Vrijheid van godsdienst in
Noord-Nigeria gered
Een kanttekening
Emil Brunner wordt wyn'l<ll,rM<m<>rs
morgen 75 jaar
Alternatief voor hoger
kleiiterschoolgeld
„Hitler-zegel"
niet uit de
circulatie
Een woord voor vandaag
Chefarine „4
Afscheiding in Waadtland
na 117 jaar opgeheven
2
DINSDAG 22 DECEMBER 1964
SILENT SERVICE
J^EEDS vestigden wij de aandacht op de vlotte wijze waarop de defensie
begroting, dank zij een vertrouwenwekkend beleid, is behandeld. Achteraf
was er nogal kritiek op de soms wat handige, maar weinig-zeggende antwoor
den van de minister, die ook wel zal begrijpen dat hij daarin niet te ver kan
gaan. Anders zou hij wel eens het tegengestelde kunnen bereiken van wat hij
als aanhanger van de silent service-opvatting voorstaat. De minister wil, als
het even kan, geen opschudding verwekken door zaken voor het ambtenaren
gerecht of door controversiële kwesties met de kerken, landeigenaren, per
soneelsorganisaties enz.
De silent service-gedachte is afkomstig van de Royal Navy, de Britse zee
strijdkrachten, waarmee de minister in de jongste oorlog als onderzeebootman
contact had. Bij de Engelse vloot geen grootspraak als: Brittannia rules the
waves, maar een stille en bescheiden paraatheid.
Voor militairen zit er wat verstandigs in de silent service-gedachte, omdat
in tijden van oorlog nogal eens blijkt, dat de grootspraak niet klopt met het
gedrag onder moeilijke omstandigheden. Ook voor het eigen volk en regering,
die geroepen zijn in de eerste plaats de vrede te zoeken, is het goed deze taak
niet te frustreren door oorlogsgeschreeuw.
In de praktijk betekent de silent service-gedachte, dat men, zo mogelijk, de
„vuile was" niet naar buiten brengt. Daarin ging een uit Nieuw-Guinea terug
gekeerde commandant van de Koninklijke marie zo ver, dat hij op een pers
conferentie glashard ontkende, dat hij een vliegtuig had verloren. De volgende
dag bood hij voor deze ontkenning wel zijn verontschuldigingen aan, maar
het „silent" mag natuurlijk niet zo ver gaan, dat de eerlijkheid en de open
baarheid in het gedrang komen.
Ook op public relations, werving en dergelijke kan de silent service-gedachte
worden toegepast Men beseft wel, dat deze zaken in een democratische staat
vaak te subtiel en te diep liggen om ze a la Goebbels op te lossen. Wordt de
strijdkrachten gevraagd een dienst te bewijzen, goed, maar geen opdringen.
Beter is dan voortgaan met de eigen taak.
Men zou het geheel kunnen samenvatten in die oude spreuk, die al in zovele
legers opgeld heeft gedaan: Meer zijn dan schijnen. Een spreuk, die in mili
taire zin het verrassingselement tot grondslag heeft. Daarnaast moet worden
bedacht dat velen, onder wie de socioloog prof. dr. J. A. A. van Doorn, de
mening zijn toegedaan, dat een zekere evenwichtige integratie van de strijd
krachten in de maatschappij noodzakelijk is, dat de strijdkrachten zich niet
mogen opsluiten in een haven of in een garnizoen.
Ten slotte is er het probleem van de kernwapens, waarvan er alleen al in
West-Europa duizenden en duizenden zijn. Daarom mag het ook weer niet
te stil worden rond de strijdkrachten. Het mag niet zijn: er is niets aan de
hand, terwijl we op een vulkaan leven, al merkt men dat de laatste tijd niet
zo door de afnemende spanning tussen Oost en West.
Wij zien de waarde wel van de silent service-opvatting, maar we stellen voor
op, dat de openheid en de objectiviteit niet in het gedrang mogen komen,
evenmin als dat mag met de roeping van de overheid. Al te grote toegevend
heid zou immers kunnen leiden tot een slapheid, die de grondslagen van de
strijdkrachten aantasten. Soms zijn ook in tijd van vrede spanning en strijd
nodig. Nu hebben we niet de indruk, dat minister De Jong deze uit de weg gaat.
