EEN LICHT ZIJN ALS
EEN STAD OP EEN BERG
HANDELS MESSIAH HEEFT
DUIZENDEN GETROOST
Dan vinden wij aansluiting
met mens van de nieuwe tijd
KERSTBIJ LAGE 1964
njEHOORT U tot de velen die, als het eens ter
sprake komt, nogal gedecideerd zeggen:
„Ik ben niet cultureel, dat laat ik over aan de
lui met geld", of: „Dat is voor snobs", danwel,
nog krasser: „Mij niet gezien bij dat werelds
gedoe"? Dan hopen wij maar, dat u niet boos
wordt, nu wij beweren, dat u wel degelijk aan
cultuur doet en zeer zeker op het hoge feest van
K. zijn, te willen volstaan met een barmhartige Samaritanen wilden mensheid op weg naar een nieuw
Gnristus geDOOrte. Naar eigen aard en per tradl- beschuldigend uitgestrekte vinger, wezen. Indien wij naar de gekwets- keerpunt in de tijd. Velen hebben,
Alsof we daar iets mee klaren, te geen hand uitsteken, zal hij lettende op de botsing der meniu-
Wie zijn wij, dat wij ons verme- pogen zichzelf op te richten om gen en op de mentaliteltsverschil-
ten, anderen de woestijn in te ja- elders op zoek te kunnen gaan len, het vaak beklen
gen? Of te stenigen? Gooi maar naar de hulp die wij hem niet dat we de grote 1
neer die stenen, waarmee wij al- hebben geboden. Maar zijn zoeken dicht zijn genaderd,
tijd weer klaar staan. Moeten wij zal doordrenkt zijn vari een zich
niet veeleer gaan bedenken, dat er afzetten tegen ons. Dat is de reke-
wel eens zeer vele Godzoekers ning die wij gepresenteerd krij-
maken, zegt U? Graag, want met die uitdaaina zouden kunnen zijn onder degenen gen.
a' y die WIJ voor zwarte schapen hou- Alles
weten wij tenminste, dat het volgende ook zal
worden gelezen door degenen die anders de ge
woonte hebben, de pagina kunst en cultuur in
de Kerstbijiage over te slaan omdat zij nu ei
maal nooit over zulke zaken (willen) lezen.
tie, maar, hoe dan ook, u omringt Kerst met cul
tuur.
Zo een bewering zullen wij waar moeten
Alles beweegt 'if*
iedereen komt in be
zoekende
uitnodiging om in te gaan,
een buitensluiten. En hoevele na-
hebben wij uit onze gasten-
Verduisterd
Tussen de dolenden leven ontel- men neDBen W1J Ull onze gasten- j- jje+ schokt en kraakt aan alle
bare Godzoekers die wellicht zijn boeken eeschrarit zonder te be- i SC"0K^ e" ^raav^ aan ane
misleid doordat wij met wettlcis- h°S geschrapt, zonder te be kanten: ideologisch, theologisch,
n-Christus-zijn hebben baar staan gegrift?
verduisterd. Doordat wij als een
Leviet in een wijde boog om hen Met haar godsdienst
heen zijn gelopen en wij niet ren, met geloof
in de cultuur,
moet toch de „niets-aan-de-hand-
zeggers" eindelijk doen beseffen,
dat er onzegbaar veel aan de hand
Het schokt en kraakt aan alle sterkt, zieken niet genezen, ge- gehoord, oog te hebben voor de
wonden niet verbonden, afgedwaal- tekenen des tijds en zich opnieuw
den niet teruggehaald, verlorene.! te oriënteren, zoals de zeeman in
niet gezocht. „Maar. zegt de het duister positie en koers bepaa.t
hen (de op de sterren.
gewet- Elke generatie reageert
de Eeuwige onuitwis-
Wat doen wij met Kerst? We voorhouden en onszelf wijsmaken
«preken van Kerst-feest, dus wij dat er niets aan de hand is. Dat
iets. En wij proberen hoogstens sprake kan zijn van wat
„dwarsspijkers" en van impulsie-
die misleid zijn doordat zij
cultureel. Veel is aan het wanke
len gebracht: de christelijke be- Here, „gij heerst
cultu- schaving, ons kerkelijk bezigzijn, schapen) met hardheid
nihilisme, is de het gehele menselijk bedrijf,
wordt aan een ir
proef onderworpen.
