Amsterdam
jaar
bouwt reeds
luchtkasteel
aan
ranstruita
Overzetveren
boterham
leveren geen
meer op
30
Acht jaar geleden werd
wetsontwerp beloofd
De hele
was
met één
vinger....
Stadhuizen
altijd al
struikelblok
AR-voorzitter Berghuis
blijft ,links in de bocht'
Dokter-ingenieur meet
u standaardgezicht aan
Geboortenregeling: geen
actief overheidsbeleid
Wetsontwerp over het
afvalwatervraagstuk
DONDERDAG 12 NOVEMBER 19M
Nog altijd geen
beslissing
(Van onze speciale verslaggever)
/"'OED, de samenwerking met de
reeds 27 jaar voor de hoofdstad
werkende architectencombinatie
BerghoefVegter wordt verbroken.
Daar was de Amsterdamse gemeen
teraad het gisteravond wel over
eens. Maar over de vraag, wat er
nu precies met de plannen voor een
nieuw stadhuis gaat gebeuren, kon
geen overeenstemming worden be
reikt.
Het voorstel van Ben W was een
open prijsvraag uit te schrijven van
een Internationaal karakter. De me
ningen in de raad bleken echter te
zijn verdeeld. Als we goed gepeild
hebben, dan was de meerderheid
voor het verstrekken van een meer
voudige opdracht geporteerd aan
enkele van te voren aan te wijzen
irchitecten. Enfin. Amsterdam heeft
In de afgelopen decennia wel be
wezen dat van uitstel geen afstel
behoeft te komen. Alleen kan het
wel weer eens langdurig knokken
gaan worden over de namen der
misschien niet eens zo gelukkige
uitverkorenen.
Een minderheid van de PvdA-
fractie. zomede de PSP, bleken zich
achter de opvatting van Vrij Neder
land en de Groene Amsterdmmer
te scharen dat „het kloeke bouw
werk van Jacob van Kampen" als
stadhuis moest worden ingericht.
„Onmogelijk", riep burgemeester
Van Hall uit. Hoewel hij niet inging
op de huidige bestemming Ko
ninklijk paleis noch op de vijf
tien miljoen gulden, die in 1935 bü
fle afkoop waren getoucheerd, argu
menteerde hU wel dat het Paleis op
de Dam niet meer in overeen
stemming is met de tegenwoordige
opvattingen van een stadhuis.
Jonge architecten
Amsterdam heeft gepot al bijna
dertig jaar lang gespaard en ge
schraapt voor een nieuw stadhuis.
Dat het bouwen hiervan nog altijd
een schone droom is, blijkt niet al
leen uit de heftige discussies, die
weer eens zijn ontstaan, maar ook uit
het saldo van het met beide handen
vastgehouden fonds. Achttien mil
joen gulden zit hier thans in. drie
miljoen meer dan in 1935. Men ziet
dus weer wat rente op rente vermag,
ook al moesten er in de loop der
jaren respectabele sommen aai
architectenhonoraria af.
Het was het Rijk en niet de gemeen
te, dat in 1935 die eerste vijftien mil
joen fourneerde. Een wonderlijke, mis
schien wel scheve zaak? Helemaal niet
Die geweldige hoeveelheid geld
thans voor Nederland in de crisisj;
diende ter afkoop van het Paleis op
de Dam, waarna op staatsrekening met
de kostelijke, maar ook kostbare res
tauratie werd begonnen.
Toen Amsterdam met als woord
voerder de bekende burgemeester De
(Van onze parlementsredactie)
In de Tweede-Kamercommissie voor
verkeer en waterstaat is gisteren van
vrUv. :1 alle kanten scherpe kritiek ge
leverd op het uitblijven van het wets-
Naar de bioscoop én nog een
hele was te doen? Geen be
zwaar voor de Constructa 100
Volautomaat. Het wasgoed erin,
de wijsvinger op de gekozen
wasprogramma-toets. Een zorge
loze avond bij een goede film.
