Leidse Courant
Lftuim 100 gijzelaars gered, 20 dood
Vliegtuigongeluk in Rome: 45 doden
Belgische para s bezetten Stanleystad zonder moeilijkheden
Vluchtelingen: Paul
Carlson vermoord
Prinses terug
uit Parijs
Levenskansen Franse
vijfling zijn niet graoot
TOESTEL BOTST MET STOOMWALS
Commentaar
Amerika en Canada
verhogen disconto
«"O
Dinsdag 24 november 1964, 45ste jaargang
Aanhoudend zacht
De Bilt verwacht tot woensdagavond:
Veel bewolking met af en toe wat mot
regen. Matige tot krachtige wind tus
sen zuidwest en west. Aanhoudend zacht.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
P. H. SPAAK
ingrijpen
Kritiek op eisen
van brandweer
AMSTERDAM De directeur van
an Gend en Loos, de heer H. P. J.
énnus, heeft zich kritisch uitgelaten
ie eisen die de Amsterdamse
randweer gesteld heeft bij de bouw
:n nieuwe loods- en kantoorruim-
r de Amsterdamse vestiging van
et bedrijf. Wij hebben twee keer ons
lan ingrijpend moeten wijzigen als ge-
an deze eisen en bovendien ge-
oegen moeten nemen met een brand-
halverwege de loos, die
e uitvoering van ons werk een voort-
urende sta-in-de-weg is, aldus de heer
[ennus.
1 Hij voegde hieraan toe waardering te
lebben voor het streven naar preven-
ve brandbeveiliging, maar vroeg zich
of dit zo ver moet gaan dat ernstig
ïgegrepen wordt in de bedrijfsvoering
de betrokkenen. Hij
lat Van Gend en Loos zeer veel doet
eigen brandbeveiliging.
Wegwerpfles zaak
van gemeenten
DEN HAAG Minister Toxopeus acht
iet in het algemeen niet juist, bij de
emeentebesturen aan te dringen op
oorzieningen tegen het wegwerpen of
chterlaten van statiegeldloze glazen
t, omdat hij vertrouwt dat de ge-
leentebesturen zich van hun verant-
roordelijkheid in deze bewust zijn.
De bewindsman deelt dit mee in
ntwoord op schriftelijke vragen van
et Tweede Kamerlid J. J. Voogd
soc.).
Staatssecretaris Van de Laar deelt
ezelfde vragensteller nog mede, dat
erdere subsidiëring van het werkco-
„Opgeruimd staat netjes" van
ijkswege niet in
Britse handelsbeurs
te Amsterdam zou
geen fiasco zijn
LONDEN De Britse uitvoerraad voor
luropa ontkent, dat de Nederlandse inko.
>ers vorige week de Britse handelsbeurs
e Amsterdam zouden hebben doodver
klaard.
Sommige Britse bladen hadden name-
ijk beweerd dat de Nederlandse zaken-
ieden weggebleven waren uit woede over
le nieuwe Britse invoerheffing. Volgens
Ie raad echter hebben vijftienhonderd
tederlanders de beurs bezocht. Twee-
ïonderd Britse zakenlieden hebben daar-
lan deelgenomen en agenten hebben ge
bonden voor veertig nieuwe uitvoerarti-
telen. Bij textiel waren de resultaten
liet zo goed maar voor meubelen en
ïuishoudelijke artikelen waren zij veel-
>elovend. De helft van de deelnemers had
de beurs de moeite waard gevonden. De
raad verklaart dat de invoerheffing zeker
grote schade veroorzaakt, doch dat d;
om de beurs te Amsterdam nodig
VANMORGEN vroeg zijn ongeveer zeshonderd Belgische parachutisten
bij Stanleystad zonder moeilijkheden geland, in een poging de meer dan
duizend blanke gijzelaars uit handen van de Kongolese rebellen te redden.
