RYNBENDE'S 0
VIEUX
-DE DOKTER aan 'i woord
Mogelijk verdwijnen
enkele „schappen
Ds. D. J. Couvée
75 jaar
Oecumenische conferentie
van r.k. en protestanten
Haarlem en Alkmaar
willen vierde T.H.
Waarom zou een ander
kabinet beter zijn?
Maatstaven
kerstboek
besproken
Een woord voor vandaag
Geestelijke begeleiding
ontwikkelingshulp nodig
Dr. Buskes stelt vragen
over legerpredikanten
Multiple sklerose
DINSDAG 15 DECEMBER 1%4 i N
Staatssecretaris De Meijer:
Bouwproduktie
met 36 pet gestegen
Meijer, staatssecretaris van
sociale zaken en volksgezondheid,
acht het niet uitgesloten dat in de
toekomst enkele schappen zullen
verdwijnen omdat ze niet nuttig
zijn. Dat de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie nu niet bepaald
een goedkope affaire is (produkt-
schappen, bedrijfschappen enz.
gaven in 1963 samen ruim 110 mil
joen gulden uit en hebben een ge
zamenlijk vermogen van 109 mil
joen gulden) vindt hij een reden
temeer om de doelmatigheid in het
oog te houden.
Dit zegt de staatssecretaris in het
kerstnummer van Ruim Zicht, het blad
van het Nederlands Katholiek Vak
verbond, dat aan een aantal bekende
Nedrlanders heeft gevraagd hoe zij
1964 vonden en wat zij van 1965 ver
wachten. Dr. De Meijer meentdat
daar waar behoefte aan de p.b.o. be
staat de invoering ervan liefst
der dwang van boven moet worden
bevorderd. Het vraagstuk
medezeggenschap in de onderneming
vindt hij echter actueler dan de p.b.
Drs. P. C. W. M. Bogaers, de ministers
van volkshuisvesting en bouwnijverheid;
is bijzonder tevreden over wat er in
1964 in de woningbouw is bereikt De
mensen hebben weer vertrouwen gekre
gen in de oplossing van de woningnood,
en het is duidelijk gebleken dat ze mee
willen werken om de woningproduktie
omhoog te krijgen. De grondslag van zijn
beleid omschreef de minister als „dur
ven spelen op de zelfwerkzaamheid, sti
muleren, kansen bieden, ruimte schep
pen voor nieuwe initiatieven en het
ten" vervangen door „mogen". De
ter had zelf niet durven verwachten, dat
de produktie in 1964 met 36 procent
stijgen. Hij hoopt, dat er volgend jaar
105.000 woningen klaar komen en in 1968
125.000.
MODERNE KUNST
r. J. M. L. Th. Cals, oud-minister
onderwijs, thans voorzitter van de
Raad voor de Kunst, heeft in Ruim Zicht
zijn visie gegeven op dc moderne kunst.
Hij zei onder meer: „Aan begrip voor
eigen verantwoordelijkheid ontbreekt
nogal wat bij de kunstenaars. De vraag
is of je dit de kunstenaar alleen kwalijk
kunt nemen. Ik heb de indruk dat er
vroeger niet zoveel mensen waren die
zo gek waren om een bepaald boek te
Neem nu Jan Cremer. Uit wat ik van
de boekhandelaren gehoord heb zijn het
niet bepaald vooral de jeugdigen die
zijn boek kopen. Nee, vooral plechtige
lieden, heren met grijzend haar, geven er
hun geld aan uit. Dat is een stuk hypo
crisie dat naar buiten komt. Ook op de
uitgever rust een zware verantwoorde
lijkheid, evenals op de overheid die niet
alleen met artistieke normen kan
mag werken."
De directeur wegen en verkeer vaj
A.N.W.B., de heer A. C. M. Boost,
wel tevreden over het groeiende in
zicht van de overheid inzake de proble
men van verkeer en recreatie, maar hi;
vindt dat de zaken systematischer er
met meer kracht moeten worden aange
pakt. In de stedelijke voorzieningen is
volgens hem een onaanvaardbare achter
stand ontstaan.
r. A. Feith, voorzitter van de
Nederlandse Sportfederatie,1 verwacht
volgens Ruim Zicht dat de toto door de
hogere prijzen en inzetten per jaar een
miljoen gulden meer in het laad je zal
brengen. De NSF wil uit de totogelden
per jaar één miljoen reserveren voor het
Nationaal Sportcentrum bij Arnhem.
Mr. H. R. de Zaaijer, procureur-ge
neraal en fungerend directeur van de
politie in Amsterdam, heeft tegen
ruim Zicht gezegd dat hij de voortdu
rende toeneming van de verkeersonvei
ligheid onrustbarend vindt. Hij is, in
het algemeen, tevreden over de politie.
