Brood aan de deur,
SE KERSTROOS
0pen briel
maar wat mag dat kosten?
Uw ervaringen met
de welvaart
ZUURKOOLVERBRUIK
STIJGT STERK
NIEUWE BOEKEN
UIT DE
KINDERMOND
ZATERDAG 19 DECEMBER 1964
In de rij slaan bij de bakker voor ut
dagelijks brood,... het hoeft nóg niet
maar de bakkers luiden de noodklok.
JA, STEL JE VOOR: je zit
midden in de polder, vader kan
zo thuis komen van het land en
de kinderen uit school. Je bent
nét klaar met de baby, de kamer;
de tafel is gedekt... maar waar
blijft de bakker? Of je zit vier-
vijfhoog op een flat, je bent al
een dagje ouder en niet goed
ter been. Weliswaar gebruik je
slechts een halfje brood per
dag maar daarvoor ben je ook
op de brood-verkoper aangewe
zen, die dagelijks de moeite
neemt al die trappen te beklim
men en daaraan tien procent,
oftewel 2Vz cent verdient! Ge
lukkig heeft de bakker het nog
niet af laten weten, maar er
gaan stemmen in vakkringen op
die nogal alarmerend klinken.
„Als de bezorging niet zulk een
integrerend deel van onze be
drijfstak geweest zou zijn, dan
zou inkrimping op opheffing
in vele gevallen reeds plaats
gevonden hebben. Zoals dat ook
hier en daar, geheel of gedeelte
lijk, reeds gebeurd is. Hoe het
ook zij, de broodbezorging is
een belangrijk vraagstuk ge
worden en dit geldt de grote als
de kleine bakkerijen in gelijke
mate".
Dit schreef dr. J. Kreiken voor
de bakkers-vakpers naar aanlei
ding van een recent marktonder
zoek aangaande de acceptabele
meerprijs voor thuisbezorgd brood.
Zeshonderd huisvrouwen werden
in. Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag (uit alle leeftijds-. welstands-
1. WAt
heeft u liever: dat uw brood aan
huls wordt bezorgd of dat u het in
de winkel koopt?
U begrijpt natuurlijk, dat de ge
stegen lonen vooral het aan huis be
zorgen voor de bakker moeilijk ma
ken. omdat daar zoveel tijd in gaat
zitten.
t) Hoeveel cent per
brood zou u er nu ongeveer voor
over hebben om die bediening aan
huis te houden, dus hoeveel cent
zou een aan huis bezorgd brood
duurder mogen worden dan een
brood dat u in de winkel koopt?
3) Hoeveel cent per
week zoudt u daar maximum
voor willen betalen?
Natuurlijk waren er vrouwen,
die niets meer wilden betalen
voor de bezorging aan huis. In
Amsterdam was het percentage 17,
in Rotterdam 25, in Den Haag 15,
totaal 20 pet. Bleef over een
percentaige van tachtig dat liever
het brood thuis bezorgd krijgt, dan
zelf naar de winkel te gaan. De
meeste vrouwen in Amsterdam (39
pet.) waren bereid twee cent per
brood méér te betalen voor de
bezorging. In Rotterdam willen de
pet.) ook twee cent per brood
extra betalen. In Amsterdam bleek
zelfs elf procent der ondervraag
den bereid vijf cent per brood
meer te betalen. Meer dan 53 pet.
totaal wil wel twee of meer cent
per brood betalen om het brood
thuisbezorgd te krijgen.
In de brieven die we over
de welvaart ontvangen heb
ben, wordt veelal geklaagd
over het feit dat de kinderen
tegenwoordig niet meer tevre
den zijn. We moeten echter
altijd bedenken dat de ouders
de kinderen opvoeden. En een
kind in soberheid opgevoed
kan niet blasé zijn op zijn
achttiende jaar. Is dat wel het
geval, dan hebben de ouders
dit door onjuist gebruik van
de welvaart veroorzaakt.
Dit overdachten wij na het le
zen van de brief van mevr. A. S.
te L. Zij schrijft ons: „Deze zo
mer was ik drie weken in een
gezin van vijf kinderen, varië
rend van tien tot twintig jaar. De
ouders waren op reis en ik had
de zorg over de kinderen. Daar
heb ik ervaren wat welvaart
kaas gaf, wilden ze ham. Gaf ik
ham dan moesten ze biefstuk.