Thuis is de was gedaan. Verdere
sterke punten van de Constructa
100kan kookwas ook wérkelijk
koken, extra droogeffect, alle
wasprogramma's (ook wolen
een sterk hart voor een lang
leven. Vraag demonstratie bij
uw Constructa handelaar of bij
Constructa Nederland Voorlich
tingscentrum, Middenweg 233,
Amsterdam, tel. 020-947484*
ontwerp ex artikel 8 van de Deltawet:
de regeling voor de schadevergoeding
hen die door de Deltawerken wor
den gedupeerd. Acht jaar geleden is dit
wetsontwerp al in het vooruitzicht ge
steld, maar tot op heden is men niet
verder gekomen dan een bestudering
de gronbeginselen waarop de rege
ling moet steunen.
Minister Van Aartsen deelde mee, dat
richtlijnen voor het wetsontwerp nu
zijn opgesteld en aan verschillende
departementen toegezonden. Het depar
tement kampt met een grote achterstand
op wetgevend gebied. Die moet worden
ingehaald en daarmee is men druk bezig,
het is onmogelijk alles tegelijk in
één Jaar tijds af te doen. Wel wilde hy
bezien of aan de gedupeerden in af
wachting van de schaderegeling alvast
voorschotten kunnen worden gegeven.
Verkeersveiligheid:
diepgaande studie
(Van onze parlementsredactie)
Het vraagstuk van de verkeersvei
ligheid is een bijzonder ernstig pro
bleem, dat ons allen verontrust. Sinds
juni van dit jaar houdt een Studie
groep, bestaande uit de directeuren-
generaal van de departementen van
verkeer en waterstaat, binnenlandse za
ken, justitie en sociale zaken en volks
gezondheid zich met de hele proble
matiek diepgaand bezig. Er zijn vier
werkgroepen gevormd, die zich met
verschillende onderdelen, zoals bijvoor
beeld alarmering en vervoer, bezig
houden. Aldus antwoordde staatssecre
taris Bartels gisteren op vragen dien
aangaande uit de vaste commissie
sociale zaken en volksgezondheid..
- thans grijsaards
(Van onze speciale verslaggever)
Vlugt bijna dertig jaar geleden besloot
niet langer aanspraken op de konink
lijke residentie te laten gelden, kwam
er een einde aan een eigenlijk uit 1808
stammende touwtrekkerij. In dat jaar
ontnam koning Lodewijk Napoleon de
hoofdstedelijke vroede vaderen hun
representatieve stadhuis, dat Jacob van
Campen in de veertiger en vijftiger
jaren van de zeventiende eeuw met
geduld en wijsheid wrochtte.
Berooid
Natuurlijk, toen koning Willem I
in 1813 uit Engeland kwam, kreeg de
hoofdstad het trotse bouwwerk te
rug. Maar de stadskas was er zo be
rooid aan toe, dat de vorst „het pro
visioneel gebruik van het aan de
stad gecedeerde paleis" aangeboden
kreeg, wat hij dankbaar aanvaardde.
De gemeente betaalde het onder
houd; het gemeentebestuur bleef
kleiner en minder groots wonen.
In de loop van de vorige eeuw hebben
dichters als Potgieter en Alberdingk
Thijm tevergeefs gepleit voor het herstel
van het vroegere stadhuis in zijn oude
glorie. De moeilijkheid was dat de hoofd
stad volgens de grondwet de plaats is,
waar de koning moet worden ingehuldigd.
Er was geen paleis, behalve de schepping
van Jacob van Campen, die als zodanig
dienst deed. Welke wensen en verlangens
er ook onder de burgerij leefden, er kon
geen oplossing voor worden gevonden.
In het begin van deze eeuw hield Den
Haag zich van de domme het probeer
de althans kort van memorie te zijn.
Onder minister Heemskerk in 1912 werd
•bet eigendomsrecht van het Paleis be
twist; wat de hoofdstad betreft, werd het
zelfs geloochend. Zijne Excellentie tracht
te het zo te draaien dat Amsterdam
alleen zijn vroegere stadhuis terug kon
krijgen, als het bereid was binnen zijn
grenzen een nieuw koninklijk paleis tc
bouwen
Dit was het verleden, waar men ln 1935
een punt achter zette. Amsterdam kreeg
geld; het Rijk een stadhuis alias paleis.