Men is boos als de politiemannen eens
schieten, zo zei hij, maar aan de an
dere kant staan ze soms toch wel te
genover zeer gevaarlijke lieden. Na
tuurlijk maken ook politie-agenten fou
ten, maar ze werken onder hoge druk.
Boekenhoek
Christians and Race Relations
them Africa, verslag van een
nisch gesprek gehouden te Kitwe, Zambia
van 25 mei tot 2 juni 1964. Uitgave We
reldraad van Kerken, Genève.
Report 196v1964, The Commission of
the Churches on International Affairs.
Jaarverslag aangeboden aan het Cen
traal Comité van de Wereldraad var
Kerken dat begin januari in Nigeria bij
eenkomt. Uitgave Wereldraad v;
ken, 150 Route de Ferney, Genève.
Onze kinderen en de film, door Martin
en Margarete Keilhackér. Vertaling A. C.
Th. Tammeling-Sikken. In serie Het abc
der opvoeding, Uitgave G. F. Callen-
bach N.V., Nijkerk. (55 blz., 3,90)
Elseviers Repertoria, deel 1 letterkun
de/muziek, deel 5 beeldende kunst/
godsdienst, deel 9 aardrijkskunde/geolo
gie. Uitgaven Elsevier, Amsterdam,
(resp. 256, 239 en 280 blz., vele illustra
ties, per deel 3,90)
Vaders en zonen, door Iwan Sergeje-
witsj Toengenjew. Vertaling Else Bu-
kowsky. Amstel-boek. Uitgave L. J. Veen
N.V. Amsterdam. (335 blz., ƒ3,50).
Eerste liefde en Als lentestromen,
door I. S. Toergenjew. Vertaling Dunya
Breur en J. L. van Wageningen. Amstel-
boek. Uitgave L. J. Veen N.V., Amster
dam. (305 blz., 3,50)
Taras Boeljba, door Nikolaj W. Gogolj.
Vertaling Marko Fondse. Amstel-boek.
Uitgave L. J. Veen N.V., Amsterdam.
(309 blz., 3,50)
De bruid van Lammermoor, door Sir
Walter Scott. Vertaling Emy Cophart.
Amstel-boek. Uitgave L. J. Veen N.V.,
Amsterdam, (347 blz., 3,50)
Verhalen van mysterie en fantasie,
door Edgar Allan Poe. Vertaling Her-
mien Manger en Adrie van Huizen. Am
stel-boek. Uitgave L. J.'Veen N.V., Am
sterdam. (364 blz., 3,50)
Het mysterie van de doodshoofden,
door A. C. Baantjer. ABC-pocket. Uitga
ve Arbeiderspers, Amsterdam. (164 blz.,
1,75)
Sprookjes van Moeder de Gans. door
Charles Perrault. Vertaling Mr. I. E.
Prins-Willekes MacDonald. Amstel-boek.
Uitgave L. J. Veen N.V., Amsterdam.
(121 blz., 1,75)
BENNEKOM Vandaag viert ds. D.
J. Couvée te Bennekom, emeritus-predi
kant van de Gereformeerde Kerken zijn
75e verjaardag. Ds. Couvée, die twintig
jaar in Rotterdam-Hillegersberg heeft ge-
het hedendaagse leven
Ds. Couvée werd 15 december 1889 te
Rotterdam geboren. Hij studeerde aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht. In 1957 werd
hij predikant in Ridderkerk. Hij stond
achtereenvolgens in Meppel, Brussel, Hil-
legersberg en in 1946 verbond hij zich
aan zijn laatste gemeente, namelijk Axel.
In 1957 ging hij met emeritaat en vestig
de zich in Bennekom.
Gedurende dertien jaren redigeerde ds.
eigen weekblad: „Herle-
andere bladen gaf hij
gemaakt als
Couvée
ving". Ook
zijn medewerking.
Ds. Couvée heeft naan
auteur. Hij schreef enkele
onder „Als de tarwe", dat onder het
pseudoniem C. van Meerdinck verscheen
verder „Maria en haar kind". Met ds.
K. Straatsma schreef hij „Tot wie
zullen wij gaan?", een boek, dat vier
drukken beleefde en „Ik zal u rust ge
en" (drie drukken).
Andere boeken van hem zijn „H. J.
Ibsen", „Vlak naast elkander", „De berg
rede", „De schoonheid van de tijd", ,,Met
Jezus op de berg", en „De tyrannie
verdrijven".
Ds. Couvée heeft in de loop der jaren
1 van deputaatschappen vervuld en
maakte herhaalde malen deel uit van de
particuliere synode van Zeeland, die hem
m 1949 naar de generale synode van 's-
Gravenhage afvaardigde.