Grote invloed in oecumene Een op de drie
is christelijk
(Van onze kerkredactie)
Morgen wordt een van de in
vloedrijkste theologen van onze
tijd, de Zwitserse hoogleraar Emil
Brunner, 75 jaar. Vooral in de
dogmatiek, de ethiek en de oecu
menische beweging is zijn werk
gedurende veertig jaar van grote
betekenis geweest. In verband met
dacht besteed worden.
Emil Brunner werd 23 december 1889
te Winterthur geboren. Hii studeerde in
Zürich. Berlijn en New York en promo
veerde in 1914 in ZUrich tot doctor in de
theologie. Nadat hij enige tijd leraar
Frans in Leeds in Engeland was ge
weest, werd hij predikant in Obsthaldei.
(kanton Glarust.
In 1922 werd hij privaat-docent aan de
universiteit te Zürich en twee jaar later
i'oon hoogleraar in de systematische 1")^ fA \\7 p
praktische theologie. Enige tijd was w. W \V llllvCJT
hij gasthoogleraar in Princeton (V.S.)
en (van 1953 tot 1955) aan de nieuwe
christelijke universiteit te Tokio. Als
hoogleraar te Zürich is hij opgevolgd
door Gerhard Ebeling.
In het begin van de twintiger jaren
trad Brunner op de voorgrond samen
met Barth. Bultmann, Gogarten. Thur-
neysen en vele anderen als „dialec
tische" theologen. Deze theologen keer
den zich tegen de overschatting van de
ervaring en het gevoel in het geloofs
leven en eisten alle aandacht op voor de
van die jonge Edammer,
belegen Goudse of oude Leidse
Beroepi n ?swerk
Kamer niet enthousiast
(Van onze parlementsredactie) I desbetreffende circulaire dient te wordt
I ingetrokken. Deze motie komt vandaag in
DEN HAAG Minister Bot stemming. Hivn
heeft de Tweede Kamer nu of- HAVO
ficieel meegedeeld, dat de voorge
nomen (en fel omstreden) verho
ging van het college- en kleuter
schoolgeld niet doorgaat. Dit heef
ondermeer tot gevolg, dat de rijks
uitgaven voor het kleuteronderwijs
over 1965 met 6,5 miljoen zulien
moeten worden verhoogd. Maar
daar het totaalbedrag van <Je ön-
derwijsbegroting-1965 niet omhoog
mag, zal die 6,5 miljoen van een
andere begrotingspost worden af
gehaald. In verband daarmee stelt
de minister nu voor de tweede fase
van de verlaging der leerlingen-
schaal (klassegemiddelde) bij het
lager onderwijs niet zoals in de
bedoeling lag op 1 september
a.s. in te voeren, maar op 1 januari
1966. Deze verschuiving levert
hem 6.140.000 op.
Er is bij deze begrotingsbehandeling
veel gesproken over de positie van de
schoolhoofden, de toestand bij het ulo, dé
invoering van „studieloon", de scholen
bouw, de positie van het opleidingsinsti
tuut voor de buitenlandse handel, „Nij-
enrode", de sport, de recreatie, de
in het bioscoopbedrijf enz. ,E}en
van'protestantse zijde sterk de
krjeeg, was het experiment met de havo-
schölen.
Staatssecretaris Grosheide heeft 6 ulo
scholen aangewezen, die met de havo-
opzet mogen experimenteren. Daaronder
bevindt zich slechts één protestants-chris
telijke school (Dordrecht). De Vereni
ging voor christelijk mulo en hel christe
lijke pedagogisch studiecentrum hadden
echter 4 scholen voorgedragen. Daarvan
heeft er één zich teruggetrokken. Twee
scholen heeft de staatssecretaris laten
vallen. Van dit besluit heeft hij genoem
de protestantse organen niet (tijdig) op
de hoogte gesteld, zodat deze niet meer
in de gelegenheid waren andere scholen
voor te dragen.
Het protestants-christelijk ulo is er
met één school bekaaid afgekomen
daartegen protesteerden gisteravond
I Grosheides partijgenoot Van Bennckom
alternatief toonde delen de c.h. afgevaardigde dr. Schuring.
