Nieuwe Leidse Courant
Bonn zet geen haast
achter MLF-project
Vrouwen kunnen balkons
voor de was niet missen
Adenauer steunt nu de
politiek van Er hard
Bonn: verjaringstermijn
wordt niet verlengd
Luxemburg heeft weer
een groothertog
-GLïRS-
CALEX
N.Y. Texel met f 45.000
tegen de lamp gelopen
Yakraad metaal: nog geen
spijkers met koppen
Commentaar
""O
Dir.ct.ur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
.Stantvastigh it gheblevait
miin hert In teghenspoet"
Donderdag 12 november 1964, 45ste jaargang
N
Enkele opklaringen
De Bilt verwacht tot vrijdagavond
Vrö zacht weer met matige tot krachtige
wind tussen zuidwest en west. Zwaar
bewolkt met enkele opklaringen en hier
en daar regen. (Opgemaakt om 11.15 u.).
Graanprijzen ongewijzigdmaar:
MET het oog op het nog lopende overleg bestaat er voor West-Duitsland
geen reden, speciaal aan te dringen op een snellere beslissing over
het MLF--project, de op te richten multilaterale kernmacht van de NAVO.
De bereidheid van Bonn om aan het project deel te nemen blijft echter
onverminderd bestaan. Dit werd gisteravond officieel in Bonn bekendge
maakt. Wat de kwestie van de graanprijzen in de EEG betreft blyft het
Westduitse standpunt ongewijzigd. De weigering van bondskanselier
Erhard, een datum voor prijsverandering in Duitsland bekend te maken,
blyft van kracht. De politiek tot versterking van de NAVO zal eveneens
worden voortgezet. Het buitenlandse beleid van kanselier Erhard zal op
geen enkele wijze een verandering ondergaan. Minister Schroder zal
worden gehandhaafd.
Het besluit inzake de MLF en de
graanprijzen viel gisteren in ec~i ver
gadering van het be :ur van de par-
lementsfractie van de CDU/CSU. Ex-
kanselier Adenauer bracht verslag uit
over zijn besprekingen met generaal
De Gaulle. Gemeld wordt, dat hij wei
nig heeft kunnen doen om de betrek
kingen tussen Parijs en Bonn te ver
beteren. Men is van mening dat de
Franse regering uiterlijk in het voor
jaar een beslissing over de Duitse
graanprijzen blyft eisen en dat De
Gaulle alleen maar t vreden zal zyn.
als West-Duitsland besluit, af te zien
van deelneming aan de MLF-plannen
Adenauer zegde toe, te zullen trachten
Erhards politiek zijn volle steun te ge
ven. Hij verklaarde het eens te zijn
et Erhard inzake kwesties betreffen
de de buitenlandse politiek. In de toe
komst zal vaker overleg tussen Erhard
en Adenauer plaats hebben.
Geen concessie
Gisteren maakten we reeds melding
van de mogelijkheid, dat zowel de ~raan-
prtlzen als de MLF wat Frankrijk en
West-Duitsland betreft op de lange baan
xouden worden geschoven als resultaat
van de besprekingen tussen De Gaulle
Adenauer. Men kan dit nauwelijks een
concessie van de kant van kanselier
Erhard noemen. Het is een publiek ge-
helm. dat als gevolg v—de Britse com
promisplannen reeds in principe besloten
tot een vertraging In i*- totstandko
ming van de MLF. In Washington ver
klaarde Kal Uwe von Hassel, de West
duitse minister van defensie te hopen,
dat Engeland zich by de MLF zal
sluiten. „Wy zullen de Britse voorstellen
tot in alle bijzonderheden bestuderen. En
wij willen ons best doen, Engeland by
de MLF te krijgen".
Frankrijk hëeft intussen de voorberei
dende werkzaamheden voor de Kennedy-
ronde voor industriële produkten losge
maakt van de Franse eisen op landbouw
gebied. Maandag moet de lijst van pro
dukten, die de zes willen uitzonderen van
de algemene verlaging van de douane
tarieven met 50 procent gereed zijn. Gis
teren konden de ministers het nog niet
met elkaar eens worden, vooral omdat
Frankrijk van oordeel is, dat de lijst de
van produkten moet zijn, waar
:es in verband m--1 hun eigen In
dustrie een exceptie wensen. Van Duitse
zijde werd hier fel op gereageerd, omdat
de Franse houding in strijd is met vorig
jaar gemaakte afspraken. Frankrijk,
zei staatsecretaris Lahr, kan op deze
wijze moeilijk van anderen verlangen,
dat zij zich wel aan afspraken (graan
prijzen) houden. Minister Andriessen ver
klaarde, dat het „een lijst is, waarmee
een ontwikkelingsland kan aankomen,
maar niet een geïndustrialiseerde ge
meenschap als de EEG". Vandaag zou
den de besprekingen worden voortgezet.