De predikant is leraar geweest aan de
Christelijke H.B.S. te Rotterdam-Zuid en
leraar Nederlands en Hebreeuws aan het
Openbaar lyceum te Terneuzen.
BEROEPINGSWERK
NED. HERV. KERK
Beroepen te Sneek (4e pred.pl.-toez.):
dr. K, M. Witteveen te Hardegarijp; te
Bloemendaal (vac. dr. J. H. Stelma toez.)
J. W. B. Smit, pred. voor buitengew.
werkzaamh. vlootpred. te Den Helder;
door de generale synode als pred. voor
buitengew. werkzaamh. (legerpred.): J.
J. Moll te Driebergen.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Werkendam: P. H. de
Kleer te Scheveningen.
Aangenomen naar Lutten a. d. Dedems-
vaart: W. Netjes te Stellendam en Me
lissant.
Bedankt voor Pijnacker-Nootdorp: J.
v. Wattum te Landsmeer; voor Doetin-
chem (2e pred. pl.)G. v. Driel te Oud
dorp.
GEREF. KERKEN (VrUgem.)
Beroepen te Bruchterveld: C. Olij te
Ferwerd-Hillum; te Ermelo (bij accl.):
H. J. Nijenhuis te Bunschoten-Spaken
burg.
Aangenomen de benoeming bij de
bibliotheek van de Theologische Hoge
school te Kampen: B. Meijer, kand. te
Kampen, die bedankte voor Opende
Surhuisterveen.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Werkendam: H.' C. v.
Ent te Middelharnis en M. Vlietstra te
IJmuiden.
Bedankt voor Enschede-O.: J. Keuning
te Veenendaal.
EVANG. LUTH. KERK
Aangenomen naar Gouda-Bodegi
B. G. te Winkel, herv. pred. te Kruis
land (N.-Br.).
BOND v. VRIJE EVANG. GEM.
Beroepen te Dordrecht i2e pred. pl.-
Itoez.): J. J. v. Capelleveen te Rotterdam.
Verhouding geestelijkheid - leken
DRIEBERGEN In het Eyk- geestelijkheid en de leken
T_ tit i i waarop het ambt uitgeoefe
manhuis van Kerk en Wereld is volgens de spreker gebeurt d:
het afgelopen weekend een ontmoe- strijd met de boodschap van het isvange-
r j.- ij 11e zelf en met dc democratische zelfbc-
tmgsconferentie gehouden voor schikking, waarnaar mensen en volkeren
protestanten en rooms-katholieken. streven,
wordt.
Naar aanleiding van het thema
„Wat hebben we aan elkaar?"
werden vragen over de verhouding
tussen de geestelijkheid en de le
ken behandeld. Sprekers waren
pater A. M. J. Kreykamp, mede
werker van het centrum „De Hors-
tink" te Amersfoort en dr. J. M.;
van Veen, directeur van Kerk en
Wereld.
Pater Kreykamp legde de nadruk op
het huidige functieverlies en het bijna
overbodig worden van de geestelijkheid.
De leek moet volgens hem veel nauwer
betrokken worden bij de beantwoording
van de fundamentele vragen die aan
kerk en geloof worden gesteld.
Democrat ie
Dr. Van Veen zag als diepste oorzaak
van de communicatiestoornissen tussen de
De grote vraag is in kerk en politiek:
hoe zijn leiderschap en democratie ver
enigbaar. Hij wees met nadruk op de
dienstknechtgestalte waarin het ambt
dient te worden uitgeoefend.
Tijdens een forumgesprek werd duide
lijk. dat zowel in rooms-katholieke als in
protestantse kringen de leek een andere
houding dient aan te nemen ten opzichte
van de geestelijkheid, door vraigen te stel
len, die in het eigen leven naar voren
komen en door te dwingen tot een dia
loog. De geïmponeerdheid voor het ambt
dient te verdwijnen.
Er heerste grote eenstemmigheid ten
aanzien van de vormgeving der kerk
diensten, die naar men wenste spoedig
het monologisch karakter dienen te ver
liezen en meer gespreksdienst moeten
worden, waarbij de voorganger de des
kundige vormingsleider is.
HAARLEM/ALKMAAR Ter
wijl de derde Technische Hoge-r
school (Drienerloo) zijn poorten
nog maar nauwelijks heeft ge
opend zijn twee steden al weer
begonnen aan hun strijd om de
vierde. Vandaag zijn twee rappor7
ten verschenen waarvan het ene
zegt dat Haarlem de meest aan
gewezen plaats is, terwijl het
andere uitspreekt dat alleen Alk
maar maar in aanmerking komt.
