vastgrijpen dat hun
houvast belooft. De kalebas vervaar
digt daarom ranken uit bladeren,
maar de erwt acht een dergeijke
maatregel je reinste verspilling, en
maakt haar ranken op een veel
zuiniger manier uit delen van het
blad. De wingerd doet het wéér
anders en ontwikkelt haar ranken uit
twijgen. Drie voorbeelden dus, van
hetzelfde grijporgaan, dat nu eens uit
bladeren of delen daarvan, dan weer
uit stengels gevormd kan worden.
Wanneer we nu nog even mogen
recapituleren en vaststellen, dat bla
deren die zelf het ademhallngs- en
voedingsorgaan van de plant zijn
tot voortplantingsorgaan kunnen uit-
Harmonie
in «le natuur
groeien, maar tevens tot klim-, grijp
en verdedigingsorgaan en desgewenst
ook tot ruggegraat en stut van de hele
plant, dan krijgen we toch wel een
treffend beeld van de vervonnlngs-
mogelijkheden en de plasticiteit van
do levende stof, die let wel! niet
naar willekeur nu eens tot de ene
vorm uitgroeit en dan weer tot de
andere vorm. maar die juist die vorm
krijgt, die voor de levenswijze van de
plant nuttig en doeltreffend is. Met
andere woorden, de vervormingen
van de oervorm zijn op een doel
gericht, ook al kent de plant dat doel
zelf niet en ook al ontgaat dat doel
ons. mensen, in vele gevallen. Maar
ook al zien we er vaak overheen, het
„idee" dat hier achter staat en waar
van elke levende vorm de materiële
weergave is, valt moeilijk te ontken
nen. Zouden de plantendelen naar
willekeur bladeren, ranken, doorns,
twijgen, stammen, meeldraden, stem
pels, of bloembladen vormen, kortom
hun hele repertoire van mogelijkhe
den in het wilde weg afwerken, het
zou een chaos worden die geen enkele
plsnt levensmogelijkheden bood, en
de aarde zou „woest en ledig" zijn als
voorheen. Doordat Iedere levensvorm
echter gebonden is aan het „idee",
waarvan die ene vorm binnen
bepaalde grenzen de materiële
realisatie Is, kan de harmonie bestaan,
die op elk gebied In de levende
natuur valt waar te nemen.
En dan hebben we nog altijd over
het hoofd gezien, welk een wonder
het blad op zichzelf is!
H. Pétillon
Nadruk verboden.
(Van onze radio- en tv-redactie)
BUSSUM „Een recent onder
zoek wijst het uit: er wordt
weinig op het tweede net geke
ken. Hoe dat komt begrijpen wij
niet", zegt de heer E. A. Schütten-
helm, voorzitter van de NTS.
„De programma's op Ned. 2 zijn
beslist niet van mindere kwaliteit
en richten zich ook niet uitsluitend
tot bepaalde groeperingen. Ja, als
er een speelfilm is vliegt de kijk
dichtheid omhoog, maar verder
neen, de belangstelling blijft be
perkt."
Wij dringen nog eens aan:
„Er is toch een bureau Intomart in
Hilversum, dat speciaal voor de om
roep werkt, voor NRU en NTS ook.
Heeft dat nog niet eens een steek
proef genomen om die oorzaak op te
sporen?"
„Neen", bekent de heer Schütten-
helm, „we hebben wèl een rapport
over de kijkdichtheid en de mogelijk
heden tot kijken op het tweede net.
Op het ogenblik kan 30 procent van
de kijkers in Nederland het tweede
programma ontvangen, d.w.z., deze
kijkers hebben er dus voorzieningen
voor getroffen. Maar verreweg de
meesten kiezen niet, en blijven het
eerste programma volgen."
De NTS-werkgroep sociologische
dienst, die net uitgebrachte rapport
bestudeert, heeft ook iets te vertellen:
„We zullen proberen er achter te
komen, wat de redenen zijn. Een paar
weten we er wel; sommige kijkers
moeten in de gordijnen klimmen om
door verwisseling van antennedraden
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal: 1 schittering, 5. niet vast.
7. voorlichting, 8. hoogste punt, 10.
vriend (Fr.). 11. hijswerktuig, 12. mu
zieknoot, 13. voorzetsel, 14. lidwoord, 15.
boom, 16. vreemde munt, 17. vaste
bodem, 18. het oude Mesopotamië, 20.
meisjesnaam, 21. familielid, 22. buisvor
mig ingewand. 24. rund, 25. jachthond,
26. uitroep, 27. tweetal, 28. gemeente in
N.-Brab., 29. jongensnaam. 30. nauwe
opening.
