Monofysieten gaan over
vernieuwing praten
Een kanttekening
Wat kunnen wij doen voor
komst van Gods Rijk?
Een woord voor vandaag
Prof. De Froe bezorgd;;
over geboortebeperking
KERKE-TOCHT WORDT
IN ACHTEN VERDEELD
t
ZATERDAG 19 DECEMBER 1961
INVESTERINGEN STERK OMHOOG
ERJI eerste halfjaar 32% meer geld uitgegeven voor aankoop van kapitaal
goederen dan eerste halfjaar 1963. Dat vertellen de nuchtere cijfers van
het Centraal Bureau voor de Statistiek.
In de eerste helft van dit jaar is in totaal aan kapitaalgoederen gekocht
wij spreken dan van investeren voor 7.264 miljoen. Het Centraal Bureau
heeft het dan officieel over bruto investeringen in vaste activa. In de eerste
helft van 1963 was dit bedrag 5.482 miljoen en in de eerste helft van 1962
5.591 miljoen. Het komt er dus op neer, dat in de eerste helft van vorig
jaar de investeringen iets (2%) waren gedaald, maar dat zij dit jaar behoor
lijk (32%) zijn gestegen.
Het is natuurlijk heel belangrijk in welke sector de investeringen zijn
opgelopen. Welnu, aan de top staat een stijging met 58% aan investeringen
in de woningbouw, waardoor wij in de eerste helft van dit jaar aan 1.296
miljoen kwamen. Meer woningen zijn een sociale en economische eis van
de eerste orde.
Op de tweede plaats paradeert de investering in bedrijfsgebouwen met een
stijging van 46% tot 1.498 miljoen. Om meer te kunnen produceren zijn er
in verschillende gevallen meer fabrieken en bedrijfsgebouwen nodig. Onder
deze post vallen overigens niet alleen gebouwen voor bedrijven, maar ook
voor de overheid. Een splitsing tussen die twee wordt niet gegeven.
Als er fabrieken, hallen, kantoren enz. gebouwd worden, plegen wij van in
vesteringen in de breedte te praten. Belangrijker zijn de investeringen in de
diepte, de aankoop van machines en overige uitrustingsstukken. Het is dan
ook de grootste post in het totaal van de investeringen: in de eerste helft
van dit jaar eisten deze investeringen ƒ2.369 miljoen, 19% meer dan in de
eerste helft van vorig jaar.
Een sterke stijging van de investeringen komen wij ook bij het wegvervoer
tegen §5% tot ƒ905 miljoen). Op zich zelf is deze sterke uitbreiding wel
begrijpelijk: de produktie neemt in omvang toe, het vervoer moet meer en
sneller verwerken en daardoor zal ook het autopark groter en beter moeten
worden.
Maar niet op het gehele terrein van het vervoer zien wij een stijging. In het
railvervoer is aanzienlijk minder geïnvesteerd 38% tot ƒ28 miljoen), ter
wijl de investeringen in het vervoer te water (laten wij rustig zeggen scheep
vaart) met 45% naar beneden gingen tot een bedrag van 177 miljoen. Het
gaat in de scheepvaart al jaren niet goed en de animo om nieuwe schepen
en wat dies meer zij te bestellen, is dan ook niet bijster groot. De werven
kunnen hiervan meespreken.
Nu wordt er niet alleen door het bedrijfsleven, maar ook door de overheid
geïnvesteerd. Splitsen wij nu het totaal aan investeringen, dan krijgen wij
5.907 miljoen voor het bedrijfsleven en 1.357 miljoen voor de overheid.
Maar de investeringen in het bedrijfsleven waren 29% hoger dan vorig jaar
en die bij de overheid 50%.
De sterke stijgingen kunnen wij op twee manieren bekijken. Wij kunnen
zonder meer zeggen, dat de investeringen dit jaar wel heel erg zijn opgelopen.
Maar dan vergelijken wij het cijfer alleen met 1963. Maar in 1963 was er ten
opzichte van 1962 stilstand (eigenlijk achteruitgang), zodat 1963 geen goede
basis voor vergelijking vormt. Wij kunnen de sterke toeneming daarom niet
begrijpen, als wij niet tegelijkertijd aan de stilstand van vorig jaar denken.
Investeringen plegen te schommelen, soms sterk te schommelen. Enerzijds
omdat de bedrijven zich altijd zullen afvragen of investeringen wel rendabel
zullen zijn, hetgeen door economische, sociale en politieke krachten kan
worden beïnvloed. Anderzijds omdat de overheid een rem op de investeringen
zet, als ze te snel naar haar zin gaan.