Tweede Kamer zich gisteren, bij de Laatstgenoemde sprak van een „duidellj-
plenaire behandeling van de onder- ke^ - -1- J-
wijsbegroting, verre
de woordvoerders
ringspartijen wilden er zich deson
danks wel bij neerleggen. Niet ald.us
de P.v.d.A. De socialist drs. Vis kwam
amendement om de voorae-
stelde latere verlaging van de leerlin-
genschaal te verhinderen. Daarover
zou vandaag worden gestemd.
In een schriftelijke toelichting noemde
minister Bot het voorstel ,.het minst
bezwaarlijke alternatief' voor het nïet-
doorgaan van de kleuterschoolgeldverho-
ging (van ƒ1 tot ƒ2.50). Hij zag overi
gens wel bezwaren. Het aantal verplichte
onderwijzers wordt nu vanaf de kerstva
kanties en niet al bij het begin van bet
schooljaar gewijzigd. Aan de andere kant
betreft het hier maar een kort uitstel,
terwijl bovendien in aanmerking moet
worden genomen, dat het aantal onder
wijzers van de lagere scholen pej kalen
derjaar
bepaald.
COLLEGEGELD
ongemotiveerde achterstelling van
enthousiast. het christelijk mulo, die moeilijk is te
de rege
Minister Bot en d; staatssecretarissen
Grosheide en Van de Laar zouden de
Kamer vanmiddag antwoorden.
Volgens de jongste statistieken is een
derde deel van de wereldbevolking chris-
telijk, namelijk 930 miljoen mensen. I
Hiervan zijn 572 miljoen rooms-katholiek,
zijn slechte gezondheidstoestand 1.220 miljoen protestant, terwijl 138 miljoen
zal aan^dit jubileum niet veel aan-1 vïi^he^'dfe "niet christen
zijn is twee maal zo groot, namelijk 2.067 j
miljoen. Voor de grote wereldgodsdien
sten luiden de cijfers: islam 437 miljoen,
hindoeisme 341 miljoen, confucianisme
335 miljoen en boedrhisme 155 miljoen.
Tot de ruim twee miljard niet-christenen j
behoren verder naast aanhangers van I
kleinere godsdiensten, zoals het ioden-1
dom, 676 miljoen heidenen en atheïsten.
macht van Gods Woord.
In 1924 schreef Brunner een lijvig boek
/er „De mystiek en het Woord", waarin
ij „plus barthianiste que Barth" de
ervanngstheologie van Schleiermacher
zo fel aanviel, dat Barth zelf zich ge
noodzaakt zag, deze leidende theoloog
in de negentiende eeuw tegen Brunner
bescherming te nemen
Conflict met Barth
De dialectische theologen, die zich
gegroepeerd hadden om het tijdschrift
„Tussen de tijden", vielen echter in het
begin van ae dertiger jaren uiteen
wegens diepgaande meningsverschillen.
Alleen Thurneysen bleef Barth trouw.
Gogarten sloeg wel heel aparte wegen
in, toen hij probeerde het Hitler-regime
theologisch te rechtvaardigen.
Tussen Barth en Brunner ontstond ver
schil van mening om Brunners leer van
het aanknopingspunt. Volgens Brunner
i/indt de prediking van Gods Woord een
aanknopingspunt in datgene, wat de
nature weet. met name in zijn
karakter van de schepping. Zich be
roepend op Calvijn leerde hij. dat Gol
te kennen is uit de natuur, al is de open
baring in de Bijbel nodig, om de natuur-
openbaring te kunnen begrijpen. Vooral
in zijn grote ethiek „Het gebod en de
ordeningen" (1932; heeft hij deze ge
dachten uitgewerkt.
Barths antwoord was een brochure
iet een titel, die kort, maar krachtig
as: Neln! H(j wilde van geen natuur
lijke theologie weten. Door zUn leer van
het aanknopingspunt is Brunner weer
gekeerd tot de vleespotten van Egypte.
Barth. De breuk tussen beiden is
hersteld, al-heeft Brunner steeds
volgehouden, dat Barths Neln groten
deels op een misverstand berustte.
van der Veen (78)
overleden
OOSTERBEEK In alle stilte is be
graven ds. O. W. C. v. Willigen v d.
