Nieuwe Leidse Courant
Regering beslist spoedig: 4.3 procent
Onrust bedrijven
valt nogal mee
BOOT
Vrije loonpolitiek gaat een jaar op stal
Uiterste verlangens van
vakbeweging kansloos
Vakbeweging: onrust
en „zwarte lonen
F.B.I.: 21 arrestaties
wegens negermoord
Later 18 man
weer vrij
Commentaren
weerbericht
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stintvastigh is ghebleven
mi]n hert in teghenspoet"
Zaterdag 5 december 1964, 456te jaargang
STARTVLOEI-
voor alle benzine-
dieselmotoren.
150 snelle starts.
Kantoren Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441
58936 Abonnementsprijzen p.w. 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05 Klachtendiens» bezorging 1&OQ—19.00
In het gebouw van het Directo
raat-generaal van de arbeid in
Voorburg hebben gistermiddag
de ministers mr. B. W. Biesheu
vel (landbouw en visserij, tevens
vice-premier), prof. dr. J. E
Andriessen (economische za
ken), dr. G. M. J. Veldkamv
(sociale zaken), prof. dr. H. J.
Witteveen (financiën) en drs.
P. C. W. M. Bogaars (volkshuis
vesting en bouwnijverheid)op
deze foto van links naar rechts,
het loonoverleg voortgezet
Op een goederenspoor in de Rietlan
den van het Amsterdamse havengebied
zijn gisteravond drie ketel (olie) wagons
van een goederentrein ontspoord. Een
van de wagons kantelde. Het reizigers-
verkeer ondervond, geen hinder.
BREESTRAAT
HOOFTSTRAAT 88, ALPHEN a/d RIJN
„Daarvoor onmogelijk verantwoordelijk"
CNV tot bonden:
rustig afwachten
(Van onze soc.-econ. redactie)
VOORBURG „Wy hebben de
regeringsbeslissingen ten aanzien
van de loonruimte voor volgend jaar
niet onderschreven, omdat wij on
mogelijk verantwoordelijkheid kun
nen dragen voor de gevolgen daar
van: arbeidsonrust, gewroet van ac
tiecomités (ondermijning daardoor
van het vertrouwen in de vakbewe
ging) en het nieuw leven inblazen
van de zwarte loonvorming".
In deze bewoordingen vatte de heer
C. A. Bakker, secretaris en loondeskun-
dige van het Chr. Nationaal Vakverbond,
gisteravond het genuanceerde standpunt
van de vakbeweging ongenuanceerd
samen, aldus de heer Bakker, maar
vrije vakbeweging heeft het recht or
Ook sheriff en assistent
WASHINGTON De Amerikaanse
federale recherche (FBI) heeft gis
teren in totaal 21 personen aange
houden in verband met de moord op
de drie propagandisten voor gelijke
burgerrechten, die afgelopen zomer
werd gepleegd. Tot de arrestanten
behoren de 37-jarige sheriff Lawren
ce Rainey, diens plaatsvervanger
Cecil Price en verder nog een bouw
vakarbeider, een politieman, een
j winkelier. vrachtwagenchauffeurs,
pompbedienden en zakenlui.
Deze mededeling werd gedaan door
1 het hoofd van het FBI, Edgar Hoover,
kort nadat de sheriff en diens assistent
in Philadelphia (Mississippi) door FBI-
agenten werden gearresteerd. Het Fe
derale bureau zal bewijsmateriaal over
leggen aan de staatsautoriteiten, waar
na de arrestanten officieel in staat van
beschuldiging worden gesteld.
De drie slachtoffers, die afgelopen zo
mer werden vermoord zijn de 20-jarige
Andrew Goodman uit New York, ae
24-jarige Michael Schwerner eveneens
uit New York en de 22-jarige neger
James Chaney uit Meridian in de staat
Mississippi. Volgens Hoover waren de
drie jongemannen op de ochtend van de
21ste juni uit Meridian vertrokken met
een „station-car" om een onderzoek in
I te stellen naar een door brand verwoeste
negerkerk bij Philadelphia. James
Chaney werd des middags door hulp
sheriff Price gearresteerd wegens het
overschrijden van de maximumsnelheid.