Monnet
Vermelden we nog, dat Jean Monnet,
de pionier van de Europese gemeenschap
pelijke markt, gisteren voor het eerst
sedert een Jaar een onderhoud met De
Gaulle heeft gehad. Monnet verklaarde
na afloop te geloven, dat de crisis over
de landbouwprijzen ka worden opgelost.
Geen vervolging oorlogsmisdadigers
T)E Westduitse regering heeft besloten de termijn voor de verjaring van oor
logsmisdaden, die in 1965 afloopt, niet te verlengen. Dit is gisteren in
Bonn op een persconferentie bekendgemaakt door de woordvoerder van de
regéring, Karl Giinther von .Hase.
Dit betekent dus dat oorlogsmis
dadigers niet meer in West:Duits-
land kunnen worden vervolgd^ tenzij
reeds gerechtelijke stappen tegen
hen zijn gedaan. De termijn loopt in
de vroegere Britse en Franse bezet
tingszone 8 mei 1965 af en op 1 juli
in de voormalige Amerikaanse zone.
Von Hase zei voorts dat de regering
een beroep zal doen op de gehele
wereld om West-Duitsland van in
lichtingen te voorzien over oorlogs
misdaden met het doel dat rechts-
Charlotte vandaag afgetreden
Groothertogin Charlotte van Lu
xemburg heeft gisteren, aan de voor
avond van haar aftreden, over de
radio haar volk bedankt voor het
vertrouwen dat zij bijna een halve
w heeft genoten,
t een heldere maar ontroerde stem,
zei de groothertogin: „Ik spreek niet tot
vaarwel te zeggen, maar lk zal tot
hiijn laatste dagen temidden van u blij-
wonen. Ik damk u dat u in prins
en prinses Josephine Charlotte het
zelfde vertrouwen hebt gesteld als in mij.
Ik ben er zeker van dat met hen een
(vreedzame en gelukkige toekomst is ver
zekerd."
Vanmorgen om tien nor heeft de
groothertogin door het plaatsen van haar
handtekening onder de akte van abdicatie
afstand gedaan van de troon. De plech
tigheid geschiedde In de feestzaal van
bet palels ln aanwezigheid van prins
Felix, de gehele groothertogelijke fami-
■ISRfl'
(iO'lilillMIIIKIL
Official dealer Leiden e.o.
(Advertentie)
Gisteravond is op de provinciale weg
Amersfoort-Apeldoorn ter hoogte van
Voorthuizen, de 64-jarige weduwe G. Da-
velaar uit Voorthuizen op haar fiets door
Ren auto aangereden. Zij was op slag
dood.
lie, de regering, de 56 afgevaardigden,
diplomaten en de aartsbisschop van
Luxemburg.
De plechtigheid nam vyf minuten in
beslag. Daarna omarmde ex-grootherto-
gin Charlotte haar zoon Jan en zijn
gezinsleden langdurig. Vervolgens nam
de moeder van de groothertog afscheid
van haar medewerkers.
Ex-groothertogin Charlotte zal na een
godsdienstplechtigheid vertrekken naar
haar kasteel in Fischbach. De nieuwe
groothertog en zijn gezin hebben van
daag de aanhankelijkheidsbetuigingen
van het volk in ontvangst genomen.
Ter gelegenheid van de feestelijkheden
om de troonswisseling hebben de regering
en de stad Luxemburg een proclamatie
gepubliceerd waarin zij de Luxemburgers
uitnodigen van de 12e november 1964 een
„dag van erkentelijkheid, vreugde en na
tionale eenheid te maken". Op het pa
leis zijn talrijke telegrammen binnenge
komen, waaronder van de Paus, die aan
de groothertogin en aan groothertog Jan
zijn apostolische zegen heeft gezonden.
(Zie ook pagina 5).
Ook ministerie neemt
rijexamens af
(Van onze parlementsredactie)
Wie tweemaal voor een rijexamen is
gezakt, kan zich beroepen op het minis
terie van verkeer en waterstaat. Dit kan
hem of haar in de gelegenheid stellen
een herexamen af te leggen, waarby een
door het departement aan te wijzen
deskundige als examinator fungeert.
Op deze mogelijkheid wees minister1
Van Aartsen gisteravond bij de behan
deling van zijn begroting in de Tweede-;
Kamercommissie voor verkeer en water-
staat.