Veen, hervormd emerituspredikant. Ds.
Van Willigen is 78 jaar geworden.
Ds. Van Willigen werd 26 november
1886 te Rossum geboren, waar zijn vader
predikant was. Hij bezocht het gvmasium
te Rotterdam en studeerde aan de Rijks
universiteit en te Utrecht en te Leiden.
Na hulppredikant te zijn geweest in
Schiedam aanvaarde hij in 1913 hst ambt
in Hindelopen, daarna in Heeg (1918),
Nw. Stadskanaal (1922) en Rhoon, waar
hij werkzaam geweest is van 1928 tot aan
zijn emeritaat in 1951.
Ds. Van Willigen is lange tijd gods
dienstleraar geweest aan de tweede
christelijke H B S. (thans Calvijnlyceum)
te Rotterdam. Van „Maasoord" was hij
een paar jaar geestelijk verzorger.
Ook was hij voorzitter van de afdeling
Rotterdam van de studievereniging voor
Psychical Research. Van zijn hand ver
scheen een tweetal werken: „Parapsycho
logische beschouwingen over leven en
dood" en „Parapsychologie en haar bete
kenis voor het Christelijk Geloof".
Zwols Kerstblad
ZWOLLE De lectuurcommissies van
hervormde, gereformeerde, christelijke
gereformeerde, vrije evangelische en lu
therse gemeenten hebben een gezamen
lijk „Zwols Kerstblad" gemaakt.
Zij hebben evenals het Deventer Evan
gelisatie Comité aansluiting bij elkaar
gezocht.
Aan het Deventer Kerstblad werkten
ee: de plaatselijke afdelingen van de
Elisabethbode. De Open Deur, De Strijd
kreet en De Zaaier.
Het Oude Testament kan op een heel wonderlijke wijze spre-
ken over Gods gerechtigheid. Daar zijn bijvoorbeeld de woor-1
den van Micha: Des Heren gramschap zal ik dragen want
ik heb tegen Hem gezondigd totdat Hij mijn zaak verdedigt 1
en mij recht verschaft." Hier is een man met zondebesef en
dat gaat zo diep dat hij niet probeert aan de gevolgen te
ontkomen, maar met gebogen hoofd voor Gods aangezicht j
verklaart dat hij Gods toorn zal dragen.
En dan valt, waar wij het woord genade zouden gebruiken,
het woord „recht". Er wordt zelfs bij gezegd: „totdat Hij mijn
zaak verdedigt". Maar het was toch een verloren zaak, dat
had de man toch erkend? Was het recht al niet openbaar
geworden in Gods toorn? Als wij spreken over een rechtvaar
dige God, dan heeft dat toch altijd een wat dreigende kant.
Hij heeft alle recht ons te straffen, want wij hebben immers
allen gezondigd.
Maar Gods gerechtigheid gaat veel dieper. Bij Gods gerech
tigheid gaat het niet alleen om de straf over de zonde, zoals
bij ons, maar het gaat om herstel van de zondaar. Gods ge- i
rechtigheid wordt niet daar openbaar ivaar mensen terzijde
worden geschoven, maar waar zij weer hun plaats voor Zijn
aangezicht kunnen innemen. De zondaar blijft Gods eigendom,
geschapen door de Almachtige. De zondaar mag zeggen: Maar
toch verstoot Gij mij niet. Gods gerechtigheid is, dat Hij niet
alleen als oordelende Rechter optreedt, maar tevens als de
Verdediger. Daarom werd Christus geboren: Om onze zaak
te verdedigen, om ons recht te verschaffen, door ons weer
terug te leiden voor Gods troon, door ons weer Gods leven te
schenken.
Wij lezen vandaag: Lucas 1 21-38.
Publikaties
Brunner heeft buitengewoon veel ge
schreven over zeer uiteenlopende onder
erpen. Hij publiceerde omvangrijke
erken over de Middelaar, het bijbels
mensbeeld tegenover het idealistische,
de verhouding tussen openbaring en
menselijke rede. Van zijn befaamde werk
.Waarheid als ontmoeting", dat in 1938
voor het eerst verscheen, kwam vorig
jaar de vierde druk uit. Van zijn voor
naamste werk. een dogmatiek, verscheen
het derde en laatste deel in 1960.