Er werden reeds een aantal gijzelaars bevryd, doch vyftien a twintig van
hen zouden zijn gedood, terwijl zij het vliegveld trachten te bereiken, zo
wordt van officiële zijde in Washington vernomen. Meer dan honderd bui
tenlanders zijn al per vliegtuig uit Stanleystad geëvacueerd. Men tast nog
in het duister over het lot van de Amerikaanse zendeling-arts, dr. Paul
Carlson, die de rebellen al enkele malen ter dood veroordeeld hebben.
Vluchtelingen hebben echter het Amerikaanse ministerie van buitenlandse
zaken gemeld, dat de arts voor de val van Stanleystad terecht is gesteld.
Bij het begin van de operatie door
de Belgische para's werd bijzonder
weinig weerstand van de zijde der
rebellen ondervonden. Er zijn dan
ook weinig slachtoffers gevallen. De
eerste parachutisten landden uit
Amerikaanse vliegtuigen op het
vliegveld van Stanleystad, maakten
dit gereed voor gebruik, waarna de
overige parachutisten konden lan
den.
In één
oogopslag
Noodgemeenten omgezet
pag. 2
Les over beeldenstorm
pag. 2
Navigators pag. 2
Ook vandaag een aflevering
van de fotoprysvraag
pag. 6
Jazzprijs pag. 6
Hoe deed Doeleman dat?
pag. 7
(S)chaam(te) pag. 7
Mevrouw Ketnnedy:
„Alspag. 9
Ben Goerion pag. 9
Vakantie in Zweden?
pag. 9
De Verenigde Naties werden op
de hoogte gesteld van de operatie
die met goedkeuring van de Kongo-
SCHIPHOL In opgewekte stem
ming is prinses Beatrix gistermiddag
teruggekeerd van het lange weekeinde
dat zij in Frankrijk heeft doorgebracht
Zij arriveerde in een lijntoestel van d«
KLM op Schiphol, waar een hofauto ge
reed stond om haar naar Soestdijk te
brengen*
Naar de Rijksvoorlichtingsdienst vo
rige week meedeelde was onze kroon
prinses donderdagavond van de vlieg-
basis Soesterberg in gezelschap var
twee vriendinnen voor een privébezoek
naar Parijs vertrokken. Beiden keerden
samen met de prinses naar Nederland
lese regering in Leopoldstad werd
ondernomen.
Minister-president Tsjombe heeft
vanmorgen in Leopoldstad verklaard,
dat in Stanleystad zulveringsopera-
ties worden uitgevoerd, waarbij geen
enkele tegenstand wordt ondervonden.
Op een persconferentie zei hij, dat
Stanleystad „zonder twijfel" vandaag
zou worden bezet door drieduizend
Katangese rijkswachters en militairen
van het Kongolese nationale leger. Oe
Belgische troepen zullen onmiddelijk
na het voltooien \an hun opdracht
uit Kongo vertrekken, aldus Tsjom
be.
President Johnson is gisteren tele
fonisch op de hoogte gesteld vai
slechter wordende toestand in en
Stanleystad. Het Amerikaanse minis
terie van buitenlandse zaken hee£t
dan ook een verklaring uitgegeven,
die als volgt luidt: ,,Het doel van de
reddingsacties ls het leven te red
den van onschuldige mannen, vrou-
men en kinderen, zowel Kongolezen
als burgers van ten minste achttien
andere landen. De gijzelaars zijn her
haaldelijk door degenen die hen ge
vangen houden met de dood bedreigd.
Het besluit om de Belgische para
chutisten te gebruiken is met tegen
zin genomen, nadat alle manieren om
tot een oplossing te komen beproefd
waren.
De Belgische minister van buitenlandse
zaken, Paul-Henri Spaak, heeft gezegd,
dat de Belgische militairen orders heb
ben gekregen alleen geweld te gebrui
ken wanneer zij niet anders kunnen
om zichzelf of blanken of kleurlingen
wier levens worden bedreigd, te ver
dedigen.
In de afgelopen paar uur, aldus Spaak
vanmorgen heeft de regering van de
Verenigde Staten contact opgenomen met
de opstandelingen-delegatie te Nairobi.