Wij leven in zo'n tijd van investeringsbeperking. De vervroegde afschrijvingen
op bedrijfsgebouwen zijn geschorst, het tempo van de overheidsinvesteringen
is gedrukt, de mogelijkheid tot vervroegde afschrijving is ingetrokken en de
investeringsaftrek voor bouwwerken is opgeheven.
De cijfers die wij genoemd hebben zijn in zekere zin geflatteerd. In vele
gevallen zijn de prijzen gestegen en deze prijsstijging helpt het bedrag omhoog
stuwen. In hoeveelheid uitgedrukt, zijn de totale investeringen in het eerste
halfjaar dan ook geen 32% gestegen. Bij de bedrijven komt de stijging dan
uit op 24% in plaats van 29% in geld en voor de overheid op 41% in plaats
van 50%. De totale investeringen gingen in volume 26% omhoog.
De investeringen vormen tezamen met de consumptie de bestedingen. Stijgen
de bestedingen te sterk, dan ontstaat het gevaar van een overbesteding, een
te grote besteding ten opzichte van hetgeen is geproduceerd.
De overheid let nauwkeurig op de groei van de bestedingen. Gaan die te hard,
dan grijpt zij in. Dat heeft zij vorig jaar gedaan door de investeringen af
te remmen en door op het terrein van de consumptie de prijzen van
sigaretten en benzine door middel van hogere rechten te verhogen.
Wat meer welvaart komt tot uiting in hogere lonen en grotere consumptie.
Maar wij mogen daarbij niet vergeten dat die hogere lonen ook afhankelijk
zijn van een grotere produktie die op haar beurt gestimuleerd, in sterke mate
bevorderd wordt door voortdurende investeringen. Investeringen zijn dan ook
nodig om in de toektmst nog e entikkeltje meer welvaart te krijgen.
■r
Op uitnodiging van Haile Selassie
Oecumenisch
besef groeit
GENÈVE Keizer Haile Selas
sie heeft de zogenaamde monofy-
sitische kerken uitgenodigd tot
een gesprek in zijn residentie Ad
dis Abeba. Aan dit gesprek zullen
die kerken deelnemen, die inder
tijd de uitspraken van het oecu
menische concilie van Chalcedon
(in het jaar 451) niet wilden on
derschrijven. Dit vertelde ons bis
schop Emilianos Timiades, de ver
tegenwoordiger van het oecume
nisch patriarchaat van de Oosters-
Orthodoxe Kerken bij de Wereld
raad van Kerken.
Het betekent, dat op deze conferentie,
waar de prelaten en theologen van deze
kerken zijn uitgenodigd, niet de oude
vragen over de twee naturen van Christus
besproken zullen worden. Te Chalcedon
kerkredactie)
Twee standpunten stonden lijnrecht te
genover elkaar. Aan de ene kant stond
de bejaarde abt Eutyches, die leerde dat
Christus slechts één god-menselijke na
tuur (Grieks: fysis) heeft. Anderzijds
was er het standpunt van de reeds afge
zette patriarch Nestorius, dat er tussen
het eeuwige Woord en de mens Jezus
geen wezenseenheid, slechts een wilseen-
heid bestaat.
Chalcedon veroordeelde beide opvattin
gen, omdat Nestorius Christus deelde in
i goddelijke en een menselijke prsoon
Eutyches met zijn opvattingen Chris-
ware mensheid aantastte. Maar hoe
nu precies was, kon ook Chalcedon
niet zeggen.
Het concilie slaagde er alleen maar in,
n op negatieve .wijze een omschrijving
te geven en bewaarde zo het mysterie
van de vleeswording des Woords. Be
roemd is de uitspraak geworden, dat dé
twee naturen van Christus in één per-
onvermengd en onveranderd" (te
gen Eutyches) en „ongedeeld en on
gescheiden" (tegen Nestorius) zijn.
Deze uitspraak voldeed echter niet al
len. Het gevolg was een van de eerste
kerkscheuringen in de geschiedenis,
de ene kant scheidden zich nestoriaanse
kerken af in Perzië en India. Aan de an
dere kant braken ook de Armeense, Ethio
pische, Koptische en Syrische kerken de
band. omdat zij aan de leer van Euty
ches bleven vasthouden.
Hoe nationalistische motieven bij deze
scheuringen veel zwaarder wogen, dan
dogmatische, bewijst het feit, dat de
kerk in India (de zogenaamde Thomas
christenen) later omzwaaide van het nes-
torianisme naar het andere uiterste, het
monofysitisme.