denarij. Zij raken
kracht- omdat er geen herder is'
Wanneer wij dit beeld
alweer ieder op eigen wijs deze
viering te verwerkelijken. We
sfeer aan geven. Sfeer oude waarden hebben "losgelaten'
het gevoel „Kijk maar", zeggen we dan,
gevoelens „naar de gedegenereerde beelden-
:n- de kunst, de nihilistische litera
ir- tuur, de uitzichtloosheid op toneel
vindt^zijn oorsprong i
uiting geeft, doet hij dat"c
komstig het cultuurpatroon,
i hij e
a deel i;
Sentiment-
Mede schuldig
Enkele voorbeelden. In de
Kerstnacht beieren de klokken;
vrijwel over de gehele wereld, blind
Hier en nu zullen de oogkleppen
eraf moeten. Anders blijven wij
-- blind voor de harde waarheid, dat
Wie daarin kerstsfeer ervaart, wij mede schuldig zijn aan dit
heeft het gevoel dat de bronzen verval. Het houdt een aanklacht
stemmen die nacht anders klinken; tegen ons in. Het christendom-van-
--J huwelijk, an- de-kennis heeft zoveel franje op-
begrafenis. De gehangen, dat het Christen-zijn bij
j... veien jn verdrukking is gekomen
en anderen, vooral jongeren, zeg
den zijn. gen: „als het zó moet. dan maar
Vele mensen, onder wie zeker liever niet!"
ook buitenkerkelijken, zouden de Wij zijn er niet van af met te
„kerstklokken" niet willen missen, beweren, dat wij het toch zo goed
maar realiseren zij zich, dat de hebben bedoeld. De bedoelingen
torenklok een facet is van de moeten blijken. Staat er niet: „Zo
christelijke cultuur? De .„stemzult gij hen dan aan hun vruchten
anders dan bij
ders dan tijdens e
mens interpreteert dus klanken
gelang tijd en omstandighe-
i samenroepende, gelijk de kennen'
tam-tam dat is voor de neger, de Het
bedoek voor de Mohammedaan en
de koperen gebedstrommel voor de
Boeddhist in het Verre Oosten.
Wij „vullen" Kerst met zang en
muziek. En wederom stelt het ge
voel zijn eisen: de melodieën en
teksten zijn veelal teder; Zij wek
ken een zeer bepaalde stemming.
Het „Stille Nacht" dwingt tot ver
stilling. ofschoon die grote Nacht
voor de ten nauwste daarbij be
trokkenen overrompelend en tel
bewogen was. We zingen van de
„herdertjes", hoewel het ruige ke
rels waren. En bij het „In doeken
gehuld" ontroert ons het beeld van
de armoede en dwalen de gedach
ten misschien af naar het niveau
waarop we meer met eigen senti
menten bezig zijn.
Lied en melodie zijn mede-bepa
lend voor onze kerstsfeer. Daar
mee geven wij uiting aan hetgeen
ons beweegt. Het is een deel van
ons beleven, waarmede wij iets
invoegen in ons cultuurpatroon.
Willen wij nu de staf breken over
onze kerstklanken? Geenszins,
maar wel dient te worden beseft,
dat sentimentaliteit zo licht de es
sentie van het groot gebeuren kan
verdringen.
fatale dwaasheid
Als
uc meus zijn huis en het dier zijn r..x<»c.x «t» ■»«-* --•o'-'*
schuilplaats. Wat gaan wij nu j hebben wij te antwoor- cretiseerde denken (kennis) dwi.n
doen? Opnieuw vluchten in een waJ zV'^en we doen. Zal hA gend op te leggen aan volgend
i gebreke gestelde her-
verstrooid eigen geaardheid op de impulsen
van tijd en eeuwigheid en uit die
•eacties vormt zich de traditie.
Daarin kan veel goeds schuilen.