De bewindsman besefte, dat zijn amb-.
ten ar en deze mededeling weieens minder,
prettig zouden vinden, omdat ze nu een
stroom van aanvragen zouden kunnen
verwachten. Het departementaal rij-;
examen duurt langer dan het normale
examen, maar dit heeft het voordeel,
dat de kandidaat meer tijd krijgt om
zijn zenuwen de baas te worden
voliging kan worden ingesteld voor
dat de misdaden verjaren.
Hjj maakte duldelyk dat een verlen
ging van de termijn niet mogelijk was
omdat dit anders zou betekenen dat een
uitzondering werd gemaakt op een ju
ridisch beginsel.
De sociaal-democratische partij heeft
echter geweigerd met de regering mee
te gaan omdat zij van mening is dat de
beslissing over verlenging van de wet op
de verjaring van misdaden moet worden
uitgesteld. De partij heeft gisteren beslo
ten een motie bij het parlement in te die
nen om al het materiaal over Nazi-oor
logsmisdaden en hun vervolging te ver
zamelen. Zij hoopt hierdoor een inzicht
te krijgen of de verjaringstermijn van
twintig jaar, welke 8 mei 1965 afloopt,
verlengd moet worden. De motie wil dat
in iedere deelstaat een bureau ingesteld
wordt om de stand van zaken bij de ver
volging van oorlogsmisdaden te beoor
delen. De minister van justitie zou dan
niet later dan 1 maart 1965 aan de
Bondsdag moeten rapporteren of in alle
bekende zaken reeds gerechtelijke stap
pen zijn gedaan.
.J
In het ziekenhuis in Tilburg vech
ten de artsen voor het dreigende
gevaar van tetanus nadat drie
ontsnapte rashonden een Duit
se herder en twee Bouviers de
driejarige Anita van Delft liefst
64 beten hadden toegebracht. De
politie stelt een onderzoek in; de
officier van justitie te Breda heeft
de dieren in beslag laten nemen,
de hokken zijn verzegeld (zie fo-
f -. „.r
to). Het drama gebeurde in de
Klaverstraat, u-aar de kleuter in
een gangetje naast een van de wo
ningen speelde. Plotseling schoten
de drie honden op haar af. rukten
haar de kleren van het lijf en
sleepten haar. als was zij een pop
over de straat. Dankzij het ingrij
pen van een buurman, die de die
ren wegschopten en de ouders van
het verminkte en met straatvuil
overdekte meisje waarschuwde.
Gisteravond brak er een hevige
brand uit in de Gereformeerde
kerk in Velp. De kerk, waarvan de
toren kort geleden was verbouwd,
brandde geheel uit.
(Verslag op pagina 2)
Directie ontkent hardnekkig
Onderzoek van
controledienst
(Vaj
n. redactie)
Door de uitbetaling van de f 45.000
aan de 400 ontslagen arbeiders bij
de N.V. Texel, dreigen nieuwe moei
lykheden te ontstaan. De looncon-
troledienst heeft vastgesteld, dat de
f 45.000, inderdaad zijn uitbetaald,
hetgeen in stryd is met de loonbe-
palingen.
- De heer Y*i der directeur
van de N.V. Texel, moest gisteren voor
de looncommissie van de Stichting van
de Arbeid verschijnen om zijn ingediende
winstdelingsregeling toe te lichten. Voor
de commissie ontkende hij iets van de
ƒ.45 000 te weten. Uitbetaald had hij dit
geld in geen geval, zo zei hij. Op de vraag
of dan misschien de heer Caranza, die
verschillende bouwobjecten bij de N.V.
Texel in uitvoering heeft, het geld be
taald heeft, antwoorde de heer Van der
Meijden, met nog meer nadruk ontken
nend. Hij wist zeer beslist dat de heer
Caranza dit niet gedaan had. Feit bliit't
echter, dat de 400 ontslagen arbeiders
dinsdagavond in Amsterdam vergaderd
hebben en daar ƒ.5000 hebben overge
maakt naar de stakingskas voor de «ta
kers bij de N.V. Van der Vorm en verder
elk ƒ.400 hebben gekregen van de ƒ.40.000.