Bisschop Emilianos Timiades
Promotie A. Hoogerwerf
„Riskante studie
voortreffelijk
beëindigd"
(Van een onzer redacteuren)
„U hebt een wetenschappelijk riskan
te studie tot een voortreffelijk einde ge
bracht. Dat vervult onze faculteit met
trots". Met deze woorden richtte pro
motor prof. dr. G. Kuypers zich gister
middag in het Amsterdamse Woestduin-
centrum tot de heer A. Hoogerwerf, die
daar onder grote belangstelling promo
veerde tot doctor in de sociale weten
schappen aan de Vrije Universiteit op
het proefschrift „protestantisme en pro
gressiviteit, een politicologisch onderzoek
naar de opvattingen van Nederlandse
protestanten over verandering en gelijk
heid".
Prof. Kuypers prees de volstrekt we
tenschappelijke integriteit en de grote
moed waarmee de promovendus zijn niet
ongevaarlijke levensbeschouwelijk sterk
intrigerende studieobject heeft aange
pakt. Het resultaat is een heldere, goed
geschreven dissertatie, die de lezer de
actualiteit van sociaal-politieke vraagstuk
ken scherper bewust maakt en die zeer
waardevolle richtingwijzers voor verder
onderzoek bevat.
Dr. Hoogerwerf moest zijn proefschrift
verdedigen tegen de bedenkingen van
prof. dr. P. J. A, ter Hoeven (hoogle
raar in de sociologie aan de economische
hogeschool te Rotterdam), prof. dr. T. P.
van der Kooy (hoogleraar in de econo
mie aan de V.U.), prof. dr. G. Kuiper
Hzn. (hoogleraar in de sociologie aan de
V.U.) en dr. C. Boekestijn (lector in de
psychologie aan de V.U.).
Prof. Van der Kooy betreurde het, dat
de promovendus de sociaalpolitieke op
vattingen van Kuyper en Colijn onvol
doende heeeft boordeeld in het kader
van hun (door het klassieke economische
denken beheerste) tijd. Dr. Hoogerwerf
herinnerde echter in zijn antwoord aan
de progressieve sociale opvatting van
J:- 'n die-
Synode handelt
zaak-Soemba af
ROTTERDAM De generale synode
der Gereformeerde Kerken (vrijge
maakt), die gisteren tot 12 januari op
Kerstreces is gegaan, heeft de zaak
Soemba nog juist kunnen afhandelen.
Het belangrijkste besluit betrof wel
de verhouding tot de twee kerkgroe-
pen op Soemba.
De synode was van oordeel, dat het
noodzakelijk was, om een beoordeling te
geven van de scheuring, die zich in
1952/'53 in de Soembanese kerken heeft
voltrokken. Deze beoordeling zal in
christelijke ernst en ootmoed worden
voorgelegd aan de consciënties der broe
ders op Soemba. De kerken p/a.
Tanahomba (de groep, die door ds. Goos-
sens gesteund wordt) zullen br. L. Kon-
damara c.s. (de groep die door Zwolle
gesteund wordt) weer moeten ontvangen
in een geest van zachtmoedigheid, wan
neer zij deze kerken weer erkennen als
kerken van Jezus Christus.
Enkele sprekers hadden als bezwaar,
dat hiermee wordt afgeweken van de lijn
van vorige synodes, die uitspraken, dat
mét beide kerken op gelijke voet contact
onderhouden moet worden Waarom ook
geen ds. Kondamara, maar br. Kondama-
ra? aldus deze synodeleden.
De synode sprak verder uit, dat de
Debat Bushes en F. de Graaff
(Van
kerkredactie)
UTRECHT De Civitas Stu-
diosorum in Fundamento Refpr-
mato was gisteren getuige van een
hartstochtelijke discussie tussen de
hervormde predikanten dr. J. J.
Buskes en dr. F. de Graaff over
de plaats van de mens in Gods
heilsgeschiedenis. De Rotterdamse
predikant pleitte voor een meer
Buberiaans verstaan van de Bijbel,
waarin de omgang van God en
mens het karakter krijgt van een
dialoog, terwijl zijn Amsterdamse
emeritus-collega daartegenover het
alomvattende van Gods
daden accentueerde.
Drie van de vier referenten, die op de
zomerconferentie van de C.S.F.R. o
de saecularisatie gesproken hadden,
ren in een forum teruggekomen, om
materie nog eens gezamenlijk door
praten. Van hen waardeerde prof. dr. R.
Hooykas de saecularisatie positief. In de
zestiende en de zeventiende eeuw bete
kende de saecularisering der wetenschap
een bevrijding van de heidense gedachte
van de vergoddelijking der natuur. Zc
werd de wetenschap gekerstend. De na
tuurwetenschap werd methodisch ge
scheiden van religie en theologie.
Deze saecularisatie schoot echter te vei
door, toen de wetenschap ook losgemaakt
werd van God. Geleidelijk kreeg de na
tuurwetenschap weer een kwasi-religieu-
ze functie. Deze pseudo-religie (in welk
verband prof. Hooykaas Bultmann en
Teilhard de Chardin noemde) is ont
kerstening en doet de saecularisatie te
niet.