Vertikaal: 1. groots, 2. schaapkameel. 3.
streling, 4. na dato (afk.), 5. afval van
vlas, 6. voorzetsel- 8. voorzetsel, 9. huis.
11. mandje. 12. meisjesnaam, 14. afslui
ting. 15. buisvormig ingewand. 16. jon
gensnaam. 17. boom. 19. paard. 20. op dje
plaats, 22. bezinksel, 23. zijde. 25. bezwe
ringsformule, 26. bijwoord, 27. familielid,
scheik. element (afk.).
Ned. 1 naar Ned. 2 over te
kunnen schakelen en daar hebben ze
dan geen zfn in als het niet erg
dringend is. Weer anderen zitten ver
de zender en krijgen het beeld in
mindere kwaliteit."
Maar daarmee is de merkwaardige
vraag bij lange na niet beantwoord.
Wie voorzieningen heeft getroffen om
het tweede programma te kunnen
ontvangen zal, wanneer het overscha
kelen met perikelen gepaard gaat, de
zaak technisch wel beter doen lopen.
hij echt graag op Ned. 2 wil
kijken. En de beeldvervaging treedt
niet zó frekwent op, dat dit euvel een
belangrijke rol kan spelen. Als er een
boeiende speelfilm is, terwijl op Ned.
1 een documentaire of een gesprek
aan de gang is, kan er immers wèl
voldoende worden overgeschakeld?
GEMAKZUCHT?
Gebleken is, dat ook toestelbezitters
die een modern apparaat hebben en
door middel van het indrukken van
een knop naar het tweede programma
kunnen overgaan, evengoed aan het
eerste blijven hangen.
Hoe wordt dat verklaard? Is het
een zekere gemakzucht om, als
eenmaal het journaal heeft bekeken,
het toestel maar te laten aanstaan
het komende programma gewoon te
ondergaan?
Is men zo verknocht aan het eerste
programma, dat men het nog on
nig blijft vinden ook eens het tweede
te proberen? In vele gevallen schijnt
dat de waarheid nabij te komen. Men
zet 's avonds „de televisie" aan
men spreekt nog altijd van „vóór en
na het journaal". Ned. 2 wordt be
schouwd als een aanvulling, een
noodsprong als Ned. 1 niet voldoet.
Vraagt men er bij de omroep naar,
dan hoort men dezelfde klachten: er
wordt niet echt op Ned. 2 gekeken.
Dat blijkt wel uit de reacties van de
kijkers. Wordt een programma dat
altijd sterk in de belangstelling stond,
van Ned. 1 naar Ned. 2 verplaatst,
dan blijven plotseling de brieven
uit.
Dit brengt de omroep in een moei
lijk parket: zij willen op beide netten
gelijkwaardige programma's brengen,
maar de kijkers erkennen in feite die
gelijkwaardigheid niet.
Vanzelfsprekend is er op het ogen
blik nog een tendens om zeer opmer
kelijke programma's op Ned. 1 te
plaatsen, aangezien nog niet het gehe
le land in staat is, het tweede pro
gramma te ontvangen. Maar wanneer
dat tegen het einde van dit jaar wèl
het geval is, zal ook dat onderscheid
beslist vervallen en zal het ene net
niet boven het andere worden verko
zen.
MEER NIEUWS
„Er is natuurlijk één absoluut ver
schil", geeft de heer Schiittenhelm
toe: „Het tweede programma mist het
journaal en dat geeft dus het eerste
een zekere status van meerderwaar
digheid. Maar dat komt omdat wij
nog geen journaalstudio hebben.
Wanneer in die technische leemte is
voorzien (hopelijk in oktober a.s.)
zullen wij beslist met meer journaal
uitzendingen over beide netten gelij
kelijk verdeeld, komen."
De heer Schüttenhelm. thans ook
waarnemend programmacommissaris
van de NTS. voelt er niets voor om,
zoals de radio-nieuwsdienst ook lang
heeft gedaan en op bepaalde tijdstip
pen nóg doet, over beide zenders
gelijk het journaal te laten uitgaan.
„Dat zou zonder bezwaar kunnen,
maar dat vind ik geen moderne
programmering."
„Maar", vragen wij, „als het kij
kerspubliek nu al zo spaarzaam te
bewegen is om op het tweede net te
kijken (men heeft kijkdichtheid van
dikwijls niet meer dan 3 tot 6 a 8 pet
gemeten!), hoe moet dat dan wel
gaan wanneer het idee van minister
Bot om maar vlug nog een derde net
te bouwen, doorgaat?"