„Ons geloof", een dogmatiek in popu
laire vorm, beleefde als pocket alleen
ns land al een totale oplaag van
50.000 exemplaren. Een ander bekend
werk, dat in het Nederlands als pocket
binnenkort wordt uitgegeven is „God en
zijn rebel".
Veel kritiek heeft Brunner onder
vonden om zijn ontzag voor wat hij het
onaantastbaar resultaat van het weten
schappelijk onderzoek noemt. Zo
werpt hij de historiciteit van Adam
en de zondeval. Christus' maagdelijke
geboorte, lichamelijke opstanding en
hemelvaart.
In de oecumenische beweging heeft
Brunner diepe sporen getrokken. Ook
zijn sociaal-ethische studies, met name
zijn boek Gerechtigheid (1943) hebben
grote invloed uitgeoefend, vooral op de
christelijke politiek. Als gevolg van zijn
praktische inslag heeft hy In de angel-
saksischc wereld veel meer opgeld ge
maakt dan Barth. Men heeft hem wel de
stichter van een nieuw christelijk huma
nisme genoemd.
BONN Het Westduitse ministerie
posterijen heeft geweigerd een serie nieu
we we Postzegels van 50 pfennig uit de cir-
niet per schooljaar wordt culatie te nemen, waarvan gezegd wordt
i dat ze het portret van Hitier vertonen.
Op de postzegels is een kasteelpoort met
een boom afgebeeld, maar critici zeggen I
dat men in het gebladerte van de boom
het gezicht van Hitier kan herkennen.
Het ministerie zegt dat de gelijkenis
toevallig is en dat men het alleen ziet
als men erop wordt gewezen Wat een
hoofd lijkt zou ook als een schoorsteen of
als het hoofd van Charlie Chaplin gezien
kunnen worden, aldus het ministerie.
Wat het achterwege blijven van de
collegegeldverhoging (van ƒ200 tot ƒ400)
betreft: ook hiervoor zal elders in de
onderwijsbegroting een compensatie moe
ten worden gevonden. Minister Bot be
raadt zich nog over mogelijke alternatie
ven. Vanuit de Kamer klonk gisteren de
waarschuwing, dat. welke oplossing ook
wordt gekozen, deze de belangen van de
studenten niet mag schaden. Men drong
er bij de minister op aan de Nederlandse
Studentenraad en de academische raad
bij het overleg te betrekken.
Kritiek leverde de Kamer ook op de
voorgenomen verhoging (per 1 januari)
van de cursusgelden voor het nijver
heidsonderwijs (ƒ2,6 miljoen). De heer
MÜÉyAI
H
CP AUTOMATIC
ACV) TOASTERf69.50
Griep? Chefarine „4"
doet wonderen!
Vier middelen In één labiel werken krachtiger
zonder de maag van streek Ie maken
De vier middelen verenigd in Che
farine „4", ieder afzonderlijk al
beroemd, werken te zamen nog
beter en helpen ook vaak dan wan
neer andere middelen falen. Ook
zij, die een gevoelige maag hebben,
kunnen Chefarine „4" gebruiken,
want één bestanddeel dient om de
maag te beschermen.
in® kind
goed
beschermd
tegen
ivinterkou wollen
dubbel-ribsteek
kleuter- ondergoed
warmte-isolerend, ijzersterk, naadloos.
Ook verkrijgbaar in katoen.
Moslims veroordeelden predikant
(Van onze kerkredactie)
OGBOMOSHO De uitspraak tan het
Hoge Gerechtshof in Nnord-Nigeria, dal de
predikanten vrijheid hebben pastorale be
zoeken in de huizen af te leggen en in liet
openbaar godsdienstoefeningen te houden
is voor de christenen daar van zeer grote
betekenis. De Baptistenpredikant van
Ogbomosbo. dr. Edgar H. Burks jr. noemde
het een historische stap naar volkomen
godsdienstvrijheid in de federatie van
De rechterlijke; uitspraak is bet resul
taat geweest vah dé veroordeling van
reverend Paul Samu, een baptistenpredi
kant in een moslim-dorpje van de Gwari-'
'stam. Deze was veroordeeld weg en 6 be
lediging van en ophitsing tegen het ge
loof van de moslims, omdat hij op uitno
diging van de inwoners in een huis een
kleine godsdienstige plechtigheid had ge
leid Behalve de predikant waren drie
anderen aanwezig.