Goodman en Schwerner hield de sheriff
vast voor een verhoor. De drie propa
gandisten werden ongeveer zes uur la
ter op vrije voeten gesteld nadat Chaney
een borgsom van twintig dollar had be
taald. Sindsdien hoorde men niets meer
van hen. Maar twee dagen later werd
hun auto op ongeveer 20 km van Phila
delphia op een verlaten weg gevonden.
Op 4 augustus, na een grootscheepse
speurtocht van FBI-agenten, militairen
van de staat Mississippi en mariniers,
vond men de 1 ijken van de drie jonge
mannen in een nieuwe aarden wal in oe
omgeving van Philadelphia. De man die
het toezicht had op de aanleg van deze
wal is ook gearresteerd.
Omdat deze streek de bakermat Is
van de Ku Klux Klan, een organisatie
die fel gekant is tegen rassenintegra
tie, zocht de federale recherche de
daders in eerste instantie bij deze be
weging. En de agenten hadden succes,
want bijna alle arrestanten waren
aangesloten bij cte Ku Klux Klan.
Van de eenentwintig verdachten zün
er weer achttien voorlopig op vrije voe
ten gesteld. Voor hen is een borgtocht
van 5000 dollar (18.000 gulden) gestort.
Volgende week donderdag zullen zij
voor een eerste verhoor voor het gerecht
van Meridian moeten verschijnen.
Voor Nederlandse begrippen heel
eigenaardig is wel. dat sheriff Rainey en
hulpsherif Price, na hun voorlopige vrij
lating weer onmiddellijk hun politie
functie hebben aanvaard. Zij zijn weer
normaal aan het werk gegaan.
Onder de verdachten is ook de 39-ja-
rige voorganger Edgar Killen, predikant
van de fundamentalistengemeente van
Meridian.
Volgens Ass. Press, kunnen de leden
van het complot tegen de drie propagan
disten tot een maximale straf van tien
jaar gevangenis of 5000 dollar boete wor
den veroordeeld. Omdat het naar
Amerikaanse maatstaven niet om een
federale misdaad ging, zullen de verdach
ten ?niet wegens moord kunnen worden
vervolgd, aldus A.P.
bepaalde situaties ..nee" te zeggen als het
gaat om de uitvoering van een loonpoli
tiek, waarvoor alleen de regering verant
woordelijk is. „In diverse bedrijfstakken
ls meer ruimte dan waartoe de overheid
mogelijkheden biedt Als deze ruimte niet
openlijk wordt benut dan wordt zij hei
melijk benut door middel van zwarte
lonen, wellicht mede door optreden
actiecomité's, die op deze wijze de kans
krijgen het nog aanwezige vertrouwen ii
de vakbeweging verder te ondermijnen'
aldus de heer Bakker, die het overheid
en werkgevers ernstig kwalijk nam
leen oog te hebben voor kille cijfers
onvoldoende rekening te houden met
sociaal-psychologische factoren
(Van onze sociaal-economische redactie)
VOORBURG Wat al wekenlang gevreesd werd is gistermiddag on
vermijdelijk geworden: het is met de vrije loonpolitiek voor een jaar ge
daan. Werkgevers en werknemers in de Stichting van de Arbeid hebben
elkaar ook niet kunnen vinden op basis van de uiterste mogelijkheden,
die dinsdag jl. door de regering zijn aangewezen. De minister van sociale
zaken, dr. G. M. J. Veldkamp, zal nu spoedig een loonmaatregel afkondi
gen, waarbjj uit deze mogelijkheden een keuze wordt gedaan onder hand
having van het totale maximum van 4.3 procent, inclusief een compensa-
tatie voor de te verhogen AOW-AWW-premie.