Dr. De Graaff was over de saecularisa
tie (de „verzakelijking van het sacrale")
veel minder te spreken. Het Oude Testa
ment overwint het heidendom niet door
verzakelijking, maar door verpersoonlij
king. Tegenover een persoonlijk God
staat een persoonlijk mens. In deze dia
logische ik-Gij-verhouding gaat het niet
>m verzakelijking, maar om heiliging
'an hei bestaan. De wereld moet weer
ichepping worden, teruggebracht worden
tot Gods bestemming, die in verband
staat met de komst van Zijn Rijk.
Vanuit de gerichtheid op God en de
naaste kan en moet de mens Gods be
stemming verwerkelijken en zo Zijn Rijk
bevorderen. Waar deze gerichtheid ech
ter verzwakt, komt de saecularisatie op.
De ik-Gij-verhouding wordt dan een ik-
het-relatie. Dit is de verzakelijking, die
in de Westerse cultuur ovei heersend is
geworden.
wereld. De kerk moet het aanvaarden als
f«lt, er geen loflied op zingen, maar ook
geen klaaglied. De schijn verdwijnt en
de wereld blijkt weer echt wereld te
zijn. Wat belangrijker is, is dat de kerk
echt kerk blijft en zich niet laat saecula-
riseren. Zij behoort een vreemd element
in de wereld te blijven.
Christus heeft Zijn kerk opgedragen,
als schapen temidden der wolven te ver
keren. Niet mee te huilen met de wol-
ook niet van de wolven ge
kerstende wolven te maken. De Bijbel
geeft geen grond voor de onderstelling,
dat de wereld gekerstend kan worden.
Alle pogingen om het toch te proberen,
zijn dan ook vanaf Konstantijn steeds op
een mislukking uitgelopen. Wij kunnen
het Koninkrijk Gods niet realiseren. Het
enige, wat wij kunnen, is bidden om de
komst ervan en verder getrouw zijn aan
Christus's bevel: Maakt alle volken tot
Mijn discipelen.
Dr. De Graaff was het hier niet
eens. Vanuit het Joodse denken (de Jo
den worden maar al te veel vergeten
de oecumene) accentueerde hij de cor
latie tussen het handelen van God en
mensen. De komst van het Messiaanse
Rijk heeft te maken met de houding der
De dadelijke heiliging is inderdaad
grote betekenis, aldus dr. Buskes, n
als de komst van Gods Koninkrijk ook
maar enigszins van ons zou afhangen,
dan komt het er nooit. Zelfs om genade
aan te nemen, hebben wij nog genade
nodig, God heeft geen vroi
goddeloze wereld liefgehad.
Dr. De Graaff noemde daarentegen de
traditionele begrippen van geloof
nade biet meer toereikend in et..
waarin het traditionele Godsbeeld bezig
is te'vergaan. Hij riep op tot een nieuwe
doordenking van de Bijbel aan de hand
van Martin Buber (de enige, die tot nu
toe de Bijbel vertaald heeft. Alle andere
vertalingen zijn op hun best parafrases).
In plaats van het afwachten op Gods
bezwaren tegen de uitspraak van Bun
schoten 1958, dat het niet juist was van
ds. Goossens om indertijd naar Soemba
terug te keren, niet terecht zijn. Aan de
andere kant was de synode ook van
oordeel, dat de kerkeraad van Zwolle dat
vertrek tegen de wil van de kerkeraad
in, niet zo zwaar mag laten wegen, dat
ds. Goossens niet meer in zijn ambt zou
kunnen worden erkend.
Beroemn&swerk
Mysterie
Theologen
Voor het eerst na 457, toen een mono-
fystisch tegen concilie de paus en de pa
triarch van Constantinopel n de ban
deed komen deze kerken weer bijeen. Het
zijn de Armeense, de Ethiopische en de
koptische kerken en de Syrisch-Orthodoxe
Kerk van Malabar in India. Zij leiden al-
zelfstandig bestaan en erkennen
aus als de Rooms-Katholleke Kerk.
De bijeenkomst zal beginnen met een
gesprek van theologen. Daarna komen
de geestelijke leiders bijeen, waarvan
sommigen patriarch genoemd wordt, ter
wijl anderen de titel „Katholikos" dra
gen.
Slechts cén van deze geestelijke leiders
heeft geweigerd aanwezig te zijn. Het is
de katholikos van Etckmiadzin in Sow-
jet-Armenë. Hij weigert te komen, om
dat hij niet de gelijke rechten kan er
kennen van de katholikos van de buiten
de Sowjetunie wonende Armeeense chris-
Vernieuwing
De theologen zullen zich in het bijzon
der bezinnen op de eenheid van deze mo-
nofysitische kerken onderling. Dogmati
sche verschillen zullen besproken wor
den en getracht zal worden om tot een
gemeenschappelijk inzicht te komen.