In 1961 verscheen de nota inzake de
uitbreiding van het wetenschappelijk
onderwijs. Daarin werd gezegd dat in
verband met de dringende behoefte aan
ingenieurs het wenselijk is op een nader
te bepalen plaats in een gebied in de
omgeving van het Noordzeekanaal een
technische hogeschool te stichten.
Het tweede rapport waarin Alkmaar
genoemd wordt is opgesteld door de
commissie „Vestiging technische hoge
school benoorden hét Noordzeekanaal"
het eerste is van de in Haarlem ge-
Mr. Beertiinh in radiopraatje:
DEN HAAG „Het kabinet heeft j
fouten gemaakt, maar er bestaat niet
de minste zekerheid, dat een kabinet
van een andere samenstelling het be
ter zou doen." Dit is gisteravond in
een radiopraatje opgemerkt' door de
voorzitter van de c.h. Tweede-Kamer
fractie, mr. H. K. J. Beernink, die
daarmee kennelijk reageerde op crisis-
geruchten met het oog op het televi
siedebat van de volgende week.
De Unievoorzitter voegde i
stellig moeilijke, jaar
willen blijven steunen. Vast staat, zo
betoogde hij, dat reeds na anderhalf jaar
een behoorlijk gedeelte
periode i-~
jaar bedoelde akkoord
UTRECHT De Civitas Studiosorum
in Fundamento Reformato hoopt vrijdag
in Utrecht in „Hotel Smits" op het
Vredenburg haar openbare vergadering te
houden.
Na de opening om 14.15 uur zullen rie
van de vier sprekers van de zomerconfe-
rentie in een forumdiscussie van gedach
ten wisselen over het thema „secularisa-
Het zijn prof. dr. R. Hooykaas, hoogle
raar aan de V.U. te Amsterdam, dr. J.
J. Buskes, hervormd em. predikant te
Amsterdam en dr. F. de Graaff, her
vormd predikant te Rotterdam.
an Wassenaar verwezenlijkt is. De le
en van de confessionele partijen, die
_ich afvragen of het geen tijd wordt,
dat de V.V.D. door de P.v.d.A. als re
geringspartner wordt vervangen men
zou hen vooral in de K.V.P. moeten zoe
ken zullen uit deze opmerking de
conclusie trekken, dat de c.h. politicus
vooralsnog beslist niet in die richting
denkt.
SOCIAAL
De voorzitter van de AR.P., dr. Berg
huis, heeft onlangs de opmerking ge
maakt, dat zijn partij sociaal bezien een
linkse partij is. Prof. G. C. van Niftrik
wilde zaterdag in Apeldoorn deze karak
terisering géenszins toepassen op de
C.H.U. Integendéel. Tegen de achter
grond van deze opmerkingen is belangd
wekkend wat de heer Beernink zei over
de sociale politiek. Hij zei, dat de C.H.U.-
fractie met het voorstel tot verhoging
van de A.O.W./A.W.V, .-uitkeringen niet
de minste moeite heeft gehad én vestig
de er in dit verband op, dat drie anti
revolutionairen hebben tegengestemd, „Ik
wil het standpunt van dit drietal volko
men respecteren, maar wanneer alle Ka
merleden dit standpunt zouden hebben
ingenomen, was er van de gehele A.O.W.-
verhoging niets terecht gekomen", merkte
hij op. Als politieke organisatie, die het
evangelie van Jezus Christus als haar
uitgangspunt heeft genomen, acht de
C.H.U. het haar plicht om op te komen
voor de groepen in ons volk, die achter
gebleven zijn bij de gestegen welvaart.
HAARLEM
In het Haarlemse rapport wordt o.m.
gesteld, dat de vierde technische hoge
school gevestigd dient te worden in het
gebied tussen de Amsterdamse en de
Haarlemse bevolkingsagglomeratie. Als
de béste vestigingsplaats noemt zij de
Zuiderpolder nabij de Schipholweg in de
gemeente Haarlem en een aangrenzend
gebied in de Haarlemmermeer. Dit ge
bied ligt aan de oostelijke rand var
Haarlem en acht kilometer van de weste
lijke rand van Amsterdam.
Volgens de nota dient de plaats
vestiging zo gelegen te zijn, dat ee..
groot mogelijk aantal studenten wordt
aangetrokken, dat samenwerking ont
staat met de beide te Amsterdam ge
vestigde universiteiten, de goede
tacten met de industriële centra
IJmond, in de Zaanstreek en Amsterdam
mogelijk zijn en dat de huisvestings
mogelijkheden voor het aan de hoge
school te verbinden personeel
de studenten aanwezig zijn.
De vierde technische hogeschool zal,
aar het oordeel van de Haarlemse
stichting, per se in een dichtbevolkt ge-
bied gelegen moeten zijn.