Er zou een nieuw gemeentelijk centrum
worden gebouwd, want al in de dertiger
jaren was de behuizing aan het Prinsen
hof aan de krappe kant.
Narigheid
Nog even een blik in het verre ver
leden. Ook dit heeft in het teken van
narigheid en ellende gestaan, als men
de stadhuiselijke hoofdstukken in de
geschiedenisboeken tenminste laat
spreken. Het eerste bestuurlijke cen
trum werd in 1421 totaal verwoest, toen
Amsterdam door een brand werd ge
teisterd. Met het tweede gebeurde,
ruim dertig jaar later, precies hetzelf
de. Toen de grote Jacob van Campen
aan bod kwam. moest hij eerst stads
bouwmeester Philip Vinbooms uitran
geren. Van Campen zelf werd door
stadsarchitect Daniël Stalpaert op een
Jaarvergadering Kamercentrale Dordt
KAN KOOKWAS KOKEN
De uitspraak over het „sociaal
links zijn" van de Anti-Revolutio
naire Partij, van de voorzitter van
het laatstgehouden partijconvent in
verenigingen, dr. W. P. Berghuis, op
het laast gehouden partijconvent in
Utrecht, heeft heel wat stof doen op
waaien in deze partij. Dat bleek gis
teravond wel op de jaarvergadering
van de Kamercentrale Dordrecht in
Atrium te Rotterdam.
Voor het front van ruim honderd a.r.-
leden heeft de partijvoorzitter nog eens
uitgelegd wat hy precies bedoelde.
Dr. Berghuis betoogde dat het zijn
bedoeling was geweest het sociale karak
ter van de christelijke politiek te
accentueren. Van ouds is de christelijke
politiek met het predikaat ..rechts" be
stempeld en de niet-christelyke politiek
werd „links" genoemd.
In de praktijk heeft men de laatste
jaren, en dit gebeurt vooral in het
buitenland, een andere waarde aan het
woord „links" en het woord „rechts"
gegeven. „Rechts" houdt in dit verband
dan in conservatief en „links" vooruit
strevend.
Op sociaal gebied wil de A.RP, voor
uitstrevend zyn en dus is zy „sociaal
links", zo zei de heer Berghuis, die
hiermee aangaf dat zyn uitspraak een
sterk genuanceerd karakter had, en dat
een en ander niet inhield dat de A.R.P.
de sociale politiek van de linkse partijen
heeft overgenomen.
VERSTARRING
Een andere uitspraak van de heer
Berghuis als zou de A-R.P. in een
„bocht" verkeren werd eveneens
fel gekritiseerd. De partijvoorzitter
meende echter, dat vaste patronen
losgeweekt zijn en dat men los komt
uit een zekere verstarring.
Hij betoogde dat deze ontwikkeling
toe te juichen is en dat het Goddelijke
karakter van het overheidsambt er
weer centraal door is gesteld.
Dat de entourage dtte om de centrale
punten gegroeid is wordt weggewerkt,
wekt spanningen op. maar dat is nood-
zakeiyk, zei dr. Berghuis.
Lang is daarna nog gepraat over het
begrip „sociaal zwakkere". Dr Berghuis
meende dat hier ook die categorie
middenstanders mee wordt bedoeld, die
op het ogenblik met grote moeilykheden
heeft te kampen. Dit komt ook voor in
de agrarische sector.
Uit de vergadering werd echter ge
vraagd of, nu de Tweede Kamer het
besluit heeft genomen de a.o.w. te ver
hogen en deze verhoging niet geheel
uit de algemene middelen wordt geput,
de minder draagkrachtigen die een
hogere a.o w.-premie moeten gaan be
talen niet onbewust de dupe hiervan
zyn geworden.
Als leden van het moderamen werden
herkozen mejuffrouw J. van Leeuwen
uit Ryswyk en de heer S. Hammer uit
Oud-Beyerland. De bijeenkomst stond
onder leiding van de burgemeester van
Giesenburg.de heer N. van der Brugge.
zijspoor gezet, waardoor hij zó kwaad
werd (en bleef), dat hij weigerde de
feestelijke opening van zijn levens
werk bij te wonen.