De controle op de uitvoering van
de regeringsmaatregel zal zeer waar
schijnlijk moeten worden opgedra
gen aan het College van Rijksbemid
delaars. evenals dat vóór de invoe
ring van de vrije loonpolitiek het ge
val was. De vakbeweging heeft nL
gisteren een aantal ..uiterste voor
waarden" genoemd, op basis waar
van zij bereid zou zijn de toetsings-
arbeid in de stichting voort te zetten,
maar deze voorwaarden zijn voor
werkgevers noch regering aanvaard
baar. De uiterste wensen van de vak
centrales zun:
2 verhoging der lonen met 5 procent oi
jaarbasis, waarvan meer dan 2 procen
als verplichte loonronde. (De aanvan
kelijke eis was 7 procent,
tenminste 2 a 3 procent verplicht):
2 optrekking van het minimum-inkomen
tot tenminste f 110 per week. (De
ring wenst niet verder te gaan dan
ruim f108):
voor de grote gezinnen, die minder
zullen profiteren van de vervroegde
belastingverlaging, een adequate
Afwachten
Het bestuur van het C.N.V. heeft nor
gisteravond een brief naar alle besti
oonden laten uitgaan, waarin wordt
bevolen de eindbeslissing van de regering
rustig af te wachten Ook wordt eei
roep op de leden der aangesloten organi
saties gedaan zich niet tot destructiev
acties te laten verleiden
Drs. D. Roemers, de voorzitter van he
N.V.V., verklaarde namens de beide an
dere vakcentrales dat de economische ge
gevens sinds juli jl bevestigen dat dt
situatie er niet zo ongunstig voorstaat all
werKgevers en regering „ons wel willen
doen geloven". Van beide zijden wordt
wel steeds nadrukkelijk gezegd dat het de
bedoeling is het reële inkomensniveau te
handhaven, maar stilstand betekent een
relatieve achteruitgang, aldus de heer
Roemers, die het de werkgevers kwalijk
nam „de gang van zaken in de stichting
tien dagen te hebben vertraagd door eerst
wel. daarna niet en ten slotte weer wel
met de regering over de prijzen te willen
praten". Bovendien meende hij, dat men
in de stichting niet aan werkelijk onder
handelen is toegekomen.
Drs. Roemers acntte het verder een
onbegrijpelijke zaak, dat de regering by
de verhoging der ambtenarensalarissen
wel rekening wil houden met de loon
stijging in het bouwbedrijf, maar by de
verhoging van het inkomen der „mini
mum-lijders" niet.
Van Eibergen
„op stal"
VOORBURG De voorzitter
van het Christelijk Nationaal Vak
verbond, de heer J. van Eibergen,
was gistermiddag niet bij het tij
delijk op stal zetten van de vrije
loonpolitiek aanwezig. Hij moet
namelijk zélf „op stal" blijven, om
dat hij gistermorgen in het 'kan
toor van het C.N.V. te Utrecht
(tijdens een overhaaste manoeu
vre?) kwam te vallen. Daarbij be
zeerde de heer Van Ei bergen zyn
been zodanig, dat hij de reis naar
Voorburg niet kon ondernemen.
hoging van de kinderbijslag, waarvan
de omvang nader zou moeten worden
bepaald:
verhoging van de vakantietoeslag per
1 juli 1965 met 1 procent in plaats van
nieuwe loononderhandelingen (üi mei
of juni), waartoe de regering zich be
reid heeft verklaard indien het volgen
de halfjaarlijkse rapport van de So-
ciaaFEconomische Raad daartoe aan
leiding zou geven. De vakbeweging is
tot deze eventuele extra loonbespre-
king niet bereid, omdat, zoals werd
verklaard, „wij nog meer te doen heb
ben dan over lonen te praten";
g invoering van de mogelijkheid tot on
dernemingsgewijze differentiatie of
uitbreiding daarvan voor die bedrijfs
takken, die daaraan dit jaar niet of
onvoldoende zijn toegekomen. De vak.