Moslims
Niet lang geleden was het hele dorp
door het dorpshoofd uitgeroepen als
„moslim-dorp". Daarom kwam de moslim
godsdienst-onderwijzer dan ook in het
bovengenoemde huis om te beslissen
de naam van een pasgeboren baby. De
inwoners weigerden echter, daar zij zei
den pas christen te zijn geworden. De
Als grondwet gewijzigd wordt
(Van onze kerkredactie)
LAUSANNE De synodes van
de twee hervormde kerken van de
Zwitserse kanton Waadtland heb
ben zich beide uitgesproken voor
samengaan. Het zijn de nationale
kerk en de Vrije Evangelische
Kerk.
samensprekingen gevoerd. In 1955 kwam
konkreet plan gereed, dat na acht-
e bestudering en amendering in 1963
Ie gemeenten in discussie gegev
De synode van de nationale kerk heeft
jongstleden vrijdag het verenigingsplan
definitief goedgekeurd na een lange dis
cussie. waarbij een minderheid zich tot
het laatst tegen het plan bleef verzetten.
De synode van de Vrije Evangelische
Kerk heeft het plan voorlopig aanvaard.
Zij kan het pas definitief goedkeuren,
als de meerderheid van de plaatselijke
gemeenten zich er voor verklaard heb
ben. De beslissing verwacht men eind
kerkelijke aangelegenheden. I januari.
De vereniging gaat echter alleen door.
als de bevolking van Waadtland een wij-
plaatselijke rechtbank bekeurde en ver
oordeelde toen de predikant. Deze won
na appelleren bij het Hoge Gerechtshof
zijn zaak.
De advocaat van Samu de hoogste
advocaat van de grootste politieke partij
van de moslims in Noord-Nigeria
hield een vurig pleidooi voor godsdienst
vrijheid, waarbij hij de grondwet van
Nigeria citeerde. Hierin wordt gezegd,
dat iedereen vrij is in zijn denken, gewe
ten en godsdienst. Ook is hij vrij een
andere godsdienst of geloof te kiezen en
alleen of in het openbaar zijn religie te
manifesteren en propageren door gods- 1
en naleving,J
Dr. Burks merkte op, dat wanneer 1
reyerend Sanji*-,zijn, zaak verloren „had I
dit zou betekenen, dat in deze streek I
geen predikant meer in enig kerkgebouw I
zou mogen preken of zelfs over de chris
telijke godsdienst spreken in de huizen
de kerkgangers.
Ds. Van der Knijff
wordt 80 jaar
DEN HELDER Woensdag hoopt de
chnstelijk-gereformebrde emeritus-predi
kant ds. I. van der Knijff de leeftijd der
sterken te bereiken. Zijn ouderdom
'Or hem geen verhindering om des
zondags nog twee, soms zelfs driemaal
te preken. Vorig jaar maakte hij nog een
reis naar Canada om daar de Free Chris
tian Reformed Church enige maanden te
Ds. Van der Knijff werd in 1884 te
vammerdam geboren. Nadat hij enige
jd in het landbouwbedrijf en in het za
kenleven werkzaam was geweest, effen
de ds. J. Jongeleen voor hem de weg tot i
het ambt van predikant via artikel 8 van
de kerkorde (singuliere gaven). Uit een
"ijftal beroepen nam hij dat van De
waar hij 14 april 1929 in zijn
bevestigd.
- -erwisselde ds
deze gemeente met die v
vanwaar hij in 1948 naar Rozenburg ver
trok. Van 1951 tot 1957 diende hij de kerk
van Den Helder. Op 72-jarige leeftijd
werd hem daar emeritaat verleend.
De Vrije Evangelische Kerk ontstond
in 1847 als gevolg van de overheidsbe
moeiing in kerkeli.