Maar het is fout, het eigen gecon-
kunnen wij niet meer een daad
stellen midden in deze wereld. En
er wordt een daad van ons ge
vraagd. De Christenheid moet in
actie komen er is ravage alom,
er zijn gekwetsten die geholpen
vermisten naar wie moet wore
gezocht, zoals een herder speurt
Velen houden zich met deze vra
gen bezig en er is bij niet weini
gen benauwenis, bij anderen alleen
verzet tegen het bestaande en >n
e Lcnuiuen Cn oen derde strominS een zich angst-
moet tarten ™P« vastklampen
constate-
gend op te leggen
generaties. Hoe het
tijden is geprobeerd, en ook. hoe
het altijd weer mislukte, onthult
ons de cultuurgeschiedenis.
Elke volgende generatie krijgt
met eigen situaties te maken en zr1
daarop geheel eigen existerei
Want al het menselijke is a
r het zoekgeraakte schaap.
Hard vonnis
Over een herder en een prote,
stille heide kennen we een liedje;
romantisch, sentimenteel. Van her
ders en van schapen en hoe zij
§eweid worden, is ook sprake in
zechiël 34. Daar echter geen sen
timentaliteit, maar een hard aan
komend vonnis. Het maakt ons
klein.
Lees maar: „Het vet eet gij, met vergissen wij
de wol kleedt gij u, het gemeste hun aantal
krampachtig stutten van een door
mensen opgetrokken gevel van
zelfgenoegzaamheid onder christe
lijk etiket te bespeuren? En is het
niet zó, dat wat de een voor chris-
Machtswil
De geschiedenis
F cnri°" zich regelmatig situaties voorde-
tSSS fft ™ïeli houv,s den. waarin de mens zijn kennen
blijkt te bieden voor de in verze. omzette een machtswil. Daaruit
zijnde mens. ontstonden superioriteitsgevoelens,
III rassendiscriminaties, oorlogen en
nnerlljke Stem vervolgingen. Een zodanige
ting van kennis in macht is gaande
Maar velen ook zijn er en, in de wereld van vandaag. De wil
is niet, dan groeit tot kennen bracht de techniek
die het benauwd voort en we zijn ermee op verove-
kalf slacht gij" (wie heeft ooit krijgen door het aanhoudend ge- ring.
-- de welvaartstaat getypeerd?), klop van hun geweten, de innerlij-
de welvaartroes ke stem die God tot klinken
misgegaan?: zwakken niet ver- brengt. En de waarschuwing wordt teren, dwars door het s
Verwrongen
Een kerstboom in huis of op
straat alleen omdat groen en bel
len en licht zo gezellig aandoen,
zo'n behaaglijke sfeer geven, is
slechts een gekerstende, maar ver
waterde uiting, waarmede wij te
vergeefs op sentimentele wijze een
leegte pogen te vullen, of en
dat komt ook voor waarmede
wij gewetenloos commercie bedrij
ven. Ergo: verwrongen cultuur
uiting.
Symptoom van cultuurverwrin
ging is het eveneens, indien wij
kunst bij de kribbe slepen omdat
reproducties van grote meester
werken „het zo fijn doen" in een
kerstnummer van krant en tijd
schrift. Ook als we onsterfelijke
melodieën bij extra licht tot klin
ken brengen om tedere snaren te
beroeren. Onecht is het niet min
der, wanneer wij in feite neigen
de naar het sentimentele van de
predikant eisen, dat hij op Kerst
kende gevoeligheden van de kansci
doet vloeien.
Al deze elementen dreigen te
worden of zijn reeds „kerstvullin
gen" die buiten het wezenlijke
omgaan. Velen doorzien dit, vooral
zij die aangeraakt zijn door de
geest van de nieuwe tijd, zo goed
als het steeds is begrepen door
diegenen, wier religieus beleven
het zonder franje kon stellen. Dat
jn dus niet uitsluitend jongeren,
onecht en onwaarachtig ziet
Versleten
De christenheid heeft zich, met
het ouder worden van de Westerse
cultuur, meer en meer behangen
met uiterlijkheden. Niet weinig
daarvan is nu versleten omdit
al het buitenkantige, meer dan wat
binnen is, aan verwering en slijta
ge onderhevig is.