beweging toonde zich bereid hiervoor
een plafond van ongeveer 5 procent
te aanvaarden;
geen instemming met de door de rege
ring gedane suggestie om in Brussel
aan te dringen op uitstel van verdere
doorvoering van gelijke beloning van
mannen en vrouwen, waarvoor in
E. E.G.-verband een overeenkomst
werd getroffen;
Bij de bespreking, die werkgevers
en werknemers gistermiddag, vooraf
gaande aan het overleg met de rege
ring, in het gebouw van het Directo
raat-Generaal van de Arbeid hebben
gevoerd, werd dit pakket van uiterste
verlangens der vakbeweging kort en
krachtig als onaanvaardbaar afgewe
zen. De werkgevers hadden (vluchtig)
berekend, dat met de uitvoering van
deze wensen een loonkostenstijging
van tenminste 10 tot 12 procent ge
moeid zou zijn. Met deze afwijzing van
de laatste eisen der vakbeweging (die,
gezien de aanmerkelijk beperktere
ruimte, welke de regering had om
schreven, toch niet te verwezenlliken
zouden zijn geweest), was het met het
loonoverleg in de Stichting van de
Arbeid gedaan
(Voor vervolg zie pag. 7
Driejarig meisje
redde vriendje
DORDRECHT De driejarige
Elly Kreukniet was erg biy met
de fraaie pop, die Sinterklaas voor
haar aan de burgemeester bad
meegegeven. Yan het moment af
daj de beer Yan der Dussen hem
aan haar had gegeven had zij
nergens anders oog voor. Zij had
er geen weet van dat de pop een
beloning was van het Carnegie
Heldenfonds, omdat Elly haar
2-jarig vriendje uit het water
had gered. Dat het mooie cadeau
van Sinterklaas kwam was haar
voldoende.
Het was gistermiddag, dat Elly
met moeder, vader, zusje en de
nu driejarige Peter Visser met
z(jn moeder btf de burgemeester
op bezoek waren.
De le burger ontving hen in zyn
kamer en nam onmiddellijk het
kleine meisje op zijn knie, dat op
1 oktober haar vriendje uit het
water van de vijver langs de Kris-
pjjnweg bij de ingang van het
VVeizigtpark had gered. De bur
gemeester vertelde Elly, dat Sin
terklaas hem had gevraagd haar
een pop te geven. Hij pakte een
doos en liet Elly die open maken:
De fraaie pop. die er in zat, haalde
het parmantige kleutertje er zo
snel zy kon uit. Ze bewonderde
bem aan alle kanten en vergat
alles om haar heen. Ze bemoeide
zich alleen nog maar met haar
pas verworven poppekind. De bur
gemeester overhandigde haar moe
der nog een geschenk, dat Elly
later stellig wel zal kunnen ge
bruiken. namelijk een mooie vul
pen met inscriptie. „Nu moet ie
voor de schoorsteen maar zingen.
Dank u Sinterklaasje", aldus mr.
i der Dussen tot het kleine
meisje. Hij vond het bijzonder
flink, dat een kleutertje van haar
leeftijd een in nood verkerend
kereltje onmiddelük te hulp was
gesneld. Vaak. aldus de burge
meester, schrikken kinderen van
die leeftijd zo erg dat ze niets
doen. Elly, die binnenkort 4 jaar
wordt, had wel degelijk wat ge
daan en daaraan heeft Petertje
Visser zijn leven te danken.
(Van onze soc.-econ. redactie)
UTRECHT Met de gevolgen
een loonmaatregel van de regering
zal het nog wel meevallen. Menin
gen als zou er by een doorvoering
van de 4.7 procent een loonmaatre
gel in 1965 grote onrust in de bedrij
ven ontstaan, blijken niet helemaal
bewaarheid te worden. De sector
het bedrijfsleven die in de regel het
meest aanleiding geeft tot deze op
vatting, namelijk de havens, laten
:n heel ander geluid horen.
Op tal van vergaderingen van vak
bonden van havenarbeidrs is de afge
lopen weken door de werknemers veel
sterker de nadruk gelegd op beheer
sing van prijzen. En op verlaging
de belastingen dan op verhogingen
de lonen. Over het algemeen werd
aan belastingverlaging en prijsbeheer-
sing de voorkeur gegeven boven een
tien procent loonsverhoging, die ge
paard gaat met een loslaten van de
prijzen.