Het recente verleden nu, dat zich uit
strekt over 27 jaar:
1937 Het gemeentebestuur van Amster
dam schrijft een openbare prijsvraag
uit voor een project voor het nit
stadhuis aan het Frederiksplein, die
niet minder dan 225 inzendingen op-
1938 De ontwerpers van vier projecten
worden uitgenodigd voor een besloten
prijsvraag. Het zijn J. F. en A. Staal.
M. Duintjer en A. Komter. ir. H. T.
Zwiers, zomede J. F. Berghoef en ir.
J. J. M. Vegter.
1939 Uitslag besloten prijsvraag. De
duo's Duintjer en Komter. alsmede
Berghoef en Vegter worden uitgeno
digd voor een meervoudige opdracht.
1941 De plannen worden ingediend en
beoordeeld, doch gaan wegens de vyan.
delijke bezetting de yskast in.
1945 Bekendmaking uitslag. Het plan
Berghoef en Vegter wordt voor
werking aanbevolen.
Waterlooplein
1947 Voorstel van B. en W. tot bouw
van een stadhuis aan de Amstel (Zwa
nenburgwal en Waterlooplein). Met
Berghoef-Vegter wordt in beginsel
overeenkomst gesloten voor een pro
ject op het nieuwe terrein De raad
echter verwerpt de bouwplaats.
1954 Na zeven jaar aanvaardt de raad
het nieuwe terrein.
1955 Het gemeentebestuur overweegt
een meervoudige opdracht voor
stadhuis op het nieuwe terrein, doch
besluit, na overleg, tot opdracht aan
Berghoef-Vegter (1956).
1958 Indiening van het voorlopige ont-
1961 Raadsbesluit om het definitieve
ontwerp van Berghoef-Vegter te 5
vaarden. Vanwege niet al te groot
thousiasme moesten er wel wijzigingen
in worden aangebracht.
1963 Het definitieve plan gaat plotse
ling voorlopig definitief plan heten. By
de herzieningen dient de schoonheids
commissie te worden ingeschakeld.
1964 Moeilijkheden overal; tussen de
architecten, in het college, in de raad,
in de bouwcommissie. De samenwer
king met de architecten wordt verbro
ken. Besloten wordt een nieuwe open
bare prysvraag uit te schrijven, nu een
internationale.
Na een lydensweg van 27 jaar is Am
sterdam weer op z'n beginpunt terug.
Burgemeesters, wethouders en raadsleden
kwamen en gingen. De jonge architec
ten van weleer zijn vergrijsde heren ge
worden. Prof. ir. Berghoef woont in
Aalsmeer en beoefent de wetenschap: ir.
Vegter heeft domicilie in Leeuwarden ge
kozen en is ryksbouwmeester. Stemmen
gaan op maar ze roepen tevergeefs!
om toch maar weer eens een gooi naar
het (verkochte!) vroegere stadhuis te
doen, waarin dan een kleine koninklijke
residentie zou kunnen worden gevestigd.
Verspreid
Intussen heeft publieke werken van
Amsterdam zyn tenten in een groot pand
in de Wibautstraat opgeslagen. Intussen
zijn andere gemeentelijke diensten in een
veelheid van verspreid liggende gebou
wen ondergebracht. Intussen zyn de
bouwkosten van het geplande, bestuur
lijke centrum tot meer dan vyftig mil
joen gulden opgelopen. Intussen is mr.
P. J. Myksenaar, die zijn voorlichtende
taak in de hoofdstad met een perscon
ferentie over die eerste openbare prijs
vraag begon, byna aan de pensioenge
rechtigde Ieeftyd toe
Nog geen week geleden plaatste een
geveltoerist een ladder tegen heit Paleis
op de Dam om op de eerste verdieping
de rood-zwart-rode Amsterdamse vlag uit
te steken.
Nog géén veertien dagen geleden
schreef het college van B. en W. aan
de gemeenteraad: „De in hoge mate
onvoldoende huisvesting van een
langrijk deel van het ambtelijke appa
raat, de gebrekkige toegankelijkheid
van het huidige gebouw en de vaak
pijnlijke omstandigheden, waaronder
het aan- en afrijden van trouwstoeten
zich bij het bestaande stadhuis moet
voltrekken, dwingen tot een spoedige
bouw van een nieuw stadhuis".