Overal trokken zij hun neus voor
op. Ik was werkelijk stomver
baasd. De oudste heeft een
autootje plus een zeilboot, de
tweede hoopt ook op een auto,
heeft al een zeilboot. Ze zijn
xveral geweest en blasé van al
les. Verantwoordelijkheidsgevoel
hebben ze niet, plichtsbesef ken
nen ze niet. Ik vraag me af: wat
hebben deze kinderen over als
de welvaart voorbij zou zijn?"
De brief van mcj. M. B. te S.
sluit op het bovenstaande volle
dig aan. Zij schrijft: „Een kennis
van mij, wier man als werkman
op een fabriek werkt, wist voor
haar zoontje die vijf jaar zou
worden, niets te bedenken om te
geven. Zij was ten einde raad,
want hij hèd alles al: een auto
ped, een fiets, rolschaatsen..."
Gejaagder
Onze trouwe briefschrijfster
mevr. J. B. te P. vindt dat on
danks alle gemakken die de wel
vaart meebrengt (machines e.d.
óók op huishoudelijk gebied) de
mens steeds onrustiger en ge
jaagder wordt. Op de vrije za
terdag gezellig en rustig thuis
blijven is er niet bij. want men
heeft een auto dus moet er gere
den worden. Manlief die de hele
week al in een auto zit blijft
eigenlijk liever thuis, maar dat
staat vrouwlief niet aan: zij heeft
heel de week thuis gezeten en
gaat liever uit.
gen. Mevr. B. vraagt zich ernstig
af: „Hoe kunnen wij de jeugd
leiding en voorbeeld geven, als
we zelf zo'n onrustig en jachtig
leven leiden?"
Gelukkig heeft de welvaart
niet alleen negatieve kanten, zeer
positief bijvoorbeeld laat de heer
P. de J. te L. zich uit in zijn
brief. Hij vertelt ons: „Vroeger
waren werkdagen van twaalf uur
gewoon, en als de patroon je
betrapte, dat je vijf minuten
vroeger je jas aantrok, kreeg je
te horen: „Trek je jas maar weer
uit. en maak het uur vol." Toen
werkte ik nog tot acht uur 's
avonds. Ik herinner mij nog dat
ik eens een karwei in H. had; de
treinenloop was bedroevend, ik
meen vier treinen per dag. De
baas zei: „Dan gaan jullie maar
lopen!" Tegenwoordig wordt men
gehaald en gebracht per auto.
ZUINIG
VAN BLOEM EN PLANT
MEER EN MEER
gaat het een ge
woonte worden
dagen van wijding
op te luisteren
door groen en
bloemen. Zonder
bepaald aan
Kerstverslering te
denken, zetten we
toch een paar
takjes hulst in een
vaas en plukken
de gele sterretjes
van de winterjas-
i mijn voor dat
aardige groene
kruikje. Een paar
cyclamenbloemen
een glazen
vaasje op tafel en
onze venster-
bank bloeiende
planten. Cycla-
men, azalea, be-
gonia en primula
misschien een
Kerstroos, als we
haar kunnen krij-
gen.
De tere roomwitte Kerstroos,
die in het hartje van de winter
1 bloeit, heeft tot in de prille
oudheid al associaties met het
Kerstfeest, want volgens de
I overlevering legden de herders,
die zich naar de stal in Bethle
hem spoedden, de Kerstrozen,
die zij langs hun weg vonden,
bij het Kindje in de kribbe. De
oude schrijvers noemden deze
plant dan ook „Heilig Kerst-
kruid".
Voor ons, in dit klimaat, is
i het alleen maar een wonder dat
zij, als buiten alles in diepe
rust verzonken schijnt, haar
blanke bloementooi ontplooit.