Dit nuchtere realisme bij wat
noemt de gewone man Werd ons be
vestigd door de heer J. van den Brink,
Gistermiddag vloog de 30-jarige
directeur van een N.V., dc heer
V., tijdens een inhaalma
noeuvre op de rijksweg Den
HaagAmsterdam met zijn
sportwagen tegen het Warm on
der viaduct. De heer V. was op
slag dood; van zijn wagen bleef
slechts een puinhoop over.
hoofdbestuurslid van de Christelijke be
drijfsgroepencentrale, speciaal belast met
de belangenbehartiging van de werkers
in de havens.
De C.B.C. is van mening dat bU uil
voering van de regeringsmaatregel niet
gehoopt moet worden op een ernstige
zwarte loonontwikkeling, omdat hiervan
wel eens een ingrijpende bestedingsbe
perking het gevolg zou kunnen zijn.
„Niemand heeft behoefte aan honderd
duizend werklozen om in 1966 het eco
nomische evenwicht te herstellen dat ln
1965 door te hoge lonen zou zün scheef
getrokken".
De indruk bestaat bij het bedrijfsleven
dat de werkgevers minder gemakkelijk
dan voorheen zwart loon zullen betalen.
Ir. Bosma, werkgeversvoorzitter van de
Stichting van de Arbeid, heeft zijn
werkgeversleden reeds in een schrijven
opgeroepen ditmaal stipt aan de loon-
maatregel van de regering te houden er.
het lijkt erop dat de werkgevers inder
daad bereid zijn ditmaal hiernaar beter
te luisteren dan in het verleden wel het
geval is geweest. Mocht er toch onrust
in de bedrijven ontstaan dan za] dit ge
voed moeten worden door linkse elemen
ten van buitenaf.
BOUWBEDRIJF
Ook in het bouwbedrijf venvacht mer
niet op korte termijn ernstige ontwikke
lingen. In het najaar is de spanning op
de bouwmarkt altijd gering. Bij onwerk
baar weer komen de mensens op tachtig
procent van hun normale loon te staan
wat geen prikkel is tot het uitroepen
van stakingen. Het aanbod van
vakkers in deze tijd is ruim vergeleken
bij de vraag. Bovendien bestaat de ver
wachting dat, wanneer bij de onderhan
delingen in het bouwbedrijf het tarief-
plafond van vijfendertig procent in de
bouw-cao zou verdwijnen, wat binnen de
regeringsplannen mogelijk lijkt, de bouw.
vakkers best tevreden zullen blijken met
de gang van zaken. Ook in Amsterdam
zal het dan met de onrust nog wel mee
vallen, aldus verklaarde ons de heer G.
Hammink hoofdbestuurslid van de Neder,
landse christelijke bond van werknemers
in de hout- en bouwnijverheid.
METAAL
De heer J. Lensen, tweede voorzitter
van de chr. bedrijfsbond van werknemers
in de metaal- en elektrotechnische indus
trie, wild geen voorspellingen doen over
arbeidsonrust. Het leek hem echter bij
zonder moeilijk over te gaan tot het af
sluiten van cao's per 1 januari. Zou er
het metaalbedrijf geen cao komen
dan wenst de CMB echter wel de zaken
de arbeidsvoorwaarden niet op haar
beloop te laten. De belangen van de leden
zullen ook thans zo goed mogelijk behar
tigd worden. Langs rechtmatige weg zal
pogen toch zoveel mogelijk voor de
mensen te bereiken. De heer Lanser be
treurde ook dat door het mislukken van
het loonoverleg op centraal niveau een
ontwikkeling naar een nieuwe loonstruc-
tuur wordt gefrusteerd. Met name dacht
hij hierbij aan de integratie van de ar
beidsvoorwaarden voor handarbeiders en
beambten
T\E beslissing van de regering met
betrekking tot de loonruimte en
de voorgenomen belastingverlaging
hebben het vastgelopen overleg in
de Stichting van de Arbeid niet op
gang kunnen brengen. Dat was ook
nauwelijks te verwachten, gezien de
stellingen die waren betrokken. Over
de hechtheid daarvan zal nog wel
menig woordje vallen.