Dit heeft echter niets opgeleverd, daar
de opstandelingen politieke voorwaar
den stelden, waaraan met geen mogelijk
heid kon worden volstaan. Verder heeft
Spaak „president" Gbenye enkele dagen
geleden een boodschap gezonden, waar
op hij niet heeft geantwoord. Volgens
Spaak is de Belgische reddingsoperatie
geen militaire operatie, doch een poging
om mensen te redden, die in strijd
men alle internationale opvattingen en
ïen van de rechten van de mens
door de opstandelingenleiders als krijgs
gevangenen of gijzelaars worden vast
gehouden.
Premier Tsjombe heeft later op de dag
nog meegedeeld, dat de vijfde brigade
het Kongolese leger, dat drieduizend
sterk is, vanmorgen eveneens Stan
leystad is binnengetrokken.
Koning Boudewijn en koningin Fabiola,
ie een bezoek aan Perzië brachten, heb
ben besloten dit verblijf met drie dagen
te bekorten. Vandaag zijn zij naar Brussel
teruggekeerd.
De landing van de Belgische para-com
mando's in Stanleystad is de tweede ope
ratie, die zij na 1960 in de jonge Kongo
lese republiek uitvoeren. Nauwelijks twee
weken na de overdracht van de souverel-
niteit bezetten zij in juli 1960 het vlieg
veld Ndjill bij Leopoldstad om de Euro
pese bewoners van de Kongolese hoofd
stad te beschermen. Daarvóór hadden
Belgische militairen op vele andere plaat-
Europeanen uit benarde posities be
vrijd.
Tot gevechten kwam het toen niet. En
kele uren na de actie reden zelfs Belgi
sche para's en Kongolese militairen met
elkaar ln jeeps door de stad om de orde
te handhaven.
Tot de operatie was toen besloten om
dat de Kongolezen in de na de muiterij
van de Kongolese weermacht ontstane
chaotische toestanden de evacuatie
O' Belgen naar België en naar Brazzaville
in het aan de andere kan van de rivier
Kongo liggende voormalige Franse Kongo
belemmerde.
De ongeveer 7.000 man Belgische troe
pen werden pas uit Kongo teruggetrok
ken, nadat hun taak was overgenomen
door de VN-strijdkrachten.
Moeder maakt het goed
Enveloppe marihuana
in auto gevonden
AMSTERDAM Bij dc aanhouding
van een zonder licht op het Singel rij
dende auto heeft de politie in het auto
kastje een envelop met 25 gram mari
huana gevonden. De bestuurder de 25-
jarige kantoorbediende J. A. P., die in
een inrichting te Lun teren verblijft,
werd aangehouden.
Gewond bij stoeipartij
ROTTERDAM In een werkkeet
staande aan de Notenhage te Rotterdam
is tijdens een stoeipartij door twee jon
gens de 17-jarige straatmaker H. J. J.
uit de Groenoordstraat te Leiden zo
danig aan rug en halswervels gewond,
dat hij naar het Dijkzigtziekenhuis n
worden gebracht.
PARIJS De vijfling, die gisteren
in Colombes, een voorstadje van Pa-
rys, is geboren, maakt weinig kans
om in leven te blyven. De kindertjes
zijn klein en zwak en tweeeneen.
halve maand te vroeg geboren, doch
ze hebben een goede nacht gehad.
Dit is van de zyde van de kliniek,
waar de baby's in een couveuse lig'
gen, meegedeeld. De trotse moeder,
de 27-jarige Bretonse Monique Sam-
bor maakt het goed. Haar man. die
een maand geleden, toen een rönt
genfoto aantoonde dat er een vyf-
ROME Een lynvlicgtuig van de
Amerikaanse vliegtuigmaatschappij
Transworld Airlines is gisteren op
het Romeinse vliegveld Fiumicano
verongelukt. Vijfenveertig vai
tweeënzeventig inzittenden, onder
wie bisschop Daly van Des Moins
(Iowa, VS), een der concilievaders,
kwamen hierbij om het leven. De
overige negentien pasagiers en ne
gen leden van de bemanning
slaagden erin via een nooddeur te
ontsnappen. Het toestel, een Boeing
707, was van de landingsbaan ge
raakt, met een stoomwals in aanra
king gekomen en in brand gevlogen.