De hoofdstedelijke vlag telt drie kruis
jes, die, naar men ons plechtig heeft
zekerd, niets met de stadhuis-misère van
de afgelopen drie decennia hebben
maken. Indien dit wel zo was, dan zou
in de toekomst beslist nog een vierde
by moeten komen
Voor woningbouw
nu geheel nieuwe
risicoregeling
Voor de bouw van woningwet- en
premiewoningen, die op of na 23
november 1964 wordt aanbesteed, zal
een nieuwe risicoregeling gelden voor
het verrekenen van loon- en prijs
wijzigingen.
Voor de woningbouw zullen de be
dragen, die uit de verrekening voort
vloeien voorzover deze aanvaardbaar
zijn by de vaststelling der definitieve
stichtingskosten in aanmerking worden
genomen.
Voor de premiewoningen worden geen
consequenties verbonden aan een over-
schryding van de stichtingskostengrenzen
resp. huurgrenzen als gevolg van de
uit de verrekening voortvloeiende be-
De „risicoregeling woningbouw 1964"
wykt in enkele opzichten belangrijk af
van de bestaande, uit 1954 daterende
regeling.
Allereerst verklaart de nieuwe regeling
van wyzigingen van loonkosten, die
optreden in het eerste jaar na de datum
van inschrijving of prljsaanbieding van
de aannemer, niet verrekenbaar.
Ook de methodiek ten aanzien van de
verrekening van loon wijzigingen is be
langrijk gewijzigd. Voortaan zal niet
meer per afzonderlijke groep van werk
nemers worden verrekend, maar de ver
rekening zal plaats vinden op basis van
een voor elk werk vast te stellen loon
kostenbestanddeel, uitgedrukt in een
percentage van de aanneemsom.
Voorts is ook de verrekening van
wyzigingen in pryzen van bouwstoffen
ingrijpend gewijzigd. Het in de nieuwe
regeling opgenomen materialenpakket is
aangepast aan de huidige bouwprijzen
en het voorheen volgens de risicoregeling
woningbouw 1954 bestaande 2 procent
eigen risico voor de aannemer is weg.
genomen.
Weer overtreding
in pierprijsaffaire
De economische controle dienst heeft
in opdracht van de officier van justitie
by de Haagse rechtbank, mr. J. H. Maan,
opnieuw een overtreding geconstateerd
van de prijsbeschikking, waarbij de toe
gangsprijs voor de Scheveningse Pier
werd bepaald op ten hoogste 55 cent per
persoon. Na de verhoren kan de officier
van justitie beoordelen of er opnieuw
voorlopige maatregelen kunnen worden
getroffen en of het nodig zal zijn hiertoe
over te gaan.
Kamrlid-arts Lamberts over 2000:
Polio, griep en
kou(?) dan wel
overwonnen
(Van onze parlementsredactie)
„Wij mogen er wel op rekenen,
dat in de jaren 1980, 1990 of 2000 de
infectieziekten als polio, griep en
zelfs misschien de verkoudheid over
wonnen zullen zyn. Ook chronische
infectieziekten als lues (een ge
slachtsziekte), malaria en tbc zullen
dan bedwongen zijn. Volgens een
statisticus kan in 1975 de oorzaak
van kanker zijn ontdekt en aangeno
men mag worden, dat in de dan vol
gende decennia ook deze afschuwe
lijk ziekte in de ban zal worden ge-
Dit is gistermorgen in de openbare-
commissievergadering van sociale za
ken en volksgezondheid opgemerkt door
de Rotterdamse huisarts dr. J. H.
Lamberts, die voor de P.v.dA. zitting
(Van onze parlementsredactie)
Staatssecretaris Bartels (volksge
zondheid) voelt er niets voor de op
richting te bevorderen van a£
voorlichtingsorganisaties op het gebied
van de geboortenregeling. Hij geeft,
mede in zijn subsidiebeleid, de voor
keur aan voorlichting vanwege de be
staande vol'ksgezondheidsorganisaties,
die zich ook met de geboortenregeling
bezighouden Eventuele subsidieaan
vragen van andere, op dit terrein
werkzame organisaties zullen echter in
overweging worden genomen.