Nóg een merkwaardigheid, dat
het eigenlijk niet haar bloemen
zijn, die haar schoonheid bepa
len, maar de witte kelkblade
ren, die de gele, onaanzienlijke,
tot honignapjes vergroeide
bloemen, omvat houden. Buiten
bloeien de Kerstrozen meestal
iets later dan de Kerstdagen en
valt de bloeitijd tussen januari
en april, tenzij het weer bij
zonder zacht blijft We hebben
wel eens met Kerstmis de rode
Kerstroos, die wat eerdi
bloeit, geplukt
winterjasmijn
a met de gele
gecombineerd,
lentetoets in deze
donkere dagen!
De Kerstroos is een vaste
Dlant, die, als zij het eenmaal
naar haar zin heeft, jaren op
dezelfde plaats kan groeien en
bloeien. De planten die wij nu
kopen heeft men vroeger in
1 bloei gebracht. Wc kunnen dat
later zelf ook als we er een in
hebben, door er eind
oktober een kistje zonder dek-
i bodem overheen te zet-
i bedekken, bij wijze van koude
I bak. Maar meestal komt daar
niet veel van, omdat we veel te
blij zijn met een bloemetje
de winterse tuin.
Trouwens, de Kerstroos is
maar om de drie jaar trekbaar.
Nu hebben we het dus over
een plant die we tegen de
Kerstdagen met kluit op de
markt of in een winkel, gedeel
telijk in bloei kopen. Zij werd
half november in een kas ge
bracht, bij een maximum tem
peratuur van 15 gr. C en be
dekt met kranten of zakken, om
de stelen te doen rekken. De
bladeren worden doorgaans
verwijderd omdat ze in dit sei
zoen niet mooi zijn. Om de
stelen te camoufleren worden
er wel mahoniatakjes tussen ge
stoken.
Tijdens de bloei houden we
de kluit goed vochtig en passen
op voor te hoge en droge
warmte. Is de bloei ten einde,
dan bewaren in een lichte, koe-
le. maar vorstvrije kamer, tot
ze in februari, maart, naar ge-
lang van het weer. gescheurd
kan worden of met de gehele
pol buiten 4-5 cm diep uitge-
plant in vochtige, humusrijke
grond en lichte schaduw.
Wie het geluk heeft een paar
afgesneden Kerstrozen voor een
rank vaasje te krijgen, zal deze
lang goed kunnen houden door
ze een nacht vóór de Kerstda
gen in een kommetje water te
leggen, waaraan een schepje
suiker wordt toegevoegd. Eerst
een stukje van de stelen afne
men en deze een paar centime
ter insnijden, hetgeen de water
opname vergemakkelijkt.
Het mogen legenden zijn die
om de Kerstroos geweven zijn.
het blijft voor ons een wonder
der natuur, dit „Heilig Kerst-
kruid".
A. C. MULLER -IDZERDA
thuisbezorgings-dienst... méér dan
een galden per week extra te
betalen. Hoe groter het gezin, des
te groter voorkeur voor het thuis
bezorgen en het bedrag dat men er
voor over heeft!
EXTRA
U hebt het al geconstateerd:
de Rotterdamse huisvrouwen
(en zij niet alleen, want onder
de ondervraagden waren wel
licht ook alleenstaanden) zijn
zuinig. Dit wordt waarschijnlijk
beïnvloed door het feit, dat zij
geen cent meer behoeven te
betalen op dit moment voor het
al of niet thuisbezorgen.
Rest nog de derde vraag. Per
week wil 79 pet. van alle
ondervraagden voor de service
„brood-aan-huis" iets betalen. Het
bedrag dat er uitkwam schommel
de om een kwartje, ongeacht het
aantal broden dat nodig is. Ook nu
toonde Rotterdam zich zuiniger
dan Den Haag, terwijl zelfs vier
procent nog bereid is voor de
DRIE IN EEN
Een kleerhanger, die tevens een
borstel is en bovendien in het
ophangpnnt nog een schoenlepel
bevat lijkt een bijzonder aantrek
kelijk geschenk voor de man, die
veel op reis is. De hanger is met
rundleer overtrokken. Klapt men
haar dicht dan bieden de samen
gevoegde uiteinden een gemakke
lijk handvat voor de borstel. Dan
is ook de schoenlepel voor direct
gebruik beschikbaar.