Het belangrijkste aspect van de con
ferentie zal echter zijn dat getracht
zal worden om de kerk tot nieuw leven
te brengen. Deze kerken, die tot nu toe
een zeer geïsoleerd bestaan geleid heb
ben, beginnen te beseffen dat zij ook
hun bijdrage moeten leveren aan de
grote zendingstaak. Zij zullen zich in het
bijzonder bezinnen op nieuwe evangeli
satiemethoden.
Deze theologen zullen ook wegen zoe-
an om te komen tot een vernieuwing
in het kloosterleven en in het bijzon
der zal worden gesproken over de taak
deze kerken voor de jeugd. Tevens
een poging worden ondernomen om
r eenheid e rengen in de theolo
gische opleiding, die gegeven wordt aan
b seminaria van deze kerken.
Naast een verlangen naar innerlijke
vernieuwing groeit In deze kerken een
oecumenisch besef. De meeste van deze
kerken zijn lid van de Wereldraad van
Kerken. Daarom zullen de theologen ook
hun houding bespreken tegenover de an
dere confessies.
In de eerste plaats komt dan de ver
houding tot de Oosters-Orthodoxe Kerken
aan de orde. Er zijn reeds gesprekken
gevoerd tussen deze kerken die wel aan
geduid worden als pre-Chalcedonische
kerken en de Oosters Orthodoxe Kerken.
kerken, omdat zij de uitspraken van het
concilie van Chalcedon wel aanvaarden.
In augustus vond een dergelijk gesprek
plaats in Aarhus in Denemarken.
De theologen kwamen daar tot de ont
dekking dat 'de verschillen tussen deze
pre- en post-Chalcedonische kerken veel
kleiner waren, dan tot nu algemeen
werd aangenomen. Zij ontdekten dat er
in wezen eigenlijk geen verschillen meer
bestonden, omdat de verschillen die er
nog waren slechts formaliteiten betrof
fen of voortkwamen uit een verschillend
woordgebruik. In Oosters-Orthodoxe Ker
ken hoopt men, aldus bisschip Emila-
nos, dat deze gesprekken voortgezet zul
len worden en zullen leiden tot een vol
ledige eenheid tussen de Oosters-Ortho
doxe Kerken en de pre-Chalcedonische
Secretariaat
Een van de belangrijkste voorstellen
die op de conferentie in Addis Abeba,
die voor deze kerken even belangrijk kan
worden als het concilie is voor de
Rooms Katholieke Kerk, aan de orde
komen is de instelling van een perma
nent secretariaat. Dat zal tot taak krij
gen de beslissingen die genomen zullen
worden uit te werken. Het zal een per
manente band kunnen vormen tussen de
ze kerken die altijd lo snaast elkaar heb
ben geleefd.
Een van de hoogtepunten van deze
conferentie zal zijn als op de 19de janu
ari de patriarchen van Roemenië. Servië
en misschien andere landen samen de
kerkdienst zullen leiden waarin het feest
van Epiphanië, (Driekoningen) gevierd
zal worden. Evenals sommige Oosters-
Orthodoxe Kerken valt de datum van
het kerstfeest van deze kerken niet sa
men met het westerse feest. Zij vieren
het kerstfeest op 6 januari en het voor
hen zeer belangrijke feest van Drieko
ningen op 19 januari.
„Ik zal wachten op de God mijns heïls", roept de profeet MicM
uit. Buber heeft dat woord heil vertaald met „vrijheid". Zo'r
woord zou eigenlijk te verwachten zijn van een profeet di|!
leefde in de ballingschap, die hunkerde naar een eigen uoï/cs
bestaan, naar vrijheid van overheersing. Maar Micha leefdl
eerder, lang voor de Babylonische gevangenschap. Er was tmj
helemaal geen sprake van overheersing.
Maar we mogen „vrijheid" niet zo eng zien. Wij zelf moetet
van veel bevrijd worden, ook al worden we niet door machtei
buiten ons overheerst. Ons voorgeslacht heeft ons karaktem
trekken geschonken, waar we soms mee te strijden hebben. WiJ
willen niet zijn, zoals we zijn. We voelen het soms als een'drum
op ons leven, en soms ook leggen we ons er maar bij neer enp
zeggen we: Dat heb ik van mijn vader of grootvader geërfd
ik ben nu eenmaal niet anders. We voelen ons dan gevangen
door wat we bij onze geboorte meekregen. Of we weten oni
gevangen door altijd weer dezelfde innerlijke nood, dezelfd
zwakheden, het steeds weer terugkerend falen op hetzelfde pun1
Maar Micha. weet het antwoord. „De God mijns heils",.kat
hij roepen. Hij wil mij verlossen, mij herscheppen, mij ee{
nieuw begin geven. God wil mijn Vader zijn, zodat wij Zijtj
kracht mogen erven.