ALKMAAR
Ipport van de Alkmaarse com
missie werd samengesteld onder leiding
prof. dr. W. Steigenga, hooglera
de planologie en de demogranie a
de Universiteit van Amstei-dam. Ook
dit rappórt wordt gewezen op de nood
zaak van samenwerking met de te Am
sterdam gevestigde universiteiten, met
de researchcentra van de in Noord-
holland gelegen industriële centra: Am
sterdam, de IJmond en de Zaanstreek
en op een zeer nauwe samenwerking met
het reactor centrum te Petten.
„Wil deze samenwerking tot stand
komen, dan zal de nieuwe hogeschool
uit al deze richtingen gemakkelijk be
reikbaar moeten zijn. Bovendien zal het
door de stichting van een nieuwe tech
nische hogeschool ontstane verkeer niet
noemenswaard bij mogen dragen tot de
reeds bestaande verkeerscongesties",
aldus het rapport.
Aan de hand van vijf kriteria en op
grond van o.m. het te verwachten aantal
studenten, de omvang van het te reser
veren terrein en de verkeersverbindingen
wordt geconcludeerd dat tenslotte aan
Alkmaar als plaats van vestiging de
voorkeur moet worden gegeven. Ook df>
marine is zeer geïnteresseerd in het
„project Alkmaar", aldus het rapport.
Twaalfjarige bisschop
BOSTON Tot 28 december, de dag
„van de onschuldige kinderen" zal in het
Engelse Boston een twaalf jarige school
jongen als bisschop regeren. Op Sinter
klaas ging zijn „ambtstermijn" in.
De plaatselijke voorganger van de Ang
licaanse Kerk herstelde hiermee een
middeleeuws gebruik in ere in de hoop,
dat door deze „jongensbisschip" de band
tussen de jeugd en de kerk verbeterd zal
worden.
De jeugdige bisschop, die zes maanden
geoefend heeft riep in zijn eerste preek
op de arme kinderen een vrolijk Kerst-
i feest te bezorgen.
UTRECHT De vakgroep Letteren
an de Bond van Chr. Kunstenaars in
Nederland vergaderde zaterdag in het
Domhotel met afgevaardigen van de Ge-
ref. Zondagschoolvereniging Jachin en
van de Ned. Herv. Zondagscholenbond
op GG, over de maatstaven die zouden
moeten gelden voor het kinderboek.
Inleider was de heer K. Norel, die als
aanleiding van deze bijeenkomst noemde
recente publicatie van Jachin, waarin
hard oordeel over de zondagschool
boekjes was uitgesproken.
Een schrijver moet geen dominee ol
schoolmeester willen zijn, maar kind met
de kinderen. Wijlen W. G. v. d. Hulst
was een schrijver, die zonder het dik
op te leggen de Boodschap wist door
Namens de Hervormde zondagscholen,
:i de heer Oosthoek, dat men het bui
tenkerkelijke kind de betekenis van een
nieuw hart, van bekering en verlossing
moet bijbrengen. Het kind moet zielkun
dig en positief benaderd worden zonder
humanistische leuzen. Hij opperde be
zwaar tegen het gebruik van het woorc
Heer inplaats van „Here".
Voor de heer Stout Kramer daarente
gen staat'de Tlaam' „Heer" met hoofdlet
ters geschreven. Taalontwikkeling hoeft
geen pijn in het hart te veroorzaken. We
moeten voor de kinderen schrijven in
een blijde christelijke levenssfeer zonder
opzettelijkheden en niet in- dogma's die
we zelf nauwelijks kunnen bevatten, al
dus de heer Stout Kramer.
Mevrouw Jo van Doorn-Ypma gaf als
haar ideaal aan, het schrijven in simpele
bewoordingen, maar niet in de zin van
„vrome" boekje. Als de boodschap
het Evangelie tussen de regels door
te lezen is, kunnen kinderen deze niet
verslaan.
De heer P. de Zeeuw, sprekend
ens Jachin, zei. dat het zondagschool
boek erfelijk belast is. De preken mc
er uit. Het geheel achterwege laten
Jezus' naam ging hem echter te ver.
Aan het begin van de bijeenkomst
herdacht de waarn. voorzitter ds.
Warner de zo plotseling overleden v
zitter van de vereniging Anne de Vries.
Inge Lievaart las hierna ter herdenking
drie van haar verzen 'voor. Naar het
algemeen gevoelen zijn de standpunten
schrijvers en vertegenwoordigers
zondagschoolverenigingen door deze
samenspreking nader tot elkaar gekomen.