De heer Schüttenhelm heft de han
den ten hemel:
„Vraag me dat nietik weet het
beslist nietzoals het nu is lijkt het
me niet dat Nederland om een derde
net róépt, maar wie zal het zeg
gen
NIETS NIEUWS
Laten we intussen constateren, dat
het verschijnsel van „het tweede
programma als stiefkind behandelen"
niets nieuws is. In het buitenland
klaagt men over dat euvel steen en
been.
De BBC, zo jeugdig en vol vuur en
met allerlei moderne ideeën aan het
tweede programma begonnen, ervaart
dat „men" haast niet kijkt naar het
tweede net. In Duitsland waar de
overheid alles heeft gedaan om het
kijkersdom een tweede en nog wel
onafhankelijk programma voor te zet
ten, tobt ZDF met gebrek aan kijk
dichtheid.
Toch zijn dit zelfstandige, volwaar
dige en contrasterende programma's,
maar jamen kan de kijkers niet
dwingen.
Tweede netten worden blijkbaar
wel gewenst, maar moeizaam geaccep
teerd.
19. Meneer Pieterson wipte weer
boord en de kinderen zagen hem
zlchtig over het paadje lopen Weldra
keerde hij terug met de plank onder zijn
ene arm en de bemodderde laarzen
Josje in zijn andere hand.
..Zal ik de laarzen even afspoelen,
meneer Pieterson?" bood Josje aan.
Maar de eigenaar van het scheepje
haalde ze al een paar keer door het
water, zodat de ergste klonten slik eraf
spoelden.
„Nee, zo gaat het al wel." antwoordde
hij. ,.De rest borstel ik er wel af, als ze
weer opgedroogd zijn."
Jesje had inmiddels de broek van haar
vader van beneden gehaald. De kinderen
klauterden ook van boord en op een
plekje, waar een aantal stenen lagen en
ze geen gevaar liepen weg te zakken,
begon Jesje de-dik bemodderde broek in
het water van de kreek uit te spoelen.
Het duurde een hele tijd eer alle slik er
eindelijk af was en Jesje verzuchtte dan
ook verschillende malen:
„Ik heb nooit geweten dat broeken
wassen nog zo'n zwaar karweitje is.
Meneer Joppers, die ijverig zat te
tekenen, lachte en zei: ,.Ja, nu krijg je
misschien extra-waardering voor al het
werk dat je moeder steeds weer doen
moet. Jes."
Maar eindelijk was de broek dan toch
schoon genoeg naar Jesjes zin.
„Hang hem maar hier over dc reling.'
zei meneer Pieterson. die lachend had
staan toekijken. „Knijpers heb ik niet,
maar het zal zo ook wel gaan. Dan ga ik
even kijken of mijn soepje niet aan
brandt."
Jesje hing de broek op en dc kinderen
bleven even bij de reling staan.
„Luister eens. ik hoor een motor!" riep
41
De troïka stond voor. Zij stapten in. Dè paarden
draafden. Het rijtuig hotste over ruwe stenen. Boven
net geratel van de wielen klonk blij gerinkel van de
bollen op de boog boven het middelste paard. Alber
dien luisterde naar dat heldere geluid, 't Was of zij er
telkens weer ln hoorde de woorden, die haar hadden
getroffen op het doopbewijs. Der kerke Christi inge
lijfd. Ze was nooit erg gevoelig, maar nu was ze
ontroerd. Dit kind, geboren in den vreemde, behoorde
bij de christelijke kerk. Het was van haar ®n Ties en
ook van Jezus Christus.
In die week voeren ze uit met volle lading. Ze
hadden op de reis het fraaiste zomerweer, met toch
voldoende wind. Gosse speelde vaak aan dek. Alber
dien stond voor plezier aan het roer, terwijl de
mannen dek en boorden teerden. Ze had de kleine
Berendien ook graag aan dek gebracht, maar Geertien
had opnieuw gewaarschuwd, wat haar moeder vroe
ger ook gedaan had, dat zeelucht zeer gevaarlijk is
voor kleine kinderen. Dus hield zij de kleine in de
roef. Toen ze bij stralend zomerweer het Haringvliet
invoeren, op weg naar Dordrecht, rekende ze evenwel
dat het verbod hier niet meer gold. Ze haalde haar
jongste uit de benauwde roef en liep met 't kind op
de armen heen en weer op 't dek. Ze knuffelde de
kleine en lachte ertegen en keuvelde ermee. Ties, die
aan het roer stond, keek ernaar. Op een gegeven
ogenblik liet hij de helmstok los om op haar toe te
gaan, maar toen zag hij Beyer op een tros op de
voorplecht zitten, en daarom draaide hij zich om en
greep de helmstok weer. Hij moest geen gekke dingen
doen. als anderen het zagen. Ook zo had hij echter
plezier in zijn vrouw, z'n kleine meid en in z'n zoon
Gosse, die. zittend tussen roef en roer. met blokken
Alberdien glimlachte naar hem. Met deze glimlach
was zij helemaal niet lelijk, vond Ties. Hij voelde
zich gelukkig. Alberdien ook, geloofde hij.