De prijs voor dit fraaie en prak
tische geschenk? Ruim veertien
Onderkleding als in
grootmoeders tijd
De mode in dameswinteron-
derkleding is voor het seizoen
1964/'65 bijzonder aantrekkelijk
en..- warm. Inplaats van de lage
hemdjes, die een deel van de
borst onbedekt lieten, zijn er nu
degelijke, vrij hooggesloten on
derblouses met mouwtjes, waar
bij een broekje met vrij lange
pijpen tot vrijwel aan de knie,
wordt gedragen. Deze broekjes
luisteren naar de naam breeches.
Dit warme ondergoed is er in
vele frivole kleuren en patronen,
gebloemd en ook in slangenhuid-
patroon verkrijgbaar. Dit laatste
is wel toepasselijk, want dit
warme ondergoed omsluit de
vrouw als een slangenhuid.
Nieuw wapen
tegen sneeuw
en ijs
Wij signaleerden sneeuwket
tingen" voor schoenen, die men
vroeger ook al hier en daar zag.
Ze worden thans in Nederland
vervaardigd en zijn op ruime
schaal verkrijgbaar. Ze bestaan
uit sterke spiraalveren, bijeen
gehouden door een rubberband
die over de schoen wordt getrok
ken en op deze wijze aan de voet
wordt bevestigd. Stevige zolen
zijn wel een vereiste bij het ge
bruik van deze „sneeuwkettin
gen". Gezien de goede construc
tie is er weinig gevaar voor ont
sporing van de drager of draag
ster wanneer sneeuwval of ijs-
vorming op de straten het gaar,
vooral voor oudere mensen
bemoeilijkt. De spiralen worden
door het lichaamsgewicht van de
drager in sneeuw of ijs gedrukt
en geven aldus het zo gewenste
houvast. Geen glijpartijen meer!
De prijs bedraagt voor de
diverse maten ca. zes gulden.
Bent u bereid een zeker vast
recht. dat kwartje, bijvoorbeeld, te
betalen voor uw dagelijks brood?
De service van de bezorging is nu
eenmaal iets extra's, redeneren de
bakkers. Dit extra wisselt boven
dien sterk naarmate die dienst in
moeilijker of (gemakkelijker om
standigheden wordt verleend. Een
zekere variatie zou dus redelijk
zijn in een vrijere prijszetting.
Maar zover is het nog niet. In ons
land worden bezorging en brood
prijs nog altijd aan elkaar gekop
peld. De minister boudt streng de
vinger op de prijs-pols, en voor
verhoging van de broodprijs voelt
hij niet veeL Wat het bakkerij-
bedrijf nu wél wil is wat meer
armslag in de bezorgingsprijs. Zij
denken aan twee cent per brood in
stedelijke, en drie cent in platte
landsgebieden.
ZORGEN
De broodverkoper zelf heeft al
zorgen genoeg. Voor tienen rijdt
hij uit, maar de meeste dames zijn
er op gesteld hun (verse) brood
vóór twaalf uur bezorgd te heb
ben. Een goede verkoper kent zijn
klantjes, en hoe hun eet-patroon
ligt: hij zal bij het indelen van de
wijk rekening houden met de
wensen van de consument. Doet
hij dat niet dan is hij een klant
kwijt.
„Bezorger" is een ietwat deni
grerend woord in dit verband. In
de dertiger jaren is de „bezorger"
een „verkoper" geworden, hij
werkt op een vast loon plus
provisie. Vóór die tijd keek de
baas meer naar grote voeten, nu
naar een presentabel voorkomen
en feeling voor het vak. De meeste
broodverkopers zijn tegenwoordig
gemotoriseerd. Ze behoeven niet
meer amechtig achter zware wa
gens te duwen. Hun vak is
daardoor mede op een hoger plan
komen te staan. Bovendien zijn de
cijfers van de broodverkoop dras
tisch gewijzigd. Een grote bakkerij
die Rotterdam en verre omstre
kend bedient noemde een ver
houding van 800.000 broden per
dag in 1930 tegen 500.000 in 1964.
Het „brood-rantsoen" per dag
wordt minder.