De staatssecretaris verklaarde dit gis
termiddag bij de behandeling van zyn
begroting in de Tweede-Kamercommis
sie voor sociale zaken en volksgezond
heid. Enkele geëmotioneerde PvdA-
afgevaardigden meenden in de uitlating
van de bewindsman te hebben beluisterd,
dat de overheid organisaties als de Ne
derlandse vereniging voor sexuele her
vorming ongewenst zou achten en de
„Kruipauto's" taboe
(Van onze parlementsredactie)
De zgn. „kruipauto's", gemotoriseerde
wagentjes met een gemiddelde snelheid
van ongeveer 20 km, zullen worden ver
boden. Een daartoe strekkende techni
sche wijziging van het Wegenverkeers
reglement ligt al klaar op het ministerie
va® verkeer en waterstaat. Dit heeft
minister Van Aartsen gisteravond in de
Tweede-Kamercommissie voor verkeei
en waterstaat meegedeeld. Het verbod
zal niet gelden voor bezorgautootjes
en invalidenwagentjes voorzover die
binnen de bebouwde kom worden ge
bruikt Minister Van Aartsen noemde
de kruipauto's „een gevaar op de weg"
De invoering van het nieuwe Regle
ment Verkeersregels- en Tekens kan.
volgens de bewindsman, over ongeveer
een jaar plaatsvinden. Om aan het regle
ment zoveel mogelijk bekendheid te ge
ven, zal een ruime overgangsperiode
moeten liggen tussen het moment van
publikatie en de inwerkingtreding. De
minister dacht aan een jaar.
Het aanbrengen van de middenberm
beveiliging op de snelwegen vindt nor
maal voortgang, ondanks het feit dat ge
zocht wordt naar een ander systeem var
beveiliging. Van de 500 km snelweg die
van middenbermbeveiliging moeten
den voorzien, komen 300 km direkt
het aanbrengen van vangrails in
merking. In de jaren 1964 en '65 komen
200 km klaar.
Er is een vereniging van ponteige
naren opgericht, officieel „De ver
eniging van eigenaren en exploitan
ten van overzetveren" geheten. Ar
moe heeft de eigenaren bijeenge
bracht, want alle overzetveren in ons
land en dat zyn er nog heel wat
werken met verlies en de tarieven
die worden geheven staan in geen
verhouding meer tot de realiteit.
Komt er geen verandering, dan zul
len tal van ponten gaan vervallen.
De voorzitter van de vereniging, de heer
J. H. M. v. d. Berg geeft toe dat de hui
dige situatie mede de schuld van de pont
eigenaren is, omdat zij vaak verzuimden
hun tarieven bij de steeds stijgende ex
ploitatiekosten aan te passen. Aan de an
dere kant kunnen de werkelijke kosten
ook niet in alle gevallen worden ge
vraagd, daar ze dan door de gebruikers
niet zouden worden „genomen". Vrees
voor concurrentie van „buurlieden-over-
zetters" heeft merendeels tot de huidige
impasse geleid.
Meer steun
Men wil nu uitgbreide steun aan de
overheid vragen (in sommige gevallen
wordt er gemeentelijke steun genoten)
In welke vorm? In de eerste plaats door
(morele) medewerking aan een tariefver
hoging over de hele linie (de meeste ta
rieven zyn vrij) Voorts door financiële
steun bij structurele moeilijkheden, welke
zich kunnen voordoen indien bijv. door
drukke scheepvaart kabelponten te veel
last veroorzaken en door een andere soort
pont moeten worden vervangen Ook zou
men gaarne de medewerking van de over
heid inroepen bij de sanering van het
„pontenstelsel", daar er in feite te veel
ponten zyn. Volgens het bestuur zyn 30
van de 80 pontexploitanten bij de vereni
ging aangesloten.
oprichting ervan zou willen tegengaan,
maar dr. Bartels ontkende dat. Het gaat
alleen om de vraag of die oprichting
door middel van het subsidiebeleid moet
worden bevorderd.