Uit remsporen zou zijn op te maken
dat de piloot, toen hU merkte dat hij niet
voldoende snelheid kreeg, heeft afge
remd om de manoeuvres opnieuw te
beginnen. Hij zou daarbij een stoomwals
hebben geraakt. Iemand van het vlieg-
veldpersoneel spreekt dit tegen. Hij zegt
dat het voertuig pas werd geraakt toen
het toestel, na een ontploffing van de
rolbaan geraakte. Vast staat, dat de
wielen niet van de grond zijn geweest.
De gezagvoerder die tot de overlevenden
behoort, zegt dat hU bezig was af te
remmen toen de botsing zich voordeed.
Hij vermoedt dat de geraakte stoomwals
zich op een naburige baan bevond
Volgens een ooggetuige verliep het
ongeluk als volgt: „Ik zag het vliegtuig
plotseling vaart minderen. Toen de
vleugels voor de derde maal omlaag
gingen leek het van hieruit (het vlieg
veldterras) of een groot voorwerp
het kan een compressor zijn werd
geraakt. Het vliegtuig gleed de start
baan af met een slang vuur uit de
staart". Het is echter nog niet duidelijk
hoe het ongeluk eigenlijk is ontstaan
De Italiaanse regering heeft een com
missie benoemd die een onderzoek naar
deze ramp zal instellen
Een 56-jaige Italiaanse inzittende ver
haalde hoe hij op het nippertje was
ontsnapt.
Hij slaagde er tezamen met een andere
Italiaan in. een van de nooduitgangen
te openen en uit het vliegtuig te sprin
gen. Hot eerst wat hij deed was zijn
vrouw in Milaan opbellen om haar te
zeggen „een kaars voor de Madonna op
te steken. Deze keer kan ik zeggen dat
ik door een waar wonder nog op de
wereld ben. Het vliegtuig ontplofte en
er waren veel doden, maar ik heb geen
schrammetje". Een Egyptenaar, die on
derweg was naar Cairo, zei tegen ver
slaggevers een stewardess gered te heb
ben door haar een deur uit te duwen
Het is dit jaar het negentiende onge
luk met een passagiersvliegtuig.
Mevrouw Sambor in de kraam
kamer van de kliniek in Asnière.
Links de vader, Raymond Sam
bor. Op de achterarond enkele
van de couveuses.
ling op komst was. maar vakantie
heeft genomen, heeft de hele geboor
te bygewoond. Alle publiciteit over
de vijfling heeft de Parijse brieven
besteller in handen van een publici-
teitsfirma gesteld.
Het secretariaat van president De
Gaulle werd onmiddellijk op de hoogte
gesteld van de geboorte van de vijfling,
de eerste in Europa. De Franse minister
van gezondheid is al op kraambezoek
geweest. De kinderen werden geboien
in een moderne particuliere kliniek in
de Parijse arbeiderswijk Asnières. De
eerste baby kwam gistermiddag om
twee uur. Het was een meisje en woog
980 gram. De volgende vier kwamen
met tussenpozen van tien minuten: een
jóngen van 1150 grameen meisje van
1200 gram en twee jongens van resp.
1230 en 1140 gram.
De vijf kinderen werden ln een cou-
suse gelegd en vijf ziekenauto's stonden
klaar om ze dwars door Parijs naar een
kinderziekenhuis te brengen. Dc namen
van de kinderen werden bekend gemaakt
door Raymond Sambor: Ze heten in volg.
orde van geboorte: Cathérine, Thierry,
Monique, Dominique en Jean-Luc. Het
echtpaar had reeds twee kinderen, Paul
van tien en Jean-Claude van acht jaar.