Wij moeten ons gaan afvragen oi
de mensheid geloof en christelijke
cultuur niet heeft overladen met
exegese, dogma's en menselijke
normen. Men heeft de „christelijk
heid" behaaglijk ingericht, vopral
sedert de tijd van de Romantieic
Het is de tijdgeest van een ver
bleekte en tot gezapigheid verval
len Romantiek, waaraan velei
thans nog gebonden zijn.
Niet aldus de mens in wie gees
ten van de toekomst reeds werk
zaam zijn, ten goede of leidend
naar de duisternis. Hier, en ner
gens anders, ligt tussen oude in
nieuwe generatie de steeds breder
en dieper wordende kloof, die het
elkaar begrijpen al moeilijker zal
maken.
Wij kunnen, als mensen die
eigenlijk nog wortelen in de vori
ge eeuw, wel braaf de oogkleppen
JjEBT U WEL EENS opgemerkt,
welk een grote overeenstem
ming er bestaat tussen het Kerst
lied en Handel's The Messiah? Een
eenvoudig, eenstemmig Kerst
liedje en zo'n machtig, drie en een
half uur durend werk, geschreven
in de contrapuntische barokstijl,
zult U vragen. Toch is het zo!
Nu is er een nieuwe grammofoonoona- mein Volk" werkelijk onvergetelijk
me van The Messiah verschenen, nl. bij maakt, en ten slotte de klankrijke recitatief
de Deutsche Grammofon Gesellschaft. krachtige basstem van Franz Crass,
de vele Karl Richter dirigeert het Münchener
Maar misschien kent
Kersliederen alleen maar het eerste Bach-Chor en Bach-Orchester en verder
couplet? En daarin staat te lezen over de werken als solisten mee Gundula Jano-
geboorte van Christus te Bethlehem, witz, sopraan, Marga Hoeffgen. alt, Ernst
Afwisseling
deze weergave
het schema van de opera, dus
ia en orkestrale tussenspe-
nemen en daarbij het
aandeel van het koor belangrijk te
vergroten. Het waren ook opera's op
Bijbelse onderwerpen maar zonder en
scenering en het werd door het publiek
„Der ook als zodanig beschouwd. Zij werden
cassette zijn fp^.ni°g weg*
Messias" vol afwisseling. Nergens zakt de in de Lijdenstijd in het theater uitsze-
sterke vaart voerd.
„Nu sijt willekome iesu lieve heer
Gij komt van alsoo hoge, van alsoo
Nil sijt willekome van den hoghen
hemel neer,
Hier al in dit aertrijk sijt gij gesien |}aJ
noyt meer.
Kyrieleys."
Dat kent u wel. Het is het oudste
loflied op Christus' geboorte dat in West-
Europa in de volkstaal is gedicht en mer
neemt aan dat het uit het jaar duizend
stamt. En hoe luidt het laatste couplet
(dat zelden of nooit gezongen wordt)"
trekt door het geheel. En wie bang
mocht zijn dat de Duitser Karl Richter
Handel la Bach
gerustgesteld worden. Wat Richter
heeft voor deze opname de
gegeven aan de Duitse verta-
de oorspronkelijk Engelse tekst
hij rechtvaardigt dit met te zeggen,
hij liever een goede uitspraak van
het Duits dan een slechte uitspraak van
het Engels hoort! Een goed argument
voor een willekeurige uitvoering. Maar
of dit argument even steekhoudend blijft Hcl is lielemia| echt Handel, wat m<
all het een irammolconopname betreft h00pl. En da„„m „„„nen wij dei
;o niet zo zeker. Messias-uitvoering gerust aanbevelen -
Daarom hebben Handels oratoria
maken, die kan altijd dramatische inslag, en „The
- - - - Messiah" maakt daarop geen uitzonde-
Handel droeg bij hel comp
mutsje op zijn kaal gesclio
hoofd.
ge motieven, zijn „open"liggende
contrapuntische schrijfwijze, zijn typi-
sche illustratie-techniek (geheel anders Mietv
dan bij Bach!