Toen de nationale kerk van Waadtland
zelfs accepteerde, dat de kantonale
de bekende Réveilman Alexandre j kerk en staat. De verenigde kerk zal
sinds 1950 zijn er tussen beide kerken I
Geen invochten
geen natte persdoeken
1 r-n stoom
strijkijzer
NED. HERV. KERK
Beroepen te Leerbroek: S. de Jong te
Houten; te Winterswijk: N. J. M. Hoo-
gendijk te Muiderberg; te Vijfhuizen: W
Oost te Minnertsga; te Oudkerk en Rood
kerk: H. E. K. Vegter te Borger.
Bedankt voor Hengelo (Gld.
pers te Oldeborn;
ocialist Vis kwam met een motie,
M. Hoo- wordt uitgesproken dat de verhoging
geen doorgang behoort te vinden en de
J. Kui-
Klazienaveen
(toez.) en voor Nw. Stadskanaal: F. J.
Veldman te Drachten; voor Oud-Alblas
(toez.): B. J. Wiegeraad te Herkingen.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hilversum als pred met
bijz. opdracht): dr. O. Jager te Haar-
lem-N.
Aangenomen naar Lollum: T. Zuidema,
kand. te Badhoevedorp.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Werkendam: M. Vlietstra
te IJmuiden; te Rijnsburg: J. C. van
Ravenswaay te Scheveningen; te Dok-
kum: W. de Joode te Zwaagwcsteinde.
Bedankt voor Urk; J. Keuning te Vee-
nendaal.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te 's-Gravenpolder: P. Blok
te Dirksland
Bedankt voor 's-Gravenhage-Z.: A
Vergunst te Rotterdam-C.
DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP
Drietal te Utrecht: A. G. v. Gilst te
Noachs ark beschermt
Indiase diersoorten
De „Ark van Noach" is de naam vani
eenIndiase actie voor het voorkomen
van het uitsterven van zeldzame dier
soorten. Deze zullen ingescheept worden I
naar het buitenland.
Op het ogenblik is het zo. dat 21 dier-)
soorten volledig zullen ophouden te be
staan als niet spoedig ingegrepen wordt.
Dierrassen of kuddes zullen worden in
gescheept voor Noord- en Zuid-Amerika
en Nieuw-Zeeland, waar zij in een ge
schikte omgeving zullen verblijven.
Eindhoven. D. Richards te Bussum, Th.
v. Veen te Leeuwarden.
BOND V. VRIJE EVANG. GEM.
Beroepen te Kampen: E. v. d. Bij te
Rotterdam-Z.; te Leeuwarden (vac. G.
H de Jonge): J. Moerland te Zaandam:
te Oude Pekela: J. H. Karelse, kand. te
Goes.
Naar het hart van Rusland,
door Laurens van dér Post. Uit
gave H. J. Paris, Amsterdam.
Het lijkt er op, dat elke journa
list die in Rusland is geweest zijn
reportages ook in boekvorm moet
laten verschijnen. Thans is het
Laurens van der Post die voor het
Amerikaanse tijdschrift Holiday de
Sowjetunie heeft bezocht en wiens
ervaringen in vertaling van P.
Verstegen zijn verschenen. Overi
gens moeten we toegeven: Van der
Post is een goed opmerker en
heeft veel gezien dat het doorge
ven waard is. (350 blz.. 14,50).
De diepvriesmens. door Robert
C. W. Ettinger. Uitgave Agon
Elsevier, Amsterdam.
Ettinger meent, dat de gestorven
mens moet worden ingevroren
Want over een groot aantal jaren
zal de medische wetenschap zo ver
zijn gevorderd, dat deze dode
mensen weer genezen kunnen
worden. De schrijver tracht de
indruk te wekken wetenschappe
lijk te zijn. Maar hij gaat uit van
vele veronderstellingen. Als hij
het heeft over theologische, econo
mische en juridische aspecten is
zijn fantasie nauwelijks meer te
volgen. Aan de andere kant is het
boek doordrenkt van naar en
ouderwets materialisme. (220 blz..
(5.90).
Georgette Heyer is een schrijf
ster wier waarschijnlijk grootste
verdienste het is, dat zij veel weet
van het dagelijks leven in het En
geland van de negentiende eeuw.