BIJPRODUKTEN
De bij-produkten zijn relatief
hoger: het luxe-koekje, een
pak beschuit, een ontbijtkoek
behoren nu tot het dagelijks
weerkerende produkt. Een ver
koper die het goed met zijn
klant kan vinden, zal bij weinig
broodverkoop dan ook flink wat
bij-produkten leveren. U op uw
hoge flat met uw halfje brood
per dag, realiseer dat de goede
man bij goed weer en ontij
maar twee en een halve cent
verdient aan uw boterhamme
tje. Gun hem ook de klandizie
als het om wat lekkers gaat:
aan een boterletter van f 5.50
verdient uw verkoper 55 cent.
Beklaag hem ook niet. als het
regent of sneeuwt. Ieder werk
heeft zijn voor- en nadelen, en
iemand met liefde voor zijn werk
neemt het zoals het valt Dat hij
wel graag een kop hete soep of
een bakje koffie op zijn tijd
waardeert, willen we hier graag
nog eens onderstrepen. En... tart
hem niet op zaterdag door te
vragen: en wanneer krijg je nu
een vrije zaterdag?" Dat grapje-
aan-de-deur kost de bakkerij
broodverkopers, en dat zou er toe
kunnen leiden dat u zelf om uw
broodje moet gaan.
Hoe het nu verder gaat met het
genoemde vastrecht? Administra
tief kleven er bezwaren aan,
menen insiders. Voor ons, vrouwen
zijn er zowel voordelen (minder
kosten bij veel verbruik) als
nadelen (een koppeling aan de
leverancier) aan verbonden. De
Nederlandse Bakkerij Stichting
gaat nog verdere studie aan dit
onderwerp wijden.
Voorlopig trekken ze ln plaats
van de noodklok aan uw bel: „De
bakker, mevrouw. Hoeveel la het
vandaag? Neemt n nog een rogge
broodje erbij, daar houdt uw man
zo van._ Geen koekjes vergeten?"
Het eten dus ook de pro-
duktie van zuurkool neemt
hand over hand toe. Niet alleen
in het traditionele zuurkoolland
Duitsland, maar ook daarbuiten.
Zuurkool is smakelijk, licht ver
teerbaar en heeft een goede in
vloed op de spijsvertering, het
geen o.a. heeft geleid tot een
sterke toeneming van het ge
bruik van zuurkool in de Ver
enigde Staten.
Het zal velen I
wat Europa betreft, niet in West-
Duitsland maar in Nederland vol
gens een Duits statistiek je relatief
de meeste zuurkool wordt gegeten.
Het verbruik in Nederland, omge
rekend per hoofd der bevolking, is
namelijk 2,5 kg tegen 2,25 kg in
West-Duitsland. Misschien wordt
het cijfer van het verbruik in
Nederland beïnvloed door de aan
wezigheid van vele Westduitse gas
ten, die ook 's zomers van zuur
kool genieten. De groente krijgt
tegenwoordig niet alleen door
melkzure -isting zijn zachtzure
smaak en houdbaarheid, maar ook
door gisting in wijn of ananassap.
In deze vorm is zuurkool echter
wél duurder dan in de meest ge
bruikelijke.
voor u besproken
Heksen en heksenprocessen,
door Kurt Baschwitz. Uitgave
N.V. De Arbeiderspers, Amster-
Heeft het alleen historische
waarde, z:ch te verdiepen in de
benauwende geschiedenis van hek
sen en heksenprocessen? Helaas
niet Het is het raadsel van de
mensenwaan, dat ons hierin wordt
gesteld, het raadsel hoe dit alles
toch mogelijk is geweest onder
mensen als wij, een raadsel dat
zich stellen laat tot in onze dagen
en dat. vrezen wij, de mensheid
moet blijven bezighouden. Het is
het raadsel van de mens zelf.
Een eminente verdienste van
prof. Baschwitz is het, dat hij, de
massapsycholoog, zich nu reeds
een reeks van jaren met de hem
eigen historische zin, maar ook
met de bereidheid om lijnen te
trekken naar het heden, in deze
benauwende, ontstellende materie
heeft verdiept
Wie leest wat er de tijden door
en hier en daar tot zelfs in onze
dagen aan waan mogelijk is
geweest en aan waan werd gekoes
terd, die wordt bescheiden en be
schaamd. Daarom is ook dit boek
zo noodzakelijk ontdekkend, een
roep zo men wil om werke
lijke bevrijding. (488, blz., 24#).
geïllustreerd).