Dat hij in het werk enkele deler
ook al wordt ze in het Duits gezongen.
iaat zemen or nooit gezongen wora ir geschrapt heeft vinden wij> hoewel
„Nu sijt willekome hier int aertse jammer, toch minder erg. (Het zijn, zo Betekenis
Wij gaan nu wat dieper op het werk
jammer, toch minder erg. (Het zijn,
tatav, men weten wil, de nummers 39, 48,
Een kyndeken ontjangen van heylich 49 en 50.) Verder houdt Richter zich aan
geestgeschal, de traditionele uitvoeringspraktijk en hii
Nu sijt willekomen marie sone soet. volgt dus de opvatting van Wilhelm
Gij suit onse schuit betalen met uwen Ehmann, die het koor verdeelt in groot-
hevliaen bloet en klein koor (d^s het concerto grosso-
Kyrieleys." princiP® toePast» zeer beslist niet na- tf -
Wel past hij zo veel mogelijk de hard- r** i
Ja Christus' lijden wordt hier zacht dynamiek van de Barokstijl toe en boedanigheid veel
bedoeld, en de blijdschap over de heilige enige romanticismen zal men dan ook :£as^a Plan2a
geboorte wordt altijd gevolgd door de niet in de weergave vinden. De tempi K u f nj dijv. wera
droefenis over de Kruisdood, die echter zijn levendig en vrij snel en de V,1J ■)aar ugh Pn
de verlossing zal brengen. voordracht is echt Handeliaans-plastisch ?^i}.Q]_anlzan?^Ra£d h,
van zegging, zowel In de koorgedeelten „k,re« "S
als bij de solisten, die in vocalistiek en ÜSi'AISÜlïit: ]"Snl«°g„.,Ie,d.d„e.a!ïï.
expressie niet voor elkaar onderdoen
hield en de Bijbel alleen gebruikte
om er geschikte libretto s uit te halen. Mgemengd zingen" leidde tot aller-
Niets is minder waar. Handel was een hande ongewenste toestanden!
diep gelovig mens en hij beleefde het
Bijbelwoord intens.
Advertentie
Eindelijk waren de voorbereidingen
think I did see all* Heaven before me and voor „The Messiah" klaar en op 27 maart
the great God himself". En hoe plastisch l'42 verscheen een advertentie
drukt hij zich uit even plastisch als
zijn muziek!
„Faulkner's Journal": „For the relief of
the prisoners in the several goals, and
"ïn'Ï74i kwam Handels vriend Charles for the support of Mercer's Hospital and
op de betekenis van het werk in. Hoe Jenner, een rijke muziekamateur, met the Charitable Infirmary, on Monday the
- !1 1-- performed at th~
hamblc Street. M
„h kw.wk oratorio, called The
sterven van de Messias. Dit schikte Messiah, in wich the gentlemen of the
d er ook in deze Handel bijzonder goed. Want hij was choirs of both cathedrals will assist, with
sees. De aria door de vierde Hertog van Devonshire, some concertos on the organ bij Dir.
uit zijn opera toen goeverneur van Ierland, uitgenodigd Handel". Dit was de generale repetitie.
1 bezoek te brengen aan Dublin.
Eén boodschap
„tophit".
Handel bouwde
Engeland een
kreeg hij de Engelse daarop zijn
nlang leidde hij een waaraan hij bezig
operatheater, de „Royal Academy of do baten
nstemkleur e
,n. de Music", waarvoor hij werken schreef,
vereerd werd en al menig Op 10 april verscheen weer een
uitgevoerd. Handel besloot advertentie, waarin de dames verzocht
ieuwe werk The Messiah, werden zonder „hoops" id.w.z. de
ezig was, mee te nemen en hoepels van de hoepelrokken) op de
de uitvoering te schenken uitvoering op 13 april te komen, omdat
maroiuucu, ccn inuwi geheel vormen* de 1ViUSlc waarvoor nij werxen senreer, aan liefdadige verenigingen. En toen hij dan honderd mensen meer in de zaal een
En hier ligt de overeenkomst met heldere, metaalachtige sopraanstem van «"Baseerde. Italiaanse opera'si en in begi^november^ Londen ^verljet op plaats kond_en vinden en dus de recettes
Handels „The Messiah"; de geboorte en Gundula Janowitz, de bijna dramatische Ita"aanse zangers, wel te verstaan. Want weg
het lijden van Christus onze Heer altstem van Marga Hoeffgen, de zeer mode op operagebied was Italiaans,
worden bezongen maar evenzeer de indringende woordbeleving van Ernst de smaak veranderde, het publiek
- - J. 6m-r." raakte op den duur beu v,an de Italiaanse
opera seria, trok liever naar „The tweede
Beggar's Opera", de satire van John Gay, jf1
die enorme successen kreeg en een groot
aantal navolgers. Handel ging bijna
iimg.ui ciiue wuuiu f""begonnen, op 28 augustus was het uitvoering op 3 juni. Zulk een indruk
verlossing. Natuurlijk geschiedt dit in aSuSST'«iT'di,",tet™*.T»Se dich! rBakte op den d,ullJ Italiaanse «Plumber hei matóte deze ^eerste uitvoering
totaal andere vorm "dan" in het simpele,
oude Kerstlied, maar beide dragen
dezelfde boodschap uit. Daarom past
Handels meesterwerk eigenlijk het best
bij de Kersttijd en meestal wordt het
ook in de Advent uitgevoerd zeker in
Engeland.