De vader verdient ongeveer vijfhonderd
gulden in de maand en het echtpaar is
klein behuisd in een driekamer flat in de
Rue Etienne d'Orves.
Reeds tien dagen geleden was de vrouw
opgenomen in een ziekenhuis, gezien
haar toestand en die van haar vijfling,
- an wie één tekenen van zwakte vertoon-
B.
De bevalling is normaal verlopen, zon
der enige operatieve ingreep. Inmiddels
begint van alle kanten de hulp voor de
ouders binnen te stromen.
De ouders van de Parijse vijfling,
Raymond Sambor en zijn vrouw,
gefotografeerd op de dag van de
doop van een van de twee kinde
ren die ze al hadden.
De gemeente Colombes bestudeert ae
mogelijkheid om van het van vier tot
plotseling negen „man" uitgebreide gezin
nieuwe woning te vinden. Winkels
magazijnen telefoneren onophoudelijk
met de kliniek en doen alle mogelijke
aanbiedingen. Zo hebben twee kleding
magazijnen toegezegd de vijfling een jaar
lang gratis te kleden.
Het is mogelijk dat de kinderbijslag
voor het gezin-Sambor per maand 1000
francs zal bedragen.
De public-realtionsman zorgt
rest. Hij zal beslissen over de
ciële kansen van de vijfling en hoe deze
het beste uit te buiten.
Een aantal kindervoeding- en kleding
bedrijven heeft bijvoorbeeld hulp gebo
den op voorwaarde dat de kinderen zodra
zij daarvoor groot genoeg zijn hun onder,
neming medewerking zullen verlenen.
De heer Sambor maakt zich echter
wel zorgen over die toekomst, zegt hij.
„Ik heb nu een maand vakantie. Maar
ik weet nog niet wat ik ga doen en of
ik ander werk zal moeten zoeken. Ik
heb een lang verlofgevraagd want ik
zal alles op poten moeten zetten..1
"pEN kabinet kan niet zonder psy
chologisch inzicht. In het ka
binet De Quay was de aanwezigheid
van dat inzicht verzekerd in de mi
nister-president, immers hoogleraar
in de psychologie. Niettemin zijn
ook toen wel psychologische fouten
gemaakt.
Van het thans zittende kabinet is
de psychologie niet de sterkste kant.
Anders had het zich wellicht niet
laten verleiden tot voornemens als
om de collegegelden voor studenten
met 100 procent te verhogen en om
weggeld in te voeren.
Beide voornemens zijn niet best ge
vallen. en dat moest worden ver
wacht.
Wat het weggeld betreft, onlangs al
heeft de bewindsman in onze krant
verzekerd, dat hij er niet aan hangt.
Dit heeft hij nu, samen met zijn col
lega van de financiën, officieel be
vestigd. Mits het geld voor de ver-
keersbehoeften er komt.
Misschien zit hier toch wel een psy
chologisch trekje in. Wanneer men
immers zo afwijzend staat tegenover
weggeld, zal men eerder bereid zijn
op andere wijze over de brug te ko
men.
(~)P een vergadering van de AR
Partij heeft onlangs de voorzit
ter van zijn partij een aanduiding
gegeven („sociaal-links"), waarvan
verwarring moest worden gedacht.
Die verwarring is niet uitgebleven.
Wat wij thans zien gebeuren, is dat
sprekers uit deze partij de neiging
hebben, van deze verwarring de
schuld te geven aande pers.
Nu willen wij niet beweren, dat de
pers overigens nogal vaag verza
melbegrip altijd onschuldig is.
Maar hier hebben we bij de pers nog
geen schuld kunnen ontdekken.
Van tweeën één. Men wil iets ge
zegd hebben en kome er dan ook
voor uit. Of men wil iets niet gezegd
hebben, maar zegge het dan ook
niet.