WANKEL EVENWICHT
Die zomer en herfst maakten ze nog enkele reizen
naar de Oostzee, totdat het gevaarlijk werd daarheen
te gaan, omdat je er wel in, maar misschien Biet
door
K. NOREL
weer uit kon komen, wanneer de winter eens vroeg
inviel. Toen brachten ze een lading aardappelen naar
Engeland en kwamen met steenkool terug op Gronin
gen. Bij hun aankomst daar waren sommige kapi
teins al bezig af te tuigen. Enkelen hadden de luiken
dichtgespijkerd en vooronder en roef op slot gedaan.
Met hutje en mutje was al het volk van boord gegaan
tot volgend voorjaar. Alberdien en Ties waren niet
van plan hun schip in winterlaag te leggen. Verleden
jaar waren ze lang aan wal geweest en het nieuwe
schip had veel gekost. Ze wilden hun schuldeisers zo
spoedig mogelijk afbetalen.
Derhalve zochten ze naar vracht voor ijsvrije ha
vens, maar een lading voor Bergen in Noorwegen
sloeg Alberdien af. ofschoon ze best wist dat die
haven nooit toevroor. De winterreis van Zoutkamp
uit over de Noordzee, toen haar vader een stijf been
had en zij de navigatie leiden moest, stond haar nog
helder voor de geest. De zee was open, doch aan dek
was alles ijs en het gaande want was stijf bevroren.
Het was toen enkel goed gegaan, omdat ze over één
boeg konden blijven liggen totdat ze ergens waren,
waar het niet meer vroor. Neen. ze wou lading
hebben voor het zuiden, waar je van vorst geen last
had, het liefst naar Franse, Noordspaanse of Portu
gese havïns. Voor die bestemmingen was er echter
niets. Ze konden wel stukgoed krijgen voor Odessa en
als retourvracht graan.
Bij dit aanbod stond Alberdien in tweestrijd. Hun
s het daar in het zuiden
„Praatjes van ouwe zeelui," beweerde de bevrach
ter. „Sinds de marine Algiers gebombardeerd heeft,
al dertig jaar geleden, is het afgelopen met de nirate-
rij."
Alberdien besliste niet onmiddellijk. Ze wilde er
nog eens over denken. Het piraten-gevaar telde de
bevrachter, die nooit had gevaren, veel te licht,
geloofde zij. Ze wist van Veendammer kapiteins, dat
zij wel eens slaags waren geweest met zeerovers,
maar ook hoe deze zich die gasten van het lijf
gehouden hadden. Zij hadden als ze naar de Middel
landse Zee gingen een paar kanonnetjes aan boord.
Daarom ging ze op stap of ze die wapens krijgen
kon.
De bazen ln de scheepstagrijnen keken vreemd op
toen zij naar kanonnen vroeg. Wat moest zij daarmee?
Maar eindelijk vond ze bij een uitdrager een aantal
zesponders, voorheen tot de stadsverdediging vrn
Groningen behoord hebbend. Alberdien stuurde er
Ties op af, om te zien of de dingen bruikbaar waren;
dit was voor een vrouw geen werk. Ties wist van
zulk moordtuig ook niets af, maar hij nam een oude
snorrebaard in de arm, die vroeger bij het paarden
volk gediend had. en deze verklaarde dat je ermee
<chieten kon, al was het niet ver. Daarop kochten ze
zes stukken
Een smid maakte op de voorplecht, op het achter
dek en aan weerszijden van de grote mast voetstuk
ken voor de kannonnetjes, maar voorshands kwamen
deze daar niet op te staan. Reyer en de jongens
stopten ze op order van Alberdien in het kabelgat. De
eerste weken zouden ze het wapentuig niet nodig
lebben en hun vreedzame galjoot moest er nie' uit
dagend uizien. als het niet nodig was.
„Voor mijn part hebben we ze nooit nodig," zei
Reyer, doch Wim en Hajo dachten er anders over Nu
ze kanonnen hadden, wilden zij er ook wel eens mee
schieten. Zij hoopten dat er straks piraten zouden
komen.
i vaart geschikt. Maar Odessa
tyordl vervolgd
b
i
.ar
12i.