De aarde is des Heren, zegt de psalmist. Hij kiest niet tegen
dit leven en deze wereld voor de hemel. Hij verdraagt niet
slechts dit „aardse tranendal", omdat een groter heerlijkheid
wacht. En Jesaja spreekt al even positief: „Hij (de Herej
heeft haar gegrondvest, niet tot een baaierd heeft Hij haar uur
geformeerd, maar ter bewoning." In deze zin ligt een her- sclJ
innering aan de eerste woorden van de bijbel, waar gesproken (o„
wordt over de schepping en waar we lezen in het Hebreeuws c
hetzelfde woord, maar in het Nederlands m.ct andere woorden 8 u
vertaald: „De aarde nu was woest en ledig." Jesaja wil als
het ware zeggen: Dat is Gods aarde niet. En ook het „aardse ,eü
tranendal" is Gods aarde niet, ook niet die wereld waar wij r
het onrecht in al zijn verschrikking zien heersen. Dat is de|®u
wereld die door ons geschapen is, door onze zonden en onzej®^
ongerechtigheid. Dat is wat wij mensen gemaakt hebben van
wat God mooi schiep opdat wij er gelukkig zouden wonen,\m
God laat deze wereld niet over aan de macht van de duivel, en
Hij heeft de wereld niet afgeschreven. Als Christus op aardtI
komt, is het niet alleen om zielen te redden, maar om
wereld te verlossen. Het gaat God niet alleen om een nieuwtlQUj
mens maar ook om een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, s
een nieuwe wereld waar wij onder Zijn heerschappij kunnen|0p(
•en zullen wonen. Juist daarom staan wij in deze vaak zo
donkere wereld om tekenen te zijn van de toekomst, om i
geloof het de psalmist na te zeggen: „De aarde is des Heren" u
en we kunnen er aan toevoegen: „U hebt het recht niet er1
een hel van te maken."
Wij lezen vandaag: Openbaring 17.
Secretaris Int. Chr. Vakverbond:
(Van onze soc.-econ. redactie) ting Sint-Jacobskring in de aula
DEN HAAG „Het is dringend
nodig, dat de vrije westerse wereld
evenals het communisme dat al
lang gedaan heeft een filosofie
voor de ontwikkelingshulp creëert,
op basis waarvan ook het geeste
lijke potentieel in de ontwikke
lingslanden kan worden gemobili
seerd."
Aldus verklaarde nauwelijks terug
uit India de algemeen secretaris van
het Internationaal Christelijk Vakver
bond, de heer August A. J. Vanistendael,
gisteravond op een bijeenkomst, die met
bemiddeling van de Belgische ambassade
werd georganiseerd door de (r.k.) Stich-
i het Ik
(Van
kerkredactïe)
4) Is het
t dikanten
banderé" 'zi;
verwanteh
AMSTERDAM .-r-,In het -jongste
nummef van het blad' ;,Itl de
Waagschaal" stelt dr. J. J. BuskeS
een aantal vragen over de protes
tantse geestelijke verzorging in het
leger. Voor zijn besef is het al te
stil geworden rondom het conflict
Bos-Diekerhof. Om deze stilte te
verbreken stelt hij een aantal vra
gen, waarop hij graag antwoord
zou willen ontvangen:
1) In de pers werd meegedeeld dat Die-
kerhof in al zijn rechten werd hersteld
en dus ook weer hoofd van de oplei
ding van legerpredikanten is. Vraag:
sindsdien geen nieuwe; Maandag is in Cairo
kernwapens veel onverbloemder aar
de orde stelt dan Bartlema en Dieker-
hof het ooit in de bladen van de PGV
T- —-ar, dat de nieuwe legerpre-
rijwel allen zgn. „langyer-
ijh°ën dat zij allen "géést-
Ds. Bos zijn?
5) Wat heeft de Commissie, die het
schil Bos-Diekerhof onderzoeken moet,
tot dusver kunnen bereiken?
6) De laatste en niet de minst belangrij
ke vraag: welke steun ook pastorale
steun hebben de legerpredikanten,
die zich achter het schrijven van de sy
node over de kernwapens stelden, ont
vangen van de Hervormde Kerk in het
algemeen en van het moderamen
de synode in het bijzonder?
Aloysius College.
De heer Vanistendael betoogde, dat dt
internationale instellingen, die sinds 1945 i
en later de hulp aan ontwikkelingslander
op gang hebben gebracht, slechts
zeer eenzijdige ontwikkelingspolitiek
streven, die louter op technische bijstandl 0
is afgestemd. Dit gevaar leeft ook in dej
bilaterale ontwikkelingspolitiek, die doori«~
de regeringen van de verschillende staten pi
wordt bedreven. Hulp aan ontwikkelings-jHej
landen behoort, aldus de I.C.V.-secretaris,^
echter niet in de eerste plaats technischt,
gericht te zijn. In wezen gaat het i
„het probleem van de menselijke v
lossing uit onmenselijke levensvoorwaar-j"
SCEPTICISME
Tijdens zijn vele reizen door ontwik-L
kelingslanden heeft de heer Vanistendaeli
ervaren, dat er in deze landen grot«ie
geestelijke spanningen heersen, omdalj
men in dc eigen geestelijke tradities geenM
of onvoldoende aansluiting vindt op de bek
eer en meer begeerde grotere welvaartjring
Daardoor is bij de nieuwe generatie!