We lezen vandaag: Openbaring 19 11-21.
We lezen zondag: Openbaring 20.
HOE GELUKKIG TE LEVEN MET REUMATIEK'
Leef opgewekt. Neem Togal tabletten. Bevrijdt U afdoende van pijn,e
reumatiek, ischias, spit, hoofd- en zenuwpijn. Morgen reeds mogelijk. Togal f
is veilig voor de maag. Bij apoth. en drog. TOGAL 0.95; 2.40;
I; 8.88.
Met name in hogere beroepsklasse
UTRECHT „Als men maatre
gelen tot algemene geboorte
beperking gaat aanbevelen, zal
men toch nauwlettend de verschui
vingen in de groepen uitzonderlijk
hoog en uitzonderlijk laag begaaf
den gade moeten slaan." Tot deze
conclusie kwam prof. dr. A. de
Froe, hoogleraar in de antropobio-
Op 23 januari komen dan de patriar
chen en katholikoi (meervoud van katho
likos) bijeen, om het gesprek van de
theologen verder voort te zetten. Voor
het eerst in de kerkgeschiedenis ontmoe
ten dc primaten van deze kerken el
kaar weer. Het wordt dan ook bijzonder
betreurd dat de katholikos van Etch-
miadzio gemeend heeft de uitnodiging
van Keizer Haile Selassie niet te moe
ten aanvaarden.
Overeenstemming op brede basis
(Van een onzer redacteuren)
ROTTERDAM In januari 1965
zal weer een „Kerke-tocht" wor
den gehouden, maar niet in de tot
dusver bekende vorm, zodat men
nauwelijks of misschien zelfs in
het geheel niet van een „Kerke-
tocht" kan spreken. In plaats van
één avond een tocht langs meerde
re kerken zullen er nu acht avon
den achtereen zijn met steeds één
dienst.
Dit is het resultaat van de
stemming die het Kerke-tocht-comité
heeft bereikt met de Oecumenische
Raad in Rotterdam. Men heeft de
nieuwe opzet gevonden na een samen-
spreking. De vorm van de Kerke-tocht
werd hiermee gewijzigd, opdat het ge
heel op een zo breed mogelijke basis
kan worden gehouden.
Zoals bekend, leefden er bezwaren te
gen de opzet der Kerke-tochten, zoals er
nu drie achtereen zijn gehouden. Drie
maal trokken gelovigen uit diverse ker
ken (prot. en r.k.) samen van kerk tot
kerk om in elk der bedehuizen een dienst
mee te maken volgens de liturgii
betreffende gezindte.
De Oecumenische Raad was
hiermee niet eens. Met name ook de
kerkeraad der Hervormde Gemeente
van Rotterdam-C. sprak zich officieel
tegen de „Kerke-tocht" uit. De bezwa
ren kwamen samengevat hierop
neer: het evenement ging uit
mitéleden die niet officieel hun kerken
vertegenwoordigden en de tocht in de
ze opzet is te demonstratief.
Na een opnieuw gehouden er was
reeds eerder contact overleg van het
organiserend comité met de Oecumeni
sche Raad is een commissie gevormd,
waarin van beide zijden vier leden wer
den benoemd.
Deze commissie heeft gemeenschappe
lijk overwogen op welke wijze het prin
cipe zou kunnen worden gehandhaafd van
dit gebeuren dat accent geeft aan de
week van gebeden voor de eenheid der
Christenen (laatste week januari) onder
wijziging van de vorm, zodat de basis
zo wijd mogelijk zou worden.
Men heeft dus besloten de diensten als
het ware uit elkaar te trekken. Acht avon
den achtereen zal dus nu, telkenmale in
een andere kerk, een dienst worden ge
houden, waarin ccn of meer geestelijken
zullen voorgaan. De Oecumenische Raad
van verschillende kerkgenootschappen
achtte deze opzet wat meer representa
tief.
Voor
een
maal
Overeengekomen is echter dat dit be
sluit slechts voor een maal zal gelden.