De looncommissie van de Stichting van
de Arbeid nam hiermee gistermiddag
geen genoegen en schorste de behandeling
van de winstdelingsregeling. Ook de
looncontroledienst onderzoekt de zaak
Dreigement
Intussen heeft de voorzitter van de
stakingsleiding bü Van der Vorm. de
heer B. van der Knii, gisteren op een
persconferentie gezegd „maatregelen te
zullen nemen als de directeur deze week
niet bereid is te zeggen of hy met ons
zaken wil doen om mee te werken aan
de oplossing van het conflict". Zoals be
kend zUn ongeveer 100 bouwvakarbei
ders, die aan drie torenflats in Amster
dam werkten, sedert 21 september lln
staking.
„Wij achten het als stakingsleiding
niet langer verantwoord, bouwvakarbei
ders buiten het arbeidsproces te laten.
Indien men niets hoort van de directeur
zal de stakingsleiding erop toezien dat
daar, waar plaatsen openvallen in de
volkswoningbouw, deze door arbeiders
van Van der Vorm worden bezet." De
A'« (oppervlakkig) overleg van drie uur
Voorwaarde voor werkhervatting is, al
dus de voorzitter, dat Van der Vorm zijn
vroeger met de arbeiders gemaakte af
spraken nakomt. Daarmede worden loon-
aispraken bedoeid. zo werd op vragen
daarover toegegeven, die buiten
bouwcao om met de werkgever werden
gemaakt.
Op practisch alle werken in Amsterdam
krijgen de bouwvakarbeiders betaald wat
ze aan prestatie leveren, zo merkte de
heer Van der Kuil nog op. Het is volgens
hem niet juist, zoals de plaatsvervangend
directeur vatr hot Gewestelijk Arbeids
bureau te Amsterdam vorige week be
kend maakte, dat het grootste dfeel van
de stakers elders illegaal zou werken.
De benoeming is personalia te ver
wachten van O. F. baron Bentinck van
Schoonbeten, thans gezat te Praag, tot
ambassadeur.
■QRS. TH. COPPES, de secretaris
van het NKV, staat op het stand
punt evenals trouwens NKV-voor-
zitter Mertens dat een vakbewe
gingsfunctionaris geen zetel in het
parlement moet aanvaarden. Het is
immers zijn taak niet, aldus de rede
nering, om het algemeen belang te
dienen maar om zich in te zetten
voor de belangen van de werk
nemers.
Ongetwijfeld schuilt er in deze ge-
dachtengang een kern van waarheid.
In zoverre dat de leiders van de vak
beweging in de eerste plaats verant
woordelijkheid dragen voor hun eigen
mensen. Maar tegelijk is er een ge
meenschappelijke verantwoordelijk
heid van allen, die in het sociaal-
economisch en politieke leven een rol
spelen. Op deze gezamenlijke ver
antwoordelijkheid voor het geheel
der samenleving ligt de nadruk in de
confessionele partijen. Op basis van
een gemeenschappelijk beginsel ver
enigen mensen met ogenschijnlijk
tegenstrijdige belangen zich in een
zelfde partij om samen de pnblieke
gerechtigheid na te streven.
Drs. Coppes voelt daarvoor kenne
lijk niet veel, zoals men elders in dit
blad kan lezen- Gezien zijn standpunt
inzake de combinatie politicus-vak
bondsman is dat niet zo verwonder
lijk. Hoewel zijn gedachten over de
partijvorming, zoals deze in „Socia
lisme en democratie" zijn afgedrukt,
nog weinig concreet zijn, wekt hij de
indruk een voorstander te zijn van
partijformatie op basis van gemeen
schappelijke belangen. Begrijpen we
hem goed, dan ziet hij meer perspec
tief in een partij van NW'ers, NKV'
ers en CNV'ers dan in een partij,
waarin werkgevers en werknemers,
mitsgaders de middenstanders elkaar
vinden op basis van het geloof in
Jezus Christus.
Dat wij deze conceptie afwijzen, be
hoeft nauwelijks te worden gezegd.
Ook tegenover dit doorbraakvoorstel
houden wij staande, dat het evangelie
ook op politiek gebied een samen
bindende, scheppende en inspireren
de kracht is. Dat het echter bijzonder
moeilijk is om op grond van de Hei
lige Schrift een bepaalde visie te
ontwikkelen en tot een gerichte poli
tiek te komen, zij royaal toege
geven.
Wat drs. Coppes opmerkt over de
katholieke raad van overleg geldt
min of meer ook voor het convent
van ehristelijk-sociale organisaties.
Gedachtengangen als van de secreta
ris van het NKV moeten dan ook voor
de diverse groepen, die zich levens
beschouwelijk één weten, een aan
sporing zijn om te trachten elkaar
ook in het praktische vlak te vinden.