Het stof van de voeten, door
Eileen Bassin. Vertaling Hans
Berghuis, uitgave A. W. Sijt-
hoff, Lelden.
In deze roman tracht Eileen Bas
sing begrip te krijgen voor de
onwezenlijke wereld van een
Mexicaans artiestendorp. Hoofd
persoon uit het boek is een schrijf
ster, die in het Mexicaanse dorp is
komen wonen om er haar meester
werk te schrijven. Hoewel zij niet
eigen wordt met de inwoners doen
de contacten met enkelen van hen
haar in zekere zin in dezelfde
omgeving belanden: het milieu van
Amerikaanse kunstenaars, die zich
hier „uitleven". Wanneer haar ro
man geen meesterwerk blijkt te
zijn geworden, keert zij tot de
werkelijkheid terug. (413 blz,
417#)).
DEZER DAGEN ls mtf overko
men wat u allemaal wel eens
overkomt: ik had met een vriend
over een geval gesproken in onze
onmiddellijke kennissenkring, en
zie, daar kreeg Ik van een Open
Brief-vricndin èn een Open-Brief"
heer het onderwerp nog eens in
kleine variaties voorgeschoteld.
Dat is toch typisch, zeg je dan. Net
als wanneer je in een oeroude
krant uit de kelder een ongewone
naam leest, nooit eerder gehoord.
Maar nog maar net is de naam
opgevallen of je loopt door een
straat en daar lees je hem op een
deur; of je slaat de volgende dag
de krant open, en zie, een
overlijdensadvertentie van iemand
van dezelfde naam. Dat hebben we
allemaal wel eens, en zo was het
nu hier.
TK STOND met een vriend te
-l praten en zei: zeg, dat vrien
dinnetje van je dochter, wat is dat
er voor eentje? Want ik had thuis
nogal wilde verhalen van het
kind gehoord. Ja, zei hij, daar zeg
je zo wat. Het komt nu eenmaal zo
uit dat dit. meisje van alle lui die
bij mijn dochtertje op school zijn.
het dichtst bij ons woont. Ze
brommen dus samen heen en weer
(het is een heel eind), en ja,
allicht trek je samen op. Ik zou,
om je de waarheid te zeggen, het
kind ook niet voor mijn dochter
litgezocht hebben, heb dat ook
wel eens thuis laten blijken, maar,
^egt mijn kind dan, „ik heb óók
invloed op haar, vader" en dan
kan ik op zoiets eerlijks toch ook
liet altijd afgeven.
Neen dat is zo. Het wordt in de
laten gehouden en het gesprek
ussen dochter en vader is open en
eenvoudig. Als onder de fladde
rende haren en de enigszins
ipzichtige aandacht voor jongens
en wat voor jongens soms!
nog een oprecht gemoed schuilt,
valt wellicht de hele pose, de
show, als een kleed af in een
Harmonieus gezin. Dan moet ook
de aanstookster, de initiatiefneem
ster, in het huis van haar
vriendinnetje tot een zekere rust
komen, en zal er toch in ieder
geval een gezonde controle zijn
op „even naar die en die" en „een
schrift lenen", een „thema over-
wijzen van geval tot geval?