Dr. Bartels zag. evenmin als vorig
jaar, heil in de instelling van een breed-
samengestelde commissie die het vraag
stuk van de geboortenregeling in al zyn
facetten zou moeten gaan bestuderen. De
socialist dr. Lamberts had hierom ge
vraagd .maar de staatssecretaris vond
dat zo'n commissie geen oplossing kan
bieden „Trouwens, de hele maatschappij
is een commissie. Er heeft bU grote
groepen van onze bevolking en dan
hoeft men heus niet alleen aan de bis
schoppen te denken een belangrijke
evolutie plaats in het denken over de
geboortenregeling. Het eindpunt van deze
evolutie is nog niet bereikt". Men moet
de ontwikkeling niert forceren. Dit geldt
ook voor het aanpassen van de plaatse
lijke politieverordeningen over de ver
koop van anti-conceptionele middelen.
De staatssecretaris was het met zy*n
partijgenoot De Vreeze (kath. v.) eens,
dat er in Nederland geen reden is voor
een specifieke overheidsbemoeiing met
de geboortenregeling (via voorlichting,
onderwys enz.). Er kunnen zich situaties
voordoen waarin het wensehjk wordt
dat de overheid wél iets doet, maar over
het algemeen past haar grote terughou
dendheid. vond de heer De Vreeze. Hy
benadrukte de fundamentele vryheid van
de ouders om zelf de grootte van het
gezin vast te stellen. De heren Lamberts
(soc.), Bruggeman (pac. soc.) en mej.
Ten Broecke Hoekstra (lib.) pleitten
eohter voor een meer positief overheids
beleid. Zy vonden by de staatssecretaris
geen gehoor.
in de Tweede Kamer heeft. In ziek
ten als suikerziekte en rheuma zag hy
voor de toekomst geen probleem, ter
wijl hij verwachtte, dat de hart- en
vaatziekten beteugeld zullen kunnen
worden door preventief onderzoek en
door voorlichting van de huisarts. Het
probleem van de toenemende bronchi
tis in het urbanisatiepatroon zal alleen
op te lossen zijn wanneer wij het ro
ken en de luchtverontreiniging in da
hand weten te houden.
Toch zag de socialistische spreker
de toekomst niet enkel rooskleurig. De
bevolking van Nederland in het jaar
2000 negentien miljoen mensen in de
steden en één miljoen op het platte
land bedreigen nieuwe gevaren, li
chamelijk, geestelijk en sociaal. Toene
mende secularisatie zal de problemen
van de geestelijke volksgezondheid ver
groten, nieuwe kunstmatige chemische
stoffen zullen nieuwe overgevoeligheids
reacties wekken en toxicologische pro
blemen zullen versneld toenemen.
De grootste bedreiging van de toe
komst is echter het psycho-socio-soma-
tische ziektepatroon, waaronder vele
ziekten van het maagdarmkanaal Hier
zullen kalmerende middelen en opwek
kende tabletten geen oplossing brengen.
De oplossing ligt op het terrein van
de intermenselijke verhoudingen. Hoe
zullen de mensen op elkaar reageren,
hoe zal men zijn kinderen opvoeden,
welke vorm van gemeenschap zal men
opbouwen, welke menselijke waarden
zullen worden hoog gehouden?
Dokter-ingenieur
In het jaar 2000, aldus dr. Lamberts,
zal de dokter-ingenieur zyn plaatsheb
ben veroverd in de dan sterk gespe
cialiseerde ziekenhuizen. De plastische
chirurgie zal grote vormen aannemen;
ieder standaardgezicht zal men zich
kunnen aanmeten en de vraag daar
naar zal groot zyn. De maser-laser
zal bloedloze chirurgie mogelyk heb
ben gemaakt, er zullen diagnose-ma
chines zyn en de operatie-patiënten
zullen elektrisch onder narcose worden
gebracht. Men zal nog maar vier uur
per dag werken en slechts twee uur
slapen, omdat vermoeidheidsstoffen bio
chemisch geneutraliseerd kunnen wor
den. De natuurlyke ouderdom zal on
geveer honderd jaar worden.