TAE drie bonden van werknemers in
de metaalindustrie die vertegen'
woordigd zijn in de Vakraad voor de
metaalindustrie hebben gisteravond
tijdens het overleg in Den Haag met
de werkgeversvertegenwoordigers over
de cao-1965 nog geen percentage ge
noemd waarmee de lonen het komende
jaar zouden moeten worden verhoogd,
„Zou de metaalindustrie, als grootste
bedrijfstak, op dit ogeniblik een cijfer
naar buiten brengen, dan zou het be
leid van de werknemersvertegenw<
digers in de Stichting van de Arbeid in
die mate worden doorkruist, dat ver
der overleg maar weinig zin zou heb-
n", aldus de drie bonden.
De werknemersvertegenwoordigers ir
de vakraad hebben wel een aantal andere,
een deel bekende, voorstellen aai
de werkgevers gedaan. Zo is er een voor
stel op tafel gedeponeerd over het mi
nimum-inkomen dat naar het oordeel vai
de werknemers moet worden aangepast
ais gevolg van de huurverhoging en
de loonsverhoging In 1965.
De werknemers willen, wat de onder-
nemingsgewijze differentiatie betreft de
mogelijkheid om per onderneming van
af te wijken, iets uitbreiden, ook
T\E huisvrouwen blijven
het drogen van de
was op de balkon- pre
fereren boven moderne
voorzieningen als centri.
fugc in de kelder van flat
woningen. Dit is gebleken
uit een gedetailleerd on
derzoek dat de gemeente
Utrecht in de pas rereed-
gekomen ixeuwe wijk
Tolsteeg Hoograven
heeft laten instellen. Als
proefneming werd in een
blok flatwoningen een
dure en extra snel dro
gende centrifuge voor ge
meenschappelijk gebruik
geplaatst, omdat de ge-
ite een poging wilde
doen de ontsierende was
van de balkons te weren.
Voor een kwartje konden,
de flatbewoners in
centrifuge hun was dro
gen. Maar 75 procent van
de huisvrouwen bleef de
voorkeur geven aan het
waslijntje op het balkon.
Uit het onderzoek is
voorts gebleken dat de
lange vitrages voor ven
sters toenemen in die ge
deelten van de wijk waar
de tussenruimten tussen
de woonblokkeu slechts 25
meter bedraagt. De ge
meente Utrecht heeft
daarom bij de opzet van
het uitbreidingsplan Ka
naleneiland de tussen
ruimte gesteld op 40 m.
Ook werd in de nieuwe
wijk door TNO een on
derzoek ingesteld naar de
bezonnlngsuren van de
verschillende flatgebou
wen. Het resultaat was
dat het Utrechtse plan
Hoograven nu als norm
worat gehanteerd voor een
gemiddeld Nederlands nit-
brei 'ingsplan.
Hoograven telt thans
een autoparkeerplaats-voor
twee woningen. Utrecht
Is ra het grondige onder
zoek van deze norm afge
stapt en zal in de nieuwe
wijken voortaan een par
keerplaats voor elke wo
ning creëren. Vastgehou
den wordt in de toekomst
aan het principe dat het
gemiddelde Nederlandse
woorkamer gedeelte In
Utrecht moet worden ver-
hCpgd met 2 d 3 vierkante
meter.
die zin, dat de differentiatie niet alleen
in de lonen moet kunnen worden gezocht,
maar ook bij voorbeeld in verlenging van
vakantie, of verhoging van de vakantie
toeslag.
Voorts hebben de werknemers voor
stellen ingediend, die nogal wat tijd zul
len vergen voor bespreking. Die voor
stellen hebben betrekking op het opne
men van een functielyst ln de cao met
verwerkig van de zogenaamde bezwa
rende omstandigheden.
Verder gaan de voorstellen over het
verwerken van de huurcompensaties in
de loonschalen: een onderzoek naar de
mogelijkheid om de georganiseerde werk
nemers een extra voordeel te bezorgen.
Het (opervlakkige) overleg nam gister
avond drie uur in beslag, zonder dat nog
spijkers met koppen konden worden ge
slagen.
Vliegongelukken eisen
veertien doden
Een Neptune-vliegtuig van de Franse
marineluchtmacht is gisteravond op
Kreta neergestort en verbrand. Tien van
de veertien inzittenden verloren het
leven.
Een Amerikaanse B-52 straalbommen-
werper is gisteren in het noordwesten
van de staat Montana verongelukt. Er
waren zeven bemanningsleden aan
boord. Zes ïyken zijn gevonden.
Natuur.ijk help ik mee met de
schoonmaak. Ik begin met het
vogelbadje."