Bezien zal nu worden of de nieuwe voriji
geslaagd kan worden genoemd, waarbij
o.a. dient te worden gelet op de mate
van belangstelling. Een bezwaar dat ieder
duidelijk voor ogen staat is uiteraard
dat velen wel één avond kunnen mee
maken, misschien zelfs enkele, maar
geen acht
De kans bestaat dan ook dat wanneer
men deze nieuwe opzet als niet geslaagd
beoordeelt weer terug zal worden gegre
pen naar de oorspronkelijke „Kerke-
tocht", die van Deense afkomst Is.
logie en menselijke erfelijkheids-F
leer aan de Gemeente Universiteit!
van Amsterdam, gistermiddag op'
een gezamenlijke bijeenkomst vaif*
het Koninklijk genootschap vooifc0
landbouwwetenschap en het Ne-I
derlands instituut van landbouw-^
kundig ingenieurs in Utrecht.
Prof. De Froe vindt het kwalitatief
ve aspect van de geboortebeperking
bijzonder belangrijk, „omdat een aan-L
mensen en beroepsgroepen nu een
maal voor de samenleving onmisbaar,
is, terwijl verder vaststaat dat her3
„voortplantingsrendement" bij dciei
meest begaafden zeker niet het hoogst
ligt. Een beperking van het kindertal
in de hogere beroepsklasse zou een re-P<
den tot ernstige bezorgdheid zijn". I.
Een positieve geboorteselectie achl
prof. De Froe échter een onbegaanbanHr
weg, aangezien daar tegenover een nega-
tieve selectie zou moeten staan, hetgee^f
zou betekenen dat een deel van de echt^e
paren van de voortplanting moet wordet
uitgesloten. Bovendien is het de vraaf
welke normen voor een dergelijke selee
tie zouden moeten gelden.
V erschuivingen
Men dient ziqh volgens prof. De.Froil
echter terdege te realiseren, dat er geenl
weg tot herstel is als door een algeme
ne beperking van het kindertal bepaaldij
combinaties van begaafdheid zouden weg-'N
vallen. Bij een algemene beperking i"~'
verschuivingen onvermijdelijk: een
mindering met tien procent zou al leeuf"
maar mogelijk zijn voor gezinnen met.
tien, twintig of dertig kinderen, in deiHi
groepen met een gering aantal beroeps-iRi
beoefenaars ligt het gemiddelde kinder-;
tal onder de drie, zodat iedere beperking!
daar al direkt in de dertig procent zou
lopen. Men zal dan ook maatregelen^,
moeten nemen, aldus prof. De Froe, om
onduldbare verliezen te voorkomen.
Over de beperking van het kindertal?®
zei hij voorts nog, dat dit noch weten-p
schappelijk noch menselijk gezien eenfn
onoverkomelijk probleem is. Volgens hemta
zou een beperking tot vijf kinderen per
gezin (waardoor het gemiddelde op on-L
geveer drie zou komen te liggen (vrijge-;
zeilen, kinderloze echtparen) waarschijn-L
lijk voldoende zijn. Hij meent, dat het in*"
de lijn van de ontwikkeling ligt, het ac-®'
cent te verleggen van het aantal naar dep
verzorging.
Trof. De Froe betoogde, dat aantal en
tempo ideaal zijn als een vrouw tussen
haar 22ste en 32ste jaar om de twee jaar
een kind krijgt: daarna neemt de vrucht-
baarheid van de vrouw snel af en de z;
kans op afwijkingen stijgt. De hoogleraar
groter ge-V
De minister van binnenlandse zaken vani;
Jordanië heeft alle openluchtsamen
komsten van de kerken verboden. In
dit mohammedaanse land blijft de vrij- u
heid, om als niet-moslems in kerken of <j
andere bedehuizen samen te komen,
maar buiten worden geen samenkom- j
sten meer toegestaan.
Op een feestje had ik hem ontmoet, een welge
dane bon-vivant. Hij leek een frisse zestiger en
deed zijn intrede met dat zekere in zijn ogen,
waarmee meer mannen zijn uitgerust, dat van
ik-ben-onweerstaanbaar-voor-alle vrouwen. Hal
verwege de avond plofte hij naast me op de bank,
met zo'n smakker dat ik het gevoel had op een
schip te zitten, dut bezig is slagzij te maken.
Hij ging acuut tot de aanval over. „Is jouw man
een jaloers type?"
Ik was te verbaasd om beledigd te zijn en vroeg
nogal stupide: „Hoezo?"
„Het lijkt me zo fijn om je hand een beetje
vast te houden."
Afgezien van mijn wel of niet jaloerse man,
afgezien van normen en moraal, zag ik in zijn
plannetje niets. Ten eerste was zijn tactiek mij te
bot ik behoor nog tot de antieke garde, die ver
overd moet worden maar ten tweede vond ik
zijn hand, waar de mijne dan in zou moeten, niet
aantrekkelijk. Die hand was kort en mollig, hij
lag met een te gouden zegelring vlezig op zijn knie
te wachten op prooi.
Een hand als een kwal, dacht ik, een kwal van
een hand.