Dr. Lamberts ging er van uit. dat
de eisen aan preventieve en positieve
gezondheidszorg enorm zullen toene
men. Steeds meer mensen zullen zich
met hun psycho-sociale onvrede wen
den tot het team van artsen, social-ca-
se-workers, revalidisten, health-educa
tors. verpleegsters enz. De arts zal
meer met gezonde mensen te doen
hebben, meer de adviseur in gezond
heidsproblemen. Dat betekent, dat wij
driemaal zoveel artsen zullen nodig
Nota in de maak
Minister Veldkamp merkte op. dat
dit soort problemen ook zal worden
behandeld in de aangekondigde volks-
gezondheidsnota. Onvoorziene omstan
digheden voorbehouden zal de nota on
geveer gelijk met de nieuwe begroting
worden ingediend.
Inpoldering Waddenzee
nog toekomstdroom
De eerste jaren kan. naar de mening
van minister Van Aartsen, nog niet ge
dacht worden aan inpoldering van de
Waddenzee. Het zal misschien wel eens
doorgaan, maar dan pas na de voltooiing
van de Deltawerken, dus na 1978". De
bewindsman van verkeer en waterstaat
zei dit gisteravond bij de behandeling van
zijn begroting in de Tweede-Kamercom-
Weer politieke
partij rijker
In Den Haag is opgericht een nieuwe
politieke partij, die zich de Party voor
Volkswil en Referendum (PVR) noemt
Voorzitter van de partij is de oprichter
mr. P. J. H. C Koot te Den Haag, be
stuursleden zyn ir. A. G. Schuyffel te
Den Haag en de heer J. H. P. Koot ing.,
te Den Haag.
Het voornaamste doel van de PVR is
invoering van het recht van referendum
zoals dit bijv. in Zwitserland bestaat.
Minister Van Aartsen, staatssecreta
ris Bartels en minister Scholten, heb
ben een wetsontwerp ingediend w
bij maatregelen worden aangekondigd
tegen verontreiniging van oppervlak
tewateren.
Zonder vergunning van provinciale
staten zal het verboden zijn hinderlyke
en schadelijke stoffen kunstmatig op op
pervlaktewateren te lozen.
Oppervlaktewater zal moeten voldoen
aan de volgende eisen:
Het moet kunnen worden gebruikt
als grondstof voor drinkwater zonder
aangename smaak, dat tegen redelijke
prijs kan worden gedistribueerd.
Het moet voor verschillende indus
triële doeleinden bruikbaar zijn en ge
schikt zijn om op economisch verant
woorde wijze industriewater te bereiden
dat aan minder hoge eisen voldoet dan
leidingwater.
Het moet voldoende zuiver zijn om
voor landbouwdoeleinden te dienen.
Het mag geen gevaar voor de volks
gezondheid opleveren bij recreatie te
Het moet een behooriyke visstand
mogelijk maken.
De huidige voorzieningen blijken, zo
wordt in de memorie van toelichting op
gemerkt. dikwyls onbevredigend te zijn.
Bij de bouw van nieuwe woonkernen
en nieuwe industrieën zal dit vraagstuk
begin af aan bekeken moeten wor
den
Tot dusver werd een bedrag van rond
f 350 miljoen ten koste gelegd aan de be
strijding van waterverontreiniging. Vol
gens een zeer globale raming zal sane
ring van de oppervlaktewateren nog een
investering van een miljard gulden ver
gen. Een belangrijk deel van dit bedrag
zal worden opgebracht door middel van
heffingen, die zullen zyn verbonden aan
de vergunning hinderlijke en schadelijke
stoffen te lozen.
Vivisectie heeft
aandacht van
regering
(Van onze parlementsredactie)
Staatssecretaris Bartels (volksge
zondheid) zal nagaan welke ervaringen
men met name in Engeland en in
Duitsland heeft opgedaan met de wet
geving op het terrein van de vivisectie.
Onlangs, aldus de staatssecretaris gis
teren in de openbare commissieverga
dering, is een rapport gereedgekomen.
zeer waardevolle gegevens bevat.
Deze gegevens zijn door middel van
enquête verkregen. Zij moeten ech
ter nader worden geverifieerd en in
enkele opzichten aangevuld. Daarom
van de zijde van de regering thans
nog niet worden gezegd of een wette-
lyke regeling (bijvoorbeeld een vergun
ningenstelsel» haars inziens gewenst erf
misschien wel noodzakelijk is.