Minder verdienstelijk lijkt dat zij
deze kennis in romans spuit Een
daarvan is „Amor en de erfge
naam" (vertaling A. F. Maitland-
van Bemmelen), die als ondertitel
meekreeg „Romance van een char
mante vrouw in het oude Enge
land". Eerlijkheidshalve moeten
we toegeven, dat wie aan het boek
begint, dus gewaarschuwd is. Wie
deze waarschuwing echter als aan
beveling ervaart, komt niet bedro
gen uit. (220 blz., ƒ10,90).
Roest Crollius. Uitgave N.V
Arbeiderspers, Amsterdam.
ongewoon verschijnsel en medici
en opvoeders zijn geneigd, daaraan
echt niet te veel aandacht te be
steden. Ze gaan vaak vanzelf over.
Anders wordt het, als een schrij
ver deze dingen op papier gaat
zetten en men een boek krijgt als
„De Tomatenplukster". Veel ver
kwikkends is er niet in te vinden.
(151 blz., ƒ8,90).
De wereld wacht een wonder,
door Bhabani Bhattacharya. Uit-
Etve Ad. M. C. Stok/Zuid-Hol-
ndsche Uitgeversmaatschappij,
Den Haag.
De meest succesvolle Indiase
„romata-dichter" voert ons midden
in het dorpsleven van zijn land,
vlak voordat het de onafhankelijk
heid verkrijgt. Het spook van de
armoede waart rond, maar lichte
aanraking van het Westen heeft
zelfs hier de begeerte naar macht
en goud doen ontstaan. De vrou
wen, die opstaan tegen de geves
tigde maatschappij, spelen een be
langrijke rol in dit b"rtc. dat reeds
in 26 talen werd v rn (°35
blz., 12,90).
Leer om Leer, door William
Shakespeare. Vertaling Hans
Andreus. Uitgave Van Ditmar.
Amsterdam.
Ook Andreus heeft zich geroe
pen gevoeld Shakespeare te verta
len. Ditmaal is het „Leer om
Leer" Het nut van deze nieuwe
vertaling is niet duidelijk. Er be
staan goede oude en een nieuwe
vertaling heeft alleen recht van
bestaan als zij in een of ander
opzicht (bijv. voor toneelgebruik)
beter is. Dat kan van deze niet
gezegd worden. (111 blz., 4,90).
Wie doodde de dominee?, door
Jan II. Eekhout. Uitgave C. F.
Callcnbach N.V., Nijkerk.
Eekhout laat een Engelse on
derwijzeres van haar avonturen
vertellen en hij houdt er tot het
einde toe de spanning in. De plot
selinge dood van de dominee doet
een hoop slof opwaaien in het
Engelse stadje Burley. Iedereen
gelooft, dat de predikant zelfmoord
heeft gepleegd. De onderwijzeres
gelooft dat niet en vindt na lang
speuren de oolossinig (220 blz.
6.90).
Ogen en klauwen, door Isaac
Yanai en Nathan Granewitz.
Uitgave H. Meulenhof - Amster-
„Een authentiek Israëlisch docu
ment over de Sowjet-wereldspi
nage" staat op de omslag van de
(dikke) pocket. Een wat té sterk
gestelde trekpleister, omdat de
twaalf beschreven gevallen niet
direkt een gedetailleerd beeld ge
ven van die spionage. Daarnaast
hebben de schrijvers de zaak nogal
eenzijdig bekeken. Toch krijgt
men met déze in de serie „Wente
lende wieken" verschenen pocket
een spannend boek in handen,
want de verhalen zijn boeiend ge
noeg (191 blz., ƒ4,95).
Kleurig memoriaal van de
Hollanders op Oud-Java, door F.
J. G. van Emden en Willem
Brandt. Uitgave A. J. G. Stleng-
holt N.V., Amsterdam.
Nu Indonesië weer in onze „po
sitieve" belangstelling staat, is de
historie van deze eilandengroep
zeker interessant. Brandt heeft aan
do hand van studies van Van Em
den overzichtelijk en uiterst zorg
vuldig een boek samengesteld, dat
een samenvatting wil zijn van de
gebeurtenissen, in het bijzonder
van Java, vanaf de Oost Indische
Compagnie tot begin vorige eeuw.
De auteur geeft een objectief beeld
van wel en wee der Hollanders op
Java, gespeend van elk kolonialis
me. (240 blz., 12,50).