Tersluiks keek ik
dacht als hij nu met het oersmoesje aankomt, dat
zijn vrouw hem niet begrijpt ga ik gillen.
Erg ad rem was hij niet, want hij herhaalde:
„Mijn vrouw
Toen viel ik hem op mijn beurt weer in de rede:
Het lijkt me toch geslaagder als we jouw vrouw
en mijn man maar buiten de conversatie houden."
Hij leefde helemaal op, ten onrechte. Want terwijl
ik mijn vingers bekeek alsof ze niet van mij
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Oosterwolde (Gld.): J.
Smit te Werkendam; voor Nagele-Tolle-
beek: A. v. Ginkel te Eist (Gld
Aangenomen het beroep van de gene
rale synode tot predikant voor bijzon-
dere werkzaamheden (legerpredikant): 1
J. J. Moll te Driebergen.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Surhuisterveen:
Westerneng te Oosterzee (Frl.).
Bedankt voor Wildervank: P. J. Wes- i,- va„v .z,
terneng te Oosterzee (Frl.). erstutks keek ik eens naar zijn vrouw,
GEREF. GEMEENTEN Knappe koele verschijning, die mijn blik opving
Tweetal Hardinxveld-Giessendam: ™et observerende ogen.
A. Hofman te Zeist en H. Ligtenberg te ,Jk vroeg je iets", zei mijn buurman, die haast
Vo&tang&.is
en
Oudemirdum.
Beroepen te Westkapelle: A. Hofman
te Zeist, die bedankte voor Woerden.
Bedankt voor Wolfaartsdijk (Zld.) en
voor Aalburg (N.B.): G. Schipaanboord
te Apeldoorn.
EVANG. LUTH. KERK
Benoemd tot luchtmachtpredikant: Th.
scheen te hebben.
„Je geheugen is prima, dat is maar mooi mee
genomen op jouw leeftijd", antwoordde ik spinnig.
Hoewel het niet als aanmoediging bedoeld was.
vatte hij het wel zo op, hij deed een aanval op
mijn hand. Ik gooide de kwal weer op zijn eigen
territoir terug en zei: „Je vrouw
„Mijn vrouw...", viel hij me in de rede, en ik
waren, maar zelfstandige wezens met een eigen
■wil, zei ik: Die hand van mij hè, dat is nu toch
zo eigenaardig, die houdt alleen van dikke handjes
als ze aan babies vastzitten, niet als ze aan grote
mannen behoren."
Hij stond abrupt op, liep naar de schoorsteen
waar de sigaren lagen, stak een flinke pin in zijn
hoofd en toen hij de eerste rook uitpufte was hij
alweer de oude onweerstaanbaar voor alle
vrouwen.
Overigens was het een gezellig feest met veel
aardige gewone mensen en ik was de hele man
liepeer Veraeten tot ik voriQe week in Amsterdam
Ik liep, wat de Amsterdammers noemen, te
dalven. Een heerlijk woord voor een heerlijke
bezigheid, waar eigenlijk nooit tijd voor is, maar v
doordat ik een voortrein had kunnen nertien was 71
ik te vroeg voor mijn afspraak. De draaiorgelman jt.
had ik een zoen willen geven in plaats van een ]B
kwartje, maar aangezien hij zijn koperen centen- ja
bak kennelijk belangrijker vond gaf ik hem het'ït
tweede. je
Toen ineens zag ik tussen de tegenstroom van
dalvende mensen de man van de kwallenhand
terug.
De hele Kalverstraat was van hem, dat loas'H
duidelijk, alle wijfjes inclusief. Overstekend groot
wild, dacht ik. p
's Avonds vertelde ik aan mijn man hoe ik de
kwallenhand daar had zien lopen. Ik zei ten slotte:.
„Die vent liep daar als een soort overstekend
groot wild. Wat zeg ik? Overspelend groot wild,
bah."
„Kind", vond mijn man, „dat moet je niet zo
serieus nemen, het is gewoon een leeftijdsver
schijnsel, dat zakt allemaal wel weer."
„De boom in." Het vrouwtje in mij was diep
getergd. Ik vervolgde:
„Maar dat wil ik je wel vertellen, als ik jou
ooit met zulke schat-ga-je-mee-ogen in de Kal
verstraat zie lopen, nou dan
„Wat dan?" informeerde hij gretig.
„Niks, dat zul je wel zien."
„Zeg", waagde hij.
„Hmm?"
„Het lijkt me zo fijn om nu je hand even vast
te houden. Op zijn eigen ironische manier deed
hij de kwallenman na.
„Verhip jij", zei ik hartgrondig. Maar mijn vin
gers gedroegen zich als zelfstandige wezens met
een eigen wil.