intellectuelen en onder de jongeren inr
die landen een grote mate van scepticis-P0
me ontstaan. Velen, blijken bereid hun D
geestelijke traditie overboord te gooien H,-
in ruil voor waarden (vaak ook agres-L
sieve waarden), die wél een antwoordt p
hebben op de materiële nood. En hierLn,
gfijpt het communisme zijn kansen,.alduffn
1 ut heer Varïiilendëe]. 'die de commu®
tische ontwikkelingshulp „vrijwel dt
enige hulp met een geestelijke begeltk'n»
ding" noemde. Het communisme brengt
niet alleen geloof in een betere toe
komst, maar ook de mensen, die bereid L
zijn deze toekomst tot een „werkelijkheid"
te maken, naar deze landen. „En het li
één van de grootste zwakheden
westelijke hulp, dat daarin e
perspectief ontbreekt."
MARX WÉL
opleiding meer geweest:
Is het waar, dat in het zuiden het
rayon van Diekerhof vacatures va
catures blijven, op plaatsen, waar tot
nog toe altijd een legerpredikant stond?
3) Waarom kan in G3 zie Gastenru-
briek het blad voor de r.k. militai
ren con artikel van Den Doolaard v
schijnen, dat het probleem van
het voorgenomen vredesoverleg tucsen de
Jemenitische koningsgezinden en repu
blikeinen. dat reeds twee riiaal werd
uitgesteld, thans voor onbepaalde tijd
van de baan is.
Lord Rootes, G.B.E., die voorzitter
was van de Rootes-group, het machtige
Britse auto-concern, is op 70-jarige leef
tijd overleden.
vieux speciaal***
N.V. DISTILLEERDERIJ V/H SIMON RYNBENDE ZONEN SCHIEDAM
probleem van dc huidige ontwikkeling!- ion
hulp van de westerse wereld, e
bleem, dat wel eens beslissend
wereldvrede zou kunnen blijken te zijn."
In tal van bibliotheken heeft de sécretartjl,
van het I.C.V. wel de werken
Marx, maar geen christelijk-sociale lec-w
tuur kunnen ontdekken. Betreurenswaar
dig vond hij ook, dat er in het westen
zo weinig intellectuelen bereid zijn
werkelijke offers voor de ontwikkelings
landen te brengen.
De heer Vanistendael bepleitte voorts e,
een doorbreking van de thans bestaande
hulpverlenings-monopolies door inscha
keling yan meer particulier initiatief, op-
dat sociale intermediaire structuren kun-
nen worden uitgebouwd en het gehele
volk bij het ontwikkelingsproces als ge- 1
stalte-gevende kracht kan worden be- a
trokken. De tegenwoordige ontwikke- 1
lingspolitiek kan maar weinig bijdragen a|
aan de vestiging en versteviging van
democratische levensvormen, aldus de
heer Vanistendael, die in de vooravond
een cocktail-party had aangeboden a
een select gezelschap genodigden in 1
gebouw van de Belgische ambassade.
Vragen op medisch gebied zenden aan de redactie van ons
blad met linksboven op de envelop: „Medische rubriek".
Antwoord op vragen van algemeen belang wordt In deze
rubriek gegeven, vragen waarvan dc beantwoording niet
De multiple sclerose is èèn van de meest voor
komende ziekten van het zenuwstelsel. De ziekte
werd eerst door de bekende neuroloog Charcot
beschreven, en daarom ook wel naar hem ge
noemd. De ziekte is chronisch en verloopt lang-
i tót zeer langzaam, zonder tot genezing te
komen. Soms maakt men plotselinge verergerin-
mee, we spreken dan van een „Schub".
Gelukkig worden deze meestal weer door een
verbetering gevolg, hoewel de toestand van vóór
de Schub meestal niet geheel wordt bereikt, zodat
elke Schub toch een uiteindelijke verslechtering
in houdt. Een langzaam voortschrijdende aandoe
ning van de hersenen en het ruggemerg is de
oorzaak, om de gezonde zenuwvezels bevindt zich
een vettige isolerende laag, die men zou kunnen
vergelijken met het plastic rond een electrische
draad. Deze omgevende laag gaat plaatselijk ter
gronde en wordt vervangen door een littekenach
tig weefsel, en men spreekt van „sclerose".