schrijven" in avonduren. Vertrou
wen, natuurlijk, daarmee moet Ie
beginnen maar doet de liefde
dat niet altijd? Is juist wantrou
wen van ons niet de oorzaak dat
de kinderen gaan liegen, is het en het 'was "alles veilig"
niet net de toon van ons die de Zijn dochtertje mag
dan met een geleerd boek bij gaan
staan om te determineren? Is er
met de liefde een té wankele brug
geslagen? Ik weet het niet Als ik
uw brief lees, vind ik dat u eerst
duidelijke grens, best een te S2>'
kinderen soms doet
jeugdige danspasjes maken, te
een wereld van nonsensicale opvallender naarmate het op haar
.i™iv..j j— v... >veg gel(om<ln vriendinnetje opval-
1 i is, er wordt doorheengezien,
wordt verwelkomd, er wordt
geheimzinnigheid op na doet hou- .._0
den? Ik heb er lang over gepie- lend
kerd en mezelf allerlei tegenwer
pingen gepresenteerd, net als in
onze Open Brief-kring zal worden
gedaan, maar ik geloof toch dat ik
moet zeggen: ja. Vaak wel. Vaak
wordt het kind stiekem door onze
wat snibbige, afkeurende vraag. In
wantrouwen ligt tegenweer, af
weer besloten. In vertrouwen
echter breekt de juist op gang
komende leugen stuk (als er een
hechte band tussen ouders en
kinderen bestaat, iets waarvan ik
uitga, iets waarvoor we toch tot
het uiterste ons best doen), in een
vraag vol liefde en belangstelling
krimpen poehah en schijnhouding
in. Zo behoor het. en zo IS het in
een gezin dat altijd weer in liefde
begint, zo is het ondanks duizend
stemmen in de trant van „de
praktijk leert wel anders" en „u
stelt het veel te mooi".
Hiermee heb ik de twee ontvan
gen brieven al voor de helft
beantwoord- Namelijk met een
vraag: Bent u niet te snel geweest
wantrouwen? Bent
kwestie beviel u niet. u maakt
liever zelf uit wie er bij u thuis
komen en toen was heel de rest
in principe al bedorven. Bij mijn
vader-briefschrijver is het anders,
hij zit meer met het probleem van:
waar is de grens. Ja, dat heb je op
de middelbare school ook en ik
twijfel er niet aan of het is op
kantoren, in fabrieken en weet ik
waar het geval: je kind kan naast
iemand terechtkomen die zo ge
heimzinnig aan allerlei woorden
een andere duiding geeft, vies en
half-vies en vul maar in; en zo
iemand kan dan reuze aanpappen
en natuurlijk overigens een beste
kerel zijn. Moet dat nou maar?
Direct zeggen: jongen, weg met die
vriend of het de jongen zelf
laten ontdekken? Vertrouwen op
je prachtig contact met deze zoon.
en net zoveel meer boeiende leven
dat je altijd in je huis met hem
hebt geleefd, zodat je haast wel
zeker weet dat hij het vriendje na
een paar weken niet meer „lust"
of wie weet: dat hij het vriendje
na een tijd voor heel andere zaken
zal weten te interesseren dan de
„geintjes"?
Ik weet het niet: u voedde op. U
weet hóe rijk het leven van uw
kind is. U weet of u hem zoveel
meegaf dat hij de verhalen van
deze wereld aan kan!
En meer: wij weten allen hoe
moeilijk het is niet in eigen ogen
de beste, de netste te zijn. Het
niet te vlug van uitgegaan dat het gepraat Er wordt zonodig ook moeilijk niet af te wachten of de
andere kind beslist fout moest zijn,
aanvoerder en uw kind slachtof
fer, slaaf? Vertrouwt u wel eens
kind dat u kent dat
■■tHIL ts ten goede
r een ander kan zijn? En
is dat: een „ander"? Moet je
ander weggooien als hij of zij
je niet naar de zin is, als hij of zij
smaak niet past bij je
netter, zeg je dan
verboden, o ja. Maar
liefde, er hoeft nooit vo
gekomen worden met
ieder schepsel is
altijd andere zich wat „verbetert", maar
de dag te beginnen, Dat kunnen we niet,
.betere" dat gaat tegen alles in, Pas als je
hij laat
voor zichzelf ontdekken.
Als ik dit ervaar, weet ik het
even. Maar in het groot weet
het niet. Je moet er met je n>
bij staan, wil je je kunnenj
je accepteren en binnenha- uitspreken. Als een moeder
len en meeleven en een stukje schrijft dat een dochter „kleverig"'
liefde leren geven waar je bepaald doet met een vriendin, etc. etc.,
weet dat Eén niet wachtte..
begon. Dat is Kerstfeest: H'i be-
geduld zijn kind dit gon.