Achteraf, bij ontstane verwarring,
de schuld geven aan „de pers" is
eigenlijk flauw en zeker een politi
cus niet waardig.
Bakker omgekomen
in deegmachine
TILBURG In een bakkerij in Til
burg is maandagmiddag de 36-jarige
bakker H. A. van Velthoven uit Moer
gestel tussen een deegmachine geraakt
en daarbij gedood. De machine moest
worden gedemonteerd om het slachtof
fer te kunnen bevrijden.
Utrecht streeft naar
meer samenwerking
in agglomeratie
UTRECHT Het gemeentebestuur
streeft naar samenwerking in agglome-
ratieverband. Over de mogelijkheden
daartoe is nu overleg gaande tussen de
gemeentebesturen van Utrecht. Zeist, De
Bilt, Houten, Bunnik, Vreeswijk, Jutfaas.
Isselstijn-De Meern, Vleuten en Maars-
sen. Industrialisatie en werkgelegenheid
zijn de voornaamste punten van de sa-
menspreking.
Britten willen het
pond handhaven
WASHINGTON De Amerikaan
se Federal Reserve Board heeft van
daag het bankdisconto verhoogd van
tot 4 procent om kapitaalsuit-
voer tegen te gaan in verband met de
Britse discontoverhoging van 5 tot
7 procent. Dit was de eerste wijzi
ging na de verhoging van 3 tot 3%
pet. in juli 1963. Ook toen was vrees
voor kapitaaluitvoer de reden.
Het nieuwe tarief voor termijnde-
posito en depositocertificaten voor
minder dan 90 dagen wordt 4 pet. en
voor meer dan 90 dagen 4% pet.
OTTAWA: Na de discontoverho
gingen in Engeland en de Verenigde
Staten heeft ook de Bank van Ca-
nada haar disconto verhoogd van 4
tot 4 1/4 pet. met ingang van heden.
Het disconto stond sinds augustus
1953 op 4 pet.
LONDEN De minister van financiën.
James Callaghan. heeft in het Lagerhuis
verklaard dat de discontoverhoging ten
doel heeft alle twijfel weg te nemen c
de vastbeslotenheid van de regering
het pond sterling te handhaven en de
afvloeiing van geld te stuiten. De rege
ring verwacht nu een geleidelijke verbe
tering van de betalingsbalans.
Economen te Londen merken op dat
(in tegenstelling tot de door Labour
bepleite politiek van goedkoop geld en
economische groei) de forse disconto
verhoging een bewijs is uan de vastbe
slotenheid dezer regering am deva
luatie te voorkomen. Snel handelen
was nodig om een einde te maken aan
de vertrouwenscrisis, die vrijdag twee
honderd miljoen gulden aan goud deed
wegvloeien. In dat tempo zouden de
geldreserves van f8760 min snel ver
dwenen zijn. Men weet nu dat de
Labour-regering ook impopulaire maat
regelen durft te nemen.
Men vreest dat de verhoging de eco
nomische groei en de internationale
handel zal vertragen, wat het gevaar
van een economische recessie over de
hele wereld groter maakt. Maar de ver
hoging was onvermijdelijk. Het is mo
gelijk dat de verhoging snel resultaat
afwerpt en dat dientengevolge de eco
nomische gevaren geen tijd zullen krij
gen werkelijkheid te worden.
De Amerikaanse regering heeft in
tussen verklaard dat zij de Britse maat
regel begrijpt en waardeert.
GENÈVE De Britse discontoverho-
ging deed het pond stijgen, Max Ikle,
president van de Zwitserse nationale
bank, zei dat hieruit de vastbeslotenheid
van de Labour-regering blijkt om het
pond te verdedigen. Ieder heeft hierbij
belang omdat het pond betaalmiddel is
voor 40 pet van de wereldhandel en een
devaluatie het geldstelsel van de weste
lijke wereld zou verstoord hebben.
,,Mijn moeder vindt het prachtig,
dat mijn vader een eigen werk
kamer heeft. Dan loopt hij niet
steeds in de weg."