failliet, maar werd door..., het oratorium
gered. En dit oratorium was „Esther",
dat in 1732 gegeven werd met groot
mm werk in de Engelse taal
op 12 september het derde Messiah in Dublin. Maar de première
John Gay, deel. Drie weken had dus het compone- van The Messiah in Londen behaalde
groot ren geduurd! niet zo'n succes. Want men voelde zich
ietwat geschokt door het onderwerp, dat
Vnformulae men voor een oratorium te heilig vond:
V as re formules „To be sure, the playhouse is an unfit
place for such a solemn performance",
u. uc iLngciae taai en Handel mets excepho- merkte de dochter van de aartsbisschop
zonder toneelactie, zoals aangekondigd °P 29.oktober voltooide hij een van Canterbury, Lady Catherine Talbot,
werd in de „Daily Journal". En door dit ^2?'Sams°n.- Men moet op. Maar toen Lord Kinnoul Handel
succes werd Handel gebracht tot het we* de toenmalige componeer- complimenteerde voor de noble enter-
componeren van dit nieuwe genre in de 1in aa°merking nemen, waarbij het tainment", die de uitvoering van The
muziek waarin hij zijn geniaalste J?'7Ï;0".le w?s teelten uit vorig Messiah verschaft had, antwoordde Han-
werk zou leveren. 6 werk <0J "ij werk van anderen!) over te del „I should be sorry, my lord if I
mï^VolEl -of?,»111 S3n dit„de bave v0nl7 succeeded in entertaining
"vol y,A"i?e sha,1.1 Pun'y them. I wished to make them better."
»uS,u«bUWUuijreUi "For unto us" en „All we like sheep
brief van zijn vriend Aaron Hill die hem "a,ye g?ne alsook het duet „O death!
schrijft: „My meaning is that you would wh.er.e js thy sting?" eigenlijk vrij KjetrOOSt
be resolute enough to deliver us from S®1",1®; Z?1! ,men de andere oratoria van
I'ali,a.n bondage, and demonstrate ^kt'vEn,^andel schreef in de En deze wens is inderdaad in
MM SM c
'aal te vinden. Een wegbereider kan men sPecia^e wens van Handel, heel veel
em onmogelijk noemen, eerder een financiële steun geboden aan het
oltooier. Maar dit alles neemt natuurlijk Foudling Hospital, waaraan de parti-
da*. Th? Messiah een geniaal tuur en alle zang- en orkestpartijen
how to distinguish the sweetness of our
tongue from the strength of it, where the L te vinden: Een wegbereider kan
last is less necessary. I am of opinion onmogelijk noemen, eerder
that male and female voices may be vo,tnm*r A"
found in this Kingdom capable of **-
everything that is requisite...." Hier leest W£?F Jf\een toP
algemeen van mening
Engelse taal evenzeer geschikt
do Italiaanse om als tekst te dienen en
dat Engelse zangers niet voor Italiaansp
behoefden onder te doen.