Thans echter staan wij voor de vraag
op welke wijze de regering uitvoe
ring zal geven aan de sterk begrens
de mogelijkheden, waarvan zij zo
gaarne had gezien dat deze door het
georganiseerde bedrijfsleven zelf
waren aangegrepen.
Binnen de aangegeven ruimte zijn
meerdere variëteiten denkbaar. Ge
zien evenwel de nog steeds bestaande
spanning op de arbeidsmarkt en de
druk deswege op vele bedrijfstakken,
lijkt ons een algemene loonronde
voor de totale (loon) ruimte de beste
weg om dreigende moeilijkheden zo
goed mogelijk op te vangen. Immers
maakt een algemene loonronde be-
drijfstaksgewfjze onderhandelingen
goeddeels overbodig.
Reeds nu gaan in enkele bedrijfs
takken stemmen op om maar geen
nieuwe collectieve arbeidsovereen
komst af te sluiten. De gevolgen
hiervan kunnen voor de arbeidsrust
funest zijn. Erg genoeg is al, dat de
Stichting van de Arbeid en tege
lijk het bedrijfsleven zelf een heel
jaar buiten het loonbeleid zal komen
T^OOR Preston Cobb zelf en voor
zijn moeder, broers en zusters,
maar ook voor heel velen ln ons
land die met hem sympathiseren,
was er gisteren goed nieuws. Het
doodvonnis, dat drie jaar geleden
over de toen vijftienjarige neger
jongen werd uitgesproken, is thans
ln hoger beroep nietig verklaard.
Mogelijk volgt nog een nlenwe proce
dure, maar dan toch onder geheel
andere omstandigheden.
Men zal zich herinneren, hoe des
tijds de veroordeling tot de dood van
deze jongen, een kind nog, ln ons
land een golf van ontroering teweeg
heeft gebracht. Twee Nederlanders
gingen ginds uitdrukking geven aan
de bezorgdheid die hier was gewekt.
De betekenis van de nietigverklaring,
zoals deze nu over het doodvonnis
Is altgesproken, ligt ook in het prin
cipiële karakter ervan. Uit de juries
waren, naar het oordeel van de hoge
re rechter ten onrechte, negers ge
weerd. En daarmee was de jongen
oenadeeld in wat hem naar de Ame
rikaanse grondwet toekwam.
De waarde van deze formulering is
duidelijk. Die waarde strekt zich uit
tot ver buiten deze zaak. Zij heeft
zin. niet voor deze zaak alleen, maar
voor alle vergelijkbare. Zij is een
bijdrage tot verdere afschaffing van
de discriminatie, ook naar huids
kleur.
Dat juist dit proces hiertoe mag die
nen, geeft aan de dankbare voldoe
ning nog een bijzondere dimensie.
ORGELS - PIANO'S
ELEKTRONISCHE ORGELS
Vraagt geïllustreerde prijslijst
Mijn doodt ploeger
VENRALJ De 30-jarige loonploeger
G. Borssen uit Merselo onder Venrail
is gistermiddag om het leven gekomen
toen hij met een fraismachine een akker
bewerkte en daarbij op een miin stootte.
In de oorlog heeft ter plaatse een mijnen
veld gelegen.
De klokkeluidster van Steenwiik. de
73-jarige weduwe Boonstra-de Boer die
haar functie bijna 40 jaar heeft uitgeoe
fend en daarvoor enkele jaren geleden
koninklijk werd onderscheiden is donder
dag overleden. Nu de laatste klokkeluid
ster is overleden zal voor de stadsklok
ken een elektrische luidinstallatie worden
aangeschaft.
„Ik kon het echt niet heipen, een
man op straat ontfutselde me mijn
viool, sprong in een taxi, en reed
weg."
Minder wind
De Bilt verwacht:
Wisselend bewolkt met af en toe enige
buien, sommige met hagel en sneeuw.
Matige, langs de kust krachtige tot
ind, overwegend tussen noord-
noord. Weinig verandering in
temperatuur.