Het eigenaardige is echter dat niet alle omgevende
weefsels verloren gaan, maar dat er haarden van
verlies optreden. Om deze reden vermoedt men dat
ontstekingen de oorzaak zijn. Deze ontstekingen zou
den worden veroorzaakt door virussen. Zoais men
zal weten zijn virussen zeer kleine bacterieën, die
men bij de meeste ziekten bij naam en toenaam kent
en kan isoleren. Aan de vir
ziekte en omgekeerd. Helaas
sclerose niet het geval. Het v:
leerd, hoewel steeds weer berichten opdoemen
wereldpers, dat iemand het virus heeft ontdekt.
Steeds weer. echter, blijken deze berichten niet juist,
en is er weer een teleurstelling voor de lijders aan
'deze ziekte. Waarom is het zo belangrijk het virus te
herkent
dit bij de multiple
is nog nooit geïso-
isoleren en te herkennen? Wanneer een virus is
geïsoleerd kan men er pas mee experimenteren, en
trachten na te gaan op welke wijze dit virus is te
vernietigen. Zolang men het virus niet kent wordt
de bestrijding een zeer moeilijke aangelegenheid.
Zolang het virus dan ook nog niet onibdekt is,
blijven er vele artsen die de mening zijn toege-
is, blijven er vele artsen die de mening zijn toege
daan dat een andere oorzaak de verhardingen rond de
zenuwbanen veroorzaakt, en niet een virus.
Zoals reeds gezegd verloopt de ziekte in fasen. De
ziekte wordt meestal pas manifest dat wil zeggen
wordt pas duidelijk merkbaar tussen de 20 en 40
jaar. Eigenaardig is tevens, dat meestal i
deze ziekte lijden.
De symptomen ontstaan zeer langzaam en vallen
janvankelijk amper op. Het zal duidelijk zijn, dat de
symptomen afhankelijk zijn van de plaatsen waar de
haarden rond de zenuwbanen zijn gelocaliseerd. En
juist omdat de vervanging door scleroseplekken zo
langzaam gaat, zullen de merkbare resultaten ook
langzaam plaatsvinden. De verschijnselen liggen in de
eerste instantie alle op neurologisch terrein, zoals
bijvoorbeeld machteloosheid in de ledematen, ge-
voelsstöornissen, hokkerige spraak, gezichtsstoornissen
stoornissen in pijn en temperatuurgevoeligheid, even
wichtsstoornissen, enzovoorts. De arts zal daarbij nog
steun kunnen vinden in afwijkingen van de reflexen,
terwijl er tevens afwijkingen te vinden zijn in het
hersenvocht, wat op een vrij eenvoudige manier is af
te tappen. Een eigenaardigheid en gelukkige bij
komstigheid is de relatief opgewekte stemminl
waarin de patiënt verkeert.
Wanneer de ziekte eenmaal flink is voortgeschreden
ontstaat complete invaliditeit, doordat nu ook de
zenuwen worden aangetast, waarbij de patiënt bedle
gerig wordt en uitgebreid verlamd wordt. Ook komt
het meermalen voor, dat de patiënt jarenlang op het
zelfde niveau blijft staan. De patiënten kunnen veelal
dan ook een hoge leeftijd bereiken, vooral nu door de
moderne geneesmiddelen eventueel bijkomende ziek
ten kunnen worden genezen, ziekten die vroeger
meestal de doodsoorzaak van de patiënt werden.
In hoeverre de ziekte erfelijk zou zijn, ook daar
over is moeilijk iets definitief te zeggen. Inderdaad
zijn er bepaalde families waarin enkele gevallen van
multiple sclerose voorkomen, doch er is geen over
tuigend bewijs aan te voeren.
De behandeling is moeilijk. Eigenlijk is er momen
tcel nog niet veel aan te doen. Voor de toekomst
olijven de medici echter hoopvol. Wanneer eenmaal
ie oorzaak maar bekend wordtUiteindelijk is de
Kinderverlamming, als een van de vele voorbeelden,
ook pas kort tot de ziekten gaan behoren waar we de
oorzaak opgespoord hebben, en een behandeling res
pectievelijk bescherming tot de mogelijkheden is gaan
behoren
Dat wil nog niet zeggen, dat we niets kunnen doen
jan multiple sclerose lijders. Verschillende medica
menten kunnen de patiënt helpen en met name
tijdens de „Schub" kan er wel iets gedaan worden.
Rust is in de meeste gevallen zeer belangrijk. Om
deze reden wordt revalidatie ook met enige voorzich
tigheid uitgevoerd en gestaakt tijdens een „Schub".
Bij de revalidatie gaat het in de meeste gevallen om
het voorkomen van contracturen (dat zijn dwangstan-
den van kniëen, voeten en armen). En tenslotte: laten
de multiple sclerose patiënten moed houden en ver-
brouwen hebben in het uitvoerige onderzoek dat alom
j de bestrij-