-Te tón'
geen lust had om liefde te geve:
natuurlijk
(dat ia dikwijls zo), ja? Of is er gevraagd, al goed,
Keerzijde
Deze dingen vind ik gelukkig
hoor, geloof mij, we hebben het
allen veel en veel beter dan
vroeger. De keerzijde van de
medaille is dat het moreel sterk
achteruit is gegaan. Een voor
beeld hiervan: laatst had ik een
karwei in de nieuwbouw, maar
volgens mij heerst tegenwoordig
te veel de gedachte: wat van jou
is, is ook van mij. Je draait je
om, en een ander is er met Je
gereedschap vandoor."
Dit laatste zal, naar onze me
ning, ongetwijfeld reacties te
weegbrengen.
Maaltijden
Eten en welvaart, is een buite
nissige maaltijd een welvaarts
verschijnsel? Mevr. K. te V.
vindt van wel: „De dingen die
de kinderen lekker vinden willen
ze iedere dag eten. Maar ik zeg:
niet altijd het lekkerste, want
wat is er dan nog lekkerder?
Doperwten is naar mijn idee een
luxe groente, vroeger kreeg je
die alleen op een diner. Tegen
woordig is dat anders. Toch vind
ik het nodig de gewone Holland
se pot op tafel te zetten, tenslotte
kan dat ook een tractatie zijn.
Brood weggooien is er bij mij
ook niet bij, ik rooster het of
maak er wentelteefjes van; deze
week heb ik zelfs eens broodpap
gekookt." Mevr. K. eindigt met:
„Het is God verzoeken zoals dhr.
S. het op dat schip aanzag, maar
wat doen wij? Waar moet het
heen als wij oververzadigd wor
den van eten, enz. enz.? We kun
nen rijk zijn in onze portemon-
naie, maar naar de geest straat-
„laat ons eten en drinken
en vrolijk zijn" want de over
heid zorgt toch voor ons.
De auto
De problemen als zodanig
worden niet gezien. Daar heb
je bijvoorbeeld: de auto. Om
die aan te kunnen schaffen
moet moeder ook gaan wer
ken. De kinderen kunnen wel
zo lang rond cle deur spelen
tot vader en moeder van hun
werk thuis komen. We houden
ons hart vast als we er aan
denken hoe deze kinderen
(niet) worden opgevoed. Is de
auto er, dan beginnen de pro
blemen pas goed. Ma wil op
een regenachtige zaterdag
naar de stad rijden, maar dat
vindt pa niet goed, dat ritje is
te kort en daardoor veel te
duur: verstoring van de har-
Ma wilde wel eens naar de
kerk, maar Pa stak er een stokje
voor: We hebben nu een auto en
zondag is de enige dag dat we
kunnen gaan rijden en dan géén
we met z'n allen.
Wat blijft er in dergelijke ge
vallen nog over voor het doen
van „christelijke handreiking"?
Nu weet ik wel dat we leven
tussen onvolmaakten en dat we
zelf onvolmaakt zijn, maar het
gaat mij aan het hart als ik dit
alles aanschouw. Wij leven, on
danks de welvaart, in een angsti
ge tijd en over het geheel geno
men ben ik mij bewust van de
moeilijkheid om ook jonge men
sen de welvaart te leren verstaan
en hun te geven wat hun toe-
En dit einde van de rubriek
voor vandaag sluit dan weer vol
ledig aan bij hetgeen we aan het
begin naar voren brachten.
Over wclvfet gesproken: Een
zesjarig leerlingetje vertrouwde
haar onderwijzeres eens toe:
„Mijn tante is toch rijk! Zc heeft
deze week haar televisie al afbe
taald".
Mevr. G. G. te D.
„Waarom is een bruid nu eigen
lijk in het wit?" vroeg mijn vier
jarig buurmeisje. „Omdat het de
mooiste dag van haar leven is en
omdat ze zo blij is" antwoordde
ik. „O", zei zc, „maar waarom is
hij dan in 't zwart?"
Mevr. C. P. te D.
Juf op school had verteld over
Adam. en Eva. Thuisgekomen
klaagde mijn zoontje over pijn in
de zij. „Hoe kom je daar nu weer
aan?" vroeg ik. Benauwd ant
woordde hij„Ik geloof dat ik een
vrouw krijg!"
G. v. R. te V.