Wat Handel in deze oratoria nu deed,
The Messiah vermaakt werden
Londen dringend "gevraagd" <3a? dë Tr iuil°n?fn en duizenden zijn
ii.i6UdU u® erdoor gesterkt en getroost tot m onze
Handel had
geoefende kerkkoren zouden meewerken
en de betreffende autoriteiten hadden tl]d- Z° Wllde Handel het ook
daarin toegestemd mits deze uitvoeringen hierin ligt de diepe betekenis van zijn
uitsluitend bestemd waren voor charita- werk.
tieve doeleinden. Want zij meenden dal Dra. H. E. KOKEE-VAN DEN BERGE
Niet op de kennis-wil,
het Zijn, op het in-Christus-zij
moet oog en hoop gericht zijn.
Zijn is de enige sleutel,
voor de mens reddend perspectjf
is te ontsluiten. De mens moet
weer oog voor krijgen, dat hij
part is van het eeuwige Zijn.
zal hem ervan weerhouden,
machtswil te kweken, beseffen
dat niet zijn kennis,
kend-zijn en het daarvan blijkj
ven (Mattheus 5) hem voert i
de volmaaktheid, welke de zii
van het leven."
Wij kunnen de gevaren van n
lisme en automatisering niet
heffen door te handelen va:
dezelfde kennis-wil, waaraan
manisme, technisch vernuft en
hilisme zijn ontsproten. Ons
kan het grote Zijn weerspiegel
Dat is dé Kerstgave van BetM
hem: de christelijke openbarJ
die in nieuw licht moet komen.1
Zout- en licht
In Mattheüs 5 vinden wij, hoe wi
het zijn in waarlijk positieve al
kunnen beleven.
„Gij zijt het zout der aardt!
Maar als wij het zoutend vermog^
missen, raakt het ons, dat we na
gens meer toe deugen.
„Gij zijt het licht oer wereld
Hoe? In isolement? Door te
voor weggeworpen te mogen ho
den aldiegenen die buiten on
zelfgenoegzame beslotenheid staai
Neen, niet het licht geplaat
onder de korenmaat, maar op
standaard, zodat het schijnt
iedereen. Nu, op deze aarde,
licht zijn als een stad op de ber
die door een ieder wel moet
Bewogen xijn
Wij moeten dus met ons
zijn iets doen, iets dat meer i
exegese bedrijven en „kerkistisc'j
doen. Willen wij licht zijn, dat l\
er in ons iets moeten brandei
Noem het bewogenheid. Bewoge
zijn met de ander en om wat hi
ervaart. Openstaan voor de and;
zelfs indien hij tegenstander is
„Wees vriendelijk jegens uw t
genpartij, tijdig, terwijl gij m
mei hem onderweg zijl" (Matth.
24). Waarachtig zijn in alles i
jegens allen.
Dit kan slechts gelukken, indiei
wij beseffen en er blijk van geve"
dat Christus in het hart te drag;
hét grote heilsgeschenk is. Allee*
dit aan het Zijn ontsproten positi
visme zal negativisme er nihilism»
teniet doen.
Slqchts met Christus-in-ons kui-
nen wij de sleutel doorgeven
waarmee een nieuwe generatie di
Boodschap kan decoderen (de
openbaring) en deze tot uitgangs
punt kan maken van haar beleve"
Zo alleen is het vacuüm tussen ou:
en nieuwe generatie te vullen. 'L
ontstaat een motorische kracht, d
op alle terreinen van het leve
Weinig tijd
Het is een opdracht, dez
torische kracht tijdig in te scha
kelennu wij onderweg zijn-
Overal moet het licht schijnen,
dus ook in cultuurfacetten, want
zij vormen een deel van het
Zijn. De Christenheid van de
nieuwe tijd heeft zich te haas
ten, immers, veel is onbelicht
gebleven.
Nutteloos is het, terug te grij
pen op oude tradities, naar oude
kunst, als wij er niet toe komen,
iets van licht uit te stralen, ook
in het werk onzer handen. In,
maar ook buiten onze kerkver
banden wordt dit in toenemende
mate beseft. Pogend te ontsnap
pen aan de wurgende greep van
de uitzichtloosheid, zal de mens
weer op weg gaan naar
Licht. Iets daarvan gloort reeds
door in de expressies va
rechte zoekers.
TON HYDRA
